عوامل خطر قابل اصلاح در سكته مغزي
Download
Report
Transcript عوامل خطر قابل اصلاح در سكته مغزي
1
7مهر 1393
روز جهانی قلب
راه هاي پيشگیري و كنترل بيمارهاي
قلبي عروقي
تهيه و تنظيم
مهدی میرحیدری
واحد مبارزه با بيماريهاي غیر واگیر
مرکز بهداشت شهرستان قم
2
7مهر 1393
روز جهانی قلب
در ايران بيماريهاي غیر واگیر مزمن و به ويژه بيماريهاي قلبي عروقي ،بخش عمدهاي از
علل مرگ و ناتواني را به خود اختصاص داده است .اكثر عوامل خطر اصلی در
بيماريهاي غیر واگیر شناخته شده اند و حذف يا كنترل آنها مي تواند مانع از بروز بيش
از 80درصد بيماريهاي قلبي ،سكته مغزي و ديابت و 40درصد سرطانها شود .توسعه
اقتصادي و صنعتی ،ماشینی شدن زندگی ،سبب تغيیراتي در شيوه زندگي شده است
كه در ايجاد بيماري قلبي عروقي نقش مهمي دارند.
مهمترين عوامل خطر در بيماريهاي قلبي عروقي عبارتند از :تغذيه نامناسب ،چاقي،
فعاليت بدني ناكافي ،مصرف سيگار ،فشار خون باال ،اختالل در چربي خون ،ديابت و
سن باال
3
7مهر 1393
روز جهانی قلب
بيماريهاي قلبي عروقي و عوامل خطر
وضعيت بيماريهاي قلبي عروقي در جهان و ايران
هر ساله نزديك بر 32ميليون مورد سكته قلبي و مغزي در دنيا رخ مي دهد كه باعث مرگ بيش از
17ميليون نفر مي شود.
%60موارد مرگ در سال 2000در جهان به علت بيماريهاي غیر واگیر بوده كه برآورد مي شود تا
سال 2020ميالدي به %73برسد .سهم بيماريهاي قلبي عروقي از اين میزان بيش از %48است.
بيش از 20ميليون مورد از 64ميليون مرگ در سال 2015مربوط به بيماريهاي قلبي عروقي خواهد
بود و در صورتي كه اقدامات موثر انجام نشود ،انتظار مي رود موارد مرگ ناش ي از بيماريهاي مزمن از
2005تا 2015حدود %17افزايش يابد و از 35ميليون مرگ به 41ميليون مرگ برسد.
4
7مهر 1393
روز جهانی قلب
بيماريهاي قلبي عروقي و عوامل خطر
وضعيت بيماريهاي قلبي عروقي در ايران
در كشور ما بيماريهاي قلبي عروقي علت 39/3درصد مرگ (اولین علت مرگ) هستند كه از اين میزان،
19/5درصد مربوط به سكته قلبي9/3 ،درصد مربوط به سكته مغزي و 10/5درصد باقيمانده مربوط
به ساير بيماريهاي قلبي عروقي است.
اين بيماريها به میزان قابل توجهي قابل پيشگیري هستند و با اجراي مداخالت موثر براي كاهش
عوامل خطر آنها مي توان مرگ زودرس ناش ي از بيماريهاي قلبي عروقي ،سكته مغزي و ديابت را كاهش
داد.
* داشتن قلبي سالم براي حيات انسان ضروري است .بيماريهاي قلبي عروقي به سن يا جنس خاص
اختصاص ندارد و همه افراد در هر سن و جنس ي ممكن است در معرض ابتال به اين بيماري ها
باشند.
5
7مهر 1393
روز جهانی قلب
* بعض ي افراد بيشتر در معرض ابتال به بيماري قلبي عروقي هستند و بنابراين ،اطالع از عوامل خطر اينن بيمناري هنا ،منت اوا ند
به پيشگيري و كنترل بيماريهاي قلبي عروقي كمك كند.
جدول عوامل خطر بيماريهاي قلبي عروقي و ميزان شيوع آنها ،بر اساس اطالعات سال 1388
عامل خطر
درصد شيوع در سال 1388
فشار خون باال (بيشتر از 90/140ميلي متر جيوه)
16.1درصد
كم احركت
39درصد
مصرف دخا يات
11.8درصد
اضافه وزن
28.8درصد
چاقي
15.2درصد
مصرف ميوه و سبزي كمتر از 5واحد در روز
88.2درصد
مصرف روغن جامد
درصد افراد بدون عامل خطر**
52.7درصد
درصد افراد 15-44سال بدون عامل خطر
درصد افراد 45-64سال بدون عامل خطر
3.3درصد
3.7درصد
1.1درصد
* عامل خطر ،عاملي است كه احتمال ابتال به يك عارضه يا بيماري را افزايش مي دهد.
** منظووور از عواموول خطوور در سووه ردي و آخوور جوودول (مصوورف سوويگار روزانووه ،مصوورف ميوووه و س و زي كمتوور از 5واحوود در روز ،كووم
تحركي ،اضافه وزن و چاقي و فشار خون باالست).
7مهر 1393روز جهانی قلب
6
سكته قلبي
بيماريهوواي قلبووي عروقووي اولووین علووت موورگ میوور در ايوران اسووت كووه براسوواس آمووار سووال ،1383بوويش از 39
درصوود كوول علوول موورگ هووا را شووامل مووي شووود .عمووده ايوون موووارد موورگ بووه انسووداد رگهوواي خووون رسووان بووه
قلب (عروق كرونر) است.
رسوووت توودريلي كلسووترول (يكووي از انووواب چربووي خووون) و سوواير چرباهووا و مووواد ،در ديووواره داخلووي سورخرگ
هاي بدن ،باعث ايجاد پالكهايي در جدار اين عروق مي شود كه منجر به تنگ ،سفت و سخت شودن
ديواره رگ ها خواهد شد .به اين حالت تصلب شرايین يا آترواسكلروز گفته مي شود.
اف وزايش رسوووت چربووي باعووث تنگووي و باريووك شوودن شووريانها شووده و مووانع خووون رسوواني كووافي بووه بافتهووا مووي
شود .در صورتي كه اين اتفاق در عروق كرونر قلوب رخ دهود ،موي توانود خوون رسواني بوه ع وله قلوب را
كم و يا حتي قطع كند .به اين حالت كه خون كافي به ع له قلب نمي رسد ايسكمي قلب مي گويند.
اين وضعيت سبب ايجاد درد قلبي (آ ژین صدري) خواهد شد.
7
7مهر 1393روز جهانی قلب
ترومبوز
پالک در
دیواره رگ
گاهي سطح پالكهاي چربي در جدار شريان كرونر ترك ميخورد و
دچار پارگي مي شود .اين پديده باعث تجمع پالكتها (سلولهايي كه
وظيفه انعقاد خون در زمان خونريزي را دارند) و ايجاد لخته در
اين ناحيه مي شود كه به آن ترومبوز مي گويند .اين لخته باعث
تنگتر شدن مجراي عروق كرونر و كاهش بيشتر خون رساني به
ع له قلب مي شود
لخته خون
* با ادامه محروميت ع له قلب از اكسیژن ،قلب دچار آسيب مي شود .اگر اين لخته خون به حدي
بزرگ شود كه به طور كامل مسیر جريان خون را مسدود كند ،بخش ي از بافت ع له قلب كه
توسط آن شريان تغذيه مي شود ،مي میرد .به اين وضعيت حمله قلبي يا سكته قلبي مي گويند.
گسترش پالك به طرف داخل جداره رگ و يا حركت لخته خون از ساير قسمت هاي دستگاه گردش خون و قرار
گرفتن در داخل عروق كرو ر يز مت اوا د باعث انسداد عروق كرو ر قلب شو د.
8
7مهر 1393روز جهانی قلب
عوامل خطر سكته قلبي
عوامل خطر ارثت يا ژ تيكت
عوامل خطر اكتسابت
ف و وورد ب و ووا آنه و ووا ب و ووه دنی و ووا م و ووي آي و وود و قاب و وول تغيی و ور
نيس ووتند .ب ووا اي وون ح ووال ب ووا تغيی وور ش وويوه زن وودگي و
مراقبتهوواي بهداشووتي درموواني ،مووي توووان از میوزان
تاثیر اين عوامل كم كرد.
ايوون عوام وول بووه ن وووب فعاليتهووا و رفتاره ووايي ك وه در
زن و وودگي انتخ و ووات م و ووي كن و وويم و انج و ووام م و ووي ده و وويم
بسووتگي دارنوود و بووا تغيیوور شوويوه زنوودگي و مراقبووت
پزش و ووكي اي و وون عوام و وول ،قاب و وول ح و ووذف ي و ووا كنت و وورل
هستند.
9
7مهر 1393
روز جهانی قلب
-1افورادي كووه داراي سووابقه خووانوادگي هسووتند ( .بووه ويووژه وجووود سووابقه سوكته
قلبي در پدر يا برادر قبل از 55سالگي و يا مادر يا خواهر قبل از 65سالگي)
-2افرادي كه حداقل يكي از اع وا درجوه يوك خوانواده (پودر ،موادر ،خوواهر و
برادر) آنها بيماري فشار خون باال دارند.
افراد در
معرض عوامل
-3افورادي كوه حوداقل يكوي از اع واي درجوه يوك خوانواده آنهوا ميوتال بوه بيمواري
ديابت نوب 2است.
خطر غير قابل
اصالح
-4افورادي كووه حووداقل يكووي از اع وواي درجووه يووك خووانواده آنهووا اخووتالالت چربوي
خون ( LDLباال و HDLپايین) دارند.
-5ساملندان 60سال و باالتر
-6زنان بعد از سن يائسگي
10
7مهر 1393
روز جهانی قلب
-9افراد مبتال به ديابت
-1اف و ورادي ك و ووه دخاني و ووات (س و وويگار ،قلي و ووان،
پيپ ،چپق و )...مصرف مي كنند.
-2افراد داراي تغذيه نامناسب
-8افرادي دارای اضافه وزن و چاقي
افراد در معرض
عوامل خطر قابل
اصالح
-3اف و و ورادي ك و و ووه ب و و وودون س و و ووابقه
فاميلي LDL ،باال دارند.
-4م ووردان ب ووا HDLكمت وور از 40و زن ووان ب ووا HDLكمت وور از
(50بدون سابقه بيماري در افراد درجه يك خانواده)
-7افراد با فعاليت بدني ناكافي
-6افو ورادي ك ووه تح ووت فش ووارهاي
رواني (استرس) هستند.
-5ف ورادي كووه بوودون سووابقه بيموواري در اف وراد درجووه ي وك
خانواده ،مبتال به فشار خون باال هستند.
*در صننورت وجننود بننيي از يننك عامننل خطننر در فننرد ،انننرات ننامطلود آنهننا شننديد مننت شننود .بنننابراين بننا مشنناهده يننك يننا
چن نند م ننورد از اي ننن عوام ننل ،مراجع ننه ب ننه پ ش ننك و كنت ننرل آن ه ننا ض ننروري اس ننت ا ننا ب ننه اي ننن اراي ننب ،از ب ننروز س ننكته قلب نني
جلوگيري شود.
11
7مهر 1393
روز جهانی قلب
شخيص سكته قلبي
احساس فشار آزار دهنده ،سنگيني يا درد در وسط قفسه سينه كه معموال به
طور ناگهاني شروب مي شود و بيش از چند دقيقه ادامه يابد ،مهمترين عالمت
باليني در سكته قلبي است.
اگر اين درد به شانه ها ،گردن ،بازوها و فك پايین انتشار داشته باشد ،جدي تر خواهد بود .ساير نشانه هايي كه ممكن
اسووت هموراه درد قفسووه سووينه باشووند ،احسوواس سووبكي سوور ،سوورگيجه شووديد بوودون علووت ،سوونكو ،تنگووي نفووس (در حووال
استراحت يا در حال فعاليت) ،عرق كردن و ناراحتي معده است .همراه در قفسوه سوينه يوا تنگوي نفوس ممكون اسوت حالوت
تهوب نیز رخ دهد.
* معم وووال در س ووكته قلب ووي ،درد و ن وواراحتي قفس ووه س ووينه بس وويار ش ووديد و م ووخ اس ووت ،ول ووي در بعض و ي
م وووارد ممك وون اس ووت ش وودت درد معم ووولي باش وود و گ وواهي نی ووز بيم ووار ب ووه عل ووت خفيو و ب ووودن نش ووانه ه ووا از
درخواسوت كموك خوودداري موي كنوود .در برخوي بيمواران نیوز ممكون اسووت حتوي دردی قفسوه سوينه نداشووته
باشد و فقط نشانه هايي از درد در بازو يا گلو وجود داشته باشد.
12
7مهر 1393
روز جهانی قلب
نكتووه :بايوود بووه خوواطر داشووت هميشووه در سووكته قلبووي همووه ايوون عاليووم رخ نمووي دهوود و افوراد ممكوون اسووت
نشانه هاي مختلفي را تجربه كنند.
نكتووه :وقتووي نشووانه هوواي سووكته قلبووي در فووردي رخ مووي دهوود ،در اغلووب اوقووات او اميوودوار اسووت كووه ايوون وضوعيت
مرب وووط ب ووه ش ورايط ديگ ووري مانن وود سو هاض وومه ي ووا كش وويدگي ع ووالت ج وودار س ووينه باش وود ،ب ووه هم ووین عل ووت ب وراي
مراجعووه بووه مراكووز درموواني كوتوواهي ميكنوود .ايوون توواخیر مووي توانوود موورگ آور باشوود .سوورعت عموول در ايوون موقووع بسوويار
حياتي است.
يووك سوواعت اول بعوود از شووروب سووكته قلبووي مهمتوورين زمووان اسووت و بووه آن زمووان طاليووي گفتووه مووي ش وود.
هرچه درمان زودتر انجام شود ،آسيب ع له قلب كمتر و احتمال زنده ماندن بيشوتر موي شوود .هرچوه
درمووان ديرتوور انجووام شووود و موودت زموواني كووه خووون بووه ع ووله قلووب نمووي رسوود طوووالني توور باشوود ،صوودمه
ع له قلب وسيع تر مي شود و بافت قلب بيشتري از بین مي رود.
13
7مهر 1393
روز جهانی قلب
در برخورد با يك بيمار سكته قلبي چه بايد كرد؟
-1اگ وور نش ووانه ه وواي س ووكته قلب ووي در ف ووردي رخ ده وود و ب وويش از چن وود دقيق ووه ن وواراحتي او ادام ووه داش ووته
باشود ،بايوود بالفاصووله بوه بيمارسووتان اعوزام شوود .بنووابراين در ايوون مووارد ،الزم اسووت فووورا اورژانووس را
خ ر كنيم .در اين شرايط بيمار نبايد هيچ حركت يا فعاليتي انجام دهد.
فعاليوت ،نيوواز بيمووار بووه خوون و اكسوویژن بوراي بافتهوواي بودن و بووه خصوووص ع ووله قلووب را
افوزايش مووي دهوود و سووبب مووي شووود بخووش بيشووتري از بافووت قلووب دچووار كووم خوووني شووود و
آسيب ببيند .اگر فرد ديگوري در دسوترس بيموار نباشود ،خوود بيموار بايود بوراي مراجعوه بوه
بيمارستان يا تماس با فوريتها ،اقدام نمايد.
14
7مهر 1393روز جهانی قلب
تسووكین درد ،حفوور عملكوورد ع ووله قلووب ،پيشووگیري از بووروز س ووكته مجوودد و پيشووگیري از موورگ بيم ووار
است.
نكته
* اف وراد مبووتال بووه بیموواری عووروق کرونوور قلووب ،الزم اسووت شووماره تلفوون فوريتهوواي
پزشو ووكي (اورژان ووس) ،آدرس محو وول زنو وودگي ،ب ووه هم و ورا داشو ووتن اطالعو ووات اورژانس و و ي
مربوووط بووه شورايط خوواص ،داروهووای مصوورفی و سووایر بيموواري هووای خووود را بهمووراه
داشته باشند.
* بسياري از مردم فكر مي كنند كه سكته قلبي هموواره بوه شوكل ناگهواني و شوديد اتفواق موي افتود.
امووا واقعيووت ايوون اسووت كووه بسووياري از حمووالت بووه صووورت آهسووته و بووا يووك درد و نوواراحتي معمووولي و
ماليم شروب مي شود .اگر اين نشانه ها رخ دهود ،نبايود آن هوا را ناديوده گرفوت .البتوه گواهي ممكون
اسووت نشووانه هوواي سووكته قلبووي در يووك فوورد در هوور حملووه متفوواوت باشوود و بووه صووورت ديگووري تظوواهر
كند ،لذا مورد توجه قرار نمي گیرد.
15
7مهر 1393روز جهانی قلب
در زمان بروز
درد قلبي چه
بايد
• اگ و وور درد قلب و ووي در ح و ووین فعالي و ووت ايج و وواد ش و ووود ،ف و ووورا باي و وود فعالي و ووت را
متوق كرد و استراحت كرد.
• افرادي كه بيماري عروق كرونر قلب دارند و احتموال بوروز درد يوا سوكته
قلبو ووي در آنهو ووا بيشو ووتر اسو ووت ،بايو وود بو ووه دردهو وواي قلبو ووي بيشو ووتر توجو ووه كننو وود و
هميشووه بووه هموراه خووود داروي سووريع االثوور نيتروگليسوورين (قوورص هواي زيوور
زباني به شكل دانه هاي تسبيح) داشته باشند.
ايوون داروهووا ديووواره عووروق كرونوور را گشوواد و جريووان خووون بووه ع ووالت قلووب را بيشووتر مووي كننوود و نيواز بووه
اكسیژن را كاهش مي دهند .هر زمان احسواس شوود درد قلبوي در حوال رخ دادن اسوت ،بايود يكوي از ايون
قرصووها را زيوور زب ووان گذاشووت و اج ووازه داد تووا ح وول شووود .اگ وور گذاشووتن ي ووك قوورص زي وور زبوواني و اس ووتراحت
ك ووردن ،درد را ك وواهش ن ووداد ،م ووي ت وووانيم ت ووا ح ووداكثر س ووه ق وورص زي وور زب وواني ب ووه فاص ووله ح ووداقل 5دقيق ووه
استفاده كنيم .براي تسكین درد نبايد از مقادير بيشتر داروهاي زير زباني استفاده كرد.
16
7مهر 1393روز جهانی قلب
داليل عدم مراجعه به موقع بيماران سكته قلبي به بيمارستان
• برخووي بيموواران چووون از عاليووم بيموواري هوواي قلبووي اطووالب ندارنوود ،نشووانه هوواي خووود را بووه س واير
مسايل مرتبط مي دانند.
• گروهي از بيماران از اين كه با ت خي
يك بيماري خطرناك بستري شوند ،وحشت دارند
.
• بعض ي نمي دانند كه مراجعه فوري به بيمارستان چقدر اهميت دارد.
• ساملندان و افراد جوان در كمك گرفتن از مركز درماني ،تاخیر بيشتري
دارند.
• برخو و ووي احسو و وواس مو و ووي كننو و وود اگو و وور بو و ووه بيمارسو و ووتان مراجعو و ووه كننو و وود ،ولو و ووي بيمو و وواري آنهو و ووا جو و وودي
نباشد،شرمنده مي شوند.
17
7مهر 1393روز جهانی قلب
درد قفسه سينه بدون دليل واضح ،بطور مكرر رخ دهد.
در قفسه سينه بيش از 10تا 15دقيقه ادامه يابد
دردهاي قفسه سينه
نشانه هاي جديدي مثل تعريق و تنگي نفس ايجاد شود
كه نيازمند مراجعه
فوري به پزشك يا
بعد از استراحت و يا گذاشتن قرص زير زباني درد ساكت نشود.
تماس با اورژانس
درد قفسه سينه شديدتر از حالت معمول باشد.
هستند:
براي اولین بار درد قلبي در حالت استراحت رخ دهد
18
7مهر 1393
روز جهانی قلب
درد قفسه سينه با هر يك از نشانه هاي عرق سرد و رنگ پريدگي
پوست ،تنگي نفس ،تهوب يا استفراغ ،گيلي يا سنكو ،ضع يا
خستگي بدون علت ،نبض سريع يا نامنظم رخ دهد.
سكته مغزي چيست؟
سلولهاي مغز بايد همواره از طريق خون و اكسیژن و گلوكز تغذيه شوند .اگر سلولهاي مغز به علت
پارگي شريانهاي مغزي و يا انسداد آن ،در دريافت اكسیژن و گلوكز مشكل پيدا كنند ،از بین مي روند و
حمله مغزي يا سكته مغزي رخ مي دهد
خطر سكته مغ ي در يك فرد بستگت به زمينه ارثت ،فرآيند طبيعي بدن و شيوه ز دگت او دارد.
عوامل ارثت يا اش ي از فرآيندهاي طبيعي ،قابل غيير يستند ،ولي عوامل اكتسابت اش ي از
محيط را اا حدودي مت اوان اصالح كرد .به اين ارايب ،در مواردي كه مت اوان زمينه ارثت را
غيير داد و يا از بين برد،كاهي عوامل خطر قابل اصالح ،اهميت بيشتري پيدا مت كند.
19
7مهر 1393
روز جهانی قلب
-1سن:
بووا افوزايش سوون خطوور بووروز سووكته مغووزي نیووز افوزايش مووي يابوود .بعوود از 55
سووالگي احتمووال بووروز سووكته مغووزي بووه ازاي هوور 10سووال اف وزايش سوون ،دو
براب وور م ووي ش ووود .البت ووه باي وود دانس ووت ك ووه س ووكته مغ ووزي منحص وور ب ووه اف وراد
مسن نيست و در سنین پايین تر نیز ممكن است رخ دهد.
-2جنس:
عوامل خطر
غير قابل
اصالح
میزان مرگ ناش ي از سوكته مغوزي در زنوان جووان ،نسوبت بوه موردان جووان ،كمتور اسوت .در دوران بعود از
يائسووگي بووه علووت تغيیورات هورموووني ،میوزان بووروز سووكته مغووزي در زنووان بووه سوورعت افوزايش مووي يابوود و بووا
مردان برابر مي شود.
-3زمينه خا وادگت يا ژ تيكت:
در بعض ي از خانواده ها ،بروز اين بيماري ها بيشتر است.
20
7مهر 1393
روز جهانی قلب
عوامل خطر قابل اصالح در سكته مغ ي
.1فشارخون باال:
فشارخون باال مهمترين عامول سوكته مغوزي اسوت و بسوياري از سوكته هواي مغوزي بوا ت وخي
پيشگیري خواهند بود.
و كنتورل فشوارخون بواال قابول
.2بيماريهاي قلبي (ما ند بيماري عروق كرو ر و يا اختالل در آهنگ ضربان قلب) و بيماري در ساير عروق بدن:
دومین عامل خطر مهم سكته مغزي و مرگ ناش ي از آن بيماري ها هستند.
.3مصرف دخا يات:
مصرف مواد دخاني به ويژه اگر با مصرف قرص جلوگیري از بارداري همراه باشد ،خطر بوروز سوكته مغوزي را افوزايش موي
دهد.
.4سابقه سكته مغ ي يا حمله ايسكمت مغ ي گذرا:
احتمال بروز سكته مغزي را چند برابر بيشتر مي كند.
.5غلظت خون:
تعداد زياد گلبول قرمز خون ،مي تواند احتمال ايجاد لخته را افزايش دهد و احتمال سكته مغزي را باال ب رد.
21
7مهر 1393
روز جهانی قلب
عوامل خطر قابل اصالح در سكته مغ ي
(ادامه)
.6اختالل چربت هاي خون:
كلسترول خون باال خطر سكته مغزي را افوزايش موي دهود ،چوون سوبب افوزايش رسووت چربوي در جودار رگ هوا موي
ش ووود و ب ووا باري ووك ش وودن مج وراي ش ووريانها و ك وواهش جري ووان خ ووون ب ووه مغ ووز ،ب ووروز س ووكته مغ ووزي را باع ووث م ووي گ ووردد.
كلسترول كلسترول باال در خون مي تواند با تغيیراتي در رژيم غذايي و در بعض ي موارد مصرف دارو كاهش يابد.
.7ديابت:
موجب آسيب عروق خوني و سرعت گورفتن رونود ايجواد تصولب شورايین (آترواسوكلروز) از جملوه شوريانهاي مغوزي
مي شود.
.8مصرف الكل:
مصرف مشروبات الكلي نیز احتمال سكته مغزي را افزايش مي دهد.
.9كم احركت :
به طور غیر مستقيم در ايجاد خطر سكته مغزي نقش دارد .در واقع كم تحركي موجب چاقي مي شود.
.10چاقي :
چاقي موجب ديابت و فشار خون باال مي گردد و مي تواند سبب خطر بروز سكته مغزي
22
7مهر 1393
روز جهانی قلب
شود.
روشهاي كاهي خطر بروز سكته هاي قلبي و مغ ي
.1كنترل منظم فشار خون
فشووار خووون مهمتوورين عاموول خطوور در بووروز سووكته مغووزي اسووت .فووردي كووه فشووار خووون سيسووتول كمت ور از
120ميلووي متوور جيوووه و يووا فشووار خووون دياسووتول كمتوور از 80ميلووي متوور جيوووه دارد ،بووه شوورطي كووه ديابووت،
چاقي يا ساير عوامل خطر زمينه اي را نداشته باشد ،كوافي اسوت هور دو سوال يوك بوار فشوارخون خوود را
كنتوورل نمايوود .در صووورت داشووتن فشووارخون بوواالتر از ايوون میوزان ،بايوود بووه پزشووك مراجعووه كوورد .در فراينوود
كنتوورل فشووارخون بوواال ،عووالوه بوور تجووويز دارو توسووط پزشووك،كنترل وزن در حوود مطلوووت ،فعالي وت بوودني
كافي و منظم و رعايت رژيم غذايي متعادل و مناسب ،نقش اساس ي در پيشگیري از سكته مغوزي و قلبوي
دارند.
23
7مهر 1393
روز جهانی قلب
روشهاي كاهي خطر بروز سكته هاي قلبي و مغ ي
كنترل منظم فشار خون
(ادامه)
وضعيت
فشارخون
فشارخون سستولي
(ميلي متر جيوه)
فشارخون دياستول
(ميلي متر جيوه)
فشار خون
طبيعي
كمتر از 120
()90 -119
كمتر از 80
()60 -79
پيش فشارخون
120 -139
80 -89
فشارخون باال
مرحله 1
140 -159
90 -99
در طي 4الي 6هفته بعد ،چندين بار در شرايط مختلف فشارخون اندازه گيري شود تا ميزان فشارخون فرد در اين محدوده
تاييد گردد.
در صورتي كه فشارخون كمتر از 140/90ميلي متر جيوهاست ،اندازه گيري مجدد 1سال بعد
تاييد فشارخون باال طي 2ماه بعد ،با اندازه گيري متعدد حداقل 4روز در هفته و هر روز دو بار
فشارخون باال
مرحله 2
160يا بيشتر
100يا بيشتر
ارجاع به پزشك طي 1ماه بعددر صورتي كه فشار خون بيشتر از 180/110است ،بر حسبوضعيت باليني و عوارض ،ارزيابي و درمان سريع يا درمان
طی يک هفته بعد توسط پزشک
24
7مهر 1393
اقدامات الزم
-اندازه گيري مجدد هر دو سال يك بار (طبق برنامه كشوري)
روز جهانی قلب
روشهاي كاهي خطر بروز سكته هاي قلبي و مغ ي
.2مصرف نكردن دخانيات (سيگار ،قليان ،پيپ و)....
استعمال دخانيات موجب تصلب شرايین شده كه اين موضوب عامل افوزايش بوروز سوكته هواي قلبوي و
مغزي مي شود.
.3حفر كلسترول و قند خون در حد مطلوت:
رژيووم غووذايي مناسووب و فعاليووت بوودني ،از عواموول مهووم كوواهش كلسووترول خووون هسووتند .گوواهي مصوورف دارو
نیز توصيه مي شود .با رعايت رژيم غذايي متناسب بوا شورايط زنودگي و شوغلي و پرهیوز از مصورف غوذاهاي
شیرين ،چرت و پرنمك ،مي توان از بروز سكته مغزي و قلبي پيشگیري كرد.
.4كم كردن وزن:
كوواهش 5تووا 10درصوود وزن در افورادي كووه اضووافه وزن دارنوود ،نقووش مهمووي در كنتوورل عواموول خطوور سووكته
مغزي و قلبي خواهد داشت.
7مهر 1393
روز جهانی قلب
25
روشهاي كاهي خطر بروز سكته هاي قلبي و مغ ي
.5فعاليت بدني يا ورزش منظم:
فعاليووت بوودني در كوواهش فشووار خووون بوواال ،كلسووترول خووون بوواال ،اضووافه وزن و ديابووت موووثر اسووت 30 .تووا
60دقيقووه فعاليووت بوودني روزانووه بووا شوودت متوسووط (بووه طوووري كووه سووبب افوزايش ضووربان قلووب و توونفس
شود ،اما بتوان به راحتي صحبت كرد) توصيه شده است.
.6معاينات پزشكي منظم:
الزم است عوامل خطر مهم مثل مصرف دخانيات؛ كلسترول خون باال ،قند خون بواال و عوامول كموك
كننده در بروز سكته قلبي و سكته مغزي مثول افوزايش وزن و چواقي و كوم تحركوي ،بوه طوور مونظم از نظور
پزشكي بررس ي شوند.
.7مصرف نكردن مشروبات الكلي:
مص وورف م ووداوم نوش ووابه ه وواي الكل ووي ،فش ووارخون را اف وزايش م ووي ده وود و احتم ووال س ووكته مغ ووزي و قلب ووی را
افزايش مي دهد..
26
7مهر 1393
روز جهانی قلب