نام درس : مدیریت تولید گردآورندگان : امیررضا ملک پور محمدرضا عمادی زهرا مهدی زاده سیستم تولید به موقع ) ( Just-In-Time چیست ؟ سیستم.
Download ReportTranscript نام درس : مدیریت تولید گردآورندگان : امیررضا ملک پور محمدرضا عمادی زهرا مهدی زاده سیستم تولید به موقع ) ( Just-In-Time چیست ؟ سیستم.
نام درس :مدیریت تولید گردآورندگان :امیررضا ملک پور محمدرضا عمادی زهرا مهدی زاده سیستم تولید به موقع ) ( Just-In-Timeچیست ؟ سیستم تولید به موقع ) ( Just-In-Timeیكی از پیشرفته ترین سیستمهای برنامه ریزی است كه در صدر هرم سیستمهای نوین برنامه ریزی و كنترل تولید قرار گرفته است. تاریخچه JIT تولید به موقع یك فلسفه ی مدیریت ژاپنی است كه از اوایل دهه ی 1970در بسیاری از مؤسسات تولیدی ژاپن مورد استفاده قرار گرفت .این فلسفه نخستین بار توسط تائیچی اونو در شركت تویوتا به عنوان ابزاری برای بر آورده ساختن خواسته ی مشتری با حداقل تاخیر معرفی و به كار گرفته شد .به همین دلیل ،تائیچی اونو اغلب پدر سیستم تولید بهنگام نامیده می شود .كارخانجات تولید تویوتا اولین محلی بودند كه نظام تولید بهنگام در آنها مطرح گردید .این سیستم در طول بحران نفتی سال 1973مورد حمایت وسیعی قرار گرفت و پس از آن توسط بسیاری از سازمانهای دیگر انتخاب گردید .شوك نفتی و كاهش فزاینده ی سایر منابع طبیعی ،محرك اصلی انتخاب سراسری سیستم تولید بموقع بود. JITتالشی برای جلوگیری از به هدر رفتن منابع تولید وسوء کارایی در تولید به اندازه مورد نیاز می باشد .نام JITبه سیستم تولیدی ارجاع داده می شود که در ان عملیات ( پردازش ،حرکت مواد)درست زمانی رخ می دهد که تقاضا برای ان وجود داشته باشد. نظام تولید به هنگام را می توان چنین توصیف کرد: سیستمی جامع برای کنترل موجودی ها ی تولید است .در این سیستم هیچ موجودی مواد اولیه خریداری نمی شود و هیچ محصولی ساخته نمی شود مگر هنگامی که ضرورت ایجاب کند .این سیستم اساسا بر کاهش هزینه ها از طریق حذف موجودی های انبار تمرکز دارد .به عبارت دیگر ،نظام (سیستم ) تولید به موقع ،تفكر و نگرش نوین در اداره سازمانهای صنعتی است كه با اصول ،تكنیكها و روشهای خاصی ،به دنبال حذف كامل اتالف و افزایش بهره وری در تمامی فعالیتهای داخل و خارج سازمان می باشد . تولید اقالم ضروری به میزان مورد نیاز ودر زمان الزم .منظور اصلی این نظام کاهش هزینه تولید ،بدست اوردن کیفیت باال ،تحویل به موقع کاال از طریق حذف مراحل زائد وممانعت از اتالف منابع3 اهداف اجرای یک سیستم :JIT .1 .2 .3 .4 حذف تمام فعالیتهایی كه هیچ گونه ارزش افزوده ای به محصول اضافه نمی كند. كیفیت مطلوب تولید -در سیستم JITانجام درست هرفعالیت ،الزم ، ضروری و حیاتی است و همچنین كیفیت تولید باید تضمین شده باشد. تأكید بربهبود مداوم -فلسفه كایزن یا بهبود مداوم در سیستم تولیدی JITدر حد اعالی آن استفاده می شود. تأكید بر ساده سازی عملیات -در سیستم JITسعی بر این است كه عملیات در ساده ترین شكل خود انجام شوند. عناصر و ویژگی های عمده ی سیستم JITدر فرآیند تولید: .1سرعت یکنواخت و هموار تولید یکی از هدف های با اهمیت سیستم ، JITبرقراری جریان مستمر تولید است که با خرید مواد و کاال ها از فروشندگان شروع و با تحویل کاال به مشتریان تمام می شود .سرعت های نا هماهنگ تولید ،موجب تاخیر یا ایجاد موجودی های بیش از اندازه کاالهای در جریان ساخت می گردد .این هزینه های بدون ارزش افزوده ،در سیستم JITحذف می شوند یا به نحو چشمگیری کاهش می یابند. .2خرید یا تولید به مقدار نسبتا کم در سیستم ، JITکاالها به منظور ایجاد موجودی انبار خریداری یا ساخته نمی شود و تنها هنگام ضرورت برای تهیه یا ساخت آن اقدام می گردد .نتیجه این کار ،کاهش فضای انبار مورد نیاز و زمان عاطل و همچنین هزینه های بدون ارزش افزوده آن است. .3راه اندازی سریع و کم هزینه ی ماشین آالت با توجه به تولید مقادیر نسبتا کم در هنگام ضرورت ،الزم است که بتوان راه اندازی ماشین آالت را به سرعت انجام داد .فن آوری پیشرفته تولید و کنترل ماشین ها توسط کامپیوتر در جهت دستیابی به این هدف کمک می کند. .4کیفیت باال برای مواد اولیه و کاالهای ساخته شده اگر قرار است که کاال ها و قطعات هنگام نیاز در دسترس قرار گیرد ، الزم است که کیفیت آن نیز در سطحی قابل قبول باشد .زیرا در غیر این صورت ،خط تولید دچار وقفه و مبالغ با اهمیتی از هزینه های بدون ارزش افزوده ایجاد می شود .عالوه بر این ،چون موجودی بسیار کمی از کاالهای ساخته شده نگهداری می گردد الزم است که کیفیت آن نیز در سطح باال و قابل قبول باشد .به این دلیل ،سیستم کنترل جامع کیفیت غالبا با سیستم JITهمراه است. .5سیستم اثر بخش نگهداری تجهیزات نظر به اینکه کاالهای مورد نیاز مشتریان باید به موقع ساخته شود ، نمی توان خرابی تجهیزات و توقف فرآیند تولید را به آسانی تحمل کرد. به این ترتیب ،ایجاد سیستم نگهداری مستمر و اثر بخش تجهیزات و ماشین آالت یک ضرورت محسوب می شود که به نوبه خود از خرابی تجهیزات و توقف تولید تا حد امکان جلوگیری می کند. .6بهبود سیستم تولید از طریق کار گروهی حفظ توان رقابت در بازارهای جهانی ایجاب می کند که واحد های تولیدی همواره در جستجوی راه هایی برای بهبود کیفیت محصوالت ، افزایش کارایی عملیات و حذف هزینه های بدون ارزش افزوده باشند . این دستاوردها به بهترین شکل ممکن می تواند از طریق کار گروهی حاصل شود و بسیاری از واحدهای تولیدی از طریق ایجاد سیستم های انگیزش ،این وضعیت را در واحد خود ایجاد می کنند. .7تنوع مهارت های کارکنان و انعطاف تجهیزات اجرای سیستم JITایجاب می کند که تجهیزات تولیدی انعطاف الزم را برای تولید کاالهای متنوع داشته باشد و کارکنان نیز مهارتی متنوع را برای کار با این تجهیزات کسب نمایند .با دسته بندی ماشین آالت در واحد هایی که قادر است مجموعه ای از کاالها را با فن آوری مشابه تولید کند ،کارگران دارای مهارت های متنوع نیز می توانند با این ماشین آالت کار نمایند .این دسته بندی غالبا با اصطالح فن آوری گروهی مورد اشاره قرار می گیرد. .8معامله با عرضه کنندگان محدود سبب می شود که شرکت همواره از جهت تامین به موقع مواد اولیه مطمئن باشد و نیازی به ذخیره سازی غیر ضروری مواد اولیه نباشد. مزایای سیستم JITدر تولید .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 كاهش میزان موجودی(مواد – كاالی در جریان ساخت – كاالی ساخته شده). كاهش فضای مورد نیاز (نظیر انبار). افزایش كیفیت تولید و كاهش دوباره كاری و ضایعات. كاهش زمانهای تاخیر ساخت. افزایش بهره وری و شاخص زمانی استفاده از ماشین آالت. داشتن رابطه حسنه با فروشندگان. كاهش نیاز به كارگر غیر مستقیم نظیر انباردار ،بازرس مواد و غیره. برخی از شرکت های بزرگی که در حال حاضر از سیستم JITاستفاده می کنند ،عبارتند از: .1 .2 .3 .4 .5 شرکت شرکت شرکت شرکت شرکت تویوتا ژاپن جنرال موتورز آمریکا فورد آمریکا تولیدی مجیک ایران خودرو ایران (به صورت محدود) سیستم تولید به موقع وقابلیت رد یابی هزینه سربار درمحیط سیستم تولیدبه موقع بسیاری از فعالیتهای سربار که قبال به چند خط تولید تخصیص داده می شد قابل ردیابی به یک محصول مشخص می باشند. تولید سلولی ،کارکنان کارکنان چند مهارته وفعالیتهای خدماتی غیر متمرکز مهم ترین خصوصیات این سیستم است که امکان چنین رد یابی را فراهم می سازد.درساختار مبتنی بر دوایر تولید ممکن است محصوالت مختلف بسیاری مشمول یک فرایند تولید واقع شده در یک دایره خاص باشند بعد از تکمیل فرایند محصوالت به فرایندهای تولیدی واقع شده در دوایر دیگر منتقل می شوند .معموال هر محصول نیازمند گذر از مجموعه ای از فرایندهای مختلف است واکثر فرایندهای تولید برروی ببیش از یک محصول انجام می شوند .در ساختار سلولی تولید تمام فرایندهایی که برای تولید هر محصول الزم است در یک قسمت قرار داده می شود .بنابراین هزینه های عملیاتی هرسلول تماما قابل ردیابی به خط تولیدی که از خدمات ان سلول استفاده می کند می باشد.به عنوان مثال تجهیزات که قبال در دوایر مختلف قرار می گرفتند در سیستم تولید به موقع در سلولها واقع می شوند بنابراین می توان هزینه استهالک تجهیزات را به عنوان هزینه ای که مستقیما قابل رد یابی به محصول است در نظر گرفت ازانجا که کارگران هرسلول را می توان به طور مستقیم به هر محصول ارتباط دارد در نتیجه هزینه های مربوط به کارگران تحت عنوان هزینه دستمزد مستقیم منظور می شود .بنابراین در محیط تولید به موقع بسیاری از هزینه هایی که قبال تحت عنوان هزینه های دستمزد غیر مستقیم به شمار میر فتند هم اکنون مستقیما قابل رد یابی به خطوط تولید محصول می باشند. خالصه تعاریف تولید چابک از ديدگاههای متفاوت: .کیفیت برتر و محصوالت بسیار متنوع ·تحرک پذيری و قابلیت انتقال توانايی های ممتاز ·پاسخگو بودن در مقابل موضوعات محیطی و اجتماعی ·ترکیب تکنولوژی های گوناگون ·پاسخ به تغییرات و عدم اطمینان ها ·يکپارچگی درون سازمانی و برون سازمانی مشکل اين تعاريف فقدان يک راه کار روشن براي رسیدن به چابکی است.به عنوان مثال برای همین تعاريف اخیر از همان ابتدا می توان اين پرسش را مطرح کرد که تحرک پذيری يعنی چه يا عبارت پاسخگو بودن چه معنی ای مي دهد.ابهام هايی از اين قبیل موجب نا کارآمدی اين تعاريف مي شود. يک چارچوب جامع برای رسیدن به تولید چابک را می توان به دو صورت زير داد: گسترش .1بررسی و تجزيه و تحلیل شرکتهايی که به شیوه چابک عمل مي کنند. .2بررسی سیستماتیک ادبیات تولید چابک به منظور شناسايی تکنیکهای کلیدی تولید چابک و سپس ترکیب و ادغام آنها براي توسعه يک سیستم تولیدچابک. اصول چهار گانه تولید چابک: .1سازماندهی در جهت پیشرو بودن در تغییر :یک سازمان چابک در جهتی سازماندهی میگردد که قادر باشد بر تحوالت و تغییرات غیر قابل پیش بینی فائق آید از این رو منابع فیزیکی و انسانی آن به گونه ای سازماندهی می شوند که بتواند به سرعت با محیط در حال تغییر و فرصت های موجود در بازار سازگارشود. .2اهرمی نمودن تاثیر اطالعات و افراد :سازمان چابک سعی می نماید از تاثیر اطالعات برروی افراد بهره گیری نموده و از طرفی مشوق نوآوری و ابداع باشد به طوریکه مدیریت منابع اطالعاتی مورد نیاز افراد را در زمان مناسب در دسترس آنها قرار دهد. .3تشریک مساعی در جهت افزایش رقابت :برای ارایه سریع محصوالت به بازار سازمانهای رقیب ناچارند که با هم همکاری و تشریک مساعی داشته باشند. .4ارج نهادن به مشتریان :مشتریان این سازمان ها را به عنوان تولید کننده محصوالتی که نیاز آنها را برطرف کنند می شناسند قیمت گذاری کاال ها بر اساس هزینه های تمام شده آن نبوده بلکه براساس ارزشی است که در قبال رفع نیاز مشتری کسب نموده اند. تفاوت تولید چابک و تولید ناب: اگر چه این دو سیستم تولید با هم شباهت های زیادی دارند اما در برخی جنبه ها،با یکدیگر متفاوت هستند اصول تولید چابک اصول تولید ناب -1ارج نهادن به مشتری -1کاهش ضایعات -2همکاری در جهت بهبود رقابت -2کیفیت برتر -3سازماندهی در جهت پیشرو بودن در تغییرات -3خطوط تولید انعطاف پذیر -4بهره گرفتن از اطالعات و افراد -4بهبود مداوم وجوه تمایز از نظر تولید چابک تولید ناب محصول کامال مطابق خواست مشتری باشد دارای تنوع زیاد با کیفیت باال باشد سازمان چند مهارته تیمی و مشارکتی عرضه کنندگان انتخاب عرضه کنندگان از بین تعدادی زیاد و ایجاد اطمینان و اعتماد در کوتاه مدت نسبت به آنها تقسیم نمودن ریسک و سود با آنها انتخاب عرضه کنندگان از تعدادکم و ایجاد اعتماد و اطمینان در بلند مدت توجه مدیران به سرمایه گذاری در افراد و اطالعات فناوری ها و سیستم ها بازار بازارهای کوچک و غیر قابل پیش بینی بازار های قابل پیش بینی صرفه جویی فرآیند تولید نحوه اداره صرفه جویی در تنوع(با تحلیل هزینه و منفعت انجام می پذیرد) سازگار رهبری صرفه جویی در ضایعات انعطاف پذیر مدیریتی