Transcript Sala Doświadczania Świata

SALA DOŚWIADCZANIA
ŚWIATA
( SNOEZELEN)
OPRACOWAŁA :
ANNA DAROWSKA
Sala Doświadczania Świata jest miejscem zabawy rekreacyjnej i
wielozmysłowej dla osób z niepełnosprawnościami. Zapewnia im
stymulację i odprężenie za pomocą zapachu, dotyku, dźwięku,
koloru i światła. Oddziałuje korzystnie na poznawcze, zmysłowe i
fizyczne niepełnosprawności i umożliwia odprężenie lub
stymulację. Pozwala na chłonięcie, badanie i kontrolowane
szerokiego zakresu bodźców zmysłowych w przystępnym
otoczeniu. Zwiększa poczucie zaufania i odprężenie, dając
możliwość cieszenia się doznaniami zmysłowymi. W
bezpiecznym, wygodnym otoczeniu podstawowe zmysły są
pobudzane muzyką, efektami świetlnymi i łagodnymi wibracjami.
Pozytywne działania przenoszą się w inne sytuacje i w
konsekwencji stymulacja i interakcja prowadzą do poprawy
komunikacji. Każdy potrzebuje odprężenia i uczucia
przyjemności— także ludzie z niepełnosprawnościami.
Zmysły to podstawa rozwoju człowieka. Bez ich aktywizacji nie
możliwy jest rozwój. Człowiek posiada pięć podstawowych
zmysłów: dotyk, słuch, wzrok, smak, węch.
Dodatkowo wyodrębnia się zmysł równowagi związany z
odbieraniem wrażeń grawitacyjnych. Zmysły pozwalają
człowiekowi gromadzić informację o sobie i otoczeniu, zwiększają
aktywność, doświadczenie, budują inteligencję, zainteresowania,
pobudzają komunikację. Jeżeli wszystkie zmysły działają
prawidłowo, człowiek ma ogromne możliwości rozwoju, może
gromadzić doświadczenia poprzez kanały sensoryczne. Zmysły
„karmią” nasz mózg informacjami, wpływają na proces uczenia się
i poznawania. Ich rozwój i aktywizacja rozpoczyna się już w życiu
płodowym. Sala Doświadczania Świata- to nawiązanie do życia
prenatalnego.
Harmonijnie skomponowana i urządzona sala wywołuje reakcję
ożywienia, motywację do podejmowania aktywności i poznawania.
Przeznaczona jest głównie dla osób z dużymi ograniczeniami
psychofizycznymi. Osoby te najczęściej są głęboko, znacznie lub
umiarkowanie upośledzone umysłowo i posiadają dodatkowe
zaburzenia w tym ruchowe lub sensoryczne.
Od niedawna sala wykorzystywana jest również w takich
placówkach jak domy dziecka czy gabinety psychoterapeutyczne.
CELE TERAPEUTYCZNE REALIZOWANE W SALI:
- sala stanowi urozmaiconą, ciekawą formę spędzania czasu
- wprowadza uczestników w stan relaksu i odpoczynku
- zwiększa aktywność i motywację do poznawania
- zwiększa chęć do nawiązywania kontaktu
- wywołuje zadowolenie i poczucie bezpieczeństwa, ułatwia
pokonywanie lęku
- zwiększa ofertę poznawania nowych bodźców
- zwiększa wrażliwość
- zwiększa bazę doświadczeń
- rozwija zainteresowania, oraz procesy poznawcze
- poprawia orientację w schemacie ciała oraz w przestrzeni
- motywuje do podejmowania aktywności
- nabieranie świadomości istnienia
PODSTAWOWE ZASADY KORZYSTANIA Z SALI:
- wytworzenie właściwej atmosfery
- własna decyzja
- własne tempo
-odpowiedni czas trwania
- powtarzalność
- wybrane propozycje bodźców
- właściwe nastawienie
- odpowiednia opieka
RODZAJE PROGRAMÓW :
-
aktywizujący
-
usprawniąjący
-
relaksacyjny
CHARATERYSTYKA
POSZCZEGÓLNYCH ZMYSŁÓW
I ICH ROZWÓJ
W
SALI DOŚWIADCZANIA
ŚWIATA
RÓWNOWAGA
Zmysł równowagi nazywamy inaczej zmysłem
przedsionkowym lub grawitacyjnym. Zmysł ten pomaga
orientować się w przestrzeni. Pozwala człowiekowi doświadczać
siły ciężkości i ruchu w przestrzeni. Jest podstawą późniejszego
rozwoju
Cele stymulacji przedsionkowej:
- normalizacja napięcia mięśniowego
- rozwijanie orientacji w schemacie własnego ciała
- rozwijanie orientacji w przestrzeni
- poprawianie koncentracji uwagi
- wzbogacanie aktywności
ELEMENTY DO STYMULACJI RÓWNOWAGI:
-łóżko wodne
- misy do kołysania
- piłki terapeutyczne
- hamak
- huśtawka
- trampolina
DOTYK
Przy udziale dotyku realizowanych jest wiele ważnych funkcji
organizmu: m.in. mówienie, poruszanie się, załatwianie ważnych
potrzeb fizjologicznych, kontrola śliny, jedzenie, zręczność
manualna, odczuwanie bodźców bolesnych i przyjemnych oraz
wiele innych funkcji. Dotyk ma właściwości terapeutyczne i
relaksacyjne, ułatwia poznawanie samego siebie, pobudza
aktywność. Stanowi podstawę terapii. W obrębie dotyku znajduje
się zmysł zwany prioprocepcją- inaczej nazywany też zmysłem
kinestetycznym. Za jego pośrednictwem możliwa jest orientacja
we wzajemnym położeniu wobec siebie części ciała i poziomie
napięcia mięśniowego.
Cele stymulacji dotykowej:
- gromadzenie nowych doświadczeń i rozwijanie zdolności
postrzegania
- poprawa precyzyjności ruchowej, wzmacnianie palców
- rozwijanie wrażliwości dotykowej
- rozwijanie aktywności ruchowej
- poprawa orientacji w schemacie własnego ciała
- mobilizowanie podejmowania aktywności ruchowej
- pobudzenie ciekawości, radości eksperymentowania
ELEMENTY DO STYMULACJI PERCEPCJI DOTYKOWEJ
- obiekty do dotykania o różnej fakturze (materiały o różnej fakturze,
wełniane skrawki, różnorodne miękkie ubrania, skóry, zabawki
pluszowe, zabawki o różnym kształcie i fakturze)
- elementy miękkie: materace, sakwy, bryły z gąbki, ściana dotykowa,
woreczki wypełnione różnym materiałem
- skrzynia z otworami do manipulacji
- elementy do manipulacji
- suchy basen
- basen wodny ze stymulacją dotykiem
- kanał powietrzny
- urządzenia wibracyjne
WZROK
Wzrok to zmysł , dziki któremu organizm człowieka wzbogaca
wiedzę o otaczającym świecie w szerokim zakresie. Angażowanie
wzroku obejmuje rozwijanie spostrzegawczości. Spostrzeganie
wzrokowe umożliwia sprawne oko: dzięki oku spostrzegamyprzestrzeń, czas, ruch, prędkość, przyspieszenie, kolor, światło,
kształt przedmiotów i fakturę ich powierzchni, to znaczy wszystkie
kategorie percepcyjne, z których zbudowany jest obraz
widzianego świata.
Cele stymulacji wzrokowej:
- rozwijanie spostrzegawczości wzrokowej
- rozwijanie kierunkowości spostrzegania
- rozwijanie pamięci wzrokowej
-doskonalenie analizy i syntezy wzrokowej
ELEMENTY DO STYMULACJI PERCEPCJI
WZROKOWEJ:
- lustro
-lustrzana kula z lampą oświetlającą kulę
- kabina lustrzana
- kolumny wodne
- projektory
- lampy światłowodowe
- tarcze żelowe
- wodospad światłowodowy
- świetlne pudełka
- materiały świecące w świetle ultrafioletowym
- lampa ultrafioletowa
- świecące piłki, laski, paski, zabawki
- pióro świetlne
Właściwości terapeutyczno- lecznicze wybranych barw:
- czerwony- pobudza, uaktywnia, motywuje do działania, nadmiar
prowadzi do irytacji
-żółty- wzmacnia mięśni, pobudza przemianę materii, wpływa
korzystnie na psychikę melancholików
-pomarańczowy- wpływa na poprawę energii życiowej, likwiduje
zahamowania, paraliż psychiczny
-zielony- uspokaja, reguluje pracę serca, regeneruje mózg
-niebieski- ma działanie przeciwbólowe i septyczne, dział
nasennie, uspokaja
- fiolet- łagodzi stres, ale w nadmiarze sprzyja depresji
- biały- stosowana jest jako tło w terapii
- czarny- nie jest bezpośrednio wykorzystywana w terapii
SŁUCH
Początkowo reakcją odruchową na ostry dźwięk jest mrugnięcie,
następnie ten odruch przestrachu dojrzewa, gdy dziecko nauczy
się kontrolować swoje reakcje. Tak jak w przypadku wszystkich
zmysłów, rozwój słuchu i rozumienia mowy jest procesem
stopniowym
Cele stymulacji słuchowej:
- poszerzanie zasobu doświadczeń w zakresie percepcji słuchowej
- usprawnianie koncentracji na bodźcach słuchowych
- zmniejszenie lęku przed dźwiękami nieznanymi
- usprawnianie umiejętności różnicowania dźwięków otoczenia i
dźwięków mowy
- rozwijanie pamięci słuchowej
- rozwijanie analizy i syntezy słuchowej
- rozwijanie koordynacji słuchowo- ruchowej i słuchowo- wzrokowej
- reagowanie na różne sygnały dźwiękowe
- doświadczanie pojęć „ cicho” i „ głośno” itp
ELEMENTY DO STYMULACJI PERCEPCJI
SŁUCHOWEJ:
- mikrofon
- echo- aparat
- muzyka
WĘCH
Zapachy mogą wywoływać najszybsze i najistotniejsze reakcje
emocjonalne. W nosie znajduje się 10 milionów komórek
receptorowych. Nerwy wysyłają sygnały do płatów węchowych
Cele stymulacji węchowej:
- gromadzenie doświadczeń węchowych
- budowanie wiedzy na temat otaczającego świata
- kojarzenie zapachu z sytuacjami
- nauka lokalizacji zapachu
ELEMENTY DO STYMULACJI WECHOWEJ:
- lampki i kominki zapachowe z kompletem świeczek
- emiter zapachu
- zestawy gotowych kompozycji zapachowych
DZIAŁANIE OLEJKÓW ETERYCZNYCH:
- cytryna- orzeźwia i jednocześnie uspokaja
- grejpfrut –łagodzi stres, depresję i skutki wyczerpania
nerwowego
- mandarynka- dodaje energię, usuwa depresję i stany lękowe
- lawenda- uspokaja, łagodzi gniew i skutki przemęczenia
- drzewo herbaciane- działa odświeżająco i ożywiająco
- melisa- zmniejsza objawy szoku, paniki czy histerii
-bazylia- wyostrza zmysły i zdolność koncentracji
- majeranek- działa uspokajająco na centralny układ nerwowy
- sosna- odświeża zmęczony umysł
- imbir- ogrzewa, wyostrza zmysły i wspomaga pamięć
SMAK
Percepcja smaku bogaci nasze doświadczenia, rozwija
wrażliwość zmysłową. Poprzez smak dziecko gromadzi
doświadczenia o potrawach, poznaje nowe smaki, uczy się ich
spożywać
Cele stymulacji smaku:
- rozwijanie percepcji smakowej
- nabywanie umiejętności różnicowania smaku
- akceptacja nowego smaku oraz nowych posiłków
Brak doświadczeń sensorycznych prowadzi do:
- obumierania komórek nerwowych
- dezorientacji
- braku poczucia bezpieczeństwa
- odczuwania obojętności
- braku umiejętności kojarzenia i różnicowania bodźców
- pogłębiania upośledzenia umysłowego
- utraty aktywności