Transcript RADYASYONDAN KORUNMA

RADYASYONDAN
KORUNMA
FIRAT BOZ
RADYASYON KORUNMASINDA;

ANA FİKİR :

AMAÇ
Tolere edilebilen (tahammül
edilebilen ) dozları bilmek ve radyasyon çalışanları ile
çevre halkının bunun üstünde doz almasını önlemektir.
:
Doku hasarına sebep olan
deterministtik etkileri önlemek, Stokastik etkilerin
meydana gelme olasılıklarını kabul edilebilir düzeyde
sınırlamaktır.
GEREKLİLİK :
Uygulamanın zararlı
etkileri göz önünde bulundurularak net bir fayda
sağlamayan hiçbir radyasyon uygulamasına izin
verilmemelidir.
OPTİMİZASYON (ALARA ): Gerekliliği onaylanmış
uygulamalarda ekonomik ve sosyal faktörler göz önünde
bulundurularak bütün radyasyon ışınlamalarında
mümkün olan en düşük dozun alınması sağlanmalıdır
DOZ SINIRLARI:Kişilerin aldıkları doz eşdeğerleri
komisyon tarafından tavsiye edilen doz sınırlarını
aşmamalıdır.
RADYASYONDAN KORUNMA
(Maksimum Müsaade Edilen Doz)
Uluslararası Radyasyondan Korunma
Komisyonu (ICRP) tarafından Maksimum
Müsaade Edilen Doz (MMED), bir insanda
ömür boyunca hiçbir önemli vücut arası ve
bir genetik etki meydana getirmesi
beklenmeyen iyonlayıcı radyasyon dozu
olarak tarif edilir.
 Radyasyona karşı korunmada amaç,
MMED değerlerini bilmek ve radyasyon
çalışanları ile çevre halkının bu değerin
üzerinde doz almasını önlemektir.


Radyasyon Görevlileri İçin :
Etkin doz yılda 50 mSv (tüm vücut)
Etkin doz, birbirini takip eden beş yılın
ortalaması 20 mSv (tüm vücut)
Eşdeğer doz, göz merceği için yılda
150 mSv
Eşdeğer doz, eller, ayaklar ve cild için
yılda 500 mSv
Radyasyondan korunmada
en etkili 3 yöntem;


EN KISA ZAMAN:Radyoaktif
kaynağın yakınında ne kadar az
zaman geçirilirse o kadar az
doza maruz kalınır. Belli bir
zaman içerisinde bir radyoaktif
kaynaktan maruz kalınacak doz
Doz= (Doz Şiddeti) x (Zaman)
ilişkisi ile hesaplanır.

EN UZAK MESAFE:Radyasyon
kaynağından uzaklaştıkça, maruz kalınabilecek
doz miktar azaltılabilir. Radyasyon,
kaynağından uzaklaştıkça çevreye yayılır ve
şiddetini kaybeder.
EN KALIN ZIRHLAMA:Radyasyon dozunu
azaltan diğer bir yöntem, radyasyon kaynağı ile kişi
arasına bir engel konulmasıdır.
 Bu engeli oluşturan malzeme zırh olarak adlandırılır.
Genel olarak,yüksek yoğunluklu maddelerden
yapılmış malzemeler özellikle X ve gama ışınlarına karşı
etkili bir korunma sağlarlar.
RADYASYONDAN KORUNMA



Yüksek yoğunluklu maddelerden yapılmış malzemeler
özellikle X ve gama ışınlarına karşı etkili bir korunma
sağlarlar.
Uranyum metali, X ve gama ışınları için en etkili zırh
malzemesidir.
Ama maliyet açısından ona en yakın koruma değerde
olan kurşun kullanıyoruz.
RADYASYONDAN KORUYUCU AYGITLAR
Bu amaçla; kurşun önlük, eldiven, gözlük,
boyunluk, paravanlar, gonadal koruyucular
ve kurşun camlar yaygın olarak
kullanılmaktadır.
X-IŞINI ODASININ
DÜZENLENMESİ





Kurşunlamanın yanısıra, röntgen ünitelerinde iyi
bir havalandırma sistemi olmalıdır.
X-ışınlarının havayı iyonize etmesi sonucu toksik
gazlar oluşur.
Bu gazlar havadan ağır olduğundan zemine yakın
birikir.
Bu toksik gazlar nedeniyle, x-ışını odalarının,
zemine yakın kesimde emici, tavana yakın
kesimde ise üfleyici sistemlerle havalandırılması
gerekir.
Kapılar 2 cm kurşun ile kaplanmalıdır.
HASTA ,HASTA YAKINI ve HALKI
KORUMA YÖNTEMLERİ






Gereklilik, etkinlik, kişisel doz kuralları bilmek ve
uygulamak
Hasta ve hasta yakınlarına koruyucu aygıt sağlama
Hamile veya hamilelik şüphesi olan hasta ve
yakınlarını X-ışını odasından uzak tutma (eğer grafi
alınması gerekliyse özel muamele ve koruma yapma)
Gonadal korumaya önem verme
Hastanın tutulması kaçınılmaz olan pozisyonların
dışında X-ışını odasına hastadan başka kimseyi
almamak.
Hasta ve hasta yakınını gerekli durumlarda radyasyon
ve zararlarıyla ilgili bilgilendirmek.
FIRAT BOZ
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜR EDERİM…