Transcript B*TK* VE HAYVANLARDA ÜREME BÜYÜME VE GEL**ME

BİTKİ VE HAYVANLARDA
ÜREME BÜYÜME VE
GELİŞME
HAZIRLAYAN
ÖZGE OKUMUŞ
1
BİTKİ VE HAYVANLARDA
ÜREME
 Canlıların nesillerini devam ettirmesi için kendilerine
benzer yapılar oluşturmasına üreme denir. Üreme
canlıların ortak özelliğidir. Acaba canlılar yavrularını nasıl
meydana getirmektedir? Her canlı aynı şekilde mi
üremektedir?
2
BİTKİ VE HAYVANLARDA
ÜREME
 Farklı görevleri yerine getiren farklı özellikte hücreler
vardır. Bazı hücrelerin görevleri de canlıların üremesini
sağlamaktır. Bu hücrelere üreme hücreleri (eşey hücreleri)
denir.
 Eşey hücreleri dişi ve erkek canlılarda farklı yapıdadır.
Erkek üreme hücresine sperm dişi üreme hücresine
yumurta denir.
3
BİTKİ VE HAYVANLARDA
ÜREME
 Üreme hücreleri ile meydana gelen üremeye eşeyli üreme
denir. Üreme hücreleri olmadan gerçekleşen üremeye de
eşeysiz üreme denir.
 İnsan, kedi, tavşan, yılan, balık, kuş gibi canlılar eşeyli ürer.
Mikroorganizmalar, güller, toprak solucanları, hidra gibi
canlılar eşeysiz üreyen canlılardır.
4
BİTKİLERDE ÜREME
EŞEYLİ ÜREME
 Yumurtanın çekirdeği ile spermin çekirdeğinin birleşip yeni
bir canlı oluşturmasına denir.
5
BİTKİLERDE ÜREME
EŞEYSİZ ÜREME
 Sperm ve yumurtanın birleşmesiyle meydana gelen
üremeye denir.Eşeysiz üreme:
 Hızlı bir üreme şeklidir.
 Oluşan bireyler birbirleriyle ve ana canlıyla aynı kalıtsal
özellikleri taşırlar.
 Biyolojik çeşitlilik sağlanmaz ve temelinde mitoz bölünme
vardır.
6

EŞEYSİZ ÜREME ÇEŞİTLERİ
1) Bölünerek Üreme: Eşeysiz üremenin en basit şeklidir.
Bu bölünme çeşidi bütün ökaryotik tek hücreli canlılarda
görülür. Büyüyen hücre ortadan ikiye bölünerek çoğalır.
Bölünerek çoğalma en hızlı üreme biçimidir.
7
 EŞEYSİZ ÜREME ÇEŞİTLERİ
2) Tomurcuklanma ile Üreme: Ana canlı üzerinde oluşan
küçük bir çıkıntının(tomurcuk) bir birey haline
gelmesiyle oluşur. Bira mayalarında, hidralarda,
medüzlerde ve mercanlarda görülmektedir.
8
 EŞEYSİZ ÜREME ÇEŞİTLERİ
3) Sporla Üreme: Ana canlı hücreleri içerisinde özel
yöntemlerle çok sayıda spor oluşturulur.
 Uygun ortam bulduklarında su, rüzgar ve hayvanlar
yardımıyla çevreye yayılarak çimlenip ana canlıyı
oluştururlar.
9
EŞEYSİZ ÜREME
ÇEŞİTLERİ

Bu üreme şekli; bazı
bir hücrelilerde,
mantarlarda, eğrelti
otlarında, su
yosunlarında ve kara
yosunlarında görülür.
10
 EŞEYSİZ ÜREME ÇEŞİTLERİ
4) Vejetatif Üreme: Bitkilerin dal, yaprak gibi
kısımlarından ana bitki ile aynı yapı ve özellikte yeni
bitkiler elde edilmesine denir. Tohum üretme yeteneği
olmayan; muz, çekirdeksiz üzüm, kavak gibi bazı bitkiler
bu yöntem ile ürer. Vejetatif üreme 4 çeşittir.
11
EŞEYSİZ ÜREME ÇEŞİTLERİ
a) Çelikle üreme: Kavak, söğüt, gül, üzüm vb.
bitkilerden alınan parçadan kök oluşarak yeni bitkinin
oluşması olayıdır.
b) Yumru ile Üreme: Patates, yer elması gibi bitkilerde
görülen üreme şeklidir.
12
EŞEYSİZ ÜREME ÇEŞİTLERİ
c) Sürünücü Gövde ile Üreme: Bu üremeye en
belirgin örnek çilek bitkisidir. Gövde görevini üstlenen bu
yapılar toprak üstünde veya toprak altında sürünerek yeni
bir bitkiyi oluşturur.
d) Soğan ile Üreme: Soğan, zambak ve lale gibi
bitkilerde görülür.
13
14
 EŞEYSİZ ÜREME ÇEŞİTLERİ
5) Rejenerasyon(Yenilenme): Canlı organizmanın, bazı
doku ve hücrelerinin yenilenmesi ve çeşitli nedenlerle
yaralanan ya da kopan vücut parçalarının yerine yenilerinin
yapılabilmesine denir.
 Rejenerasyon sırasında hücre bölünmesi, büyüme ve
farklılaşma gibi olaylar görülebilir.
15
EŞEYSİZ ÜREME ÇEŞİTLERİ
16
ETKİNLİK
 Aşağıda eşeysiz üreme ile ilgili örnekler verilmiştir. Bu
örneklerin karşılığı olan üreme şekillerini belirtiniz.
ÖRNEK-1
Misafirliğe gittiğimiz bir evde beğendiğimiz çiçekten bir
dalı alıp su içerisinde bir süre beklettikten sonra saksıya
yerleştirerek büyümesini sağlayabiliriz. Bu şekilde yeni bir
bitki üretme hangi üreme şeklidir?
17
ETKİNLİK
ÖRNEK-2
Çoğumuz marketlerden aldığımız kültür mantarlarının
nemli yerlerde özel şartlar altında üretildiğini biliriz.
Kültür mantarlarının üreme şekli nedir?
18
ETKİNLİK
ÖRNEK-3
 Eşey hücreleri ile gerçekleşen üremeye…………………denir.
 Bitkide erkek üreme hücresine……………denir.
 Canlıların neslinin devamı için kendine benzer canlılar
oluşturmasına………………………….denir.
 Canlının vücudundan oluşan çıkıntıların kopmasıyla
oluşan üremeye………………………… denir.
19
KAYNAKÇA
 http://www.dersimiz.com
 http://www.fenokulu.net
 http://torpil.com
20