Transcript The Economic Way of Thinking 12e

+
ეკონომიკის
საფუძვლები
თავი 11:
მოგება
+ ბუღალტრული მოგება, ეკონომიკური
მოგება და ალტერნატიული დანახარჯი
 მფლობელის
მიერ მართვაზე დახარჯული
დროის ალტერნატიული ღირებულება
ალტერნატიული დანახარჯია
 საკუთარი
კაპიტალის გამოყენებას გააჩნია
ალტერნატიული დანახარჯი (რენტა)
+ ბუღალტრული მოგება, ეკონომიკური
მოგება და ალტერნატიული დანახარჯი
 საკუთარი
შენობისა და მიწის გამოყენების
ალტერნატნატიული დანახარჯი არის ქირა
 აქტივის
შესაძენად გადახდილი ფულის
ალტერნატიული
დანახარჯი
არის
სარგებელი
+ სარგებელი
 სარგებელი
არის რესურსების დღეს
სარგებლობის საფასური, როდესაც
აღნიშნული რესურსები არ გაგვაჩნია
 რესურსებით
დღეს სარგებლობა უფრო
მეტი ღირს ვიდრე ამ რესურსებით
სარგებლობა მომავალში
+ სარგებელი (მაგალითი)
 რობინზონ
კრუზო ხელით მოიპოვებს
დღეში 5 ლოკოკინას, რაც ძლივსძლივობით ყოფნის რომ შიმშილით არ
მოკვდეს
რომჰქონდეს დღეში 15 ლოკოკინას
მოიპოვებდა...
 ნიჩაბი
 ნიჩბის
დამზადებას სჭირდება 1 თვე
+ სარგებელი (მაგალითი)
 რამდენ
ლოკოკინას გაიღებდა რობინზონ
კრუზო მომავალში დღეს 1 თვის მარაგის
(150 ლოკოკინის) სანაცვლოდ?
300 ან ნაკლები ლოკოკინის
გაღება აწყობს ყოველ შემდეგ თვეს.
 რობინზონს
 დღევანდელი
ლოკოკინები უფრო მეტი
ღირს ვიდრე მომავალი ლოკოკინები...
+ დროითი უპირატესობები
 დროითი
პრეფერენციების დადებითი
ნორმა - ადამიანებს რესურსების მომავალში
გამოყენებას ურჩევნიათ მათი დღეს
გამოყენება
მწარმოებლურობა - დღეს
წარმოებაში ჩადებული თანხა მომავალში
იძლევა მოგებას
 კაპიტალის
+ დროითი უპირატესობები (მაგალითი)
დღევანდელ 1000 დოლარს იმავე
ღირებულებას ანიჭებთ, რასაც მომავალი
წლის 1250 დოლარს, მაშინ თქვენი
დროითი უპირატესობების მიმდინარე
ნორმა 25 პროცენტის ტოლია
 თუ
+ საპროცენტო განაკვეთი და რისკი
 საპროცენტო
განაკვეთში ასახულია მსესხებლის
რისკიანობა და ტრანზაქციის დანახარჯები
 რაც
მეტი რისკის მატარებელია მსესხებელი, მით
მეტია მათ მიერ გადახდილი პროცენტი
 რაც
უფრო რთულია მსესხებელზე ინფორმაციის
მოძიება, მით მეტია მათ მიერ გადახდილი
პროცენტი
+ საპროცენტო რეალური და ნომინალური
განაკვეთი
•
სარგებლის რეალური განაკვეთი
ნომინალური განაკვეთისა და ინფლაციის
დონის სხვაობის ტოლია
•
ბაზარზე სარგებლის განაკვეთის დადგენის
დროს ფულადი სახსრების გამსესხებლები
ითვალისწინებენ ფულის მსყიდველობითი
უნარის დაკარგვას, შედეგად მათ მიმერ
შეთავაზებული საბაზრო სარგებლის
განაკვეთი სარგებლის რეალური განაკვეთის
და ინფლაციის დონის ჯამია
+ მოგებისადმი სწრაფვა
 ფირმები
მუდამ ეკონომიკური მოგების
ძიებაში არიან, მათ უჩნდებათ სტიმული
იოპერირონ იმ დარგში სადაც სხვა ფირმები
ნახულობენ ეკონომიკურ მოგებას.
 დარგში
ახალი ფირმების გამოჩენა იწვევს
პროდუქციის მიწოდების ზრდას, რაც
თავის მხრივ ამცირებს ფასებს და
შემოსავალს.
+ მოგებისადმი სწრაფვა
 დარგში
ახალი ფირმების გამოჩენა იწვევს
მათთვის ზოგიერთი საჭირო რესურსის
მოთხოვნისა და შესაბამისად ფასის ზრდას
 აღნიშნული
ორი პროცესი მიმართულია
ფირმების ეკონომიკური მოგების
შემცირებისაკენ
+ მოგებისადმი სწრაფვა
 ისეთი
კომპანიის აქციების შეძენა როგორიცაა:
Xerox, Apple, Google მაშინ იყო მომგებიანი
სანამ ისინი სახელს გაითქვამდნენ;
 იმისთვის
რომ სხვებზე მეტი მოვიგოთ სხვებზე
მეტ ინფორმაციას უნდა ვფლობდეთ
+ განუზღვრელობა
 რეალურად
კონკურენტულ გარემოშიც კი
არსებობენ ფირმები, რომლებიც
ეკონომიკურ მოგებას ან წაგებას ნახულობენ
 აღნიშნული
ფაქტის მიზეზი არის
განუზღვრელობა და ის ფაქტი, რომ ყველა
ფირმა ერთი და იგივე ინფორმაციას არ
ფლობს
+ შეზღუდული კონკურენცია
 მოგების
გაზრდისა და განუზღვრელობის
შემცირების ერთ-ერთი გზა არის
კონკურენციის შეზღუდვა
 ეკონომიკაში
აგენტები ცდილობენ თავიანთ
სფეროში კონკურენციის შეზღუდვას,
თუმცა აღნუშნული ქმედებიდან
სარგებელი ნაწილობრივ ან სრულად
იხარჯება ამ შეზღუდვის დაწესებაზე
+ პატენტი
 პატენტი
არის საკუთარი გამოგონების
ექსკლუზიურად გამოყენების უფლება
გარკვეული ვადით
 პატენტი
მთავრობის მიერ შექმნილი ის
ბერკეტია, რომელიც სტიმულირებას
უკეთებს გამოგონებას
+ დამატება: დისკონტირება და
დღევანდელი ღირებულება
 რესურსების
ქონა დღეს უფრო მომგებიანი ვიდრე
იგივე რესურსების ქონა მომავალში
 იმისთვის
რომ გავიგოთ თუ როგორ იზრდება მისი
ღირებულება, ვიყენებთ შემდეგ ფორმულას
FV  PV  (1  r )
 მომავალი
n
თანხის დღევანდელ ღირებულებას
ვპოულობთ
PV 
FV
(1  r )
n
+ დისკონტირება და დღევანდელი
ღირებლება (მაგალითი)
 განვიხილოთ
4 წლიანი კოლეჯი
სწავლის გადასახადი 4000$-ია, მაგრამ კოლეჯის
ადმინისტრაცია ზრდის გადასახადს 400$-ით ყოველ
წელს ინფლაციის გამო
 კოლეჯი ატარებს აქციას: ვინც დღესვე გადაიხდის
16000$ მას აღარ მოუწევს გაზრდილი გადასახასიდ
გადახდა
 კოლეჯის ადმინისტრაციის განცხადებით ეს
საშუალებას მისცემს სტუდენტებს დაზოგონ 2400$
 მართლაც ხელსაყრელი აქციაა ეს თუ არა?

+ დისკონტირება და დღევანდელი
ღირებლება (მაგალითი)

დავუშვათ ბანკში საპროცენტო განაკვეთი 12%-ია

რა თანხამდე გაიზრდება 4000$ ბანკში შეტანის შემთხვევაში


1 წლის მერე იქნება 4480$

2 წლის მერე - 5017,60$

3 წლის მერე - 5619,70$
ანუ პირველ წელს სტუდენტები ზოგავენ 400$ მაგრამ
კარგავენ 480$ შოვნის შესაძლებლობას, მეორე წელს ზოგავენ
800$ მაგრამ კარგავენ 1017.60$, მესამე წელს ზოგავენ 1200$,
კარგავენ 1619,70$
+ დისკონტირება და დღევანდელი
ღირებლება (მაგალითი)

შეგვიძლია ასეთივე შედარებისთვის მომავალი თანხების
დღევანდელი ღრებულება დავთვალოთ

რა იქნენა ერთი წლის შემდეგ მიღებული 4400$-ის
დღევანდელი ღირებულება, თუ საპროცენტო განაკვეთი ისევ
12%-ია?
PV 

4400
(1  0 . 12 )
1
რაც ტოლია 3928,57$-ის. ანალოგიურად 4800$-ის
დღევანდელი ღირებულებაა 3826,53$ და 5200$-ის
დღევანდელი ღირებულება 3701,26$.