Transcript j-kluczynska-k-sliwinski_odpowiedzialnosc-w-relacjach-zew

1
ODPOWIEDZIALNOŚĆ W
RELACJACH
ZEWNETRZNYCH
Julia Kluczyńska i Krzysztof Śliwiński
Serock, 15 marca 2012 r.
2
Kontekst
?
?
organizacja pozarządowa
?
?
?
3
Kontekst
inne organizacje
samorząd/ ministerstwa/ us
organizacja pozarządowa
darczyńcy
wolontariusze
podatnicy 1%
4
Co łączy wspomniane obszary?
• Odpowiedzialność
• Planowanie strategiczne
• Szeroko rozumiana sprawozdawczość
5
Odpowiedzialność osób prawnych
• Art. 38 KC „Osoba prawna działa przez swoje organy
w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej
statucie.”
• Art. 416 KC „Osoba prawna jest obowiązana do
naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu.”
6
Ale...
W określonych przypadkach może powstać
indywidualna lub solidarna odpowiedzialność
członków organu zarządzającego i w bardzo wąskim
zakresie członków KR/RF/ZF.
7
Zarząd - podstawy odpowiedzialności
• Prawo cywilne
• Prawo karne
• Prawo podatkowe i podatkowo – skarbowe
• Ustawa o rachunkowości
• Prawo pracy
• Prawo upadłościowe i naprawcze
8
Odpowiedzialność solidarna
Co to oznacza?
Wierzyciel może żądać całości lub części
świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od
kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie
wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia
pozostałych (art.366 KL)
9
Odpowiedzialność solidarna
• Kiedy może powstać?
Wyłącznie wtedy gdy wynika to z ustawy lub z
umowy.
10
Przykład - podatki
Art. 116a Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Ordynacja podatkowa –
za zaległości podatkowe osób prawnych (czyli
również organizacji pozarządowych) odpowiadają
solidarnie całym swoim majątkiem członkowie
organów zarządzających tymi osobami.
11
Przykład - składki
Art. 31. Ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych
Do należności z tytułu składek stosuje się
odpowiednio [...] oraz art. 115-119 ustawy Ordynacja podatkowa.
12
Możliwości regresu
Jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił
świadczenie, treść istniejącego między
współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o
tym, czy i w jakich częściach, może on żądać zwrotu
od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie
wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił,
może żądać zwrotu w częściach równych (art.376
KC).
13
Odpowiedzialność członków wew.
organów kontroli
• Odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone
swoim działaniem na zasadach ogólnych
• Podwyższona odpowiedzialność w OPP
• Odpowiedzialność karna w przypadku popełnienia
przestępstwa
14
Odpowiedzialność cywilna z tytułu
czynów niedozwolonych
Art.415 KC
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę,
zobowiązany jest do jej naprawienia.
15
Domniemanie winy
Przepisy o następującej budowie:
„Osoba x obowiązana jest do naprawienia szkody za
[…], chyba że nie ponosi winy”
16
Przykład:
Art.431
§1. Kto zwierzę chowa lub się nim posługuje
obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez
nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego
nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że
ani on ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność,
nie ponoszą winy.
17
OPP – art 27 b UDPPiW
1. Członek organu zarządzającego, organu kontroli
lub nadzoru organizacji pożytku publicznego oraz
likwidator organizacji pożytku publicznego odpowiada
wobec tej organizacji za szkodę wyrządzoną
działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem
lub postanowieniami statutu organizacji pożytku
publicznego, chyba że nie ponosi winy.
18
OPP – art 27 b UDPPiW
2. Członek organu zarządzającego, organu kontroli
lub nadzoru oraz likwidator organizacji pożytku
publicznego powinien przy wykonywaniu obowiązków
dołożyć staranności wynikającej z zawodowego
charakteru swojej działalności.
19
OPP – art 27 b UDPPiW
3. Członek organu zarządzającego, organu kontroli
lub nadzoru organizacji pożytku publicznego,
wykonujący swoje obowiązki społecznie, jest
obowiązany dokładać przy tym należytej staranności.
4. Jeżeli szkodę, o której mowa w ust. 1, wyrządziło
kilka osób wspólnie, osoby te ponoszą
odpowiedzialność solidarną.
20
Odpowiedzialność karna - przykład
Art. 270 KK
§ 1. Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub
przerabia dokument lub takiego dokumentu jako
autentycznego używa, podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3
miesięcy do lat 5.
• [...]
21
Art. 297. § 1 KK
• Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub
jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność
gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji
dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki
pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji,
subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania
wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego
świadczenia pieniężnego na określony cel gospo-darczy,
elektronicznego instrumentu płatniczego lub zamówienia
publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony,
poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo
nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o
istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia
finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
22
§ 2.
Tej samej karze podlega, kto wbrew ciążącemu
obowiązkowi, nie powiadamia właściwego podmiotu o
powstaniu sytuacji mogącej mieć wpływ na wstrzymanie
albo ograniczenie wysokości udzielonego wsparcia
finansowego, określonego w § 1, lub zamówienia
publicznego albo na możliwość dalszego korzystania z
elektronicznego instrumentu płatniczego.
[...]
23
Odpowiedzialność karna na podstawie
UoRach
Art. 77.
Kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do:
1) nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich
wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych
księgach nierzetelnych danych,
1)
niesporządzenia sprawozdania finansowego,
sporządzenia go niezgodnie z przepisami ustawy lub
zawarcia w tym sprawozdaniu nierzetelnych danych
– podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat
2, albo obu tym karom łącznie.