Transcript اضطراب
بسمه تعالی
خدمات بهداشت روان در بالیا
مقدمه
بالیای طبیعی ساالنه منجر به مرگ،معلولیت جسمی و روانی و تغییر روند و مسیر زندگی میلیون ها نفر و صدمات
مالی شدید برای افراد ودولت ها می گردند.کمک ها و امداد ها از سایر نقاط کشور و سایر نقاط دنیا به دنبال
وقوع زلزله به سرعت به منطقه آسیب دیده ارسال می گردد.کمک های بهداشتی یکی از مهم ترین و اولین امداد
هایی است که به مناطق فاجعه زده میرسد.هر چند تا سال های اخیر سیاست گذران بهداشتی در برابر وقایع
آسیب زا کمتر به عوارض روان شناختی می پر داختند،طی سال های اخیر اهمیت رسیدگی سریع و به هنگام به
واکنش های روانی افراد آسیب دیده در طی زلزله بر متولیان بهداشت محرزشده و به همین دلیل پرداختن به
واکنش های روانی بازماندگان به هدف عادی سازی واکنش ها و جلوگیری از بروز عوارض دیر پا که منجر به
افت کیفیت زندگی و کاهش کار آیی افرادمی گردد،از اهم اهداف فعالیت های متخصصین و کارشناسان بهداشت
روان اعزامی به مناطق آسیب دیده محسوب می شود.
خدمات بهداشت رواني:
بهداشت روانی :حالتی از رفاه که درآن فرد توانایی هایش را باز می شناسد و قادر است با استرس های
معمول زندگی تطابق حاصل کرده از نظر شغلی مفید و سازنده باشد و با دیگران مشارکت و همکاری
داشته باشد .مهمترین اختالالت رواني ناشي از وقوع بالیا شامل واكنش استرس ،اختالل استرس پس از
ضربه و اختالل انطباق ميباشد .بیش از وقوع بال مهم ترین واكنشي كه در بین افراد جامعه دیده
ميشود واكنش انكار است حساسیت زائي در بین افراد جامعه و احیانا ً مسئولین نسبت به تهدید جدي
عوامل خطر باعث ایجاد این واكنش مي شود شناسایي و مقابله با این واكنش به عهده همه دست
اندركاران بخصوص معاونت بهداشتي است .
بر اساس آمار 30 – 40درصد كساني كه تحت تاثیر یك بال قرار ميگیرند به بیماریهاي رواني دچار
ميشوند.
حمایت رواني در بالیا چیست ؟
فرایندي است كه درراستاي تامین سالمت رواني آسیب دیدگان سوانح انجام مي گیرد تا به آنها كمك كند به
طور موثر خود را با فشار هاي رواني ناشي از سوانح سازگار نمایند و با افراد خانواده و محیط خود
ارتباط مناسب برقراركنند .
واكنش رواني افراد در بالیا
پس از هر سانحه یا بال افكار واحساسات و یا رفتار هایي در بین افراد بازمانده اي كه آسیب دیده و یا
شاهد صحنه اي دردناك بوده اند جریان پیدا مي كند .
وجود این واكنش ها در هفته هاي اولیه وقوع بالیا امري طبیعي است و به معني وجود بیماري رواني در
آنها نیست.
این عالیم واكنشي طبیعي به یك حادثه كامالغیر معمول است ودر بسیاري از موارد در طول زمان تخفیف
مي یابدو از بین مي رود.
واكنش هاي روانی افراد در مراحل مختلف بالیا
مرحله تماس یا ضربه :این مرحله در چند دقیقه پس ازحادثه بروز مي كند و غالبا
گذرا و كوتاه مدت است.
مرحله واكنش یا قهرمان گرایي :در ساعات اولیه حادثه بروز مي كند و افراد
احساس مي كنند باید كاري انجام دهند و بطور داوطلبانه در امداد رساني شركت مي
كنند.
مرحله امیدواري وفراموشي غم :یك هفته تا چند ماه پس ازحادثه بروزمي كند
وهمزمان با رسیدن نیروهاي كمكي افراد امیدوار شده و به یك حالت ارامش نسبي
مي رسند .
مرحله مواجهه با واقعیت 2 :الي 3ماه پس از وقوع حادثه بروز میكند و افراد تازه
متوجه وسعت خسارات میشوند.
مرحله تجدید سازمان 6 :ماه تا یك سال پس از وقوع حادثه بروز مي كند و افراد
شروع به بازسازي رواني وبازسازي زندگي خود میكنند .
گروه هاى آسیب پذیر در بالیا كدامند؟
بالیا بر افراد اثر یكساني ندارند و برخي نسبت به دیگران آسیب پذیري بیشتري دارند .كودكان ،زنان ،
سالمندان و همچنین معلولین و كساني كه تنها زندگي مي كنند یا منابع حمایتي و مالي كمتري دارند و افراد
بي سواد وكساني كه دسترسي به اطالعات ندارند احتمال دارد در هنگام وقوع بالیا دچار عوارض رواني
بیشتري شوند .
عالیم اختالالت رواني در افراد آسیب دیده كدامند؟
اضطراب :احساس نگراني ،دلهره ودلشوره ،انتظار وقوع حوادث بد در اینده همراه با عالیم جسماني
مانند :طپش قلب ،تنگي نفس ،لرزش تعریق ،احساس كوفتگي و فشار عضالني ،كاهش تمر كز
حواس و بي خوابي از عالیم اضطراب است .
افسردگي :احساس غمگیني و بي عالقگي به زندگي ،ناامیدي ،لذت نبردن از زندگي ،آرزوي مرگ و
در موارد شدید افكار یا حتي اقدام به خود كشي،بي اشتهایي ،كندي در فكر وحركت یا بر عكس بي
قراري حركتي و بي خوابي از عالیم افسردگي است .
تحریك پذیري و عصبا نیت زیاد
تجربه مجدد حادثه :به این صورت كه انگار دوباره حادثه اتفاق مي افتد .این عالمت مي تواند در خواب
یا بیداري اتفاق بیافتد ودر برخي موارد شخص به شكلي عمل كند كه انگار در همان موقعیت قرار دارد .
عالیم جسماني مبهم بدون وجود بیماري جسماني
عالیم اختالالت رواني شدید :
الف ) توهم یعني درك محركي كه وجود خارجي ندارد .
ب )هذیان یعني فكرهاي غلطي كه با فكر و فرهنگ اطرافیان متفاوت بوده و با استدالل نیز اصالح
نشود .
چه كساني را باید به پزشك مركز ارجاع فوري داد ؟
كساني كه قصد آسیب رساندن به خود را دارند ویا منشاء مزاحمت براي دیگران هستند .
كساني كه شدت مشكالت عصبي رواني آنها به حدي است كه اظهار مي كنند نمي توانند رنج آن را
تحمل كنند ویا در انجام امور روزمره خود ناتوانند .
كساني كه دچار عالیم بیماري رواني شدید شده اند.
كساني كه تجربه مجدد حادثه در آنها پس از یك ماه هنوز ادامه دارد .
كودكاني كه دچار پسرفت شده اند.
حمایت هاي اولیه روانى -اجتماعى براى آسیب دیدگان بالیا
با آسیب دیدگان ارتباط صحیح برقرار كنند .
در انتقال مصدومین جسماني به بیمارستان عجله نكنند .
به افراد اطالعات صحیح بدهند .
افراد را از دیدن جنازه عزیزانشان محروم نكنند .
استراحت شبانه ضروري است .مردم را تشویق كنند سر و صداي شبانه را كم كنند
براي آرامش بخشیدن به افراد از باو رهاي دیني آنها كمك بگیرند.
افراد را تشویق كنند در مراسم تشیع جنازه و نماز میت شركت كنند
سعي نكنند افراد را به زور از محل سكونت خود دور كنند.
مانع تجمع داغ دیدگان نشوند .عزاداري عمومي به آرامش رواني آسیب دیدگان كمك مي كند .
داغدیدگان را به شركت در فعالیت هاي اجتماعي ،ورزشي و باز سازي تشویق كنند .
در صورت وقوع درگیري جلو گیري از دعوا و جر وبحث مفید است .
در صورتي كه متوجه شدند فردي به علت فشار رواني به مواد مخدر روي آورده او را از این كار
منع كنند.
در صورتي كه عالیم اختالالت رواني در افراد مشاهده شد آنها را به تیم حمایت رواني -اجتماعي
معرفي كنندولي صراحتا عنوان نكنند كه او رواني شده .
باید ها:
نباید ها:
به افراد کمک کنیدتا نیازهای پایه و اولیهخود مانند غذا،سرپناه و خدمات پزشکی
را تامین کنند .اطالعات درست و آسانی
به افراد در مورد چگونگی رفع این نیاز
هابدهید(فراهم کردن امنیت و حمایت).
بازماندگان را مجبور نکنیدکه در مورد داستانخود و اتفاقاتی که پیش آمده به خصوص در
مورد جزییات ماجرا صحبت کنند.چرا که ان کار
ممکن است سبب کاهش خونسردی و آرامش
افرادی گردد
به افرادی که تمایل دارند در موردحادثه اتفاق افتاده و احساساتشان با
شما صحبت کنند،گوش دهید(فراهم
کردن آسودگی و آرامش).
که تمایل ندارند جزئیات زندگی خود را برای
دیگران بازگو کنند.
با افراد مهربان و دوستانه رفتار کنید،حتی اگر که آن ها شمارا نپذیرند (فراهم
کردن آسودگی).
اطالعات درست ودقیقی در مورد حادثهو آسیب و اقداماتی که در حال انجام
است ارایه دهید.این کارمی تواند
به دیگران کمک کند که شرایط را بهتر
بفهمند(کمک به آسودگی).
به افراد کمک کنید تا با دوستان وآشنایانشان ارتباط بر قرار کنند(ارتباط با
دیگران).
به افراد اطمینان بی مورد ندهید مثالنگویید<<همه جیز خوب خواهد شد>>
و یا<<حداقل شما زنده ماندید>>
بیان این جمالت سبب کاهش آرامش افراد می
گردد.
به افراد نگویند که در حال حاضر چه باید انجامدهند،یا چگونه فکرکنند،یا چه احساسی داشته
باشند و یااینکه قبال چه کاری باید کنند .این کار
باعث کاهش خودکار آمدی و افزایش احساس
گناه می شوند.
قولی ندهید که قابل اجرا نیست.قول هایی کهاجرا نشوند منجر به کاهش امیدواری در فرد
می شود.
پایان