عوامل خطر قابل اصلاح در سكته مغزي

Download Report

Transcript عوامل خطر قابل اصلاح در سكته مغزي

‫‪1‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫راه هاي پيشگیري و كنترل بيمارهاي‬
‫قلبي عروقي‬
‫تهيه و تنظيم‬
‫مهدی میرحیدری‬
‫واحد مبارزه با بيماريهاي غیر واگیر‬
‫مرکز بهداشت شهرستان قم‬
‫‪2‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫در ايران بيماريهاي غیر واگیر مزمن و به ويژه بيماريهاي قلبي عروقي‪ ،‬بخش عمدهاي از‬
‫علل مرگ و ناتواني را به خود اختصاص داده است‪ .‬اكثر عوامل خطر اصلی در‬
‫بيماريهاي غیر واگیر شناخته شده اند و حذف يا كنترل آنها مي تواند مانع از بروز بيش‬
‫از ‪ 80‬درصد بيماريهاي قلبي‪ ،‬سكته مغزي و ديابت و ‪ 40‬درصد سرطانها شود‪ .‬توسعه‬
‫اقتصادي و صنعتی‪ ،‬ماشینی شدن زندگی‪ ،‬سبب تغيیراتي در شيوه زندگي شده است‬
‫كه در ايجاد بيماري قلبي عروقي نقش مهمي دارند‪.‬‬
‫مهمترين عوامل خطر در بيماريهاي قلبي عروقي عبارتند از‪ :‬تغذيه نامناسب‪ ،‬چاقي‪،‬‬
‫فعاليت بدني ناكافي‪ ،‬مصرف سيگار‪ ،‬فشار خون باال‪ ،‬اختالل در چربي خون‪ ،‬ديابت و‬
‫سن باال‬
‫‪3‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫بيماريهاي قلبي عروقي و عوامل خطر‬
‫وضعيت بيماريهاي قلبي عروقي در جهان و ايران‬
‫هر ساله نزديك بر ‪ 32‬ميليون مورد سكته قلبي و مغزي در دنيا رخ مي دهد كه باعث مرگ بيش از‬
‫‪ 17‬ميليون نفر مي شود‪.‬‬
‫‪ %60‬موارد مرگ در سال ‪ 2000‬در جهان به علت بيماريهاي غیر واگیر بوده كه برآورد مي شود تا‬
‫سال ‪ 2020‬ميالدي به ‪ %73‬برسد‪ .‬سهم بيماريهاي قلبي عروقي از اين میزان بيش از ‪ %48‬است‪.‬‬
‫بيش از ‪ 20‬ميليون مورد از ‪ 64‬ميليون مرگ در سال ‪ 2015‬مربوط به بيماريهاي قلبي عروقي خواهد‬
‫بود و در صورتي كه اقدامات موثر انجام نشود‪ ،‬انتظار مي رود موارد مرگ ناش ي از بيماريهاي مزمن از‬
‫‪ 2005‬تا ‪ 2015‬حدود ‪ %17‬افزايش يابد و از ‪ 35‬ميليون مرگ به ‪ 41‬ميليون مرگ برسد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫بيماريهاي قلبي عروقي و عوامل خطر‬
‫وضعيت بيماريهاي قلبي عروقي در ايران‬
‫در كشور ما بيماريهاي قلبي عروقي علت ‪ 39/3‬درصد مرگ (اولین علت مرگ) هستند كه از اين میزان‪،‬‬
‫‪19/5‬درصد مربوط به سكته قلبي‪9/3 ،‬درصد مربوط به سكته مغزي و ‪10/5‬درصد باقيمانده مربوط‬
‫به ساير بيماريهاي قلبي عروقي است‪.‬‬
‫اين بيماريها به میزان قابل توجهي قابل پيشگیري هستند و با اجراي مداخالت موثر براي كاهش‬
‫عوامل خطر آنها مي توان مرگ زودرس ناش ي از بيماريهاي قلبي عروقي‪ ،‬سكته مغزي و ديابت را كاهش‬
‫داد‪.‬‬
‫* داشتن قلبي سالم براي حيات انسان ضروري است‪ .‬بيماريهاي قلبي عروقي به سن يا جنس خاص‬
‫اختصاص ندارد و همه افراد در هر سن و جنس ي ممكن است در معرض ابتال به اين بيماري ها‬
‫باشند‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫* بعض ي افراد بيشتر در معرض ابتال به بيماري قلبي عروقي هستند و بنابراين‪ ،‬اطالع از عوامل خطر اينن بيمناري هنا‪ ،‬منت اوا ند‬
‫به پيشگيري و كنترل بيماريهاي قلبي عروقي كمك كند‪.‬‬
‫جدول عوامل خطر بيماريهاي قلبي عروقي و ميزان شيوع آنها‪ ،‬بر اساس اطالعات سال ‪1388‬‬
‫عامل خطر‬
‫درصد شيوع در سال ‪1388‬‬
‫فشار خون باال (بيشتر از ‪90/140‬ميلي متر جيوه)‬
‫‪ 16.1‬درصد‬
‫كم احركت‬
‫‪ 39‬درصد‬
‫مصرف دخا يات‬
‫‪ 11.8‬درصد‬
‫اضافه وزن‬
‫‪ 28.8‬درصد‬
‫چاقي‬
‫‪ 15.2‬درصد‬
‫مصرف ميوه و سبزي كمتر از ‪ 5‬واحد در روز‬
‫‪ 88.2‬درصد‬
‫مصرف روغن جامد‬
‫درصد افراد بدون عامل خطر**‬
‫‪52.7‬درصد‬
‫درصد افراد ‪ 15-44‬سال بدون عامل خطر‬
‫درصد افراد ‪ 45-64‬سال بدون عامل خطر‬
‫‪ 3.3‬درصد‬
‫‪ 3.7‬درصد‬
‫‪ 1.1‬درصد‬
‫* عامل خطر‪ ،‬عاملي است كه احتمال ابتال به يك عارضه يا بيماري را افزايش مي دهد‪.‬‬
‫** منظووور از عواموول خطوور در سووه ردي و آخوور جوودول (مصوورف سوويگار روزانووه‪ ،‬مصوورف ميوووه و س و زي كمتوور از ‪ 5‬واحوود در روز‪ ،‬كووم‬
‫تحركي‪ ،‬اضافه وزن و چاقي و فشار خون باالست‪).‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪ 1393‬روز جهانی قلب‬
‫‪6‬‬
‫سكته قلبي‬
‫بيماريهوواي قلبووي عروقووي اولووین علووت موورگ میوور در ايوران اسووت كووه براسوواس آمووار سووال ‪ ،1383‬بوويش از ‪39‬‬
‫درصوود كوول علوول موورگ هووا را شووامل مووي شووود‪ .‬عمووده ايوون موووارد موورگ بووه انسووداد رگهوواي خووون رسووان بووه‬
‫قلب (عروق كرونر) است‪.‬‬
‫رسوووت توودريلي كلسووترول (يكووي از انووواب چربووي خووون) و سوواير چرباهووا و مووواد‪ ،‬در ديووواره داخلووي سورخرگ‬
‫هاي بدن‪ ،‬باعث ايجاد پالكهايي در جدار اين عروق مي شود كه منجر به تنگ‪ ،‬سفت و سخت شودن‬
‫ديواره رگ ها خواهد شد‪ .‬به اين حالت تصلب شرايین يا آترواسكلروز گفته مي شود‪.‬‬
‫اف وزايش رسوووت چربووي باعووث تنگووي و باريووك شوودن شووريانها شووده و مووانع خووون رسوواني كووافي بووه بافتهووا مووي‬
‫شود‪ .‬در صورتي كه اين اتفاق در عروق كرونر قلوب رخ دهود‪ ،‬موي توانود خوون رسواني بوه ع وله قلوب را‬
‫كم و يا حتي قطع كند‪ .‬به اين حالت كه خون كافي به ع له قلب نمي رسد ايسكمي قلب مي گويند‪.‬‬
‫اين وضعيت سبب ايجاد درد قلبي (آ ژین صدري) خواهد شد‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪ 1393‬روز جهانی قلب‬
‫ترومبوز‬
‫پالک در‬
‫دیواره رگ‬
‫گاهي سطح پالكهاي چربي در جدار شريان كرونر ترك ميخورد و‬
‫دچار پارگي مي شود‪ .‬اين پديده باعث تجمع پالكتها (سلولهايي كه‬
‫وظيفه انعقاد خون در زمان خونريزي را دارند) و ايجاد لخته در‬
‫اين ناحيه مي شود كه به آن ترومبوز مي گويند‪ .‬اين لخته باعث‬
‫تنگتر شدن مجراي عروق كرونر و كاهش بيشتر خون رساني به‬
‫ع له قلب مي شود‬
‫لخته خون‬
‫* با ادامه محروميت ع له قلب از اكسیژن‪ ،‬قلب دچار آسيب مي شود‪ .‬اگر اين لخته خون به حدي‬
‫بزرگ شود كه به طور كامل مسیر جريان خون را مسدود كند‪ ،‬بخش ي از بافت ع له قلب كه‬
‫توسط آن شريان تغذيه مي شود‪ ،‬مي میرد‪ .‬به اين وضعيت حمله قلبي يا سكته قلبي مي گويند‪.‬‬
‫گسترش پالك به طرف داخل جداره رگ و يا حركت لخته خون از ساير قسمت هاي دستگاه گردش خون و قرار‬
‫گرفتن در داخل عروق كرو ر يز مت اوا د باعث انسداد عروق كرو ر قلب شو د‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪ 1393‬روز جهانی قلب‬
‫عوامل خطر سكته قلبي‬
‫عوامل خطر ارثت يا ژ تيكت‬
‫عوامل خطر اكتسابت‬
‫ف و وورد ب و ووا آنه و ووا ب و ووه دنی و ووا م و ووي آي و وود و قاب و وول تغيی و ور‬
‫نيس ووتند‪ .‬ب ووا اي وون ح ووال ب ووا تغيی وور ش وويوه زن وودگي و‬
‫مراقبتهوواي بهداشووتي درموواني‪ ،‬مووي توووان از میوزان‬
‫تاثیر اين عوامل كم كرد‪.‬‬
‫ايوون عوام وول بووه ن وووب فعاليتهووا و رفتاره ووايي ك وه در‬
‫زن و وودگي انتخ و ووات م و ووي كن و وويم و انج و ووام م و ووي ده و وويم‬
‫بسووتگي دارنوود و بووا تغيیوور شوويوه زنوودگي و مراقبووت‬
‫پزش و ووكي اي و وون عوام و وول‪ ،‬قاب و وول ح و ووذف ي و ووا كنت و وورل‬
‫هستند‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫‪ -1‬افورادي كووه داراي سووابقه خووانوادگي هسووتند‪ ( .‬بووه ويووژه وجووود سووابقه سوكته‬
‫قلبي در پدر يا برادر قبل از ‪ 55‬سالگي و يا مادر يا خواهر قبل از ‪ 65‬سالگي)‬
‫‪ -2‬افرادي كه حداقل يكي از اع وا درجوه يوك خوانواده (پودر‪ ،‬موادر‪ ،‬خوواهر و‬
‫برادر) آنها بيماري فشار خون باال دارند‪.‬‬
‫افراد در‬
‫معرض عوامل‬
‫‪ -3‬افورادي كوه حوداقل يكوي از اع واي درجوه يوك خوانواده آنهوا ميوتال بوه بيمواري‬
‫ديابت نوب ‪ 2‬است‪.‬‬
‫خطر غير قابل‬
‫اصالح‬
‫‪ -4‬افورادي كووه حووداقل يكووي از اع وواي درجووه يووك خووانواده آنهووا اخووتالالت چربوي‬
‫خون (‪ LDL‬باال و ‪ HDL‬پايین) دارند‪.‬‬
‫‪ -5‬ساملندان ‪ 60‬سال و باالتر‬
‫‪ -6‬زنان بعد از سن يائسگي‬
‫‪10‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫‪-9‬افراد مبتال به ديابت‬
‫‪-1‬اف و ورادي ك و ووه دخاني و ووات (س و وويگار‪ ،‬قلي و ووان‪،‬‬
‫پيپ‪ ،‬چپق و ‪ )...‬مصرف مي كنند‪.‬‬
‫‪-2‬افراد داراي تغذيه نامناسب‬
‫‪-8‬افرادي دارای اضافه وزن و چاقي‬
‫افراد در معرض‬
‫عوامل خطر قابل‬
‫اصالح‬
‫‪-3‬اف و و ورادي ك و و ووه ب و و وودون س و و ووابقه‬
‫فاميلي ‪LDL ،‬باال دارند‪.‬‬
‫‪-4‬م ووردان ب ووا ‪ HDL‬كمت وور از ‪ 40‬و زن ووان ب ووا ‪ HDL‬كمت وور از‬
‫‪(50‬بدون سابقه بيماري در افراد درجه يك خانواده)‬
‫‪-7‬افراد با فعاليت بدني ناكافي‬
‫‪-6‬افو ورادي ك ووه تح ووت فش ووارهاي‬
‫رواني (استرس) هستند‪.‬‬
‫‪-5‬ف ورادي كووه بوودون سووابقه بيموواري در اف وراد درجووه ي وك‬
‫خانواده‪ ،‬مبتال به فشار خون باال هستند‪.‬‬
‫*در صننورت وجننود بننيي از يننك عامننل خطننر در فننرد‪ ،‬انننرات ننامطلود آنهننا شننديد مننت شننود‪ .‬بنننابراين بننا مشنناهده يننك يننا‬
‫چن نند م ننورد از اي ننن عوام ننل‪ ،‬مراجع ننه ب ننه پ ش ننك و كنت ننرل آن ه ننا ض ننروري اس ننت ا ننا ب ننه اي ننن اراي ننب‪ ،‬از ب ننروز س ننكته قلب نني‬
‫جلوگيري شود‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫شخيص سكته قلبي‬
‫احساس فشار آزار دهنده‪ ،‬سنگيني يا درد در وسط قفسه سينه كه معموال به‬
‫طور ناگهاني شروب مي شود و بيش از چند دقيقه ادامه يابد‪ ،‬مهمترين عالمت‬
‫باليني در سكته قلبي است‪.‬‬
‫اگر اين درد به شانه ها‪ ،‬گردن‪ ،‬بازوها و فك پايین انتشار داشته باشد‪ ،‬جدي تر خواهد بود‪ .‬ساير نشانه هايي كه ممكن‬
‫اسووت هموراه درد قفسووه سووينه باشووند‪ ،‬احسوواس سووبكي سوور‪ ،‬سوورگيجه شووديد بوودون علووت‪ ،‬سوونكو ‪ ،‬تنگووي نفووس (در حووال‬
‫استراحت يا در حال فعاليت)‪ ،‬عرق كردن و ناراحتي معده است‪ .‬همراه در قفسوه سوينه يوا تنگوي نفوس ممكون اسوت حالوت‬
‫تهوب نیز رخ دهد‪.‬‬
‫* معم وووال در س ووكته قلب ووي‪ ،‬درد و ن وواراحتي قفس ووه س ووينه بس وويار ش ووديد و م ووخ اس ووت‪ ،‬ول ووي در بعض و ي‬
‫م وووارد ممك وون اس ووت ش وودت درد معم ووولي باش وود و گ وواهي نی ووز بيم ووار ب ووه عل ووت خفيو و ب ووودن نش ووانه ه ووا از‬
‫درخواسوت كموك خوودداري موي كنوود‪ .‬در برخوي بيمواران نیوز ممكون اسووت حتوي دردی قفسوه سوينه نداشووته‬
‫باشد و فقط نشانه هايي از درد در بازو يا گلو وجود داشته باشد‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫نكتووه‪ :‬بايوود بووه خوواطر داشووت هميشووه در سووكته قلبووي همووه ايوون عاليووم رخ نمووي دهوود و افوراد ممكوون اسووت‬
‫نشانه هاي مختلفي را تجربه كنند‪.‬‬
‫نكتووه‪ :‬وقتووي نشووانه هوواي سووكته قلبووي در فووردي رخ مووي دهوود‪ ،‬در اغلووب اوقووات او اميوودوار اسووت كووه ايوون وضوعيت‬
‫مرب وووط ب ووه ش ورايط ديگ ووري مانن وود سو هاض وومه ي ووا كش وويدگي ع ووالت ج وودار س ووينه باش وود‪ ،‬ب ووه هم ووین عل ووت ب وراي‬
‫مراجعووه بووه مراكووز درموواني كوتوواهي ميكنوود‪ .‬ايوون توواخیر مووي توانوود موورگ آور باشوود‪ .‬سوورعت عموول در ايوون موقووع بسوويار‬
‫حياتي است‪.‬‬
‫يووك سوواعت اول بعوود از شووروب سووكته قلبووي مهمتوورين زمووان اسووت و بووه آن زمووان طاليووي گفتووه مووي ش وود‪.‬‬
‫هرچه درمان زودتر انجام شود‪ ،‬آسيب ع له قلب كمتر و احتمال زنده ماندن بيشوتر موي شوود‪ .‬هرچوه‬
‫درمووان ديرتوور انجووام شووود و موودت زموواني كووه خووون بووه ع ووله قلووب نمووي رسوود طوووالني توور باشوود‪ ،‬صوودمه‬
‫ع له قلب وسيع تر مي شود و بافت قلب بيشتري از بین مي رود‪.‬‬
‫‪13‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫در برخورد با يك بيمار سكته قلبي چه بايد كرد؟‬
‫‪ -1‬اگ وور نش ووانه ه وواي س ووكته قلب ووي در ف ووردي رخ ده وود و ب وويش از چن وود دقيق ووه ن وواراحتي او ادام ووه داش ووته‬
‫باشود‪ ،‬بايوود بالفاصووله بوه بيمارسووتان اعوزام شوود‪ .‬بنووابراين در ايوون مووارد‪ ،‬الزم اسووت فووورا اورژانووس را‬
‫خ ر كنيم‪ .‬در اين شرايط بيمار نبايد هيچ حركت يا فعاليتي انجام دهد‪.‬‬
‫فعاليوت‪ ،‬نيوواز بيمووار بووه خوون و اكسوویژن بوراي بافتهوواي بودن و بووه خصوووص ع ووله قلووب را‬
‫افوزايش مووي دهوود و سووبب مووي شووود بخووش بيشووتري از بافووت قلووب دچووار كووم خوووني شووود و‬
‫آسيب ببيند‪ .‬اگر فرد ديگوري در دسوترس بيموار نباشود‪ ،‬خوود بيموار بايود بوراي مراجعوه بوه‬
‫بيمارستان يا تماس با فوريتها‪ ،‬اقدام نمايد‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪ 1393‬روز جهانی قلب‬
‫تسووكین درد‪ ،‬حفوور عملكوورد ع ووله قلووب‪ ،‬پيشووگیري از بووروز س ووكته مجوودد و پيشووگیري از موورگ بيم ووار‬
‫است‪.‬‬
‫نكته‬
‫* اف وراد مبووتال بووه بیموواری عووروق کرونوور قلووب‪ ،‬الزم اسووت شووماره تلفوون فوريتهوواي‬
‫پزشو ووكي (اورژان ووس)‪ ،‬آدرس محو وول زنو وودگي‪ ،‬ب ووه هم و ورا داشو ووتن اطالعو ووات اورژانس و و ي‬
‫مربوووط بووه شورايط خوواص‪ ،‬داروهووای مصوورفی و سووایر بيموواري هووای خووود را بهمووراه‬
‫داشته باشند‪.‬‬
‫* بسياري از مردم فكر مي كنند كه سكته قلبي هموواره بوه شوكل ناگهواني و شوديد اتفواق موي افتود‪.‬‬
‫امووا واقعيووت ايوون اسووت كووه بسووياري از حمووالت بووه صووورت آهسووته و بووا يووك درد و نوواراحتي معمووولي و‬
‫ماليم شروب مي شود‪ .‬اگر اين نشانه ها رخ دهود‪ ،‬نبايود آن هوا را ناديوده گرفوت‪ .‬البتوه گواهي ممكون‬
‫اسووت نشووانه هوواي سووكته قلبووي در يووك فوورد در هوور حملووه متفوواوت باشوود و بووه صووورت ديگووري تظوواهر‬
‫كند‪ ،‬لذا مورد توجه قرار نمي گیرد‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪ 1393‬روز جهانی قلب‬
‫در زمان بروز‬
‫درد قلبي چه‬
‫بايد‬
‫• اگ و وور درد قلب و ووي در ح و ووین فعالي و ووت ايج و وواد ش و ووود‪ ،‬ف و ووورا باي و وود فعالي و ووت را‬
‫متوق كرد و استراحت كرد‪.‬‬
‫• افرادي كه بيماري عروق كرونر قلب دارند و احتموال بوروز درد يوا سوكته‬
‫قلبو ووي در آنهو ووا بيشو ووتر اسو ووت‪ ،‬بايو وود بو ووه دردهو وواي قلبو ووي بيشو ووتر توجو ووه كننو وود و‬
‫هميشووه بووه هموراه خووود داروي سووريع االثوور نيتروگليسوورين (قوورص هواي زيوور‬
‫زباني به شكل دانه هاي تسبيح) داشته باشند‪.‬‬
‫ايوون داروهووا ديووواره عووروق كرونوور را گشوواد و جريووان خووون بووه ع ووالت قلووب را بيشووتر مووي كننوود و نيواز بووه‬
‫اكسیژن را كاهش مي دهند‪ .‬هر زمان احسواس شوود درد قلبوي در حوال رخ دادن اسوت‪ ،‬بايود يكوي از ايون‬
‫قرصووها را زيوور زب ووان گذاشووت و اج ووازه داد تووا ح وول شووود‪ .‬اگ وور گذاشووتن ي ووك قوورص زي وور زبوواني و اس ووتراحت‬
‫ك ووردن‪ ،‬درد را ك وواهش ن ووداد‪ ،‬م ووي ت وووانيم ت ووا ح ووداكثر س ووه ق وورص زي وور زب وواني ب ووه فاص ووله ح ووداقل ‪ 5‬دقيق ووه‬
‫استفاده كنيم‪ .‬براي تسكین درد نبايد از مقادير بيشتر داروهاي زير زباني استفاده كرد‪.‬‬
‫‪16‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪ 1393‬روز جهانی قلب‬
‫داليل عدم مراجعه به موقع بيماران سكته قلبي به بيمارستان‬
‫• برخووي بيموواران چووون از عاليووم بيموواري هوواي قلبووي اطووالب ندارنوود‪ ،‬نشووانه هوواي خووود را بووه س واير‬
‫مسايل مرتبط مي دانند‪.‬‬
‫• گروهي از بيماران از اين كه با ت خي‬
‫يك بيماري خطرناك بستري شوند‪ ،‬وحشت دارند‬
‫‪.‬‬
‫• بعض ي نمي دانند كه مراجعه فوري به بيمارستان چقدر اهميت دارد‪.‬‬
‫• ساملندان و افراد جوان در كمك گرفتن از مركز درماني ‪،‬تاخیر بيشتري‬
‫دارند‪.‬‬
‫• برخو و ووي احسو و وواس مو و ووي كننو و وود اگو و وور بو و ووه بيمارسو و ووتان مراجعو و ووه كننو و وود‪ ،‬ولو و ووي بيمو و وواري آنهو و ووا جو و وودي‬
‫نباشد‪،‬شرمنده مي شوند‪.‬‬
‫‪17‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪ 1393‬روز جهانی قلب‬
‫درد قفسه سينه بدون دليل واضح‪ ،‬بطور مكرر رخ دهد‪.‬‬
‫در قفسه سينه بيش از ‪ 10‬تا ‪ 15‬دقيقه ادامه يابد‬
‫دردهاي قفسه سينه‬
‫نشانه هاي جديدي مثل تعريق و تنگي نفس ايجاد شود‬
‫كه نيازمند مراجعه‬
‫فوري به پزشك يا‬
‫بعد از استراحت و يا گذاشتن قرص زير زباني درد ساكت نشود‪.‬‬
‫تماس با اورژانس‬
‫درد قفسه سينه شديدتر از حالت معمول باشد‪.‬‬
‫هستند‪:‬‬
‫براي اولین بار درد قلبي در حالت استراحت رخ دهد‬
‫‪18‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫درد قفسه سينه با هر يك از نشانه هاي عرق سرد و رنگ پريدگي‬
‫پوست‪ ،‬تنگي نفس‪ ،‬تهوب يا استفراغ‪ ،‬گيلي يا سنكو ‪ ،‬ضع يا‬
‫خستگي بدون علت‪ ،‬نبض سريع يا نامنظم رخ دهد‪.‬‬
‫سكته مغزي چيست؟‬
‫سلولهاي مغز بايد همواره از طريق خون و اكسیژن و گلوكز تغذيه شوند‪ .‬اگر سلولهاي مغز به علت‬
‫پارگي شريانهاي مغزي و يا انسداد آن‪ ،‬در دريافت اكسیژن و گلوكز مشكل پيدا كنند‪ ،‬از بین مي روند و‬
‫حمله مغزي يا سكته مغزي رخ مي دهد‬
‫خطر سكته مغ ي در يك فرد بستگت به زمينه ارثت‪ ،‬فرآيند طبيعي بدن و شيوه ز دگت او دارد‪.‬‬
‫عوامل ارثت يا اش ي از فرآيندهاي طبيعي‪ ،‬قابل غيير يستند‪ ،‬ولي عوامل اكتسابت اش ي از‬
‫محيط را اا حدودي مت اوان اصالح كرد‪ .‬به اين ارايب‪ ،‬در مواردي كه مت اوان زمينه ارثت را‬
‫غيير داد و يا از بين برد‪،‬كاهي عوامل خطر قابل اصالح‪ ،‬اهميت بيشتري پيدا مت كند‪.‬‬
‫‪19‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫‪-1‬سن‪:‬‬
‫بووا افوزايش سوون خطوور بووروز سووكته مغووزي نیووز افوزايش مووي يابوود‪ .‬بعوود از ‪55‬‬
‫سووالگي احتمووال بووروز سووكته مغووزي بووه ازاي هوور ‪10‬سووال اف وزايش سوون‪ ،‬دو‬
‫براب وور م ووي ش ووود‪ .‬البت ووه باي وود دانس ووت ك ووه س ووكته مغ ووزي منحص وور ب ووه اف وراد‬
‫مسن نيست و در سنین پايین تر نیز ممكن است رخ دهد‪.‬‬
‫‪-2‬جنس‪:‬‬
‫عوامل خطر‬
‫غير قابل‬
‫اصالح‬
‫میزان مرگ ناش ي از سوكته مغوزي در زنوان جووان‪ ،‬نسوبت بوه موردان جووان‪ ،‬كمتور اسوت‪ .‬در دوران بعود از‬
‫يائسووگي بووه علووت تغيیورات هورموووني‪ ،‬میوزان بووروز سووكته مغووزي در زنووان بووه سوورعت افوزايش مووي يابوود و بووا‬
‫مردان برابر مي شود‪.‬‬
‫‪-3‬زمينه خا وادگت يا ژ تيكت‪:‬‬
‫در بعض ي از خانواده ها‪ ،‬بروز اين بيماري ها بيشتر است‪.‬‬
‫‪20‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫عوامل خطر قابل اصالح در سكته مغ ي‬
‫‪ .1‬فشارخون باال‪:‬‬
‫فشارخون باال مهمترين عامول سوكته مغوزي اسوت و بسوياري از سوكته هواي مغوزي بوا ت وخي‬
‫پيشگیري خواهند بود‪.‬‬
‫و كنتورل فشوارخون بواال قابول‬
‫‪ .2‬بيماريهاي قلبي (ما ند بيماري عروق كرو ر و يا اختالل در آهنگ ضربان قلب) و بيماري در ساير عروق بدن‪:‬‬
‫دومین عامل خطر مهم سكته مغزي و مرگ ناش ي از آن بيماري ها هستند‪.‬‬
‫‪ .3‬مصرف دخا يات‪:‬‬
‫مصرف مواد دخاني به ويژه اگر با مصرف قرص جلوگیري از بارداري همراه باشد‪ ،‬خطر بوروز سوكته مغوزي را افوزايش موي‬
‫دهد‪.‬‬
‫‪ .4‬سابقه سكته مغ ي يا حمله ايسكمت مغ ي گذرا‪:‬‬
‫احتمال بروز سكته مغزي را چند برابر بيشتر مي كند‪.‬‬
‫‪ .5‬غلظت خون‪:‬‬
‫تعداد زياد گلبول قرمز خون‪ ،‬مي تواند احتمال ايجاد لخته را افزايش دهد و احتمال سكته مغزي را باال ب رد‪.‬‬
‫‪21‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫عوامل خطر قابل اصالح در سكته مغ ي‬
‫(ادامه)‬
‫‪ .6‬اختالل چربت هاي خون‪:‬‬
‫كلسترول خون باال خطر سكته مغزي را افوزايش موي دهود‪ ،‬چوون سوبب افوزايش رسووت چربوي در جودار رگ هوا موي‬
‫ش ووود و ب ووا باري ووك ش وودن مج وراي ش ووريانها و ك وواهش جري ووان خ ووون ب ووه مغ ووز‪ ،‬ب ووروز س ووكته مغ ووزي را باع ووث م ووي گ ووردد‪.‬‬
‫كلسترول كلسترول باال در خون مي تواند با تغيیراتي در رژيم غذايي و در بعض ي موارد مصرف دارو كاهش يابد‪.‬‬
‫‪ .7‬ديابت‪:‬‬
‫موجب آسيب عروق خوني و سرعت گورفتن رونود ايجواد تصولب شورايین (آترواسوكلروز) از جملوه شوريانهاي مغوزي‬
‫مي شود‪.‬‬
‫‪ .8‬مصرف الكل‪:‬‬
‫مصرف مشروبات الكلي نیز احتمال سكته مغزي را افزايش مي دهد‪.‬‬
‫‪ .9‬كم احركت ‪:‬‬
‫به طور غیر مستقيم در ايجاد خطر سكته مغزي نقش دارد‪ .‬در واقع كم تحركي موجب چاقي مي شود‪.‬‬
‫‪ .10‬چاقي ‪:‬‬
‫چاقي موجب ديابت و فشار خون باال مي گردد و مي تواند سبب خطر بروز سكته مغزي‬
‫‪22‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫شود‪.‬‬
‫روشهاي كاهي خطر بروز سكته هاي قلبي و مغ ي‬
‫‪ .1‬كنترل منظم فشار خون‬
‫فشووار خووون مهمتوورين عاموول خطوور در بووروز سووكته مغووزي اسووت‪ .‬فووردي كووه فشووار خووون سيسووتول كمت ور از‬
‫‪120‬ميلووي متوور جيوووه و يووا فشووار خووون دياسووتول كمتوور از ‪ 80‬ميلووي متوور جيوووه دارد‪ ،‬بووه شوورطي كووه ديابووت‪،‬‬
‫چاقي يا ساير عوامل خطر زمينه اي را نداشته باشد‪ ،‬كوافي اسوت هور دو سوال يوك بوار فشوارخون خوود را‬
‫كنتوورل نمايوود‪ .‬در صووورت داشووتن فشووارخون بوواالتر از ايوون میوزان‪ ،‬بايوود بووه پزشووك مراجعووه كوورد‪ .‬در فراينوود‬
‫كنتوورل فشووارخون بوواال‪ ،‬عووالوه بوور تجووويز دارو توسووط پزشووك‪،‬كنترل وزن در حوود مطلوووت‪ ،‬فعالي وت بوودني‬
‫كافي و منظم و رعايت رژيم غذايي متعادل و مناسب‪ ،‬نقش اساس ي در پيشگیري از سكته مغوزي و قلبوي‬
‫دارند‪.‬‬
‫‪23‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫روشهاي كاهي خطر بروز سكته هاي قلبي و مغ ي‬
‫كنترل منظم فشار خون‬
‫(ادامه)‬
‫وضعيت‬
‫فشارخون‬
‫فشارخون سستولي‬
‫(ميلي متر جيوه)‬
‫فشارخون دياستول‬
‫(ميلي متر جيوه)‬
‫فشار خون‬
‫طبيعي‬
‫كمتر از ‪120‬‬
‫(‪)90 -119‬‬
‫كمتر از ‪80‬‬
‫(‪)60 -79‬‬
‫پيش فشارخون‬
‫‪120 -139‬‬
‫‪80 -89‬‬
‫فشارخون باال‬
‫مرحله ‪1‬‬
‫‪140 -159‬‬
‫‪90 -99‬‬
‫در طي ‪ 4‬الي ‪ 6‬هفته بعد‪ ،‬چندين بار در شرايط مختلف فشار‬‫خون اندازه گيري شود تا ميزان فشارخون فرد در اين محدوده‬
‫تاييد گردد‪.‬‬
‫در صورتي كه فشارخون كمتر از ‪ 140/90‬ميلي متر جيوه‬‫است‪ ،‬اندازه گيري مجدد ‪ 1‬سال بعد‬
‫تاييد فشارخون باال طي ‪ 2‬ماه بعد‪ ،‬با اندازه گيري متعدد حداقل‬‫‪ 4‬روز در هفته و هر روز دو بار‬
‫فشارخون باال‬
‫مرحله ‪2‬‬
‫‪ 160‬يا بيشتر‬
‫‪ 100‬يا بيشتر‬
‫ارجاع به پزشك طي ‪ 1‬ماه بعد‬‫در صورتي كه فشار خون بيشتر از ‪ 180/110‬است‪ ،‬بر حسب‬‫وضعيت باليني و عوارض‪ ،‬ارزيابي و درمان سريع يا درمان‬
‫طی يک هفته بعد توسط پزشک‬
‫‪24‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫اقدامات الزم‬
‫‪-‬اندازه گيري مجدد هر دو سال يك بار (طبق برنامه كشوري)‬
‫روز جهانی قلب‬
‫روشهاي كاهي خطر بروز سكته هاي قلبي و مغ ي‬
‫‪ .2‬مصرف نكردن دخانيات (سيگار‪ ،‬قليان‪ ،‬پيپ و‪)....‬‬
‫استعمال دخانيات موجب تصلب شرايین شده كه اين موضوب عامل افوزايش بوروز سوكته هواي قلبوي و‬
‫مغزي مي شود‪.‬‬
‫‪ .3‬حفر كلسترول و قند خون در حد مطلوت‪:‬‬
‫رژيووم غووذايي مناسووب و فعاليووت بوودني‪ ،‬از عواموول مهووم كوواهش كلسووترول خووون هسووتند‪ .‬گوواهي مصوورف دارو‬
‫نیز توصيه مي شود‪ .‬با رعايت رژيم غذايي متناسب بوا شورايط زنودگي و شوغلي و پرهیوز از مصورف غوذاهاي‬
‫شیرين‪ ،‬چرت و پرنمك‪ ،‬مي توان از بروز سكته مغزي و قلبي پيشگیري كرد‪.‬‬
‫‪ .4‬كم كردن وزن‪:‬‬
‫كوواهش ‪ 5‬تووا ‪ 10‬درصوود وزن در افورادي كووه اضووافه وزن دارنوود‪ ،‬نقووش مهمووي در كنتوورل عواموول خطوور سووكته‬
‫مغزي و قلبي خواهد داشت‪.‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬
‫‪25‬‬
‫روشهاي كاهي خطر بروز سكته هاي قلبي و مغ ي‬
‫‪ .5‬فعاليت بدني يا ورزش منظم‪:‬‬
‫فعاليووت بوودني در كوواهش فشووار خووون بوواال‪ ،‬كلسووترول خووون بوواال‪ ،‬اضووافه وزن و ديابووت موووثر اسووت‪ 30 .‬تووا‬
‫‪ 60‬دقيقووه فعاليووت بوودني روزانووه بووا شوودت متوسووط (بووه طوووري كووه سووبب افوزايش ضووربان قلووب و توونفس‬
‫شود‪ ،‬اما بتوان به راحتي صحبت كرد) توصيه شده است‪.‬‬
‫‪ .6‬معاينات پزشكي منظم‪:‬‬
‫الزم است عوامل خطر مهم مثل مصرف دخانيات؛ كلسترول خون باال‪ ،‬قند خون بواال و عوامول كموك‬
‫كننده در بروز سكته قلبي و سكته مغزي مثول افوزايش وزن و چواقي و كوم تحركوي‪ ،‬بوه طوور مونظم از نظور‬
‫پزشكي بررس ي شوند‪.‬‬
‫‪ .7‬مصرف نكردن مشروبات الكلي‪:‬‬
‫مص وورف م ووداوم نوش ووابه ه وواي الكل ووي‪ ،‬فش ووارخون را اف وزايش م ووي ده وود و احتم ووال س ووكته مغ ووزي و قلب ووی را‬
‫افزايش مي دهد‪..‬‬
‫‪26‬‬
‫‪ 7‬مهر ‪1393‬‬
‫روز جهانی قلب‬