نقش بهداشت محیط در کنترل بلایا و حوادث
Download
Report
Transcript نقش بهداشت محیط در کنترل بلایا و حوادث
تهيه كننده :مهدي اماميان فرد
شاغل در شبكه بهداشت و در مان شهرستان شوشتر
www.environmentalhealth.ir
نقش بهداشت محیط درمدیریت بالیا و حوادث
نقش بهداشت محيط در مديريت بحران و حوادث غير مترقبه
www.environmentalhealth.ir
تعریف بال:
بال) :)disasterبال موقعیتی است که باعث سطحی از خرابی و
ویرانی وچنان تاثیر ی بر جامعه می گذارد که واکنش دادن نسبت به آن
خارج از توان است
www.environmentalhealth.ir
خصوصیات بالیا
بالهای طبیعی( :)natural disasterعملی از طبیعت -،مثل طوفانها( تند
باد ،گرد باد ،گرد بادهای دریایی و کوالک برف) ،موج سرمای سخت ،موج
گرمای سخت ،سیل ،بهمن ،ریزش کوه ،زلزله،اتشفشان خشکسالی و به
دنبال ان قحطی و -...با چنان شدتی که وضعی فاجعه انگیز ایجاد کند و دراین
وضع شیرازه زندگی روزمره ناگهان گسیخته شود و مردم دچار رنج درماندگی
شوند ،و در نتیجه به غذا پوشاک سرپناه مراقبت های پزشکی وپرستاری و
سایر ضروریت های زندگی و به محافظت در مقابل عوامل وشرایط نا مساعد
محیط محتاج میگردند
بالیای ساخت دست بشر :بالیای حاصل از تکنولوژی و فعالیتهای انسانی
مثل،حوادث کارخانه ها ،حادثه راکتور های هسته ای،نشت و ریزش نفت،ورود
سموم به شبکه ابرسانی ،حوادث بنایی ،تصادفات هوایی،ترن ،اتومبیل،
اتوبوس ،کشتی ها ،را می گویند
www.environmentalhealth.ir
شرایط اضطراری ):)emergency
حالتی است که در ان اقدامات عادی وفعال قطع واقدامات فوق العاده و
فوری به منظور مفابله با بال اجام میشود
اثرات بالیا :
-1 جنبه محیطی(آلودگی منابع آب آشامیدنی ،تخریب سرپناه ها،اختالل در
سیستم دفع زباله وفاضالب،آلودگی مواد غذایی،افزایش ناقلین،اجساد
انسانی والشه حیوانی )
-2 جنبه بهداشتی(روانی،عاطفی،جسمی و بیماری های همه گیر )
-3 جنبه اجتماعی
-4 جنبه اقتصادی
-5 جنبه مدیریتی واجرایی دارد
www.environmentalhealth.ir
نقش بهداشت محیط درمدیریت بالیا و حوادث
نظر به اینكه هر حادثه (طبیعي و یا ساخته دست انسان) خصوصیات ویژه به خود دارد و در هر كشوري
وسایل و منابع متفاوتي در اختیار است نمي توان دستورالعمل كلي و جامع كه بتواند مفید باشد ارائه كرد
بنابراین میتوان ازنكات مشترك بهداشت محیط در شرایط بالیا در اغلب نقاط دنیا با توجه به جمیع شرایط
استفاده كرد هنگام وقوع بالیا نیاز به اطالعات فني در زمینه روش هاي اضطراری ذیل می باشد
-1:نظارت بهداشتي بر تهیه آب آشامیدني،
-2نظارت بر دفع فضوالت انسانی،حیوانی و سایر فضوالت
-3نظارت بر تامین مواد غذایي بهداشتي و مناسب
-4نظارت برمحل اسكان موقت ودائم مناسب
، -5نظارت بر دفع بهداشتي مواد زائد جامد (زباله )
،-6نظارت بردفع اجساد آسیب دیدگان و احشام
، -7نظارت ومشاركت بررعایت نكات بهداشتي مستراح وحمام هاي احداثي در محل هاي مورد نیاز آسیب
دیدگان
-8گندزدایی و حشره زدایی وکنترل سریع مگس،پشه،موش وسایر حشرات و جوندگان مزاحم
فایده ّآشنایی با فعالیت های بهداشت محیط
مي تواند باعث افزایش توان عملیاتي نیروهاي درگیر بهداشت محیط در راستاي تامین سالمت در منطقه
شو د .در مراحل اولیه وقوع بال چنانچه ماموران بهسازی گروه امداد دقیقا بدانند در مقابه با ضایعات
مهم چه کاری انجام دهند ،از سر در گمی و تاخیر تا حدودزیادی جلوگیری می شود .واضح است که
بدون برنامه ریزی دقیق و آمادگی قبلی ،مقامات بهداشتی نمی توانند این نیازها را براورند .به ماموران
امداد باید آموزشهای عملی ساده داد تا بتوانند وظایف خود را در شرایط غیر عادی و مخاطره امیز از
فاجعه انجام دهند .فرآیند هاي مرتبط با بهداشت محیط در قالب اقدامات قبل از وقوع ،هنگام وقوع و بعد
از وقوع بالبه شرح ذیل ارائه میگردد
www.environmentalhealth.ir
-1 اقدامات قبل از وقوع
حدود ومیزان اقدامات قبل از بروز بال بستگی به قابلیت پیش بینی وتکرار این
بالیا دارد وشامل پیش بینی در زمینه
-1 کارکنان -2مواد -3خدمات
در برنامه ریزی قبل از وقوع بال باید از تمام منابع موجود استفاده کامل کرد
،لذا باید دراین امر بسیاری از سازمانهای دولتی ،شهرداری ومقامات محلی ،
سازمانهای امدادو توده مردم وظیفه بر عهده داشته باشند
بمنظور جلب مشاركت بین بخشي و درگیر نمودن سایر دستگاههاي مرتبط
مانند اداره كل حوادث غیر مترقبه استانداري ،بنیاد مسكن ،هالل احمر
،بازرگاني ،اداره آب و فاضالب و… از طریق برگزاري جلسات كمیته حوادث و
سوانح كه باید بطور ماهیانه برگزار شود تا دستگاههاي مرتبط با شرح وظایف
خود آشنا ودراین زمینه جهت موارد خاص منابع اعتباري و نیروي انساني
مورد نیاز را از اعتبارات غیر جاري وتخصصي حوادث و بالیا پیش بیني
نمایند تااز موازي كاریهاي احتمالي جلوگیري و درحفظ منابع صرفه جویي
شود.
www.environmentalhealth.ir
چندتا از اقدامات پیش از وقوع بالدر مورد بالیای مختلف شامل:
طوفانها :
-1کاشتن درختهای عمیق ریشه به عنوان باد شکن های طبیعی -2طراحی وبنای ساختمان با
مواد مناسب وبست های کافی به طوری که دیوارها به پی بنا وسقف محکم متصل شده باشند -3
خودداری از ایجاد بنا در نزدیکی ساحل -4تعمیر ویا تخریب ساختمانهای کهنه وفرسوده -5تهیه
منابع اب کافی ووسایل تلمبه زدن اب و...
سیل و امواج مد دریا
-1ساختن سد جهت جلوگیری از سیالب -2محکم ساختن کناره های مسیل به وسیله
خاکریزی وساختن دیواره با بتون یا مصالح دیگر -3الیه روبی مسیر رودخانه
زمین لرزه
-1پیش بینی فضای باز کافی دراطراف بنایا-2محکم کردن قسمتهای پی ساختمان به
همدیگر -3بررسی ساختمانهای که در زمین لرزه های قبل سالم مانده اند
تصادفات وحریق
-1به کار بردن مواد نسوز ووسایل ایمنی در معادن،کارخانه ها وانبارهای مواد قابل
اشتعال وانفجار و-2...تهیه تجهیزات مبارزه با حریق ونیز تامین اب کافی -3اموزش
تمرینهای کافی به کار کنان-4و...
www.environmentalhealth.ir
پیش بیني تجهیزات و ملزومات فني مورد نیاز شامل
شیشه نمونه برداري آبكیت كلرسنج و معرفهاي مورد نیاز به میزان كافيكلمن یا كلدباكس
كیسه یخ
پمپ سم پاش ولوازم یدكي مورد نیاز
سموم مورد نیاز
قطب نما
بیل وكلنگ
چراغ قوه
مواد گندزدا ( پركلرین ،هاالمید ،كرئولین )
وسایل وابزار گندزدایي (سطل ،آبگردان )
وسایل حل نمودن
صافي
پملپ ( سیم ،مهره پلمپ )
ماسك
www.environmentalhealth.ir
آموزش نیروهاي اجرایي
بمنظور افزایش توان اجرایي نیروهاي بهداشت محیط درمراكز بهداشتي درماني تابعه درشرایط بحران
میبایست آموزشهاي الزم درزمینه فعالیتهاي مختلف بهداشت محیط مانند كنترل كیفي آب ،كنترل مواد
غذایي ،روشهاي جمع آوري و بهداشتي زباله درشرایط بحراني ،جمع آوري ودفع بهداشتي فاضالب
درشرایط بحراني ،نظارت وكمك دراحداث توالتهاي بهداشتي ،نظارت و كمك دراحداث حمامهاي
بهداشتي ،نظارت وكمك درتدفین اجساد والشه حیوانات ،آموزش در زمینه كاربري سموم مختلف ،
آموزش درزمینه كاربري مواد گندزدا در اماكن عمومي ومحلهاي موقت ودائم اسكان آسیب دیده گان ،
روشهاي مبارزه با حشرات وجوندگان ناقل بیماریها
آموزش پیش بیني وتهیه نقشه هاي اجرایي توالتهاي بهداشتي ،حمام بهداشتي ،دستور العمل كاربردسموم و موادگندزدا در شرایط بحراني وباتوجه به شرایط جغرافیایي ،فرهنگي و اجتماعي
پیش بیني وسایل وملزومات مورد نیازپرسنل بهداشت محیط شامل ( چادر ،كیسه خواب ،لباس كار ،وسایل ارتباطي (تلفن ثابت وهمراه ) ،كاله ایمني ،دستكش ،عینك حفاظتي ،وسیله نقلیه مناسب و000
تهیه نقشه ایي ازوضعیت جغرافیایي و توپوگرافي منطقه كشور ،استان ،شهرستان و000
مشخص نمودن عوامل خطر درمناطق مختلف جغرافیایي استان ومناطق مختلفسطح بندي مناطق مختلف شهري براساس عوامل خطر موجود در هر منطقه (كشور ،استان ،شهرستان
)
- پیش بیني نیروي انساني مورد نیاز باتوجه به جمعیت ،وسعت و شرایط جغرافیایي منطقه
- انجام مانور هاي عملیاتي :شایسته است بمنظور شناسایي نقاط قوت وضعف وتوان عملیاتي كلیه
دستگاههاي عضو بخشهاي مختلف توسعه و كارگروه كمیته حوادث غیر مترقبه شهرستان واستان با
اجراي مانور وضعیت خود را ارزیابي كه درزمان حوادث وبالیاي غیرمترقبه از منابع مالي وانساني
حداكثر بهره را بدست آورد.
www.environmentalhealth.ir
-2 اقدامات هنگام وقوع حادثه
نیروهاي بهداشتي درماني و بهداشت محیط دركنار سایر گروه هاي امداد و نجات بعنوان امدادگر در محل
وقوع حادثه درنجات مصدومین مشاركت فعال داشته و درشناسایي محلهاي مناسب اسكان موقت ودائم
وسایر عوامل تأثیرگذار برسالمت آسیب دیده گان شامل موارد ذیل مداخله نمایند :
الف – حضور كلیه نیروها درمنطقه براساس تقسیمات از قبل پیش بیني شده
ب -بررسي وضعیت شبكه توزیع آب در نقاط شهري وروستایي
ج -درصورت عدم اطمینان از شبكه توزیع آب توصیه براستفاده از آبهاي بسته بندي
د -انجام مستمر كلرسنجي از آبهاي موجود درمنطقه وتوصیه برافزایش میزان كلر باقیمانده تامیزان
ppm 1- 8/0در شبكه توزیع وتانكرهاي توزیع هنگام بازگیري ppm 2و هنگام تخلیه ppm 1
ح – نمونه برداري باكتریولوژیكي آب بطور وسیع باتوجه به افزایش موارد شكستگي وبصورت پراكنده
درشبكه توزیع ،تانكرهاي مستقر در منطقه وارسال نمونه ها به نزدیكترین آزمایشگاه آب وفاضالب
شهرستان ویا استان معین واعالم موارد نامطلوب به متولیان تأمین آب بمنظور اصالح سیستم توزیع آب
ط -انجام آزمایشات شیمیایي باتوجه به وسعت وشكستگي ها ومنابع توزیع آب واعالم موارد نامطلوب به
متولیان تأمین كننده آب
و -آموزش سالمسازي آب درحجم هاي مختلف به گروههاي آسیب دیده همراه با توزیع دستورالعملهاي
مربوطه
ر -شماره گذاري ( كدگذاري ) منابع ثابت وسیار توزیع آب باتوجه به وسعت منطقه
ز -تعیین نقاط آلوده ومخازن آلوده برروي نقشه منطقه مورد نظر
ه -پیگیري موارد آلوده كلرباقیمانده صفر ،شكستگیها و 000تارفع مشكل
www.environmentalhealth.ir
بهداشت نظارت برمواد غذایي
( شامل كلیه مواد غذایي وارد به منطقه بصورت بسته بندي ،فله و ) 000
نظارت برانبارهاي نگهداري مواد غذایي باتوجه به تنوع مواد غذایي واردبه منطقه
نمونه برداري از مواد غذایي وارسال به آزمایشگاه كنترل مواد غذایي
آموزش دست اندركاران نگهداري وتوزیع مواد غذایي درزمینه جلوگیري از آلودگیهاي احتمالي مواد غذایي
توصیه براستفاده از مكانهاي مناسب كه داراي حداقل شرایط مناسب بهداشتي جهت نگهداري مواد غذایي باشند.
توزیع كنندگان مواد غذایي میبایست داراي كارت تندرستي ومعاینات مرتبط باشند .
توزیع كنندگان مواد غذایي نسبت به رعایت نكات بهداشت فردي وبهداشت عمومي وپوشیدن لباس مناسب ملزم
باشند.
نظارت برنحوه جمع آوري ودفع بهداشتي زباله شامل ( نگهداري زباله درمحل ،جمع آوري زباله و دفع زباله )
نظارت برنحوه جمع آوري ودفع بهداشتي فضوالت حیواني
نظارت برنحوه جمع آوري ،حمل ودفع الشه حیوانات
نظارت برنحوه جمع آوري ودفع بهداشتي فاضالبها
انجام گندزدایي آبهاي راكد وفاضالبهاي مناطق مختلف ونظارت بر تصحیح آنها
نظارت و مشاركت در احداث توالتهاي بهداشتي
نظارت ومشاركت دراحداث حمامهاي بهداشتي
سم پاشي محل اسكان آسیب دیده گان قبل از برپایي چادرها واردوگاهها
گندزدایي مرتب سرویسهاي بهداشتي
مبارزه با حشرات وجوندگان ناقل بیماریها
جلوگیري از بوجود آمدن محلهاي كانون رشد ونمو حشرات وجوندگان دراطراف محل اسكان آسیب دید گان
تعیین محل مناسب جهت استراحت نیروهاي بهداشتي مستقر درمنطقه
استفاده از كلیه دستورالعملهاي تهیه شده قبل از بروز حادثه
تقسیم مناسب نیروي انساني باتوجه به نیروهاي موجود بمنظور جلوگیري از فرسایش توان جسمي و روحي آنها
www.environmentalhealth.ir
-3 بعد از وقوع حادثه:
اغلب اقدامات بهداشت محیط که در این راهنما ذکر میشود مربوط به
دوره پس از وقوع بال است
www.environmentalhealth.ir
برنامه ریزی و مدیریت فعالیتهای بهداشت محیط
درحل مسایل بهداشت محیط که بر اثر بالهای طبیعی مطرح میشود
،توانایی فنی فقط یک جنبه کار تشکیل میدهد .اجرای ثمر بخش این
آگاهی فنی در شرایط مشکل ،مستلزم برنامه ریزی قبلی وهماهنگی با
سالیر فعالیت های منطقه مصیبت زده است تا بتوان از منابع موجود
حداگثر استفاده را بعمل اورد
www.environmentalhealth.ir
اقدامات بهداشت محیط
-1 جستجو،نجات و تخلیه
فوری ترین وظیفه بعد از وقوع بال عبارت است از پیدا کردن و نجات
دادن اشخاص مجروح ،پیر وعلیل و کسانی که به دالیل دیگر قادر به
فرار از موقعیت های خطرناک نیستند.ماموران بهسازی نیز ممکن است
به کار نجات وتخلیه کمک کنند .برای کمک به کار نجات و تخلیه
،کارکنان بهداشت محیط باید با دستگاه ها وشیوه های ارتباطات وحمل
ونقل محوطه اسیب دیده اشنا باشند.
در هنگام انتقال افراد به محل های موقت ،اقدامات بهداشتی چندانی نمی
توان انجام داد
www.environmentalhealth.ir
اقدامات بهداشت محیط در طی دوره تخلیه
ٱب
حداقل 3لیتر برای هر نفردر روز در آب وهوای سرد ومعتدل
حداقل 6لیتر برای هر نفر درروز در آب هوای گرم
ابی که از منابع مشکوک تهیه میشود باید جوشانده ویا گندزدایی شود .
در صورتی که امکان جوشاندن اب برای افراد درحال کوچ نباشد توزیع قرصهایی محتوای کلر یا ید
روش دیگری برای گندزدایی اب میباشد
دفع فضوالت
هنگامی که افراد درحال کوچ هستند تهیه مستراح بهداشتی کار بسیار دشواری است وبرای جمع آوری
زباله کار چنندانی نمی توان انجام داد بااین وجودگروه بهداشت محیط باید مدفوعات وزباله ها را در:
شیارهایی باعمق60 cmوعرض 45cmوطول 3mبرای هر 1000نفر کنده شود و پس از استفاده با
خاک کنده شده پر گردد و لگد کوب گردد.
غذا
فقط از غذاهای فاسد نشدنی که احتیاج به پخت وپز ندارن توزیع نمایند
www.environmentalhealth.ir
اقدامات بهداشت محیط در اردوهای موقت
تامین سرپناه
چادر راحت ترین و متداولترین نوع سر پناه اضطراری است.
محل اردوهای تفریحی که در نزدیک شهر یا محل وقوع بال قرار دارندبه
دلیل داشتن بعضی از تاسیسات بهداشتی محلهای مناسبی هستند
الف -اردوهای چادری
ب -ساختمانها
www.environmentalhealth.ir
الف :اردوهای چادری:
جهت سهو لت اعمال مدیریت وجلو گیری از بیمار های واگیر دار باید
از ایجاد اردو های بزرگ اجتناب کرد و یا انها را به واحدهای مستقل
کوچکتر که در هر یک بیش از 1000نفر نباشد تقسیم کردئ اردوهای
چادری باید به دو قسمت مسکونی و خدماتی در نظر گرفته شوند و از
لحاظ موقعیت قرار گرفتن اردو ،نحوه ئ قرار گرفتن چادرها ،توزیع
آب ،جمع اوری زباله ها و فضوالت انسانی ،محل شستشو ،
نکات زیر را در نظر بگیریم
www.environmentalhealth.ir
موضع چادرها:
محل زمین اردو در فاصله معقولی از منبع آب سالم و کافی قرار بگیرد از محلهای زاد و ولد پشه و تلنبار های زباله فاصله داشته باشد دسترسی به جاده اسان باشد وضع زمین باید برای زهکشی آب مناسب باشد و شرایط آبهای سطحیوزیرزمینی مورد مطالعه قرار بگیردند .زمین پوشیده از علف مانع بروز گرد
و خاک است ولی از بوته ها وگیاهان زاید که پناگاه حشرات ،جوندگان ،
خزندگان و ...هستند پرهیز گردد و یا انها را بر طرف نمود
- از تغیرات شدید جوی محفوظ باشد ( از دره های باریک ورودخانه های
خشک به علت امکان بروز سیل اجتناب شود )
- از منابع صنعتی و تجاری دور باشد( به دالیل سرو صدا ،بو ،الودگی هوا
،تراکم ترافیک و)...
www.environmentalhealth.ir
نحوه ئ قرار گیری چادر
مساحت:
3تا 4هکتار برای هر 1000نفر( 30تا 40متر مربع برای هر نفر)
چادرها در دو ردیف و عرض جاده بین انها 10متر باشد
حداقل فاصله بین چادرها 8متر
حداقل فاصله بین میخ چادرها و لبه جاده 2متر باشد.
حداقل مساحت کف چادر 3متر مربع برای هر نفر
تهویه طبیعی برای چادرها باید در نظر گرفتبرای مقابله با هوای سرد باید بخاری نفتی یا وسایل گرم کننده دیگر تهیه
،و طرز استفاده از آنها را به افراد آموخت
توزیع آب
- جایی که اب لوله کشی در دسترس نیست باید مخزن آب در دو طرف جاده در نظر گرفت
- حداقل ظرفیت مخازن توزیع اب 200لیتر
- مخزن اب در جایی قرار بگیرد که ساکنین بیش از 100متر پیاده روی نکنند0
زباله ها
ظرف فلزی با درب محکم ،با ظرفیت 50تا 100لیتر برای هر 4تا 8چادر ( 25تا 50نفر)
مستراح ها
مستراح ها یا سایر محلهای مشابه دفع مدفوع باید در بلوک های در پشت چادرها تعبیه شود
فاصله محل مستراح ها از چادرها 30تا 50متر باشد
5 تا 6سنگ نشیمن برای هر 100نفر
محل شستشو
برای هر 50نفر باید سکوی شستشوی دو طرفه شیر داری به طو ل 3متر تهیه شود ( 100نفر 2سکو)
www.environmentalhealth.ir
اردوهای ساختمانی
در بعضی موارد نقاط مسکونی صدمه ندیده ای که اطراف منطقه اسیب دیده قرار دارند ویا بخش سالم مانده شهر می
توانند مردم مصیبت زده را پناه دهند
رعایت نکات زیر در اردو های ساختمانی ضرورت دارند:
منازل
توجه بیشتر به برطرف کردن بو و تهویه آنها ضروری است(نصب دستگاه تهویه مکانیکی ضرورت)
حداقل مساحت کف 3/5متر مربع برای هر نفر
حداقل فضا 10متر مکعب برای هر نفر
مقدار هوای تازه مورد نیاز 30متر مکعب برای هر نفر در هر ساعت است
اگر درجه حرارت محل زندگی 20سانتی گراد باشد خیلی مناسب است ولی درجات حرارت کمتر را نیز میتوان با
پوشاک گرم تحمل کرد
حداقل فاصله بین تختخواب ها 75ساتی متر
شستشو و استحمام:
یک لگن دستشویی برای 10نفر یا یک محل مخصوص شستوشو به طول 4تا 5متر برای 100نفر
یک دوش برای هر 50نفر در اب و هوای معتدل ویک دوش برای 30نفر در آب و هوای گرم
احداث بلوکهای جداگانه برای مرد وزن
مستراح
یک سنگ نشیمن ،برای هر 25زن
یک سنگ نشمین و یک ابریزگاه برای هر 35مرد
حداکثر فاصله مستراح از ساختمان 50متر
ظروف اشغال
- برای هر 12تا 25نفر یک ظرف با ظرفیت 50تا 100لیتر ،
www.environmentalhealth.ir
اقدامات بهداشت محیط در اردو های دایمی
تامین آب
یکی از ضروریات کار ،تهیه مقدار کافی آب سالم میباشد.که اغلب در مواقع اضطراری
بوسیله تانکرها بین مردم توزیع میشود ،به هر خانواده میتوان ظرف پالستیکی تحویل داد ،
تا ازطریق این ظررف اب خانوار خود را ابرسانی نمایند0کارکنان بهداشتی باید مراقب باشند ،
تا آبی که در دسترس مردم قرار میگیرد ،خصوصیات فیزیکی ،شیمیایی ،و بیولوژیکی
آن با استاندارد های وضع شده مطابقت داشته باشند0
با توجه به کمبو د و مشکل تهیه ٱب سالم وبهداشتی ،بایستی ٱب مصرفی در حداقل ممکن
به شرح ذیل باشد:
مصرف روزانه 40تا 60لیتر برای هر نفر در بیمارستانهای صحرایی و ایستگاه کمگ های
اولیه
محل های غذاخوری تجمعی 20تا 30لیتر برای هر نفر در روز
سر پناه موقت و اردوهها 15تا 20لیتر برای هر نفر در روز
برای استحمام 30تا 35لیتر برای هر نفر در هفته
www.environmentalhealth.ir
. از آنجاکه میان مصرف آب و پاکیزگی از یک طرف و میان
پاکیزگی و بیماری ها از طرف دیگر ارتباط وجود دارد به محض
پایان یافتن وضع اضطراری باید محدودیت ها را برداشت و ممکن است
هر نفر 100لیتر در روز مصرف کند.
www.environmentalhealth.ir
گند زدایی آب
هدف از گندزدایی از بین بردن عوامل بیماری زا میباشد.
عوامل مؤثر بر گندزدایی
-2ph -1 درجه حرارت -3زمان تماس -4غلظت گندزدا -5کلر مورد
تقاضای آب
مقدار کلر باقیمانده به طور معمول ./8تا ppm 1در شبكه توزیع و
تانكرهاي توزیع هنگام بارگیري ppm 2و هنگام تخلیه ppm 1
میباشد
www.environmentalhealth.ir
محافظت از منابع آب:
فاصله بین منبع آب ومنبع آلودگی 30متر باشد
جداره محافظ غیر قابل نفوذ چاهها 30cmباالتر و 3mمتر پایین تر از زمین باشد.
شعاع سکوی بتونی دور چاه یک متر باشد
شعاع منطقه نرده گذاری شده 50mباشد.
کف چاه فاضالب یا چاه مستراح 1/5تا 3mباالی سطح آب زیر زمینی باشد0
ذخیره ٱب:
مجموع ظر فیت ذخیره برای توزیع آب باید معادل مقدار الزم برای 12تا 24
ساعت باشد.
میتوان از مخزن های مرتفع پیش ساخته یا ظرفهای پالستیکی و پلی اتیلنی و...
استفاده کرد.
منبع ذخیره قبل از استفاده گندزدایی شود
منبع به دو دلیل باید سر پوشیده باشد اوال محافظت از نورٱفتاب و در نتیجه رشد
جلبک ها ،دوم محافظت از پرندگان حشرات وگرد وغبار.
www.environmentalhealth.ir
کیفیت آب:
مجموع مواد جامد محلول 1500میلی گرم در لیتر
کلرورها 600میلی گرم در لیتر
باکتر های کلی فرم 1تا10MPN
تامین یخ
در صورت توزیع یخ باید شرایط زیر را داشته باشد
تامین یخ از کارخانه های با منبع آب سالم که رعایت مقررات بهداشتی
را می نمایند
توزیع یخ با کامیون های مخصوص
هر خانواده باید ظرف عایق دردار برای نگهداری یخ داشته باشد
www.environmentalhealth.ir
کنترل حشرات و ناقلین
ٱفاتی که در شرایط اضطراری بیش از حد رشد کرده وموجب مزاحمت و
انتقال بیماری در انسان می شوند ،به طور کلی از خارج از منطقه اسیب دیده
وارد منطقه نمیشوند .بلکه از ابتدا در محیط وجود داشته و با ت قف خدمات
بهسازی از قبیل جمع آوری و دفع زباله ودر نتیجه ٱن پیدایش مکان های
مناسب برای زادو ولد سریع ونیز ایجاد مامن برای جانوران موذی،افزایش
می یابند .حشرات و جوندگانی که ایجاد ناراحتی ،مزاحمت و یا عفونت
موضعی میکنند ،عبارتند از بعضی کک ها ،پشه ها ،ساس ها ،سوسک ها ،
مگس ها وموشها .در بعضی مناطق قربانیان بال در معرض نیش موجودات
سمی از قبیل مارها وعنکبوتهای سمی قرار می گیرند.گرچه این خطر فقط
معدودی اشخاص را صدمه میزند ولی حمله این جانوران اثرات روانی ناراحت
کننده بر کلیه کسانی که در اردو گاه به سر میبرند،دارد که بایستی از طریق
بهسازی ،رعایت موازین بهداشتی و استئفاده از مواد شیمیایی اقدائم به کنترل
آنها نمود.
www.environmentalhealth.ir
ناقل
بیماریهای عمده
پشه ها
ماالریا،تب زرد ،تب دنگی،آنسفالیت ویروسی ،فیالریوز
مگس خانگی
اسهال،اسهال خونی ،ورم ملتحمه ،حصبه
سوسکها
اسهال،اسهال خونی ،سالونلوز
شپش ها
تیفوس همه گیر پدیکلوز ،تب راجعه ،تب خندق تحریکات
پوستی
اتهابات شدید پوستی
ساسهای آمریکایی
بیماری شاگاس
کنه ها
مایت جوندگان
تیفوسهای کنه ای ،توالرمی ،تب راجعه ،آنسفالیت
ویروسی،
آبله ریکتزیلیی ،تیفوس خاور دور
کک جوندگان
طاعون خیارکی ،تیفوس بومی (آندمیک)
جوندگان
تب ناشی از گاز گرفتن موس ،لپتو سپیروز سالمونلوز
ساس ها
www.environmentalhealth.ir
نمونه ای از چند ماده شیمیای برای مبارز ه با ناقلین
سم های ضد موش -1فسفر دوزنگ( ترکیب فسفر و روی) با اثر
فوری از طریق ٱغشته کردن برنج ،گندم ،تخم هندوانه و تخم ٱفتاب
گردان -2استفاده از موش کش های کومارینی ( ضد انعقادی) در اماکن
عمومی
www.environmentalhealth.ir
ماده سمی
دوراژ بر حسب
متوسط دوره تاثیر
ماالتیون
2گرم در متر مربع
3ماه
لیندین
/5گرم در متر مربع
3ماه
دیلدرین
/5گرم در متر مربع
6تا 12ماه
ابیت
56تا 112گرم در هکتار
پاراتیون
112گرم در هکتار
شکل دانه ای برای پوشش
ضخیم گیاهی ،شکل امولسیون
برای پوشش گیاهی کم
پاراتیون در مناطق شهری
مصرف نشود
نفت سیاه
به مقداری که سطح آب را
بپوشاند 149،تا 190لیتر در
هکتار در آب جاری روباز .در
صورت افزودن ماده
224تا 1120گرم در هکتار
کارباریل
سمپاشی
سمپاشی ابقایی علیه ناقلین ،الرو
کش ،پشه کش مگس کش
سمپاشی ابقایی علیه ناقلین پشه
کش ،الرو کش
سمپاشی ابقایی علیه ناقلین ،
الرو کش
الروکش پشه ها
الروکش پشه ها
الرو کش
سم به صورت مه حرارتی یا
غیر حرارتی ،گرد
پشه کش
www.environmentalhealth.ir
بهداشت غذا:
تغذیه در شرایط اضطراری ممکن است به طرق زیر انجام شود .
توزیع همگانی :در این حالت مواد غذایی به صورت خام در اختیار مردم
قرار میگیرد ،که امکان طبخ آن وجود ندارد
تغذیه همگانی :که منظور توزیع مواد غذایی آماده برای مصرف
میباشد
تغذیه مکمل :در این حالت عالوه بر مواد غذایی معمولی ،مواد غذایی
مقوی در اختیار گروههای ٱسیب پذیر مانند کودکان وسالخوردگان
قرلر مگیرد0
www.environmentalhealth.ir
اقداماتی که امکان انجام ٱنها برای تامین صحیح بهداشت غذا میسر است
عبارتند از:
بازرسی کیفیت مواد غذایی وارد شده به اردوگاه ،جهت اطمینان از عدم
الودگی آن
بازرسی کیفیت آب مراکز تهیه غذا
مبارزه با حشرات و جوندگان در انبار ها ،ٱشپز خانه ها و مراکز تغذیه.
تدارک برای انبار کردن صحیح و پخت غذا
تدارک برای دفع صحیح فاضالب محل طبخ غذا.
شستشو و گند زدایی ظروف .
نظارت بر نظافت ساختمان محل تهیه و توزیع
نظارت بر تهیه و توزیع مواد غذایی
مدیریت کارکنان مواد غذایی( کارت تندرستی ،آموزش ،تامین کارکنان
وتسهیالت بهداشتی به تعداد کافی)
www.environmentalhealth.ir
در بعضی از محل ها نظارت و توجه خاص مامورین بهسازی نیاز است0
وسایل حمل و نقل مواد غذایی
انبار های مواد غذایی
مراکز تغذیه جمعی واز آن جمله آشپز خانه ها
بیمارستلنهای اضطراری
مراکز توز یع شیر
گندزدایی ظروف غذا خوری
جوشاندن در آب برای 5دقیقه
استفاده از محلول کلر 100میلی گرم در لیتر برای 30ثانیه
استفاده از ترکیبات آمونیوم چهارتایی 200میلی گرم در لیتر برای 2دقیقه
www.environmentalhealth.ir
دفع فا ضالب
محل های تولید فاضالب عبارتند از:
فاضالب بیمارستانهای صحرایی
فاضالب مراکز تغذیه تجمعی
فاضالب مراکز توزیع شیر
فاضالب نقاط برداشت ٱب
حمام های عمومی
روشهای دفع فاضالب
استفاده از چاه جاذب همراه با شیارجذب یا زهکش فرانسوی یا تله چربی گیر جهت
پیشگیری از مسدود شدن منافذ خاک چاه
استفاده از مسیل های خشک با احتیاطات الزم جهت پیشگیری از زاد ولدپشه
اسفاده از گودال های کم عمق ،جهت تبخیر فاضالب در مناطق با ٱب و هوای گرم
ونسبتا خشک و زمین غیر قابل نفوذ .جهت کنترل زاد ولد پشه سعی شود به
صورت متناوب از گودال ها استفاده شود
زهکشی سطحی برای اردو های دایمی
www.environmentalhealth.ir
دفع فضوالت
ب -فضوالت حیوانی و الشه حیوانات روشهای
فضوالت جامد ← الف -زباله ها
دفع زباله ها
پر کردن اراضی پست به طریق بهداشتی (rampmetod -1ـسراشیبی) area -2
(metodناحیه ای) -3روش شیار ( )trench metod
سوزاندن،
دفن بهداشتی :برای دفع رباله ها به این روش شیاری به عمق 2متر
عرض 5/1متر و طول یک متر به ازای هر 100نفر استفاده نمود که پس از پر
شدن با 40سانتی متر خاک فشرده شود ،به طوری که شیار در یک هفته پر
شود 0زمان الزم برای تجزیه 4تا 6ماه
جمع آوری و دفع فضوالت حیوانی
به علت اینکه باعث جلب مگس و محیط مناسبی برای زاد و ولد آنها می شود می
شود مهم است
ساخت گودال های با کف بتونی و دیوار سیمانی با وسعت کافی (حداقل کود یک روز
را در خود جا دهد) به تعداد 2عدد و استفاده به طور متناوب.
www.environmentalhealth.ir
فضوالت انسانی
دفع ناصحیح فضوالت انسانی بالفاصله بعد از وقوع بال امری طبیعی
است ودر صورت تداوم این وضعیت مشکالت زیر را بوجو د می آید.
ایجاد محلهای زاد ولد مگس
ایجاد بوهای نا مطبوع
آلودگی خاک ومنابع آب
آلودگی غذا توسط مگس وگرد و خاک
افزایش بیماریها به خصوص بیماریهای روده ای و کرمی
www.environmentalhealth.ir
اقدامات قابل اجرا بستگی به نوع تسهیالت دارد
اگر شهر محل وقوع بال دارای شبکه فاضالب هست در صورت ٱسیب از
طریق رفع انسداد ،دور زدن تاسیسات تصفیه ،تعمیرات سریع و ....شبکه
فاضالب را دوباره راه اندازی کرد و از آن استفاده کرد
اردوها و سر پناهای موقت
الف -مستراح با شیار کم عمق :عرض 30سانتی متر( سعی شود با کمترین
عرض حفر شود) عمق 90تا 150سانتی متر طول 3تا 3/5متر برای هر
100نفر
ب -مستراح با شیار عمیق :عرض 75تا 90سانتی متر عمق 8/1تا 4/2
متر طول 3تا 5/3متر برای هر 100نفر
ج-مستراح به صورت سوراخ حفر شده با مته دستی قطر 40سانتی متر
عمق 5تا 6متر یک عدد برای هر 20نفر
ث – مستراحهای سپتیک
د -مستراح چاهدار
www.environmentalhealth.ir
تقديمي به تمام فعاالن بي نام و
پایان
نشان عرصه سالمت ايران