Integracja sensoryczna Małgorzata Wrzesień Co to jest integracja sensoryczna? Integracja sensoryczna to odbiór, organizowanie, interpretowanie i przetwarzanie bodźców zmysłowych napływających do układu nerwowego przez zmysły.
Download
Report
Transcript Integracja sensoryczna Małgorzata Wrzesień Co to jest integracja sensoryczna? Integracja sensoryczna to odbiór, organizowanie, interpretowanie i przetwarzanie bodźców zmysłowych napływających do układu nerwowego przez zmysły.
Integracja sensoryczna
Małgorzata
Wrzesień
Co to jest integracja sensoryczna?
Integracja sensoryczna to odbiór, organizowanie,
interpretowanie i przetwarzanie bodźców
zmysłowych napływających do układu nerwowego
przez zmysły.
Efektem integracji sensorycznej jest właściwa reakcja
adaptacyjna, czyli adekwatne zachowanie w danej
sytuacji.
W integrację sensoryczną zaangażowane SĄ
WSZYSTKIE ZMYSŁY CZŁOWIEKA:
- układ przedsionkowy ( narząd równowagi)
- układ czucia głębokiego(propriocepcja),
- układ dotykowy,
- zmysł wzroku,
- zmysł słuchu,
- zmysł węchu,
- zmysł smaku.
Jeżeli układy te począwszy od okresu płodowego,
właściwie funkcjonują i odbierają informacje
sensoryczne to rozwój psychofizyczny dziecka jest
prawidłowy.
Dlaczego integracja sensoryczna jest
ważna?
Bez dobrej integracji sensorycznej wykonywanie
codziennych czynności (reakcji adaptacyjnych) jak:
jedzenie, chodzenie, ubieranie się, byłby znacznie
utrudnione czy wręcz niemożliwe.
Dzięki niej człowiek może funkcjonować w
otaczającym świecie i realizować z powodzeniem
zadania, które ma do wykonania.
Funkcjonujemy optymalnie wówczas, gdy wszystkie
układy zmysłowe dobrze ze sobą współpracują.
Jeśli dziecko wykazuje zmniejszoną zdolność np. w
zakresie funkcji czuciowych lub przedsionkowych, to
nie będzie mogło na wejściu odbierać prawidłowo
informacji słuchowych i wzrokowych,
umożliwiających optymalne funkcjonowanie.
Wówczas pojawiają się deficyty w zakresie percepcji
wzrokowej , słuchowej.
Najintensywniej integracja sensoryczna rozwija się
od urodzenia do końca okresu przedszkolnego.
Stanowi bazę dla sprawnego funkcjonowania np.
percepcji wzrokowej, słuchowej, koordynacji
wzrokowo – ruchowej, co z kolei warunkuje
opanowanie czytania, pisania, liczenia i innych
umiejętności gwarantujących sukcesy w szkole.
Kiedy można u dziecka podejrzewać
deficyty integracji sensorycznej?
Nie u wszystkich dzieci przyczyną problemów w
nauce , rozwoju lub zachowania jest zaburzona
integracja sensoryczna. Deficyty w tym zakresie nie
oznaczają również występowania zawsze rozległych
zaburzeń. Istnieje bowiem wiele stopni i rodzajów
zaburzeń integracji sensorycznej.
Można jednak wyodrębnić pewne objawy wskazujące
na dysfunkcje integracji sensorycznej:
W przypadku nadwrażliwości dotykowej, wzrokowej,
słuchowej, mogą wystąpić następujące objawy:
- dziecko nie lubi być dotykane, przytulane,
- dziecko unika określonych rodzajów ubrań lub jedzenia,
- dziecko boi się odrywania stóp od podłoża(wchodzenie na
drabinki, podskoki - niepewność grawitacyjna),
- dziecko unika placów zabaw , nie lubi karuzeli, huśtawki,
- dziecko bardzo nie lubi mycia twarzy , włosów, obcinania
paznokci,
- dziecko jest nadmiernie ruchliwe,
- dziecko ma trudności z koncentracją uwagi,
- Dziecko bywa impulsywne,
- dziecko jest rozdrażnione w miejscach głośnych lub jaskrawo
oświetlonych.
W przeciwieństwie do dziecka z nadwrażliwością, dziecko z
obniżoną wrażliwością (podwrażliwoscią) na ruch,
bodźce dotykowe, wzrokowe, słuchowe może poszukiwać
intensywnych wrażeń sensorycznych lub jest bierne.
Można wówczas obserwować takie zachowania jak:
- dziecko celowo uderza o przedmioty,
- dziecko lubi nadmierne huśtanie, kręcenie się na karuzeli
- dziecko intensywnie kręci się wokół własnej osi,
- dziecko może ignorować ból( często kaleczy się i nie czuje
tego),
- dziecko mocno naciska ołówkiem na papier,
- dziecko często ma buzię pobrudzoną jedzeniem
Dzieci z zaburzeniami sensorycznymi mogą mieć również
problemy z koordynacją zarówno w zakresie małej jak i
dużej motoryki. Wówczas można zauważyć, że:
- dziecko ma kłopot z opanowaniem nowych umiejętności
ruchowych np.: jazda na rowerze, pływanie,
- dziecko ma trudności z wykonywaniem czynności
samoobsługowych: mycie się, jedzenie, ubieranie,
zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł,
- dziecko źle funkcjonuje na lekcjach wychowania
fizycznego, zwłaszcza podczas gier zespołowych
( trudności z łapaniem i rzucaniem piłki),
- ruchy dziecka mogą być niezgrabne, sztywne często się
przewraca lub uderza o różne przedmioty stojące na jego
drodze(„głupi” stół, ławka).
Także trudności w nauce są często wynikiem
dysfunkcji integracji sensorycznej:
- dziecko ma trudności z przepisywaniem z tablicy,
- dziecko ma „brzydki” charakter pisma,
- dziecko często myli prawą stronę z lewą,
- dziecko ma kłopoty z czytaniem, przestawia litery,
myli litery podobne, przeskakuje linie,
- dziecko nie potrafi się skoncentrować,
Podsumowując, niepowodzenia w nauce, zaburzone
planowanie motoryczne, brak umiejętności płynnego
czytania i pisania, nieprawidłowy rozwój
emocjonalny i społeczny często mają swoje źródło w
nieprawidłowej integracji sensorycznej i braku
integracji odruchów postawy. Warto pamiętać, że
można omówione wcześniej zaburzenia
zdiagnozować przy użyciu testów integracji
sensorycznej, obserwacji klinicznej i skal
rozwojowych. Diagnozę taką przeprowadzają
specjaliści w PPP.
We własnym zakresie nauczyciel oprócz
wnikliwej obserwacji dziecka może :
1.Przeprowadzić prosty test sprawności motoryki
małej i dużej, percepcji wzrokowej, słuchowej.
2.Prawidłowo umiejscawiać zeszyt, poprawić chwyt i
pozycję w jakiej dziecko siedzi, dostosować rozmiar
ławki i krzesła.
3. Pozwolić dziecku pisać większe litery i stopniowo
podwyższać poziom trudności zmniejszając ich
rozmiar.
4. W razie potrzeby skierować dziecko na diagnozę
SI( PPP)
Kiedy dziecko powinno być badane pod
kątem integracji sensorycznej?
Na badanie dziecko powinno być zgłoszone wówczas, gdy
rodzice, nauczyciele przedszkola, szkoły, pedagog, psycholog
zauważą u niego występowanie większości zachowań
opisanych powyżej.
Badania integracji sensorycznej można przeprowadzić w
poradni psychologiczno-pedagogicznej. Diagnoza obejmuje:
- wywiad z rodzicem, w celu uzyskania informacji na temat
rozwoju dziecka i jego zachowania w różnych sytuacjach życia
codziennego,
- przeprowadzenie badania dziecka przy pomocy obserwacji
klinicznej i testów( Południowo- Kalifornijskie testy integracji
sensorycznej).
Jeżeli diagnoza wskazuje na zaburzenia integracji
sensorycznej dziecko kierowane jest na terapię.
Dziękuję za uwagę.