Transcript Mapping of Kosovo Strategies

Harta e Strategjive të Kosovës
Vlera Kastrati
Konsulente Kombëtare e ETF
Strategjitë dhe aftësitë e së
ardhmes
Pyetja kryesore vizionin e aftesive
“Cilat aftesi nevojiten per 2020 dhe si do te ndertohen?”
-
Rishikim i strategjive nga kendveshtrimi i aftesive perspektive
Identifikimi i nderlidhjes ne mes te sistemit te arsimit dhe trajnimit dhe
tregut te punes / ekonomise
-
Arsimi
Ekonomia
Puna
Tregtia dhe Industria
Bujqësia
Administrata Publike
Integrimi Evropian
Të arriturat
• Kornizë të strategjive të hartuar
– Strategjitë sektoriale
– Përkrahje nga donatorët (koordinim donatorëve)
– Konsultime
• Strukturat institucionale
–
–
–
–
Keshilli Social -Ekonomik (ZK)
Bashkepunim ndër-ministror
Qeverisje të sistemit (Agjencioni AP)
Organet/këshillat/qendrat ndër-ministrore
Te arriturat II
Hapat/masat per krijimin e aftesive /aftesim per te ardhmen
(deklaratat kundrejt praktikes)
– Krijimin e aftesive/aftesim sipas sektoreve (qendrat e kompetences – orientim
sektorial)
– Qendrat e Aftesimit Profesional
– Perpjekje te lidhshmerise ne mes te AAP dhe tregut të punës
– Korniza Kombëtare e Kualifikimeve
– Aftësitë sipërmarrëse / trajnim
– Gjithëpërfshirja / Kohezioni shoqëror
– Përpjekjet (masa) për të lidhur ofertën dhe kërkesat (aftësi per te ardhmen)
– Praktika profesionale /punëdhënësit (arsimin e larte, profesional)
– Promovimin e të mësuarit gjatë gjithë jetës
– Orientim te hulumtimit e punës shkencore nga tregu i punës
– Ngritja e kapaciteteve institucionale (IT, menaxhim, financa, buxhet, politika)
– Trajnim dhe aftësim të mësimdhënësve
– Edukimi dhe udhëzimi në karrierë
Arsimi
PLANI STRATEGJIK PËR ARSIM I KOSOVËS 2011-2016 (të gjitha nivelet e
arsimit)
 Korniza e re e Kurrikulumit (të nxënit të bazuar në kompetencë)
 Zhvillimi i kapaciteteve të personelit mësimor për nivelet para-universitar
(trajnimi i vazhdueshëm i mësimdhënësve)
 Mekanizmat e sigurimit të cilësisë
 Udhëzimi në karrierë dhe këshillimi
 Lidhjet në mes të tregut të punës, sektorit ekonomik dhe institucioneve të
AAP-së
 Qendrat e kompetences
 Përfshirja sociale
 Mësimi gjatë gjithë jetës
 Arsimi i të rriturve dhe Arsimi Jo-Formal
 Arsimi i Lartë (kërkimi dhe puna shkencore, nevojat e tregut të punës)
Arsimi II
STRATEGJIA PËR INTEGRIMIN E ROMËVE, ASHKALIVE DHE EGJIPTASËVE (RAE) NË KOSOVË
(2007-2017) KOMPONENTA E ARSIMIT
 Përfshirja dhe integrimi në arsim i komunitetit RAE
(qasja dhe pjesëmarrja, riintegrimi, nevojat e veçanta, kurrikula, arsimi dhe aftësimi i
mësimdhënësve, rritja e përfshirjes në AAP)
STRATEGJIA PËR ZHVILLIMIN E ARSIMIT TË LARTË NË KOSOVË (2005-2015)
 Integrimi arsimit të lartë të Kosovës në proceset e zhvillimit të arsimit të lartë Evropian
dhe ndërkombëtar
 Harmonizimi i programeve mësimore në të gjitha nivelet me objektiva të procesit të
Bolonjës
 Harmonizimi i kurrikulave dhe programeve mësimore me trendet e ekonomisë dhe
tregut të punës.
 Puna shkencore dhe kërkimi
 Zhvillimi i Programeve për të mbështetur ekonominë me ekspert të nevojshëm
Arsimi, Puna, Rinia
Draft Strategjia dhe Plani i Veprimit për Udhëzime në Karrierë dhe Këshillim (UKK)
2013-2016 MASHT, MKRS, MPMS
 Qendra Kombëtare për Udhëzim ne Kariere (bashkëpunimi ndër-ministror)
 Udhëzimi në Karrierë dhe Këshillimi
- Futja e udhëzimit në karrierë dhe këshillimit në sistemin arsimor (trajnimi, caktimi i
mësimdhënësve/ shkollave, lëndëve obligative 9-12)
-
Bashkëpunimi në mes të MPMS, MASHT, Agjensionit të Statistikave të Kosovës, Aleancës së
bizneseve të Kosovës, Odës Ekonomike të Kosovës dhe IHE për krijimin e profileve të reja
garuese në tregun e punës
- Qendrat e Aftësimit Profesional (QAP-të) ofrojnë praktika për studentët në shkollat
profesionale dhe të përgjithshme
- Qendrat e punësimit regjional, zyrat e punësimit komunale lidhja e punëdhënësve
potencial dhe punëkërkuesve të regjistruar, udhëzimi në karrierë dhe këshillimi
- Qendrat rinore që ofrojnë informacion për të rinj për tregun e arsimit dhe tregun e
punës
- MKRS krijon mundësi për punësimin e të rinjve MCYS
(trajnimi, programet për mbështetje financiare për ndërmarrës të rinj)
Puna dhe Mirëqenia Sociale
STRATEGJIA PËR PËRMIRËSIMIN E PRAKTIKËS PROFESIONALE NË KOSOVË 2013 –
2016 (MASHT, MPMS)
• Rritja e numrit të punëdhënësve duke siguruar vende për praktikën
profesionale (mbështetja e punëdhënësve)
• Rritja e numrit të studentëve të AAP në praktikën profesionale
• Rritja e cilësisë së praktikës profesionale
• Plotësimi i standartëve profesionale në kurrikulë, meeting occupational
standards in curricula, shëndeti dhe siguria profesionale, sistemi i
informimit për vendet për praktikë profesionale
• Ofrimi i një kornize për punë koordinuse të akterëve lokal për të
përmirësuar praktikën profesionale në ndërmarrje
– Partneriteti në mes të arsimit formal dhe jo-formal dhe sektorëve të aftësimit,
bizneseve, akterëve vullnetar dhe komunitar në nivelin lokal dhe rajonal.
Puna dhe Mirëqenia Sociale II
STRATEGJIA E ARSIMIT PROFESIONAL 2012 – 2014
• Rritja e punësimit dhe forcimi i aftësimit profesional sipas kërkesave dhe
nevojave të tregut
• Diversitet ne aftësim dhe trajnim në AAP
• Përmirësimi i resurseve mësimore dhe prezantimi i një kornize të sigurimit
të cilësisë
• Ngritja e kapaciteteve në nivel të menaxhmentit
Puna dhe Mirëqenja Sociale III
PLANI STRATEGJIK ZHVILLIMOR SEKTORIAL 2012 -2014 MPMS
 Rritja e nivelit të punësimit dhe zhvillimi i shkathtësive profesionale sipas kërkesës
së tregut të punës
 Ri-organizimi i aftësimit profesional bazuar në nevojat e tregut të punës.
– Divizioni i Aftësimit Profesional të bëhet Agjenci (manaxhon aftësimin profesional me një
ofrues privat)
– Organizimi i shërbimeve të punësimit nga Departamenti i Punës dhe Punësimit dhe ofrimi i
shërbimeve të punësimit nga Agjencia Kombëtare e Punësimit.
 Niveli i shërbimeve të ofruara nga MPMS në linjë me legjislacionin e BE-së,
sistemet dhe standardet
– Futja e një menaxhimi të performancës dhe ngritjen e kapaciteteve të sistemit për
menaxhimin e BNj
 Zhvillimi i bashkëpunimit me vendet fqinje (anëtare dhe jo-anëtarë të BE-së) për
të rritur mundësitë e punësimit të fuqisë punëtore në Kosovës
Ekonomi
 Strategjia për Energji e Republikës së Kosovës 2009 – 2018
 Strategjia për Ngrohje e Republikës së Kosovës 2011-2018
 Strategjia e Minierave e Republikës së Kosovës 2012 -2025
– Zhvillimi i kapaciteteve njerëzore dhe institucionale
– Forcimi dhe zhvillimi i institucioneve ekzistuese;
– Zhvillimi i Institutit Gjeologjik të Kosovës (përgaditja e
specialistëve në gjeologjisë, minierave, ekonomi, mjedis, etj)
– Universiteti zhvillon programe arsimore pasuniversitare për
minierat, në përputhje me kërkesat evropiane
– Ngritja e kapaciteteve në zbatimin e teknologjive moderne të
komunikimit dhe informacionit.
– Krijimi i kushteve të përshtatshme për përtëritje të tregut të
punës në minierat aktive.
Ekonomi II
PLANI I VEPRIMIT PËR VIZIONIN EKONOMIK TË KOSOVËS 2011 – 2014 (Zhvillimi i kapitalit njerëzor )
Zhvillimi dhe përkrahja e të gjithë sistemit të arsimit gjithëpërfshirës për të siguruar qasje të barabartë në arsimim
cilësor
- EMIS dhe formula e financimit në komuna
- Agjencia për Kurrikula dhe vlerësim
- Kurrikula të lidhur me zhvillimin ekonomik dhe social (kurrikulave në kompetenca, libër mësimi, vlerësimi,
etj)
- Zhvillimi profesional i mësimdhënësve dhe drejtorëve të shkollave (trajnimi i vazhdueshëm)
- ICDL dhe infrastruktura për IT
- Kontrolli i cilësisë në arsimin e lartë
- Institucionet Kërkimore / Hapja e shkollave professionale
Vendosja e sistemit të arsimit dhe aftësimit profesional gjatë gjithë jetës
- Akreditimi dhe licencimi i programeve të AAP-ve dhe të arsimit
- Koordinim më i mirë mes të arsimimit dhe punësimit
- Kërkesa për programet arsimore dhe programeve të mësimit gjatë gjithë jetës
- Decentralizimi - Autoriteti për shkollat ​AAP
Rritja e përqindjes se punësimit dhe forcimin i aftësimit profesional në përputhje me tregun e punës
– Kapacitetet e zhvillimit profesional (qendrat mobile për zhvillimin e shkathtësive)
– Rritja e kapaciteteve të aftësimit profesional për punëkërkuesit
– Hulumtimi në profesione të reja të bazuar në tregun e punës
– Ndërtimi i Qendrave të Zhvillimit Profesional në tre rajone
– Rishikimi i kurrikulave ekzistuese dhe hartimin e kurrikulave të reja të bazuara në KKK
Bujqësia
PLANI I VEPRIMIT PËR BUJQËSI DHE ZHVILLIM RURAL 2009 – 2013
 Përmirësimi i përpunimit dhe marketingut të produkteve bujqësore
 Krijimi i punësimit (zonat rurale)
 Përshtatja e bujqësisë së Kosovës me BE-në
 Zhvillimi i arsimit profesional që të plotësojë nevojat rurale dhe për të mbështes iniciativat e
diversifikimit rural
 Trajnimi për secilin nënsektor qumështit, kafshëve (TI, menaxhment)
Bujqësia II
SEKTORI I ZHVILLIMIT TË PYLLTARISË 2010 - 2020
Strategjitë për zhvillimin e aftësimit Profesional të Pylltarisë
Krijimi i Shkollës profesionale të mesme të pylltarisë në nivel kombëtar.
Qendra për arsim dhe aftësim profesional të pylltarisë (Rajonale-Perëndim të Ballkanit)
Strategjia për zhvillimin e Aftësimit Profesional të pylltarisë
 Krijimi i Qendrave të Aftësimit Profesional të Pylltarisë për të rritur shkathtësitë e punëtorëve të
pyjeve (për vetëpunësim, ndërmarrësi dhe për metoda të sigurta të punës)
Strategjitë për organizimin e arsimit të lartë dhe kërkimit në pylltari
 Hapja e një fakulteti të pylltarisë në Prishtinë / studentët të studiojnë jashtë vendit.
 Krijimi i bashkëpunimit ndërministror, zhvillimin e kurrikules, vlerësimin e nevojave të trajnimit dhe
sigurimin e fondeve për zbatimin e objekteve të përhershme për arsimin e lartë
Tregëtia dhe Industria
STRATEGJIA E KOSOVËS 2012 – 2016 ZHVILLIMI I NVM-ve
 ofrimin e trajnimit informal dhe formal për të zhvilluar shkathtësitë e ndërmarrësisë dhe
 promovojë dhe të rris bashkëpunimin në mes shkollave dhe bizneseve
- Të fus një Skema të ndërmarrëseve të diplomuar,
- Rritjen e numrit të praktikantëve në NVM,
- Të inkurajoj krijimin e inkubatorëve të biznesit në kuadër të universiteteve,
- Zgjerimin e skemave të mentorimit për stërvitje të bizneseve fillestare dhe
Promovimin e mirëkuptimit të ndërmarrësisë në mesin e mësimdhënësve, lektorëve, profesorëve dhe
akademikëve.
 Promovimi dhe Zhvillimi i një Kulture Ndërmarrëse
- kurrikulit të ndërmarrësisë në shkollat ​fillore, AAP, shkollat ​e mesme dhe institucionet e
arsimit të lartë
 Përmirësimi i pozitës së femrave ndërmarrëse, të rinjve, minoriteteve, grupe të veçanta dhe
mbështetjen e sipërmarrësve në zonat e pafavorizuara (program trajnimi, skema voucher, të
trajnimit të specializuar për të pafavorizuarit).
Tregëtia dhe Industria II
Strategjia e Kosovës për Industri 2009 - 2013
-
Ndërtimi i kapaciteteve institucionale për të hartuar dhe zbatuar një program të politikave
dhe masave për Konsolidimin dhe përmirësimin e prodhimit dhe eksportit.
-
Zhvillimi sistematik i programeve të trajnimit për eksportuesit.
-
Ndërtimi i kapaciteteve të njohurive praktike, shkathtësive menaxheriale, përdorimin e
teknologjisë së përparuar.
Rinia, Kultura dhe Sporti
Strategjia e Kosovës për Rini 2013 – 2017
Arsimi Jo-formal
Punësimi dhe Rinia
•
Programet e trajnimit dhe mbështetje financiare për ndërmarrësit e rinj.
•
Punësimi dhe ndërmarrësia program ofrimin e trajnimeve për zhvillimin e shkathtësive jetësore (arsimit dhe
aftësimit profesional, zbatimin e programeve të bashkëpunimit me institucionet relevante)
•
Praktika në punë për të fituar përvojë në mjedisin e punës për rrugën e karrierës në përputhje me tregun e punës
–
–
–
–
•
të rinjtë që hyjnë në tregun e punës
të papunët
Praktika profesionale dhe skema punës sezonale
Publike, qeveritare dhe jo-qeveritare
Organizimi i programeve trajnuese për ndërmarrësit e rinj (ideve të reja dhe të zhvillimit të bizneseve të reja).
Administrata Publike
STRATEGJIA PËR REFORMË NË ADMINSTRATËN PUBLIKE 2010-2013
Ngritja e kapaciteteve:
-
Menaxhimi i Politikave
-
Komunikimi me pjesëmarrjen e qytetarëve (Zyra e Komunikimit ZKM)
-
Planifikimi i buxhetit
-
Kontrolli i brendshëm dhe auditimi
-
Menaxhimi dhe Zhvillimi i Burimeve Njerëzore
Integrimi në EU
STRATEGJIA PËR INTEGRIMIN EVROPIAN 2020
 Zhvillimi Ekonomik
- Përmbushur kriteret e Kopenhagës për të qenë të aftë për të përballuar forcat e tregut
në BE
- Instituti i Kosovës për Administratë Publike (IKAP) të ofroj trajnime për grupe të
ndryshme qëllimore dhe profileve specifike të zyrtarëve.
 Forcimi i kapaciteteve institucionale për të siguruar ekonominë funksionale të tregut
dhe integrimin ekonomik me BE-në
- Produktiviteti i punës do të rritet me rritjen e shkathtësive dhe aftësive të punëtorëve
(sistemin arsimit cilësor, qoftë formal dhe informal, veçanërisht arsimi profesional)
 Përmirësimi i cilësisë së politikave të sistemit të arsimit të orientuara drejt zhvillimit
-
kulturës ndërmarrëse dhe
forcimin e bashkëpunimit mes sektorëve të arsimit dhe të biznesit.
SFIDAT
Qasja sistematike në përputhjen e oferta dhe kerkesa (aftësite nga aspekti arsimit
ekonomise)
• Lidhshmëri specifike (sektorë / nënsektorë)
• Sa specifike është përfshirja e sektorëve ekonomik / trendeve ekonomike (deklarata të
përgjithshme)
• Niveli kombëtarë por edhe ndërajonal (aftësim – punësim)
• Aftësitë - prezenca e sektorit ekonomik publik dhe privat në sistemin arsimor
• Mësuarit gjatë gjithë jetës
Arsimi i lartë
• Drejtimet/Profilet orientim nga sektoret ekonomik
• Praktikë profesionale dhe aftësimi në profilet aktuale të arsimit të lartë
• Përputhja e profileve ekzistuese të arsimit te larte me nevojat ekonomike
(kuantitativ/kualitativ)
• Hulumtimi per aftesite / kerkesat e tregut / tendencat ekonomike
• Gjithëpërfshirja dhe punësimi (grupet e margjinalizuara)
• Aftësitë ndërmarrëse (specifikuar)
• Lidhjet në mes të shkencës, inovacionit dhe ekonomisë
SFIDAT II
Arsimi dhe aftësimi profesional
• Kurrikula në lidhje me arsimin dhe nevojat e tregut të punës (minierave, ngrohje,
energji, turizëm, bujqësi)
• Qendrat e kompetencave të izoluara brenda sistemit të AAP
• Aftësitë praktike profesionale dhe aftësitë me cilësi të lartë profesionale
• Përfshirja dhe punësimi (grupet e margjinalizuara)
• Aftësitë per ndërmarrësi (specifikuar)
• Përfshirja e sektorit privat në hartimin e politikave dhe trajnim (të stazhit të punës,
praktika etj)
Qëndrueshmëria (vizionin e aftesive perspektive)
• Pronësia e akterëve të Kosovës (niveli qendror/lokal)
• Planifikimi Strategjik dhe Plani i Veprimit
• Buxheti (AM)
• Zbatimi i politikave (monitorimi, indikatoret, benchmarks/krahasimit në nivel
kombëtar, rajonal dhe BE-së)
• Kapacitetet institucionale (hartimin, zbatimin dhe monitorimin)
Ju faleminderit
per
vemendjen