Transcript No Slide Title

Introduction to
Computer Assisted Instruction
ความรูเ้ บื้ องต้นเกีย่ วกับ
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
CAI
ข้อความ
ภาพ
กราฟิ ก
เสียง
Presentation
Interaction
Presentation หมายถึง การนาเสนอ ซึ่งเป็ นการสือ่ สาร
แบบทางเดียว (One-way Communication)
Interaction หมายถึง การโต้ตอบ ซึ่งเป็ นการสือ่ สาร
แบบสองทาง (Two-way Communication)
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ยุคที่ 1
CAI (Computer Assisted Instruction)
(Computer Aided Instruction)
CBT (Computer Based Teaching)
(Computer Based Training)
CMI (Computer Managed Instruction)
CBE (Computer Based Education)
CAL (Computer Assisted Learning)
CML (Computer Managed Learning)
CAI
ชื่อบทเรี ยนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอน ยคุ ที่ 1
CEI (Computer
Enriched Instruction)
CBI (Computer Based Instruction)
บทเรี ยนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอน ยคุ ที่ 2
WBI (Web
Based Instruction)
WBT (Web Based Training)
NBI (Net Based Instruction)
IBL (Internet Based Training)
OL (Online Learning)
บทเรี ยนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอน ยคุ ปัจจบุ ัน
e-Learning
e-Education
e-Training
d-Learning
c-Learning
m-Learning
z-Learning
ความหมายของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
เป็ นบทเรียนสาเร็จรูปทีน่ าเสนอเนื้ อหา สือ่ กิจกรรม
การตรวจปรับ การประเมินผล และกระบวนการเรียน
รูอ้ ื่น ๆ ด้วยคอมพิวเตอร์
โดยแท้จริงแล้ว บทเรียน CAI เป็ นแขนงหนึง่ ของการ
ประยุกต์ใช้คอมพิวเตอร์เพือ่ การศึกษา ซึ่งมีแขนงอื่นๆ
อีก ได้แก่ การใช้เพือ่ การคานวณ เก็บข้อมูล การวิจยั
ระบบบัญชี งานบัญชี ควบคุมวัสดุครุภณ
ั ฑ์และอื่นๆ
CAI
พัฒนาการของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
1950 IBM Research Center ด้านจิ ตวิทยา
1958 Univeristy of Florida และ
University of Standford ด้านฟิ สิกส์
1960 PLATO U of Illinoi ผลิต CAI 150 เรือ่ ง
1972 Mitre Corp ผลิต TICCIT
1982 IBM ได้ผลิต Microcomputer เข้าสู่ตลาด
ทาให้ CAI เปลีย่ นจาก Platform จากระดับ
Mainframe เข้าสู่ Personal Computer CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนในประเทศไทย
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช เป็ นผูบ้ ุกเบิก
ด้าน CAI ในประเทศไทย โดยใช้ VITAL Thai
เป็ น Tool ในการพัฒนา ตั้งแต่ปี 2533
NECTEC ได้พฒ
ั นาโปรแกรมสาหรับสร้าง CAI
ภาษาไทย ได้แก่ ThaiShow, Thai TAS1 และ
Thai TAS2
หลังจากนั้นได้มีการนาเข้า Authoring System
เช่น Authorware, ToolBook, Flash
CAI
บทเรี ยนคอมพิวเตอร์ ช่วยสอนในปั จจุบัน
www.thaicyberu.go.th
www.learnsquare.com
ced.kmutnb.ac.th
www.e-learningforkids.org
อื่น ๆ
ลักษณะการใช้งานบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
ใช้สอนแทนผูส้ อนทั้งในและนอกห้องเรียน
ใช้เพือ่ การศึกษาทางไกลผ่านสือ่ โทรคมนาคม
ใช้กบั เนื้ อหาซับซ้อน ไม่สามารถศึกษาได้จากของจริง
ใช้กบั เนื้ อหาทีต่ อ้ งการแสดงให้เห็นลาดับขั้นตอน
ใช้เพือ่ ฝึ กอบรมพนักงานใหม่
ใช้เพือ่ คงความเป็ นมาตรฐานของหลักสูตร
ใช้เพือ่ แบ่งเบาภาระการสอนของผูส้ อน
ใช้เพือ่ แสวงหาแนวทางการพัฒนารูปแบบใหม่ๆ
CAI
ข้อดีของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผูเ้ รียนสูงขึ้ น
เวลาการเรียนของผูเ้ รียนลดลง
ความสนใจของผูเ้ รียนสูงขึ้ น
ส่งเสริมให้ผูเ้ รียนมีปฏิสมั พันธ์กบั บทเรียนแท้จริง
ผูเ้ รียนจะเป็ นผูค้ วบคุมและรับผิดชอบบทเรียน
ด้วยตัวเอง
นาเสนอเนื้ อหาได้เร็ว ฉับไว
นาเสนอภาพกราฟิ ก ภาพเคลือ่ นไหวและเสียง
ไม่มีขอ้ จากัดด้านเวลาและสถานที่
CAI
ข้อจากัดของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
เสียค่าใช้จ่ายสูงในการพัฒนาบทเรียนทีม่ ี
คุณภาพ
ต้องจัดเตรียมผูเ้ ชี่ยวชาญหลายด้านระดม
ความคิด เพือ่ ออกแบบบทเรียน
ใช้ระยะเวลานานในการพัฒนาบทเรียนทีม่ ี
ประสิทธิภาพ
ยากต่อการออกแบบและพัฒนาบทเรียน เพือ่
ใช้ให้ได้ผลดี
CAI
บทเรียนโปรแกรม (Programmed Instruction)
Objective
Posttest
Information
Media
Exercise
PI
CAI
องค์ ประกอบที่สำคัญของบทเรี ยนคอมพิวเตอร์
การเรียนโดยใช้คอมพิวเตอร์
บทเรียนได้ออกแบบไว้ก่อนทีจ่ ะมีการเรียนการ
สอนเกิดขึ้ น
ผูเ้ รียนมีปฏิสม
ั พันธ์กบั บทเรียนโดยตรงผ่าน
คอมพิวเตอร์
บทเรียนสนองความแตกต่างระหว่างบุคคล
คณ
ุ ลักษณะทีส่ ำคัญของบทเรี ยนคอมพิวเตอร์
Information
Immediate Feedback
CAI
Interaction
Individualzation
หลักการของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
ต้องกาหนดความคาดหวังของบทเรียน โดย
กาหนดเป็ นวัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรมของบทเรียน
การนาเสนอเนื้ อหาต้องใช้หลักประสบการณ์การ
เรียนรู ้ จากสิง่ ทีร่ ูแ้ ล้วไปยังไม่รู ้
เนื้ อหาแต่ละเฟรมย่อย ต้องเพิม่ ขึ้ นทีละน้อยๆ
โดยนาเสนอความรูใ้ หม่ทีละขั้นๆ
ระหว่างการนาเสนอเนื้ อหา ต้องสอดแทรกกิจกรรม
ประกอบบทเรียน เช่น ตอบคาถาม
CAI
หลักการของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
ระหว่างผูเ้ รียนมีปฏิสมั พันธ์กบั บทเรียน จะต้องมี
การอธิบายเพิม่ เติม กรณีทีผ่ ูเ้ รียนตอบผิด
เวลาไม่ใช่ขอ้ จากัดของการเรียนรู ้ บทเรียนจะต้อง
อานวยความสะดวกให้กบั ผูเ้ รียนในการเลือกเรียน
มีแบบทดสอบท้ายบทเรียน (Post-Test) เพือ่ ใช้
สาหรับให้ผูเ้ รียนประเมินผลการเรียนรูต้ วั เอง
CAI
ระดับของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
Intelligent CAI
Multmedia CAI
CAI แบบดั้งเดิม (Embeded CAI)
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบดัง้ เดิม
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบดั้งเดิม (Embeded
CAI) นาเสนอด้วยข้อความ (Text) เป็ นส่วนใหญ่ ซึ่ง
พัฒนาขึ้ นในระยะแรกๆ แม้จะเป็ นข้อความเกือบทั้ง
หมด แต่ก็คงไว้ซึ่งหลักการของบทเรียน CAI ปั จจุบนั
ไม่ได้รบั ความนิยมแล้ว
CAI ประเภทนี้ ส่วนใหญ่สร้างโดยนักโปรแกรม โดย
ใช้ภาษาคอมพิวเตอร์ (Computer Language)
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบมัลติมเี ดีย
Text
Still Picture
Motion Picture
Graphics
Sound
Others
CAI
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบมัลติมเี ดีย
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบมัลติมีเดีย เป็ น
การผสมผสานสือ่ หลายๆ อย่างเป็ นระบบ ในการนา
เสนอเนื้ อหาบทเรียน ปั จจุบนั บทเรียน CAI จะเป็ น
แบบ Multimedia แทบทั้งสิ้ น เนือ่ งจากสามารถสือ่
สารได้อย่างเป็ นธรรมชาติ ภายใต้มาตรฐานระบบ
Multimedia จะมีสมาคม MPC ทีก่ าหนดมาตรฐาน
ของระบบ Multimedia ขึ้ น โดยจัดเป็ นระดับต่างๆ
ได้แก่ MPC Level 1 - MPC Level 4
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ ICAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วนสอนแบบปั ญญาประดิษฐ์
ใช้หลักแนวความคิดของ Artificial Intelligent คือ
ต้องวิเคราะห์ผูเ้ รียนได้ เนื้ อหา สือ่ และอื่นๆ
เกิดจากการวินจิ ฉัยจากผูเ้ รียน
กิจกรรมการเรียนรูจ้ ะขึ้ นอยู่กบั แต่ละบุคคล
เนื้ อหาจะเปลีย่ นแปลงได้ตามความต้องการ
ของผูเ้ รียน คล้ายกับเรียนกับผูส้ อนโดยตรง
มีความเป็ น User Friendly เป็ นกันเอง
CAI
ส่วนประกอบบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
1. เครือ่ งคอมพิวเตอร์ (Hardware) และอุปกรณ์
ประกอบ เช่น Sound Card, Speaker, CD ROM
2. โปรแกรมคอมพิวเตอร์ (Software) ได้แก่
ภาษาคอมพิวเตอร์ (Computer Language)
ได้แก่ ภาษา C, Visual Basic, Visual C++
ระบบนิพนธ์บทเรียน (Authoring System)
ได้แก่ Authorware, Multimedia Toolbooks,
Icon Author, Quest และ Pine เป็ นต้น
CAI
ประเภทของบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
แบบศึกษาเนื้ อหาใหม่ (Tutorial)
1
แบบฝึ กทบทวน (Drill and Practice)
2
แบบจาลองสถานการณ์ (Simulation)
3
แบบเกมการสอน (Instruction Game)
4
แบบใช้ทดสอบ (Test)
5
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ Tutorial
เป็ นบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ทีจ่ าลองขั้นตอน
การเรียนการสอนในห้องเรียนมาพัฒนาเป็ นบทเรียน
CAI ขั้นตอนการเรียนรูจ้ ึ งคล้ายกับการเรียนการ
สอนในห้องเรียน ซึง่ อาจประกอบด้วยขั้นตอน MIAP
หรืออื่นๆ โดยมีเป้าหมายเพือ่ สอนเสริม หรือสอน
แทนผูส้ อน ปั จจุบนั 80% ของบทเรียน CAI ทีไ่ ด้
พัฒนาขึ้ น จะเป็ นบทเรียนประเภทศึกษาเนื้ อหาใหม่
(Tutorial) เนือ่ งจากสร้างได้ง่ายกว่าประเภทอื่น
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ Tutorial
บทนา
นาเสนอเนื้ อหา
คาถาม/คาตอบ
จบบทเรียน
ตรวจปรับ/แก้ไข
ตัดสินคาตอบ
ส่วนประกอบ
CAI
ตัวอย่าง บทเรียน CAI แบบ Tutorial
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนทัว่ ๆ ไป ทีใ่ ช้
สอนเสริม หรือสอนแทนผูส้ อน ในกรณีต่างๆ
เช่น กรณีนกั ศึกษาเรียนไม่ทนั เรียนซ่ อม
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนทีใ่ ช้ฝึกอบรม
พนักงานในสถานประกอบการ
บทเรียนสาเร็จรูปทีใ่ ช้คอมพิวเตอร์
Tutorial Program ทีต่ ิดตั้งมากับ Software
จากต่างประเทศ
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ Drill and
Practice
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบฝึ กทบทวน ออก
แบบขึ้ นมาเพือ่ ใช้ฝึกและทบทวนความรูข้ องผูเ้ รียน
ทีไ่ ด้ศึกษาผ่านมาแล้ว หรือเป็ นเนื้ อหาบทเรียนใหม่
ก็ได้ แต่รูปแบบของบทเรียนจะคล้ายกับแบบทดสอบ
เพือ่ เพิม่ ทักษะต่างๆ ในการปฏิบตั ิ เช่น การบวกเลข
การนาเสนอคาศัพท์ภาษาต่างประเทศ บทเรียน CAI
ประเภทนี้ สร้างได้ง่ายกว่าแบบ Tutorial
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ Drill and
Practice
บทนา
เลือกข้อคาถาม
คาถาม/คาตอบ
จบบทเรียน
ตรวจปรับ/แก้ไข
ตัดสินคาตอบ
ส่วนประกอบ
CAI
ตัวอย่าง บทเรียน CAI แบบ Drill & Practice
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนสาหรับฝึ กทักษะ
ภาษาต่างประเทศ
บทเรียนสาหรับฝึ กทักษะการพิมพ์ดีด เช่น Type
Writer Program
บทเรียนสาหรับฝึ กทักษะการใช้เครือ่ งคานวณ
บทเรียนสาหรับฝึ กทักษะการต่อวงจรไฟฟ้ าหรือ
อิเล็กทรอนิกส์
บทเรียนสาหรับฝึ กทักษะงานช่าง
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ Simulation
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบจาลองสถาน
การณ์ (Simulation) เป็ นบทเรียนทีจ่ าลองการ
เลียนแบบหรือสร้างสถานการณ์เลียนแบบ เพือ่
ทดแทนสภาพจริง จึ งเหมาะสาหรับเนื้ อหาทีม่ ีข้ นั
ตอนยุ่งยาก ซับซ้อน เป็ นบทเรียน CAI ทีส่ ร้าง
ได้ยากและมีจานวนน้อย ผูท้ ีพ่ ฒ
ั นาบทเรียน CAI
ประเภทนี้ ได้ดี จะต้องมีความเชี่ยวชาญด้านการ
โปรแกรม (Programming) เป็ นอย่างดี
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ Simulation
จาแนกเป็ น 4 ประเภท ได้แก่
1. จาลองทางกายภาพ (Physical SIM) โดย
จาลองลักษณะ รูปร่าง ขนาด การทางาน
2. จาลองขั้นตอนการทางาน (Procedure SIM)
จาลองขั้นตอนจาก Input ไปสู่ Output
3. จาลองเหตุการณ์ (Situation SIM) เช่น
จาลองความคิดเห็น พฤติกรรม Roleplay
4. จาลองกระบวนการ (Process SIM) เช่น
ผูเ้ รียนร่วมในเหตุการณ์และสังเกต
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ Simulation
บทนา
นาเสนอ
สถานการณ์
การกระทา
ทีต่ อ้ งการ
จบบทเรียน
ตรวจปรับระบบ
การกระทาผูเ้ รียน
ส่วนประกอบ
CAI
ตัวอย่าง บทเรียน CAI แบบ Simulation
ระบบจาลองการบิน (Flight Simulator)
จาลองการทางานของเครือ่ งจักรกล เช่น
การทางานของเครือ่ งจักร 4 จังหวะ, การ
ไหลของแก๊ส, การทางานของ Turbine
จาลองการทางานของอุปกรณ์ไฟฟ้ า อิเล็กทรอนิกส์ หรือคอมพิวเตอร์ เช่น DC Motor,
Transformer, Transistor, Z80 Chip, CD
ROM Drive, Hard Disk, Speaker และอื่นๆ
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ เกมการสอน
เป็ นบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน ทีพ่ ฒ
ั นามาจาก
แนวความคิดของทฤษฎีการเสริมแรง (Reinforce
ment) ทีว่ ่า การเรียนรูท้ ีเ่ กิดจากแรงจู งใจภายใน
จะให้ผลดีต่อการเรียนรูแ้ ละเกิดความคงทนในการ
จดจาดีกว่าการเรียนรูท้ ีเ่ กิดจากแรงจู งใจภายนอก
เป้าหมายของบทเรียน CAI ประเภทนี้ เพือ่ นาเสนอ
บทเรียนทีเ่ น้นความสนุ กสนาน ตื่นเต้น เพือ่ เร่งเร้า
ความสนใจให้ผูเ้ รียนติดตาม เหมาะสาหรับเด็กๆ
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ Inst. Game
บทนา
นาเสนอ
สถานการณ์
การกระทา
ทีต่ อ้ งการ
การกระทาผูเ้ รียน
จบบทเรียน
ตรวจปรับระบบ
การตอบสนอง
ทีต่ รงกันข้าม
ส่วนประกอบ
CAI
ตัวอย่าง บทเรียน CAI แบบ Instr. Game
เกมผจญภัย เช่น Mario, เกมหนุ มาน
เกมกระดาน เช่น หมากรุก, ทายตัวเลข
เกมไพ่ เช่น ไพ่ Poker, Blackjack
เกมการต่อสู ้ เช่น Doom
เกมตรรก เช่น เกมยิงเรือ, เกมยิงรถถัง
เกมฝึ กทักษะ เช่น Type Writer ฝึ กพิมพ์ดีด
เกมสวมบทบาท เช่น Sim City
เกมคาถามทางโทรทัศน์ เช่น Hugo
CAI
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอนแบบ Test
การทดสอบด้วยคอมพิวเตอร์ จัดว่าเป็ นบทเรียน
คอมพิวเตอร์ช่วยสอนอีกลักษณะหนึง่ ทีใ่ ช้ประเมิน
ผลการเรียนรูข้ องผูเ้ รียนในลักษณะต่างๆ ทั้งใน
ระหว่างการเรียนการสอนและท้ายบทเรียน เพือ่
ประเมินผลการเรียนรู ้ การใช้คอมพิวเตอร์ในการ
ทดสอบ ทาได้ 2 วิธี คือ การใช้ช่วยสร้างแบบทด
สอบ และการใช้ช่วยดาเนินการสอบ ซึ่งปั จจุบนั มี
ประโยชน์อย่างยิง่ ต่อการเรียนการสอน
CAI
ตัวอย่าง บทเรียน CAI แบบ Test
แบบทดสอบทัว่ ๆ ไปทีใ่ ช้คอมพิวเตอร์ในการ
สร้างและดาเนินการสอบ ทั้งแบบเลือกตอบ
(Multiple Choice) แบบถูก-ผิด (True-False)
แบบจับคู่ (Matching) แบบเติมคา (Fill in
Blank) หรือแบบปลายเปิ ด (Open-Ended)
เพือ่ ใช้วดั และประเมินผล
ก่อนบทเรียน (Pre-test)
หลังบทเรียน (Post-test)
CAI
สรุปสาระสาคัญ
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน หมายถึง บท
เรียนสาเร็จรูปทีน่ าเสนอเนื้ อหา สือ่ กิจกรรม
การตรวจปรับ การประเมินผล และ กระบวน
การเรียนรูอ้ ื่น ๆ ด้วยคอมพิวเตอร์
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน มาจากคาว่า
Computer Assisted Instruction (CAI) ซึ่ง
คล้ายกับคาว่า Computer Based Training
(CBT) คือ การใช้คอมพิวเตอร์ช่วยฝึ กอบรม
CAI
สรุปสาระสาคัญ
หลักการของบทเรียน CAI จะใช้หลักการเดียว
กันกับบทเรียนสาเร็จรูป โดยการนาเสนอเนื้ อหา
โดยยึดหลักการเรียนรู ้ นาเสนอเนื้ อหาทีละน้อย
ตามประสบการณ์การเรียนรู ้ และมีการประเมิน
ผลการเรียนรูต้ ามวัตถุประสงค์ทีต่ ้ งั ไว้
บทเรียน CAI จึ งไม่ใช่หนังสือทีน่ าเสนอผ่านจอ
ภาพของคอมพิวเตอร์ แต่ตอ้ งเป็ นการสร้างองค์
ความรูข้ ึ้ น โดยใช้ Attribute ของคอมพิวเตอร์
CAI
สรุปสาระสาคัญ
บทเรียน CAI มี 5 ประเภท คือ แบบ Tutorial
แบบ Drill & Practice แบบ Simulation แบบ
Instructional Game และแบบ Test
บทเรียน CAI ทีม่ ีจานวนมากทีส่ ุดและใช้กนั
มากทีส่ ุดในการเรียนการสอนคือแบบ Tutorial
ซึ่งเป็ นการเลียนแบบการเรียนการสอนในห้อง
เรียนปกติ จึ งประกอบด้วยขั้นตอนการเรียนรู ้
เหมือนกับการสอนปกติในห้องเรียน
CAI
สรุปสาระสาคัญ
ข้อดีของบทเรียน CAI คือ ผลสัมฤทธิ์ทางการ
เรียนของผูเ้ รียนสูงขึ้ น เมือ่ เปรียบเทียบกับการ
เรียนการสอนแบบปกติ เนือ่ งจากผูเ้ รียนมีความ
ตั้งใจสูงขึ้ น และสร้างความรับผิดชอบได้ดีใน
กระบวนการเรียนรูข้ องผูเ้ รียน ข้อเสียคือ สร้าง
บทเรียนทีม่ ีคุณภาพได้ยากมาก ดังนั้น บทเรียน
CAI จึ งไม่สามารถใช้สอนแทนผูส้ อนได้โดยตรง
แต่สามารถใช้สอนเสริม หรือช่วยสอนได้
CAI
Introduction to
Computer Assisted Instruction
ความรูเ้ บื้ องต้นเกีย่ วกับ
บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน
CAI
End of CAI 1