Transcript Elen-Ուրարտու

Ուրարտական
թագավորների
բարենորոգումներ

Արամե

Սարդուրի I- (ք.ա.835-825)

Իշպուինի- (ք.ա. 825-810)

Մենուա -(ք.ա. 810-786)

Արգիշտի I-(ք.ա. 786-764 )

Սարդուրի II- (ք.ա. 764-735)

Ռուսա I -(ք.ա. 735-71o-ական)

Արգիշտի II- (ք.ա.710-685)

Ռուսա II- (ք.ա.685-645)

Սարդուրի III- (ք.ա.643)

Ռուսա III-թվերը ճշտված չեն
Արամեի
բարենորոգումները

Հետ է մղել Սալմանասար III-ի
հարձակումները:

Պահպանել է երկրի
ռազմաքաղաքական հզորությունը:

Ընդարձակել թագավորության
սահմանները։
Սարդուրի I
բարենորոգումները

Կառուցել է մայրաքաղաք Տուշպավանը ի
պատիվ Տուշպեա աստվածուհու

Սարդուրի I-ի օրոք Վանի թագավորությունը
ընդգրկում էր ոչ միայն Վանալճի սահմանը
այլ նաև սահմանը հասնում էր Հայկական
Տավրոսի լեռներից հարավ մինջև Տիգրիս
գետի վերին հովիտը:

Թողել է արձանագրություն, որտեղ իրեն
անվանել է <<Մեծ արքա>>, <<Հզոր արքա>>,
<<Արքաների արքա>>, <<Տրեզերքի արքա>>:
Իշպուինի
բարենորոգումները

Ստեղծել է Ուրարտական գիրը:

Կազմել է Ուրարտական Աստվածների
դիցարանը, որը կոչվել է Խալդյան
դարպաս:

Իշպուհիյին իր որդի Մենուային հետ
ստեղծեց առաջին կանոնավոր բանակը:

Գրավեց Արդինի Մուսասիրը ու հասավ
մինչև Բաբելոն Պարսուա երկիր:
Մենուաի
բարենորոգումները

Մենուան կառուցել է բազմաթիվ
ամրոցներ:

Հյուսիսում Մենուան հասել է Կարսի
շրջան, Ճորոխի ավազան և Արարատի
հյուսիսային ստորոտները, որտեղ,
Արաքսի աջ ափին, կառուցել է
Մենուախինիլի քաղաք-ամրոցը

Մենուան ստեղծել է ոռոգման լայն ցանց:
Արգիշտի I
բարենորոգումները

Գահակալման սկզբում Արգիշտի Ա-ն ջանքեր է
գործադրել Հայկական լեռնաշխարհի ցեղերին Ուրարտու
պետության մեջ միավորելու համար:

Արգիշտի Ա-ն տիրել է Հյուսիսային Ասորիքով և Ուրմիա
լճի ավազանով անցնող առևտրական մայրուղիներին:

Արին-բերդում հայտնաբերված արձանագրությունների
համաձայն Արգիշտի Ա-ն գահակալման հինգերորդ
տարում կառուցել է Էրեբունի քաղաքը:

Արգիշտի Ա-ն կառուցել է վարչա-տնտեսական կարևոր
նշանակություն ունեցող մեկ ուրիշ քաղաք՝
Արգիշտիխինիլին:
Սարդուրի II
բարենորոգումները
 Հզորացրել
է զինված
ուժերը:
 Հաղթել
է Աշշուրնիրարի
VI թագավորին և նրան
դուրս մղել Հյուսիսային
Ասորիքից ու Հյուսիսային
Միջագետքից:
Ռուսա I
բարենորոգումները

Ճնշել է կենտրոնախույս ուժերին:

Ծավալել լայն շինարարական
աշխատանքներ

Իրականացրել վարչական
վերափոխումներ:

Ընդարձակել պետության
սահմանները:

Ասորեստամի դեմ ստեղծել է
ռազմաքաղաքական խմբավորումներ։
Արգիշտի II
բարենորոգումները

Վերացրել Ասորեստանի Սարգոն II
թագավորի ավերիչ արշավանքի
(մ.թ.ա. 714) հետևանքները:

Արգիշտի Բ-ի օրոք տերության
արևելյան սահմանները հասել են
մինչև Կասպից ծով:

Արգիշտի Բ-ն կազմակերպել է
մարզական խաղեր, անձամբ
մասնակցել մրցումներին։
Ռուսա II
բարենորոգումները

Հիմնել է նոր ռազմական
ամրություններ ու բերդաքաղաքներ,
հիմնականում անխախտ պահել
պետության սահմանները։

Զվարթնոցի մոտ պահպանված մի
արձանագրության մեջ նա հիշատակում
է պարտեզների ու այգիների հիմնման,
Հրազդան գետի ջրանցքի կառուցման և
այդ առթիվ աստվածներին զոհեր
մատուցելու մասին։
Սարդուրի III
բարենորոգումները
 Սարդուրի
Գ-ի օրոք թուլացել
է Ուրարտուի հզորությունը
 Նա
բարիդրացիական
հարաբերություններ է
պահպանել Ասորեստանի
հետ։
Նյութը
պատրաստեց`
Մկրտչյան Էլեն
Ղեկավար`
Արսեն
Գալստյան