توصیف نظام تشخیصی و آماری اختلالات روانی(به تفکیک محورها)

Download Report

Transcript توصیف نظام تشخیصی و آماری اختلالات روانی(به تفکیک محورها)

Slide 1

‫تنظیم‪:‬‬
‫ابراهیم شجاعی اصل‬
‫خانم افخمی‬


Slide 2

‫‪.A‬‬

‫مقدمه و کلیات‬

‫‪.B‬‬

‫ضرورت طبقه بندی‬

‫‪.C‬‬

‫سیر تحولی و تاریخچه‬

‫‪.D‬‬

‫ویژگی های نظام تشخیص ی و آماری اختالالت روانی(به تفکیک مراحل)‬

‫‪.E‬‬

‫توصیف نظام تشخیص ی و آماری اختالالت روانی(به تفکیک محورها)‬

‫‪.F‬‬

‫تشخيص و ارزیابی یک مورد کلینیکی‬

‫‪.G‬‬

‫چند نکته مهم در خصوص شیوه استفاده از راهنمای تشخیص ی اختالالت‬


Slide 3

‫مقدمه‪ :‬زمان و نحوه شکل گیری‪DSM‬‬
‫‪DSM‬شامل یک عالمت تجاری ثبت شده میباشد که متعلق به انجمن روان‬

‫پزشکان آمریکا ‪ APA‬میباشد‪ .‬و یکی از پرفروشترین انتشارات این مرکز بوده که‬
‫سود زیادی را نصیب ‪ APA‬میکند و نقطه عطف روانپزشکی جهان میباشد‪.‬‬
‫ً‬
‫خصوصا اینکه بیشتر روزنامهها و مجالت از آن استفاده می کنند‪ .‬در ایالت متحده‬
‫آمریکا نیاز به جمع آوری اطالعات انگیزه اولیه برای طبقه بندی اختاللت روانی به‬
‫شمار می رفت‪ .‬اولین اقدام برای جمع آوری اطالعات درباره بیماریهای روانی در‬

‫آمریکا‪ ،‬ثبت فراوانی یک طبقه از بیماریهای روانی تحت عنوان (کانایی دیوانگی) در‬
‫سرشماری سال ‪ ۱۸۴۰‬بود‪.‬‬


Slide 4

‫در سال ‪ ۱۸۸۰‬بین هفت طبقه بیماری روانی تمایزقائل شدند که شامل (مانی‪،‬‬
‫مالیخولیا‪ ،‬مونومانی (مشغولیت فکری بیمارگون به یک موضوع خاص)‪ ،‬فلج ناقص‪ ،‬زوال‬
‫عقل‪ ،‬الکلیسم و صرع میباشد‪ .‬در سال ‪ ۱۹۱۷‬کیمته آماری انجمن روانپزشکی آمریکا‬
‫(انجمن پزشکی‪ -‬روانشناس ی آمریکا) همراه با کمیسیون ملی بهداشت روانی طرحی تصویب‬
‫کرد که جهت سرشماری برای بیمارستانهای روانی مورد استفاده قرار گرفت‪.‬‬

‫گرچه این سیستم بیشتر یک سیستم بالینی بود ولی در درجه نخست هنوز یک طبقه‬
‫ً‬
‫بندی آماری محسوب می شد‪ .‬که بعدا چندین بار اصالح شد‪.‬‬


Slide 5

‫ضرورت طبقه بندی مالک های تشخیص‬
‫‪ ‬تشخیص یک جنبه مهم در روانشناس ی مرض ی است و این طبقه بندی راهنمائی‬
‫سودمند برای مالک های تشخیص ی است‪.‬‬
‫‪ ‬برای یافتن علت ها و اتخاذ بهترین شیوه درمان اختالل‪ ،‬ابتدا باید آن را به‬
‫درستی طبقه بندی کرد‪.‬‬

‫‪ ‬کمک به متخصصان برای اینکه بتوانند درباره انواع بیمارانی که مورد بررس ی و‬
‫درمان قرار میدهند با یکدیگر حرف بزنند‪.‬‬
‫‪ ‬ابزاری برای تسهیل فرایند آموزش و تدریس آسیب شناس ی روانی‪.‬‬


Slide 6

‫تاریخچه طبقه بندی‬

‫• (‪)1882‬‬
‫در انگلستان کمیته آماری انجمن سلطنتی پزشکی‪ ،‬روانشناس ی یک الگوی طبقه‬
‫بندی ارائه داد‪.‬‬
‫• (‪)1889‬‬
‫کنگره علوم روانی در پاریس یک نظام طبقه بندی ساده را پذیرفت و ارائه کرد‪.‬‬
‫• (‪)1886‬‬
‫انجمن سرپرستان موسسات امریکائی ویژه دیوانگان نسخه تجدید نظر شده ای از‬
‫نظام بریتانیایی را پذیرفت‪.‬‬
‫• (‪)1938‬‬
‫سازمان بهداشت جهانی(‪ )WHO‬فهرست توصیفی اختاللت روانی را به فهرست بین‬
‫املللی عوامل مرگ و میر (‪ )ICD‬افزود‪.‬‬
‫• (‪)1952‬‬
‫انتشار راهنمای آماری و تشخیص ی(ِِ‪ )DSM I‬توسط انجمن روانشناس ی‬
‫امریکا(‪)APA‬‬


Slide 7

‫• (‪)1968‬‬

‫تاریخچه طبقه بندی‬

‫انتشار دومین راهنمای آماری و تشخیص ی(‪ )DSM II‬انجمن روانپزشکی امریکا‬

‫• (‪)1980‬‬

‫تجدید نظر گسترده و انتشار سومین راهنمای آماری و تشخیص ی(ِ‪ )DSM-III‬انجمن روانپزشکی‬
‫امریکا‬
‫• (‪)1987‬‬
‫تجدید نظر و انتشار مجدد سومین راهنمای آماری و تشخیص ی(ِ‪ )DSM-III-R‬انجمن روانپزشکی‬
‫امریکا‬
‫• (‪)1994‬‬
‫انتشار چهارمین راهنمای آماری و تشخیص ی(ِِ‪ )DSM- IV‬انجمن روانپزشکی امریکا‬

‫• (‪)2000‬‬

‫بازنویس ی و انتشار مجدد چهارمین راهنمای آماری و تشخیص ی(ِِ‪ )DSM- IV-TR‬انجمن‬
‫روانپزشکی امریکا‬


Slide 8

‫ویژگی نظام تشخیص ی ‪D.S.M–I‬‬

‫واژه نامه ای داشت که طبقات تشخیص ی در آن توصیف شده و نخستین راهنمای رسمی اختاللت‬
‫روانی بود‪ ،‬و بر کاربرد بالینی تأکید داشت‪ .‬از خصوصیات اولیه ‪DSM‬می توان به کاربرد‬
‫اصطالح واکنش در سراسر ان تحت تأثیر نفوذ دیدگاه روانی‪ -‬زیستی آدلف مایر نام برد‪ .‬که‬
‫اختاللت روانی را به عنوان واکنش شخصیت به عوامل روانی اجتماعی و زیستی می دانست‪ .‬این‬
‫طبقه بندی همچنین ‪ ۱۳۰‬صفحه طولنی داشت و در آن ‪ ۱۰۶‬ناهنجاری فکری و ذهنی لیست شده‬
‫بود‪.‬‬


Slide 9

‫ویژگی نظام تشخیص ی ‪D.S.M–II‬‬
‫اولین اصالح ‪ DSM‬در سال ‪ ۱۹۶۸‬صورت گرفت که در آن ‪ ۱۸۲‬ناهنجاری لیست شده بود و‬
‫ً‬
‫‪ ۱۳۴‬صفحه شده بود و کامال شبیه ‪ DSM-I‬بود‪ .‬و ویژگی آن این بود که اصطالح واکنش‬
‫)‪(Reaction‬بر افتاده بود ولی اصطالح روان رنجوری نگه داشته شده بود‪ .‬و خصوصیت‬
‫برجسته این دو نسخه این بود که روانپزشکی برجسته را منعکس می کرد‪ .‬اگر چه آن شامل‬
‫مفاهیم زیست شناختی مربوط به امیل کرپلین بود‪ .‬اشکال عمده و اساس ی ‪ DSM-II‬می توان‬
‫این را نام برد که افسردگی‪ ،‬اضطراب‪ ،‬آگاهی از واقعیت‪ ،‬توهم و بی توجهی را جدا از واقعیت می‬
‫داند ‪.‬همچنین به دنبال جدالها و مناظرات زیاد بین سالهای ‪ ۱۹۷۰‬تا سال ‪ ۱۹۷۳‬و همچنین‬
‫ظهور مفروضات جدید از طرف محققانی نظیر آلفردوکین و راولین هوکر‪ ،‬در چاپ هفتم‪DSM-‬‬
‫‪II‬در سال ‪ ۱۹۷۴‬همجنس گرایی نیز به این فهرست اضافه شده است ‪.‬‬


Slide 10

‫ویژگی نظام تشخیص ی ‪D.S.M–III‬‬
‫این نسخه از ‪ ۴۹۴ DSM‬صفحه طولنی داشت و ‪ ۲۶۵‬مقوله تشخیص بیماری که سرانجام در‬

‫سال ‪ ۱۹۸۰‬منتشر شد‪ .‬هدف اولیه این کار ساخت فهرست اسامی سازگار با طبقه بندی آماری‬
‫بیناملللی بیماریها و وابسته به مشکالت بهداشت بود‪ .‬که به وسیله سازمان بهداشت جهانی چاپ‬
‫میشد‪ .‬طرح اولیه ‪ DSM-III‬نوآوری های مهمی از لحاظ روش شناس ی داشت مانند مالک های‬

‫تشخیص ی روشن‪ ،‬سیستم یا نظام چند محوری و رویکرد توصیفی که سعی داشت نسبت به نظریه‬
‫های سبب شناس ی بی طرف بماند‪.‬‬
‫‪ DSM-III‬یک مجموعه اصطالحات پزشکی را برای متخصصان و پژوهشگران بالینی فراهم نمود‪.‬‬

‫چیزی که )‪(ICD-9‬در سال ‪1978‬فاقد آن بود‪.‬‬
‫در همان ایام تالش گسترده ای درقالب مصاحبه های نیمه سازمان یافته برای اعتبار یابی مالک های‬
‫تشخیص ی در جریان بود‪.‬‬


Slide 11

‫ادامه ویژگی های نظام تشخیص ی ‪D.S.M–III‬‬
‫نسخه ‪ DSMIII-R‬در سال ‪ ۱۹۸۷‬منتشر شد‪ ،‬با تجدید نظر ‪ DSM-III‬بعض ی از مقولهها‬
‫حذف شد‪ .‬در حالی که بعض ی دیگر اضافه شدند‪ .‬بعض ی از تشخیصهای بحث برانگیز نظیر‬
‫ناهنجاری مالل پیش از قاعدگی و ناهنجاری آزار طلبی (مازوخیسم) مورد رسیدگی قرار گرفتند‪.‬و‬
‫بحث آزار طلبی جنس ی حل گردید و زیر عنوان طبقه ای خاص گنجانده شد ‪.‬همچنین این طبقه‬
‫بندی شامل ‪ ۲۹۲‬بیماری بود و ‪ ۵۶۷‬صفحه طولنی داشت‪.‬‬
‫ً‬
‫میان انتشار ‪ DSM-III‬و‪ DSM-III-R‬تقریبا ‪ 7‬سال و میان‪ DSM-III-R‬و ‪ DSM–IV‬دست کم‬
‫‪ 12‬سال طول کشید‪.‬‬


Slide 12

‫ویژگی نظام تشخیص ی ‪D.S.M–IV‬‬
‫در سال ‪ ۱۹۹۴‬چاپ شد که ‪ ۲۹۷‬ناهنجاری در ‪ ۸۸۶‬صفحه لیست شد و این گروه شامل ‪۲۷۰‬‬

‫نفر بودند و شامل ‪ ۴‬روان شناس کمیته هدایت‪ ۱۳ ،‬گروه کاری که ‪ ۱۶-۵‬نفر را تشکیل می داد‪.‬‬
‫ً‬
‫هر گروه کاری تقریبا ‪ ۲۰‬مشاهده داشت‪ .‬و هر گروه یک فرایند سه مرحله ای را رهبری می کرد‪.‬‬
‫اول‪ :‬هر گروه یک دوره وسیع از تشخیص بیماری را مطالعه می کرد سپس از محققین درخواست‬

‫اطالعات می کردند‪ .‬دوم‪ :‬انتقال دادن تجزیه و تحلیلها برای مشخص کردن اینکه کدام معیارها‬
‫نیاز به تغییر دارد یا به ساختارهای جدید تبدیل نشود ‪.‬سوم‪ :‬ایجاد مراکز آزمایش مرتبط با‬
‫تشخیص بیماری ها‪ .‬از جمله تغییرات مهم این دوره می توان به اضافه شدن اضطراب شغل و‬

‫ناش ی از آسیب در جامعه و دیگری اضافه شدن ‪ ADHD‬به تشخیص نام برد‪.‬‬


Slide 13

‫ویژگی نظام تشخیص ی‪D.S.M–IV –TR 2000‬‬
‫مانند طبقه بندیهای قبل از خودش یک سیستم چند محوری است واکثر معیارهای خاص برای‬
‫تشخیص بیماری تغییر نکردند‪.‬از خصوصیات این اصالح انجام شده به موارد ذیل اشاره میشود‪:‬‬
‫این اصالح در هر تشخیص اطالعات کافی و اضافی می دهد‪.‬‬
‫درجه پایین عالئم و نشانهها برای اعالم ناهنجاری کافی نیست‪.‬‬
‫با توجه به معیارهای متفاوت در مناطق مختلف نیمی از نشانهها باید باشد تا تشخیص اختالل‬

‫داده شود‪.‬‬


Slide 14

‫توصیف محورهای نظام تشخیص ی و آماری اختاللت روانی‬

‫(‪)APA‬‬

‫‪D.S.M–IV-TR 2000‬‬
‫• این سیستم حاوی پنج محور است‪( .‬بیمار را در طول چند متغیر ارزیابی میکند)‪.‬‬
‫• محورهای ‪ I‬و ‪ II‬تشکیل دهنده کل طبقه بندی اختاللت روانی هستند‪.‬‬
‫(‪ 17‬طبقه عمده و بیش از ‪ 300‬اختالل خاص)‪.‬‬
‫در بسیاری از موارد بیمار (مراجعه کننده) اختاللی روی هر دو محور دارد‪.‬‬
‫• محور سوم )‪ (III‬هر گونه اختالل یا حالت فیزیکی را که ممکن است عالوه‬
‫بر اختالل روانی وجود داشته باشد‪ ،‬شامل میشود‪.‬‬
‫• محور چهارم )‪ (IV‬برای کدگذاری مسائل روانی‪-‬اجتماعی و محیطی ایجاد یا‬
‫تشدید کننده اختالل است‪.‬‬
‫• محور پنجم )‪ (V‬مقیاس ارزیابی عملکرد کلی )‪ (GAF‬را شامل میشود‪.‬‬


Slide 15

‫توصیف نظام تشخیص ی و آماری اختاللت روانی ‪D.S.M–IV-TR‬‬
‫محور ‪: I‬‬

‫محور ‪ I‬در بر گیرنده اختاللت بالینی و سایر اختاللتی است که ممکن است‬
‫مورد توجه بالینی قرار گیرد‪ .‬عناوین اصلی این اختاللت در جدول زیر آورده‬
‫میشود‪.‬‬
‫اختاللتی که بار اول در دوره شیر خوارگی ‪ ،‬کودکی یا نوجوانی ظاهر میگردند(به‬
‫استثنا عقب ماندگی ذهنی که روی محور ‪ II‬تشخیص گذاری میشود)‪.‬‬
‫دلیریوم ‪ ،‬دمانس‪ ،‬اختاللت فراموش ی و سایر اختاللت شناختی‬
‫اختاللت روانی ناش ی از یک اختالل طبی عمومی‬
‫اختاللت وابسته به مواد‬
‫اسکیزوفرنی و سایر اختاللت پیسکوتیک‬
‫اختاللت خلقی‬


Slide 16

‫توصیف نظام تشخیص ی و آماری اختاللت روانی ‪D.S.M–IV-TR‬‬
‫ادامه محور ‪: I‬‬
‫اختاللت اضطرابی‬
‫اختاللت شبه جسمی‬
‫اختاللت ساختگی‬
‫اختاللت تجزیهای‬
‫اختاللت جنس ی و هویت جنس ی‬
‫اختاللت خوردن‬
‫اختاللت خواب‬
‫اختاللت کنترل تکانه که به گونهای دیگر طبقه نشده اند ‪.‬‬
‫اختاللت انطباق‬
‫سایر اختاللتی که ممکن است مورد توجه بالینی باشند‪.‬‬


Slide 17

‫توصیف نظام تشخیص ی و آماری اختاللت روانی ‪D.S.M–IV-TR‬‬
‫محور ‪: II‬‬
‫این محور در بر گیرنده اختاللت شخصیتی و عقب ماندگی ذهنی است‪ .‬استفاده عادتی از‬
‫مکانیزمهای دفاعی خاص را میتوان روی ‪ II‬ثبت کرد ‪.‬‬


Slide 18

‫توصیف نظام تشخیص ی و آماری اختاللت روانی ‪D.S.M–IV-TR‬‬
‫محور ‪: III‬‬
‫در محور سوم هر گونه اختالل یا حالت فیزیکی که ممکن است عالوه بر اختالل روانی وجود‬
‫ّ‬
‫داشته باشد‪ ،‬ذکر میشود‪ .‬این اختالل فیزیکی ممکن است جنبه علی و سببی داشته باشد‪ ،‬یا‬
‫حاصل اختالل روانی باشد و یا با اختالل روانی رابطهای نداشته باشد‪ .‬وقتی اختالل طبی عمومی‬
‫عامل اختالل روانی بوده یا رابطهای سببی با آن داشته باشد‪ ،‬اختالل روانی ناش ی از اختالل طبی‬
‫عمومی روی محور ‪ I‬ذکرشده و اختالل طبی عمومی روی محور ‪ I‬و ‪ III‬باهم ذکر میشود‪.‬‬
‫در جدول زیر عناوین اصلی اختاللت طبی عمومی آورده میشود‪.‬‬
‫بیماریهای عفونی و انگلی‬
‫نئوپالسمها‬
‫بیماریهای غددی ‪ ،‬تغذیهای و متابولیک و اختاللت ایمنی‬
‫بیماریهای خون و اعضا خون ساز‬
‫بیماریهای سلسله اعصاب و اعضا حس ی‬
‫بیماریهای دستگاه گردش خون‬


Slide 19

‫توصیف نظام تشخیص ی و آماری اختاللت روانی ‪D.S.M–IV-TR‬‬
‫ادامه محور ‪: III‬‬

‫بیماریهای دستگاه تنفس ی‬
‫بیماریهای دستگاه گوارش ی‬
‫بیماریهای دستگاه ادرار تناسلی‬
‫عوارض حاملگی ‪ ،‬زایمان و پس از زایمان‬
‫بیماریهای پوست و نسوج زیر جلدی‬
‫بیماریهای دستگاه عضالنی ‪ ،‬استخوانی و نسوج همبند‬
‫نابهنجاریهای مادرزادی‬
‫اختاللت خاص که در دوره پری ناتال ظاهر میگردند ‪.‬‬
‫عالئم ‪ ،‬نشانهها و اختاللت نامشخص‬
‫صدمات و مسمومیتها‬


Slide 20

‫توصیف نظام تشخیص ی و آماری اختاللت روانی ‪D.S.M–IV-TR‬‬
‫محور ‪: IV‬‬
‫برای کدگذاری مسائل روانی ‪ -‬اجتماعی و محیطی که سهم قابل مالحظهای در پیدایش و تشدید‬
‫اختالل جاری دارند‪ ،‬مورد استفاده قرار میگیرد‪.‬‬
‫در جدول زیر عناوین اصلی مسائل روانی ‪ -‬اجتماعی و محیطی آورده میشود ‪.‬‬
‫مسائل مربوط به گروه حمایت کننده اولیه‬
‫مسائل مربوط به محیط اجتماعی‬
‫مسائل آموزش ی‬
‫مسائل شغلی‬
‫مسائل مربوط به مسکن‬
‫مسائل اقتصادی‬
‫مسائل مربوط به دسترس ی به خدمات مراقبت بهداشتی‬
‫مسائل مربوط به تعامل با سیستم قانونی جرم‬
‫سایر مسائل روانی ‪ -‬اجتماعی و محیطی‬
‫بیماریهای دستگاه تنفس ی‬
‫بیماریهای دستگاه گوارش ی‬


Slide 21

‫توصیف نظام تشخیص ی و آماری اختاللت روانی ‪D.S.M–IV-TR‬‬
‫محور ‪: V‬‬
‫محور پنجم مقیاس ارزیابی عملکرد کلی )‪ (GAF‬است که در آن متخصص بالینی در مورد سطح‬
‫کلی عملکرد در یک دوره زمانی خاص (نظیر سطح عملکرد بیمار در زمان ارزیابی) قضاوت میکند‪.‬‬

‫عملکرد با ترکیب سه زمینه عمده مفهوم پیدا میکند‪ .‬این زمینهها شامل روابط اجتماعی ‪،‬‬
‫عملکرد شغلی و عملکرد روانی ‪ ،‬مقیاس ‪ GAF‬که مبتنی بر دو طیف سالمت روانی و بیماری‬
‫روانی است‪ .‬یک مقیاس صد نمره میباشد‪ ،‬که در آن نمره صد نشان دهنده بالترین سطح‬

‫عملکرد در هر سه زمینه و نمره ده نشان دهنده خطر دائم آسیب زدن به خود و دیگران است‪ .‬در‬
‫این مقیاس نمره صفر نشان دهنده اطالعات ناکافی است ‪.‬‬


Slide 22

‫‪100‬در زمينه هاي وسيعي از فعاليت ها كاركرد عالي وجود دارد ‪،‬مشكالت زندگي هرگز غیر قابل كنترل‬
‫به نظر نمي رسند‪ ،‬به دليل ويژگيهاي مثبت زيادي كه دارد ديگران خواهان او هستند ‪ ،‬نشانه هاي‬
‫بيمارگون وجود ندارد‪.‬‬
‫‪90‬فقدان نشانه ها يا حداقل بودن آنها (مانند اضطراب خفيف قبل از امتحانات)‪ ،‬كاركرد خوب در‬
‫همه‬
‫زمينه ها‪،‬عالقه مندي و مشاركت در انواع گسترده اي از فعاليتها‪،‬داراي كارآيي اجتماعي‪،‬خشنودي كلي‬
‫از‬
‫زندگي‪ ،‬فقدان مشكالتي كه فراتر از مسايلي زندگي روزمره است (مانند مشاجره اتفاقي با اعضاي‬
‫خانواده)‬
‫‪80‬اگر نشانه هاي وجود دارند موقتي بوده و واكنشهاي مورد انتظار در برابر محركهاي تنش زاي رواني‬
‫هستند (مانند مشكل در تمركز فكر پس از مشاجره خانوادگي)‪ ،‬اختالل بسيار جزيي در كاركرد‬
‫اجتماعي‪،‬شغلي يا تحصيلي ديده مي شود ( مانند عقب افتادگي موقت در كارها و تكاليف مدرسه‪).‬‬
‫‪70‬بعض ي نشانه هاي خفيف (مانند خلق افسرده و بي خوابي خفيف) يا بعض ي مشكالت در كار‬
‫كردهاي اجتماعي‪،‬شغلي يا تحصيلي وجود دارند (مانند مدرسه گريزي اتفاقي يا سرقت خانگي)‪ ،‬ولي‬
‫كاركرد‬
‫كلي كامال خوب بوده و داراي بعض ي روابط ميان فردي هدفمند است‪.‬‬
‫‪60‬نشانه هاي متوسط (مانند افت عاطفي و گفتار توام با حاشيه پردازي‪،‬حمله هاي اتفاقي‬


Slide 23

‫‪50‬نشانه اي جدي (مانند انديشه پردازي درباره خودكش ي‪،‬تشريفات وسواس ي شديد‪،‬دزدیهاي متعدد‬
‫از‬
‫مغازه ها) يا هر نوع اختالل جدي در كار كردهاي اجتماعي‪،‬شغلي يا تحصيلي ديده مي شوند(مانند‬
‫نداشتن‬
‫دوستان ‪،‬ناتواني در حفظ يك شغل(‬
‫‪40‬مقداري اختالل در واقعيت آزمايي يا در ارتباطات (مانند غیر منطقي بودن گفتار و مبهم و نا مربوط‬
‫بودن آن در بعض ي از مواقع) يا اختالل عمده در زمينه هاي مختلف شغلي‪،‬تحصيلي‪،‬روابط خانوادگي‪،‬‬
‫قضاوت‪،‬‬
‫تفكر يا خلق وجود دارند (مانند فرد افسرده اي كه از دوستان اجتناب مي كند و قادر به كار نيست يا‬
‫كودكي‬
‫كه بارها كودكان كوچكتر از خود را كتك میزند‪ ،‬در منزل نافرمان و در مدرسه ناموفق است‪.‬‬
‫‪30‬رفتارها به طور چشمگیري تحت تاثیر هذيانها يا توهمات بوده يا در ارتباطات و يا در قضاوت‬
‫اختالل جدي وجود دارد (مثال بعض ي مواقع گسيخته گويي و رفتارهاي نا متناسب داشته و درباره‬
‫خودكش ي‬
‫اشتغال فكري دارد يا تقريبا در همه زمينه ها قادر به كاركرد نيست (مثال روز را در رختخواب مي‬
‫ماند‪،‬شغل‬
‫‪،‬خانه يا دوستي ندارد‪(.‬‬
‫‪20‬تا حدودي خطر آسيب زدن به خود يا ديگران (مانند اقدام به خودكش ي بدون انتظار مشخص‬


Slide 24

‫تشخيص چند محوري و ارزیابی یک مورد کلینیکی‬

‫لول‪ :‬مثالي از يك تشخيص لول يك دانش آموز ‪ 17‬سالة دبیرستاني است‪ .‬او هنگامي كه ‪ 14‬ساله‬
‫بود به اتفاق والدين و برادرش از مكزيك به ايالت متحده نقل مكان كردند‪ .‬بعد از چند ماه از‬
‫اينكه آنها جا به جا شدند پدر لول به علت مرگ برادرش جهت مراسم كفن و دفن او به مكزيك‬
‫ً‬
‫برگشت‪ .‬و بعدا به علت مشكل ويزا به مدت ‪ 3‬سال نتوانست پيش خانواده اش به ايالت متحده‬
‫برگردد و اين موضوع را انكار كرده بود‪ .‬مادر لول كه يك دفتر دار بود پس از تمام شدن آخرين‬
‫حقوق خود با مشكل مواجه شدند و يك سال پيش با خانواده اش مجبور شدند كه براي زندگي‬
‫به محلة پايین شهر نقل و مكان كنند‪ .‬زبان انگليس ي لول از زماني كه به ايالت متحده آمده بودند‬
‫منصفانه‬
‫خوب بود و او خيلي از نكات ظريف و دقيق زبان را به خوبي جمع آوري كرده بوده و از دو سال‬
‫پيش با پسري در مدرسه اش دوست شده بود كه با يكديگر دوستان خوبي بودند به طوري كه‬
‫ً‬
‫لول توضيح مي داد‪ ،‬اگر روزي او را نمي ديد و پيش او نمي رفت آن روز حتما ناراحت و نگران مي‬
‫شد‪ .‬و لول به نظر مي رسيد كه خيلي زياد به دوست پسرش وابسته شده بود و دليل آن هم اين‬
‫بود كه مادرش به او كمتر توجه كرده بود‪.‬‬


Slide 25

‫لول با توصيه و تصميم هاي كم و زياد دوستش موافق بود و اينطور به نظر مي رسيد كه او نگران‬
‫تأثیركه اين افكار لول‪ ،‬او را نگران »اجتماعي زماني بود كه دوستش در كنار او حاضر نباشد‪ .‬مادر لول‬
‫اظهار داشت و همچنین مادرش او را هميشه خجالتي و كمرو مي دانست و موقعي لول جوانتر بود ‪«.‬‬
‫كرده و مي ترساند تمايل به تصميم گیري و حمايت اجتماعي روي برادرش داشت‪.‬‬
‫با كمي هشدار‪ ،‬دوست پسرش اعالم كرد كه او مي خواهد از لول جدا شود‪ .‬لول با اين تغيیر بي نهايت‬
‫ً‬
‫غمگین و افسرده شد‪ ،‬و خبر دادند كه تقريبا او قادر به خوردن و خوابيدن نمي باشد و خيلي سريع‬
‫دچار‬
‫كاهش وزن شده بود و قادر به پيدا كردن خودش نبود و تمركز روي تكاليف مدرسه اش نداشت‪.‬‬
‫دوستان لول اطالع دادند كه او نه صحبت مي كند و نه نهار مي خورد و نه به تلفني پاسخ مي دهد‪.‬‬
‫بعد از ‪2‬هفتة كامل حال لول بدتر شد و با گذاشتن يادداشتي براي خودكش ي خانه را ترك كرد‪ .‬پليس‬
‫روز بعد او را در يك خانة متروكه پيدا كرد در حالي كه يك بطري از دارو در دستش داشت‪ .‬او گفت‪ :‬كه‬
‫تمام شب را در آنجا نشسته تا روي هم رفته به زندگي اش خاتمه دهد‪ .‬مادر لول گزارش داد كه او هرگز‬
‫افسرده نبوده است اما چند نفر از اعضاي فاميلي اش را اينگونه افسرده ديده است كه تا كنون هيچ‬
‫شكلي از درمان را در مكزيك براي جلوگیري از خودكش ي آنها نپذيرفته اند‪ .‬ولي در عوض از آنها تا زماني‬
‫كه خودشان را شفا دهند حمايت مي كنند‪ .‬بعد از اين كه پليس لول را پيدا كرد‪ ،‬او را در بيمارستان‬
‫براي درمان فوري بستري كرد‪.‬‬


Slide 26

‫تشخيص چند محوري از لوال ‪:‬‬
‫اختالل افسردگي ماژور (محور ‪)I‬‬
‫اختالل شخصيت وابسته (محور ‪)II‬‬
‫هيچ بيماري جسماني گزارش نشده است (محور ‪) III‬‬
‫مشكالتي با گروه حمايتي اوليه (فقدان پدر و بستگان)‪ ،‬مشكالتي كه با محيط اجتماعي‬
‫ارتباط دارند (فشار فرهنگي جامعه‪ ،‬ارتباط با دوست پسر)) محور ‪( IV‬‬
‫سنجش كلي عملكرد‪) 25 :‬محور‪(v‬‬


Slide 27

‫چند نکته مهم در خصوص شیوه استفاده از راهنمای تشخیص ی اختالالت‪:‬‬

‫‪ ‬طبقه بندی اختالل های روانی برای طبقه بندی مردم نیست‪ ،‬بلکه برای اختالل هائی است که در مردم دیده‬
‫میشود‪.‬‬

‫‪ ‬علت اولیه اختالل هرچه باشد‪ ،‬باید آن را در حال حاضر بعنوان جلوه کژکاری رفتاری‪،‬‬
‫روانی یا زیستی در فرد تلقی کرد‪(.‬رفتار انحرافی و تعرض میان فرد و اجتماعدر صورتی اختالل روانی‬

‫‪‬‬
‫‪‬‬

‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫تلقی میشود که نشانه ای از یک کژکاری در فرد باشد)‬
‫هدف از تنظیم ‪ DSM‬فراهم کردن رهنمودهائی است که باید به کمک قضاوت بالینی تکمیل شوند‪،‬‬
‫بعبارت دیگر نباید آن را همچون یک کتاب آشپزی مورد استفاده قرارداد‪.‬‬
‫روش گردآوری داده ها و سنجش آنها برای قضاوت در مورد یک اختالل متناسب با مالک های تشخیص ی نیز‬
‫یکی از منابع مهم و اصلی اطالعات تشخیص ی است‪(.‬غیر قابل استناد بودن تست فرافکن)‬
‫مالک های ‪ DSM‬برای مقاصد قانونی کفایت نمیکند‪.‬و باید از خطرها و محدودیت های آن آگاه بود‪.‬‬
‫مطالب و مجموعه مالک های ‪ DSM‬را باید در پرتو ظهور اطالعات جدید مورد تجدید نظر قرارداد‪.‬بعبارت‬
‫دیگر تفاهم و اجماع در مورد طبقه بندی و تشخیص اختالل های روانی در زمان انتشار اولیه است‪.‬‬
‫ً‬
‫تشخیص مطرح شده بر اساس‪ DSM‬لزوما درباره علل اختالل روانی فرد یا اختالل های مرتبط با آن‬
‫اطالعاتی به دست نمیدهد‪.‬‬
‫استفاده از مالک های اختالل شخصیت در زمینه های فرهنگی مختلف به دلیل تفاوت های فرهنگی گسترده‬
‫در مفاهیمی مانند خویشتن‪ ،‬شیوه ارتباطات و مکانیسمهای مقابله یا کنار آمدن با مسائل ممکن است مشکل‬
‫باشد‪.‬‬
‫کاربرد ‪DSM‬و تشخیص بر اساس آن نخستین گام در ارزیابی و برنامه ریزی برای درمان است‪.‬‬


Slide 28

‫با تشکر از حسن توجه و دقت‬
‫شما همکاران گرانقدر‬