behdasht amaken varzeshi 1
Download
Report
Transcript behdasht amaken varzeshi 1
1
کارگاه آموزش ی
«بهداشت محیط اماکن ورزش ی»
2
*مقدمه :
یکی از مهمترین مسائلی که همواره فکر بشر را از زمانهای دور به خود مشغول داشته ،
حفظ تندرستی و سالمت و رهایی از درد و رنج بیماریها بوده است .
عده کثیری از مردم ،بهداشت را عدم ابتالء به بیماری توصیف می نمایند .این تعریف
گر چه تا حدی می تواند قابل قبول باشد اما تعریف جامعی نیست
زیرا عدم ابتالء به بیماری فقط به سالمت جسمانی بدن اطالق می شود و سالمت روانی
و اجتماعی را توجیه نمی کند.
3
* بهداشت :
تعریف سازمان جهانی بهداشت()WHO
طبق این تعریف ،بهداشت یک حالت کامل سالمتی جسمی -روانی و اجتماعی است و تنها
عدم ابتالء به بیماری یا ناتوانی و نقص عضو دلیل برسالمت و بهداشت نمی تواند باشد.
تعریف پروفسور وینسلو ()Winslow
علم و تكنيك پيشگیري از بيماریها ،افزايش طول عمر و ارتقاي سطح سالمت و توانايي
انسان از طريق كوششهاي گروهي افراد جامعه به وسیله :
ب) كنترل بيماریهاي واگیردار
الف) بهسازي محيط
ج) آموزش بهداشت فردي د) ايجاد خدمات پزشكي و پرستاري جهت تشخيص زودرس و به
موقع بيماریها و ...
4
بهداشت فردی :تمام فعالیتهای بهداشتی که توسط شخص انجام می شود را بهداشت
فردی گویند(.مانند بهداشت پوست ،مو ،دهان ودندان ،چشم و گوش و ) ...
بهداشت محیط :عبارت است از کنترل عواملی از محیط زندگی که به نحوی در رفاه و
سالمت بدنی ،روانی و اجتماعی انسان تاثیر دارند و یا خواهند داشت
5
* بهداشت ورزش ی :
بهداشت ورزش ي به كار گیري و استفاده از علوم و ورزش هاي مناسب در
قبل ،حین و بعد از فعاليت هاي ورزش ي جهت پيشگیري از بروز بيماري ها و
جلوگیري از صدمات جسماني مي باشد.
.
هدف بهداشت ورزش ی :
ایجاد محیطی سالم و به دور از هرگونه موارد غیر بهداشتی برای انجام فعالیتهای بدنی
مناسب و نشاط انگیز است .
6
پوست بدن به عنوان اولين
سطح مقابله با عوامل بيماري
هاي
مراقبت
نيازمند
زا
بهداشتي ويژه اي مي باشد،
استفاده از لباس تميز و
مناسب به دليل تماس دائم با
پوست به تندرستي كمك مي كند
نكات مهم و قابل توجه در
زمينه بهداشت پوشاك ورزشي :
انتخاب پوشاک ورزشی ،به نوع
رشته ورزشی و شرايط محيطی که
در آن فعاليت صورت می گيرد
بستگی دارد .
7 يک ورزشکار بايد حوله ،لباس و
پاكیزگی لباس به تندرستی فرد كمك می كند و از ضروریات بهداشت
فردی محسوب می شود
عدم توجه به موضوع بهداشت پوشاك = فراهم شدن شرایط برای
ایجاد بیماری
استفاده از لباس هاي نخي و مشابه توصیه می شود.
8
بعد از فعاليت هاي ورزشي ،لباس
هاي مورد استفاده بايد شسته
شده و در زير نور آفتاب خشك
گردد؛
عرق = دفع زائدات و سموم بدن
زيرا اگر لباس هاي ورزشي آغشته
به عرق بدن در جاي نمناك و كم
نور قرار داده شوند ،محيط
ها
قارچ
رشد
براي
مناسبي
خواهند بود و بعد از استفاده
9مجدد از اين لباس ها احتمال
اهمیت بهداشت پا
پا بيشتر از ساير اعضا با آلودگيهاي محيطي و ميكروبي از قبيل كف سالنها،
تشك هاي ورزش ي ،حمامهاي عمومي ،استخرها و اماكني كه معمول پابرهنه راه
ميرويم ،در تماس است.
بنابراين اين عضو ميتواند در صورت عدم رعايت بهداشت ،اشاعهدهنده بيماريهاي
ميكروبي ،ويروس ي و دارای تاثیر سوء روی ارگانهای مهم بدن باشد
10
توصیه های بهداشتی در مورد سالمت پاها :
-1باید پاها روزانه چندين بار شسته شده و لي انگشتان پا را خشک و جوراب ها را به
طور مرتب عوض کرده و به خوبي شست
زیرا در پاهاي انسان ،غده هاي عرق زاي زيادي وجود دارد که در پاها ايجاد رطوبت و
عرق مي کند.
وجود رطوبت در پاها ،باعث بروز قارچ هاي خاص ي در آنها مي شود .اين قارچ ها در لي
انگشتان پا به خوبي رشد مي کنند و سبب بروز خارش و مشکالت دیگری در پا می شوند.
-2پوشیدن کفش مناسب در سالمت پا بسیار اهمیت دارد ،پوشيدن کفش هاي تنگ
موجب فشار در پا و اصطحکاک شديد پوست پا با کفش و ايجاد پينه در انگشتان يا کف
پا مي شود.
11
-3نپوشیدن کفش های پاشنه بلند به مدت طولنی= بیشتر در معرض ابتال به
التهاب کپسولهای مفصلی (تامین کننده ماده نرم کننده مفاصل) و آرتروز قرار
میگیرند.
پاشنه بلند موجب کشیدگی تاندونها = درد و التهاب
-4بهداشت جورابها به عنوان اولین محافظان پا باید رعایت شود جوابها را باید
بعد از هر بار پوشیدن شست
مسن جدا شده از پوست ،در کفش شما باقی
اگر جوراب نپوشید ،سلول هاي ِ
می مانند و بر اثر عمل باکتري یا قارچ روي آنها ،بوي بدي در کفش ایجاد می
شود.
-5 اهمیت به نظافت داخل کفش ها نسبت به ظاهر بیرونی
12
بهداشت چشم
رعایت عادات بهداشتی در چشم بسیار مهم است:
تفریح در هوای آزاد
غذای متناسب حاوی ویتامین های مختلف بویژه ویتامین A
خواب کافی
محافظت از اشعه ماوراء بنفش (تابش مستقیم اشعه خورشید) ،انعکاس اشعه
لمپ های پر نور
عینک های آفتابی در صورتی که از جنس مرغوب باشد محافظ با ارزش ی برای
چشم ها خواهد بود
13
(نور در سالن هاي ورزش ي):
• تنظیم نور فضاهای ورزش ی باید با توجه به نوع و محل ورزش و با استفاده از انواع
نور یعنی نور طبیعی ،نور مصنوعی و نور تلفیقی انجام شود.
• نور طبیعی :نور طبیعی سالن ها از طریق قرار دادن نورگیر و پنجره در سقف
ً
مستقیما تأمین می شود.
• بزرگ ترین عیب نور طبیعی این است که توزیع نور در تمام نقاط سالن یکنواخت
نیست
• نور مصنوعی :برای تأمین روشنایی ،چراغ ها وپروژکتورها باید در مسیر خطوط
(اضالع) طول دیوارهای سالن تعبیه شوند تا بر دید بازیکنان عمود نباشد و برای
آنها مزاحمتی ایجاد نکند.
• * وضعیت نور در باشگاهها چگونه است؟ زیر زمینی
14
دمای اماکن وفضاهای ورزش ی
الف) دمای سالنهای ورزش ی :درجه حرارت همیشگی سالنهای ورزش ی باید بین 10تا 20درجه
سانتیگراد باشد.
• هنگام ورود ورزشکار به سالن یا شروع تمرین دمای سالن بروی 20درجه تنظیم شود .ولی
پس ازگرم کردن وشروع فعالیت،درجه پایین تراز 20درجه مناسب است.
• دمای لزم برای تماشاچیان بیشتراز دمای محیط فعالیت ورزشکاران
• ب) دمای استخرهای شنا :شامل دمای آب استخر و دمای سالن استخر
• دمای پیشنهادی فضای داخل سالن استخر بین 30تا 31درجه سانتیگراد است.
15
عوارض مهم ناش ي از گرما
گرماي زياد مي تواند موجب کرامپ گرمايي ،خستگي گرمايي و ضربه گرمايي شود .
ضربه گرمايي وقتي رخ مي دهد که مغز در مجاورت دمايي بيش از 40/5درجه سانتي گراد
قرار بگیرد .
دماي 29درجه سانتي گراد يا کمتر مناسب است.
رطوبت بال و حرارت نزديک به 38درجه سانتي گراد اگر به مدت چند روز دوام داشته
باشد مي تواند خطرناک باشد .
بهتر است فعاليتهاي شديد زماني انجام شوند که دما حدود 32درجه سانتي گراد و بيشتر
باشد .
16
عوارض مهم ناش ي از گرما
كرامپ هاي عضالني (:)Meat Cramps
در افرادی كه كارهاي عضالني سنگین در مكان هاي گرم انجام مي دهند ديده مي شود .
شروع كرامپ هاي عضالني ناگهاني بوده و عالئم آن عبارتند از دردهاي شديد ناگهاني در
عضالت دست ،بازو و سپس پا و عضالت شكم كه درد مرتبا زياد شده و فرد دچار
اسپاسم شديد مي گردد .
علت اين عالئم ،عرق زياد و از دست دادن آب و امالح بدن بخصوص سديم مي باشد .
گرما زدگي :شروع بيماري ناگهاني بوده و بيمار بي هوش و سيانوزه ( كبود) مي شود .
علت اين حالت عدم قدرت كار مركز تنظيم حرارت در مغز به سبب تاثیر مستقيم اشعه
حرارتي است .
درمان اين حالت عبارت از خنك كردن سريع پوست و مرطوب نگه داشتن آن مي باشد .
كاهش بازده كار :کاهش بازده کار يکي ديگر از عوارض مهم ناش ي از گرماي زياد مي باشد
که مي تواند علل و دلئل مختلفي داشته باشد .
17
تهویه ،رطوبت و دما
•
•
•
•
•
•
کنترل رطوبت از پارامترهای بسیار مهم فضاهای ورزش ی می باشد.
اگر در یک روز تابستانی در هوای آزاد باشیم ،رطوبت را احساس می کنیم=
چسبناکی پوست و غلظت هوا با رطوبت (سنگینی هوا)
عالیم هوای گرم و مرطوب در فضای = خارش ،عطسه و سرفه
عالوه براین:
افزایش رطوبت در فضاهای ورزش ی سرپوشیده منجر به مهیا شدن شرایط
تاثیر سوء بر بهداشت ساختمان و
برای رشد کپک و قارچ ها می شود
ورزشکاران (نوجوانان و جوانان).
هوای فضاهای سرپوشیده نباید خیلی خشک باشد ،زیرا پوست دچار سوزش،
تنفس سخت و الکتریسیته ساکن مشکل ساز می شود.
18
⟸
هنگامی که رطوبت هوا زياد می شود،
عرق کمتری از سطح پوست تبخير می شود⟸ .
ما احساس گرما و چسبندگی بدن می کنيم.
هنگامی که قطرات رطوبت هوا زياد است،
احساس گرمای بيشتری می کنيم زيرا
پوست ،به طور مداوم رطوبت خود را از دست
می دهد (با تبخير عرق).
مقدار از دست دادن رطوبت پوست = مقدار
بخار آب موجود در هوا
⟸ آب بدن کاهش می يابد
بنابراين :در فعاليتهای ورزشی تنظيم
19کنترل رطوبت اماکن ورزشی ضروری می باشد.ب
و
بنابراین به منظور یکنواخت نگهداشتن رطوبت و تأمین هوای تازه ،یکی از
ضروریات سالن های ورزش ی سیرکولسیون هوا و تهویه است.
⟸ از بین بردن بو و آلودگیهای هوا بدون ایجاد کوران است.
لذا از لحاظ بهداشت ،نقش مديريت سالن بسيار مهم است ،اما عمال تهويه
سالن ها خوب نيست ⟸ ورود غبار و ذرات آلی به ریه (ذرات کوچکتر از 2µو
بزرگتر از +) 2µ
افزایش ورود بار میکروبی و انگلی و قارچی به ریه ها = ؟
عدم نظافت کف سالنها +عدم تهویه و نور مناسب +زیر زمینی (کوتاهی سقف)
⟸ ⬇ حجم سالن و ⬆بوي نامطبوع) ⟸ فعالیت در باشگاه و سالن؟
سالمت ورزشکاران ؟
20
بهداشت سرويسهای بهداشتی
از آنجا كه ۸۰درصد از كل بيماریهای موجود
در كشورهای در حال توسعه ناشی از
بيماریهای مرتبط با آب و فاضالب است،
بنابراين بهداشت سرويسهای بهداشتی نقش
مهمی در اماکن ورزشی ايفا میكند.
توالت :پوشش – تهويه – نظافت – حشرات .
جوندگان -ناکافی
* عدم نظافت و بسيار کثيف= کانون الودگی و
تهديدی جدی
حمام :از رطوبت زيادی برخوردارند محل مناسبی
برای رشد انواع ميكروبها و خصوصا قارچها
هستند+
در بسياری از اماکن ورزشی عدم وجود
21آيا گندزدايی می شوند؟
• دوش ؟ وجود یا عدم وجود – کافی است؟ بهداشتی؟
• رختکن؟
• کمد لباس؟
22
سوسک و اماکن ورزشی
ها
ترینگروهحشره
هابزرگ
• سوسک
اندو
رابهخوداختصاصداده
هایمختلفیدیده
درمحیطزیست
شوند.
می
• اغذیهسوسکهاازغذا،
فاضالبومواددفعی(توالت)
پتانسیلآنهارابهعنوانیک
عاملمضربهداشتیافزایش
میدهد.
• تماسسوسکهاباانواعسطوح
برایانتشاروپخشباکتری
کافیاست .بدیهیاستکهاین
23حشراتمیتوانندپناهگاهو
•
•
•
•
24
سوسک ها ناقل عوامل بیماری زای مختلف مانند ویروس ها ،باکتری ها،
تخم انگل ها و غیره می باشند.
عوامل بیماری زایی که تاکنون توانسته اند از بدن سوسک ها جدا کنند
شامل ویروس های فلج اطفال ،دو نوع قارچ بیماری زا ،عامل بیماری تب
زرد ،وبا ،دیفتری ،کزاز ،سل ،ژیاردیا و انواع اسهال خونی و … ..می باشند.
سوسک ها یکی از مهم ترین عوامل ایجاد آسم و آلرژی در خانه محسوب
می شوند .بزاق ،مدفوع و حتی تمام قطعات بدن سوسک که در محیط
فعالیت پخش می شوند ،آلرژی زا هستند ⟸ انواع ناراحتی های پوستی یا
تنفس ی
** بدن سوسك ها خود توانايي توليد آنتيبيوتيك براي مبارزه با
باكتري هاي موجود در محيط زندگي اين حشرات را دارد.
جوندگان و باشگاهها
•
•
•
•
•
بیماریهای منتقله توسط جوندگان:
جوندگان می توانند انواع بیماری های میکروبی و انگلی را به انسان ،حیوانات
اهلی و در بین خودشان منتقل و شایع کنند.
مطالعات نشان داده است که موش ها حداقل 35بیماری را منتقل می کنند .بیماری های
منتقله توسط جوندگان ممکن است عامل ویروس ی ،باکتریایی ،ریکتزیایی ،انگلی ،قارچی
و تک یاخته ای داشته باشند.
این بیماریها توسط اکتوپارازیت های جوندگان ،ادرار ،مدفوع و بطور مستقیم (گاز گرفتگی)
انتقال می یابند.
** اماکن ورزش ی چه وضعیتی دارند؟
•
25
بیماری های :ساملونلوزیس،یرسینیوزیس،
بیماری های ریکتزیائی:تیفوس،ریکتزیال پوکس،راکی مانتین
بیماری های کرمی:تریشینوزیس،ترماتودی و سستودی
بیماری های قارچی
بیماری های تک یاخته ای:توکسو پالسموزیس
بیماری تب راجعه یا تب بازگرد
بیماری تولرمی
بیماری فاووس
بیماری لیشمانیوز جلدی روستائی
چرا بايد مراقب ميکروب ها در کالس
های ورزشی باشيد؟
چرا در کالس های ورزشی ثبت نام می کنيم؟
آيا هدفی غير از سالم تر بودن داريم؟
غافل از اينکه اين محل ها می توانند
آلوده باشند و ما را بيمار کنند.
به عبارت ساده تر ،کالس های ورزشی به
ويژه کالس های کار با دستگاه مثل بدن
سازی و ژيمناستيک يا ايروبيک مکانی
ايده آل برای انتقال ميکروب ها هستند.
27
)۱قبل از ثبت نام اطالعات به دست آوريد
قبل از ثبت نام در يک کالس ورزشی ابتدا از
شرايط بهداشتی محيط مطلع شويد.
الزم است بعد از هر جلسه تمرين؛ دستگاهها،
تشکچه های ورزشی و دسته های وسايل ضدعفونی
شوند.
غالبا در تمامی اماکن اين موضوع رعايت نمی
شود اما حداقل جويا شويد که هر چند وقت يک
بار عمل ضدعفونی وسايل تکرار می شود.
)۲بهترين کار اين است که وسايل شخصی تهيه
کنيد و با خود به کالس ببريد.
به عنوان مثال :اگر در کالس يوگا يا ايروبيک
ثبت نام کرده ايد ،زيرانداز با خود ببريد
بهتر است به جای آب خوردن با دست يا از شير
يا با ليوان های عمومی ،بطری آب مخصوص به
28خود داشته باشيد .حوله نيز جزو ضروريات است.
)۳قبل و بعد از استفاده دستگاه ها را پاک
کنيد
يک لحظه فکر کنيد که قبل از شما چند دست عرق
کرده دستگيره يک دستگاه ورزشی عمومی را لمس
کرده است.
طبق آمار آژانس سالمت عمومی کانادا ۸۰ ،درصد
عفونت های رايج شامل سرماخوردگی می تواند از
طريق دست آلوده منتقل شود.
در کالس های ورزشی برخی از انواع باکتری ها
رشد می کنند که می توانند عامل عفونت های
پوستی باشند.
به همين دليل توصيه می شود قبل و بعد از
استفاده از هر دستگاه آن را پاک کنيد يا
اينکه دست کش به دست داشته باشيد.
29
)۴پا برهنه نباشيد!
تشک ورزشي ،آهن ربای ميکروب ها
يکی از وسايلي که بيشترين ميزان آلودگی را دارد
تشک های ورزشی و تاتامی است که افراد حرکات
ورزشی را بر روی آن انجام می دهند.
* پس از تمرين = کف پاها ،سياه و بطور مشابه
لباسهای ورزشکاران
اين حصير می تواند نقش يک آهن ربای طبيعی برای
جذب ميکروب های مختلف را داشته باشد و اين
ميکروب ها از انواع روش ها مانند تماس بدن ،دست
و پا و يا تعريق وارد بدن مي شوند.
توصيه می شود:
* به صورت مدام تشک ورزشی را با آب گرم و صابون
بشويند و چنانچه تشک ورزشی پاره و يا سوراخ شد
به 30دليل نفوذ آلودگی ها به اليه ی رويی که در
تعريق از شايع ترين عوامل بروز بيماری های
پوستی در ورزشکاران است .با تعريق پوست ،محيط
برای تکثير باکتری ها و ساير ميکروارگانيسم ها
مساعدتر می شود.
عفونت
مهم ترين راه جلوگيری از گسترش
پوستی :شستشوی بدن ،لباس و حوله است.
به همين دليل بايد بعد از هر تمرين يا بازی دوش
بگيرند و دستان خود را با آب و صابون(ترجيحا آب
گرم) به مدت ۲۰ثانيه بشويند و با استفاده از
حوله کاغذی يا خشک کن هوا ،خشک کنند .شير آب را
هم با کمک حوله کاغذی ببندند.
31
های
با تشکر از توجه
شما
با تشکر از توجه شما