Transcript Slayt 1

DR. SELİM YÜCEL
GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
1
2
Uşak'ta Şeker Fabrikası
kurma çalışmaları devam
ederken 22 Aralık 1925
tarihinde
Alpulu
Şeker
Fabrikasının temeli atılarak
onbir
ayda
fabrikanın
montajı bitirilmiş ve 26
Kasım
1926
tarihinde
fabrika işletmeye açılarak
ilk Türk şekerini üretmiştir.
3
1933 VE 1934 YILLARINDA ESKİŞEHİR VE TURHAL ŞEKER
FABRİKALARININ DA KURULMASIYLA FABRİKA SAYISI 4’ E
YÜKSELMİŞ VE ARDINDAN 1935 YILINDA MEVCUT
FABRİKALARI
BÜNYESİNDE
TOPLAYARAK
TÜRKİYE
ŞEKER FABRİKALARI A.Ş. KURULMUŞTUR.
İLERLEYEN YILLARDA FABRİKA KURMA GİRİŞİMLERİ HIZ
KAZANMIŞ; 1951-1964 YILLARI ARASINDA 13 FABRİKA,
1977-2006 ARASINDA 16 FABRİKA İŞLETMEYE ALINARAK
FABRİKA SAYISI BUGÜN 33’ E ULAŞMIŞTIR.
4
SAKAROZ
%83
NBŞ %7
YYT
%10
5
2012 /2013
PAZARLAMA YILINDA
DÜNYA PANCAR
KAMIŞ ŞEKERİ
% 79
PANCAR ŞEKERİ
% 21
ŞEKERİNİN PAYI % 21
İKEN ŞEKER
KAMIŞININ PAYI % 79
OLARAK
GERÇEKLEŞMİŞTİR.
6
7
2011/12
PAZARLAMA
YILINDA 2 MİLYON 151 BİN
TON PANCAR ŞEKERİ, 330
BİN
TON
NBŞ
BEYAZ
YYT %9
SATIŞI
GERÇEKLEŞMİŞ 247
TON
NBŞ %12
580
ŞEKER
EŞDEĞERİNDE 1900 TON
YÜKSEK
YOĞUNLUKLU
SENTETİK
TATLANDIRICI
SAKAROZ
%79
İTHAL EDİLMİŞTİR.
8
TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş.
25
KONYA ŞEKER FABRİKASI
2
KAYSERİ ŞEKER FABRİKASI
2
AMASYA ŞEKER FABRİKASI
1
KÜTAHYA ŞEKER FABRİKASI
1
ADAPAZARI ŞEKER FABRİKASI
1
AKSARAY ŞEKER FABRİKASI
1
Toplam: 33
9
ÜLKEMİZDE
TOPLAM
TATLANDIRICI KURULU
KAPASİTESİNİN
%76’SINI
PANCAR
KURULU KAPASİTE
PANCAR
ŞEKERİ
76%
ŞEKERİ, % 24’ ÜNÜ İSE
NİŞASTA BAZLI ŞEKER
SEKTÖRÜ
OLUŞTURMAKTADIR.
NBŞ
24%
10
NBŞ
24%
TÜRKŞEKER;
ÖZEL ŞEK.
FAB.
% 27
ÜLKE TOPLAM TATLANDIRCI
KAPASİTESİ:
TÜRKŞEKER
% 49
4 MİLYON 140 BİN TON
TOPLAM
PANCAR
ŞEKERİ
ÖZEL ŞEK.
FAB.
% 35
KURULUKAPASİTESİ:
3 MİLYON 151 BİN TON
TÜRKŞEKER
% 65
11
 4634
 233
SAYILI ŞEKER KANUNU
SAYILI KHK
 ŞİRKET ANA STATÜSÜ’ NE
GÖRE YÜRÜTMEKTE OLAN, SERMAYESİNİN TAMAMI
DEVLETE AİT BİR İKTİSADİ DEVLET TEŞEKKÜLÜ İKEN ;
08/10/2007
TARİHİ
İTİBARİYLE
ÖZELLEŞTİRME
PROGRAMINA ALINMIŞ, 4046 SAYILI ÖZELLEŞTİRME
KANUNA TABİ OLMUŞTUR.
12
25 ŞEKER FABRİKASI
4 ALKOL FABRİKASI
5 MAKİNA FABRİKASI
1 ELEKTROMEKANİK AYGITLAR FABRİKASI
1 TOHUM İŞLEME FABRİKASI
1 ŞEKER ENSTİTÜSÜ
YILDA YAKLAŞIK
2,5 MİLYAR TL CİRO
500-550 MİLYON $ KATMA DEĞER YARATMAKTADIR…
13
ÜRETİMDEN SATIŞLARDA
KAMUDA
2.
GENEL SIRALAMADA
ÇALIŞAN SAYISINDA
16.
2.
14
TÜRKİYE ŞEKER FABRIKALARI A.Ş. BÜNYESİNDE, 2012
YILINDA; 2 BİN 67 MEMUR, 7 BİN 443 DAİMİ İŞÇİ, 4 BİN 511
GEÇİCİ İŞÇİ OLMAK ÜZERE TOPLAM 14 BİN
21 KİŞİ
İSTİHDAM EDİLMIŞTİR.
ŞEKER
ÜRETİM
FAALİYETİNİN
GERÇEKLEŞTİRİLDİĞİ
KAMPANYA DÖNEMLERİNDE, GEÇİCİ İŞÇİ İSTİHDAMINDAN
DOLAYI PERSONEL SAYISI ARTMAKTADIR.
15
2012/13
2011/12
Değişim,%
Üretim
163 354
161 050
1,43
Tüketim
157 665
154 617
1,97
Fazla/Açık
5 689
6 433
-11,56
İthalat
44 382
48 460
-8,42
İhracat
49 199
49 020
0,36
Kapanış Stoku
Stok/Tüketim,
%
60 954
60 082
1,45
38,66
38,86
16
Kaynak: ISO World Sugar Balances,Kasım 2012.
2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014
Pancar Şekeri
2 438
2 200
2 200
2 200
2 250
NBŞ
271
244
244
244
250
NBŞ artışı, %
50
50
35
*
*
Toplam NBŞ Kotası
406
366
329
Toplam Ülke Talebi
2 709
2 444
2 444
2 444
2 500
17
18
2008/2009
2009/2010
2010/2011
2011/2012
2012/2013
TÜRKŞEKER
A KOTASI
1 385
1 403
1 252
1 249
1 240
KAPASİTE
2 036
2 036
2 036
2 036
2 036
68
69
62
61
61
A KOTASI
1 015
1 035
948
951
961
KAPASİTE
1 111
1 111
1 111
1 111
1 115
91
93
85
86
86
A KOTASI
2 400
2 438
2 200
2 200
2 200
KAPASİTE
3 147
3 147
3 147
3 147
3 151
76
77
70
70
70
Kota/Kapasite, %
ÖZEL ŞİRKETLER
Kota/Kapasite, %
TOPLAM
Kota/Kapasite, %
2008/2009 2009/2010 2010/2011
2011/2012
2012/2013
A KOTASI
2 400
2 438
2 200
2 200
2 200
ÜRETİM
2 152
2 531
2 262
2 270
2 129
SATIŞ(DİİB
Dahil)
2 013
2 399
2 150
2 441
46
153
211
333
STOK (A Kotası)
48
19
2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013
A KOTASI
1 385
1 403
1 252
1 249
1 240
ÜRETİM
1 161
1 370
1 260
1 215
1 170
SATIŞ(DİİB+İhrc.
Dahil)
1 175
1 125
1 105
1 164
1 318
STOK (A Kotası)
46
153
211
333
48
20
Kapasite= 100
95
80
69
67
65
61 62
55
61
54
61
60
56
64
57
60
64
59
50
2009/10
2010/11
A Kotası
2011/12
Üretim
2012/13
Satış
2013/14
21
22
240000
200000
160000
120000
80000
40000
0
A KOTASI
C ŞEKERİ
TOPLAM
(A+C)
2008/09
4652
18258
2009/10
152610
7558
2010/11
210848
60695
2011/12
332745
91395
2012/13
48029
209099
2013/14
117877
29606
22910
160168
271543
424140
257128
147483
Ülkemizde şeker; 4634 sayılı Şeker
Kanunu hükümlerine göre Şeker
Kurulu tarafından belirlenen ‘Şeker
Üretim
Kotaları’
çerçevesinde
3500
genelinde
3000
2012/2013 üretim dönemi için
2500
toplam 2
2000
üretilmektedir.
pancar
Ülke
milyon 200 bin ton
şekeri
A
kotası
belirlenmiştir. Bu doğrultuda
milyon 129 bin ton
2
pancar
şekeri üretilmiş, kapasite kullanım
oranı %
68 olarak gerçekleşmiştir.
3151
1500
2200
2129
1000
500
0
KAPASİTE
KOTA
ÜRETİM
23
2012/13 üretim dönemi
için ülke pancar şekeri
kotasının 1 milyon 240
bin tonu yani % 61’ i
Türkşeker’e
tahsis
edilmiş, aynı dönem
1 milyon 170 bin
ton şeker üretilmiştir.
Böylece
Türkşeker’in
sahip olduğu 2 milyon
36 bin ton şeker üretim
kapasitesinin % 57’si
kullanılmıştır.
ÜRETİM
1 MİLYON 170 BİN TON
KOTA
1 MİLYON 240 BİN TON
24
2013/2014 pazarlama yılında da
KAPASİTE
3 MİLYON 151 BİN TON
2 milyon 200 bin ton olarak belirlenen
pancar şekeri kotasının 1 milyon 230
bin
500
tonu,
yani
%
56’sı
Şirketimize ayrılmış, verilen kotanın
kurulu
kapasiteye oranı % 60
olmuştur. İlgili mevzuat gereği tahsis
KOTA
1 MİLYON 230 BİN TON
edilen şeker kotası, şeker stok
durumu
ve
Şirketimizin
içinde
bulunduğu durum dikkate alınarak
2013 yılı pancar üretim kotası,
10 milyon 200 bin ton olarak
belirlenmiştir.
TAHMİNİ- Ton
İşlenecek
Pancar
Üretilecek
Şeker
Üretilecek
Melas
Satılacak
Şeker
9 000 000
1 295 500
359 000
1 247 000
25
68
Son yıllarda sürekli
düşme
eğiliminde
olan
Türkşeker’in
kapasite
kullanım
oranı
2013/14
pazarlama
yılında
şeker
üretiminin
artmasından dolayı
%
64
olması
beklenmektedir .
67
66
64
64
62
62
60
60
57
58
56
54
52
2009/10
2010/11
2011/12
2012/13
2013/14
26
27

Özelleştirme sürecinin 13 yıldır devam etmesi; yeni personel
alınamadığından nitelikli işgücünde önemli kayıplar yaratmış, çalışanların
moral ve motivasyonu olumsuz yönde etkilenmiş, ödeneklerin
kısıtlanması nedeniyle istenilen düzeyde yatırım yapılamamış, eskiyen
teknoloji kullanılarak üretim devam ettirilmiş tüm bunlar da fabrikaların
üretim ve verimlilik performansının düşmesine ve maliyetlerinin de
artmasına neden olmuştur.

Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 18 Ağustos 2011 tarih, 2011/67 sayılı
kararı ile 31 Aralık 2014 tarihine kadar özelleştirme işlemlerinin
tamamlanması kararlaştırılmıştır.
28
Şeker pancarı yetiştirilmesine uygun olmayan yerlerde
pancar tarımının sürdürülmesi, özellikle Doğu Anadolu
Bölgesinde
sosyal
amaçlı
kurulmuş
şeker
fabrikalarında pancar veriminin ve pancar üretiminin
artırılamaması gibi sebeplerden dolayı fabrikaların
kampanya sürelerinin kısalması ve kapasite kullanım
oranlarının
düşmesi
şeker
üretim
maliyetlerini
yükseltmektedir.
29
Özel şeker şirketlerinin pazarlama-satış
politikalarındaki
esnek
uygulamaları
sebebiyle Türkşeker Pazar payı sürekli
düşmekte, Sektörde oluşan stok yükünün
tamamı Türkşeker’in üzerinde kalmaktadır.
30
Dünyada şekere alternatif yüksek yoğunluklu tatlandırıcılara
olan eğilim, ucuz ve kullanım kolaylığı nedeniyle nişasta bazlı
şekerin tercih edilmesi, küresel rekabetin giderek artması,
şeker tüketiminde sağlık sorunları tartışmaları, kayıt dışı
şeker girişleri, AB Şeker Reformu, DTÖ müzakereleri, kamış
şekerinin düşük maliyeti Ülkemiz şeker sektörünün tamamını
tehdit eden unsurlardır.
31
Türkşeker; Şeker Sanayiinin kuruluşundan 1990’lı yılların başlarına kadar tekel konumunda
olup, ülkemiz şeker ihtiyacının tamamını tek başına karşılamıştır.
İmalatçı-İhracatçılarımıza Dünya Piyasa fiyatlarından hammadde temin etmek suretiyle ihracatı
artırmak, ihraç ürünlerimize uluslararası piyasalarda rekabet gücü kazandırmak, ihraç
pazarlarını geliştirmek ve ihraç ürünlerini çeşitlendirmeyi amaçlayan Dış Ticaret ve Dahilde
İşleme Rejimimize göre ihraç konusu şekerli mamuller için Dünya Piyasa Fiyatlarından temini
gereken şeker gümrük vergisiz olarak ithal edilirken, 10.06.1992 tarih 21254 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan 92/3114 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Bünyesinde şeker ihtiva eden
İhraca Konu Mamuller için Dünya Borsa Fiyatları Baz Alınmak Suretiyle Türkiye Şeker
Fabrikaları A.Ş. Stoklarından Şeker Satışı Hakkındaki Karar“ yürürlüğe konularak yurtiçinden
de temini imkanı getirilmiştir. Bu şekilde ülkemizin ithalat yaparak döviz kaybı önlenirken,
tüketim fazlası şekerde imalatçı-ihracatçı firmalara satılarak değerlendirilmiş, ithalat yapma
imkanı olmayan küçük ölçekli imalatçılara da ihracat yapma imkanı sağlanmıştır.
32
Ülkemiz şeker sektöründe en büyük tehlike ithalat kapılarının aralanmasıdır. Bu nedenle
Sanayimizin ithal şeker tehditinden korunması ile ithalatın yaratacağı sıkıntıların
bertaraf edilerek Ülkemiz ihtiyacının yerli hammadde ile karşılanması amacıyla
imalatçı-ihracatçı firmaların şeker ithal hakları 1992 yılından beri Şirketimizce
karşılanmaktadır.
İmalatçı-ihracatçı firmalarımızın 10 yıl önce 100 bin tonun altında olan yıllık şeker
ihtiyaçları son yıllarda 250 binin üzerine çıkmıştır. Bu güne kadar bu şekerin büyük
kısmı şirketimizce karşılanmış ve halen karşılanmaya devam edilmektedir. Ülkemizde
şeker üreten özel sektör üretimi dahil hiçbir dönemde bu ihtiyacı karşılayacak miktarda
C şekeri üretimi yapılmadığından, satış, yüksek maliyetli A şekerinden C şekerine
aktarılmak suretiyle yapılmaktadır.
33
4634 sayılı Şeker Kanunu’nun fiilen uygulanmasından bu yana ihraç
kaydıyla ve DİİB (veya tahsisat belgesi) kapsamında toplam 2 milyon
327 bin ton şeker satışı yapılmıştır. Bu miktarın yaklaşık % 90’ı olan
2 milyon 70 bin tonu, stoktaki yüksek maliyetli A kotası şekerin C’ye
aktarılmak ve oluşan 881 milyon zararın tamamı Türkşeker
bünyesinden karşılanmak suretiyle yapılmıştır.
34

Üretim maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla verimliliğin artırılması,

AB’ye uyum süreci de dikkate alınarak Türkşekerin verimlilik ilkesi
doğrultusunda yeniden yapılandırılarak rekabetçi bir yapıya dönüştürülmesi,

Sosyal sorumlulukların ve risklerin tüm şirketler tarafından paylaşımının
sağlanması,

Kayıtdışı ve kota harici şeker arzının önlenmesi,

Uygunluk
belgesi
kapsamında
ithalatı
yapılan
Yüksek
Yoğunluklu
Tatlandırıcıların amacına uygun kullanımının sağlanması,

Sektörün ihracat potansiyeli göz önünde bulundurularak otofinansmanının
yasal düzenlemelerle sağlanması,
35

25 Ekim 2013 Tarihli ve 28802 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 2014 Yılı Programının
Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararı Ekinde yer alan
“Özelleştirme programında bulunan TÜRKŞEKER’in fabrikaları arasında üretim
maliyetlerinin büyük farklılık göstermesi şirketin zarar etmesine yol açmaktadır.
Şirketin, verimlilik ilkesi doğrultusunda faaliyetlerini sürdüreceği fabrikalarının
tespit edilmesi ve yeniden yapılandırılması ihtiyacı bulunmaktadır.” hükmüne göre
Türkşeker’in yendien yapılandırılması,

Kamu fabrikalarının özelleştirilmesinde; dahili üretimin sürdürülebilirliği esas olmak üzere
iç talebi karşılayacak üretim kapasitesinin faal tutulması
gerekmektedir.
36

Organizasyon yapısı,

Bilgi birikimli ve yüksek deneyimli personele sahip olması,

Gerekli hammadde üretimi için uygun iklim ve tarımsal
potansiyel ile şeker üretim kapasitesine sahip olması,

AB ve komşu ülkelerin net ithalatçı konumunda olmaları
gibi avantajları da bulunmaktadır.
37

Yüksek verim ve kaliteli şeker pancarı üretiminin; Ülkemizin ekonomik olarak en uygun
bölgelerinde, iyi tarım uygulamaları ile sürdürülmesi,

İhtiyaca uygun şeker üretim kapasitesi faal tutularak yurtiçi şeker ihtiyacının yerli üretim ile
karşılanması,

Şeker üretiminin; çevre dostu fabrikalarda, verimlilik ilkeleri doğrultusunda, hijyenik şartlarda
yapılması,

Üretici ve tüketici memnuniyeti ile tarladan sofraya güvenli gıdanın sağlanması,

Ülkemizin 2023 yılı hedefleri arasında yer alan 500 milyar dolarlık ihracattan, şeker sektörünün de
uluslararası standartlarda şeker ve şekerli mamul ihracatı ile pay alması,

DTÖ ve AB’deki gelişmelere uyumlu düzenlemeler ile ulusal ve uluslararası rekabette güçlü bir
sektör yapısı oluşturulması,
gibi hedefler sayılabilir.
38
87 yıllık geçmişi ile ülkemizin en köklü sanayi kuruluşu olan
Türkşeker aradan geçen bu süre zarfında gerek çiftçisinin
gerekse sanayicisinin daima yanında olmuş, korumuştur. Türk
sanayicisi olarak çağdaş dünyada ülkemizin saygınlığını
korumak, rekabet gücünü ve istihdamı artırmak için durmaksızın
çalışıp üretme gayretimizi dün olduğu gibi yarın da devam
ettireceğiz. Çiftçimiz, Milletimiz ve Ülkemiz için üretmeye ve
paylaşmaya devam edeceğiz.
39
40
41
Avrupa Birliği; şeker rejiminin 40 yıldır geçirdiği
değişime, DTÖ’nün ihracat sübvansiyonlarını
düşürmesine yönelik kararına ve 2003 yılında
hayata
geçirdiği
Ortak
Tarım
Politikası
reformlarına uyum amacıyla 1 Temmuz 2006
tarihinden itibaren
ŞEKER REFORMU hayata
geçirmiştir.
42







Düzenli şeker arzının sağlanması
Rekabet gücünün artırılması
Pazar odaklı yönelimin sağlanması
Çiftçilere iyi yaşam standartlarının sağlanması
ACP ve LDC ülkelerinden ithalatın devamı
Şeffaflık
Bütçe maliyetlerinin sınırlandırılması
43

Kota Düzenlemeleri

Fiyat Düzenlemeleri

Yeniden Yapılandırma Programı
44

Daha az rekabet eden üreticilerin sanayiyi bırakmasını sağlayıcı
teşvikler,

Fabrika kapanmalarının yaratacağı sosyal ve çevresel etkilerle
başa çıkmayı sağlayacak parayı sağlamak,

En çok etkilenen bölgelere AB yapısal ve kırsal kalkınma
fonlarıyla uyumlu yeni iş imkanları için fon sağlanmasıdır.
45
 6 milyon ton kota bırakma hedefine çok yakın olarak; 5,8 milyon ton şeker, izoglikoz ve
inülin kotası bırakılmıştır (bunun 5,23 milyon tonu şeker kotasıdır). Böylece AB şeker
üretim kotasında azalma yaşanmış ve 2009/10 kotası 13,3 milyon tona inmiştir.
 Şeker üretimi 23 üye devlet yerine 18 üye devlette yoğunlaşmış olup; üretimin % 70 ‘i
yüksek verimli 7 üye devlette yapılmaktadır.
 Yurtiçi fiyatlarda aşağı yönlü trend, rekabetçi AB şeker sektörü oluşturulması hedefi ile
uyumludur.
AB şeker politikası reformu şeker üretiminde büyük ölçüde azalma ile sonuçlanırken,
küresel ticaret dengesinde de büyük değişim yaratmıştır.
46
Yeniden yapılandırma planı çerçevesinde kaydedilen kota vazgeçmeleri ve reform
sonucunda AB, şeker net ihracatçısı konumundan net ithalatçı konuma gelmiştir.
Pancar üretimi, Bulgaristan, İrlanda, Letonya, Portekiz ve Slovenya’da tamamen
bırakılmış; Finlandiya, Slovakya, Macaristan, Yunanistan, İtalya ve İspanya’da
azaltılmıştır. Daha da ötesi; Avrupa Birliği’nin Dünyanın en büyük ikinci net ihracatçı
pozisyonunu 2007’den beri Dünyanın en büyük net ithalatçıları arasında olmaya
yöneltmiştir.
AB şeker üretimi, 2012/13 yılında bir önceki yıla göre % 9,8 düşerek 15,7 milyon ton
olarak tahmin edilmektedir.
47
2005-2009
250
DÖNEMİNDE
TOPLAM 83
FABRİKA KAPANMIŞ
VE FABRİKA SAYISI
106’ YA, İŞÇİ SAYISI
SAKAROZ, BİN TON
60000
83 FABRİKA
KAPANDI
-44
50000
40000
30000
20000
22 BİN KİŞİ
İŞTEN
AYRILDI
200
150
100
İZOGLİKOZ, BİN TON
70000
50
10000
0
0
İSE 50 BİNDEN 28
BİNE DÜŞMÜŞTÜR.
İşçi Sayısı
KAYNAK:CEFS SUGAR STATISTICS 2012
Fabrika Sayısı
48
REFORMUN
1000
GİRDİĞİ
18000
2006/07-2009/10
KOTASI
%
28,
İZOGLİKOZ KOTASINDA
İSE % 24 ORANINDA
AZALMA
GELMİŞTİR.
SAKAROZ, BİN TON
DÖNEMİNDE SAKAROZ
800
16000
600
14000
12000
400
10000
200
İZOGLKOZ, BİN TON
YÜRÜRLÜĞE
MEYDANA
2001/ 2002/ 2003/ 2004/ 2005/ 2006/ 2007/ 2008/ 2009/ 2010/ 2011/
02
03
04
05*
06
07 08** 09
10
11
12
Sakaroz (A+B) 14482 13655 14275 17440 15635 18567 17891 14618 14486 13337 13337
İzoglikoz
301 281 296 501 455 913 880 820 690 690 690
Kaynak: Europan Court of Auditors, 2010
(*): EU 15 üye (**): EU 25 üye
49
20000
2500
2000
18000
1500
16000
1000
14000
500
12000
0
Şeker Üretimi(A+B, Bn Ton)
KAYNAK:CEFS SUGAR STATISTICS 2012
Pancar Ekim Alanı, Bn Ha
50
Üye Ülke / Bölge
Almanya
Avusturya
Belçika
Bulgaristan
Çek Cumhuriyeti
Danimarka
Finlandiya
Fransa(Anakara)
Fransa(D.aşırı)
Hollanda
İngiltere
İrlanda
İspanya
İsveç
İtalya
Şeker
2.898.255,7
351.027,4
676.235,0
0
372.459,3
372.383,0
80.999,0
2.956.786,7
480.244,5
804.888,0
1.056.474,0
0
498.480,2
293.186,0
508.379,0
İzoglukoz
56.638,2
Üye Ülke / Bölge
114.580,2
89.198,0
Macaristan
Polonya
Letonya
Litvanya
0
0
220.265,8
42.861,4
0
9.953,0
12.500,0
Romanya
104.688,8
0
Slovakya
112.319,5
68.094,5
Slovenya
0
Yunanistan
Toplam
53.810,2
32.492,5
0
90.252,0
105.420,0
1.405.608,1
Portekiz(Anakara)
Portekiz (Azor A.)
0
Şeker İzoglukoz
158.702,0
0
13.336.741,2
690.440,8
AB’ DE İZOGLÜKOZ KOTASI
TOPLAM TATLANDIRICI KOTASININ
% 4,9’ U KADARDIR.
15 Haziran 2010 tarihli Avrupa Birliği (AB) Resmi Gazetesinde yayımlanan, 27 üyeli AB’nin 2010/2011 Pazarlama Yılı ve Sonrası şeker üretim kotaları
51
2006/07
2007/08
2008/09 2009/10
Beyaz
631,90
631,90
541,5
404,4
Ham
496,80
496,80
448,8
335,2
Pancar Minimum Fiyatları
32,86
29,78
27,83
26,29
52
(Bin Ton-Beyaz Değer)
2012/13
2011/12
2010/11
2009/10
2008/09
2007/08
Üretim
15 677
17 371
15 409
15 905
14 349
14 958
Tüketim
17 759
17 700
17 675
17 696
16 416
16 587
İthalat
3 310
3 404
4 065
2 935
3 354
2 830
İhracat
649
2 047
1 026
2 412
1 188
1 525
53
54
Türkiye’nin tarım ve tarım politikaları;
Dünya Ticaret Örgütünün yenilenecek olan Tarım Anlaşması ve
Avrupa Birliği üyelik sürecinin belirlediği fırsat ve kısıtlar tarafından
şekillenecektir.
Dünya Ticaretinde ve paralel olarak şeker sektöründe meydana
gelen köklü değişimler sektörün yönetiminde ve stratejik
yaklaşımlarda her düzeyde yenilenmeyi getirmektedir.
55
Şekerde koruma tedbirlerimiz DTÖ Tarım Anlaşmasının, “Pazara Giriş Taahhütleri”
doğrultusunda belirlenmiştir.
Pazara giriş için ithalatta tavan olarak belirlenen % 150 oranındaki korumadan
taahhüt edilen
% 10 oranındaki indirim, 2004 yılında tamamlanmıştır. Sektör için
ithalatta özel koruma tedbirleri taahhüdünde bulunulmamıştır.
Halen koruma oranı % 135 olarak uygulanmakta olup, pazara girişte yeni koruma
oranları devam etmekte olan İleri Tarım Müzakere sonuçlarına göre şekillenecektir.
56
Dünya Borsa fiyatlarının maliyetlerin altında olması
nedeniyle, Ülkemizde şeker ihracatı ancak desteklenmesi
koşuluyla yapılabilmektedir.
Şeker Kanunu, şeker ihracatının desteklenmesine ilişkin bir
hüküm içermemektedir. 4634 sayılı Şeker Kanunu ve ilgili
mevzuatın yürürlüğe girmesi sonrasında, 2003 yılından itibaren
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin ihracattan doğan zararı
Hazine tarafından karşılanmamaktadır.
Görev zararı, Şirketimiz tarafından karşılanmak kaydıyla
ihracat yapılmaktadır.
57
DTÖ İleri Tarım Müzakereleri kapsamında;
Pazara giriş,
İhracat sübvansiyonları ve
İç desteklerde
daha liberal taahhütlerin benimsenmesi amaçlandığından,
şeker sektöründe dış ticaret daha duyarlı hale gelecektir.
Bu nedenle ülkemiz için
şekerin ÖZEL ÜRÜN
kapsamına alınması, mevcut gümrük vergisi oranının korunması
önemli olup, gerekli her türlü girişim yapılmaktadır. 58
Dünya Ticaret Örgütü çerçevesinde 2001 yılında başlatılmış
olan Doha Kalkınma Turu görüşmeleri halen devam etmektedir.
2005 yılı Aralık ayında gerçekleştirilen ve en somut ilerleme
olarak ihracat sübvansiyonlarının 2013 yılına kadar kaldırılması
konusunda uzlaşmanın sağlandığı Hong Kong Bakanlar
Konferansından sonra, müzakerelerde önemli gelişme olmamış,
hatta görüşmeler tıkanma noktasına gelmiştir.
59
Müzakerelerin gidişatını belirleyen G-6 üyelerinin Temmuz
2006’da yapılan toplantısında özellikle ABD’nin iç desteklerde
gerçek anlamda indirime karşı olması, AB ve Gelişme Yolundaki
Ülkelerin ise pazara giriş konusunda daha fazla tarife indirimine
sıcak bakmaları üzerine müzakereler askıya alınmıştır.
Daha sonra yapılan toplantıda ise, GYÜ’lerin oluşturduğu G-20
ülkelerinin, gelişmiş ülkelerin ticareti bozucu uygulamalarını
kaldırmaları yolundaki çağrısına AB ve Japonya destek verirken
ABD’nin yaklaşımı olumsuz olmuştur.
60
DTÖ Direktörünün 2008 yılı sonunda yaptığı açıklamaya göre;
•Ticareti bozucu iç desteklerde, en fazla destekten en fazla kesinti yapılacağı,
•Pazara giriş konusunda; tarife indirimlerinin dört band üzerinden gerçekleştirileceği,
en yüksek tarifelerin uygulandığı bantta en fazla indirim yapılacağı,
•Bütçe ve miktar bazlı ihracat sübvansiyonlarında GÜ’ler için 2013 sonuna kadar
kademeli olarak, GÜY’ler için ise 2016 yılı sonuna kadar eşit dilimler halinde
azaltılarak sıfırlanması
öngörülmüştür.
61
DTÖ Direktörü aynı zamanda 2009 yılında izlenecek tarım politikasının temel
bakış açısını da açıklamış, teknolojideki en son gelişmeler tartışılmıştır.
Ancak, grupların fikir ayrılıkları nedeniyle, tarım ve tarım dışı ürünlerde pazara
giriş konusundaki çok taraflı müzakereler şimdi belirsiz bir gelecekle yüz
yüzedir.
62