Transcript emülsiyon yapıcı maddeler

ECZ436 FARMASÖTİK NANOTEKNOLOJİ
EMÜLSİYON SİSTEMLER-I
Hazırlayan
Yard.Doç.Dr. EBRU BAŞARAN
Birbirleri ile karışmayan iki sıvıdan birinin diğeri içinde
dağılmasıyla oluşan çokdüze (heterojen) sistemler.
Damlacık büyüklükleri
0.1-100 µm
2
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
EMÜLSİYON
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
EMÜLSİYONLARIN ÖZELLİKLERİ
 Dayanıksız heterojen sistemler
 Özellikleri, bileşimine ve hazırlama yöntemine bağlı
 Opak krem renginde sıvılar
 Damlacık büyüklüğüne bağlı olarak saydam
Damlacık büyüklüğünün görünüşe etkisi
1 µm
1-0.1 µm
01-0.05 µm
0.05 µm
süt görünümü
mavi beyaz emülsiyon
yarı şeffaf
şeffaf
3
Suda çözünen e.m.ler, tat ve koku düzelticiler, koruyucu maddeler
Yağlı Faz
Yağda çözünen e.m.ler; yağ (sıvı veya katı yağ, eterik yağ, reçine,
mum)
Emülsiyon Yapıcı
Dağılan faz ile dağıtma ortamı arasındaki yüzey gerilimi
azaltan veya yok eden maddeler
4
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Sulu Faz

Dış fazı su, iç fazı yağ olanlar

Dış fazı yağ, iç fazı su olanlar

Çok fazlı emülsiyonlar
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Emülsiyonlar- Faz Durumlarına Göre
5

FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Emülsiyonlar- Faz Durumlarına Göre-1
Dış fazı su, iç fazı yağ olanlar
su-içinde-yağ (y/s), örnek: süt
6

FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Emülsiyonlar- Faz Durumlarına Göre-2
Dış fazı yağ, iç fazı su olanlar
yağ-içinde-su (s/y), örnek: kireç linimenti
7

Çok fazlı emülsiyonlar- multipl emülsiyonlar yağ-içinde-suiçinde-yağ (y/s/y) ; su-içinde-yağ-içinde-su (s/y/s), örnek: influenza
aşısı
8
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Emülsiyonlar- Faz Durumlarına Göre-3
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
EMÜLSİYONLARIN SINIFLANDIRILMASI
Dahilen kullanılan emülsiyonlar
hintyağı ve sıvı vazelin emülsiyonu
Haricen kullanılan emülsiyonlar
losyon, liniment ve bazı pomatlar
Parenteral kullanılan emülsiyonlar
soya yağı emülsiyonu, A ve K vitaminleri, bazı hormon
ilaçlarının emülsiyonu
9
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
EMÜLSİYON YAPICI MADDELER
Sentetik
- anyonik
- katyonik
- iyonize olmayan
(anyon aktif)
(katyon aktif)
(non-iyonik)
Doğal kaynaklı organik
Çözünmeyen katı ve ince toz halinde
Kuasi (gerçek dışı)
10
lipofil grup negatif yüklü
* alkali sabunlar
y/s tipi emülsiyon yapar
* toprak alkalisi ve ağır metal sabunları
Ca, Mg, Zn, Al gibi metallerin yağ asitleriyle
esterleri
s/y tipi emülsiyon yapar
* organik sabunlar
trietanolaminin yağ asitleriyle esterleri
* sülfatlanmış bileşikler
örnek, sodyum lauril sülfat
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Anyonik Emülsiyon Yapıcılar

11
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Katyonik Emülsiyon Yapıcılar
 çoğu katerner amonyum bileşiği
 y/s tipi emülsiyon yapar
 bakterisit olarak kullanılır
bakterisit etkileri alkali ortamda daha fazla
 lipofil grup pozitif yüklü
12
nötral polar maddeler
 anyonik ve katyonik emülsiyon yapıcıların kullanılmadığı yerlerde kullanılır
 irritasyon yapmaz
_________________________________________
* zayıf s/y tipi
gliseril monooleat, gliseril monostearat
* kuvvetli s/y tipi
sorbitan monolaurat-Span® 20
sorbitan monopalmitat-Span® 40
* y/s tipi
polioksietilen sorbitan mono laurat-Tween® 20,
polioksietilen sorbitan mono palmitat- Tween® 40
13
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Non-İyonik Emülsiyon Yapıcılar



FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Çözünmeyen Katı ve İnce Toz Halindeki Emülsiyon Yapıcı
çözünmeyen emülsiyon yapıcılar da denir
genellikle inorganik ve kolloidal taneler
etki mekanizmaları tam olarak anlaşılamamış
14
•
•
yüzey etkinlikleri ve sınırsal yüzeyde film oluşturma etkileri
düşük
yüksek
konsantrasyonlarda
ortamın
viskozluğunu
yükselterek emülsiyonları stabilize eder
keten tohumu müsilajı, aljinik asit, agar, karagen, arap zamkı,
kitre zamkı, polivinil türevleri, selüloz türevleri, poliakrilik asit
(Carbopol® 934)
15
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Kuasi (gerçek dışı) Emülsiyon Yapıcılar

emülsiyon yapıcılar arasında
- sinerjizma (arap zamkı-kitre, arap zamkı-agar)
- antagonizma (kolesterol-lesitin, jelatin-agar)

kararlılık açısından emülsiyon yapıcı miktarı ve cinsi
çok önemli

yem konsantrasyonu e.m. biyoyararlılığına etkili
16
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
EMÜLSİYON YAPICI MİKTARI VE CİNSİ
 Yağa ait kötü koku ve tadı yok etmek
 Gastro intestinal sistemde emilim hızını arttırmak veya azaltmak
 Etkin maddenin kararlılığını sağlamak
 Geçimsiz maddeleri tek sistemde vermek
 Kontrollü salım sağlamak
17
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
EMÜLSİYONLARIN KULLANIM AMAÇLARI





FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
EMÜLSİYON OLUŞUM TEORİLERİ
Yüzey film teorisi
Yönelmiş uçlar teorisi
Yüzeylerarası film teorisi
Faz hacim teorisi
Elektriksel teoriler
18
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
EMÜLSİYON HAZIRLAMA YÖNTEMLERİ
İngiliz Yöntemi
Kontinental Yöntem
Şişe Yöntemi
19





primer emülsiyonda yağ/zamk/su oranı 4/1/2
emülsiyon yapıcı kendini çözen fazda çözündürülür
zamk su ile ıslatılarak müsilaj haline getirilir
bunun üzerine yavaş yavaş karıştırılarak yağ eklenir
primer emülsiyon oluştuktan sonra 2-3 dakika karıştırılıp
sonra sulu kısmın geri kalanı ile seyreltilir
 kitre zamkının kullanıldığı pomat ve kremlerde tercih edilir
20
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
İngiliz Yöntemi







primer emülsiyonda yağ/zamk/su oranı 4/1/2
emülsiyon yapıcı kendisinin çözünmediği faza eklenir
kuru emülsiyon yapıcı kuru havana konur
yağ eklenir
primer suyun hepsi birden eklenir ve hızla karıştırılır
sekonder su azar azar eklenir
çok kullanılan ve az zaman alan yöntem
21
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Kontinental Yöntem







T.K.’de primer emülsiyon oranı 2/1/1.5
esans ve uçucu maddelerin emülsiyonu için kullanılır
esanslar yoğunluklarının düşük olması nedeniyle daha fazla
zamka ihtiyaç gösterir
1 k kuru arap zamkı şişeye konur
2 k esans veya uçucu yağ eklenir; tamamen karışıncaya kadar
karıştırılır
2 k su eklenip emülsiyon haline gelinceye kadar vurma şeklinde
çalkalanır
geri kalan su azar azar konur ve şiddetle çalkalanır
22
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Şişe Yöntemi

şurup ve gliserin az miktarda eklenirse yardımcı etki gösterir

elektrolit, baz ve alkollü sıvılar fazla eklenirse emülsiyon yapıcı
etkiyi azaltır

yağ, emülsiyon yapıcı ve su oranı tecrübelere göre değişebilir

kuru zamk yönteminde kullanılan malzemeler kuru olmalıdır

toz zamk yağ ile tamamen karışacak kadar kısa süre
karıştırılmalıdır

primer su birden eklenmeli, hızlı ve devamlı karıştırılmalıdır
23
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Emülsiyon Hazırlamada Dikkat Edilecek Noktalar




basit karıştırıcılar
kolloid değirmenler
homojenizatörler
ultrasonik aletler
24
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI
Emülsiyon Hazırlamada Kullanılan Cihazlar
25
FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI