Transcript meb_iys_dosyalar/2014_02 - Sincik İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

T.C.
SİNCİK KAYMAKAMLIĞI
Sincik İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
SİNCİK İLÇESİ EĞİTİMİNİN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Mehmet TOPRAK
Sincik İlçe Milli Eğitim Müdürü
Sincik
Ocak- 2014
1
ÖNSÖZ
2013 yılı Mart Ayında Milli eğitim müdürü olarak göreve başladığım Adıyaman
ilinde Sincik ilçe Milli Eğitim Müdürü olarak görevim gereği rehberlik, denetim,
inceleme, soruşturma ve araştırma çalışmaları yaptım. Gittiğim yerlerde(Yurtdışı
Yunanistan ve Kuveyt ile Sivas ili Altınyayla İlçesinde ilçe milli eğitim müdürü
olarak )eğitimle ilgili karşılaştığım sorunların çözümü ile ilgili düzenlenen bir
Panel de çalışma raporu hazırladım.
Bu nedenle görevim gereği gittiğim her yerde karşılaştığım eğitim ile ilgili
sorunları tespit edip bu sorunların yerel bazda çözümleri ile ilgili yaptığım
değerlendirmeleri not etmeye başladım.
Fakat ilimizde başta Sayın Valimiz olmak üzere Milli Eğitim Müdürümüz ve İlçe
kaymakamımız genelde Adıyaman ilini özelde de Sincik İlçesini eğitim
noktasında hak ettiği yere getirme yönündeki kararlılıklarını ve olağan üstü
çalışmalarını görünce, Adıyaman ilinin ve sincik ilçesinin eğitimi, eğitim
sorunları ve çözüm önerileri noktasındaki yapacağım çalışmayı bir sunum ve
sonrasında kitap haline getirerek katkı sunmayı kendime görev saydım.
2
Bu çalışmanın en önemli özelliğinin hazırlanan rapora dayanak oluşturan verilerin
teorik veya kuramsal bilgilere dayanmamasıdır. Yani masa başında hazırlanan bir
çalışma olmamasıdır. Veriler bizatihi raporu hazırlayanın gözlemleri ve tespitleri
sonucu elde edilmiştir.
Raporun bu özelliği nedeni ile ilçemdeki eğitime katkıda bulunma ve yol gösterme
acısından önemli bir çalışma olarak değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Yapılan bu çalışma ile ilçemizde eğitim öğretim alanında karşılaşılan sorunlar,
Ortaöğretimlerde eğitim öğretim alanında karşılaşılan sorunlar;
İlkokul/ortaokullarda eğitim öğretim alanında karşılaşılan sorunlar; Yönetici,
öğretmen ve diğer personel ile ilgili sorunlar; Fiziki durum ile ilgili sorunlar olmak
üzere 4 ana başlık altında kategorize edilmiştir. Bu başlıklar altında da alt başlıklar
oluşturulmuştur. Sorun belirtilmiş altına mevcut sorunun çözümü ile ilgili
değerlendirmeler yapılmıştır.
Bu çalışmamın ilçemin eğitim alanındaki mevcut problemlerinin giderilmesine bir
nebzede olsa katkı sunmasını yürekten diliyorum.
Mehmet TOPRAK
İlçe Milli Eğitim Müdürü
3
SİNCİK İLÇESİNDE EĞİTİM ÖĞRETİM ALANINDAKİ BAŞLICA SORUNLAR
VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ:
A- ORTAÖĞRETİM KURUMLARI
1-Yüksek Öğretime Geçiş Sınavı(YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınav (LYS)
Sonuçlarının Değerlendirilmesi:İlimizin 2012- YGS sıralaması 76, 2013 YGS
sıralaması 69, 2011 LYS sıralaması 72, 2012 LYS sıralaması ise 67’dir. Bir önceki yıl ile
2013 YGS ve 2012 LYS sınav sonuçları veya yerleştirmelere baktığımızda YGS
sıralamasında 7 basamak ileriye gittiğimiz görülmekte, LYS sıralamasında ise 12
basamak ileriye giderek olumlu yönde gelişmeler görülmektedir.
Eğitimde istenilen başarıya ulaşamamamızda sorunlardan bir diğeri ise ilçemizde
maddi durumu zayıf ailelerin zeki ve başarılı çocuklarının SBS sınavlarında çok
yüksek puan alıp Anadolu Liseleri veya Anadolu Öğretmen Liselerine gitmek yerine
liseyi bitirip sağlık memuru veya hemşire vb. olmak için Sağlık Meslek Liselerini
tercih etmeleridirler.
Meslek liselerinin müfredatı ise genelde meslek derslerinden oluşmaktadır. Yani
YGS veya LYS sınavlarını ilgilendiren Matematik, Geometri, Fizik, Kimya, Coğrafya
gibi dersler ya yok veya bu derslerden birkaç tanesi haftada 1 veya 2 saat gibi az ders
saati olarak görülmektedir.
4
İlçemizde YGS ve LYS sınavlarında istenilen sonuca ulaşmamızdaki engellerden en
önemlilerinden birisinin de Ortaöğretim kurumlarımızda öğrencilerimize yanlış
alan seçimi yaptırılmasıdır. Ortaöğretimin mevzuatı gereği ortaöğretim 2. sınıftan
itibaren öğrencilerimiz alan (belli dersler) seçimi yapmak zorundadırlar, seçtikleri
alanla ilgili dersleri 3 ve 4. sınıflarda görmekteler ve bu derslerde öğrendikleri
akademik bilgiye göre sınava girmektedirler.
Ortaöğretim kurumlarımız da görevli öğretmenlerimizin 1. sınıftan itibaren
okutmaya başladıkları öğrencileri sonraki sınıflarda devam ettirmemeleri yani
öğretmen devamının sağlanılamaması öğrenci başarısını sınırlamaktadır. Yani lise
1. sınıf öğrencilerin matematik derslerine giren bir matematik öğretmeni bu sınıfın
derslerine son sınıfa kadar girmesi hem öğrenci açısından hem de öğretmen
açısından önemli olduğu değerlendirmektedir.
Yani lise 1.sınıfta derse giren bir öğretmen son sınıfa kadar o sınıfın dersine girerse
öğrencisini iyice tanımış olur. Öğrenci de öğretmeninin ders anlatma metodunu
iyice kavramış olur. Fakat ortaöğretim kurumlarımızda maalesef bu konuya pek
dikkat edilmemektedir. Örneğin lise 1. sınıfta bir sınıfın matematik dersine giren
bir öğretmen, bir sonraki yıl bir başka sınıfın matematik dersine girmektedir.
Dolaysıyla öğrencilerin başarıları sınırlı kalmaktadır.
5
Öğrencilerimizin merkezi sistem sınavlarında istenilen başarıyı gösterememe
nedenlerinden birisi de merkezi sistem sınavlarının ölçme değerlendirmelerin
(soru tiplerinin) ile okullarımızda öğretmenlerin hazırladığı ölçme
değerlendirmelerin (soru tiplerinin) içeriklerinin farklılık arz etmesidir.
Okullarda genelde ölçme değerlendirme soruları öğrencinin bilgisini ölçerken YGS
ve LYS sınavları gibi merkezi sistem sınavlarında ise öğrencilerin üst düzey bilgi,
beceri, sentez ve analiz yetenekleri ölçülmektedir.
İlçemizde YGS ve LYS sınavlarına giren öğrencilerimizin genel başarı durumlarına
baktığımızda dershane olmadığından öğrencilerimizin sınavlarda istenilen
başarıyı yakalayamadıkları görülmektedir.
Ortaöğretim okullarımızda genelde son sınıflarda öğrencilere yönelik deneme
sınavı yapılmakta fakat ortaöğretim 1,2 ve 3. sınıflarında ise deneme sınavları yok
denilecek kadar az yapılmaktadır. Bu durumda maalesef öğrenciler merkezi sistem
sınavları noktasında yeterli bir tecrübeye sahip olamamaktadırlar.
6
Bir başka husus da ilçemizde ilköğretim 8. Sınıflarda okuyan zeki ve çalışkan
öğrencilerin Gaziantep, Kilis, Adana, Malatya gibi çevre illerdeki Fen Lisesi, Anadolu
Öğretmen Lisesi, Anadolu Lisesi gibi liseleri kazanıp gitmeleri (ilçemizde sınavla
öğrenci alan bir tane ortaöğretim kurumu dahi bulunmamaktadır.)eğitim başarısına
olumsuz olarak etki etmektedir.
Bunlar genel itibari ile
Ortaöğretim öğrencilerinin büyük bir bölümünde kitap okuma ve bireysel ders
çalışma alışkanlıklarında görülen eksiklik, akademik ve mesleki rehberlik
yetersizliği sonucu öğrencilerin büyük bölümünün geleceğe yönelik hedeflerini
belirleyememesi, branşlar da öğretmen eksikliği bulunmasının ve sık sık öğretmen
değişikliğinin yaşanması, veli duyarsızlığı, velilerin eğitim düzeylerinin ve ekonomik
durumlarının yetersiz olması, meslek tanıtımları ve okul ziyaretlerinin yetersiz
olması vb. hususlar ilçemizde YGS ve LYS sınavlarında istenilen başarıya
ulaşmamamızdaki faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır.
7
Maddi yönden zayıf ailelerin zeki ve başarılı çocuklarının SBS sınavlarında çok
yüksek puan alıp Anadolu Liseleri veya Anadolu Öğretmen Liselerine gitmek yerine
liseyi bitirip sağlık memur, ebe, hemşire vb. olmak için Sağlık Meslek Liselerini
tercih etmelerinin önlenmesi gerekir. Bu konuda veliler bilinçlendirerek
çocuklarının Anadolu Liseleri veya Anadolu Öğretmen Liselerine gitmeleri
sağlanılabilir. Maddi durumu zayıf ailelere Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma
vakfından yardım edilebilir. Böylece bu çocuklar. Akademik yönden başarılı olacağı
okullarda okuyarak YGS veya LGS sınavında başarılı sonuçlar alabilirler. (Çözüm
merkezi: Okul Müdürlüğü- İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü- Valilik)
Ortaöğretim kurumlarımızda 2. sınıflarda öğrencilere alan seçimi noktasında
öğrenci velilerinin istekleri yerine o öğrencilerin Ortaöğretim 1. sınıfta derslerine
giren Matematik, Edebiyat vb. branş öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda
yapılmasının yararlı olacağı değerlendirilmektedir. (Çözüm merkezi: Okul
İdaresi)
Ortaöğretim kurumlarımız da görevli öğretmenlerimizin 1. sınıftan itibaren
okutmaya başladıkları öğrencileri sonraki sınıflarda okutmaya devam ettirmeleri
hususunda okul idarelerinin kararlı olmalarının sağlanması gerekir. Bu durum Milli
Eğitim Müdürlüğü yöneticileri veya İl Eğitim Denetmenleri tarafından
denetlenmelidir. (Çözüm merkezi: Okul İdaresi, /İlçe Milli Eğitim
Müdürlüğü)
8
Dershaneye veya sınava yönelik açılan kurslara giden öğrencilerin gitmeyen
öğrencilere göre daha başarılı olduğu bir gerçektir. Bu nedenle özellikle dershane
olmayan Sincik ilçesinde ikamet eden öğrencilerin, hafta sonları dershanelere
gitmeleri için Kaymakamlık, Belediye gibi kurumlar işbirliği yaparak bu öğrencilerin
dershaneye gitmeleri sağlanılabilir. Veya İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri yetenekli ve
tecrübeli öğretmenler görevlendirilerek Halk Eğitim Müdürlükleri bünyesinde
sınavlara hazırlık kursları açabilirler. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim
Müdürlükleri, Kaymakamlıklar, Belediyeler)
Öğrencilerimizin YGS ve LYS sınavları gibi merkezi sistem sınavlarında öğrencilerin
üst düzey bilgi, beceri, sentez ve analiz yeteneklerini ölçen ölçme değerlendirme
sorularının okullarda öğretmenler tarafından uygulanması için öğretmenlerin,
ölçme değerlendirme uzmanlarının vereceği, ölçme değerlendirme kurslarına
alınarak bu konuda donanımlı ve yeterli hale getirilebilirler. (Çözüm merkezi:
Okul İdaresi, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
Ortaöğretim kurumlarımızda okuyan öğrencilerimize 9. sınıftan itibaren belli bir
planlama dâhilinde çok sayıda deneme sınavı yapılarak öğrenciler YGS ve LYS
sınavları gibi merkezi sistem sınavlarına hazır hale getirilebilir. Çözüm merkezi:
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
9
Üniversite tercih dönemlerinde öğrencilere mutlaka kendi okulunun rehber
öğretmeni veya RAM tarafından tercih noktasında rehberlik yapılması gerekir.
Öğrencilere bu dönemde dershanecilerin rehberlik yapmalarının önüne geçilmesi
gerekir. (Çözüm merkezi: Okul İdaresi, RAM)
2- Ortaöğretimde Taşımalı Eğitim:
İlçemizde taşıma büyük bir sorundur (%69 taşımalı eğitim yapılmaktadır.)Taşımalı
ortaöğretimde sorun özellikle taşıma araç sürücülerinin sağlıklı iletişim, insan
ilişkileri, ergen psikolojisi vb. konularda yeterli donanıma sahip olmamalarının
öğrencilere kötü örnek olmaları. Yüksek sesle müzik dinlemeler, sigara içmeler vb.
örnekler gösterilebilir.
Taşımalı olarak öğrenimine devam eden ortaöğretim öğrencilerinin hafta sonuna
denk gelen milli bayram vb. günlerle, sosyal-sportif etkinliklere katılamamaları da
taşımalı eğitimin ortaya çıkardığı olumsuz bir durum olarak değerlendirilebilir.
Ayrıca ilçemizin yerleşim yerlerinin çok uzak, dağınık veya öğrenci sayısının az
olması hasebi ile ya taşıma yapılamamakta, ya da taşıma işi sağlıklı bir şekilde
yürütülememektedir.
10
Çözüm Önerileri:
Taşımalı araç sürücüleri, kurallara uymada ve dikkat etmesi gereken hususlarla
ilgili taşıma süreci başlamadan konunun uzmanları tarafından kursa/seminere tabi
tutulmalarının zorunlu hale getirilmesi gerekir. Bu kurslar sonunda kendilerine bir
belge düzenlenip bu belgeye sahip olmayanların taşıma kapsamında görev alması
engellenmelidir. Ayrıca okul idareleri tarafında taşıma araçları ve sürücülerin hal ve
hareketleri titizlikle denetlenmelidir. (Çözüm merkezi: Okul idaresi, İlçe Milli
Eğitim Müdürlüğü).
Taşımalı ortaöğretim öğrencilerinin hafta sonuna denk gelen milli bayram vb.
günlerle, sosyal-sportif etkinliklere katılmaları için bu öğrencilerin hafta sonu da
taşınması hususunun İhale şartnamesinde belirtilmesi bu sorunu çözeceği
değerlendirilmektedir. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü).
Yerleşim yerlerinin çok uzak, dağınık veya öğrenci sayısının az olması hasebi ile
ya taşıma yapılamamakta, ya da taşıma işi sağlıklı bir şekilde yürütülememektedir.
Bu sorunun çözümü noktasında ilçe merkezinde ortaöğretim pansiyonu yapılması
için Bakanlığın bilgilendirilmesinin gerekmektedir. (Çözüm merkezi:İlçe Milli
Eğitim Müdürlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı).
11
3-Ortaöğretim Kurumlarında Öğrenci Ödül ve Disiplin Uygulamaları
Ödüllendirmelerin öğrenci başarısını artırmada ve başarının kalıcı olmasın da
etkisinin olduğu bilinen bir gerçektir. Okullarımızda da başarılı öğrencilerimiz
öğretmenler ve okul idareleri tarafından ödüllendirilmeye çalışmaktadırlar. Fakat
okullarımızın bu yönde maddi yönden sıkıntı çektiği bilinmektedir. Bu nedenle
ödünlendirme işi tam anlamıyla sağlıklı bir şekilde yapılamadığı görülmektedir.
Bazen de maddi durum nedeni ile okullarımız ödüllendirme sürecine girmedikleri
görülmektedir.
Ortaöğretim kurumlarında disiplin uygulamaları noktasında dikkat edilmesi
gerekli hususun öğrenci kıyafetleri olduğu değerlendirilmektedir. Özellikle
Bakanlığımızın serbest kıyafet uygulamasına geçilmesi ile ilgili yasal düzenleme
yapması sonucu okullarımızda maalesef değerlerimize aykırı bir tarzda veya öğrenci
olup olmadığının anlaşılmamasına sebebiyet veren kıyafetler giyilmektedir. Bu
durum okul idarecilerini ve öğretmenleri zor duruma düşürmektedir.
Çözüm Önerileri:
Okullarımızda da başarılı öğrencilerimiz öğretmenler ve okul idareleri
tarafından ödüllendirilme yapılması için İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü veya
kaymakamlık kanalıyla yeterli kaynak temini sağlanmasının öğrencileri başarısına
olumlu yönde katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir. (Milli Eğitim Bakanlığı kaymakamlık)
Öğrenci Kılık-Kıyafet Yönetmeliğinin tekrar değerlendirilmesi amacıyla İl Milli
Eğitim Müdürlüğünce bir rapor sunulabilir. (Çözüm Merkezi: Milli Eğitim
Bakanlığı)
12
4- Ortaöğretim Devam-Devamsızlık Durumu
Ortaöğretim okullarında özellikle son sınıflarda 2. Dönemden itibaren YGS sınavı
ve LYS sınavlarının yapılacağı tarihler yaklaştıkça devamsızlık süreci başlıyor. Ve bu
durum o kadar kanıksanmış ki öğrenci devamsızlık yapmanın kendisine verilmiş
bir hak olarak görmektedir. Bu dönemde maalesef okullarımızda öğrenci azlığı
gerekçe gösterilerek dersler yapılmamakta, tek tük okula gelen öğrencilerin
gelmemeleri için adeta okul idare ve öğretmenlerinin hal ve davranışları “öğrenciye
niye okula geldin” der gibi bir anlam ifade etmektedir. Hatta bazı öğretmenlerinde
“gidin evinizde sınavlara çalışın” gibi sözlerle öğrencileri okuldan geri gönderdikleri
duyumları alınmaktadır.
Çözüm Önerileri:
Öncelikle okula devamlılığın başarıdaki önemi konusunda rehber öğretmenler
öğrencileri bilinçlendirmelidir. Veli, okul idareleri tarafından çocuğunun
devamsızlık yaptığı kısa mesajla bilgilendirilmelidir. Öğretmenlerin bir sınıfta 2
tane öğrenci de olsa dersini anlatmasının bir zorunluluk olduğu hususunda okul
idarelerinin öğretmenlerini uyarması gerekmektedir. Devamsızlık noktasında
gerekli tedbirleri almayan okul idarecileri ile ilgili yasal süreç başlatılmalıdır.
(Çözüm merkezi: Okul idaresi, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü).
13
5-Ortaöğretim Kurumlarında Öğrenci ve Öğretmen Motivasyonu ile İlgili
Yapılacak Çalışmalar:İlimizde Okullarımızda, öğretmen ve öğrencilerin
motivasyonu konusunda istenilen düzeye olmadığımız değerlendirilmektedir.
Özellikle öğrencilerin ve öğretmenlerin boş zamanlarını geçireceği sosyal-kültürelsportif faaliyetlerin azlığı ve fiziki yetersizlik en büyük sebep olarak görülmektedir.
Öğrenci motivasyonun tam anlamıyla sağlanamamasının bir başka
nedeni ise önceden hazırlık yapılarak veli ziyaretlerinin yapılmamasıdır.
Çözüm Önerileri:
Okullarımız, öğrenci ve öğretmenlerin katılacağı sosyal-kültürel-sportif faaliyetler
düzenlenmesi konusunda teşvik edilmesi gerekir. Bu faaliyetlerin yapılacağı fiziki
alanların olması için okullarımız maddi anlamda desteklenmelidir. (Çözüm
merkez: SEKAP(sincikte eğitim kalitesini arttırma projesi)Okul idaresi,
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
14
Öğrenci ve öğretmenlere yönelik kariyer günleri düzenlenerek öğretmen ve
öğrenciler onura edilebilirler. (Çözüm merkezi: SEKAP, Okul idaresi, İl/İlçe
Milli Eğitim Müdürlüğü)
Çeşitli alanlarda başarı elde eden öğrenci ve öğretmenlerin yetkili makamlarca
Onurlandırılması/Ödüllendirilmesi öğrenci ve öğretmen motivasyonunda önemli
bir etken olarak görülebilir. (Çözüm merkezi: SEKAP.Okul idaresi, İlçe Milli
Eğitim Müdürlüğü, Kaymakamlık)
Yapılandırmacı eğitim yaklaşımı çerçevesinde öğrencilerin proje yarışmalarına
katılımının sağlanması gerekmektedir. (Çözüm merkezi: Okul İdaresi)
Okullarımızda okuyan öğrencilere gerçekçi ve ulaşabileceği hedeflerin
belirlenmesi konusunda rehberliğin yapılması gerekmektedir.(Çözüm merkezi:
Okul İdaresi)
Öğrenci motivasyonun da veli ziyaretlerinin önemi çok büyüktür. Fakat bu
ziyaretler tama anlamıyla yapıldığı zaman ancak verim alına bilir. Özellikle SBS
veya YGS ve LYS sınavını kazanma potansiyeli yüksek öğrencilerin aileleri ziyaret
edilmelidir. Ziyaretlerde öğrencinin durumu veli ile paylaşılmalı ve kendisine bu
sınav sürecinde sorumlulukları noktasında hatırlatmalar yapılmalıdır. Yoksa Adet
yerini bulsun mantığı ile yapılan gelişigüzel velilere yapılan ziyaretlerden herhangi
bir verim elde edilemez. (Çözüm merkezi: SEKAP .Okul İdaresi)
15
6- Ortaöğretim Okullarında Sınıf Yönetimi:
Ortaöğretim okullarımızda çalışan öğretmenlerimizde ilkokulda görev yapan
öğretmenler gibi sınıfını, öğrencisini sahiplenme oranı istenilen seviyede olmadığı
değerlendirilmektedir. Ortaöğretim Okullarında görev yapan öğretmenlerimizin
azımsanmayacak bir bölümü maalesef ben dersimi anlatırım anlayan anlar,
anlamayan beni ilgilendirmez mantığını taşımaktadırlar. Özellikle sınıf içerisinde
sınıf ortamının düzenlenmesi hususunda bir duyarsızlık görülmektedir. Bu
durumda öğrenci başarısına olumsuz bir durum olarak yansıdığı görülmektedir.
Çözüm Önerileri:
Ortaöğretim öğretmenlerini sınıf yönetimi konusunda hizmet içi eğitime
alınmasının bu konudaki bilgi eksikliğini gidereceği düşünülmektedir. (Çözüm
merkezi: Milli Eğitim Müdürlüğü)
16
7-Ortaöğretim kurumlarında rehberlik faaliyetleri:
İlçemiz okullarında okul yöneticilerimiz ve öğretmenlerimizin en az bilgi
sahibi olduğu hususlardan birisi Okullarda, rehberlik ve psikolojik danışmanlık
uygulamalarıdır. Özellikle ortaöğretimlerde rehberlik denildiğinde bir takım doğru
bilinen ama aslında yanlış uygulamaların yapıldığı görülmektedir. Okullarda,
rehberlik ve psikolojik danışmanlık, bir disiplin ve kontrol aracı olarak görülmektedir.
Disiplinsiz davranış gösteren öğrencilerin sorunlarını görüşmenin veya ölçme
değerlendirmelerden düşük not alan öğrencilerin durumlarını görüşmenin rehberlik
görevinin yapılması olarak algılanmakta, hatta bu durumu bazı rehber öğretmenler
bile kanıksamış durumdalar.
Dolaysıyla okullarımızda maalesef rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri tam
anlamı ile ve yeterli düzeyde yapılmamakta bu da eğitimde istenilen başarıyı
sağlayamamamıza neden olan etkenlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Çözüm Önerileri:
Ortaöğretim okullarımızda görevli yönetici ve öğretmenlere “rehberlik ve psikolojik
danışmanlık” tan ne anlaşılması gerektiği hususunda kurs veya seminerler verilmesi,
okullarda görev yapan rehber öğretmenlerin amacına uygun çalışmalarda bulunup
bulunmadığının uzmanlarca denetlenmesi bu konudaki soruna çözüm getireceği
değerlendirilmektedir. (Çözüm merkezi: Milli Eğitim Müdürlüğü)
17
B- İLKOKUL/ORTAOKULLARDA EĞİTİM ÖĞRETİM FAALİYETLERİ
1-Birleştirilmiş Sınıf Uygulamaları:
Birleştirilmiş sınıf uygulamaları bir zaruretten kaynaklanıyor. Hatta çağdaş Avrupa
ülkelerinde, Amerika’da, Kanada’ da dahi bu uygulamaların olduğu bilinmektedir.
Ülkemizde bu uygulamayı zorunlu kılan üç temel neden vardır. Bunlar; öğrenci
sayısının azlığı, öğretmen sayısının azlığı ve derslik sayısının yetersizliğidir.
Ülkemizde 81 ilin %70’inde birleştirilmiş sınıf uygulaması yapılmaktadır.
İlçemizin Birleştirilmiş sınıf uygulamalarının gerek okul sayısı bakımından gerekse
öğrenci sayısı bakımından çok fazla olduğu görülmektedir. .
Ayrıca ilçemizde birleştirilmiş sınıflarda görev yapan öğretmenlerin büyük bir
çoğunluğu aday veya ücretli öğretmen olması gerçeği de ilimizin bu alanda
karşılaştığı bir başka sorun olarak görülmektedir.
Deneyimsiz öğretmen bir sınıfla ders işlerken diğer sınıflarla ne yapacağını
bilememekte kuramsal olarak bilse dahi uygulamasında eksiklikleri olmaktadır. Bu
gibi durumlarda daha mesleğinin ilk yıllarında mesleğinden soğumaktadırlar.
İlçemizde birleştirilmiş sınıf uygulamasından gelerek ilkokulu bitiren öğrenciler,
ortaokullara geldiklerinde, ortaokulda görevli öğretmenlerin şikâyeti; bu
öğrencilerin büyük bir çoğunluğunda okuma yazma problemi olduğu, matematik
de dört işlemi bile kavrayamamış oldukları yönündedir. Yapılan denetimlerde bu
husus tespit edilmiştir.
18
Birleştirilmiş sınıflardan gelen bu öğrenciler, ortaokullarda ve ortaöğretim
kurumlarında; okulu sevmeyen, dersleri sevmeyen, girdiği sınavlarda başarısız
olan, sürekli devamsızlık yapan bireyler olarak karşımıza çıkmaktadırlar.Ayrıca bu
tip okulların birçoğunda sadece bir öğretmenin görev yapması, hizmetli
bulunmaması gibi unsurlar da öğretmeni yalnızlaştırmakta, okul bünyesinde
kitaplık, sosyal alan vb. olmaması da durumunu biraz daha zorlaştırmaktadır.
Çözüm Önerileri:
Birleştirilmiş sınıf uygulamaları kaldırılmasını sağlayacak şuan için bir çözüm
görülmemekle birlikte en azından birleştirilmiş sınıflarda yapılan eğitimin
kalitesini artırma yönünde iyileştirme çalışmaları yapılabilir.
Öncelikli olarak bu okullarda görev yapmanın maddi yönden cazip hale
getirilmesi gerekir. Fakat bu tür bir çalışmalar ancak Milli Eğitim Bakanlığınca
yapılacağından, bu sorunun çözümüne ilçemiz açısından neler yapılabilir
sorusundan hareket ettiğimizde yukarıda belirttiğimiz gibi ilçemizde
birleştirilmiş sınıflarda görev yapan öğretmenlerin büyük bir kısmı ya aday
öğretmenler veya ücretli öğretmenlerdir. Bu öğretmenlerimizin bilgi ve
tecrübelerini artırma yönünde göreve başlamalarından önce veya halen
görevde olanlara hafta sonları olmak üzere tecrübeli eğitimciler tarafından
eğitim, öğretim işleri, yönetim işleri, köy hayatı ve köylülerle iletişim vb.
konularda ciddî hizmet içi eğitimlerden geçirilmelerinin faydalı olacağı
değerlendirmektedir.
19
Konunun çözümü için bir diğer tedbirin de bu tarz okulların tamamının (ya da
imkânlar ölçüsünde çoğunluğunun) kapatılarak öğrencilerinin taşıma kapsamına
alınmaları veya ekonomik gelişmişlik, nüfus, coğrafî konum, sosyal imkân vb.
özellikleri bakımından çevrelerine göre mihver teşkil eden köy veya beldelere büyük
ve altyapısı eksiksiz okullar yapılarak bütün öğrencilerin buralara taşınmasıdır.
(Çözüm merkezi Milli Eğitim Müdürlüğü-Milli Eğitim Bakanlığı)
Ayrıca; öğretmenin köyde başarılı olmasının yollarından bir diğeri de okulunun
fizikî açıdan öğretmenin ve öğrencilerinin ihtiyaçlarını karşılayabilecek tarzda inşa
edilmesi ve değişik eğitim materyalleriyle donatılması olduğu düşünülmektedir.
(Çözüm merkezi Milli Eğitim Müdürlüğü)
2-Okul-Aile, Okul-Veli İşbirliği:
Eğitim uzmanları eğitimde başarıyı “saç ayağı” diye tabir ettikleri öğrenci-öğretmen
ve veli arasında işbirliğinin ve iletişimin önemine bağlar ve bu saç ayaklarından
birisinin eksikliğinin, eğitimde istenilen başarıyı sağlayamamada en büyük etken
olduğunu ifade ederler.
20
Maalesef ilçemizde bu konuda en büyük handikap veli duyarsızlığıdır. Ayrıca
okullarımızın çok önemli bir kısmında okulun; aile ve ebeveynler, çevredeki resmî
ve özel kuruluşlar, sivil toplum örgütleri ile ilişkilerinin istenilen seviyede olmadığı,
çoğu okulda bu konuda pek çalışma yapılmadığı gözlemlenmektedir. Bu durum da
başarının istenilenin altında olmasına ve kaliteli hizmet üretilememesine neden
olmaktadır.
Öğretmen veli ilişkisi bakımından bir başka sıkıntılı husus ise öğrenci velilerinin
çocuğunun durumu hakkında bilgi almak amacıyla öğretmenle görüşmek üzere
okula gittiğinde öğretmen ya ders de olması nedeni ile görüşemiyor, ya da 5- 10
dakikalık teneffüs aralarında görüşmeye çalışılıyor. Öğretmen dersten sonraki 5-10
dakikalık teneffüste “dinlenmesi gerektiği” düşüncesi ile öğrenci velisiyle yüzeysel
görüşüyor; görüşme adeta öğretmenin öğüt verici, buyurgan bir hava ile öğrenci
velisine çocuğunun notlarını aktarma sürecine dönüşüyor.
İlçemizde okul- aile ve veli iletişimi ile ilgili görülen bir başka olumsuz durum
ise okul idarelerinin ve öğretmenlerinin mevzuat gereği yapmak zorunda oldukları
okul aile birliği toplantıları veya sınıf öğretmenlerinin o sınıfta okuyan öğrenci
velileri ile yaptıkları veli toplantılarını genelde mesai saatleri içerisinde yapdığı için
özellikle çalışan anne ve babaların bu tür toplantılara katılamamasıdır.
21
Bütün bu olumsuz durumlar okul- aile ve veli arasındaki iletişiminde sağlıklı bir
şekilde sürdürülmesini engellemektedir.
Çözüm Önerileri:
Bir planlama dâhilinde iki veya daha fazla öğretmen veya idarecilerden oluşan bir
ekiple (ekibin içerisinde muhakkak bir bayan olması gerekir) okul-aile arasındaki
iletişimi geliştirerek, işbirliği yapabilmenin zeminini hazırlama adına yapılan veli
ziyaretleri arttırılarak devam ettirilmesi gerekir(Çözüm merkezi: SEKAP ,Okul
İdaresi, RAM).
Okul idareleri tarafından öğretmenin dersi olmadığı bir zamanda veli öğretmen
görüşme günleri ve saatleri planlayarak öğretmen veli görüşmelerin yeterli bir
zaman dilimi içinde öğüt verici, buyurgan bir havada değil; görüş ve önerilerin
paylaşıldığı bir iklimde yapılmalıdır. Okula gelen her velinin sorununa duyarlılık
gösterilip, çözüm noktasında yardımcı olunmaya çalışılması gerekir(Çözüm
merkezi: Okul İdaresi)
Çocuğun eğitiminde anne ve babanın birlikte hareket etmesi gerektiğinden,
okullarımızda okul aile birliği ve veli toplantıları muhakkak mesai saatleri dışında
anne ve babanın katılımıyla yapılmasının planlanması gerekir. Toplantılarda okulun
aileden ve ailenin okuldan beklentileri, çok açık bir şekilde belirlenmelidir. (Çözüm
merkezi: Okul İdaresi).
22
Öğrenciler ve velilerle, sosyal, kültürel, sportif ve dinlenmeye yönelik etkinlikler
düzenlenmeli, okullar aileler için eğitim merkezi haline getirilerek, velilerin okula
yönelik varsa olumsuz algılarının ortadan kaldırılması gerekmektedir. (Çözüm
merkezi: SEKAP,Okul İdaresi)
İl ve ilçe merkez okullarında okula gelmeyen velilere rehber öğretmen, sınıf rehber
öğretmeni ve bir idarecinin katılımıyla ev ziyaretleri yapılmalı; Taşımalı okullarda
veli toplantılarının o bölgeye ait anlamlı günlere denk getirilmesine özen
gösterilmeli, toplantı gündemine veli eğitim konusunun da eklenerek mümkünse
uzman kişiler tarafından bilgilendirme yapılmalıdır. (Çözüm merkezi:
SEKAP,Okul İdaresi)
Okullarda kitap okuma, sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerin sık sık
düzenlenmesi, düzenlenen faaliyetlerde, velisi okula gelmeyen öğrencilere de
özellikle görev verilerek velinin okula gelmesinin gerekçesi oluşturulmalıdır.
(Çözüm merkezi: Okul İdaresi)
23
Velilerin okula gelmeme nedenlerinden birisi de bu tür toplantılarda okulun
ihtiyaçları için velilerden para istenmesidir. Özellikle sınıf rehber öğretmenlerinin
öğrencilerinin eğitim öğretim durumunu görüşmek için yaptıkları veli
toplantılarında kesinlikle para istenmemesi gerekir. Velinin, bu tür toplantılarının
amacının öğretmenlerin veya okul yöneticilerinin okula bağış yapılmasını sağlamak
olduğu yönünde bir düşüncesinin olmaması gerekmektedir (Çözüm merkezi:
Okul İdaresi).
3-Merkezi sistem sınavları( SBS- Bursluluk Sınavları):İlçemizde çocuklarımızın
azımsanamayacak bir kısmı Türkçeyi 6-7 yaşlarında ilkokulda öğrenmektedirler.
Çocukların ebeveynlerinden öğrendikleri dilin yapısı ile Türkçenin yapısının farklı
olması (çocukların
anadillerinin önden eklemeli, Türkçenin ise sondan eklemeli bir dil olması)
Çocukların Türkçeyi tam olarak anlamama ve kavrayamamalarına sebep olmaktadır.
Diğer yönden öğrencilerin kitap okuma ve bireysel ders çalışma
alışkanlıklarında görülen eksiklik, akademik ve mesleki rehberlik yetersizliği
sonucu öğrencilerimizin büyük bölümünün geleceğe yönelik hedeflerini
belirleyememesi, branşlarda öğretmen eksikliği bulunmasının yanında, sık sık
öğretmen değişikliğinin yaşanması gibi etkenleri sayabiliriz.
24
Ayrıca veli duyarsızlığı, velilerin eğitim düzeylerinin ve ekonomik durumlarının
yetersiz olması, eğitimde fırsat eşitliğinin tam olarak sağlanamaması, tarama
testleri, deneme sınavları ve yardımcı kaynak kullanımının kısıtlı olması, meslek
tanıtımları ve okul ziyaretlerinin yetersiz olması da İlimizde SBS ve Bursluluk
sınavlarında istenilen başarıya ulaşmamamızdaki faktörler olarak karşımıza
çıkmaktadır.
Çözüm Önerileri:
İlçemizdi öğrencilerin Türkçeyi tam olarak anlama ve kavramaları için
tek bir çözüm yolu vardır. O da öğrencilerde kitap okuma alışkanlığı
oluşturmaktır. Bu konuda ilimizde 4-5 yıldır uygulanan “beş dakikanı bana
ayır”(daha sonra on dakikanı bana ayıra olarak devam etti) kampanyasının
muhakkak faydası olmuştur fakat sınırlı olduğunu düşünüyorum. Bunun için
öğrencilere okumayı sevdirecek etkinlikler düzenlenmeli,günde 30 ile 45 dk arası
sesli kitap okuma alışkanlığı kazandırılması, okul idareleri ve İlçe Milli Eğitim
Müdürlüklerince ödüllü “Kitap Okuma ve Şiir Okuma Yarışmaları”
düzenlenmeli/sayısı artırılmalı ilçemizde baba bana bir masal anlat 2
projesinin uygulanması Okul ve sınıf kitaplıkları gözden geçirilerek, öğrenci
seviyesine uygun kitaplarla zenginleştirilmelidir (Çözüm merkezi: İlçe Milli
Eğitim Müdürlüğü ve Okul İdaresi)
25
Başarılı öğrencilerin arkasında duyarlı bir velinin olduğu gözlenmekte olup bu
nedenle eğitimde mutlaka veli desteğinin sağlanması gereklidir. Bunun için sık
sık veli toplantıları düzenlenmeli, velilerin okula gelmeleri için sebep teşkil
edecek özel etkinlikler planlanmalı ve veli ev ziyaretleri yapılmalıdır. (Çözüm
merkezi: Okul İdaresi)
Okullarca yönlendirmenin 4-5. sınıftan itibaren ciddi anlamda başlatılarak
Akademik ve Mesleki rehberliğin yapılması, gerekli motivasyonun sağlanması,
Öğrencilere planlı ve programlı ders çalışma yöntemlerinin derslerin özelliklerine
göre nasıl çalışılacağının kavratılması, sınav kaygısı ve zamanı iyi kullanma
konularında yeterli rehberlik çalışmalarının yapılması gerekmektedir. (Çözüm
merkezi: Okul İdaresi, Ram Müdürlükleri)
Branş derslerinin mümkün olduğunca kadrolu öğretmenlerle doldurulması,
ücretli öğretmen görevlendirilmesi durumunda bu öğretmenlerimize rehberlik
etmek amacı ile kadrolu rehber öğretmen tayin edilmelidir. (Çözüm merkezi:
Milli Eğitim Bakanlığı ve İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
26
Velilere yönelik olarak gerek görüldükçe eğitim seminer ve konferansları
düzenlenmeli. Ekonomik durumu iyi olmayan velilerin öğrencileri SYDV Şartlı
nakit transferi uygulamalarından yararlandırılmalıdır. (Çözüm merkezi:
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı – Okul İdaresi)
ilçemizde dershanelerin olmaması,okullarımızın SBS başarı puanını olumsuz
yönde etkilemektedir. Bu gibi yerlerde ücretsiz etüt merkezlerinin kurulması,
okul ve ilçe bazında SBS başarı puanlarına olumlu yansımalar yapacaktır. Daha
önce de olduğu gibi Halk Eğitim Merkezleri tarafından açılan SBS hazırlık ve
yetiştirme kurslarının özelikle kırsaldaki öğrencilere ücretsiz olarak tekrar
açılabilmesi eğitim öğretime olumlu katkı sağlayacaktır. (Çözüm merkezi:
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü – Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü – Okul
İdaresi)
SBS’ye hazırlık kapsamında kullanılabilecek yardımcı kaynaklar ve yaprak
testlerin kullanımı konusunda öğretmenlerimize esneklik sağlanmalı, (Velilere
kaynak temini konusunda zorlama yapılmaması şartı ile ) ya da bakanlığımız
ücretsiz ders kitaplarında olduğu gibi yardımcı kaynakları öğrencilerimize
ücretsiz sunulmalıdır. (En azından 8.sınıflarda) (Çözüm merkezi: İlçe Milli
Eğitim Müdürlüğü-Okul İdaresi)
27
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğümüz bünyesinde “Üst öğrenime ve Hayata Yönlendirme
Ekibi” oluşturulmalı, İŞKUR’un da katılımıyla tüm okullarımızda ilköğretim sonrası
seçenekleri içeren, görsel yönü ağır basan bilgilendirmeler yapılmalıdır. (Çözüm
merkezi: İŞ-KUR – İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
4-Devam-Devamsızlık Durumu:
İlçemizde Eylül ayında okulların açılmasından itibaren takriben 1,5-2 ay, II. dönem
baharın gelmesiyle birlikte Mayıs ayından itibaren kırsal alandaki okullarımızın sınıf
mevcutlarının çok azaldığı, hatta birçok okulun II. kademesinde sınıf mevcutlarının
neredeyse ders işlenemeyecek kadar aza indiğini görülmektedir. öğrenciler Yozgat’a
pancara, Niğde’ye patatese, Ordu’ya fındığa, Adana’ya pamuğa veya Malatya’ya
kayısıya gittiği söylenmektedir.
Okullarımızda öğrenci devamsızlığı noktasında oluşan diğer problemler ise;
Öğrencinin Okulda kaydı bulunduğu halde velisinin ikametgâh değişikliği sebebiyle
adresine ulaşılamadığı için öğrencinin devamı sağlanamaması,
Eğitim düzeyi düşük öğrenci velilerinin çocukları ile ilgili eğitimsel beklentilerinin
sınırlı olması.
Özellikle kırsal alanda kız çocuklarına küçük kardeşlerine bakma sorumluluğunun
verilmesi veya kız çocuklarının okumasının çevre tarafından hoş görülmemesi,
28
Çözüm Önerileri:
Mevsimlik aile çocuklarının devamsızlık yapmaları, İlçemizde de yaşayan
insanların ekonomik durumu ile doğrudan ilgilidir. Konu bu açıdan
incelendiğinde; İlçe yönetimi tarafından yapılabilecek fazla bir şey olmadığı,
merkezi hükümet politikaları ile giderilecek bir durum olduğu ortadadır.
Ancak bu hususta Bakanlığımızın yayınladığı Genelgelerde işaret ettiği hususlara
titizlikle uyulması yönünde gerekli hassasiyet gösterilmelidir.
Mevsimlik ailelerin tespiti yapılarak hangi bölge veya ile gideceği öğrenilip ilgili
ilin ve ilçe milli Eğitim Müdürlüğü ile gerekli işbirliği yapılıp bu tür öğrencilerin
nakillerin en yakın okula alınması ve okula devam ettirilmeleri konusunda gerekli
hassasiyetin gösterilmesi isteğinde bulunulabilir. Daha sonra ailelerin çalışmalarını
tamamlayıp tekrar ilçemize
döndüklerinde çocuklarının ilgili okullara kaydının tekrar okuluna yapılmasının
sağlanmasının bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir.(Çözüm merkezi: Okul
İdaresi)
Okulda kaydı bulunduğu halde velisinin ikametgâh değişikliği yaparak izini
kaybettirmesi sonucu bulunamayan öğrencilerin “MERNİS” ten takibinin
yapılması için İlçe Nüfus Müdürlükleri ile iş birliği içine girilmesi, (Çözüm
merkezi: İlçe Milli Eğitim müdürlükleri, Nüfus Müdürlükleri, Okul İdaresi)
29
Devamsızlığı alışkanlık haline getirenlerin düzenli e-okuldan izlenmesi ve 222
sayılı kanun ile İlköğretim Kurumları Yönetmeliğine göre iş ve işlemlerin
yürütülmesinde hassasiyet gösterilmesi, (Çözüm merkezi: Okul İdaresi)
Ara ara devamsızlığı olan öğrencilerin devamsızlık sebeplerinin araştırılması ve
çıkan sonuca göre okul ve diğer yetkililerin çözüm bulmaları için çalışması,
(Çözüm merkezi: Okul İdaresi)
Öğrencisi devamsızlık yapan velilerin; okul idaresi, rehberlik servisleri,
sınıf/şube rehber öğretmenleri ile işbirliği için de yardım ve ikna çalışmalarının
yapılması, (Çözüm merkezi: Okul İdaresi)
Gibi vb. çalışmaların öğrencilerin devamsızlık sorununu çözeceği veya asgariye
düşüreceği değerlendirilmektedir.
5- Sınıf Yönetimi:
Okullarımızda sınıf yönetimi noktasında oluşan sorunlar okullarda görev
yapan aday öğretmenler veya öğretmen eksikliği nedeni ile görevlendirilen
ücretli öğretmenlerin sınıf yönetimini konusundaki bilgi ve tecrübe
eksikliğinden kaynaklandığı gibi öğrencinin kişisel ve kültürel özelliklerinde de
kaynaklanmaktadır.
30
Ayrıca sınıflarda özel eğitim gerektiren engelli öğrencilerin olması, öğrencilerin
sosyo-kültürel ve ekonomik farklılıklarının davranışlarına olan etkilerinin
belirlenmemiş olması, çevresel Faktörlerin öğrenci davranışlarına etkilerinin
saptanmamış olması, sınıfta yaşanan sorunların çözümü ile ilgili ortak yaklaşım
oluşturulmaması gibi faktörlerde sınıf yönetimi konusunda karşımıza çıkan
problemlerdir.
Çözüm Önerileri:
Okullarımızda ücretli öğretmen görevlendirilmek zorunda kalınması durumunda
görev öncesinde “Sınıf Yönetimi” konusunda hizmet içi eğitim faaliyetine tabi
tutulması. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
Öğretmenlerin sınıf yönetimi konusunda olası eksiklerinin giderilmesi için
seminer dönemlerinde eğitim verilmesi. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim
Müdürlüğü)
Okullarda destek eğitim odalarının ve özel sınıfların yaygınlaştırılmasını
sağlayarak, özel eğitim branşındaki öğretmenler ile eğitim öğretim sürecinin
yürütülmesi. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Okul İdaresi)
31
Özel durumu olan öğrencilerin normal öğrenciler tarafından doğru
algılanmalarını sağlayan sınıf içi etkinliklerin geliştirilmesi ve
planlanması.(Çözüm merkezi: Okul İdaresi)
Sınıfında özel eğitim öğrencisi bulunan öğretmenlerin ek ders ücretlerinin özel
sınıf öğretmenleri ile aynı katsayıdan (%25 fazla) ödenmesinin Bakanlığımız
birimlerine önerilmesi. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Milli
Eğitim Bakanlığı)
Öğretmenin öğrencilerini gerçek anlamda tanıması için bir planlama dâhilinde ev
ziyaretlerini ve veli görüşmelerini zorunlu hale getirecek bir yapının kurulması
sağlanmalıdır. (Çözüm merkezi: Okul İdaresi)
Çevrenin okula doğrudan etkilerini okulun rehber öğretmenlerine incelettirilerek
ortaya konması; öğrenci davranışlarının hangi temelde okula yansıdığını ortaya
koyarak olumsuz faktörler ve risk faktörleri ile ilgili tedbirler alınması
gerekmektedir. (Çözüm merkezi: Okul İdaresi)
Öğretmenlerimizin sınıf yönetimi ile ilgili olarak bilinçlendirilmesi, olumlu
uygulama örneklerinin paylaşılması gerekmektedir. (Çözüm merkezi: Okul
İdaresi)
32
6- Sosyal Kültürel ve Sportif Faaliyetler:
Çocuklarımızın dengeli ve sağlıklı bir şekilde yetiştirilmesi için okullarımızda
sosyal ve kültürel faaliyetlerin yapılması son derece önemlidir. Ayrıca sosyal ve
kültürel faaliyetlere katılan öğrencilerin akademik alanda da daha başarılı olduğu
bilinmektedir. Fakat ilimizde bu tür faaliyetlere genelde derslerinde başarısız
öğrencilerin katıldığı, başarılı öğrencilerin bu faaliyetlerde yer almaması gerektiği
konusunda bir anlayıştan dolayı özellikle başarılı öğrencilerin yeterli sayıda
katılmadığı görülmektedir.
Ayrıca okullarımızın büyük bir bölümünde sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerin
yürütüleceği mekânların yetersiz olduğu, okullarımızın bir kısmının da maddi
imkânsızlıklar nedeni ile bu tür faaliyetleri yapamadıkları görülmektedir.
Bu alanda bir başka sorun ise okullarımızda yapılan özellikle sportif faaliyetlerin
belli branşlarla sınırlı kalması öğrencilerimizin diğer sportif alanlarda
yeteneklerini sergileme imkânı bulamamalarıdır.
Diğer yönden okullarımızın düzenlemiş olduğu sosyal kültürel ve sportif
faaliyetlerin genelde aynı tarihlere veya saatlere denk gelmesi nedeni ile yeterli
sayıda izleyiciye ulaşamadığı görülmektedir.
33
Çözüm Önerileri:
Milli Eğitim Müdürlüklerimiz yeni okul planlamalarında mutlaka
okullarımızın sosyal kültürel ve sportif faaliyetlerini yapacağı mekânlara yer
vermesi gerekir. (Çözüm merkezi: Milli Eğitim Müdürlüğü, kaymakamlık)
Başarılı öğrencilerin okullardaki sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlere katılımının
sağlanması için özellikle bu tür faaliyetlere katılmanın sınav kaygısını azaltıcı
etkileri olduğu öğrencilere ve velilere anlatılarak öğrenciler bilinçlendirilmelidir.
(Çözüm merkezi: Okul idaresi)
Okullarda yapılan sportif faaliyetlerde branş çeşitliliğinin arttırılması amacıyla,
finansmanı Halk Eğitimi Merkezi Müdürlükleri tarafından karşılanacak şekilde,
antrenörler ve usta öğreticiler görevlendirilmelidir. (Çözüm merkezi: Milli
Eğitim Müdürlüğü, kaymakamlık)
Yapılan her türlü sosyal ve kültürel faaliyet sonucunda başarılı olan
okulların ferdi ve takım olarak ödüllendirilmesi gerekir. (Çözüm merkezi: SEKAP
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
İl düzeyinde yapılan yarışmalarda başarı elde ederek, ilimizi temsilen il dışına
giden okullarımıza, yetkili kurumlarca yeterli maddi destek verilmesi. (Çözüm
merkezi: İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
Okulların düzenleyeceği faaliyetler eğitim öğretim yılı başladıktan sonra tespit
edilerek çakışmaları önleyecek şekilde kitapçık halinde hazırlanarak okullara
duyurulmalıdır. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
34
7-Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı ve Kaynaştırma Öğrencileri:
Engelli çocuklar topluma birer emanettir. Bu çocukları topluma kazandırmak, yalnız
olmadıklarını göstermek her şeyden önce insanlık görevidir. Ayrıca devletimizin
sosyal adalet anlayışı içerisinde bu çocukların eğitiminin sağlanması noktasında
ilgili kurumlara sorumluluk vermiştir. Bu kapsam da Milli Eğitim olarak
“Kaynaştırma öğrencileri ve Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı” noktasında ilçemizde
bir takım problemler olduğu görülmektedir.
Diğer yönden özel eğitim sınıflarında okuyan engelli öğrencilerin seviyesine uygun
ders kitabı olmaması nedeni ile bu sınıflar, normal sınıflarda kullanılan ders
kitaplarıyla ders işlenmek zorunda kalmaktadırlar. Özel eğitim sınıf öğretmenleri
kendi bilgi ve birikimleri oranında bu kitapları basitleştirmeye çalışmaktadırlar.
Bu alanda görülen diğer problemler ise;
Rehber öğretmeni olmayan okullarda özel eğitime gereksinim duyulan öğrencilerin
tespit edilememesi,
Özel eğitim sınıflarının yetersizliği, özel eğitim sınıfında çocuğu olan ailelerin bir
kısmının maddi yönden sıkıntılı olması nedeni ile çocukların yeme içme ve kırtasiye
giderlerini karşılamada zorluk çekmeleri,
Öğretmenlerimizin özel eğitimle ilgili yeterli düzeyde eğitimlerinin bulunmaması,
velilerin eğitim eksikliği,
Otistik çocukların eğitim ortamı yetersizliği, BEP planlarının hazırlanmasındaki
yetersizlikler ve destek eğitim odalarının olmaması,
35
Özel eğitim alanında yeterli bilgi birikimine sahip Milli Eğitim Müdürlüğünde Şube
Müdürü olmaması gibi problemler olduğu görülmektedir.
Çözüm Önerileri:Özel eğitim sınıflarının kullandığı ders kitaplarının bu
öğrencilerin seviyelerine göre düzenlenmesi için bakanlık nezdinde gerekli girişimler
yapılması gerekmektedir. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
İl ve ilçe RAM Müdürlükleri tarafından okul ziyaretlerine yeterli zaman ayrılmalı,
Rehber öğretmenin olmadığı okulların daha sıklıkla takip edilmesi sağlanmalıdır.
(Çözüm merkezi: RAM Müdürlüğü, İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
Okullarımızın bünyesinde özel eğitim sınıflarının açılması ve yaygınlaştırılması bu
alandaki eksikliği önemli oranda giderecektir. (Çözüm merkezi: RAM Müdürlüğü,
İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
Ayrıca özel eğitim sınıfı öğrencilerinin engel grubuna göre ayrıştırılması ve sınıf
ortamlarının bu gruplara göre düzenlenmesinin amaçlanması gerekmektedir.
(Çözüm merkezi: Okul idaresi)
Özel eğitime muhtaç öğrencilerin bulunduğu fiziksel ortamların eğitim-öğretimin
çalışmalarından çok sosyalleşmeye yönelik olarak düzenlenmeli ve eğitim araç gereç
ihtiyacı giderilmelidir. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
36
Engelli çocuğu olan velilere çocuklarının eğitimleri ve davranışları konusunda
uzmanlar tarafından eğitim verilerek velilerin bu alandaki eğitim eksikliği
giderilmelidir. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
Okullarda BEP planları hazırlanırken RAM tarafından gerekli rehberlik desteğinin
sağlanması. (Rehber Öğretmen olmayan okullarda) (Çözüm merkezi: Rehberlik
Araştırma Merkezi Müdürlüğü)
Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde özel eğitim ve rehberlikten sorumlu şube
müdürlüğüne muhakkak bu alanda eğitimini almış yöneticilerin atanmasının
sağlanması gerekmektedir. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
8- İlkokul ve Ortaokulda Öğrenci ve Öğretmen Motivasyonu:
Motivasyon, Türkçe ifadesiyle güdüleme, ilgi uyandırma, belli amaçlara ulaşmak
için bir güç kazanma hali olarak tanımlanmaktadır. İlgi uyandırmanın insan
yaşantısında önemi çok büyüktür. Öğrencide ilgi uyandırma yani motivasyon bir
nevi öğrenciye başarının anahtarını vermek demektir. Öğretmenin motivasyonu ise
yaptıkları işleri bilerek, isteyerek ve inanarak yapmalarını sağlamaktır. Eğitim
öğretim sürecinde öğrenci ve öğretmen motivasyonu sağlandığında eğitimde
başarıda sağlanmış olacaktır.
37
İlçemizde öğrenci ve öğretmen motivasyonunu engelleyen faktörlere baktığımızda:
öğrenci açısından; öğrencilerde derslere yönelik ilginin oluşturulamaması, ailevi
sorunların çocuklar üzerinde oluşturduğu psikolojik travmalar(Özellikle boşanmış
aile çocuklarının içinde bulunduğu durum), Öğrencilerin kişilik özelliklerinin
dikkate alınmaması, öğrencilerin sağlık sorunları, ders öncesi öğrenci ve
öğretmence yeterli hazırlığın yapılmaması derslerin soyut ve anlatıma dayalı,
öğretmen merkezli işlenmesi yol açmaktadır
Öğretmen motivasyonu açısından olumsuzluk olarak görülebilecek hususlar ise;
Okul yönetiminin olumsuz tutum ve yaklaşımları, Öğretmenlerin eğitim öğretim
süreçlerinde velilerden gerekli desteği alamaması, Ödüllendirmelerin genellikle
sosyal ve kültürel etkinlik gerçekleştiren öğretmenlere yönelik yapılması nedeni ile
bu durumdan diğer öğretmenlerin olumsuz etkilenmesi, Bir kısım
öğretmenlerimizin teknolojik gelişmelere ayak uyduramaması gibi olumsuzluklar
sayılabilir.
Ayrıca öğrenci veli profili bakımından, sosyal çevre bakımından daha iyi imkânları
olan okullarda görev yapan öğretmenlerle; imkânsızlıklar içerisinde bocalayan
okullarda görev yapan öğretmenlerin başarı noktasında aynı kriterlerle
değerlendirilmesi de öğretmen motivasyonunu olumsuz etkilemektedir
38
Çözüm Önerileri:
Okul yöneticilerimiz müfredatımız gereği ders işlenişlerde yapılandırmacı anlayışın
uygulanması gerektiğinin bir mecburiyet olduğunu bilmeleri gerekmektedir.
Öğretmenlerimiz bu konuda bilgilendirilmeli bilgi eksikliği olan öğretmenlerimiz
hizmet içi eğitimlerle yetiştirilmesi gerekmektedir(Çözüm merkezi: Okul
Müdürlüğü).
Öğrenci motivasyonun sağlanmasında öğretmenin derse başlamadan önce ve ders
işlenişinde; öğrencilerin ilgi ve dikkatlerini toplamak için güdüleme yapılması
gerektiği, öğrencilere ve içeriğe uygun öğretim yöntemlerinin seçilmesi ve
öğrenmenin öğrenci için anlamlı hale getirilmesinin dikkat sürelerini arttıracağı
bilgisini öğretmenin pratiğe dökmesinin sağlanması gerekmektedir. (Çözüm
merkezi: Okul Müdürlüğü, Eğitim Denetmenleri)
ilçemizde ailelerin bölünmüşlüğü ve boşanmışlığı nedeni ile çocuklarda psikolojik
travmalar görülmektedir. Bu özellikteki çocuklar sınıf rehber öğretmenlerince tespit
edilmeli, okul yönetimince ve okul rehber öğretmenlerince yapılacak psikolojik
destekle giderilmeye çalışılmalıdır. Her okulda bir rehber öğretmen olması çözüm
için önem arz etmektedir. (Çözüm merkezi: Okul Müdürlüğü)
Öğretmen ve öğrenci derse zamanında ve hazırlıklı girmeli, ders işlenişinde aktif
öğrenme yöntemiyle, öğrenci merkezli işlenerek öğrencilerin eğitim ve öğretim
faaliyetlerine etkin biçimde katılmaları sağlanmalıdır. Okul yönetimleri mutlaka
çalışmaları kontrol etmeli sonuçlar sürekli olarak değerlendirilmelidir. (Çözüm
merkezi: Okul Müdürlüğü)
39
Öğrencilerin kişilik özellikleri dikkate alınmalı, kendilerini ifade edebilecekleri
etkinliklere yer verilmelidir. Öğrenci başardığını hissetmeli, başarı umudunu
kaybetmemelidir. Bireysel farklılıklara önem verilmelidir. (Çözüm merkezi: Okul
Müdürlüğü)
Öğrencinin sağlık sorunları öğretmen tarafından mutlaka bilinmeli, sınıf ortamında
gerekli tedbirler alınmalı, mutlaka doktora gitmeleri, ilaçlarını düzenli
kullanmalarının önemi anlatılmalıdır. (Çözüm merkezi: Okul Müdürlüğü)
Öğretmenler, bilgi teknolojisindeki gelişmelerden haberdar edilmeli,
teknolojik araçları kullanma becerisini kazanabilecekleri ve geliştirebilecekleri
kurslara, seminerlere alınmalıdırlar. (Çözüm merkezi: Okul Müdürlüğü))
Öğretmen ile okul idaresi arasında uyumlu bir dayanışma olmalı, öğretmen
sorunlarını okul idaresine rahatlıkla iletebilmeli ve çözüm bulabilmelidir. (Çözüm
merkezi: Okul Müdürlüğü)
Velilerin eğitim ve öğretim sürecine olumlu katkılarda bulunmaları için okul veli
ilişkileri güçlendirilmelidir. Velilere bilgilendirme toplantıları, ev ziyaretleri
yapılmalı, çocuklarının durumları, ilgi ve yetenekleriyle ilgili paylaşımda
bulunulmalıdır. (Çözüm merkezi: Okul Müdürlüğü)
40
Öğrencilerin derslere katılmaması, derslere hazırlıksız gelmesi, ödevlerini
yapmaması öğretmen motivasyonunu olumsuz etkilemektedir. Bu problemin
çözümünde önce öğrencinin kendisiyle birebir görüşülmeli, veli işbirliği yapılmalı,
okul idaresinden ve okul rehber öğretmeninden sorunun çözümüne yönelik destek
alınması sağlanmalıdır. (Çözüm merkezi: Okul Müdürlüğü)
Öğretmenlerin performansını artırmak için uzman kişilerce seminer verilmesi,
mesleki bilgi ve becerisini geliştirebileceği gezilerin düzenlenmesi, başarılı
uygulamalardan haberdar edilmesi gerekmektedir. (Çözüm merkezi: İlçe Milli
Eğitim Müdürlüğü)
Üst yönetimler tarafından sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerin yanında ders
başarısının da izlenerek, üstün gayreti görülenlerin ödüllendirilmesi önem arz
etmektedir. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,kaymakamlık)
Tüm ortaokullarımızda 5. sınıftan itibaren en geç kasım ayı içinde daha çok dersler
bazında temel yeterlilikleri ölçmeye dönük seviye belirleme sınavı yapılmalı, bu
sınavdan alınan puanlar okulların ve öğretmenlerin başlangıç noktası olarak
belirlenmeli, çıkılan her basamak için farkındalık oluşturularak öğrenci ve öğretmen
ve idareciler bazında ödüllendirme gerçekleştirilmelidir. (Çözüm merkezi: İlçe
Milli Eğitim Müdürlüğü, kaymakamlık)
41
9- Risk Faktörü Taşıyan Öğrenciler:
İlimizde risk altında olarak değerlendirilecek bir başka grup ise şiddete maruz
kalan veya şiddet uygulanan çocuklardır. Eğitim seviyesi ve gelir düzeyi düşük
ailelerde genelde çocuklar şiddete maruz bırakılmaktadır.
Bir başka risk faktörü taşıyan öğrenci grubu ise çalıştırılan çocuklardır. Özellikle
maddi durumu zayıf aileler çocuklarını okula göndermek yerine aile bütçelerine
katkı sağlamaları için çalıştırılmaktadırlar.
Çözüm önerileri:
Şiddete maruz kalan çocuklar öğretmen veya okul yöneticiler tarafından tespit
edilmesi halinde çocuklar ivedilikle sağlık kontrolünden geçirilmeli, çocuklara
psikolojik destek verilmelidir. (Çözüm merkezi: Okul İdaresi, Milli Eğitim
Müdürlükleri, Aile Sosyal Politikalar İlçe Müdürlüğü)
Çalıştırılan çocukların tespit edilmesi durumunda gerekirse çocuklar aileden
alınarak yatılı okullara yerleştirilmeli, eğitimine devam etmesi sağlanmalıdır.
(Çözüm merkezi: Milli Eğitim Müdürlükleri, Aile Sosyal Politikalar İlçe
Müdürlüğü)
Risk faktörü taşıyan öğrencilerin, okullarda psikolojik danışman tarafından takip
edilmesi sağlanmalıdır. (Çözüm merkezi: Okul İdaresi)
42
C- FİZİKİ DURUM
1- İlkokul/Ortaokullarda -Fiziki Yetersizlikleri: spor salonu, çok amaçlı salon,
geniş açık alanlar, oyun sahaları, öğretmenlerimizin alanlarıyla ilgili olarak
çalışabilecekleri bürolar/salonlar ve benzeri fizikî ortamlar bulunmamaktadır.
İlkokul/Ortaokullarındaki bu fiziki yetersizlik nedeni ile çocuklarımızın dengeli bir
kişiliğe, sağlam bir bünyeye sahip olmaları, sosyal, kültürel, sportif ve diğer eğitici
etkinlikler yoluyla kendilerini geliştirmeleri sağlıklı bir şekilde
gerçekleşememektedir.
Bu durumun çocuklarımıza yansıması ise öğrencilerin okul bitiminde
okulu/sınıflarını büyük bir hızla boşaltmaları, tabiri caizse okuldan bir an önce
kaçmak istemeleridir. Hâlbuki okulun her türlü eğitim öğretim ve sosyal faaliyet
yönüyle bir cazibe merkezi olması gerektiğini izah etmeye bile gerek yoktur.
Çözüm Önerileri:
İlçemizde 4+4+4 eğitim sistemi birlikte yoğun bir okul yapımı ile ilgili inşaat süreci
başlamıştır. Okul planı içerisinde bu gibi alanlara muhakkak yer verilmesi gerektiği,
mevcut okullarımızın uygun yerlerine bu tür tesislerin yapılmasının isabetli olacağı
düşünülmektedir. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,
kaymakamlık)
43
2-- Taşıma Merkezi Olan Okullardaki Problemler:
Taşımalı ilköğretim; nüfusu az ve dağınık yerleşim birimlerinde, ilköğretim
okulu bulunmayan veya birleştirilmiş sınıf uygulaması yapan ilköğretim
okullarındaki öğrencileri, taşıma merkezi ilköğretim okullarına, günü birlik
taşımak ve böylece öğrencileri fırsat eşitliğinden yararlandırmak ve onlara daha
nitelikli öğrenim olanağı sağlamak amacıyla yapılan bir uygulamadır.
İlimizde taşıma merkezi durumunda bulunan okulların karşılaştığı sorunların
genel olarak; Taşıma araçlarının bir kısmının taşıma sözleşmelerinde belirtilen
araçlarla değil de değiştirilen araçlarla yapılmaya çalışılması, servis aracına
mevzuatın öngördüğünden fazla sayıda öğrenci bindirilmesi, öğrencilerin
yanına sivil vatandaşların alınması, Taşıma mevzuatı gereği okul idarelerinin
taşıma araçlarının mevzuata uygunluğu noktasında yaptıkları denetim ve
kontrollerde araç sürücülerinin son derece olumsuz tavırlar geliştirmeleri, Yöre
halkının servis araçlarına binmeleri, çocukların ayakta gidip, gelmelerine neden
olmakta yolların bozuk olması taşıma işini aksatmaktadır.
Ayrıca Taşıma merkezlerinin fiziki durumu ve eğitim araç – gereçleri yeterli
olmaması, taşıma merkezi okulların büyük bir çoğunluğunun yemekhanesinin
olmaması, öğrencilerin yemeklerini kâh sınıflarda, kâh koridorlarda yemeye
çalışmaları, da bir başka sorun olarak değerlendirilebilir.
44
Diğer yönden özellikle kırsal alandaki taşımalı ilköğretim okullarının büyük bir
bölümünde taşımalı gelen öğrencilere okula uyumları konusunda yardımcı
olabilecek bir rehber öğretmenin olmaması,
Taşıma merkezi ilkokul/ortaokullarda kutlanacak olan belirli gün veya haftalar,
bayram kutlamaları vb etkinliklerin hafta sonlarına gelmeleri halinde idarenin
taşımalı araç sahibi ile yaptığı sözleşmede bu husus belirtilmemesi nedeni ile
taşımalı öğrencilerin bu tür faaliyetlere katılamamasına neden olmaktadır.
Çözüm Önerileri:
Taşıma merkezi olan okullardaki okul müdürlüğünün tutanak tutup durumu ilçe
Milli Eğitimlere Müdürlüklerine bildirmeleri gerektiği düşünülebilir fakat
bölgenin kültürel özellikleri ve taşıma araç sürücülerinin eğitim seviyelerinin
düşük olması hasebi ile bu tür durumları şahsileştirip okul yöneticileri ve
öğretmenleri hedef haline alabiliyorlar. Bu nedenle de bu tür sıkıntıları okul
idarecileri ve öğretmenler yetkililere iletmekten çekinmektedirler. Hâlbuki okula
taşıma yapan araçların; Karayolları Trafik Kanunu ve Okul Servis Araçları
Yönetmeliği ile Taşımalı İlköğretim Yönetmeliği hükümlerine göre teknik
açılardan kontrollerinin okul yönetimlerinden ziyade kolluk kuvvetlerine
verilmesinin daha doğru olacağı daha isabetli ve etkili olacağı
değerlendirilmektedir. (Çözüm merkezi kaymakamlık, Emniyet Müdürlüğü
ve Jandarma).
45
Diğer yönden taşıma merkezlerinde prefabrikten de olsa yemekhanelerin
yapılmasına ve taşıma merkezi okulların eğitim ve öğretim araçları ve okul, sınıf
donanımları açısından yeterli hale getirilmesine öncelik verilmesi gereklidir.
(Çözüm merkezi: Milli Eğitim Müdürlüğü-kaymakamlık).
Okullara öğretmen atamaları Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılmaktadır.
Fakat Bakanlık İl Milli Eğitim Müdürlüklerine öncelikle hangi branştan ne kadar
atama yapacağını bildiriyor. İllerde, Bakanlığın atayacağı öğretmen sayısına paralel
sayıda kurum bildiriyor. Öğretmen atamaları da Milli Eğitim Müdürlüklerinin
belirlediği kurumlara yapılıyor. Bu nedenle Milli Eğitim Müdürlükleri öğretmen
atamaları için bakanlığa bildirecekleri kurumlarda öncelikle taşıma merkezi
okulların öğretmen(Rehber öğretmen) atamaları yapılarak taşımalı gelen
öğrencilerin okula uyumlarına yardımcı olunmuş olur(Çözüm merkezi: Milli
Eğitim Müdürlüğü).
Taşıma merkezi ilkokul/ortaokullarda kutlanacak olan belirli gün veya haftalar,
bayram kutlamaları vb etkinliklerin hafta sonlarına denk geldiği zaman taşımalı
öğrencilerin gelmeleri için muhakkak idarenin taşımalı araç sahibi ile yaptığı
sözleşmede bu husus belirtilmesi gerekmektedir(Çözüm merkezi: Milli Eğitim
Müdürlüğü).
46
3- Kırsal Alandaki İlkokul/Ortaokullarda Donanımı:
Kırsal alan okullarımızın büyük bir çoğunluğunda internet bağlantısı ya hiç yoktur
veya olanlar sağlıklı çalışmamaktadır. Hâlbuki okul küçük de olsa büyük okulların
yapmak zorunda olduğu; e-okul ve öğrenci işleri ile ilgili bilgileri, formları,
istatistikleri, öğrenci notları, sınıf geçme defterleri vb. iş ve işlemler bu okullarımızda
da bir zorunluluktur. Fakat kırsal alandaki bu okullarımızın yönetici ve öğretmenleri
okulun bu işlerini ya evlerindeki ya da internet kafelerdeki bilgisayarlardan
girmektedirler.
Diğer yönden kırsal alan okullarımız ağırlıkta olmak üzere birçok kurumda;
tozlanmış, yönetici odalarının ve depoların bir köşesine atılmış/terkedilmiş
bilgisayarlar, vücudumuz maketleri, yerküre modelleri, onlarca haritalar, tepegözler,
bilgisayarlar, yazıcılar, naylonları poşetleri açılmamış matematik malzemeleri, fen
teknoloji dersi ile ilgili laboratuar deney tüpleri, kullanılmamış sıralar, projeksiyon
perdeleri, tepegözler… Bulunduğu bir gerçektir.
Ayrıca kırsal alan okullarımızın bir kısmında; gerek bu alanda öğretmen olmaması
gerekse de kurum yönetiminin yeterli gayreti göster(e)memesi sebebiyle Ulaştırma
Bakanlığı tarafından kurulan bilişim derslikleri etkin ve verimli bir biçimde
kullanılamadıkları gibi kimi kurumlarımızda da söz konusu sınıflar çalışamaz
durumdadır. Köy okullarının bazılarında kurumun toplam mevcudu olan 15-20
öğrenci için 4-5 adet bilgisayar; elverişli mekânlar olmadığı için dersliğin ya da
yönetici odasının bir köşesinde beklemektedir.
47
Çözüm Önerileri:
Kırsal alan okullarımızın büyük bir çoğunluğunda internet bağlantısının
olmaması veya sağlıklı işlememesinin nedenini uzmanlar kırsal alanda telefon
santralında kullanılan kablonun internet bağlantısına uygun olmadığına
bağlamaktadırlar. Hâlbuki o bölgenin internet bağlantısının sağlanacağı Bu
problemin giderilmesine yönelik olarak; iletişim şirketleri/operatörler ile
anlaşılarak kablo kullanılmasını gerektirmeyen türden ve toplu olarak daha ucuz
internet hizmeti alınabilir(Çözüm merkezi: Milli Eğitim Müdürlüğü).
Atıl durumdaki malzemeler ile ilgili olarak; İlçe Millî Eğitim Müdürlüklerince;
özel çalışma grupları oluşturularak, mümkün olan en kısa sürede okulların bu
malzemeleri, envanterleri istenebilir veya söz konusu malzemeler bu gruplar
vasıtasıyla tespit edilerek bir havuzda toplanıp ihtiyacı olan okul/kurumlara
verilme yoluna giderilebilir. (Çözüm merkezi: İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü).
Bilişim sınıflarındaki malzemelerin azamî ölçüde kullanılabilmesi için bilgisayar
teknolojileri alanındaki öğretmen eksiği giderilmeli, sınıflar öğrencilerin ve
velilerin, çevrenin ihtiyacına açılmalı, öğrenciler çevredeki internet kafelerin ve
benzeri eğlence yerlerinin olumsuz etkilerinden uzaklaştırılmalıdır (Çözüm
merkezi:İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü).
48
4-Okul ve Kurumlarda Güvenlik Tedbirleri:
Her ne kadar son zamanlarda özellikle İşkur vasıtasıyla veya diğer kurumlardan
geçişlerle okullara görevlendirilen personellerden bir kısmı okullarımızda güvenlik
görevlisi veya gece bekçisi olarak görev yapsalar da hala okullarımızın önemli bir
bölümünde özellikle kırsal alandaki büyük okullarımızda güvenlik personeli, gece
bekçisi, güvenlik kamerası ve alarm sistemlerinin bulunmamaktadır. Bu durumda
okullarımızın güvenliği sorunun gündeme getirmektedir.
Özellikle yola paralel konumdaki okullarımızın öğrencilerinin okul giriş ve çıkış
saatlerinde yeterli trafik güvenliği personelinin bulunmaması, okul önlerinde alt
ve üst geçitlerin yokluğu; Güvenli yaya geçişine yönelik işaretlemelerin yeterli
olmaması öğrencileriz acısından tehlike arz eden bir durum olarak karşımıza
çıkmaktadır. Hatta bu konudaki yetersizlik nedeni ile sakatlanma veya ölümlere
neden olan kazaların olduğu görülmektedir.
Ayrıca Çevrenin ve medyanın okul güvenliğine bazen olumsuz etkisinin olduğu
görülmektedir.
49
Çözüm Önerileri:Okulların fiziki mekânları ve durumları göz önüne alınarak
sertifikalı özel güvenlik personeli ve gece bekçisi istihdam edilmesi. (Çözüm
merkezi: Milli Eğitim Bakanlığı)
Okullardaki aydınlatmanın yeterli hale getirilmesi, okul bölgelerinde saklanmak ve
görünmemek için kullanılabilecek sütre görevi yapabilecek gereksiz çalılık, duvar
vb. fiziki durumların ortadan kaldırılmasının okul güvenliği noktasında fayda
sağlanacağı değerlendirilmektedir. (Çözüm merkezi: Okul İdaresi)
Okul bina, eklenti ve çevresinin güvenliğinin sağlanması amacı ile okullara
güvenlik kamera sistemlerinin ve alarm sistemlerinin yapılması, Bedelinin ilçe milli
eğitim müdürlükleri (ilçe özel idaresi) tarafından karşılanması. (Çözüm merkezi:
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ve İlçe Özel İdaresi)
Velilerin okul aile birliği ve sınıf veli toplantılarında özelikle televizyon ve internet
kullanımı konusunda bilgilendirilmesi. (Çözüm merkezi: Okul İdaresi)
Okul rehberlik servislerince öğrencilere yönelik medya konusunda bilinçlendirme
çalışmalarının yapılması. Zorunlu seçmeli olan Medya Okuryazarlığı dersinin 6.
sınıfta seçilmesi (Çözüm merkezi: Okul İdaresi)
50
D-YÖNETİCİ, ÖĞRETMEN VE PERSONEL
Yönetici Eksikliği/Vekâleten Görevlendirme:
Son dönemlerde her ne kadar eğitim kurumlarımıza asaleten yönetici atamalarda
gözle görülen bir yoğunluk yaşansa da özellikle kırsal alandaki kurumlarımızda
yönetici eksikliği halen devam etmektedir. Bu da eğitim öğretim ve yönetim
uygulamalarını dolaylı da olsa olumsuz etkilediği görülmektedir. Vekâleten
görevlendirmelerle çalışan yöneticinin kurumu sahiplenmediği, kadrolu yöneticilere
göre performans açısından daha alt seviyede oldukları, görevinin ne zaman ve nasıl
biteceğini bilmemek gibi sebeplerden kaynaklanan kısmî tedirginlik oluştuğu
müşahede edilmektedir. Kurumsal hizmetlerin devamlılığı ve kurumun
sahiplenilmesi açısından; problemin önemli olduğu düşünülmektedir.
Çözüm Önerileri:
Bu problemin çözümü için; kırsal alandaki kurumlara kadrolu yönetici ataması
yapılmasına öncelik verilmelidir. Özellikle müdür yardımcılığı kadrolarına vekâleten
görevlendirmesi uygulaması asgarîye indirilmeli ve mevcut açıkların kadrolu
yöneticiler tarafından doldurulması temin edilmelidir. (Çözüm merkezi: İl Milli
Eğitim Müdürlüğü-Valilik)
51
2- Öğretmen Eksikliği/Ücretli Öğretmen:
Adıyaman da ve sincikte eğitimin başarısının önündeki en önemli faktörlerinden
birisi de öğretmen eksikliği ve ücretli öğretmen uygulamasıdır. Özellikle kırsal alan
okullarımızın büyük bir çoğunluğunda İngilizce Öğretmeni ve Rehber Öğretmen
bulunmamaktadır. Okul idareleri öğretmen eksikliğinden dolayı meselâ Fen ve
Teknoloji öğretmeni İngilizce dersine, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni
Sosyal Bilgiler Dersine görevlendirmek zorunda kalmaktadırlar.
Hâlbuki bu konular ile ilgili atamaların nasıl ve ne zaman yapılacağı ile ilgili ve hangi
durumların istisnası olduğu MEB Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme
Yönetmeliğinde belirtilmektedir. Fakat ilimizde özellikle eş durumu tayinlerinin
istismarının yapıldığı düşünülmektedir. Şöyle ki eşlerden birinin görevi yeri diğerine
göre daha merkezi yer ise merkezi yere uzak olan eş, merkezi yerde görev yapan
eşinin yanına tayin istemektedir. Fakat eşlere sizlerin aynı yerde görev yapmasını aile
bütünlüğünüz acısından doğru buluyorum. Merkezde fazlalık var dolaysıyla
merkezde görev yapan eşi, merkezden uzakta görev yapan eşin yanına gönderelim
dendiği zaman eşlerin buna itiraz ettiği görülmektedir.
52
Özellikle eğitim öğretimin devam ettiği zaman yapılan eş durumu atamaları
eğitim öğretim faaliyetlerini olumsuz etkilediği bilinen bir gerçektir. Zamansız
yapılan bu yer değişiklikleri nedeni ile öğretmen eksikliği maalesef büyük
çoğunluğu üniversitelerin öğretmenlik alanı dışında mezun olan kişilerin ücretli
öğretmen görevlendirilmesi ile giderilmeye çalışılmaktadır. Bu ücretli
öğretmenlerin maalesef pedagojik formasyon olmadan geleceğimizin teminatı
çocuklarımıza öğretmenlik yapmalarının faydadan çok zarar getireceği noktasın da
kuvvetli emareler görülmektedir.
Çözüm Önerileri
Kırsal alandaki okullarda bazı branş öğretmenleri açısından sıkıntı varken merkezi
yerlerdeki okullarda bu branş öğretmenlerinden yeterli sayıda olduğu
görülmektedir. Hâlbuki öğretmen dağılımını düzenlenirken bir okulda bir
branştan öğretmen varsa, aynı branştan 2. öğretmenin ancak bu branştan
ilçemizin diğer okullarına atama yapıldıktan sonra verilmesinin kırsal alandaki
öğretmen eksikliğinin önemli oranda giderileceği değerlendirilmektedir (Çözüm
Merkezi: İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
53
İl içi atamaların özür grupları ve eş durumları da dâhil MEB Öğretmen Atama ve
Yer Değiştirme Yönetmeliğine uygun bir şekilde yapılması gerekir. Özür
gruplarından atama çeşitli nedenlerle zorunluluk arz ediyorsa en azından bu
atamaların özellikle eğitim öğretim süreci sona erdikten sonra ki zaman diliminde
yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir.(Çözüm Merkezi: İl Milli Eğitim
Müdürlüğü)
Kesinlikle ücretli öğretmen uygulamasına son verilmelidir.
Zorunluluktan dolayı görevlendirme söz konusu ise en azından bu kişileri yaz
tatili sürecinde hizmet içi eğitime alıp daha sonra görevlendirme yapmanın
faydalı olacağı düşünülmektedir(Çözüm Merkezi: İlçeMilli Eğitim
Müdürlüğü).
3- Destek Personeli (Memur, hizmetli, kaloriferci) Eksikliği ve
Okullarımızın Temizliği:
Okul ve kurumlarımızın; sağlıklı ve mevzuatın kendilerinden istediği/beklediği
görevleri etkin ve verimli bir biçimde yerine getirilebilmeleri için en az aslî
görevlileri kadar memur, kaloriferci, teknisyen, kütüphaneci, bahçıvan, şoför gibi
destek personeline de ihtiyaçları vardır.
54
Son yıllarda merkezi okullarımızda İşkur tarafından ücretleri ödenen kısmı zamanlı
personel çalışmaktadır. Merkezi okullarımızın bu yönden pek sıkıntıları olmadığı
görülmekte.
Ayrıca okullarımızın büyük bir çoğunluğunda memur olmaması nedeni ile okulların
büro işlerinin ve yazışmaların zaman zaman aksamasına, müdür yardımcılarının;
mesailerinin önemli bir kısmını bu tür işlere ayırmak zorunda kalarak aslî görevleri
olan; yönetim ve organizasyon, eğitim öğretim çalışmalarının kalitesinin
yükseltilebilmesi için ilgilileri kontrol etme, görevlerini mecburen ihmal etmelerine
sebep olmaktadır.
Özellikle ilkokul ve ortaokullarımızın her hangi bir ödeneği olmadığı için temizlik
okulların temiz yaşanılan yerler olması noktasında gerekli olan temizlik malzemelerini
satın alamamasıdır.
Çözüm Önerileri:
Kırsal alandaki okullarımızın destek personeli ihtiyacının giderilmesi için bu
tür okullarımıza destek personel atamasının kadrolu olarak yapılmasının bu sorunun
çözümüne katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir(Çözüm Merkezi: İl Milli Eğitim
Müdürlüğü-Valilik).
Kurumlarımızın gönüllü kuruluşlar ve yerel yönetimler ile işbirliği yaparak personel
sıkıntısının giderebilir. (Çözüm merkezi: Okul İdaresi)
55
Ayrıca öğrenci sayısı çok, taşıma merkezi vb. okullarımızın da büro memuru
ihtiyacının giderilmesinin okul yöneticilerinin asli vazifelerine dönmelerini
sağlayacak bu durumda eğitimin başarısına olumlu katkı sağlayacağı
düşünülmektedir. (Çözüm Merkezi: İl Milli Eğitim Müdürlüğü).
4- Okul Müdürlüğü ve Liyakat
İlçemizde ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim kurumlarımızda gerçekten liderlik
özelliği olan liyakat sahibi yöneticilerimiz var. Fakat bu yöneticilerimizin sayıları
bir elin parmağını geçmeyecek kadar az. Mevcut yöneticilerimizin büyük bir
çoğunluğu iyi niyetli olmalarına karşın yöneticilik yaptığı kurum çalışanlarına
liderlik yapabilecek, rehberlik yapabilecek bilgi, beceri ve donanıma sahip
değildirler. Bu nedenle okullarımız klasik yöneticilik mantığı ile yönetilmeye
çalışılmaktadır.
Hâlbuki bir okul müdürü aynı zaman liderdir ve liderliği okulu şekillendirmelidir.
Görevimiz gereği kurum ziyaretlerinde okul müdürlerinin, müdürlüğünü yaptığı
okulla ilgili yaptığı çalışmaları anlatırken genelde okulun lojistik sorunlarına
yönelik yaptığı çalışmaları dile getirmektedirler. Hâlbuki esas fark yaratacakları
diğer liderlik alanlarında herhangi bir etki ve eylem göstermedikleri tarafımızca
gözlemlenmektedir.
56
İlimizin eğitim de istenilen başarıyı yakalayama sebeplerinden beklide en
önemlisinin liderlik yapabilecek bilgili ve donanımlı okul yöneticilerimizin azlığı
olduğu değerlendirilmektedir.
Çözüm önerileri:
Okul, müdürü kadar okul olduğu düşüncesinden hareketle mevcut okul
yöneticilerimizin liyakat sahibi olmaları yolunda işin uzmanları tarafından uzun
süreli ve sürekli hizmet içi eğitim kurslarına alınmaları yönünde planlamaların
yapılması gerekir. Okul yöneticilerimize ilimizdeki üniversite ile işbirliğine gidilerek
lisansüstü eğitim almaları sağlanmalıdır. (Çözüm Merkezi: Milli Eğitim
Müdürlüğü, Üniversite).
5-Öğretmenlerin kazanç getirici faaliyetlerde bulunmaları:
Özellikle Adıyaman Kahta ve sincik kökenli öğretmenlerin azımsanmayacak bir
bölümü, kooperatifçilikten ve inşaatçılıktan esnaflığa, dershanecilikten, kaçak kurs
merkezi işletmeciliğine kadar çok geniş alanda kazanç getirici faaliyetlerde
bulunmaktadırlar. Fakat bu durum yasal zeminde ispatı çok zor bir husustur. Çünkü
mevzuatımıza göre bir kişinin ticaret veya esnaflık yaptığının ispatı ancak bu konuda
ilgili kuruluşlarda kaydının olması ile mümkündür. Öğretmenlerin çalıştığı bu
müesseseler kâğıt üzerinde başkaların üstünde gözüküyor. Ama gerçekte ise
kendilerinindir.
57
Ayrıca bir kısım öğretmenlerde ekders ücreti karşılığı dershanelerde kaçak olarak
çalışmaktadırlar. Bu konuda yapılan denetimlerde çok sayıda öğretmenin çalıştığı
tespit edilmiş, hem dershaneye, hem de öğretmene disiplin yönünden yaptırımlar
uygulanmıştır.
Fakat bu yaptırımların caydırıcılık özelliği olmadığından öğretmen disiplin cezası
alsa da dershanede çalışmaya devam etmektedirler.
Bütün bu uğraşlar öğretmenin enerjisini, gücünü tüketiyor. Öğretmen okullarda
yorgun bir şekilde görevini yapmaya çalışıyor. Dolaysıyla da öğretmenden istenilen
verim alınamamaktadır.
Çözüm önerileri:
Öğretmenin kazanç getirici faaliyetlerde bulunmasının engellenmesi için yapılacak
çalışmaların bir bölümü hatta en önemlileri özlük hakları noktasında iyileştirmeler,
disiplin cezalarının caydırıcılığın olması için ağırlaştırılması gibi merkezi hükümet
tarafından yapılması gerekir.
Fakat bu konuda il milli eğitim müdürlüğünün ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün
alacağı tedbirlerle caydırıcı olacağı değerlendirilmektedir.
Okul yöneticilerin bu konuda bilinçlendirerek öğretmenlerin uyarılması,
öğretmenlerin dersinin haftanın günlerine eşit şekilde dağıtılması, okulda halk eğitim
bünyesinde kurs açılarak hem öğretmenlerin ek gelir elde edinmelerinin sağlanması
hem de öğrencilerin derslerde başarılarının artırılmasına yardımcı oluna bilir.
(Çözüm Merkezi: Okul İdaresi, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
58
E-SONUÇ, GENEL DEĞERLENDİRME VE ÖNERİLER
Ülkelerin, bölgelerin veya illerin gerçek anlamda eğitimde başarıyı yakalaması ve
uzun süre bu başarıyı devam ettirmesi ancak o ülkenin, bölgenin veya ilin ekonomik
yönden kalkınmışlığı ile alakalıdır. Çünkü eğitim ile kalkınma birbiri ile iç içedir.
Kalkınma varsa eğitim düzeyi iyidir; eğitim düzeyi iyi değilse kalkınma da iyi
değildir.
Bu nedenle yukarıda detaylı bir şekilde açıklaması yapılan ilçemizin özgü eğitim
sorunları ve çözüm önerileri noktasında çalışmaların bilimsel kurallara uygun
olarak hazırlanan bir plan dâhilinde yapılması durumunda; ilçemizin gerek SBS
sınavında gerekse YGS ve LYS sınavlarında iyi yerlere gelebileceği
değerlendirilmektedir.
Mehmet TOPRAK
İlçe Milli Eğitim Müdürü
59