Transcript RADYASYON GÜVENLİĞİ VE KORUNMA

Alan ve personel dozimetrisi
ALİ ÇELİK
Radyasyonun Keşfi
1895 yılında Wilhelm
Conrad Röntgen
tarafından X-ışınlarının
keşfi (ilk klinik
görüntü),
X IŞINLARI
HÜCRELERİN RADYASYONA KARŞI
DUYARLILIK SIRASI
( Bölünen hücreler radyasyona karşı daha
hassastır.)
• Beyaz kan hücreleri (Lenfositler)
• Kırmızı kan hücreleri (Eritrositler)
• Sindirim sistemi hücreleri
• Üreme organı hücreleri
• Cilt hücreleri
• Kan damarları
• Doku hücreleri (Kemik ve Sinir Sistemi)
RADYASYONDAN KORUNMA
(Müsaade Edilen Maksimum Doz)
 Radyasyon çalışanları için müsaade edilen
maksimum doz sınırı, birbirini takip eden
beş yılın ortalaması 20 mSv’i geçemezken
(yılda en fazla 50 mSv), toplum üyesi
diğer kişiler (halk) için aynı şartlardaki
bu sınır 1 mSv’in altında tutulmaktadır.
RADYASYONDAN KORUYUCU
AYGITLAR
 Kurşun önlük, eldiven, gözlük, boyunluk, paravanlar,
gonadal koruyucular ve kurşun camlar yaygın olarak
kullanılmaktadır.
 Kurşun koruyucuların içerisindeki kurşun
tabakalarının çatlama riski nedeniyle kurşun
önlükler katlanmamalı, saklanırken askıya
asılmalıdır.
RADYASYONDAN KORUNMADA
3 ANA MADDE
1. ZAMAN
2. MESAFE
3. ZIRHLAMA
ZAMAN
Tıbbi işlemlerin radyasyon üretilebilen bir
cihaz ya da radyoaktif bir kaynak kullanılarak
yapıldığı ortamlarda ne kadar az zaman
geçirilirse o kadar az doza maruz kalınır.
MESAFE
Tıbbi işlem sırasında kullanılan radyoaktif
kaynakla veya radyasyon cihazı ile ışınlamanın
yapıldığı sırada aradaki mesafe ne kadar fazla ise
o kadar az doza maruz kalınır.
ZIRHLAMA
Radyasyon kaynağı ile kişi arasında uygun bir
engel olması durumunda en az doza maruz
kalınır.
UYGUN ZIRHLAMA
 KURŞUN PARAVAN
 KURŞUN ÖNLÜK
 TİROİD KALKANI
 GÖZLÜK
 TOPRAK
 BETON
RADYASYONDAN KORUNMA
(MONİTOR)
Monitor, iyonlaştırıcı radyasyonların
ve radyoaktif kontaminasyonun
varlığını ve derecesini tayin etmektir.
PERSONEL MONİTOR:
Kişiler tarafından alınan toplam
vücut dozunun rutin olarak
ölçülmesidir.
DOZİMETRE
 Dozimetre : Radyasyon kaynakları ile çalışan
kişilerin maruz kaldığı radyasyon dozunun
belirlenmesinde kullanılan cihazlar ve yapılan
işlemleri ifade eden sistemdir.
Dozimetreler çalışma önlüğünün üst cebine,
yakaya veya kemere (dozimetre öne gelecek
şekilde) klips ile takılarak tüm vücudu temsil
eden radyasyon dozunun ölçülmesi sağlanır.
Dozimetreler, çalışma saatleri dışında radyasyondan
uzak bir alanda muhafaza edilmelidir
PERSONEL MONITOR
Film Dozimetreleri
TLD Dozimetreleri
Ekzo-elektrodozimetreleri
Kimyasal Dozimetreler
Cam Dozimetreleri
Kalem dozimetre
Kişisel dozimetre
Koruyucu önlük
Troid koruyucu
Koruyucu kurşun
gözlük
Koruyucu paravan
PERSONEL MONİTORİNG HİZMETİNİN
AMAÇLARI
1- Personelin maruz kaldığı kişisel radyasyon
dozlarının maksimum müsaade edilen
seviyenin altında tutulabilmesi için, alınan
dozları ölçmek ve kayıtlarını tutmak,
2- Personele, radyasyon bakımından
sağlığının korunduğu güvencesini vermek,
ALAN MONİTORİNG
Radyasyon Alanlarının
Sınıflandırılması
Maruz kalınacak yıllık dozun
1 mSv değerini geçme
olasılığı bulunan alanlar
radyasyon alanı olarak
nitelendirilir ve radyasyon
alanları radyasyon
düzeylerine göre
sınıflandırılır
Radyasyon alanındaki çeşitli noktalarda maruz kalınan
radyasyon miktarını tespit etmek üzere belli noktalara
sabitlenmiş bir alan dozimetresi olarak kullanılabilir. Alan
izleme dozimetreleri, hem personel hem de diğer insanların
radyasyona maruz kalmasına karşı yeterli koruma önlemi
alınmasını sağlamak üzere kullanılmaktadır.