YÜZEY ETKİN MADDELER ve FARMASÖTİK UYGULAMALARI

Transcript YÜZEY ETKİN MADDELER ve FARMASÖTİK UYGULAMALARI

YÜZEY ETKİN MADDELER ve FARMASÖTİK UYGULAMALARI ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI 2013

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR ÜSTÜNLÜKLER

 ETKİN MADDEYE AİT ÖZELLİKLERİ MASKELEMEK VEYA İYİLEŞTİRMEK  KARARLILIĞINI VE ETKİNLİĞİNİ ARTTIRMAK  SÜREKLİ VEYA HEMEN SALIM SAĞLAMAK  HEDEFLENDİRMEYE OLANAK SAĞLAMAK  GEÇİMSİZ MADDELERİ AYNI TAŞIYICI İÇİNDE VERMEK

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR FAZLAR

 Sulu faz Suda çözünen e.m.ler, tat ve koku düzelticiler, koruyucu maddeler  Y ağlı faz Y ağda çözünen e.m.ler; yağ (sıvı veya katı yağ, eterik yağ, reçine, mum)  E mülsiyon yapıcı (yüzey etkin madde) D ağılan faz ile dağıtma ortamı arasındaki yüzey gerilimi azaltan veya yok eden maddeler

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR FAZLAR POLAR (HİDROFİLİK) BİLEŞENLER



polioller

o butilen glikol o gliserin o o polietilen glikoller propilen glikol 

su 4

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR FAZLAR APOLAR (LİPOFİLİK) BİLEŞENLER



esterler

o katı yağlar o o lanolin sentetik maddeler (

ör. izopropil miristat, izopropil

palmitat, gliseril monostearat

) bitkisel yağlar (

ör. zeytin, pamuk, keten tohumu, buğday tohumu, soya

) 

eterler

o perfloropolieterler o polioksipropilenler

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR FAZLAR APOLAR (LİPOFİLİK) BİLEŞENLER

   

yağ asitleri yağ alkolleri hidrokarbonlar

o butan, propan o o mikrokristalin mum mineral yağlar

diğerleri

o halohidrokarbonlar (

ör. perflorokarbon, kloroflorokarbon

) o o bitkisel ve hayvansal mumlar silikon

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR

 Sıvı damlacıkların başka bir sıvı içinde dağılması ile oluşan dispers sistemlerdir.

 Sistemdeki sıvıların sayısı ikiden fazla da olabilir ve katı maddeler dağıtılıp çözündürülebilir.

 En basit emülsiyon, iki fazlı emülsiyon  Y/S (su içinde yağ) veya S/Y (yağ içinde su)  Dağılan damlacıklar iç fazı, dağılan fazı oluşturur.

 Dağılan damlacıkları içeren faz dış fazı, dağılan/devamlı/sürekli fazı oluşturur.

EMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR

 Damlacıkların boyutu emülsiyonların görünümünü etkiler ve isimlendirilmesine olanak sağlar  1 µm’den büyük damlacıklar beyaz  0.1-1 µm damlacıklar mavi-beyaz  0.05 0.5 µm damlacıklar yarı saydam  0.5 µm’den küçük damlacıklar saydam görünümdedir <10 nm 10-40 nm 40-100 nm >100 nm miseller emülsiyon mikroemülsiyon nanoemülsiyon makroemülsiyon basit emülsiyon klasik emülsiyon

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR ÖZELLİKLER 1.

EMÜLSİYONLARIN TİPİ

Emülsiyon tipi = Dış fazın ne olduğunun bilinmesi yeterlidir Kullanılan yöntemler;  Hidrofilik ortam kullanımı  Seyreltme  Elektriksel iletkenlik ölçümü

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR ÖZELLİKLER 1.

EMÜLSİYONLARIN TİPİ

Hidrofilik ortam kullanımı: Süzgeç kağıdı ya da cam parçası üzerine damlatılan emülsiyon Y/S ise, emülsiyon yayılacak; S/Y ise hiçbir yayılım olmayacaktır.

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR ÖZELLİKLER 1.

EMÜLSİYONLARIN TİPİ

Seyreltme: Y/S emülsiyon örneği suyun içine damlatıldığında, dış faz su ile karışır ve yağ damlacıkları ortamda dağılır. Oysa, S/Y emülsiyonunda dağılım gözlenmez.

Bu iki yöntem pratik olarak sıklıkla kullanılmasına karşın, emülsiyon tipinin uzun süreli izlenmesinde ve faz değişimi oluşumunun saptanmasında uygun yöntemler değillerdir.

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR ÖZELLİKLER 1.

EMÜLSİYONLARIN TİPİ

Elektriksel iletkenlik ölçümü: Sulu faz çoğunlukla elektrolit içerdiği için, elektriksel iletkenlik ölçümü emülsiyon tipinin belirlenmesinde kullanılabilir.

Y/S tipi emülsiyonda, emülsiyon iletkenliği dış fazın oranına bağlı iken, S/Y emülsiyonunda çok düşük bir değerdedir. Bu durum faz değişimi ortaya çıktığı anda iletkenlikteki büyük değişimin saptanabilmesini sağlar

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR ÖZELLİKLER 2.

DAMLACIK BÜYÜKLÜĞÜ

Damlacık büyüklüğü analizi = emülsiyonun zaman içinde ne oranda değiştiğini gösterir.

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR ÖZELLİKLER 3.

VİSKOZİTE

Emülsiyon sistemlerin hem viskozite özellikleri hem de kararlılıkları damlacık büyüklüğü dağılımına bağlıdır.

Emülsiyonlar, genellikle, zamana-bağlı olarak değişkenlik gösteren, Newton olmayan karmaşık akışa sahiptirler.

EMÜLSİYONLAR ÖZELLİKLER 3.

VİSKOZİTE

Emülsiyonların viskozitesine etki eden fiziksel değişkenler

YÜZEY ETKİN MADDELER Dış fazın viskozitesi: Dış fazın Newton olmayan veya viskoelastik davranışı emülsiyon için de aynen geçerlidir.

İç fazın durumu: Damlacıkların seyrek ve birbirinden uzak olması ile viskozite düşük, damlacıklar birbirine yaklaştıkça yüksek olacaktır.

EMÜLSİYONLAR ÖZELLİKLER 3.

VİSKOZİTE

Emülsiyonların viskozitesine etki eden fiziksel değişkenler

YÜZEY ETKİN MADDELER İç fazın hacmi: %60 70 iç faz hacminin üzerinde, birçok emülsiyon psödoplastik akış gösterir, viskoziteleri kayma hızına bağlıdır.

Damlacık büyüklüğü ve dağılımı: Damlacıklar arasındaki sürtünme etkisi, damlacıkların yüzey alanı ile ilişkilidir, damlacık büyüklüğündeki azalma yüzey alanlarının artmasına ve vizkozitede artışa neden olur.

EMÜLSİYONLAR ÖZELLİKLER 3.

VİSKOZİTE

Emülsiyonların viskozitesine etki eden fiziksel değişkenler

YÜZEY ETKİN MADDELER Çoklu dağılımlı (polidispers) emülsiyonlar, aynı damlacık büyüklüğü ortalamasına sahip tekdüze (monodispers) emülsiyon sistemlerinden daha düşük viskoziteye sahiptir. Bu durum da bize damlacık büyüklüğü dağılımının da viskoziteyi etkilediğini gösterir.

Formülasyon: Fizikokimyasal formülasyon, yüzeylerarası gerilimi etkiler; emülsiyonun bozulması ve damlacık büyüklüğü dağılımı etkilenir ve viskozitede değişimlere yol açar.

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR ÖZELLİKLER 4. KARARLILIK

Maddelerin zaman içerisinde etkileşmeleri sonucu renk, koku, görünüş, viskozite ve emülsiyon oluşumu değişebilir.

Etkileşimden de öte, emülsiyon içinde oksidasyon, redüksiyon ve kimyasal parçalanma gibi reaksiyonlar ortaya çıkabilir.

Bu reaksiyonların ortaya çıkması için gereken enerjiye aktivasyon enerjisi denir.

4. KARARLILIK EMÜLSİYONLAR ÖZELLİKLER

 f lokülasyon  k rema oluşumu  inversiyon (fazların değişimi)  bozunma YÜZEY ETKİN MADDELER

4. KARARLILIK EMÜLSİYONLAR ÖZELLİKLER

YÜZEY ETKİN MADDELER

Flokülasyon Birleşme Kremalaşma 21

EMÜLSİYONLAR KARARLILIK FLOKÜLASYON

   D amlacıklar büyük şekil alır; agregat içindeki damlacıklar özelliklerini kaybetmez Dönüşümlüdür F lokülasyona etki eden faktörler o çalkalama şiddeti- çok karıştırma floküle olma şansını arttırır o o itme kuvvetleri varlığı- damlacıklar üzerindeki elektrik yükleri itmeye etkendir

Van der Waals

karıştırıldığında birbirine yaklaşır ve aradaki mesafe kalkarsa tipi çekme- 2 damlacık kuvvetle flokülasyon olur.

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR KARARLILIK KREMALAŞMA (KAYMAKLAŞMA)

      E mülsiyonun iki emülsiyona ayrılması olayı O luşan emülsiyonlardan biri ilk emülsiyona oranla iç faz miktarınca daha yoğun Y oğun emülsiyona kaymak denir G enellikle yoğun kısım üstte toplanır; aksi de olabilir Dayanıksızlığa işaret eder K ullanılmadan önce karıştırılması gerekir

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR KARARLILIK İNVERSİYON (FAZ DÖNÜŞMESİ)

 emülsiyonun s/y tipinden y/s tipine veya y/s tipinden s/y tipine ani dönüşü  inversiyona o etki eden faktörler y/s tipi emülsiyona s/y tipini tercih eden kuvvetli emülsiyon yapıcının eklenmesi o o o y/s tipi emülsiyona içindeki emülsiyon yapıcı maddenin özelliklerini değiştirecek madde eklenmesi su ve yağ oranlarının değiştirilmesi pH , sıcaklık değişimi ve bakteriyel etkiler

YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR KARARLILIK BOZUNMA

     emülsiyonun tamamen fazlarına ayrılması tersinir olmayan olay genellikle kaymaklaşma ve inversiyonla yanyana inversiyona bozunmada etki eden faktörler bozunmaya da etkili diğer neden mikroorganizmalar o o emülsiyon yapıcı maddeyi dekompoze edebilir yağda acıma yapar ve yağda çözünmüş vitaminleri parçalar

EMÜLSİYONLAR YÜZEY ETKİN MADDELER

YÜZEY ETKİN MADDELER Emülsiyon yapıcılar, emülsiyonların kararlılığını sağlayan moleküler maddelerdir.

1950’lerde Griffin, yüzey etkin maddeleri sınıflandırmak üzere pratik bir şema geliştirmiş ve bu değerleri hidrofilik lipofilik denge (HLB) olarak isimlendirmiştir.

S YÜZEY ETKİN MADDELER

EMÜLSİYONLAR YÜZEY ETKİN MADDELER

Y S yüzey etkin madde Y hidrofilik baþ hidrofobik kuyruk b.

yardýmcý yüzey etkin madde Mikroemülsiyonların yapısı a.

S/Y mikroemülsiyonu (ters miseller) b.

Y/S mikroemülsiyonu (miseller) c.

YEM ve Y.YEM

EMÜLSİYONLAR YÜZEY ETKİN MADDELER

YÜZEY ETKİN MADDELER HLB değeri, yüzey etkin maddelerdeki, suda çözünen molekül uçun (baş) molekül ağırlığının, yağda çözünen moleküler kısmın (kuyruk) molekül ağırlığına oranıdır.

1 20 arasındali HLB değerleri, 11-20 arasında hidrofilik, 9’un altında ise lipofilik özellik gösterir.

HLB sistemi, emülsiyon yapıcı maddenin tipini seçmek için kullanılır.

EMÜLSİYONLAR YÜZEY ETKİN MADDELER

YÜZEY ETKİN MADDELER

Etkinlik

Köpük kırıcı S/Y emülsiyon yapıcı Islatıcı Y/S emülsiyon yapıcı Temizleyici Çözündürücü En az

HLB değeri

En çok 1.5

3 3 7 6 9 8 13 15 13 15 18

EMÜLSİYONLAR YÜZEY ETKİN MADDELER

YÜZEY ETKİN MADDELER Bir emülsiyon sisteminde, yağlı faz ayrılırsa, daha düşük bir HLB’ye sahip emülsiyon yapıcı kullanılır.

Sulu faz ayrılırsa, HLB değeri yükseltilmelidir.

Yüzey etkin maddeler, yağ ve su fazları arasındaki yüzey gerilimini düşürerek, damlacıkların parçalanmasına katkıda bulunurlar ve tekrar birleşme eğilimini engellerler.

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÇOKLU EMÜLSİYONLAR

SU YAĞ SU/YAĞ/SU YAĞ SU YAĞ/SU/YAĞ 31

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Mikroemülsiyonlar, yağ, su, YEM ve Y.YEM karışımından oluşan, termodinamik olarak kararlı, optik olarak izotropik, tek faz görünümlü birbiri ile karışmayan iki sıvının oluşturduğu saydam dispers sistemlerdir.

Mikroemülsiyon sistemleri, su, yağ, noniyonik veya iyonik YEM ve kısa veya orta zincirli alkol, poliol veya organik asit gibi Y.YEM’den oluşmaktadır. Maddelerin birbirine oranı ve yapıları, sürekli fazın yağ veya su olması ile yakından ilgilidir

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Mikroemülsiyonların sulu fazı, yalnızca sudan ibaret olmayabilir. Suda çözünen veya suyla karışabilen gliserin, sorbitol, glikol çözeltisi, tampon çözelti, koruyucu maddeler, elektrolitler, renk maddeleri ve polipeptitler bu fazda yer alabilir. İnorganik tuzların mikroemülsiyon sistemine eklenmesi dikkat edilmesi gereken bir konudur; çünkü elektrolitlerin eklenmesi, genellikle, Y/S emülsiyonunda suyun çözünürlük yeteneğini azaltarak yüzey alanının düşmesine yol açar. Uygun yağ, su, YEM ve gerekirse Y.YEM karışımı ile spontane olarak oluşurlar. Dışardan bir enerji verilmesi gerekmez. Ayrıca, formülasyondaki sulu fazın, yağlı hissi dengeleme özelliği vardır. Bu özellikler emülsiyonlara karşı mikroemülsiyonları üstün hale getirmiştir.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Yardımcı yüzey etkin madde Oluşum Kararlılık

Mikroemülsiyon

Kullanılır Spontan oluşur Termodinamik olarak dayanıklı

Makroemülsiyon

Kullanılmaz Enerji vermek gerekir Termodinamik olarak dayanıksız

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Mikroemülsiyon ilaç taşıyıcı sistemlerin formülasyonunda en önemli işlem, üçgen faz diyagramlarının çizilmesidir. Çizilen diyagramda, mikroemülsiyon formülasyonundaki sulu faz, yağlı faz, YEM ve Y.YEM uygun şekilde karıştırılır ve en uygun mikroemülsiyon alanı belirlendikten sonra formülasyondaki bileşenler saptanabilir. Bileşenlerin çözünürlüğü ile yakından ilişkili olan faz diyagramlarının çizilmesi için en yaygın ve kolay yöntem titrasyondur

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER a.

100 0 b.

100 0 80 20 80 20 YAĞ 40 60 20 40 60 Y EM /Y .Y EM 80 YAĞ 40 60 20 0 100 80 60 SU 40 20 0 100 0 100 80 60 SU 40 a.

b. % 33 yağ, % 11 su ve % 56 YEM/Y.YEM içeren mikroemülsiyonun işaretlenmesi Mikroemülsiyon alanının belirlenmesi 40 Y EM /Y .Y EM 60 80 20 0 100

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

KARAKTERİZASYON

Mikroemülsiyonların karakterizasyon çalışmaları, sahip oldukları fiziksel özelliklere bağlı olarak gerçekleştirilmektedir. İncelenebilecek en belirgin parametreler şunlardır:

Optik Özellikler

Mikroemülsiyonlar, optik açıdan saydam olmalıdır. Damlacık boyutundaki değişmeler, emülsiyonların fiziksel görünüşünü de değiştirir.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

KARAKTERİZASYON

Reolojik Özellikler

Mikroemülsiyonlar, genellikle Newton akış modeline uygunluk gösterir. Jelleşme sağlayarak, viskoziteyi modifiye etmek mümkündür

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

KARAKTERİZASYON

Damlacık Büyüklük Dağılımı

Mikroemülsiyonlarda damlacık büyüklüğü dağılımı için kullanılan yöntemler:   Elektron mikroskobu Işık saçılımı yöntemi o Küçük açılı X-ışını saçılımı (SAXS) o o o Küçük açılı nötron saçılımı (SANS) Statik ışık saçılımı (SLS) Dinamik ışık saçılımı (DLS)

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

KARAKTERİZASYON

Elektriksel İletkenlik

Mikroemülsiyonların sahip olduğu iletkenlik özelliği, sistemdeki sulu fazın hacminin fonksiyonudur. İletkenlik değeri, damlacık büyüklüğü ve konsantrasyonla ilişkilidir

Uygulanacak bölgenin özelliklerine göre, pH değiştirilebilir. Kararlılık çalışmaları kapsamında pH değişimleri incelenir

Faz Ayrımı

Faz ayrımı için, en çok santrifüj yöntemi kullanılır

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

FORMÜLASYONLARININ HAZIRLANMASI

Bileşenlerin Seçimi

Hazırlanan bir mikroemülsiyon formülasyonunda,     Y ağlı faz olarak Miglyol ® YEM olarak Abil ® EM 90, 812 N, Y.YEM olarak izopropil alkol Sulu faz olarak distile su kullanılmıştır.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÖN-FORMÜLASYONLAR

Mikroemülsiyon formülasyonlarının hazırlanması için

titrasyon

yöntemi kullanılmış ve etkin madde içermeyen ön-formülasyonlar ile çalışmalara başlanmıştır. YEM ve Y.YEM oranı 1:1 olarak belirlenmiş ve toplam 10 g üzerinden 9 ayrı formülasyon hazırlanmıştır

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Formülasyon (g) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 Yağ

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

8.00

9.00

YEM:Y.YEM (1:1)

4.50 : 4.50

4.00 : 4.00

3.50 : 3.50

3.00 : 3.00

2.50 : 2.50

2.00 : 2.00

1.50 : 1.50

1.00 : 1.00

0.50 : 0.50

YEM+Y.YEM

9.00

8.00

7.00

6.00

5.00

4.00

3.00

2.00

1.00

Distile Su 1.32

1.44

0.79

1.16

0.74

0.48

0.33

0.51

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÖN-FORMÜLASYONLAR

Yağ, YEM ve Y.YEM karışımı

su banyosunda 70ºC’a ısıtılmış

ve karıştırma sırasında, formülasyon su banyosu içinde bekletilerek sıcaklık sabit tutulmuştur.

Mekanik karıştırıcı ile

300 rpm’de

karıştırılırken büretten damla damla su ilave edilmiştir. Bu işleme, bulanıklık görülen noktaya kadar devam edilmiş ve karışımın bozulmadan iç faza alabildiği distile su miktarı, mL cinsinden kaydedilmiştir.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÖN-FORMÜLASYONLAR

Formülasyonlarda Y.YEM olarak kullanılan izopropil alkolün 70ºC karıştırma sıcaklığında uçtuğu ve hazırlanan ön formülasyonlarda bileşenlerin oranlarının değiştiği gözlenmiştir. Bu nedenle, titrasyon sonucu bulunan su miktarları tutarlı çıkmamıştır. Formülasyonların hazırlanması için 70ºC sıcaklıkta çalışılmasından vazgeçilmiş ve bunun yerine

25ºC’lık oda sıcaklığında çalışılması

daha uygun görülmüştür.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÖN-FORMÜLASYONLAR

YEM ve Y.YEM oranları

1:1, 1:2, 1:3, 2:1 ve 3:1

olarak belirlenmiş ve toplam 10 g üzerinden yeni formülasyonlar hazırlanmıştır. Karıştırma sırasında, formülasyon su banyosu içinde bekletilmiş ve sıcaklık

25ºC’ta

sabit tutulmuştur.

300, 500 ve 1000 rpm

olacak şekilde farklı karıştırma hızları denenerek distile su ile titrasyon yapılmış ve harcanan su miktarları mL cinsinden kaydedilmiştir. Formülasyonlarda uygulanan karıştırma hızı arttıkça, köpük oluşumunun da arttığı gözlenmiştir. Bu durum, bulanıklık oluşumunun izlenmesini güçleştirmiş ve formülasyonların hazırlanmasında 300 rpm karıştırma hızının kullanılması uygun görülmüştür.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÖN-FORMÜLASYONLAR

25ºC oda sıcaklığı ve 300 rpm karıştırma hızında hazırlanan formülasyonlardan, su miktarları sorunsuz olarak bulunan ve

faz ayrımı gözlenmeyenler

tablo haline getirilmiştir.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Formülasyon (g) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 Yağ

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

8.00

9.00

YEM:Y.YEM (1:1)

4.50 : 4.50

4.00 : 4.00

3.50 : 3.50

3.00 : 3.00

2.50 : 2.50

2.00 : 2.00

1.50 : 1.50

1.00 : 1.00

0.50 : 0.50

YEM+Y.YEM

Distile Su

9.00

8.00

7.00

6.00

5.00

4.00

3.00

2.00

1.00

0.77

0.70

0.54

0.40

0.22

0.17

0.11

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Formülasyon (g) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 Yağ

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

8.00

9.00

YEM:Y.YEM (1:2)

3.00 : 6.00

2.67 : 5.33

2.33 : 4.67

2.00 : 4.00

1.67 : 3.33

1.33 : 2.67

1.00 : 2.00

0.67 : 1.33

0.33 : 0.67

YEM+Y.YEM

Distile Su

9.00

8.00

7.00

6.00

5.00

4.00

3.00

2.00

1.00

0.78

0.74

0.50

0.32

0.20

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Formülasyon (g) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 Yağ

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

8.00

9.00

YEM:Y.YEM (1:3)

2.25 : 6.75

2.00 : 6.00

1.75 : 5.25

1.50 : 4.50

1.25 : 3.75

1.00 : 3.00

0.75 : 2.25

0.50 : 1.50

0.25 : 0.75

YEM+Y.YEM

Distile Su

9.00

8.00

7.00

6.00

5.00

4.00

3.00

2.00

1.00

0.71

0.42

0.27

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Formülasyon (g) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 Yağ

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

8.00

9.00

YEM:Y.YEM (2:1)

6.00 : 3.00

5.33 : 2.67

4.67 : 2.33

4.00 : 2.00

3.33 : 1.67

2.67 : 1.33

2.00 : 1.00

1.33 : 0.67

0.67 : 0.33

YEM+Y.YEM

Distile Su

9.00

8.00

7.00

6.00

5.00

4.00

3.00

2.00

1.00

0.97

0.88

0.49

0.31

0.19

0.12

0.06

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÖN-FORMÜLASYONLAR

Hazırlanan ön-formülasyonlardan sonra, üçgen faz diyagramına geçmek için çalışma aralığı daraltılmış ve toplam 10 g olmak üzere 7 adet formülasyon üzerinden çalışmalara devam edilmiştir.

Formülasyonlar 300 rpm karıştırma hızında ve 25ºC oda sıcaklığında hazırlanmıştır

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÖN-FORMÜLASYONLAR Üçgen faz diyagramı çiziminde kullanılmak üzere hazırlanan mikroemülsiyon formülasyonları

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Formülasyon (g) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 Yağ

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

8.00

YEM:Y.YEM (1:1)

4.00 : 4.00

3.50 : 3.50

3.00 : 3.00

2.50 : 2.50

2.00 : 2.00

1.50 : 1.50

1.00 : 1.00

YEM+Y.YEM

8.00

7.00

6.00

5.00

4.00

3.00

2.00

Distile Su 0.77

0.70

0.54

0.40

0.22

0.17

0.11

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Formülasyon (g) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 Yağ

4.00

4.50

5.00

5.50

6.00

6.50

7.00

YEM:Y.YEM (1:2)

2.00 : 4.00

1.83 : 3.67

1.67 : 3.33

1.50 : 3.00

1.33 : 2.67

1.17 : 2.33

1.00 : 2.00

YEM+Y.YEM

6.00

5.50

5.00

4.50

4.00

3.50

3.00

Distile Su 0.74

0.63

0.50

0.44

0.32

0.27

0.20

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Formülasyon (g) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 Yağ

4.50

5.00

5.50

6.00

6.50

7.00

7.50

YEM:Y.YEM (1:3)

1.38 : 4.12

1.25 : 3.75

1.13 : 3.37

1.00 : 3.00

0.88 : 2.62

0.75 : 2.25

0.63 : 1.87

YEM+Y.YEM

5.50

5.00

4.50

4.00

3.50

3.00

2.50

Distile Su 0.75

0.71

0.54

0.42

0.33

0.27

0.12

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Formülasyon (g) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 Yağ

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

YEM:Y.YEM (2:1)

6.00 : 3.00

5.33 : 2.67

4.67 : 2.33

4.00 : 2.00

3.33 : 1.67

2.67 : 1.33

2.00 : 1.00

YEM+Y.YEM

9.00

8.00

7.00

6.00

5.00

4.00

3.00

Distile Su 0.97

0.88

0.49

0.31

0.19

0.12

0.06

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÖN-FORMÜLASYONLAR

Üçgen Faz Diyagramı

Üçgen faz diyagramının çizilmesi için hazırlanan formülasyonlardaki yağ, YEM, Y.YEM ve su miktarları % olarak hesaplanmıştır.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Tablolardaki değerler çizelgeye ve faz diyagramına geçirilirken,

10 g formülasyona su eklendikten sonra

hesaplanan % değerleri dikkate alınmıştır. Bileşenlerin kullanım yüzdelerine göre bulunan noktalar üçgen faz diyagramında işaretlenmiştir. Farklı oranlarda yapılan çalışmalar için, ayrı üçgen faz diyagramı çizilmiştir.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Diyagramlarda en büyük mikroemülsiyon alanına sahip olanı seçilmiş, ağırlık merkezinden hesaplanan % değerlere göre yeniden etkin maddesiz mikroemülsiyon formülasyonu hazırlanmış ve kararlılığını incelemek için 2 hafta oda sıcaklığında bekletilmiştir. Bu süre sonunda, faz ayrımı gözlenmemiş ve etkin madde içeren formülasyonların hazırlanmasına başlanmıştır.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Formülasyon (%) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 Yağ

18.57

28.04

37.95

48.08

58.71

68.83

79.13

YEM+Y.YEM (1:1)

74.28

65.42

56.93

48.08

39.14

29.50

19.78

Distile Su

7.15

6.54

5.12

3.85

2.15

1.67

1.09

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Formülasyon (%) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 Yağ

37.24

42.33

47.62

52.68

58.14

63.29

68.63

YEM+Y.YEM (1:2)

55.87

51.74

47.62

43.10

38.76

34.08

29.41

Distile Su

6.89

5.93

4.76

4.21

3.10

2.63

1.96

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Formülasyon (%) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 Yağ

41.86

46.69

52.18

57.58

62.92

68.16

74.11

YEM+Y.YEM (1:3)

51.16

46.69

42.69

38.39

33.88

29.21

24.70

Distile Su

6.98

6.63

5.12

4.03

3.19

2.63

1.19

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Formülasyon (%) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 Yağ

9.12

18.38

28.60

38.80

49.07

59.29

69.58

YEM+Y.YEM (2:1)

82.04

73.53

66.73

58.20

49.07

39.53

29.82

Distile Su

8.84

8.09

4.67

3.01

1.86

1.19

0.60

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Çizilen üçgen-faz diyagramlarından, 1:1 oranında YEM ve Y.YEM içeren formülasyonun, en büyük mikroemülsiyon alanına sahip olduğu bulunmuştur. Yağ, YEM, Y.YEM ve % 2 oranında etkin madde içeren karışım, 25ºC’lık oda sıcaklığında, mekanik karıştırıcı ile 300 rpm sabit hızda karıştırılmıştır. Hazırlanan bu karışıma hesaplanan miktarda su damla damla eklenerek formülasyonlar hazırlanmış ve 1 hafta oda sıcaklığında bekletilerek faz ayrımı oluşup oluşmadığı incelenmiştir.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Mikroemülsiyon ilaç taşıyıcı sistemlerin formülasyonunda en önemli işlem,

üçgen faz diyagramları

nın çizilmesidir. Çizilen diyagramda, mikroemülsiyon formülasyonundaki sulu faz, yağlı faz, YEM ve Y.YEM uygun şekilde karıştırılır ve en uygun mikroemülsiyon alanı belirlendikten sonra yöntem formülasyondaki bileşenler saptanabilir. Bileşenlerin çözünürlüğü ile yakından ilişkili olan faz diyagramlarının çizilmesi için en yaygın ve kolay

titrasyon

dur.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Çok sayıda karışımın kısa sürede incelenmesine olanak sağlayan titrasyon yönteminde, belli miktardaki YEM/Y.YEM karışımı yağla karıştırılarak, tek fazlı bir çözelti oluşturulur. Daha sonra, sabit sıcaklık ve karıştırma hızı kullanılarak su ile titrasyon yapılır ve her su eklenmesinde sistem saydamlık, akış özellikleri ve kararlılık açısından incelenir.

YAĞ 40 60 20 80

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER 100 0 100 0 b.

20 80 20 40 60 Y EM /Y .Y EM 80 YAĞ 40 60 20 40 Y EM /Y .Y EM 60 80 0 100 80 60 SU 40 20 0 100 0 100 80 60 SU 40 20

% 33 yağ, % 11 su ve % 56 YEM/Y.YEM içeren mikroemülsiyonun işaretlenmesi

Mikroemülsiyon alanının belirlenmesi 0 100

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÜÇGEN FAZ DİYADRAMI

Üçgen faz diyagramlarının çizimi için aşağıdaki basamaklar izlenir:  Titrasyon ile uygun yağ, su, YEM ve Y.YEM oranları bulunarak, mikroemülsiyonlar hazırlanır.

 Eşkenar üçgen oluşturulur ve köşe noktalar % 100 olmak üzere bileşenler yerleştirilir.

 Kenarlardaki her nokta ikili bileşenleri ifade eder.

 Bir köşeden karşı kenara çizilen doğru üzerindeki her nokta için ikili bileşenlerin oranı sabittir.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÜÇGEN FAZ DİYADRAMI

 Bileşenlerin kullanım yüzdelerine göre bulunan noktalar üçgen faz diyagramında işaretlenir.

 Farklı oranlarda yapılan çalışmalar için ayrı üçgen faz diyagramları çizilir.  Mikroemülsiyon alanının hesabı için, değişken olan bileşenin köşesinden (% 100 su), mikroemülsiyon noktaları ile sınırlı olmak koşulu ile karşı kenara doğru çizilir; bu doğrular ve mikroemülsiyon noktalarının sınırladığı alan mikroemülsiyon alanını verir.

 Çizilen her farklı mikroemülsiyon alanına bakılarak, en geniş alan seçilir ve ağırlık merkezi hesabıyla en uygun formülasyon ya da formülasyonlar belirlenir

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER 100 0 100 0 80 20 80 20 0 100 20 Y ağ 40 60 80 60 Su 40 40 Y EM /Y .Y EM 60 80 20

1:1 (Alan 198.13 br 2 )

0 100 Y ağ 40 60 40 Y EM /Y .Y EM 60 20 0 100 80 80 60 Su 40 20

1:2 (Alan 105.88 br 2 )

0 100

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER 100 0 100 0 80 20 80 20 0 100 20 Y ağ 40 60 80 60 Su 40 40 60 Y EM /Y .Y EM 80 20

1:3 (Alan 108.37 br 2 )

0 100 Y ağ 40 60 40 Y EM /Y .Y EM 60 20 0 100 80 60 Su 40 20

2:1 (Alan 198.11 br 2 )

80 0

MİKROEMÜLSİYONLAR

100 0 YÜZEY ETKİN MADDELER 100 0 80 20 80 20 20 Y ağ 40 60

Formülasyon (%) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7

0 100 80

Yağ

18.57

28.04

37.95

48.08

58.71

68.83

79.13

40 Y EM /Y .Y EM 60 80 20 Y ağ 40 60 40 Y EM /Y .Y EM 60 80 60 Su 40 20 0 100

YEM+Y.YEM (1:1)

74.28

65.42

56.93

48.08

39.14

29.50

19.78

0 100 80

Distile Su

7.15

6.54

5.12

3.85

2.15

1.67

1.09

60 Su 40

20 0 100

MİKROEMÜLSİYONLAR

100 0 YÜZEY ETKİN MADDELER 100 0 Y ağ 40 60 18.57

Formülasyon (%) F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7

0 100 80

Yağ

18.57

28.04

37.95

48.08

58.71

68.83

79.13

80 20 40 Y EM /Y .Y EM 60 74.28

Y ağ 40 60 80 20 80 20 40 Y EM /Y .Y EM 60 80 60 Su 40 20 0 100 7.15

0 100

YEM+Y.YEM (1:1)

74.28

Distile Su

7.15

60 65.42

56.93

48.08

39.14

29.50

19.78

6.54

5.12

3.85

2.15

1.67

1.09

Su 40

20 0 100

MİKROEMÜLSİYONLAR

100 0 YÜZEY ETKİN MADDELER b.

80 20 100 0 80 20 20 0 100 Y A Ğ 40 60 80 60 SU 40 40 20 60 Y EM /Y .Y EM 80 0 100 Y A Ğ 40 60 20 0 100

80 60 SU 40 40 Y EM /Y .Y EM 60 80 20 0 100

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Emülsiyon yapıcı seçiminde en çok kullanılan yöntemler;   HLB sistemi Üçgen faz diagramı

HLB S İSTEMİ

Bir emülsiyon yapıcıda aranılan en önemli özellik, emülsiyon yapıcının yağ-su ara yüzeyine kuvvetle adsorplanmasıdır. Bu durum emülsiyon yapıcının hidrofilik ve lipofilik özellikleri arasında uygun bir denge gerektirir. Emülsiyon yapıcının hidrofilik lipofilik özelliği (çözünürlüğü) arasındaki denge ile emülsiyonun tipi arasında çok yakın bir ilişki vardır.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Emülsiyonun özelliklerini ve tipini önceden belirlemek için ampirik bir hesaplama yöntemi geliştirilmiştir. Burada yüzey etkin maddenin hidrofil-lipofil dengesini ifade etmek için HLB (Hydrophilic– Lipophilic Balance) terimi kullanılmıştır. Emülsiyon yapıcıların HLB değerleri 1 20 arasında değişir.

0 Lipofil 10 Hidrofil 20

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Etkinlik

Köpük kırıcı S/Y emülsiyon yapıcı Islatıcı Y/S emülsiyon yapıcı Temizleyici Çözündürücü En az

HLB değeri

En çok 1.5

3 3 7 6 9 8 13 15 13 15 18

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

Emülsiyon yapıcı

Sorbitan trioleat (Span 85) Sorbitan tristearat (Span 65) Sorbitan seskioleat (Arlacel 83) Gliseril monostearat Sorbitan monooleat (Span 80) Sorbitan monostearat (Span 60) Sorbitan monopalmitat (Span 40) Sorbitan monolaurat (Span 20) Polioksietilen sorbitan tristearat (Tween 65) Polioksietilen sorbitan trioleat(Tween 85) Polietilen glikol monostearat Polisorbat 60 (Tween 60)

HLB

1.8

2.1

3.7

3.8

4.3

4.7

6.7

8.6

10.5

11.0

11.6

14.9

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

HLB = ( WI x HLBI) + ( WII x HLBII ) WI WII : 1. emülsiyon yapıcının % ağırlığı : 2. emülsiyon yapıcının % ağırlığı HLBI : 1. emülsiyon yapıcının HLB değeri HLBII : 2. emülsiyon yapıcının HLB değeri

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER 100 mL emülsiyon hazırlamak için YEM olarak 3.0 g Span 20 (HLB 8.6) ve 2.0 g Tween 20 (HLB 16.7) karışımı kullanılıyor. Toplam HLB'yi bulunuz.

Toplam emülsiyon yapıcı 5.0 g geliyor, 5.0 g'da 100.0 g'da 3.0 g Span 20 x = % 60 Span 20, 5.0 g'da2.0 g Tween 20 100.0 g'da x = % 40 Tween 20 vardır.

Toplam HLB = (8.6 x 60/100) + (16.7 x 40/100) = 11.8

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÖRNEK SORU

Aşağıda verilen tabloda bir mikroemülsiyon formülasyonu oluşturmak için kullanılanılan yağ-su-yüzey etkin madde % miktarları verilmiştir. Formülasyonda yüzey etkin madde:yardımcı yüzey etkin madde (YEM:Y.YEM) oranı 1:4 olduğuna göre tablodaki eksik yerleri doldurunuz.

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Formülasyonda yüzey etkin madde:yardımcı yüzey etkin madde (YEM:Y.YEM) oranı 1:4 olduğuna göre tablodaki eksik yerleri doldurunuz.

Formülasyon F1 F2 F3 F4 YEM (%) 4 4 8 12 Y.YEM (%) SU (%) YAĞ (%) 60 40 20 20 83

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Formülasyonda yüzey etkin madde:yardımcı yüzey etkin madde (YEM:Y.YEM) oranı 1:4 olduğuna göre tablodaki eksik yerleri doldurunuz.

Formülasyon F1 F2 F3 F4 YEM (%) 4 4 8 12 Y.YEM (%)

16 16 32 48

SU (%) YAĞ (%)

20 40 40 20

60 40 20 20

Herbir formülasyon için üçgen faz diyagramında işaretleme yaparak taralı/kapalı alanı çiziniz.

MİKROEMÜLSİYONLAR

0 100 YÜZEY ETKİN MADDELER 80 20 SU 60 40 YEM + Y.YEM

Formülasyon F1 F2 F3 F4

YEM (%) 4 4 8 12

0 100

Y.YEM (%)

16 16 32 48 80 60 YAĞ 40

SU (%)

20 40 40 20

YAĞ (%) 60 40 20 20

20 60 80 0 100

MİKROEMÜLSİYONLAR

Oluşturduğunuz taralı alan içinde (% değerlerini okuyabildiğiniz) bir noktayı seçiniz.

YÜZEY ETKİN MADDELER YAĞ % 40 YEM+Y.YEM

% 40 SU % 20 100 0 20 0 100 SU 60 40 80 80 20 60 YAĞ 40 40 YEM + Y.YEM

60 20 80 0 100

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÖRNEK SORU

Taralı alan içinde bulduğunuz noktayı kullanarak 10 g mikroemülsiyon hazırlanmıştır.

% 40 YAĞ % 40 YEM+Y.YEM

% 20 SU 4 g YAĞ, 4 g YEM+Y.YEM ve 2 g su kullanılmıştır.

Kullanılan YEM miktarı nedir?

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÖRNEK SORU

YEM:Y.YEM = 1:4 x g YEM + 4x g Y.YEM = 4 g 5x = 4 g YEM = 0.8 g ve Y.YEM = 3.2 g

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÖRNEK SORU

YEM = 0.8 g (HLB = 11.0) ve Y.YEM = 3.2 g (HLB = 1.8) ise hazırlanan emülsiyonun HLB değeri kaçtır?

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER

ÖRNEK SORU

Toplam emülsiyon yapıcı 4.0 g geliyor, 4.0 g'da 100.0 g'da 0.8 g YEM x = % 20 YEM, 4.0 g'da 100.0 g'da 3.2 g Y.YEM

x = % 80 Y.YEM

Toplam HLB = (11.0 x 20/100) + (1.8 x 80/100) = 2.2 + 1.44 =

3.64

Hazırlanan emülsiyonun özelliği ve tipi nasıldır?

MİKROEMÜLSİYONLAR

YÜZEY ETKİN MADDELER Toplam HLB = (11.0 x 20/100) + (1.8 x 80/100) = 2.2 + 1.44 =

3.64

Etkinlik

Köpük kırıcı

S/Y emülsiyon yapıcı

Islatıcı Y/S emülsiyon yapıcı Temizleyici Çözündürücü En az 1.5

7 8 13 15

HLB değeri

En çok 3

9 13 15 18

YÜZEY ETKİN MADDELER

KATI LİPİT NANOPARTİKÜLLER

YÜZEY ETKİN MADDELER

KATI LİPİT NANOPARTİKÜLLER

1990’ların başında, emülsiyonlara, lipozomlara ve nanopartiküllere alternatif taşıyıcı sistem olarak, polimerler ve makromoleküllerden üretilen SLN’ler (Solid Lipid Nanoparticles ) geliştirilmiştir. Diğer nanopartiküllere benzer olarak, kontrollü salım sağlayan ve kullanılan etkin maddelerin bozunmasını önleyen katı bir matrisleri vardır. SLN’nin matrisi oda sıcaklığında katı halde bulunan lipitlerden oluşur.

YÜZEY ETKİN MADDELER

KATI LİPİT NANOPARTİKÜLLER

SLN’ler, konvensiyonel dozaj şekillerinin üstünlüklerini biraraya getiren, aynı zamanda da bilinen sakıncalarını önleyen sistemlerdir SLN’lerin üstünlükleri:        Etkin madde hedeflendirmesi ve kontrollü salımın gerçekleşmesi, Arttırılmış ilaç kararlılığı, Yüksek oranda etkin madde yüklenmesi, Hidrofilik ve lipofilik etkin maddelerin uyum içinde birarada verilebilmesi, Taşıyıcının biyotoksik olmaması, Büyük ölçekli üretim ve sterilizasyonunda problem olmaması, Organik çözücü içermemesi

YÜZEY ETKİN MADDELER

KATI LİPİT NANOPARTİKÜLLER

SLN’ler, başlangıçta, intravenöz uygulamalar için geliştirilmiş, daha sonra oral dozaj şekillerinde de kullanılmaya başlanmıştır. Son yıllarda ise, ilgi SLN’lerin hem farmasötik hem de kozmetik amaçlı topik kullanımlarında yoğunlaşmıştır. Dünya genelinde tescillenmiş ismi SLN® ve topik uygulamalar için Lipopearls®’dür.

YÜZEY ETKİN MADDELER

KATI LİPİT NANOPARTİKÜLLER

Topik uygulamalar için, SLN’de, farmasötik ve kozmetik amaçlı çok farklı ve çeşitli etkin maddeler kullanılmıştır. Ayrıca, krem ve jel gibi taşıyıcı sistemlerle birleştirilerek, fiziksel kararlılık, etkin madde yüklenmesi ve salım özellikleri gibi, partiküllerin karakterizasyon ve uyum çalışmaları yapılmış; bu yapılarla etkileşimleri incelenmiştir.

YÜZEY ETKİN MADDELER

KATI LİPİT NANOPARTİKÜLLER

Uzun yıllardır, büyük lipit partiküller oral sistemlerde pelletler şeklinde kullanılmıştır. Buna örnek olarak, Boehringer Ingelheim (Almanya) tarafından üretilen Mucosolvan® adlı ürün verilebir. İlerleyen yıllarda, lipit mikropartiküller ve püskürterek kurutma yöntemi gibi geliştirilme teknikleri de tanımlanmıştır. Lipit partiküller için bir sonraki gelişim aşaması Speiser tarafından oral uygulamalar için geliştirilmiş olan lipit nanopartiküllerdir. Eritilmiş lipitler sulu YEM çözeltisi içinde bir karıştırıcı ile disperse edilir. Benzer bir sistem de, Domb tarafından, Lipopearls® için tanımlanmıştır.

YÜZEY ETKİN MADDELER

KATI LİPİT NANOPARTİKÜLLER

Ancak, düşük enerjili dispersiyon tekniği kullanmanın sakıncası, ultra ince nanopartikül ürün elde etmek için yüksek YEM konsantrasyonlarına ihtiyaç duyulmasıdır. Bir diğer problem de, bitmiş ürünün mikropartikül yapılarından arındırılmasının zorluğudur. Bu durum, özellikle inravenöz kullanım için üretilmiş sistemlerde önemlidir.

Bu sorunun çözümü için, yüksek YEM konsantrasyonuna sahip kendiliğinden emülsiyon oluşan sistemler hazırlanmış; ama yine nanopartikül ve mikropartiküllerin bir karışımı elde edilmiştir.

YÜZEY ETKİN MADDELER

KATI LİPİT NANOPARTİKÜLLER HAZIRLAMA YÖNTEMLERİ

SLN’lerin genel bileşenleri, katı lipitler, YEM’ler ve sudur. Buradaki lipit, trigliseritleri (tristearin ), kısmi gliseritleri (Imwitor ®), yağ asitlerini (stearik asit), steroitleri (kolesterol) ve mumları (setil palmitat) kapsar.

Her çeşit YEM, lipit dispersiyonunda kullanılabilir. YEM’lerin birarada kullanılması, partiküllerin aglomere olmalarını engellemede daha etkilidir.