Transcript ایمنی سلولی ) cell Mediated Immunity (CMI دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی پزشکی آبان 1387

‫ایمنی سلولی‬
‫)‪cell Mediated Immunity (CMI‬‬
‫دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی‬
‫پزشکی‬
‫آبان ‪1387‬‬
‫در این جلسه خواهید آموخت‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪2‬‬
‫نحوه شناخت آنتی ژن توسط سلول ‪T‬‬
‫مراحل پاسخ ایمنی سلولی‬
‫مکانیسمهای اجرایی ایمنی سلولی‬
‫سیستم ایمنی اختصاصی‬
‫‪‬‬
‫هومورال‪:‬‬
‫– مسئول مقابله با میکروبهای خارج سلولی و سمومی است که آنتی بادیها به‬
‫آنها دسترسی دارند‪.‬‬
‫‪‬‬
‫سلولی‪:‬‬
‫– ایمنی با واسطه سلولی مکانیزم دفاعی علیه میکروبهای داخل سلولی است‪.‬‬
‫– ایمنی سلولی در دفاع ضد توموری‪ ،‬رد پیوند و خود ایمنی نیز نقش دارد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ویژگیهای شناخت آنتی ژن توسط سلول ‪T‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫اکثر سلولهای ‪ T‬تنها قادر به شناخت آنتی ژنهای پپتیدی هستند‪.‬‬
‫آنتی ژن بایستی توسط یک سلول‪،‬به سلول ‪ T‬معرفی شود‪.‬‬
‫سلولهای ‪ T‬آنتی ژنهای پپتیدی را به همراه ‪ MHC‬خود فرد‬
‫تشخیص می دهند‪.‬‬
‫سلولهای ‪ CD4+ helper T‬پپتیدهای متصل به ‪ MHC-II‬را‬
‫شناسایی می کنند‪.‬‬
‫سلولهای ‪ CD8+ cytotoxic T‬پپتیدهای متصل به ‪ MHC-I‬را‬
‫شناسایی می کنند‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫مراحل پاسخ ایمنی سلولی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫تبدیل سلول ‪ T‬بکر به سلول اجرایی‬
‫مهاجرت سلول ‪ T‬به محل آنتی ژن‬
‫کمک به حذف آنتی ژن‬
‫– ترشح سایتوکاین‬
‫– کشتن مستقیم سلولهای آلوده‬
‫‪5‬‬
‫پاسخ ایمنی اختصاصی در چه مکانهایی آغاز می شود؟‬
‫‪‬‬
‫اعضا لنفاوی ثانویه‬
‫– غدد لنفاوی‬
‫– طحال‬
‫– بافت لنفاوی مخاطی‬
‫‪6‬‬
‫چگونه آنتی ژن به بافتهای لنفاوی ثانویه می رسد؟‬
‫‪7‬‬
‫سلولهای دندریتیک مهمترین سلولهای‬
‫معرفی کننده آنتی ژن به لنفوسیت‬
‫‪ T‬بکر می باشند‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫ویژگیهای یک ‪ APC‬چیست؟‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪9‬‬
‫قابلیت پردازش و ارائه آنتی ژن به سلول ‪ T‬را دارد‪.‬‬
‫قادر به ارائه کمک محرکها است‪.‬‬
‫مهمترین سلولهای معرفی کننده آنتی ژن‬
‫‪APC‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪10‬‬
‫سلول دندریتیک‬
‫ماکروفاژ‬
‫سلول ‪B‬‬
‫سلول دندریتیک در کجاها یافت می شود؟‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪11‬‬
‫بافتهای لنفاوی‬
‫خون‬
‫اپی تلیوم‬
‫در اینترستیشیم اکثر بافتهای بدن‬
‫چگونه آنتی ژن به سلول ‪ T‬ارائه می شود؟‬
‫‪12‬‬
‫معرفی آنتی ژن خارج سلولی‬
‫‪13‬‬
‫معرفی آنتی ژن سیتوزولی‬
‫‪14‬‬
‫سیناپس ایمونولوژیک‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫بین سلول ‪ T‬و سلول معرفی کننده آنتی ژن برقرار می شود‪.‬‬
‫اجزاء سیناپس ایمونولوژیک‪:‬‬
‫– سمت سلول معرفی کننده آنتی ژن‪ MHCI :‬یا ‪ ، MHCII‬ملکول کمک محرک ‪ ،‬لیگاند‬
‫ملکولهای چسبندگی‬
‫– سمت سلول ‪ CD4,TCR :T‬یا ‪ ،CD8‬پذیرنده ملکول کمک محرک ‪ ،‬ملکولهای چسبندگی‬
‫‪15‬‬
‫سیناپس ایمونولوژیک‬
‫‪16‬‬
TCR Complex
17
‫اثرات شناسایی آنتی ژن توسط سلول ‪T‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪18‬‬
‫فعال شدن‬
‫تکثیر‬
‫تمایز‬
‫فعالیت اجرایی‬
‫دندانپزشک خیابانی در هند‬
‫‪19‬‬
‫مهاجرت سلولهای ‪ T‬به محل آنتی ژن‬
‫‪‬‬
‫ایمنی ذاتی باعث فعال شدن اندوتلیوم ناحیه عفونت می گردد‪.‬‬
‫‪ ‬سلکتینهای اندوتلیال‬
‫‪ ‬لیگاندهای اینتگرینی‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سلولهای ایمنی ذاتی کموکاین نیز ترشح می کنند‪.‬‬
‫سلول ‪ T‬فعال نیز واجد اینتگرین‪ ،‬لیگاند سلکتین‪ ،‬و رسپتور کموکاینی‬
‫می باشند‪.‬‬
‫مجموع عوامل فوق باعث مهاجرت موثر سلولهای ‪ T‬به ناحیه عفونت‬
‫می گردد‪.‬‬
‫سلولهای ‪ T‬با ورود به محل عفونت باعث حذف آنتی ژن می شود‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫مهاجرت سلولهای ‪ T‬به محل آنتی ژن‬
‫‪21‬‬
‫نقش های اجرایی سلول ‪T‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪22‬‬
‫تولید سایتوکاین‬
‫فعالیت مستقیم سیتوتوکسیک‬
‫فعال نمودن مستقیم ماکروفاژها‬
‫فعال نمودن سلول ‪ B‬از طریق تماس مستقیم‬
‫ایمنی سلولی علیه میکروبهایی که توسط ماکروفاژ بلعیده شده اند‪.‬‬
‫‪23‬‬
‫بچه یوز پلنگ ایرانی در مجارستان‬
‫‪24‬‬
‫سلول ‪ CD4+‬اجرایی به دو زیرمجموعه‬
‫‪ Th1‬و ‪ Th2‬متمایز می شوند‪.‬‬
‫‪25‬‬
‫تفاوت ‪Th1‬و ‪Th2‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪26‬‬
‫سایتوکاین های ترشحی‬
‫بروز رسپتورهای سایتوکاینی‬
‫بروز ملکولهای چسبان‬
‫چگونه یک سلول ‪Th0‬به ‪Th1‬یا ‪Th2‬تبدیل می شود؟‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫سایتوکاینهای مترشحه از ایمنی ذاتی مانند ‪IL12,IL-18,IFNsI‬‬
‫و‪ IFNγ‬نقش مهمی در تمایز ‪Th0‬به ‪Th1‬دارند‪.‬‬
‫تحریک مزمن ‪ TCR‬در غیاب سایتوکاینهای التهابی و همچنین‬
‫وجود ‪ IL-4‬در آلرژیها و عفونتهای انگلی کرمی نقش مهمی‬
‫در تمایز ‪Th0‬به ‪ Th2‬دارد‪.‬‬
‫‪27‬‬
‫دیگر عوامل تبدیل ‪ TH0‬به ‪ TH1‬یا ‪TH2‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪28‬‬
‫دوز آنتی ژن و همراه بودن با ادجوان‬
‫زیر مجموعه سلول دندریتیک‬
‫ژنتیک فرد‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪29‬‬
‫مهمترین سایتوکاینهای ترشحی توسط سلول ‪Th1‬‬
‫‪IFNγ,IL-2,‬‬
‫مهمترین سایتوکاینهای ترشحی توسط سلول ‪Th2‬‬
‫‪IL-4, IL-5,IL-10, IL-13, IL-14‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫چگونه سلول ‪ T H1‬ماکروفاژ را فعال می کند؟‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪30‬‬
‫با ترشح سایتوکاین‬
‫واکنش ‪ CD-40L‬با ‪CD-40‬‬
‫چگونه سلول ‪ TH1‬ماکروفاژ را فعال می کند؟‬
‫‪31‬‬
‫ماکروفاژهای فعال‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪32‬‬
‫‪‬‬
‫با تولید گونه های فعال اکسیژن‪،‬اکسید نیتریک و‬
‫آنزیمهای لیزوزومال میکروبهای فاگوسیت شده را از‬
‫بین می برند‪.‬‬
‫با تولید سایتوکاین ‪ ،‬کموکاین و مدیاتورهای لیپیدی‬
‫التهاب را تشدید کرده و باعث تجمع بیشتر نوتروفیلها‬
‫و ماکروفاژها در محل می شوند‪.‬‬
‫بافتهای مرده را از بین می برند و ترمیم بافتی را بعد‬
‫از کنترل اولیه عفونت تسهیل می کنند‪.‬‬
‫قدرت معرفی کنندگی بیشتری پیدا می کنند‪.‬‬
‫اگر فعال شدن ماکروفاژها و التهاب باعث‬
‫آسیب به بافت نرمال شوند ‪ DTH‬نام دارد‪.‬‬
‫‪33‬‬
‫پاسخهای ایمنی وابسته به سلول ‪Th2‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫عمل اصلی سلول ‪ Th2‬تحریک تولید ‪ IgE‬و پاسخهای‬
‫ایمنی وابسته به ائوزینوفیل و ماستوسیت است‪.‬‬
‫پاسخهای ایمنی وابسته به سلول ‪ Th2‬علیه عفونتهای کرمی‬
‫موثر هستند‪.‬‬
‫‪ IL-5 ‬باعث فعال شدن ائوزینوفیل می شود‪.‬‬
‫‪ IgE ‬باعث تخلیه گرانولهای ماست سل ها می شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪ IL-13‬باعث تحریک تولید موکوس می شود‪.‬‬
‫‪ IL-4‬باعث تحریک پریستالتیسم در لوله گوارش می شود‪.‬‬
‫‪34‬‬
35
‫ایمنی سلولی علیه میکروبهایی که وارد سیتوپالسم شده اند‪.‬‬
‫‪36‬‬
‫لنفوسیتهای ‪ CD8‬مجری‬
‫(سیتوتوکسیک)‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫لنفوسیتهای ‪ CD8‬مجری با کشتن سلولهای آلوده ‪،‬میکروبهای‬
‫داخل سلولی را حذف می کنند‪.‬‬
‫کشته شدن سلولهای آلوده توسط لنفوسیتهای سیتوتوکسیک‬
‫اختصاصی آنتی ژن و منوط به تماس مستقیم است‪.‬‬
‫‪37‬‬
‫جزئیات کشته شدن سلول هدف توسط ‪ T‬سیتوتوکسیک‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫طی چند دقیقه بعد از شناسایی آنتی ژن روی سلول هدف توسط ‪T‬‬
‫سیتوتوکسیک‪ ،‬تغیرات در سلول هدف آغاز می شود‪.‬‬
‫بعد از ‪ 2-6‬ساعت آپوپتوز در سلول هدف به وقوع می پیوندد‪.‬‬
‫مکانیسم اصلی مرگ سلولی تخلیه پروتئینهای گرانولی ‪ T‬سیتوتوکسیک‬
‫به سمت سلول هدف است‪.‬‬
‫– گرانزیم‬
‫– پرفورین‬
‫– سرگالیسین‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪38‬‬
‫سلولهای ‪ T‬سیتوتوکسیک همچنین ‪ Fas-L‬را نیز بروز می دهند که‬
‫باعث القا آپوپتوز در سلول هدف می شود‪.‬‬
‫گرانولیزین نیز با افزایش نفوذپذیری غشا و در نتیجه مرگ سلول و‬
‫میکروب می شود‪.‬‬
‫مراحل کشته شدن سلول هدف توسط لنفوسیتهای ‪T‬‬
‫سیتوتوکسیک‬
‫‪39‬‬
‫جزئیات کشته شدن سلول هدف توسط ‪ T‬سیتوتوکسیک‬
‫‪40‬‬
‫اتصال بین سلول هدف و لنفوسیت ‪ T‬سیتوتوکسیک‬
‫‪41‬‬
‫سلول خاطره‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫پاسخ ایمنی سلولی باعث ایجاد سلول ‪T‬خاطره می گردد که ممکن است برای سالها یا‬
‫مادام العمر باقی بماند‪.‬‬
‫سلولهای ‪ T‬خاطره مسئول پاسخ سریع تر و قوی تر در برخوردهای مجدد با آنتی ژن‬
‫است‪.‬‬
‫سلول خاطره برای فعال شدن نیازمند سیگنال دوم از جانب ملکولهای کمک تحریکی‬
‫نیست‪.‬‬
‫در درازمدت و در عدم برخورد با آنتی ژن سایتوکاینهایی مانند ‪ IL-7‬و ‪ IL-15‬باعث‬
‫ثابت ماندن جمعیت سلولهای ‪T‬خاطره می شود‪( .‬تکثیر هموستاتیک)‬
‫انواع سلول ‪ T‬خاطره‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪42‬‬
‫مرکزی‬
‫اجرایی‬
My Email:
[email protected]
43
44
45