Transcript Teoria integracji sensorycznej.

TEORIA INTEGRACJI
SENSORYCZNEJ
INTEGRACJA SENSORYCZNA
Integracja sensoryczna to proces dzięki któremu mózg
otrzymuje informacje ze wszystkich zmysłów, segreguje je
rozpoznaje, interpretuje i integruje ze sobą i wcześniejszymi
doświadczeniami i odpowiada adekwatną reakcją.
Dzięki właściwym procesom integracji sensorycznej możemy
reagować na wyzwania płynące z otoczenia.
Integracja sensoryczna to proces dokonujący się
w ośrodkowym układzie nerwowym.
Podstawowe systemy sensoryczne
 System
wzrokowy
 System słuchowy
 System przedsionkowy
 System dotykowy
 System proprioceptywny
ZABURZENIA PROCESÓW
SENSORYCZNYCH




Zaburzenia modulacji sensorycznej.
Zaburzenia różnicowania sensorycznego.
Zaburzenia kontroli posturalnej i ocznej.
Zaburzenia planowania motorycznego, duża
i mała motoryka
ZABURZENIA MODULACJI
SENSORYCZNEJ
Modulacja sensoryczna odnosi się do tego,
jak dziecko reguluje swoje reakcje na wrażenia.
Niektóre dzieci ze złą modulacją są nadwrażliwe
inne podwrażliwe, są takie, które poszukują
wrażeń sensorycznych
oraz takie, które raz ich szukają, a raz unikają.
ZABURZENIA MODULACJI SENSORYCZNEJ
NADWRAŻLIWOŚĆ /OBRONNOŚĆ/ DOTYKOWA/











Dziecko przejawia niepokój, lęk lub agresję w sytuacjach, gdy jest
niespodziewanie dotykane,
Unika sytuacji, gdzie stoi blisko innych osób np. w szeregu lub w parze,
Nie lubi chodzić boso po trawie, piasku, wykładzinie,
Nie lubi mieć brudnych rąk, twarzy, natychmiast musi je umyć,
Nie lubi mycia twarzy,
Nie lubi mycia, czesania, włosów,
Nie lubi obcinania włosów, paznokci,
Unika dotykania faktur materiałów /koce, dywany, maskotki/,
Unika pewnych ubrań ze względu na fakturę, przeszadzają mu metki
w ubraniach,
Unika zabaw w piasku, wodzie, plastelinie, masie solnej,
Jest wybredne przy jedzeniu, preferuje pokarmy o łagodnym smaku
i gładkiej konsystencji.
ZABURZENIA MODULACJI SENSORYCZNEJ
PODWRAŻLIWOŚĆ DOTYKOWA









Dziecko może nie zauważać dotyku, chyba, że jest bardzo intensywny,
Może być nieświadome, że ma brudną twarz, nie zauważać okruchów
przy buzi ani cieknącego nosa,
Może nie zauważać, że ma ubrania w nieładzie,
Nie reaguje albo reaguje w niewielkim stopniu na ból /zadrapania,
siniaki, uderzenia/,
Chodząc boso nie uskarża się na ostry żwir, gorący piasek,
Nie reaguje na ostre, pikantne jedzenie,
Nie zauważa, że coś upuściło,
Dziecko sprawia wrażenie, że brak mu „wewnętrznego napędu” do
zabawy zabawkami,
Może krzywdzić inne dzieci lub zwierzęta podczas zabawy /brak
zrozumienia, że inni odczuwają ból/.
ZABURZENIA MODULACJI SENSORYCZNEJ









„POSZUKIWACZ” BODŹCÓW DOTYKOWYCH
Dziecko takie chce dotykać i wyczuwać wszystko, co znajduje
w pobliżu, wpada na innych dotyka ich, przebiega dłońmi po
meblach i ścianach,
Pociera swoje ręce, nogi materiałami o różnych fakturach,
Pociera, a nawet mocno gryzie swoją skórę,
Lubi być brudny,
Lubi chodzić boso po powierzchniach i fakturach uważanych
za niewygodne,
Często zdejmuje skarpetki i buty,
Często wkłada do ust niejadalne przedmioty,
Rzuca się na jedzenie, często napycha nim usta,
Preferuje gorące lub bardzo zimne, ostre albo bardzo słodkie
potrawy.
ZABURZENIA MODULACJI SENSORYCZNEJ
NADREAKTYWNOŚĆ /NADWRAŻLIWOŚĆ/PRZEDSIONKOWA
/z nietolerancją na ruch/
 Dziecko nie lubi zajęć na placu zabaw takich jak huśtanie się, kręcenie, czy
zjeżdżanie,
 Ma chorobę lokomocyjną,
 Czuje się nieswojo na schodach ruchomych,
 Wygląda na mamisynka, często domaga się fizycznego wsparcia ze strony
dorosłych,
/z niepewnością grawitacyjną/
 Boi się, że upadnie, pomimo tego, że nie ma takiego zagrożenia,
 Boi się wysokości, nawet na nieznacznym podwyższeniu,
 Niepokoi się, gdy jego stopy tracą kontakt z podłożem.
ZABURZENIA MODULACJI SENSORYCZNEJ
PODREAKTYWNOŚĆ PRZEDSIONKOWA



Dziecko może nie zauważać, że ktoś nim porusza, albo nie
mieć nic przeciw temu,
Może sprawiać wrażenie, że brak mu wewnętrznego popędu do
ruchu,
Nie zauważa, że upada, nie reaguje zachowaniami obronnymi,
czyli wyciąganiem rąk, nóg by się podeprzeć
ZABURZENIA MODULACJI SENSORYCZNEJ
„POSZUKIWACZ” WRAŻEŃ PRZEDSIONKOWYCH






Dziecko takie potrzebuje jak najwięcej ciągłego ruchu aby
funkcjonować,
Może mieć problem z tym, aby nie wstawać z krzesła podczas
zajęć, spożywania posiłków, oglądania telewizji,
Często kołysze się w przód, w tył, podskakuje, potrząsa głową,
Często skacze po łóżku, kołysze się na fotelu bujanym, kręci
się na krześle obrotowym,
Lubi huśtać się wysoko przez dłuższy czas,
Nie ma zawrotów głowy nawet podczas długiego kręcenia się
czy obracania.
ZABURZENIA MODULACJI SENSORYCZNEJ
NADREAKTYWNOŚĆ PROPRIOCEPTYNA



Dziecko unika działań, które są źródłem
proprioceptywnych informacji wejściowych dla
mięśni – skakanie, bieganie, czołganie się, robienie
koziołków,
Dziecko takie woli się nie ruszać,
Denerwuje się, gdy ktoś biernie porusza jego
kończynami.
ZABURZENIA MODULACJI SENSORYCZNEJ
PODREAKTYWNOŚĆ PROPRIOCEPTYWNA



Dziecko może mieć niskie napięcie mięśniowe,
Może przyciskać łokieć do żeber podczas pisania
albo ściskać mocno kolana podczas stania, żeby
zrekompensować niskie napięcie mięśniowe,
Może psuć zabawki.
ZABURZENIA MODULACJI SENSORYCZNEJ
POSZUKIWANIE WRAŻEŃ PROPRIOCEPTYWNYCH







Dziecko może celowo obijać się o przedmioty i osoby
w otoczeniu,
Idąc tupać lub powłóczyć nogami,
Siedząc kopać piętami w podłogę lub krzesło,
Aby modulować poziom pobudzenia ogryzać paznokcie, ssać kciuk lub
strzelać kostkami w palcach,
Może żuć kołnierzyki, mankiety, sznurki od kapturów, ołówki, zabawki,
gumę,
Może przepadać za trudnymi do gryzienia pokarmami.
Może wydawać się agresywne.
ZABURZENIA MODULACJI SENSORYCZNEJ
OBJAWY DYSFUNKCJI SŁUCHOWYCH
NADWRAŻLIWOŚĆ NA DŹWIĘKI:
 Dziecko zatyka uszy, ucieka, płacze w sytuacjach, gdzie jest głośno,
 Zbyt głośne są dla niego dźwięki odkurzacza, suszarki, miksera, szczekanie
psa, syreny pogotowia,
 Rozpraszają go dźwięki, których inni nie zauważają /szum lodówki,
tykanie zegara/,
 Jest pobudzone podczas przebywania w dużej grupie,
 Odmawia kontaktu z osobą, której głos go drażni.
PODWRAŻLIWOŚĆ SŁUCHOWA:
 Często nie reaguje na sygnały werbalne, na własne imię,
 Lubi bawić się dźwiękowymi zabawkami,
 Lubi tłok i gwar uliczny oraz przebywanie w centrach handlowych,
 Lubi słuchać głośnej muzyki.
ZABURZENIA MODULACJI SENSORYCZNEJ
OBJAWY DYSFUNKCJI WZROKOWYCH
NADWRAŻLIWOŚĆ WZROKOWA:

Dziecko jest nadwrażliwe na światło, woli światło rozproszone, półmrok,

Unika światła słonecznego, nosi okulary przeciwsłoneczne lub czapkę
z daszkiem,

Unika kontaktu wzrokowego z innymi,

Jest pobudzone, gdy ma do czynienia z wieloma bodźcami wzrokowymi,
PODWRAŻLIWOŚĆ WZROKOWA LUB TRUDNOŚCI ZE ŚLEDZENIEM,
RÓŻNICOWANIEM, PERCEPCJĄ:

Interesuje się różnymi źródłami światła,

Z trudnością śledzi poruszający się przedmiot, gubi go,

Gubi litery, sylaby, elementy liter przy przepisywaniu,

Ma trudności w ocenie odległości pomiędzy przedmiotami,

Nie lubi układania puzzli, kopiowania, przerysowywania.
ZABURZENIA RÓŻNICOWANIA
SENSORYCZNEGO
Osoby z zaburzeniami różnicowania sensorycznego
/dyskryminacji sensorycznej/
mają trudność
w interpretowaniu jakości bodźców sensorycznych,
nie potrafią dostrzegać podobieństw i różnic
pomiędzy bodźcami.
Mogą postrzegać obecność bodźca i mogą regulować
swoją odpowiedź na bodziec, ale nie mogą
powiedzieć precyzyjnie czym lub gdzie jest
bodziec.
ZABURZENIA RÓŻNICOWANIA
SENSORYCZNEGO
RÓŻNICOWANIE DOTYKOWE:
Ten obszar przetwarzania sensorycznego tworzy bazę dla rozwoju umiejętności
dłoni oraz kontroli małej motoryki, świadomości ciała, umiejętności planowania
ruchu oraz obustronnej koordynacji.

Dziecko może nie być w stanie określić bez patrzenia, która część jego ciała
została dotknięta,

Może mieć problem z kierowaniem rąk i nóg podczas ubierania się,

Może mieć słabą świadomość ciała, nie wiedzieć, gdzie są poszczególne części
jego ciała,

Może mieć problem z wyczuwaniem fizycznych właściwości przedmiotów
takich jak faktura, kształt, wielkość,

Może wyglądać niechlujnie – opuszczone skarpety, rozwiązane sznurowadła,
przesunięty pasek.
RÓŻNICOWANIE PROPRIOCEPTYWNE:




Dziecko ma słabą kontrolę nad ciałem i złą kontrolę motoryczną,
Ma trudności z planowaniem i wykonaniem ruchu,
Ma trudności z kierowaniem swoim ciałem,
Ma trudności ze zlokalizowaniem swojego ciała w przestrzeni w stosunku
do innych osób i przedmiotów.
ZABURZENIA RÓŻNICOWANIA
SENSORYCZNEGO
RÓŻNICOWANIE SŁUCHOWE:
 Dziecko nie potrafi zlokalizować źródła dźwięku,
 Może mieć trudności z rozpoznawaniem poszczególnych dźwięków,
 Może mieć trudności z rozpoznawaniem różnic pomiędzy dźwiękami,
 Mogą go rozpraszać inne dźwięki.
RÓŻNICOWANIE WZROKOWE:
 Dziecko może mieć trudności z oceną odległości pomiędzy obiektami,
 Może mieć trudności ze znajdowaniem drogi w nowym miejscu /relacje
przestrzenne/,
 Nie rozumie opozycji takich jak: góra-dół, przód-tył, przed-po,
 Ma trudności z dostrzeganiem podobieństw i różnic pomiędzy obrazkami
KONTROLA POSTURALNA I OCZNA
Rozwój odruchowy /niezintegowane odruchy toniczne/:
Asymetyczny Toniczny Odruch Szyjny /ATOS/,
Toniczny Odruch Błędnikowy /TOB/,
Symetryczny Toniczny Odruch Szyjny /STOS/,
 Nieprawidłowe napięcie mięśniowe,
 Obniżona stabilizacja centralna ciała,
 Obniżone reakcje równoważne,
 Nieprawidłowe reakcje posturalne w tle,
 Brak reakcji obronnych,
 Oczopląs porotacyny /skrócony lub wydłużony/,
 Nieprawidłowa praca oczu

ZABURZENIA PRZETWARZANIA SENSORYCZNEGO
PRAKSJE – PLANOWANIE MOTORYCZNE
DUŻA I MAŁA MOTORYKA









Dziecko ma trudności w odtwarzaniu i koordynacji ruchu,
Trudności w zaplanowaniu celowej aktywności,
Brak zdolności do zorganizowania sobie spontanicznej
zabawy,
Problemy z samoobsługą,
Nieprawidłowa orientacja w schemacie ciała,
Problemy z przekraczaniem linii środkowej ciała,
Problemy z naśladowaniem dużych i małych ruchów ciała,
Obniżone zdolności w zakresie małej motoryki - zdolności
manipulacyjne, rysowanie, cięcie, nawlekanie, pisanie,
Obniżone praksje oralne.
WPŁYW ZABURZEŃ INTEGRACJI
SENSORYCZNEJ NA FUNKCJONOWANIE
DZIECKA








Wzmożona lub obniżona wrażliwość na bodźce,
Niewłaściwy poziom uwagi,
Dezorganizacja reakcji społecznych,
Obniżony poziom koordynacji ruchowej,
Opóźniony rozwój mowy,
Nieprawidłowy poziom aktywności ruchowej,
Trudności w uczeniu się,
Trudności w zachowaniu.
WYSTĘPOWANIE ZABURZEŃ
INTEGRACJI SENSORYCZNEJ









Specyficzne trudności w uczeniu się /dysleksja, dysgrafia,
dyskalkulia/
Nadpobudliwość psychoruchowa ADHD
Autyzm, zespół Aspergera
Niepełnosprawność intelektualna
Zespół Downa
Kruchość chromosomu X
Mózgowe Porażenie Dziecięce
Opóźniony rozwój mowy lub zaburzenia funkcji
komunikacyjnych
Opóźniony lub nieharmonijny rozwój funkcji
psychomotorycznych
METODY DIAGNOZY

WYWIAD – KWESTIONARIUSZE

OBSERWACJA KLINICZNA

POŁUDNIOWOKALIFORNIJSKIE TESTY
INTEGRACJI SENSORYCZNEJ
OCENĘ ROZWOJU PROCESÓW INTEGRACJI
SENSORYCZNEJ MOGĄ PRZEPROWADZAĆ
JEDYNIE CERTYFIKOWANI TERAPEUCI
INTEGRACJI SENSORYCZNEJ
TERAPIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ
Głównym zadaniem terapii jest dostarczenie
kontrolowanej ilości bodźców sensorycznych
w szczególności przedsionkowych,
proprioceptywnych, dotykowych, wzrokowych,
słuchowych w taki sposób, by dziecko
spontanicznie formułowało reakcje adaptacyjne
poprawiające integrację tych bodźców.
Terapia integracji sensorycznej może być prowadzona
po przeprowadzeniu diagnozy przez wykwalifikowanych
terapeutów SI.
HUŚTAWKA TERPEUTYCZNA
HELIKOPTER
HAMAK TERAPEUTYCZNY
BECZKA
KOŁYSKA

kwestionariusze, artykuły, informacje
dotyczące SI
www.pstis.pl
 diagnoza i terapia SI
- Centrum Psychologiczno - Pedagogiczne
ul. Łaziebna 6-7 Szczecin
- Wybrane przedszkola i szkoły
- Prywatne placówki zajmujące się diagnozą
i terapią integracji sensorycznej