Transcript Rola wiedzy czytajacego w zrozumieniu tekstu

Czytanie ze zrozumieniem
Par Jocelyne GIASSON
Roz. 10 : Rola wiedzy czytającego w
zrozumieniu tekstu.
Wiedza wcześniejsza
Liczne badania potwierdzają duży
wpływ wiedzy wcześniejszej na
rozumienie czytanego tekstu
Ilościowy aspekt posiadanych wcześniej
informacji pociąga za sobą:
-lepsze zrozumienie informacji zawartych w tekście,
-lepsze zapamiętywanie informacji,
-większą zdolność do wyciągania wniosków na podstawie tekstu.
Wiedza wcześniejsza
Bada się również wpływ jakości informacji czytającego, szczególnie informacji
błędnych.
Czytający przyswaja więcej nowych informacji nie wtedy, kiedy
posiada nabyte wcześniej wiadomości błędne, ale gdy nie dysponuje
żadną wiedzą!
Czytelnik posiadający wcześniejszą wiedzę, ma
do niej większe zaufanie, niż do tego, co czyta w
tekście.
Z drugiej strony, kiedy czytelnikowi brakuje wiadomości
na jakiś temat, wówczas używa on tekstu, by się ich
nauczyć.
Prawda,
szczególnie
w
przypadku
czytelników
mniej
doświadczo
nych.
Aby zniwelować efekt wywołany przez błędne wiadomości,
należy zastosować w procesie czytania inne strategie (str.173).
Wiedza wcześniejsza
Rodzaje interwencji pedagogicznej ze względu na
wiedzę czytającego: zobacz tabelę na str.174.
4 sytuacje
1.Czytający posiada potrzebną wiedzę,
jednak nie używa jej podczas czytania.
2.Czytający posiada dużą wiedzę ogólną,
ale brak mu wiedzy szczegółowej w danym
temacie.
3.Czytający posiada błędne informacje,
które zaburzają rozumienie tekstu.
4.Czytający posiada małą wiedzę ogólną.
różnego rodzaju
interwencje są
proponowne zależnie od
sytuacji!
Wiedza wcześniejsza
Stymulacja wiedzy uczniów
W pierwszej sytuacji (posiadanej wiedzy, ale
nieużywanej w praktyce przez czytającego)
Interwencja: polegać będzie na stymulacji posiadanej
przez czytającego wiedzy
Zaproponowanie czegoś PRZED
czytaniem, aby wspomóc integrację
nowych wiadomości z tymi już
posiadanymi.
Wiedza wcześniejsza
Stymulacja wiedzy uczniów
Pułapki!
1. Zaproponowanie zbyt ogólnych zadań przygotowujących do
lektury.
2. Zaproponowanie zbyt drobiazgowych przygotowań,
nawiązujących głównie do specyficznych, drugorzędnych
zagadnień z tekstu.
Zasady ogólne
Trzy cele zadań
przygotowujących
do czytania:
organizacja wiedzy ucznia
Wiedza wcześniejsza
1.Stymulacja wiedzy uczniów - polega na uświadomieniu im tego,co już wiedzą
na temat informacji zawartych w czytanym tekście.
Na przykład: podać słowo- klucz do tekstu i zapytać uczniów, z
czym się im kojarzy->zadanie to aktywizuje uczniów!
2. Organizacja wiedzy czytającego: czuwanie nad powstaniem powiązań
między różnymi koncepcjami, pojawiającymi się w wyniku stymulacji
wiedzy ucznia.
Na przykład: poproszenie ucznia o uzasadnienie skojarzeń, pojawiających się
w związku ze słowem-kluczem.
3. Połączenie wiedzy ucznia z tekstem: odwołanie się jedynie do wiedzy i
doświadczeń przydatnych w zrozumieniu tekstu (a nie do wszystkich informacji
posiadanych w danym temacie).
Należało by zapytać: "Co uczniowie już wiedzą i jak można dodać do tej
wiedzy nowe informacje?''
Wiedza wcześniejsza
Stymulacja wiedzy uczniów
Zadanie służące stymulacji wiadomości przy lekturze tekstów narracyjnych:
1. Technika scenariusza: (-trochę jak zwiastun w kinie)
Prezentacja w trzech odsłonach, wykonana przez nauczyciela:
-część, która wzbudza ciekawość uczniów: chodzi o przykucie uwagi
uczniów, przywołanie ich wiedzy na dany temat i przeprowadzenie dyskusji.
-zarys historii: główni bohaterowie, sytuacja wyjściowa, główne linie intrygipunkt kulminacyjny akcji.
-pytania odnośnie dalszego ciągu: zadawanie pytań, które zachęcą
uczniów do przewidywania dalszego ciągu historii.
Przykład
str.180-1
Uwagi:
1. Fundamentalna rola nauczyciela
2. Wykorzystywac z rozsądkiem i przede wszystkim przy
trudniejszych tekstach (a nie przy prostych historiach).
Wiedza wcześniejsza
2. Różne wersje tej samej historii:
- zadanie dla uczniów: stworzyc historię na
podstawie słów-kluczy wyjętych z tekstu,
następnie porównac ją z wersją oryginalną
autora.
5 etapów zostało
opisanych na
str.181-3.
Stymulacja wiedzy uczniów
Wiedza wcześniejsza
Stymulacja wiedzy uczniów
Zadania stymulujące wiedzę wcześniejszą przy pracy nad tekstem
informacyjnym:
Technika PREP: trzy etapy oparte na 3 lub 4 koncepcjach- kluczach,
pochodzących z tekstu przeznaczonego do czytania (str.183-5).
Przewidywanie: seria pytań służących przewidywaniu istotnych
elementów tekstu informacyjnego (str.186).
Słowa-klucze: lista ważnych słów, pochodzących z tekstu, które
uczniowie grupują w sposób prawdopodobny (str.186-7)
Skojarzenia słów: technika opisana na str.187-8.
Wiedza wcześniejsza
Stymulacja wiedzy uczniów
Przewodnik antycypacyjny do lektury tekstów informacyjnych:
- odnosi się do przygotowania kwestionariusza na temat tekstu,
przeznaczonego do lektury i uzupełnienia go przez uczniów, następnie
przeczytanie go w celu sprawdzenia, czy odpowiedzi są zgodne z tekstem
(w razie potrzeby zmodyfikowanie lub poprawienie odpowiedzi).
Efekty: stymulacja wiedzy ucznia i pomoc w redukcji
błędnych informacji.
Przykład
str.189-190
Przewodnik antycypacyjny do lektury tekstu opiniotwórczego:
Tak samo jak wyżej, prócz tego, że celem jest
dokonanie przez uczniów konfrontacji swojej opinii z
opinią autora (niekoniecznie zmiana własnego
zdania).
Szczegóły
na str.190-1
Zakres wiedzy
uczniów
Wiedza wcześniejsza
Jak oszacować zakres wiedzy uczniów przed lekturą
jednego lub kilku tekstów na jeden i ten sam temat?
Dyskusja nieformalna,
Pytania wielokrotnego wyboru,
Pytania ustrukturyzowane,
Skojarzenia słów.
Swobodne przypominanie,
Wiedza wcześniejsza
Zakres
wiedzy uczniów
Skuteczność tych technik: tablica na str.193.
Skojarzenia słów: uzyskują średnie wyniki
względem wszystkich kryteriów. Lepsza relacja
między ilością zebranych informacji a energią
wydatkowaną przez nauczyciela.
Zobacz strony
195-7
Jak postepować?
Przykład :
Wydobycie z tekstu słowa - klucza.
Napisanie go na kartce w kilku linijkach, zawsze na
początku linijki.
Uczeń pisze w kolejnych linijkach skojarzenia w
postaci słowa lub wyrażenia.
Nauczyciel interpretuje te skojarzenia na podstawie
ustalonej skali i daje "ocenę".
kultura
kultura
kultura
kultura
kultura
Wiedza wcześniejsza
Podsumowując: strategia stymulacji
wiedzy ucznia jest "konieczna, bez
względu na poziom wiedzy czytelnika!"
(str.197).