مدرسه عمومی و تخصصی تدبر نمای کلی مقدمات تدبر در قرآن مقدمه و فاتحه ویژگی ها ، روشها و مفهوم تدبر در قرآن دروس جزوه مقدمات تدبر در سور.
Download ReportTranscript مدرسه عمومی و تخصصی تدبر نمای کلی مقدمات تدبر در قرآن مقدمه و فاتحه ویژگی ها ، روشها و مفهوم تدبر در قرآن دروس جزوه مقدمات تدبر در سور.
مدرسه عمومی و تخصصی تدبر نمای کلی مقدمات تدبر در قرآن مقدمه و فاتحه ویژگی ها ،روشها و مفهوم تدبر در قرآن دروس جزوه مقدمات تدبر در سور مبارکه ملحقات (آداب قرائت قرآن) دانستن ویژگیهاي قرآن برخی از روشهاي مطالعه و فهم قرآن بررسی مفهوم تدبر در قرآن و معرفی روشهاي آن با هدف تقویت: فلق ایمان به غیب ناس ایمان به غیب نصر ایمان به غیب ماعون توجه روزافزون به خدا همزه درک نیازهاي مردم زالزال توجه به آخرت ضحی ایمان به وحی انشراح ایمان به وحی عبس ایمان به وحی مدرسه عمومی و تخصصی تدبر آموزش استغفار و تسبیح نگاهی اجمالی به فرآیند درس مرحله اول: تفکر درباره موضوعات سوره مرحله دوم: گزاره نویسی مطالعه سوره مبارکه نصر مرحله سوم: تدبر در سوره با نزدیک شدن به غرض سوره مرحله چهارم: طهارت براي تدبر مدرسه عمومی و تخصصی تدبر مطالعه سوره مبارکه نصر: مطالعه سوره بِسمِ اهلل الرَّحمنِ الرَّحیمِ .1تفکر درباره موضوعات .2گزاره نویسی .3غرض سوره .4طهارت براي تدبر فهرست إِذا جاءَ نَصرُ اهلل وَ الفَتحُ ()1 به نام خداوند هستى بخش مهربان آن هنگام که نصر خدا و فتح بيايد و مي بيني که مردم را در دين خدا فوج فوج داخل وَ رَأَیتَ النَّاسَ یَدخُلُونَ فی دینِ اهلل أَفواجاً ()2 مي شوند پس پروردگارت را به حمد تسبيح کن و از او طلب فَسَبِّح بِحَمدِ رَبِّکَ وَ استَغفِرهُ إِنَّهُ کانَ تَوَّاباً ()3 استغفار کن همانا که او بسيار توبه پذير است مرحله اول :تفکر درباره موضوعات سوره مطالعه سوره .1تفکر درباره موضوعات .2گزاره نويسي .3غرض سوره .4طهارت برای تدبر فهرست الف .بررسی مفهوم کلمات ب .تصویرسازی کلمات تفکر درباره موضوعات سوره ج .ارتباط بین کلمات سوره د .توجه به بستر نزول سوره الف .بررسی مفاهیم کلمات مطالعه سوره .1تفکر درباره موضوعات نصر فتح .2گزاره نويسي .3غرض سوره رأي .4طهارت برای تدبر فهرست هو إعانة في قبال مخالف ،کما أنّ اإلعانة تقوية شيء في نفسه و من دون نظر الى غيره اعانة (ياری) در مقابل مخالف است ،همچنان که اعانة به معنای تقويت چيزی در ذاتش، بدون در نظر گرفتن چيزی ديگر است هو ما يقابل اإلغالق ،أى رفع اإلغالق و السدّ و الحجب ،و هذا المعنى يختلف باختالف الموارد و الموضوعات ،مادّيّا أو معنويّا. آن چيزی است که در مقابل إغالق (قفل کردن) است؛ يعني برداشتن غَلَق و سدّ و حجاب ،و اين معنا به اختالف موارد و موضوعات مادی يا معنوی متفاوت مي شود. هو النظر المطلق بأىّ وسيلة کان ،بالعين الباصرة ،أو بقلب بصير ،أو بشهود روحانىّ، أو بمتخيّلة مفکّرة بترکيب الصور و المعاني. و أمّا مفهوم العلم أو الظنّ أو التدبّر أو التعقّل و غيرها :فانّما هي من آثار الرؤية (مطلق النظر) ،و تستفاد منها في مواردها مطلق نظر (نگريستن) است به هر وسيله که باشد؛ باچشم بينا يا با قلب بينا يا با شهود روحاني و يا با قوه خيال که به وسيله ترکيب تصورات و معاني مي انديشد .اما مفاهيم علم و ظنّ وتدبر و ،...از آثار رويت (مطلق نظر) هستند واز موارد مختلف استعمال آن فهميده مي شوند الف .بررسی مفاهیم کلمات مطالعه سوره .1تفکر درباره موضوعات انس (ناس) .2گزاره نويسي دین .3غرض سوره .4طهارت برای تدبر فهرست فوج هو القرب مع الظهور بعنوان االستيناس ،في مقابل النفور و الوحشة و البعد. نزديکي و آشکاری به قصد همدمي ،در مقابل نفور و تنهايي و دوری است و به آدميان به لحاظ انس و در آميختنشان انس و انسان گفته ميشود و و از آنجايي که إنس مفهوم ظهور را در خود دارد ،در مقابل جن به کارميرود .ناس از اناس گرفته ميشود که به حيثيت اجتماعي انسان اشاره دارد. هو الخضوع و االنقياد قبال برنامج أو مقرّرات معيّنه .و يقرب منه الطاعة و التعبّد و المحکوميّة و المقهوريّة و التسليم في مقابل أمر أو حکم أو قانون أو جزاء خضوع و انقياد (فرمانبری) در مقابل برنامه يا مقررات معين است ،اطاعت ،تعبّد، محکوميت ،مقهوريت و تسليم در برابر دستور يا حکم يا قانون يا جزا به آن نزديک است هو قطيع من شيء يتراءى فيه جريان .و من مصاديقه :جماعة من الناس يسرعون الى جانب. دسته ای از چيزی است که در آن جرياني ديده مي شود ،و از مصاديق آن :جماعتي از مردم است که به سويي مي شتابند. الف .بررسی مفاهیم کلمات مطالعه سوره .1تفکر درباره موضوعات سبح حمد .2گزاره نويسي .3غرض سوره غفر .4طهارت برای تدبر فهرست هو الحرکة في مسير الحقّ من دون انحراف و نقطة ضعف ،أو کون على الحقّ منزّها عن نقطة ضعف حرکت در مسير حق بدون انحراف و نقطه ضعف يا بر حق بودن به گونه ای است که منزه از نقطه ضعف باشد. أنّ الحمد في مقابل الذّمّ ،و يعبّر عنه بالفارسيّة بکلمة -ستايش ،و عن الشکر بکلمة سپاس .ثمّ إنّ الحمد يالزم التسبيح، کما أنّ نسبة الصفات الثبوتيّة الى اللّه تعالى يالزم نفي الصفات السلبيّة أوّال ،و بهذا اللحاظ قد استعمال مقارنين حمد در مقابل ذمّ است و در فارسي از آن به ستايش و از شکر به سپاس تعبير مي شود. همچنين حمد ،مالزم تسبيح است ،زيرا نسبت دادن صفات ثبوتيه به خدای تعالي ،در ابتدا با نفي صفات سلبيه از او مالزمت دارد و به همين دليل در کنار هم استعمال شده اند هو محو األثر ،و تستعمل في الذنوب و المعاصي ،و مفهوم المحو أعمّ .و أمّا مفاهيم الستر و الصفح و اإلصالح و غيرها :فمن لوازم محو األثر ،فانّه يوجب ستر الخطاء الواقع و الصفح عنه و اإلصالح محو اثر است و درباره ذنوب (گناهان) و معاصي (نافرماني ها) به کار مي رود و مفهوم محو ،از غُفران عامّ تر است .اما مفاهيم ستر (پوشاندن) ،صفح ،إصالح و :... از لوازم محو اثر هستند .زيرا محو اثر، موجب پوشاندن خطای واقع ،فراموش شدن و اصالح آن مي شود الف .بررسی مفاهیم کلمات مطالعه سوره .1تفکر درباره موضوعات .2گزاره نويسي .3غرض سوره .4طهارت برای تدبر فهرست توب هو الرجوع من الذنب و الندم عليه .و هذا المعنى إذا انتسب الى العبد .و أمّا إذا انتسب الى اللّه المتعال فتستعمل بحرف على ،فتدلّ على الرجوع بطريق االستعالء و االستيالء ،و يالزم هذا المعنى الرحمة و العطوفة و المغفرة .و ظهر الفرق بينها و بين اإلنابة و األوب و الرجوع و االعتذار و الندم عبارت است از برگشت از گناه و پشيماني بر آن .اين معنا در صورتي است که اين واژه به بنده نسبت داده شود .اما اگر به خداوند متعال نسبت داده شود ،با حرف علي به کار مي رود و بر رجوع از راه برتری و استيالء داللت دارد .اين معنا با رحمت و عطوفت و مغفرت مالزم است .بدين ترتيب فرق ميان آن با إنابة ،اوبة ،رجوع ،اعتذار و ندم (پشيماني) آشکار مي شود ب .تصویرسازی کلمات واژه مطالعه سوره .1تفکر درباره موضوعات .2گزاره نويسي .3غرض سوره .4طهارت برای تدبر فهرست تصاویر نصر کمک و ياری دادن برای انجام کاری به کسي. فتح وقتي در جنگ لشکری طرف مقابل را شکست داده و منافع را به سود خود جذب ميکند. رأی درك کردن با نگاه کردن. دين الزام و فرمانبری انسان از بايد و نبايدهايي که برنامه زندگي اوست. فوج دسته پرندههايي که با هم در يک جهت در حال پرواز هستند. سبح سَبَح به سير کردن و گذشتن با سرعت گفته ميشود. حمد ستايش کردن چيزی به خاطر ويژگيای که خودش آن را اختيار کرده و ايجاد نموده. غفر پوشاندن و مستور کردن. توب رجوع و برگشتن .به صندوق تابوت ميگويند چون صاحبش همواره و پى در پى به سراغ او مىرود و به آن رجوع مىکند. ج .ارتباط بین کلمات سوره مطالعه سوره .1تفکر درباره موضوعات ب) تصويرسازی کلمات در ارتباط با هم الف) اعراب سوره .2گزاره نويسي .3غرض سوره .4طهارت برای تدبر فهرست ارتباط بين کلمات سوره ج .ارتباط بین کلمات سوره :اعراب سوره مطالعه سوره (إِذا جاءَ نَصرُ اهلل وَ الفَتحُ) إذا ظرف برای آينده است که معني شرط را نيز دارد و جواب اين شرط فسبح است .جمله جاء در محل جر است ،زيرا مظروف برای اذا است .نصر اهلل فاعل جاء بوده و الفتح به نصر عطف شده است. .1تفکر درباره موضوعات .2گزاره نويسي (وَ رَأَیتَ النَّاسَ یَدخُلُونَ فِی دِینِ اهلل أَفواجاً) واو عاطفه است و رأيت الناس فعل ماضي و فاعل آن انت است و الناس مفعول به بوده و في دين اهلل متعلق به يدخلون و أفواجا حال برای يدخلون است. (فَسَبِّح بِحَمدِ رَبِّکَ وَ استَغفِرهُ إِنَّهُ کانَ تَوَّاباً) .3غرض سوره .4طهارت برای تدبر فهرست فاء ربط جواب شرط و جمله جواب شرط است .سبّح فعل أمر و فاعل آن مستتر و در تقديرش أنت است .بحمد ربک حال است برای سبح .واو در واستغفره حرف عطف بوده ،استغفره فعل أمر و فاعل آن مستتر و هاء مفعول به است. جمله إنه کان توّابا تعليلي است و إن مشبهة بالفعل و هاء اسم آن و توّابا خبر کان است. ج .ارتباط بین کلمات سوره :تصویرسازی کلمات در ارتباط با هم .2گزاره نويسي .3غرض سوره .4طهارت برای تدبر فهرست حوزه رخدادهاي پیروزمندانه .1تفکر درباره موضوعات • کمبودهایی که به سرعت جبران می شود. • وجود راههاي زیادي براي توسعه و گسترش. • غلبه بیچون و چرا. • تسلط گسترده از همه جوانب بر نیروهاي مزاحم. • راه و رسمی که میخواهد فراگیر شود. • عبادت و حرکت دسته جمعی انسانها. • جماعتی که درگیر با نیروهاي مخالف است. • تدبیري که به غلبه و نیز به تداوم این غلبه می اندیشد. • پیروزیهاي که خود آغاز کارهاي جدید است. • پیروزیهاي که نیاز به حفظ شدن دارد حوزه کارهاي پیروزشدگان مطالعه سوره * دسته اول کلماتي مانند نصر ،فتح ،رأی ،فوج و دين که نسبتاً تصاوير روشني از آنها در ذهن داريم. * دسته دوم کلماتي مانند تسبيح ،حمد ،استغفار و توبه که ممکن است تصوير مشخصي از اين کلمات در ذهن نباشد. براي تلفیق تصویرهاي این دو دسته و کشف بهتر ارتباط بین آنها تصویرها را در دو حوزه رخداد بیرونی و رخداد درونی بررسی میکنیم: * در رخداد بيروني ،مسائل مربوط به پيروزی ،گشايش و ياری قابل توجه است. * در رخداد دروني ،برخورد فرد يا جامعه با اين رخداد فاتحانه مورد نظر است. • خوشحالی و شادي مفرط منتج از پیروزي • اندیشهاي که به دنبال استفاده از موقعیت پیروزي است • بازگو کردن کارهاي زیبا در کنار برطرف کردن نقصها • توجه مداوم به غایت و انجام کار در راستاي آن د .توجه به بستر نزول سوره رواياتي را که الميزان در اين زمينه بيان کرده است يادآور ميشويم: * در مجمع البيان از مقاتل روايت کرده که گفت :وقتى اين سوره نازل شد ،رسول خدا صلي اهلل عليه و آله آن را بر اصحابش قرائت کرد ،اصحاب همه خوشحال شده به يکديگر مژده مىدادند ،ولى وقتى عباس آن را شنيد گريه کرد، رسول خدا صلي اهلل عليه و آله پرسيد :چرا مىگريى عمو؟ عرضه داشت :من خيال مىکنم اين سوره خبر مرگ تو را به تو مىدهد ،يا رسول اهلل .حضرت فرمود :بله اين سوره همان را مىگويد که تو فهميدى ،و رسول خدا صلي اهلل عليه و آله بعد از نزول اين سوره بيش از دو سال زندگى نکرد ،و از آن به بعد هم ديگر کسى او را خندان و خوشحال نديد. * و بعضى در وجه داللت سوره بر خبر مرگ آن جناب چنين گفتهاند که :اين سوره داللت دارد بر اينکه رسول خدا صلي اهلل عليه و آله از انجام رساالت خود فارغ شده ،آنچه بنا بود انجام دهد انجام داده ،و دوران تالش و مجاهدتش به سر رسيده ،و معلوم است که طبق مثل معروف «عند الکمال يرقب الزوال» ،هر چيزى که به حد کمالش رسيد بايد منتظر زوالش بود. مطالعه ي نظرات بیشتر درباره بستر نزول سوره (جهت مطالعه ،روي آیکون روبرو کلیک کنید) فهرست مرحله دوم :گزاره نویسی مطالعه سوره .1تفکر درباره موضوعات .2گزاره نويسي .3غرض سوره .4طهارت برای تدبر فهرست قبل از استخراج گزارهها توجه به موضوع زير بسيار مهم به نظر ميرسد: متن اين سوره از جمله شرط و جواب و جمله استدالل تشکيل شده است ،در نظر گرفتن اين قالب بياني که قالبي بسيار جذّاب و پر نکته است ،برای به دست آوردن گزارههای عقلي الزم است. جمله شرط :اذا جاء نصر اهلل و الفتح ،و رايت الناس يدخلون في دين اهلل افواجا جمله جواب :فسبح بحمد ربک و استغفره جمله استدالل :انه کان توابا الف) گزاره هاي جزوه ب) گزاره هاي المیزان گزاره نویسی مرحله دوم :گزاره های کتاب رسول خدا در سوره مطالعه سوره .1تفکر درباره موضوعات * محور سوره و مخاطب اصلي آن شخص پيامبر صلي اهلل عليه و آله است. * نصر خدا و فتح ،دو عنايت ويژه خداوند به پيامبر صلي اهلل عليه و آله در گسترش کمي و کيفي دين الهي است. * محوريت پيامبر صلي اهلل عليه و آله در سوره به معنای محوريت نظام امامت در جامعه است .بدين ترتيب وظايف نامبرده شده وظايفي همگاني به امامت وليّ الهي است .و تنها در اين صورت است که انسان با نصر الهي و فتح روبرو ميشود. * امام و وليّ الهي معلم تسبيح و استغفار است( .رجوع به ادعيه در اين زمينه بهترين متنهای آموزشي برای سير و سلوك انسان و رسيدن به قرب الهي و رسيدن به نصر و فتح حقيقي هستند). * ................................................................... نصر الهی و فتح .2گزاره نويسي * تحقق نصر الهي و فتح ،به صورت کامل با استقرار تامّ صورت گرفته و به هيچ وجه قابل نقض نيست( .جاء) * در ازای تحقق نصر الهي و فتح دو وظيفه تسبيح و استغفار در پيش روی پيامبر صلي اهلل عليه و آله قرار گرفته شده است. * نصر به معنای ياری ،مقدمهای برای فتح (گشايش) است و گشايش خود نصری ديگر برای مراحل بعدی زندگي است .در واقع فتح با نصر صورت ميگيرد و خود نصری ديگر برای مراحل و فتحهای ديگر است. * ................................................................... .3غرض سوره گرایش عمومی به دین .4طهارت برای تدبر * گرايش عمومي به دين از مصاديق نصرت و فتح الهي است و وعدهای تحقق يافته است و کسي يارای مقابله با آن را ندارد. * تسبيح و استغفار از ارکان دينداری و روح آن است؛ زيرا پس از رؤيت علني شدن الزم االجراست. * برای حاکميت عبوديت خالص خداوند در سراسر جهان که با تسبيح و استغفار صورت ميگيرد ،اقامه دين ضروری است. * ................................................................... فهرست مرحله دوم :گزاره های کتاب تسبیح ،حمد ،استغفار مطالعه سوره .1تفکر درباره موضوعات .2گزاره نويسي .3غرض سوره .4طهارت برای تدبر فهرست * همانگونه که نصر و فتح قرين با هم تحقق مييابند ،الزم است تسبيح و حمد نيز قرين هم باشند؛ نيز الزم است تسبيح و استغفار با هم صورت پذيرد. * نسبت بين تسبيح و حمد ميتواند همانند نسبت فتح و نصر باشد .اين نسبت ميتواند بين استغفار و تسبيح نيز برقرار شود .در اين صورت فرد با تسبيح خدای خود استغفار ميکند و آن استغفار تسبيح ديگری برای او خواهد بود. * نصر الهي و فتح دو نعمتي است که شکر آن تسبيح و استغفار است. * ................................................................... تواب بودن خداوند * تواب بودن خداوند دليلي در بهرهمندی انسان از استغفار است. * از آنجا که بهرهمندی انسان از استغفار همراه بهرهمندی او از تسبيح است ،توّاب بودن خدا به بهرهمندی انسان از تسبيح نيز مرتبط است. * از آنجا که تسبيح و استغفار دستوری در برابر نصر و فتح است ،تواب بودن خدا با نصر الهي و فتح نيز در ارتباط است. * با توجه به معنای «توب» ،تواب بودن خدا در واقع به معنای اراده و رضايت او در بهرهمند ساختن انسان از رحمت خاص خود و درك فيض و عنايات ويژه است .شيوه اين بهرهمندی در برنامهای مشخص به نام دين توسط وليّ حق الهي تبيين شده و در اختيار انسان قرار داده شده است. * تواب بودن خدا ،دليل توبه انسان و عامل آنست .در اين صورت است که انسان ميتواند به صورت حقيقي خداوند را منزه از هر نقصي بداند و با حمد او را تسبيح کند. * در واقع برخورداری انسان از نصر الهي و فتح ،و برخورداری او از تسبيح و استغفار ،تجلي توّاب بودن خداوند است. * ................................................................... مرحله دوم :گزاره های المیزان * در اين سوره خداى تعالى رسول گرامياش را وعده فتح و يارى مىدهد، * و خبر مىدهد که به زودى آن جناب مشاهده مىکند که مردم گروه گروه داخل اسالم مىشوند، * و دستورش مىدهد که به شکرانه اين يارى و فتح خدايى ،خدا را تسبيح کند و حمد گويد و استغفار نمايد. * و اين سوره بنا به استظهارى که خواهيم کرد در مدينه بعد از صلح حديبيه و قبل از فتح مکه نازل شده إِذا جاءَ نَصرُ اهلل وَ الفَتحُ: * کلمه «اذا» ظهور در استقبال (آينده) دارد ،و اين ظهور اقتضا دارد که مضمون آيه شريفه خبرى باشد از امرى که هنوز رخ نداده و به زودى رخ مىدهد، * و چون آن امر [آن امری که به زودی مي آيد] يارى و فتح است، * در نتيجه سوره مورد بحث از مژدههايى است که خداى تعالى به پيامبر صلي اهلل عليه و آله داده ،و نيز از مالحم و خبرهاى غيبى قرآن کريم است. * و منظور از «نصر» و «فتح» -آن طور که بعضى از مفسرين پنداشتهاند -جنس نصرت و فتح نيست ،تا آيه شريفه با تمامى مواقفى که خداى تعالى پيامبرش را يارى نموده و بر دشمنان پيروز کرده منطبق شود ،مثال با ايمان آوردن انصار و اهل يمن هم منطبق شود ،چون با آيه «وَ رَأَيتَ النَّاسَ يَدخُلُونَ فِي دِينِ اهلل أَفواجاً» نمىسازد. گزاره هاي المیزان از سوره مبارکه نصر (جهت مطالعه ،روي آیکون روبرو کلیک کنید) فهرست مرحله سوم :تدبر در سوره با نزدیك شدن به غرض آن برخی از نکات به عنوان غرض هدایتی سوره: مطالعه سوره .1تفکر درباره موضوعات .2گزاره نويسي .3غرض سوره .4طهارت برای تدبر فهرست .1برای برخورداری از تجلي فيض خاص الهي و توجه و عنايتهای ويژه او (توب) توجه به دين و رسول ضروری است .در اين صورت انسان و جامعه به فهمي از نصر الهي و فتح رسيده ،توفيق تسبيح با حمد و استغفار را مييابد. .2وعده گسترش دين الهي ،وعدهای قطعي است ،همراهي انسان با اين وعده قطعي موجب ميشود تا خود را از سير کمال جدا نساخته ،به هالکت دائمي نرسد بلکه هميشه برخوردار از نصر الهي و فتح باشد .نشانه برخورداری فرد و جامعه از نصر الهي و فتح ،توفيقي است که در تسبيح و حمد و استغفار مييابد. .3اين سوره متصل کننده انسان به نظام امامت و واليت الهي و برخورداری دائمي از نصر و فتح است. سواالتی براي جمع بندي .1چرا بايد در برابر نعمت نصر الهي و فتح ،تسبيح و استغفار داشت؟ سنخيتشان با نصر الهي و فتح؟ .2نقش پيامبر صلي اهلل عليه و آله در برخورداری انسان از نصر الهي و فتح؟ آيا به صورت مستقل مي توان بهره داشت؟ چرا؟ .3آيا ما هم ميتوانيم زمينه ساز اقامه دين در اجتماع شويم؟ در اين صورت آيا ميتوان گفت ما نيز در استقرار نصر الهي و فتح ،حظ و بهره داشتهايم؟ اگر جواب اين سؤال مثبت است ،اين امر چگونه ممکن ميشود؟ .4چگونه ميتوان تواب بودن خدا را در همه مراحل زندگي مشاهده کرد؟ .5آيا ميتوان گفت که هر گاه انسان از تسبيح و استغفار بهرهمند شود ،از نصر و فتحي برخوردار بوده است؟ اگر چنين است آيا افرادی که منتظر نصر و فتح در آينده هستند در تسبيح و استغفار خود دچار تأخير نخواهند شد؟ .6نديدن نصر الهي و فتح در هر لحظه ،چه باليي را بر سر جامعه اسالمي به بار ميآورد؟ آيا ظاهرگرايي از اين آفتها نيست؟ .7از پيوند تسبيح و استغفار از سويي و نصر و فتح از سوی ديگر چه برداشتي ميتوان به دست آورد؟ .8آيا نصر و فتح الهي مقدمه تسبيح و استغفار است و يا تسبيح و استغفار مقدمه نصر الهي و فتح؟ مرحله چهارم :طهارت برای تدبر (ایجاد طهارت در خود از منظر یکی از موضوعات سوره) .2گزاره نويسي .3غرض سوره .4طهارت برای تدبر فهرست حمد به همراه تسبیح .1تفکر درباره موضوعات • منزه دانستن خداوند از هر عيب و نقصي معنای تسبيح است • خود را خليفه خدا دانستن از شرايط عبوديت و از توجهات انسان به تسبيح است .در اين صورت منزه بودن از نواقص ،به عنوان تسبيح عملي انسان است • معنای سبح ،حرکت در مدار حق بدون نقص است بنابراين تسبيح به معنای اختيار کردن چنين حرکتي است • اعمال روزانه خود را در مسير عقالني قرار دادن • عزم بر انجام ندادن کار سوء و زشت و پايبندی به آن استغفار مطالعه سوره آيه آخر سوره را مي توانيم محور عمل در تدبر اين سوره قرار دهيم .برای اين کار دو محور پيش رو داريم .استغفار و تسبيح به حمد .برای عملياتي کردن آنها ميتوان به برخي از مصاديق استغفار و تسبيح در زندگي روزمره اشاره داشت: • تالش برای جبران تبعات سوء برخي از بديهای انجام شده نيز از مصاديق استغفار است • تالش در جهت جبران کردن کارهای نادرست انسانهای ديگر در جامعه (يا در يک جمعي) ،از مصاديق استغفار جمعي است • استغفار از مصاديق شکرگزاری است .پس انسان مي تواند با استفاده مطلوب از هر نعمتي ،مسير استغفار را بپيمايد دعای استغفار با توجه به موارد فوق برای خودسازی و طهارتي که ما را به انس و تدبر قرآن ميکشاند ،برنامهريزی در پياده شدن تسبيح و استغفار در زندگي امری ضروری است .برای اين منظور مطالعه ادعيه اهل بيت عليهم السالم توصيه ميشود. در تحفة الزائر است که شيخ مفيد ذکر کرده ،مستحب است بعد از نماز زيارت امام رضا عليه السالم ،اين دعا را بخوانند. جهت مطالعه ي دعا روي آیکون زیر کلیک کنید فهرست اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم ... در طلبش هر قدر ای دل که توانی بکوش الحمدهلل رب العالمین ... برای مطالعه بیشتر ردیف نام فایل 1 مراتب اسالم 2 اسالم دين فطری 3 4 5 6 7 مدرسه عمومی و تخصصی تدبر لینک فایل مدرسه عمومی و تخصصی تدبر