Transcript كايزن چيست
خالصه فصل سوم وچهارم ک تاب معرفی سیستم های بهبو سازمانی سیستم کایزن استاد راهنما :دک تر محمدرضا نوروزی گرداوری وارائه: علی فصیحی بهار 1393 دانشگاه ازاد واحد بناب (دک تر پناهی،نوروزی) سیستم کایزن كايزن چيست ؟ كايزن تركيبي دو كلمه اي از يك مفهوم ژاپني است كه تعريف ان تغيير به سمت بهتر شدن يا بهبود مستمر و تدريجي است .در واقع كايزن بر اين فلسفه استوار است كه براي ايجاد بهبود در سازمان ها الزم نيست به دنبال تغييرات انفجاري يا ناگهاني باشيم ،بلكه هر نوع بهبود يا اصالح به شرط انكه پيوسته و مداوم باشد، .ارتقاي بهره وري را در سازمان ها به ارمغان خواهد اورد KAI+ ZEN= KAIZEN • معنی كايزن :کایزن یعنی بهبود مستمر ،بهبود مستمری که تمامی افراد یعنی مدیران کارکنان و کارگران را در بر می گیرد. • فلسفه کایزن :براین اصل استوار است که شیوه زندگی انسان شامل زندگی شغلی، زندگی اجتماعی و زندگی خانوادگی باید پیوسته و مداوم بهبود یابد .فرهنگ کایزن و تعامل ان در بین الیه ها و سازمانهای مختلف اجتماعی در ژاپن باعث شده است تا کارخانه به دانشگاه تبدیل شود و دانشگاه به کارخانه ،کارگر از مدیر بیاموزد و مدیر از ایده های کارگر بهره مند گردد. پیام استراتژی کایزن در محیطی که کایزن به یک فرهنگ وباور عموممی تبدیل شده است ،کارکنان در کار وزندگی با نشاطتر وبا انگیزه تر هستند.انها همواره وضع موجود را به چالش می طلبندواز طریق احساس احترام ،رضایت شغلی ،همراهی با تغییرات وتعهد به اهداف سازمانی،ارتقاء می یابند به فرمایش پیامبر اکرم (ص) که فرموده اند " :مسلمانی که دو روزش برابر باشد مغبون است اهداف کلی نظام کایزن • • • • • • • • • • -1تعهد وپشتیبانی از گشودگی در مدیریت سازمان -2متوقف نمودن سرزنش ها وقضاوت های عجوالنه -3تعویض قدرت واختیار -4تاکید بر توانائیهای ناشناخته نیروی کار که وظایف ضمنی سازمانی را برعهده دارند -5تبادل کامل اطالعات/اهداف تعریف شده -6حل مساله واستفاده از مفهوم کار تیمی -7انعطاف در غنی سازی وتوسعه وظایف کارکنان در سطوح مختلف -8حداکثر استفاده از خرد نیروی کار برای بهبود مستمر -9حذف مستمر اتالف ها (فعالیتهای فاقد ارزش افزوده) -10توجه کامل به ریزه کاری ها نظام کایزن(بهبودمستمر)وتفاوت آن با نوع آوری ساده • كايزن تركيبي دو كلمه اي از يك مفهوم ژاپني است كه تعريف ان تغيير به سمت بهتر شدن يا بهبود مستمر و تدريجي است .در واقع كايزن بر اين فلسفه استوار است كه براي ايجاد بهبود در سازمان ها الزم نيست به دنبال تغييرات انفجاري يا ناگهاني باشيم ،بلكه هر نوع بهبود يا اصالح به شرط انكه پيوسته و مداوم باشد ،ارتقاي بهره وري را در سازمان ها به ارمغان خواهد اورد . • نوآوری به دگرگونی های عمده در زمینه پیشرفت های تکنولوزی یا مفاهیم جدید مدیریتی یا شیوه تولید اطالق می گردد وپدیده ای آنی است ویزگی های اصلی کایزن ونوآوری کایزن نوآوری بلند مدت وبادوام ولی غیرمهیج کوتاه مدت ولی مهیج -2سرعت گام های کوچک گام های بلند -3دوره مداوم وطوالنی متناوب وکوتاه -4تغییر تدریجی وپیوسته ناگهانی وبا نوسان فراگیر تعدادی نخبه نگهداری وبهبود ازرده خارج کردن و دوباره سازی -7نیازهای عملی سرمایه گذاری کم وتالش بی وقفه سرمایه گذاری زیاد وتالش اندک -8جهت تالش ها مردم تکنولوژی -9مزیت مناسب برای اقتصاد کم رشد مناسب برای اقتصاد با رشد سریع -10تفکر روندگرا نتیجه گرا -1موثر بودن -5مشارکت -6روش چرخه دمينگ • مراحل چهار گانه به ترتيبي كه مالحظه مي كنيد ،مبناي تفكر ژاپني ها براي تصميم گيري و اجراي تصميم در سازمان قرار گرفت .الزم به ذكر است كه چرخه دمينگ به صورت پايان ناپذير دنبال مي شود( .تکرار می شود ومحصول همیشه بهبود می یابد) در پروژهای کایزنی،از تمامی کارکنان انتظار میرود که درفعالیت های مستمر نظیر: • حذف فعالیت هایی که ارزش افزوده ندارند • کشف روشهای بهتر کاری • ودرحل مسائل محیط کار شرکت جویند(مشارکت) روش بهبود تدريجي -كايزن رهرو ان نيست كه گهي تند و گهي خسته رود رهرو ان است كه پيوسته و اهسته رود time Slow and steady wins the race روش جهش بزرگ -نواوري time روش تركيبي – كايزن و نواوري innovation kaizen innovation kaizen innovation kaizen چرخه كايزن • يك راه براي اف زايش س طد درگي ري كاركن ان عبارتس ت از پي اده س ازي چرخ ه ك ایزن ك ه در ان گروهه اي 6ت ا 8نف ره ك ارگران در ح دود ي ك س اعت در ه ر هفت ه درط وم ي ك ب ازه زم اني مال ات ك رده و راه ه اي بهبود را بررسي مي نمايند و در پايان اين بازه زماني ،پيشنهادات خود را به مديرانشان ارئه مي كنن د .در اين حالت ،تعامل و ارتباط • فعاالنه مديران نك ته اساسي در موفقيت چرخه کایزن خواهد بود . • از ابزارهای مورد استفاده در کارگاه های کایزن طوفان مغزی است . انواع کایزن دو سطح متفاوت کایزن وجوددارد : -1کایزن سیستم : که بربهبود کل جریان تولید تاکید دارد .این کایزنی است برای مدیران -2کایزن فرایند: که بربهبود فرایندهای منفرد متمرکز است .این کایزنی است برای گروه های کاری و رهبران گروه مدم مديريت كايزني -1هر چه به سطوح پايين تر مي اييم از وظايف ايجاد بهبود كاسته و به وظايف حفظ و نگهداري بهبود افزوده مي شود . -2مديران سطوح باالتر سازمان بايد همواره بخش اعظم وقت خود را صرف بهبود سازمان نمايند و امور جاري را كه جنبه نگهداري دارند به سطوح پايين تر واگذار كنند . -3كاركنان يك سازمان همواره بايد به فكر بهبود و حفظ دستاوردهاي بهبود در سازمان خود باشند . جعبه ابزار نظام کایزن • • • • • 5S ابزارهای مرتبط با دقت وزمان کار ابزارهای مرتبط با ماشین آالت ابزارهای مرتبط با کیفیت ابزارهای عمومی مراحل اجرای نظام کایزن -1شناخت مشکالت و وضع موجود -2چاره جویی -3تجزیه وتحلیل مشکل -4ردیابی یا مشخص نمودن علل مشکل -5پیش بینی ومشخص نمودن تدابیر الزم -6به اجرا درآوردن راه حل -7ارزیابی نتایج مراحل اجرای عملی نظام کایزن -1انتخاب منطقه هدف -2ايجاد و ساماندهی تیم کایزن -3بررسی وجمع اوری اطالعات در منطقه هدف -4مشخص نمودن اهداف بهبود یافته ومطلوب -5کارکنان محل وا عی انجام کار را توجیه کنید -6انجام نظام اراستگي 5S -7شناسای ی و فهرست كردن اتالف ها (مودا) -8انجام تحليل علل رويداد اتالف در ناحيه نمونه و ارايه راه حلهاي ي با استفاده از كار گروهي -9انتخاب اتالفهای ی که راه حل های عملي تري و وی تری دارند -10انجام سریع حرکت ها وتغییرات فیزیکی -11استانداردسازی واموزش کارکنان برای موضوع بهبود یافته -12اطالع رساني موفقيت حاصله تیم کایزن به ساير همكاران -13اغازپروژه جدید(رفتن به سراغ مشکل بعدی) -14اندازه گیری وارزیابی از نتایج راه حل های اجراء شده مودا ( اتالف ) چیست ؟ • مودا از نگاه ژاپني ها به هر فعاليتي اطالق مي شود كه براي سازمان ها ايجاد هزينه مي كند ،اما ارزش افزوده اي توليد نمي كند .به عبارتي مودا مجموعه فعاليت هاي ي است كه از نظر مشتري نهاي ي ارزشي ندارد و مشتري تمايلي به پرداخت پول براي اين فعاليت ها ندارد. موری:فعالیت های ی که به شکلی درجای دیگری به صورت موازی انجام می شوند با یکدیگر تلفیق شوند مورا:ان دسته از فعالیت های ی که برای تکمیل وبهبود سطد کیفی خدمات الزمند به فعالیت های سازمان افزوده شوند انواع مختلف موداها الف :اتالف در تولید اضافی اضافه توليد عبارتست از توليد بيشتر از تقاضا يا توليد بسيار زودتر از زمان مورد نياز ،اين اضافه توليد خطراتي چون كهنه و دمده شدن ،افزايش توليد معيوب ،احتمال مجبور شدن به فروش با قيمت پايين محصول يا ضایعات شدن محصول را افزايش ميدهد. ب :اتالف در انتظار و تو فات انتظار عبارت است از زمان هدر رفته در فعالیت كارگران يا ماشينها به خاطر تنگناها يا جريان ناكاراي توليد در كارخانه . انواع مختلف موداها ج :اتالف در حمل و نقل و انتقام: انتقال و هرگونه جابجاي ي مواد كه به ارزش توليدات نميافزايد مثل جابجاي ي مواد بين واحدهاي توليدي د :اتالف در خودپردازش وفرایند پذیری : عبارت اس ت از انج ام فعاليته ا ب يش از انو ه م ورد ني از مش تري در ارتب اط ب ا كيفي ت و وي گيه اي محص ول اس ت. مانند پرداخت كاري نهاي ي سطوحي كه توسط مشتري ديده نخواهد شد. انواع مختلف موداها • ه :اتالف در انبارکردن:اتالف موجودي عبارت است از در اختيار داشتن مقادير زياد و ناضروري از مواد خام ،موجودی در حال ساخت ( Work In )processو كاالهاي نيمه تمام وهمونین كاالهاي تمام شده .موجودي بيش از حد موجب هزينههاي اقتصادي باالتر ،هزينه انبارداري بيشتر ،مقادير بيشتر معيوبات ميشود . انواع مختلف موداها ض :اتالف در حرکت عبارت است از هر نوع حركت فيزيكي يا راه رفتن كارگران كه انها را از كار اصلي باز دارد يا موجب تاخير در ان شود. ح :اتالف در ساخت طعات معیوب (ضايعات و دوباره كاري(: تصحيح ،يا دوبارهكاري ،زماني اتفاق ميافتد كه بعضي فعاليتها بايد دوباره صورت گيرد به اين دليل كه دربار اول درست انجام نشده است. ً معموال موجب اختالل در جريان يكنواخت توليد و ايجاد تنگناها و توقف در فرایند تولید تصحيح ميشود. اصوم بيست گانه مديريت در كايزن -1نگوييد چرا اين كار انجام نمي شود .فكر كنيد چگونه مي توانيد ان را انجام دهيد. -2در مورد مشكل به وجود امده نگراني به خود راه ندهيد .همين االن براي رفع ان ا دام نماييد. -3از وضعيت موجود راضي نباشيد .باور داشته باشيد كه هميشه راه بهتري هم وجود دارد. -4اگر مرتكب اشتباه شديد ،بالفاصله در صدد رفع اشتباه براييد -5براي تحقق هدف به دنبام كمام مطلوب نگرديد .اگر %60از تحقق هدف اطمينان داريد دست بكار شويد. اصوم بيست گانه مديريت در كايزن -6براي پ ي بردن به ريشه مشكالت 5بار بپرسيد چرا؟ -7گمبا محل وا عي رويداد خطاست .سعي نكنيد از دفتر كار خود مشكالت محيط را حل كنيد. -8هميشه براي حل مشكل از داده و اطالعات كمي و به روز استفاده كنيد. -9براي حل مشكل بالفاصله به دنبام هزينه كردن نباشيد .بلكه از خرد خود استفاده كنيد .اگر عقلتان به جاي ي نمي رسد ،ان را در همكارانتان بجوييد و از خرد جمعي استفاده كنيد. -10هيچ و ت جزئيات و نكات ريز مسئله را فراموش نكنيد .ريشه بسياري از مشكالت بزرگ همين نكات ريز است. اصوم بيست گانه مديريت در كايزن -11حمايت مديريت ارشد منحصر به وم و كالم نيست .مديريت بايد حضور مشهود و ملموس داشته باشد. -12براي حل مسائل هر جا كه امكان ان وجود دارد از واگذاري اختيار به زيردستان ابا نكنيد. -13هيچ و ت به دنبام مقصر نگرديد .هيچ گاه عجوالنه ضاوت نكنيد. -14مديريت ديداري و انتقام اطالعات بهترين ابزار براي حل مسئله به صورت گروهي است. -15ارتباط يك طرفه دستوري از باال به پايين مشكالت سازمان را پيچيده تر ميكند .مديريت ارشد بايد با اليه هاي پايين تر سازمان ارتباط دو جانبه داشته باشد. اصوم بيست گانه مديريت در كايزن • -16انسانها تواناي ي هاي فراواني دارند .از الگوهاي چند مهارتي و غني سازي شغلي براي شكوفا شدن انها استفاده كنيد. -17تنها فعاليت هاي ي را انجام دهيد كه براي سازمان شما ارزش افزوده ايجاد مي كنند. -18فراموش نكنيد كه 5ت ،پايه و بنيان ايجاد محصولي با كيفيت است. -19بر اساس الگوهاي كار گروهي ،مسائل محيط كارتان را حل كنيد. -20حذف مودا ( اتالف) فرايندي پايان ناپذير است .هيچ و ت از اين كار خسته نشويد. هدف از تغيير بهبود مستمر بهره وري سازماني • ارتقاي كارائي efficiency – Doing things right – كارها را درست انجام دادن • ارتقاي اثر بخشي effectiveness – Doing right things – كارهاي درست را انجام دادن • بهبود بهره وري productivity – Doing right things right – كارهاي درست را درست انجام دادن ده فلسفه اصلی بهبود از طریق کایزن -1تعهد و پشتیبانی مدیریت ,عامل اصلی بهبود است . -2مقصر کردن و ضاوت عجوالنه ممنوع -3باید بپذیریم که مشکالت پایان ناپذیرند و تا ما هستیم ,مشکل هم هست. -4توانای ی های ناشناخته کارکنان ,با تهییج و بها دادن به انه به فعل در می اید . -5اگر صد نفر دم برای بهبود بردارند ,بهتر از صد دمی است کهیک نفر به تنهای ی بر می دارد -6غنی سازی شغل و گسترش حوزه وظایف شغلی ,از مهمترین اهداف کایزن است . -7الزم به هزینه کردن زیاد نیست .کافی است خرد جمعی کارکنان به خدمت گرفته شود . -8جزئیات را نباید نادیده گرفت .همه بهبود ها از گامهای کوچک شروع می شوند . -9مودا یعنی دشمن ,جنگ با دشمن نه تعطیلی می پذیرد و نه سلب مسوئلیت. – 10اطالعات سازمان نباید در اختیار افراد خاصی باشد .همه باید از وضعیت سازمان اگاه باشند . با تشکر از استاد ارجمند وشما دانشجویان عزیز شنگترین عشق، نگاه خداوند به بندگانش است. شما را به همان نگاه می سپاریم. تهیه کننده: علی فصیحی خلجان [email protected]