به نام خدا ضرورت توسعه اقتصاد دانش بنیان دانشگاه صنعتی خاتم االنبیاء بهبهان اردیبهشت 93 [email protected] MOHAMMAD SALEHI VEYSI الزامات سند چشم انداز برای رشد علمی.
Download
Report
Transcript به نام خدا ضرورت توسعه اقتصاد دانش بنیان دانشگاه صنعتی خاتم االنبیاء بهبهان اردیبهشت 93 [email protected] MOHAMMAD SALEHI VEYSI الزامات سند چشم انداز برای رشد علمی.
به نام خدا
ضرورت توسعه اقتصاد دانش بنیان
دانشگاه صنعتی خاتم االنبیاء بهبهان
اردیبهشت 93
[email protected]
MOHAMMAD SALEHI VEYSI
الزامات سند چشم انداز برای رشد علمی و فناوری
الزامات برنامه چهارم توسعه
الزامات برنامه پنجم توسعه
روند تجاری سازی فناوری در ایران
نقش آموزش عالی در اقتصاد دانایی محور
کشورهای پیشرفته در چه وضعیتی هستند؟
تحوالت علم و فناوری چه تاثیری روی دانشگاهها گذاشته است؟
از نظر یونسکو از نظر بعد تقاضای سهم علم و فناوری در ابعاد زیر باید تالش کنند .
فرایند تجاری سازی
فناوری های پیشرفته صادراتی چه اهمیتی دارند؟
فناوری های جدید صادراتی در چه حوزه هایی هستند؟
وضعیت کشور ما در این زمینه چگونه است؟
راهکار مناسب
به نام خدا
شیوه اجرای علمی رویداد ایده پردازی
دانشگاه صنعتی خاتم االنبیاء بهبهان
اردیبهشت 93
[email protected]
MOHAMMAD SALEHI VEYSI
ایده چیست؟
ایده :یک مفهوم یا یک اثر ذهنی است.
خالقیت :بوجود آوردن چیزی نو در ارتباط با بشریت از روش ی دور از انتظار و جدید
است.
ایده برتر :ایده خالقی است که راهکار بهتر و با ارزشتر را برای خل چالش موجود
،پاسخ به یک نیاز و کشف دنیای ناشناخته ارائه و پاسخگوی سواالت زیر باشد:
چالش پیش رو چیست؟مخاطب ان کیست؟راهکار جدید ارائه شده چیست؟
چه تفکری ایده است؟
هر تفکری که در چارچوب تعریف فوق باشد(منجر به تغییر کمی و کیفی محصول شود)
اگر محصولی را تغییر ساختار دهیم ایده محسوب می شود؟ بله
آیا پایان نامه ها ی کارشناس ی ارشد و طرح های پژوهش ی را می توان ایده دانست؟
اگر مبتنی بر نو آوری باشد و منجر به تولید محصول جدید یا ابداع روش علمی جدید
شود در صورتی که بیش از یک سال از ثبت اختراع ،تاییدیه علمی یا ارائه مقاله
نگذشته باشد ،ایده محسوب می شود.
توجه :اگر ایده فردی توسط خود او به محصول تبدیل شده باشد ولی هنوز ثبت
نشده باشد و یا در جشنواره یا نمایشگاهی ارائه نشده باشد و یا از ثبت آن یک سال
نگذشته باشد هنوز ایده می باشد.
چه چیزی ایده نیست؟
تفکری که در مورد چیزهای موجود بوده و با عث تغییر در ساختار انها نشود ایده
نیست (مثال تلویزیون با سایز بزرگ) اما اگر امکان اتصال به کامپیوتر فراهم شده
باشد یا ledدر زمان خود ایده بوده ولی االن ایده نیست.
معیارهای خالق بودن ایده:
ساده بودن (قابل فهم باشد)
زیرکانه بودن(با درایت راه حلی برای رفع مشکل یافته باشد)
به خوبی ترسیم و ارائه شدن (روابط بین اجزا ماهرانه ترسیم شده باشد)
قوی و رسا بودن(راهکاری قاطع برای حل چالش موجود باشد)
توانایی بکارگیری آن در چند زمینه (برای یک کاربرد خاص نباشد)
تازه و اصیل بودن (توسط دیگران ارئه نشده باشد)
انعطاف پذیر و قابل تغییر بودن (با کمی تغییر قابل استفاده در شرایط جدید باشد)
توانایی به چالش کشیدن آن( ایجاد کننده حس رقابت باشد)
ایده ای که تمام معیارها را دارد یک امتیاز ویژه می گیرد
معیارهای کارایی ایده
در عین بزرگ بودن ساده باشد
استراتژی کسب و کار را حمایت کند
به طور مشخص جدید و بهتر است (.مجاب به جایگزینی کند)
قابل اثبات باشد(.شاهد و مثال بیاورد )
سود ده باشد
به سرعت و به اسانی اجرا شود(.فرایند طوالنی اجرا عمر ایده را کم می کند)
در راستای اولویتهای فناوری کشور باشد
چند سوال
ضرورت پرداختن به ایده در چیست؟
هدف برگزاری همایش های ایده پردازی(ایده بازارها) چیست؟
چرا باید در ایده بازار سوال طرح شود؟
برگزاری این رویداد (همایشهای ایده پردازی )چند مرحله دارد؟
داوری اولیه ایده ها چگونه است؟
غربالگری اولیه ایده ها بر چه اساس ی صورت می گیرد؟
توانمند سازی و آموزش صاحبان ایده در چه بخشهایی باشد؟
نحوه اجرای صاحبان ایده چگونه است؟
داوری نهایی را چه کسانی انجام می دهند؟
معیارهای امتیاز دهی در روز پایانی چیست؟
برگزار کنندگان این برنامه چه کسانی هستند و چه وظایفی دارند؟
ضرورت ایده پردازی
با توجه به باال بودن سرعت تغییرات در زندگی امروز ،هر سازمان و سیستمی برای بقای خود
نیازمند نوآوری در ارائه کاال و خدمات خود به مخاطبین و مشتریان می باشد.
نوآوری خود معلول پدیده و فرآیندی دیگر به نام ایده و ایده پدرازی می باشد.
ایده پرداز با توجه به محیط کار و زندگی خود و همچنین تحلیلی که از شرایط محیطی خود و
جامعه دارد اقدام به شناسایی خالء هایی می نماید که هر کدام می تواند فرصت ها و تهدیدات
بسیای را به دنبال داشته باشد.
هنر ایده پرداز استفاده از فرصتی است که این خالء برای او ایجاد می نماید.
ولی فاصله طوالنی بین ایده و تبدیل شدن آن به محصول یا خدمت به منظور ورود به بازار و
درآمدزایی وجود دارد ؛
بزرگترین دغدغه ایده پردازان و صاحبان ایده ،یافتن سرمایه گذار و توجیه آن به منظور
سرمایه گذاری در ایده مورد نظر ،درکمترین فوت وقت ممکن است ،زیرا ایده پرداز به نوعی
متقبل هزینه فرصت زمان می باشد.
ایده ؛ همچون یخی است در دست ایده پرداز که اگر به موقع آن را استفاده نکند آب خواهد
شد.
سر باد كرده بهتر از مغز چروكيده است( .ضرباملثل چيني)
در يك شركت فعال و خالق ،عالوه بر تجربه و توسعه ،ايدهها در حكم خون سازمان
است( .ريچارد برانسون)
با كار كردن بر روي ايدههايتان به آنها ارزش دهيد ( .دكتر رابينز)
هرگاه كس ي عقيدهي نويي را ارائه ميكند ،ميداند كه دهها نفر پيش از او نیز آن را در سر
داشتهاند ،اما تنها در سر( جك ولش)
تازگي و جديد بودن يك ايده از سهولت اجراي آن اهميت كمتري دارد( .ميرا مالساناگا)
ویژگی سواالت مطرح شده در رویداد ایده پردازی
-1در حوزه کار آفرینی باشد.
-2در برگیرنده مسائل اقتصادی و مالی باشد.
-3باید به گونه ای باشد که پاسخ به ان در برگیرنده طرح توجیهی اقتصادی نیز باشد.
-4در حد امکان جامع بوده و عمومیت داشته باشد.
-5پاسخ به سوال می بایستی حداقل یکی از مشکالت صنعت یا جامعه را حل کند.
-6اولویت با سواالتی می باشد که برای فشر متوسط و دانشگاهی جامعه کار آفرینی
فراهم نماید.
سوم اسفند ماه 1392اولین ایده بازار در دانشگاه امیر کبیر برگزار شد.
سوال :با حدود 10میلیون تومان سرمایه ،ایده شما برای راه اندازی کسب و کار
سودآور و پایدار چیست؟
ایده های بازیافت ضایعات کارخانجات سنگ ،لباس سبز ،سیستم هوشمند نشت
گاز ،کارتریج منگنه کننده جراحی ،بهینه سازانرژی ،برچسب صفحه کلید فسفرسانس
و ساندویج به سبک شما در این ایده بازار مطرح شدند.
دومین ایده بازار ملی
ایده شما برای راه اندازی یک کسب و کار سودآور و پایدار با ویژگی های ذیل چیست؟
حداکثر در مدت ۲سال بازگشت سرمایه داشته باشد در سال سوم حداقل ۵۰میلیون تومان سود خالص برای سرمایه گذاری ایجاد نمایدجوایز
نفر اول ۲۰ :میلیون ریال
نفر دوم ۱۵ :میلیون ریال
نفر سوم ۱۰ :میلیون ریال
حمایت ۵۰میلیون ریالی به صورت بالعوض از ۳ایده اول
(در قالب حمایت از طرح های مرکز ایده پردازی ،نوآوری و فناوری اداره کل انجمن های علمی
دانشگاه امیرکبیر)
تقدیر و ارائه پوستر از ۱۰ایده برتر در رویداد ایده بازار
نکته :تا 15خرداد شرکت در این ایده بازار فراهم است
http://ideasbazaar.ir
داوری اولیه ایده ها
-1برای داوری اولیه ایده ها حداقل ایده ها ی جمع اوری شده 30ایده باشد.
-2در مرحله اول از ایده های جمع اوری شده 14ایده برتر انتخاب می شوند که 7ایده
به عنوان ایده های اصلی و 7ایده به عنوان ایده های ذخیره و ارائه در قالب پوستر
انتخاب خواهند شد.
تبصره :در صورت آماده نبودن ایده های اصلی و با تشخیص هیئت علمی رویداد و یا در
صورت انصراف صاحبان ایده ها ایده های ذخیره به عنوان ایده های اصلی انتخاب
می شوند.
تبصره :در مرحله داوری اولیه ایده ها باید ایده ها تا شماره 20اولویت بندی شوند.
تبصره :در صورت به حد نصاب نرسیدن تعداد اولیه ایده ها جمع اوری شده می توان
زمان جمع آوری ایده ها را در دو مرحله 15روزه تمدید کرد.
غربالگری اولیه بر چه اساس ی باید باشد و چگونه امتیاز دهی می شوند؟
ایده ها با در نظر گرفتن موارد ذکر شده باال توسط کمیته علمی از 100امتیاز
داوری شده و رتبه بندی می شوند.
توانمند سازی و آموزش صاحبان ایده
-1آموزش باید در حوزه ارائه طرح توجیهی از نظر اقتصادی برای ایده ها به صاحبان ایده صورت
پذیرد.
-2آموزش نحوه ارائه مناسب در روز رویداد برای صاحبان ایده صورت پذیرد.
-3آموزشها میتواند به صورت حضوری با استفاده از اساتید مجرب باشد یا به صورت مجازی انجام
پذیرد.
تبصره :در صورت عدم حضور صاحبان ایده ها در 50ردصد دوره های آموزش ی ،ایده مورد نظر
جهت ارائه در روز رویداد حذف می گردد.
تبصره :کلیه صاحبان ایده های برتر ( 14ایده برتر داوری اولیه) موظف هستند به طور منظم در دوره
های اموزش ی حضور یابند.
تبصره :فایل ارائه اولیه صاحبان ایده باید حداکثر یک هفنه مانده به برگزاری رویداد به دبیرخانه و
کمیته علمی تحویل داده شود و پس از اعالم نظر کمیته علمی و اصالحات انجام شده توسط صاحب
ایده ،فایل نهایی حداکثر 48ساعت قبل از برگزاری رویداد به تیم اجرایی تحویل داده شود.
نحوه اجرای صاحبان ایده
ارائه صاحبان ایده شامل 3قسمت می باشد:
الف :ارائه شخص صاحب ایده
( 6دقیقه می باشد که در این زمان صاحب ایده می بایست با استفاده از فایل ارائه شده به دبیر خانه
،به ارائه ایده مورد نظر خود بپردازد).
تبصره :صاحبان ایده موظف هستند که در ارائه خود عالوه بر مشخص نمودن کلیات ایده برای حضار
و داوران ،طرح توجیهی مناسبی برای ایده خود ارائه دهند.
ب :پرسش و پاسخ حضار:
در این قسمت صاحب ایده در مدت زمان 6دقیقه فقط به 3سوال پرسیده شده حضار پاسخ دهد.
تبصره :مدیریت زمان این قسمت بر عهده صاحب ایده است.
ج :پرسش و پاسخ داوران:
در این قسمت صاحب ایده در مدت زمان 8دقیقه می بایستی به سواالت داوران پاسخ دهد
داوری نهایی
-1داوران رویداد متشکل از 3حوزه می باشند:
الف :صاحبان سرمایه
ب :صاحبان صنعت
ج :اعضای هیئت علمی و دانشگاهی
-2داوران تا حد امکان بر اساس تخصص های مورد نیاز ،با توجه به نوع سوال
و ایده های برتر تعیین شوند.
-3تیم داوران باید متشکل از 3نفر صاحب سرمایه 2 ،نفر صاحب صنعت و 2
نفر اعضای هیئت علمی و دانشگاهی باشند.
معیارهای امتیاز دهی در روز رویداد
هر یک از داوران با توجه به معیارهای زیر و تخصص خود از 100برای هر ایده
امتیازی در نظر می کیرد که با توجه به وجود تیم داوری 7نفره 700امتیاز برای هر
ایده در نظر گرفته میشود.
رتبه بندی نهایی صاحبان ایده ها بر اساس امتیازات داوران از مجموع 700می باشد.
تبصره :در صورتی که 2یا چند ایده دارای امتیازات برابر باشند ایده ای که دارای امتیاز
بیشتری از دید تماشا گران و حاضران باشد رتبه باالتری پیدا خواهد کرد.
برندگان نهایی شامل 3نفر نخست داوری نهایی می باشند.
الف :معیارهای امتیاز دهی داوران حوزه صنعت
نحوه ارائه
پاسخگویی به سواالت
اجرایی بودن ایده در صنعت
استقبال صنعت از ایده
ب :معیارهای امتیاز دهی داوران در حوزه سرمایه
نحوه ارئه
پاسخگویی به سواالت
استقبال مشتری از ایده
تمایل سرمایه گذار به ایده
ج :معیارهای امتیاز دهی داوران در حوزه هیئت علمی
نحوه ارائه
پاسخگویی به سواالت
خالقیت در ایده
عملیاتی بودن ایده
انديشههايي كه ديروز در سرتان ميگذشت ،امروز شما را آفريده .انديشههايي كه امروز در سرتان ميگذرد،
فرداي شما را خواهد ساخت( .كاترين پاندر)
يك ايده ميتواند به خاك بخورد و يا به جادو تبديل شود ،اين بستگي به فردي دارد كه با آن برخورد ميكند.
( ويليام برنباخ)
وقتي عقيدهي خوب كس ي را ميكش ي ،قسمتي از خود او را نیز ميكش ي (.جك ولش)
راجع به ايدههايتان بينديشيد و آنها را به هم پيوند دهيد( .دكتر شوارتز)
همواره افكار خود را روي كاغذ بياوريد و نگذاريد از ذهنتان فرار كند (.دكتر رابينز)
تا زماني كه خودت طرح و ايدهي بهتري براي پيشنهاد دادن نداري نظرهاي ديگران را سركوب نكن (.ميشل دل)
کمیته علمی
اعضای کمیته علمی متشکل از نفرات زیر می باشند:
-1مدیر کل انجمن های علمی دانشجویی و امور املپیادها
-2مدیر مرکز ایده پردازی ،نو آوری و فناوری اداره کل انجمن های دانشجویی و امور
املپیادها
-3مدیر اداره فوق برنامه اداره کل امور دانشجویی
-4کارشناس ارشد مرکز ایده پردازی ،نو اوری و فناوری اداره کل انجمن های علمی
دانشجویی و امور املپیادها
وظایف کمیته علمی
-1تعیین سوال رویداد
-2غربالگری اولیه ایده ها
تبصره :غر بالگری یا توسط خود کمیته علمی به انجام میرسد و یا بسته به نوع
تخصص می تواند به مرجع مربوطه جهت داوری اولیه ارجاع داده شود.
-3بررس ی و اعالم نظر در مورد فایل اولیه و نهایی ارائه طرح ها
-4تعیین کمیته داوران مرحله نهایی
در ایده یابی از چه سرنخ هایی استفاده کنیم؟
ایده را در عالقه مندی های خود بیابید.
ذهن شما در زمینه هائی که به آنها عالقه دارید سریعتر و پویاتر به تفکر می پردازد.
"کارآفرینان برتر به عالقه های خود پرداختند و موفق شدند“.
حوزۀ کارآفرینی خود را مشخص کنید.
ً
تعیین این حوزه دقیقا به عالقه های شما باز می گردد .کارآفرینی سازمانی ،
کارآفرینی اینترنتی (آنالین و فن آوری اطالعات) ،کارآفرینی کسب و کارهای
کوچک ،کارآفرینی اجتماعی و . .....از این دست حوزه ها می باشند.
·
مطالعه به همراه تفکر و تخیل را هیچ گاه فراموش نکنید.
زمانی که کتاب یا مقاله مورد عالقۀ خود را می خوانید به موضوع مورد مطالعه فکر
کنید و بوسیلۀ قوۀ تخیل خود آن موضوع را در ذهنتان پرورش دهید.خواندن مقاالت
و کتاب هائی را که با عالقه ها و استعدادهای تان منطبق هستند را فراموش نکنید.
همچنین حین مطالعه به حافظه خود رجوع کنید و اگر مطلبی را مشاهده نمودید که
پیش از این در جائی مشابه آن را خوانده بودید یا به عینه در عالم واقعیت دیده
بودید و یا حتی به نوعی با موضوعی غیر مرتبط با آن مطلب ربط هائی در ذهن خود
ایجاد کردید بیشتر به تأمل بپردازید .در این مرحله به زیبائی های ذهن خود بیشتر پی
می برید و ایده ها تراوش می کنند.
صبور باشید ،ایده یک شبه به ذهن شما نمی آید.
فرآیند خالقیت مراحل خاص ی را در بر می گیرد.
از روش های ایجاد خالقیت و ایده یابی استفاده کنید.
این روش ها عبارت اند از :
طوفان ذهنی ()Brainstorming
روش گروه اسمی ()Nominal Group
روش های الگو برداری از طبیعت ()Bionics
روش ارتباط اجباری()Forced association
تجزیه و تحلیل مورفولوژیک ((morphological analysis
روش تفکر موازی که شامل اندیشه واسطه غیر ممکن ( )Intermediate-Impossibles
)پیوند تصادفی ( ) )Random Juxtapositionمعکوس سازی
فن سؤاالت ایده برانگیز
گردش تخیلی یا فن گوردون ( )Speculative excursion
طوفان ذهنی ()Brainstorming
مبنای علمی تکنیک خالقیت طوفان فکری بر اساس مفاهیم خالقیت شناس ی
روانشناختی است .
در روش طوفان فکری شرایطی اعمال می گردد که در آن تعدادی از موانع مهم تفکر
خالق و ایده پردازی به حداقل می رسد .به عنوان مثال در حین ایده پردازی نبایستی
هیچگونه پیش داوری و قضاوتی در باره ایده های افراد بشود چون ارزیابی حین ایده
پردازی مانع ارائه ایده های بیشتر توسط افراد به دلیل ارزیابی شتاب زده و سطحی و یا
نگرانی از نوعی استهزاء دیگران می شود .در مرحله ایده پردازی کمیت ایده ها مورد توجه
است نه کیفیت آنها .ارزیابی ایده ها مرحله جداگانه ای است که بایستی بعد از جلسه
طوفان فکری انجام گیرد .روش طوفان فکری با شیوه های گوناگونی قابل اجراست از
ً
جمله طوفان فکری جهت دار که در آن بارش ایده ها روی موضوعی خاص تر -مثال
امکان حذف کلیه اتالف های ممکن -متمرکز می شود .
چهار قاعده اساس ی طوفان فکری
تمرکز بر کمیت
هرچه تعداد ایدههایی که تولید میشوند بیشتر باشد ،احتمال دست یافتن به یک راهحل اساس ی
و اثربخش بیشتر است.
اجتناب از انتقاد
اگر در مواجهه اولیه با یک ایده ،به جای انتقاد از آن ،به توسعه و بهبود آن فکر کنیم ،یک جو
مناسب برای تولید ایدههای غیرمعمول فراهم میشود .و همچنین باعث بازشدن فکر افرادمی
شود و استفاده از این متد سبب ایجاد دامنه زیادی از راه حلهای باورنکردنی میشود.
استقبال از ایدههای غیرمعمول
ممکن است ایدههای غیرمعمول رویکردهای جدیدی را به مسأله فراهم کنند و منجر به
راهحلهای بهتری نسبت به ایدههای معمول شوند.
ترکیب و بهبود ایدهها
میتوان با ترکیب دو ایده خوب ،به ایدهای بهتر رسید که از هر دو ایده قبلی کاملتر باشد.
روش گروه اسمی ()Nominal Group
تکنیک گروه اسمی ،ابزار تشخیص سودمندی است .چرا که ابزاری ساختاری ،برای
دستیابی به اتفاق نظر گروهی درباره ی موضوعی مشخص است .برای مثال ،دستور کار می
تواند چنین باشد .موانع اصلی برای بهبود بهره وری در سازمان چه هستند ؟ لیست مرتب
به دست آمده از موانع ،داده ی سودمندی برای گروه تشخیص خواهد بود .
فرآیند تصمیم گیری متشکل از پنج مرحله است:
اعضاء گروه در یک میز جمع می شوند و موضوع تصمیم گیری به صورت کتبی به هریک از
اعضا داده می شود و آنها چگونگی حل مسئله را می نویسند؛
هریک از اعضا به نوبه ،یک عقیده را به گروه ارائه می دهد؛ عقاید ثبت شده در گروه به
بحث گـذارده مـی شود تا مفاهیم برای ارزیابی روشن تر و کامل تر شود؛
ً
هر یک از اعضاء مستقال و مخفیانه عقاید را درجه بندی می کنند؛ ! تصمیم گروه آن
تصمیمی خواهد بود که در مجموع بیشترین امتیاز را به دست آورده باشد.
روش های الگو برداری از طبیعت ()Bionics
یکی از تکنیک های خالقیت و نوآوری که در ابداعات فنی کاربرد گسترده و
موفقی داشته تکنیک تقلید و الگوبرداری از طبیعت است .ابداعاتی که در زمینه
علم ارتباطات و کنترل در دهه های اخیر شکل گرفته اند .برنامه ریزی های رایانه
و موضوع هوش مصنوعی همه با الگوبرداری و تقلید از فعالیتهای مغز آدمی
انجام شده اند و روند فعالیتها به گونه ای است که در آینده با ادامه این کار
فنون و ابزارهای بدیع و جدیدی ساخته خواهند شد.
در صنعت ،معماری ،دکوراسیون داخلی و ...کاربرد زیادی دارد.
در دانشگاه
جشنواره ايده هاي برگرفته از طبيعت سال گذشته(دی ماه )92
شهید بهشتی انجام ش
برای این دانشگاه می تواند الگوی خوبی باشد .
برگزار شود****
نيز
در اینجا
**** پیشنهاد می شود
روش ارتباط اجباری()Forced association
این روش توسط چارلز -اس -وايتينگ ابداع شده است .دراين روش همانطورکه ازنام آن استنباط مي شود بايد
بین دوگروه ازپديده ها،ارتباطي اجباري ايجاد کرد براي آشنا شدن با طرز کاراين تکنيک به مثال زيرتوجه کنيد:يک
توليد کننده محصوالت شيشه اي به دنبال طراحي يک فرآورده نووجديدي است .او براي يافتن اين محصول جديد
ازتکنيک ارتباط اجباري به اين ترتيب استفاده مي کندکه فهرستي ازمحصوالت ساخته شده از شيشه مانند حباب
چراغ،ليوان،آينه ،بطري،جام شيشه ومانندآنها راتهيه کرده ودرمقابل آنها سياهه اي ازبازيهاي مختلف را مي نويسد .
سپس ازاعضاء گروهي که براي يافتن محصول جديد گردهم آمده اند مي خواهد که بین اقالم اين دوفهرست رابطه
اي ايجاد کنند .گروه ممکن است درايجاد اين ارتباط به ايده جديدي درمورد محصول شيشه اي برسند،مثال طراحي
ليوانهايي راپيشنهاد کنند که روي آنها شکلهايي نقش بسته ومي توان با آنها بازي خاص ي را انجام داد .يا شيشه اي
راتوليد کرد که درمقابل ضربه هاي توپ مقاوم بوده ونشکند ويا آينه چندتکه اي توليد نمود که براي سرگرمي بچه
ها بکاررود .دراين مثال اگرارتباط اجباري بین فهرست بازي ها ومحصوالت شيشه اي به نتيجه مطلوبي نرسيد مي
توان فهرست ديگري را بطور تصادفي دريک زمينه کامال متفاوت تعيین وازاعضاء خواسته شود بین اقالم فهرست
جديد وفهرست محصوالت شيشه اي رابطه برقرارسازند.به طورخالصه درتکنيک ارتباط اجباري ،اعضاء جلسه براي
يافتن يک رابطه بین دو زمينه اي که با يکديگرمانوس ومرتبط نيستند دست به تالش فکري زده ودراين راه به ايده ها
ونظرات جديدي دست مي يابند .البته درآغاز جلسه هدف ازايجاد ارتباط اجباري براي شرکت کنندگان بيان مي شود
وآنها ضمن ايجاد ارتباط همواره درنظردارند که هدف اصلي چيست.
بطورکلي مي توان گفت فلسفه ايجاد اين تکنيک مبتني برتئوري ضبط اطالعات
زمينه اي درحافظه است.
به اين معني که ساختارذهن طوري است که اطالعات به همراه زمينه يااطالعات
محيط اطرافش درحافظه وارد وضبط مي گردد .به عنوان نمونه اگرشما اولین باربا
فردي درحال شادي آشنا شده باشيد،هرزمان به ياد او مي افتيد حالت شادي به شما
دست خواهد داد .همچنین اگرقصد کنيد ليست غذا را به خاطر بياوريد به همراه آن
ممکن است چیزهايي مثل رستوران،آشپز،نوشابه،بشقاب يا اقالم شبيه آن را به
خاطرآوريد .اما هيچگاه تراکتور يا ماشین ريش تراش به يادتان نمي آيد (مگرآنکه
خاطره اي ازليست غذا وتراکتور يا ماشین ريش تراش داشته باشيد) لذا اين تکنيک
کمک مي کند تا اطالعات اززمينه هاي آن جدا شده وبا يکديگرارتباط جديدي را
برقرارسازند وچه بسا دراين رهگذ ر بتوان به ايده هاي تازه اي دست پيدا کرد.
هر چه ديده و ملس ميشود ،روزگاري ايدهاي ناديدني بودهاست كه سرانجام
كس ي جان بخشيدن به آن را انتخاب كرده است (.ريچارد باخ)
تجزیه و تحلیل مورفولوژیک ((morphological analysis
تكنیك تجزیه وتحلیل مورفولوژیك یا ریخت شناسانه كه توسط فریتززویكی
ابداع شد ،فنی است كه براساس آن پدیده ی مورد نظر از جهت ساختار كلی و
ابعاد مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرارمی گیرد .به این منظور ابتدا سطوح و
ابعاد مختلف موضوع را شناسایی و فهرست می كنیم .برای مثال اگر بخواهیم
در مورد بازاریابی یك كاال راههای جدید و بدیعی بیابیم ابتدا باید ابعاد مختلف
كاال مثل شكل ظاهری ،كاربردهای آن ،خواص و فواید آن ،وضعیت مشتریان و
بازاركاال تبیین و تدوین نمائیم .در این مرحله بایستی سعی كردابعاد كاال را بیشتر
مشخص كرد .برای اینكه بتوان ابعاد یك موضوع و اجزای متشكله (متغیرهای
)آن را با یكدیگر مقایسه و مرتبط نمود ،می توان ابعاد اصلی و اجزای آنهارا
برروی دایره ای متحداملركز نوشته و با چرخاندن دایره های مختلف ،ابعاد و
اجزایآنها را با هم مقایسه و ارتباط آنها را حدس زد.
خالقیت گریختن و پرهیز از موانعی است که ذهن را شکل داده است و آدمی را
به روشها و رویه هایی خوگر ساخته .در مانع شکنی ( )Blockbustingفرد به
شکستن این موانع ترغیب می شود تا به نظرات و مفاهیم نو دست یابد و
بصیرتهای تازه ای را حاصل کند.برای شکستن ذهنیت های پیشین و ورود به
عرصه های نوین تکنیک های چندی ابداع گردیده است که متداول ترین آنها
تفکر موازی ( (Lateral thinkingاست .واضع این شیوه ادوارد دو
بونو( ) Edward de Bonoروش معمول تفکر را همانند حفر گودالی
توصیف می کند که با افزایش اطالعات فرد همان گودال را عمیق تر می سازد
و از دیدن جاهای دیگر برای حفر کردن باز می ماند در حالیکه تفکر موازی نگاه
فرد را به نقاط جدید معطوف می سازد و اطالعات و تجربه های جدید صرفا
به اندیشه های قبلی افزوده نمی شود،بلکه آنها را تغییر داده و الگو و ساختار
جدیدی را ایجاد می کند.
تفکر موازی
-1 یک اندیشه واسطه غیرممکن ( ) )Intermediate impossible
این اندیشه موجب طیران فکر و ذهن شده و با تعدیل آن می توان به اندیشه نو و
عملی دست یافت.به عنوان مثال افسانه های تخیلی در مورد سفر به اعماق
زمین تا به کرات دیگر اگرچه اندیشه هایی غیر ممکن است ولی به عنوان
واسطه ای می تواند موجب دست یافتن به راههای جدید سفر به آن مکانها
گردد .یا فرضا شما به عنوان مدیر مراجعانی دارید که باید در مذاکره با آنها از
افکار و مقاصدشان آگاه باشید چه خوب بود اگر مغز این افراد در محفظه ای
شفاف قرار داشت و شما می توانستید افکار آنها را بخوانید.این واسطه ای غیر
ممکن است و با تعدیل آن شاید بتوانید به روش ی دست پیداکنید که شما را از
اندیشه های طرف مقابل آگاه سازد.
تفکر موازی
-2 پیوند تصادفی ( ( Random Juxtaposition
فرض کنید دیوان خواجه حافظ را به قصد تفال می گشایید و مطلع غزلی را می خوانید
و می کوشید تا مفاد آن را با موضوع مورد نظر پیوند داده و به نتیجه ای برسید.در
این کار شما از روش پیوند تصادفی استفاده کرده اید.در قسمتهای قبل راجع به ارتباط
اجباری نکاتی عنوان گردید که شباهت بسیار با این روش دارد،منتهی تصادفی بودن
روش اخیر وجه تمایز این دو روش می باشد .فرضا شما می خواهید برای سیستم
توزیع کاال های خود به شیوه ای نو دست پیدا کنید یک صفحه از فرهنگ لغت را
بطور تصادفی باز می کنید و چند لغت آن صفحه را بازنویس ی کرده سعی می کنید در
مقابل هر یک از آنها مضوعی در رابطه با توزیع بنویسید.به عبارت دیگر سعی می کنید
تا بین واژه های تصادفی و ناآشنا،با موضوع پیوندی ایجاد کنید و در این جریان به
ایده های جدید برسید.در مثال زیر لغاتی از یک صفحه فرهنگ لغت بطور تصادفی
نوشته و بین آنها و مساله توزیع رابطه ای برقرار گردیده است.
اگر ايدههاي شما مورد تمسخر و استهزاي متخصصان و كارشناسان قرار
نگیرد ،ارزش ي نخواهد داشت ( .رگ ريوانز)
لغات تصادفی
ایده های که از لغات راجع به موضوع توزیع تداعی شده اند
سخاوت
کار توزیع را با سخاوتمندی انجام دهیم .سخاوت نسبت به مشتریان سخاوت نسبت به کارکنان
سخت
قوانین و ضوابط را سخت تر و دقیق تر کنیم.بسته بندی ها را محکم تر سازیم
سختانه :سخن درشت
فعالیت کارکنان بخش توزیع را به شدت کنترل کنیم،در امر توزیع شدت عمل بیشتری به خرج دهیم
سخت یشانی :دلیر
شیوه متهورانه و مخاطره آمیزی را در توزیع پیشه کنیم
سخت جان
به روشهای خود ادامه دهیم،از شکست ها نهراسیم و پایداری کنیم
تفکر موازی
-3 معکوس سازی
مسائل،مشکالت،ضعف ها و نارسایی ها همه می توانند به صورت امکانات،نقاط قوت و
تونایی ها دیده شده و مورد استفاده قرار گیرند،تنها اگر ما نحوه نگرش و برخورد خود
را عوض کنیم و پدیده های اطرافمان را با دیدی دیگر نگاه کنیم .مثال مدیران به
موضوع مقاومت کارکنان در مقابل تغییر به عنوان یک مساله نگاه می کنند و بریا از
میان بردن آن به راه حل های مختلف متوسل می گردند در حالیکه اگر از جنبه مثبت
به آن بنگریم می توانیم راه حل های مناسب بیابیم .مثال دیگر عمارت قدیمی یک
شرکت است که به علت قدمت و کهنه شدن ممکن است مساله ای برای مدیریت
باشد در حالیکه می توان از همین مساله به عنوان یک نکته مثبت بهره گرفت و
شرکت را در این محیط با تزئینات خاص ی سازمان داد که نشان دهنده تجارب فراوان
بوده و جذابیت بیشتری را ایجاد کند.
سواالت ایده بر انگیز
در طول روز ایده های جدید زیادی در ذهن انسان موج می زند که بعض ی از آن ها واقعا با
ارزش و بعض ی بی ارزشند .اما تا زمانی که آن ها را شکار نکنیم نمی توانیم بگوییم کدام
ارزشمند است .چرا که فرآیند خالقیت و نوآوری از تصور شروع می شود و پس از مهندس ی،
تصور تبدیل به ایده می گردد .برای رسیدن به یک ایده الزم است ابتدا اجازه دهیم تصورمان
به آسمان صعود کند ،سپس آن را به زمین آورده و مهندس ی کنیم .یعنی آن را بررس ی،
ارزیابی ،تجزیه ،تحلیل،ترکیب ،تکمیل و تصحیح نماییم تا به یک تصور مهار شده یعنی «ایده»
دست یابیم و این ایده وقتی ارزش بررس ی و تجزیه و تحلیل دارد که خواب را از شما گرفته
باشد .اگر ایده ها مدیریت نشوند ،این قدرت خالقه به سرعت می تواند تبدیل به یک ضعف
شود و کاری را که باید انجام دهیم ،کنترل و سازماندهی ایده هاست .یکی از تکنیک هایی که
به ایده یابی کمک می کند ،تکنیک اسکمپر ( ) scamperاست .این واژه از ابتدای حروف
یک سری واژه های دیگر تشکیل شده و هدف اصلی این تکنیک تحریک قدرت تصور است تا
آن را در جهات مختلف و ضروری به حرکت در آورد .این تحریک به وسیله یک سری سواالت
ایده برانگیز صورت می گیرد که شخص در رابطه با مسئله مورد نظرش از خود سوال می
کند .هفت واژه ی تشکیل دهنده ی این تکنیک عبارت از موارد زیر است.
توانايي يك مدير در تبديل يك جلسه به يك محيط تفكر بزرگترين دارايي
يك شركت است ( .نانس ي كلین)
ايدههاي پرتوان تا پيش از آنكه به كار گرفته شوند ،افسونگراني سراپا بيحاصل بودهاند.
شورانگیزي ايدهها در تحقق آنها است (.ريچارد باخ)
هفت مولفه تکنیک اسکمپر ) (scamper
.1 جایگزینی ( ) substituteچه مواردی را می توان به جای موارد فعلی به کار برد؟
به جای او چه چه کس ی را...؟
از چه فرآیند دیگری می توانیم استفاده کنیم؟
.2ترکیب ( ) combineبا چه چیز دیگری می تواند مخلوط شود؟
مثال :اگر در زندگی روزمره به پیرامون خود دقت کنید به ایده برانگیز بودن این سوال پی خواهید
برد .کاالهایی چون دستمال کاغذی با رایحه ی دل انگیز ،کفش های کودکان که هنگام راه رفتن صدا
می دهند ،یا چراغی که در پاشنه ی کفش روشن می شود ،همه حاصل این سوال است.
.3تغیير یا انطباق ( ) adaptآن را شبیه چه چیزی می توانیم بسازیم؟
مثال :ایده ی نوشیدن نوشابه با نی ،یک ایده ی خالق است و خمیده کردن و به صورت Lدر
آوردن نی سبب راحتی و زیبایی بیشتر شده است.
.4بزرگ سازی ( ) magnifyاگر رنگ،سرعت،شکل و ..را تغییر دهیم چطور می شود؟
آیا باید بزرگ تر ،قوی تر و با ارزش تر گردد؟
چرا آن را چند برابر نکنیم؟
مثال :چند مداد بزرگ و غول پیکر می تواند طرح بسیار زیبایی به ورودی یک دانشگاه بدهد ،یا یک
کپسول آنتی بیوتیک را می توان چند هزار برابر کرد و به عنوان تابلو یک داروخانه مورد استفاده
قرار داد.
.5 کاربردهای دیگر ( ) put to other usesچه استفاده ای از مواد زاید آن می توان کرد؟
با محصوالت مردود شده یا ایده های شکست
خورده چه می توان کرد؟
مثال :روزی نوجوانی این سوال را از خود پرسید که «چه استفاده ای می توانم از این ماشین چمن زنی خراب
بکنم؟» سپس ماشین چمن زنی را به دوچرخه ی خود وصل کرد و بدین طریق اولین موتور گازی دنیا متولد
شد .آن نوجوان « سویی چیرو هوندا » بود که اکنون یکی از بزرگ ترین مردان جهان است.
.6کوچک سازی و حذف ( ) eliminateچگونه می توان آن را متراکم تر و فشرده تر کرد؟
چه می شود اگر کوچک تر شود؟
چه چیزی را می توان حذف کرد؟
آیا می توان این را سریع تر انجام داد؟
مثال :حذف سیستم میکروفن سبب ساخت میکروفن های یقه ای و حذف سیم تلفن موجب ساخت گوش ی
های تلفن همراه شد.
.7معکوس سازی ( ) reverseاگر جای آن ها را با هم عوض کنیم ،چه می شود؟
مثال :اگر به جای جمله ی « بعد از فروش پس گرفته نمی شود » .در مقابل مشتری ها بنویسیم « بعد از فروش
پس گرفته می شود » چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا مشتری با اطمینان بیشتری خرید نخواهد کرد؟ کشف قانون
جاذبه توسط نیوتن نیز حاصل این سوال ساده بود « چرا وقتی سیب از درخت جدا شد ،به طرف پایین آمد و
باال نرفت؟ »
در نظر داشته باشیم که در بعض ی از کتاب های خالقیت حرف ابتدای کلمه ی rearrangeبرای rآمده است
که به معنی چیدمان دوباره و تغییر در ترکیب است و سواالت زیر را می توان برای آن به کار برد:
به چه نحو دیگری می توان در ترتیب قرار گرفتن این ها تغییر ایجاد کرد؟
چه زمان دیگری برای آن کار بهتر است؟
به یاد داشته باشید که اگر دو روش برای انجام کاری وجود دارد ،شما باید روش سوم را به کار ببرید...
گردش تخیلی یا فن گوردون ( )Speculative excursion
تکنیک گوردون روش ی است بسیار مناسب جهت یافتن راه حلهای جدید برای
مسئله و نیز برای اکتشافات علمی و فنی .این روش فرآیندی خاص و منحصر به فرد
و در عین حال مؤثر دارد .واژه Synecticsیک واژه یونانی بوده و مفهوم آن پیوند
ً
اجزای متفاوت و ظاهرا بی ارتباط به یکدیگر است .فرایند بکارگیری این رویکرد
عبارت است از:
- شناسایی و تجزیه و تحلیل مشکل به منظور رسیدن به ماهیت و جوهره آن.
کشف راه حلهایی برای آن جوهره از طریق دیدگاه غیر مرتبط با موضوع. تالش برای تبدیل راه حلهای به دست آمده به راه حل نهایی.در جلساتی که از این روش استفاده میشود فقط رهبر گروه از اصل موضوع اطالع
ً
دارد و موضوعی که مطرح میشود دقیقا اصل موضوع نیست بلکه موضوعی نزدیک
به آن است.
در جوامع مجازی روی اینترنت به سؤاالت افراد توجه کنید.
از روی آن سؤاالت نیازها را شناسائی کنید از جملۀ این جوامع می توان
به http://answers.yahoo.comکه برای یاهو است و یا فروم ها اشاره کرد.
ضروری نیست که ایده شما مشکل یا نیاز بزرگی را رفع کند.
ً
حتی رفع نیازهای کوچک نیز گاها باعث ایجاد کسب و کارهای بزرگی شده اند.
ایده هائی را که تصور می کنید ساده و غيرعملی هستند را جدی بگيرید.
ً
گاها با تفکر روی این نوع ایده ها ،ایده ای بهتر و پویاتر به ذهنتان خطور خواهد کرد.
تا زماني كه خودت طرح و ايدهي بهتري براي پيشنهاد دادن نداري نظرهاي
ديگران را سركوب نكن (.ميشل دل)
چند ایده جالب
پیامک دریافت کنید پول بگيرید
اخیرا یک شرکت تبلیغاتی ایده جدیدی رو به اجرا درآورده که خیلی جالبه و آشنایی با این سایت رو برای
عالقمندان به کارآفرینی در زمینه آی تی توصیه میکنم.
این سایت مانند بقیه سایتهای ارسال پیامک تبلیغاتی کار اصلیش ،ارسال پیامک تبلیغاتیه و تعرفه های تبلیغاتیش
هم کمی باالتره ،تا اینجاش چیز جدیدی نیست اما خالقیت این سایت در اینه که قسمتی از هزینه ای رو که از
تبلیغ دهنده دریافت میکنه به حساب گیرندگان پیامک واریز میکنه.
با این کار چند اتفاق جالب می افته:
اول اینکه وقتی شما به این سایت میرید و ثبت نام میکنید ،اطالعات جامعی از خودتون میدید و مثال سطح
تحصیالت و عالیقتون رو مشخص میکنید و بدین وسیله میگید که دوست دارید ،پیامک های ارسالی برای
شما در چه موضوعاتی باشند در نتیجه پیامک های بی ربط برای شما ارسال نخواهند شد.
دوم اینکه تبلیغ دهنده که مشخص کرده تبلیغش برای چه تیپ افرادی بره ،پیامش رو به افراد مرتبط با موضوع
خودش رسونده و از پرداخت هزینه بیخود برای ارسال پیامک برای افراد غیر مرتبط جلوگیری میشه
سوم اینکه دریافت کننده پیامک ضمن دریافت پیامک در موضوعات مرتبط و مورد عالقه به ازای دریافت هر
پیامک قسمتی از هزینه پرداختی تبلیغ دهنده رو دریافت میکنه
و بدین طریق یک کسب و کار برنده -برنده -برنده شکل میگیره.
چگونه این ماست فروش ،میلیاردر شد!
َحمدی اولوکایا ،موسس و مدیر عامل شرکت « ُچبانی» است که در طول شش سال که از آغاز فعالیتش میگذرد ،حدود ۲۰درصد از بازار شش و نیم میلیارد دالری
ماست در آمریکا را در کنترل خود گرفته است .نام آقای اولوکایا که کرد ترکیه است ،در فهرست میلیاردرهای سال ۲۰۱۳مجله فوربس قرار دارد.
موسسه « ُچبانی » در مجموع حدود دو هزار کارمند در استخدام خود دارد و محصول خود را در دو کارخانه که بزرگترین مراکز تولید ماست در جهان هستند ،تولید
میکندُ « .چبانی» پر فروشترین ماستی است که در بازار آمریکا به فروش میرسد.
حمدی اولوکایای 41ساله میگوید راز موفقیتش بازگشت به موضوعات اساس ی و اولیه در شناخت بازار و پیروی از غریزه خود بوده است.
وی سال 2005به این اندیشیده است که اگرچه ماستهای آمریکا ،عمدتا ماست میوهای و ماستهای شیرین و آغشته به شکر هستند ،ماست واقعی همان ماستی
است که در مناطقی مثل کوهستانهای مناطق کردنشین تولید و مصرف میشود و قاعدتا باید یک چنین محصولی بسیار بهتر از ماستهای شیرین به فروش برسد.
وی با دریافت یک وام یک میلیون دالری از اداره کمک به تجارتهای خرد در آمریکا توانست اولین کارخانه خود را خریداری کند.
پس از آن آقای اولوکایا مصطفی دوئان ،یک کارشناس با تجربه ماستبندی را از ترکیه به آمریکا آورد .آنها به مدت 18ماه انواع ماستهای محصول آمریکا و ماستهای
وارداتی را آزمایش کرده و باالخره روش ویژه ماستبندی خود را تثبیت کردند.
آنها میدانستند که بازار آمریکا به ماست شیرین عادت کرده ،ولی از خالل صحبت با مصرف کنندگان متوجه شدند که بسیاری از آنها ماستهای طبیعی را که در
کشورهای اروپایی و خاورمیانه رایج است ترجیح میدهند.
آقای اولوکایا در عین حال به این نکته نیز توجه کرد که الگوی مصرف مواد غذایی در آمریکا به سمت مواد طبیعی و کاستن از شکر و مواد مصنوعی گرایش پیدا کرده
است .همین نکات ساده راز موفقیت بنای امپراطوری ماستبندی در آمریکا بود.
حمدی اولوکایا در حال حاضر در آمریکا صاحب دو کارخانه است؛ یکی کارخانهای قدیمی در ایالت نیوجرس ی که سابقا به شرکت تولید کننده محصوالت غذایی « َ
کرفت»
تعلق داشت و دیگری کارخانه جدیدی که با هزینه 450میلیون دالر در ایالت آیداهو احداث شده است.
موسسه ُچبانی سال 2011یک کارخانه دیگر نیز در اتریش راه اندازی کرد و به سرعت به سومین تولید کننده ماست در آن کشور بدل شد .این مؤسسه در نظر دارد که
حمدی اولوکایا نمونهای از مهاجرینی است که به آمریکا مهاجرت کرده و سرنوشتی موفق و برجسته برای خود رقم زدهاند و به قول معروف «آرزوی آمریکایی» در مور
آنها محقق شده است.
در شرایطی که باراک اوباما قصد دارد قوانین و شرایط مهاجرت به آمریکا را به شکلی بنیادین اصالح کند ،مدافعان این طرح افرادی مانند آقای اولوکایا را نماد
مهاجرین موفقی میدانند که با نوآوریهای اقتصادی به رونق بازار کار و تولید در جامعه آمریکا کمک کردهاند.
در سال جاری فعالیتهای خود در بریتانیا را نیز آغاز کند.
فهرست دوره هاي آموزش ي طراحي شده در صورت تمایل
با توجه به اهميت موضوع مالكيت فكري و نياز سازمانها ،دورههاي مختلف قابل طراحي و برگزار مي باشد.
-1كليات حقوق مالكيت فكري
-2حقوق و ثبت داراييهاي فكري در ايران
-3ثبت اختراع در سطح بین املللي
-4ثبت عالم تجاري و مديريت برند
-5قراردادهاي ليسانس فناوري
-6حقوق انتقال فناوري
-7مديريت مالكيت فكري براي مدیران صنایع
-8مديريت تجاري سازي اختراعات
-9مديريت استراتژيك برند
-10حمايتهاي قضايي مالكيت فكري
-11حقوق نرم افزار و كپي رايت
-12حقوق تكنولوژيهاي نو (نانو و بيو)
همچنین دوره كوتاه مدت "تربيت نیروي انساني زبده براي دفاتر مالكيت فكري و تجاري سازي" (100
ساعت)
چند سایت مفید
لینک :اداره مالكيت فكري كره ())KIPO
لینک http://www.kipo.go.kr/kpo/eng/ :اداره ثبت اختراعات اتحاديه اروپا)))EPO
لینک http://www.epo.org :
اداره مركزي ثبت اختراع ،طرح صنعتي و عالئم تجاري هند
لینک http://www.patentoffice.nic.in/ :
لینک http://www.jpo.go.jp :
اداره ثبت اختراعات ژاپن ))) JPO
اداره ثبت اختراعات و عالمت تجاري امريكا ()) USPTO
لینک http://www.uspto.gov :
لینک http://www.wipo.int :
سازمان جهاني مالكيت فكري ()WIPO