Transcript بسم هللا الرحمن الرحیم . هدف كلي : كاربرد اصول ودانش ارگونومي ( مهندسي عوامل انساني ) در حفظ وارتقاء سطح سالمتي كارگران.

‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬
.
‫هدف كلي‪:‬‬
‫كاربرد اصول ودانش ارگونومي ( مهندسي عوامل انساني ) در حفظ‬
‫وارتقاء سطح سالمتي كارگران در پيشگيري آسيب هاي اسكلتي‬
‫– عضالني‬
‫وضعيت اختالالت اسكلتي – عضالني درجهان‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بر اساس طبقه بندي ‪ NIOSH‬اختالالت اسكلتي عضالني در ميان‬
‫مشكالت بهداشتي وعوارض ناشي از كار داراي رتبه دوم مي باشد‪.‬‬
‫بر اساس گزارش اداره آمار كار در سال ‪ 1994‬نزديك به دو سوم‬
‫بيماريهاي ناشي از كار ‪ ،‬اختالالت مربوط به تروماهاي تكراري بوده است‬
‫‪ ،‬الزم به ذكر است كه اين آمار در بر گيرنده اختالالت كمر نمي شود‪.‬‬
‫بر اساس آمار ملي فنالند در سال ‪ 31 ، 1994‬در صد كل بيماريهاي ناشي‬
‫از كار را بيماريهاي اسكلتي – عضالني تشكيل مي دهند‪.‬‬
‫بر اساس گزارش اداره آمار كار آمريكا در سال ‪ 46 ، 1996‬درصد از‬
‫بيماريهاي ناشي از كار به دستگاه اسكلتي – عضالني مربوط بوده است‪.‬‬
‫وضعيت اختالالت اسكلتي – عضالني درجهان‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫پژوهشها نشان داده است كه پس از بيماريهاي قلبي – عروقي‪ ،‬كمردردها‬
‫عمده ترين عامل ناتواني در افراد ‪ 45‬سال به باالست‪.‬‬
‫‪ NIOSH‬بيان مي دارد كه آسيب هاي ستون فقرات ‪ 20‬درصد از همه‬
‫آسيب ها وبيماريهاي محيط كار را تشكيل مي دهد كه هزينه اي در حدود‬
‫‪ 20‬تا ‪ 50‬ميليارد دالر را به خود اختصاص مي دهد‪.‬‬
‫بنا بر گزارش سازمان جهاني بهداشت در سال ‪ ، 2002‬كمردردها ‪%37‬‬
‫از عوامل خطرزاي شغلي را تشكيل مي دهند كه جايگاه اول را بين‬
‫بيماريها ومخاطرات ناشي از كار دارا مي باشند‪ .‬سازمان جهاني بهداشت‬
‫دهه اول هزاره سوم را به نام دهه مبارزه با عوارض اسكلتي – عضالني‬
‫( بعنوان اپيدمي خاموش ) نامگذاري كرد‪.‬‬
‫وضعيت اختالالت اسكلتي – عضالني در ايران‬
‫‪‬‬
‫بر پايه مطالعات ملي بار بيماريها وعوامل خطرزا در ايران درسال ‪2004‬‬
‫كه توسط اداره برنامه هاي سالمت مركز توسعه شبكه صورت گرفت‬
‫اختالالت اسكلتي – عضالني پس از بيماريهاي قلبي عروقي در رتبه دوم‬
‫بيماريهاي ناشي از كار شناخته شده است‪.‬‬
‫نوع اختالالت اسكلتي – عضالني‬
‫شاخص ‪DALYS‬‬
‫كمردرد‬
‫‪307772‬‬
‫آرتروز زانو‬
‫‪291305‬‬
‫ساير اختالالت اسكلتي – عضالني ‪872633‬‬
‫جمع‬
‫‪1471710‬‬
‫تعريف ارگونومي = ( علم راحتي )‬
‫واژه ارگونومي تلفيقي از دو واژه يوناني ارگو ( به معني‬
‫كار ) و نوموس( به معني قانون ) است ‪.‬‬
‫ارگونومي دانشي است كه به رابطه ميان انسان ‪ ،‬ماشين ومحيط‬
‫پيرامون او مي پردازد وطراحي وسايل ودستگاههاي مورد استفاده‬
‫را به گونه اي پيشنهاد مي كند كه راحتي ‪ ،‬دسترسي ‪،‬ايمني‬
‫وبازدهي را باال برده ودشواري ‪،‬خطر ‪،‬خستگي وهزينه ها را كاهش‬
‫مي دهد‪.‬‬
‫ارگونومي دانش مطالعه ويژگيها وخصوصيات انسان به منظور‬
‫طراحي مناسب محيط كار وزندگي مي باشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ارگونومي در دوزمينه عمده بكار گرفته مي شود‪:‬‬
‫‪ -1‬تناسب فرد با شغل ( انتخاب افراد از نظر توانايي آنها براي‬
‫انجام وظايف)‬
‫‪ -2‬تناسب شغل با فرد(تجهيزات ‪ ،‬وظايف و تشكيالت طوري‬
‫طراحي شوند كه با قابليت ها ومحدوديت هاي افراد متناسب باشد‪.‬‬
‫هدف ارگونومي ‪:‬‬
‫ تقليل فشارهاي كار‪ ،‬خستگي وفرسودگي كه در اثر كاركردن‬‫ايجاد مي شود‬
‫ تطبيق وتغيير دستگاهها با وضع صحيح بدن‬‫‪ -‬حمايت وحفاظت ازكارگرنه ازدياد محصول وبازدهي‬
‫در ارگونومي براي بهتر كار كردن سعي مي شود كه كارهاي خسته كننده‬
‫اصالح شوند و ابزار كار بهبود يابند تا درنتيجه كارگر راحت وآسوده كار‬
‫كند‪.‬مثال“ در كار با ماشين تحرير‪ ،‬كليدها ودر كار با اتومبيل عقربه ها‬
‫‪،‬فرمان ‪،‬دنده ‪،‬كليدها وپدالها همگي بايد به گونه اي جاسازي وطراحي شده‬
‫باشند كه به سرعت وراحت در دسترس باشند وسالمت ورفاه ورضايت‬
‫انسان راحين كار فراهم آورند‪.‬‬
‫در كارهاي اداري ‪ ،‬بدبودن ميز يا صندلي يا ابزار كاري ديگر ‪ ،‬عوارض‬
‫مختلفي همچون ديسك ‪ ،‬آرتروز ‪ ،‬فشار خون وغيره بدنبال دارد‪ .‬در محيط‬
‫هاي كاري بهترين كار براي تامين رضايت خاطر ورفاه كاركنان ‪ ،‬تعبيه‬
‫ميزها وصندليهاي قابل تنظيم است كه مي توان به اندازه دلخواه ارتفاع‬
‫آنهارا تغيير داد‪.‬‬
‫ارگونومي علمي چند نظامه است كه در چهار حيطه عمده زير فعاليت دارد‪:‬‬
‫الف ) مهندسي انساني اين بعد ‪ ،‬طراحي روش هاي كار با هدف كاهش حوادث ناشي از‬
‫خطاهاي انساني را شامل مي شودمثال“ داشتن روشنائي مناسب‪ ،‬كاهش صدا در محيط‬
‫كار‪ ،‬حمل ونقل مواد در ارتفاعات ‪.‬‬
‫ب ) فيزيولوژي كار‪ :‬در مورد توانايي بدن براي انجام كار فيزيكي بحث مي كند‪.‬‬
‫در اين بعد مفاهيم خستگي ‪ ،‬بررسي كارهاي استاتيك وديناميك ورژيم هاي كار ‪-‬استراحت‬
‫از ديدگاه فيزيولوژي كار مورد تجزيه وتحليل قرار مي گيرد‪.‬‬
‫اگر فعاليت در حدود توانايي شخص بوده وكار درشرايط مناسب انجام شودخستگي عادي‬
‫بوده وبا خواب واستراحت رفع مي شوداما همين خستگي ساده ممكن است دراثر‬
‫مداومت در كارهاي مختلف ويا انجام كار تحت شرايط نامناسب بطور تدريجي در‬
‫شخص ايجاد مشكل نموده وپس از مدتي عوارض آن بصورت كوفتگي ‪ ،‬ضعف‪ ،‬تب‬
‫‪،‬اختالالت جسمي ورواني نمودار شود كه اگر چاره نشود وفعاليت ادامه يابدبصورت‬
‫خستگي هاي مزمن وعصبي درآمده وتمام اعمال بدني وفكري شخص را دچار اختالل‬
‫مي سازد‪.‬‬
‫در اين روش با استفاده از اندازه گيري ضربان قلب ونيز سنجش مقدار اكسيژن مصرف شده‬
‫مي توان نوع كار وفعاليت را مشخص نمود‪.‬‬
‫‪5/2‬كيلو كالري بر دقيقه‬
‫كار سبك‬
‫‪ 5‬كيلو كالري بر دقيقه‬
‫كار متوسط‬
‫‪ 5/7‬كيلو كالري بردقيقه‬
‫كار سنگين‬
‫كاربسيار سنگين ‪ 10‬كيلو كالري بر دقيقه‬
‫‪ 90‬ضربه در دقيقه ( ضربان قلب )‬
‫‪ 100‬ضربه در دقيقه‬
‫‪ 120‬ضربه در دقيقه‬
‫‪ 140‬ضربه در دقيقه‬
‫ج ) بيومكانيك ‪ :‬در مورد ساختمان مكانيكي ورفتار تنشي بدن بحث مي كند‪.‬‬
‫در مباحث بيومكانيك شغلي ويژگيهاي مكانيكي اندام هاي بدن مورد بررسي قرار مي‬
‫گيرد‪ .‬از ديدگاه بيومكانيك شغلي مي توان حركت اندامها واعمال نيرو را در بافتهاي‬
‫مختلف بدن تجزيه وتحليل كرد‪ .‬در امور حمل بار با مطالعات بيومكانيكي مي توان‬
‫فشارهاي وارده بر ستون مهره ها را مورد سنجش قرار داد ‪.‬به كمك اين معادالت مي‬
‫توان الگوها وابعاد مناسب ايستگاههاي كار را با هدف كاهش فشارهاي مكانيكي‬
‫خارجي بر بدن بدست آورد‬
‫د ) آنتروپومتري ‪ :‬افراد بزرگسال از نظر ابعاد بدني بسيار متفاوت مي‬
‫باشند‪ ،‬بلند قد وكوتاه قد‪،‬سبك وتنومند‪ .‬بنابراين در طراحي بايستي‬
‫تجهيزات ‪ ،‬ايستگاههاي كار واشيايي را كه قرار است جابجا شوند طوري‬
‫طراحي وكنترل كرد كه متناسب با تمام ابعاد بدني وتوانايي هاي افراد باربر‬
‫باشد‪.‬‬
‫تعريفآنتروپومتري ‪ :‬به سنجش ابعاد فيزيكي بدن وكاربرد داده هاي‬
‫ابعادي در اصالح شرايط فيزيكي ايستگاههاي كار مي پردازد واز آنجاييكه‬
‫يكي از داليل فشارهاي وارده بر اندامها عدم تطابق ابعاد محل كار با‬
‫ويژگيهاي ابعادي بدن كاربر مي باشد از اين رو داده هاي آنتروپومتريك را‬
‫مي توان بطور مؤثري در طراحي تجهيزات ‪ ،‬ايستگاههاي كار ‪ ،‬ابزار آالت‬
‫ومحصوالت بكار برد‪.‬‬
‫در آنتروپومتري بايستي ‪:‬‬
‫‬‫‪-‬‬
‫‪-‬‬
‫‪-‬‬
‫وسايل وتجهيزات وكنترلها در حد دسترسي كوچكترين فرد باشد‪.‬‬
‫طرح بدست آمده با بزرگترين فرد تطبيق داشته وبراي وي‬
‫مناسب باشد‪ (.‬فضا ها )‬
‫در آنتروپومتري از صد ك ها استفاده مي شود‪.‬صدك ها‬
‫مي توانند براي هر توزيعي از داده هاي آنتروپومتريكي به كار‬
‫روند‪ .‬يك صدك بعنوان صدك متوسط انتخاب مي شود كه نام آن‬
‫صدك پنجاهم مردان وزنان است صدك پنجاهم مطابق با مقدار‬
‫ميانگين مي باشد كه به آن معدل نيز گفته مي شود‬
‫‪.‬يعني ‪ %50‬ازكل داده ها پايين تر از آن و‪ %50‬از كل داده ها‬
‫باال تر از آن قرار دارند‪.‬‬
‫اختالالت اسكلتي – عضالني مرتبط با كار‪:‬‬
‫اختالالت عضالني اسكلتي مرتبط با كارمعموال“ باعث درگيري كمر ‪ ،‬ستون‬
‫فقرات گردني واندامهاي فوقاني مي گردد‪.‬‬
‫‪ -1‬بي حسي انگشتان نشانه بيماري اسكلتي عضالني است‪.‬‬
‫‪ -2‬بي حسي پشت رانها موقعي كه صندلي نامناسب باشد‪.‬‬
‫‪ -3‬مشكل در حركت انگشتان ( سخت باز وبسته مي شود)‬
‫‪ -4‬درد مفاصل وتاندونها وسفتي مفا صل‬
‫‪ -5‬كمردرد‬
‫‪ -6‬درد درپشت وگردن‬
‫‪ -7‬درد همراه با حركات خاص ( مثال“ هر وقت بيل را در دست بگيريم‬
‫وحركت خاصي به دست بدهيم درد شروع مي شود كه نشانه بيماري مرتبط‬
‫با كار است )‬
‫آسيب هاي گردن‬
‫آسيب هاي شانه‬
‫آسيب هاي آرنج‬
‫آسيب هاي مچ دست ودست‬
‫آسيب هاي ستون فقرات‬
‫آسيب هاي لگن‬
‫آسيب هاي زانو‬
‫آسيب هاي مچ پا وپا‬
‫علل شايع بيماريهاي اسكلتي – عضالني ‪:‬‬
‫‪ -1‬نيروي بيش از حد‬
‫‪ -2‬پوسچرهاي ناموزون در محيط كار كه كمر ‪،‬مچ دست وپا از حالت آناتوميك خارج‬
‫شوند‪.‬‬
‫‪ -3‬تكرار بيش از حد حركات‬
‫‪ -4‬پوسچرهاي استاتيك ‪ ،‬وضعيت ايستادن يا نشستن ثابت‬
‫پيشگيري از اختالالت اسكلتي – عضالني ‪:‬‬
‫رعايت نكات آموزشي زير در انجام كار توسط كارگران ضروريست ‪:‬‬
‫‪ ‬از انجام حركتهاي ناگهاني وخشن وتند خودداري نمائيد‪.‬‬
‫‪ ‬از حفظ يك وضعيت به مدت طوالني پرهيزكنيد‪.‬‬
‫‪ ‬ازنگهداشتن ستون فقرات دروضعيت هاي نادرست بپرهيزيد‪.‬‬
‫‪ ‬ازبلندكردن اجسام سنگين وحمل آنها به تنهائي خودداري نماييد‪.‬‬
‫‪ ‬با انجام حركات ورزشي مناسب عضالت تنه را تقويت نمائيد‪.‬‬
‫‪ ‬از اضطراب ونگرانيهاي بي مورد بپرهيزيد‪.‬‬
‫‪ ‬درهنگام رانندگي مراقب وضعيت تنه باشيد‪.‬‬
‫‪ ‬درايستادن هاي دراز مدت يكي از پاها را روي چهار پايه اي قرار داده‬
‫سپس جاي آنها را عوض كنيد‪.‬‬
‫‪ ‬هنگام ايستادن وراه رفتن از كفشهاي مناسب وراحت استفاده كنيد‪.‬‬
‫‪ ‬از ميزوصندلي ويا ابزار آالت مناسب خود استفاده كنيد‪.‬‬
‫‪ ‬هنگام كاركردن سطوح كار را بايد مناسب با قد خود تنظيم كنيد‪.‬‬
‫‪ ‬هنگام بلند كردن اشيا جسم را به بدن خود نزديك كنيد ‪.‬‬
‫وضعيت بدن حين كار‬
‫مشكالت ناشي از نامناسب بودن‬
‫وضعيت بدن هنگام كار‬
‫ايستاده در يكجا‬
‫امكان بروز واريس در پاها‬
‫مستقيم وسيخ نشستن‬
‫گرفتگي عضالت باز كننده پشت پا‬
‫صندلي خيلي بلند‬
‫زانو وساق پاها متاثر مي شود‬
‫انحناي تنه به جلو هنگام نشستن‬
‫وايستادن‬
‫گرفتن غير طبيعي ابزار با دست‬
‫تخريب ديسكهاي بين مهره اي ناحيه كمر‬
‫التهاب احتمالي تاندون هاي ساعد‬
‫وضعيت ها وحاالت بدني صحيح ستون فقرات ‪:‬‬
‫وضعيت بدني نقش مهمي در بروز آسيب هاي ضربه اي تجمعي دارد‪ ،‬خم‬
‫شدن ستون فقرات يا سر ‪ ،‬بدن را از حالت تعادل خارج مي كندوسبب‬
‫كشيده شدن اندام يا خميدگي آنها به طور نامناسب مي شود‪ .‬در حالت‬
‫طبيعي ستون فقرات داراي سه انحنا است ‪ .‬اين سه انحنا شامل انحناي‬
‫گردني به طرف قدام ‪ ،‬انحناي سينه اي به طرف خلف وانحناي كمري به‬
‫طرف قدام است‪.‬‬
‫خميدگي بيش از حد ويا راست شدن بيش از حد ستون فقرات گردني يا كمري‬
‫‪ ،‬مهره ها را از وضعيت خنثي خارج مي كند واحتمال آسيب به ستون‬
‫فقرات را افزايش مي دهد‪.‬‬
‫براي حفظ وضعيت طبيعي بدن بايد‪:‬‬
‫‪-‬‬
‫‬‫‪-‬‬
‫به جاي خم كردن سر ‪ ،‬تنه خود را از محل مفصل ران به سمت جلو‬
‫بچرخانيد‪.‬‬
‫به جاي خم شدن ‪ ،‬تنه خود را از محل مفصل ران به سمت جلو بچرخانيد ‪.‬‬
‫به جاي خم شدن يا بلند كردن با با كمر خميده ‪ ،‬بدن را از ناحيه مفصل‬
‫ران به جلو بچرخانيد‪.‬‬
‫وضعيت صحيح نشستن ‪:‬‬
‫درهنگام نشستن روي صندلي وضعيت رانها نسبت به تنه بايد تقريبا عمود باشد‬
‫يعني بدن مستقيم بوده وكمر راست باشد وانحناي كمربايدكامال حفظ‬
‫شود‪.‬دروضعيت نشسته فشاربيشتري به مهره هاي كمري نسبت به حالت‬
‫ايستاده واردمي شود پس اگر شاغلي سابقه درد كمر داردبايد تركيبي از‬
‫حالت نشسته وايستاده را براي او درنظر گرفت ‪.‬‬
‫وضعيت صحيح ايستادن ‪:‬‬
‫سرخود را باال نگه داريد ‪ ،‬قفسه سينه را باال نگه داريد ‪ ،‬شانه ها را در حالت‬
‫طبيعي وراحت حفظ نماييد ‪ ،‬زانوها را صاف نگه داريد ‪ ،‬وزن بدن را در‬
‫حالت ايستاده بطور مساوي روي پاها تقسيم كنيد ‪ ،‬دركارهاي ايستادني‬
‫طوالني مدت يكي از پاها را روي چهار پايه اي قرار داده وسپس جاي آنها‬
‫را عوض كنيد ‪ ،‬ايستادنهاي طوالني مدت سبب خستگي عضالت مهره ها‬
‫وعضالت ران وافزايش فشار بر ديسكهاي بين مهره اي مي شود كه با‬
‫نشستن روي صندلي اين حالت تخفيف مي يابد‪.‬‬
‫كمردرد‬
‫بحث در مورد برداريا محور هاي نيرو‬
‫اگر ميزان نيروئي كه بر پشت شما در بلند كردن اجسام وارد مي شود را بدانيد‬
‫متعجب ميگرديد ‪.‬‬
‫كمرتان را مانند يك اهرم فرض كنيد با نقطه اتكاء در وسط ‪.‬‬
‫مي بينيد كه در اين حالت براي بلند كردن يك بار ‪ 10‬پوندي فشار ‪ 10‬پوند را‬
‫متحمل مي شود ‪1 ( .‬پوند = ‪ 453‬گرم )‬
‫اگر شما نقطه اتكاء را به يك سمت تغيير مكان بدهيد به ميزان‬
‫بسيار بيشتري نيرو براي برداشتن همان جسم نياز داريد (‬
‫نسبت ‪) 1:10‬‬
‫ميانه كمر شما مانند نقطه اتكاء در يك اهرم عمل مي كند‬
‫بلند كردن يك بار ‪10‬پوندي ‪100‬پوند فشار را به قسمت پائين‬
‫كمرشما وارد مي كند ‪.‬‬
‫وقتي باال تنه انسان وزني معادل ‪ 105‬پوند داشته باشد‬
‫مي بينيد كه برداشتن يك جسم‬
‫ً‬
‫‪ 10‬پوندي عمال ‪ 1150‬پوند‬
‫فشار را بر روي قسمت پائين‬
‫كمر شما وارد مي كند‬
‫اگر شما ‪ 25‬پوند اضافه وزن پيدا كنيد ‪:‬‬
‫‪ 250‬پوند فشار را با هر دفعه‬
‫خم شدن به كمرتان تحميل‬
‫كرده ايد ‪ .‬يعني سرجمع معادل‬
‫‪ 1400‬پوند‬
‫‪10 lbs.‬‬
‫‪100 lbs.‬‬
‫‪100 lbs. 10 lbs.‬‬
‫‪10 lbs.‬‬
‫‪10 lbs.‬‬
‫‪10‬‬
‫‪lbs.‬‬
‫‪10 lbs.‬‬
‫وزن و سنگيني اجسام را به بدن نزديك و چسبيده نمائيد‬
‫علل آسيب ها و صدمات به كمر‬
‫علل رايج صدمه به كمر‬
‫هر زمان كه خودتان را در يكي از حاالت زير يافتيد ‪ ،‬به خودتان هشدار‬
‫بدهيد كه ‪ :‬كمر من در حالت ريسك قرار گرفته است‬
‫سعي كنيد از برداشتن اجسام سنگين‬
‫ً‬
‫اجتناب كنيد مخصوصا بطور تكراري‬
‫با مدت زمان طوالني‬
‫علل رايج صدمه به كمر‬
‫چرخش كمر در حال بلند كردن‬
‫يا نگاه داشتن يك بار سنگين ‪...‬‬
‫اين حادثه خيلي اوقات كه با‬
‫وسيله اي مثل بيل يا پارو كار‬
‫مي كنيد اتفاق مي افتد‬
‫علل رايج صدمه به كمر‬
‫كشش و بلند كردن بار ‪...‬‬
‫باالي سرتان ‪،‬‬
‫از اين طرف به آن‬
‫طرف كردن يك ميز ‪،‬‬
‫يا پياده كردن بار يك كاميون ‪...‬‬
‫علل رايج صدمه به كمر‬
‫برداشتن يا حمل كردن يك ش يء‬
‫بطور غير اصولي ونادرست‬
‫علل رايج صدمه به كمر‬
‫كار كردن در وضعيتي‬
‫غير اصولي و ناراحت كننده‬
‫علل رايج صدمه به كمر‬
‫نشستن يا ايستادن طوالني در يك‬
‫وضعيت ثابت ‪...‬‬
‫نشستن طوالني مي تواند بر روي‬
‫ناحيه پائين كمر فشار زيادي را‬
‫ايجاد كند‬
‫علل رايج صدمه به كمر‬
‫آسيب ايجاد شده براي كمر‬
‫شما ممكن است به علت‬
‫ليز خوردن و لغزش بر روي‬
‫سطوح مرطوب يا يخ زده‬
‫باشد ‪...‬‬
‫آسيب ايجاد شده براي كمرشما‬
‫ممكن است به علت ليز خوردن و‬
‫لغزش بر روي سطوح مرطوب‬
‫يخ زده باشد ‪.‬‬
‫جابجائي و حمل بار به طريقه دستي‬
‫وقتي كه در جائي جابجائي و حمل بار بصورت دستي انجام مي‬
‫گيرد در آنجا پتانسيل ايجاد‬
‫آسيب هائي از قبيل ‪:‬‬
‫‪ ‬در رفتگي ‪ ،‬ضربديدگي‬
‫‪‬رگ به رگ شدن و پيچ خوردگي‬
‫‪‬شكستگي ‪ ،‬بريدگي و كوفتگي‬
‫‪‬مشكالت كمر ‪ ،‬وجود دارد ‪.‬‬
‫پيشگيري و ممانعت از ‪:‬‬
‫ايجاد آسيب هاي كمر‬
‫پيشگيري از آسيب هاي كمر‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اجتناب از بلند كردن و چرخش همزمان تا حد ممكن‬
‫اجتناب از باال بردن اجسام سنگين به باالي سر‬
‫استفاده از گاري و چرخ هاي مخصوص حمل بار‬
‫استفاده از جرثقيل ‪،‬باالبر ‪ ،‬و ديگر وسايل كمكي‬
‫امتحان كردن وزن ش يء مورد نظر قبل از بلند كردن با‬
‫ناخنك زدن به يك گوشه آن ( محك زدن )‬
‫گرفتن كمك از ديگران وقتي جسم مورد نظر سنگين است‬
‫پيشگيري از آسيب هاي كمر‬
‫رعايت روش حمل صحيح بار با پيروي از موارد زير ‪:‬‬
‫• ايجاد وضعيت متعادل در زمان بلند كردن بار بوسيله فاصله‬
‫دادن پاها از هم در عرض‬
‫• بطور مستقيم روبروي بار چمباتمه بزنيد‬
‫پيشگيري از آسيب هاي كمر‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫چنگ زدن محكم و مطمئن به بار‬
‫در آغوش كشيدن آن‬
‫بلند كردن تدريجي بار با استفاده از قدرت پاها‬
‫در حاليكه بار را نگاهداشته ايد كمر و گردنتان را مستقيم و صاف‬
‫نگاهداريد‬
‫پيشگيري از آسيب هاي كمر‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بعد از ايستادن كامل ‪ ،‬بوسيله چرخش روي پاها به‬
‫سمت مورد نظر بگرديد‬
‫از چرخاندن كمرتان زير بار اجتناب كنيد‬
‫براي زمين گذاشتن بار مراحل فوق را معكوس نمائيد (‬
‫استفاده از افعال معكوس )‬
‫نمونه اي از يك وضعيت ضعيف و اشتباه در هنگام بلند كردن بار‬
‫نمونه اي از يك وضعيت متوسط در هنگام بلند كردن بار‬
‫نمونه اي از يك وضعيت خوب در هنگام بلند كردن بار‬
‫قديم و جديد‬
‫روش جديد‬
‫روش قديمي‬
‫مساعدت و ياري به كمرتان‬
‫اعمالي كه قادر به انجام آن هستيد ‪:‬‬
‫‪ ‬به حداقل رساندن مشكالت كمرتان با ورزش و تمرين جهت‬
‫قوي ساختن عضالت كمر ‪ ،‬لگن و ران‬
‫‪ ‬قبل از آغاز هر گونه برنامه ورزش ي آنرا با‬
‫پزشكتان چك كنيد‬
‫تمرين‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ورزش منظم و هرروزه‬
‫بدنتان را گرم كنيد ‪ ...‬پياده روي سريع يك روش خوب براي‬
‫گرم كردن است‬
‫دم عميق قبل از هر حركت و بازدم عميق در حال انجام‬
‫حركت مورد نظر‬
‫تمرين هائي براي كمك به كمرتان‬
‫‪‬‬
‫استفاده از يك ديوار صاف و لغزنده براي تقويت عضالتتان‬
‫پشت به ديوار بايستيد ‪،‬‬
‫پاها به اندازه عرض شانه باز شود ‪،‬‬
‫بوسيله خم كردن زانوها تا زاويه ‪ 90‬درجه‬
‫به پائين بلغزيد ‪،‬‬
‫تاشماره ‪ 5‬بشماريد و به باال برگرديد ‪.‬‬
‫اين عمل را ‪ 5‬بار تكرار كنيد‬
‫تمرين هائي براي كمك به كمرتان‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫باال كشيدن پاها براي قوي كردن عضالت پشت و لگن‬
‫روي شكمتان دراز بكشيد‬
‫عضله يكي از پاها را محكم كرده و آنرا از زمين بلند كنيد‬
‫تا شماره ‪ 10‬آنرا باال نگاه داشته و سپس زمين بگذاريد‬
‫اين كار را عينا براي پاي ديگر هم انجام دهيد‬
‫اين تمرين را براي هر پا ‪ 5‬بار تكرار كنيد‬
‫تمرين هائي براي كمك به كمرتان‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫باال كشيدن پاها براي قوي كردن عضالت پشت و لگن‬
‫به پشت بخوابيد ‪ ،‬يكي از پاها را مستقيم باال بكشيد و تا ‪10‬‬
‫بشماريد ‪ .‬آنرا براي پاي ديگر هم عينا انجام دهيد‬
‫اين تمرين را با هر پا ‪ 5‬بار انجام دهيد‬
‫اگر اين كار براي شما‬
‫مشكل است پاي دوم را‬
‫بطور خميده روي زمين‬
‫بگذاريد‬
‫تمرين هائي براي كمك به كمرتان‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫باال آوردن پاها در حاليكه روي صندلي نشسته ايد ‪...‬‬
‫مستقيم بنشينيد ‪ ،‬پاها كشيده و راست در يك راستا باشند‬
‫يك پا را از ناحيه ميان تنه باال‬
‫بكشيد‬
‫به آرامي روي زمين برگردانيد‬
‫آنرا براي پاي ديگرهم انجام‬
‫دهيد‬
‫اين تمرين را با هر پا ‪ 5‬بار تكرار‬
‫كنيد‬
‫تمريناتي براي كاهش صدمات وارده به كمر‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫به پشت بخوابيد ‪ ،‬زانوها را خم كرده ‪ ،‬كف پاها را روي سطح زمين قرار‬
‫دهيد ‪.‬‬
‫زانوها را به سمت سينه باال ببريد‬
‫دستها را زير زانوها قرار داده و آنها را به باال بكشيد‬
‫سرتان را بلند نكنيد‬
‫زانوها را خم نگاهداريد‬
‫اين تمرين را با ‪ 5‬تكرار در هر‬
‫دفعه و چند بار در روز آغاز كنيد ‪.‬‬
‫تمريناتي براي كاهش صدمات وارده به كمر‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫به شكم دراز بكشيد ‪ ،‬دستها را زير شانه ها عمود نموده‪.‬‬
‫دستها را ازآرنج خم و راست نمائيد‬
‫تا حد ممكن نيم تنه خود را باال نگاهداريد‬
‫لگن و پاها را روي سطح زمين ثابت كنيد‬
‫اين تمرين را ‪ 10‬بار و چندين دفعه در روز تكرار كنيد ‪.‬‬
‫تمريناتي براي كاهش صدمات وارده به كمر‬
‫ با پاهاي جدا از هم بايستيد‬‫ دستها را پشت كمر قرار دهيد‬‫ زانوها را مستقيم نگاهداشته‬‫ نيم تنه باالئي را تا حد ممكن به عقب‬‫خم كرده ‪ ،‬به مدت ‪ 1‬تا ‪ 2‬ثانيه‬
‫نگاهداريد ‪.‬‬
‫‪ -‬اين تمرين را تكرار كنيد‬
‫واحد بهداشت حرفه ای شهرستان سرپل ذهاب‬