Transcript 3 - wpsnz

Publiczny wizerunek starości
Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim”
realizowany ze środków Unii Europejskiej
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Kluczowe problemy, mające wpływ na obecnie funkcjonujący obraz starości
Brak neutralnego języka w mówieniu o starości.
Perspektywa ograniczonej sprawności w komunikacji z osobami starszymi.
Brak akceptacji starzejącego się ciała
Starzenie się społeczeństwa rozumiane jako problem, negatywne zjawisko.
Niewielka obecność i stereotypowe przedstawianie osób starszych i tematyki
starości w mediach, reklamie, kulturze popularnej.
Niewielka obecność osób starszych w przestrzeni publicznej
Brak zagadnień na temat starości i dialogu pokoleń w programach szkolnych
Stereotypowe postrzeganie starszych pracowników przez pracodawców
Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim”
realizowany ze środków Unii Europejskiej
1. Brak neutralnego języka w mówieniu o starości
• brakuje niewartościującego języka mówienia o starości jako o
naturalnym etapie życia człowieka
– z jednej strony - językowa ucieczka od starości (wiecznie młoda, młoda
duchem, trzeci wiek, druga młodość, wcześnie urodzeni itp.)
– z drugiej strony – zbytnie spoufalanie się z osobami starszymi (babciu, dziadku
– mówione do każdej osoby starszej)
– z trzeciej strony - negatywne określenia, a nawet wulgaryzmy.
• Skąd się biorą trudności językowe?
– są widocznym przejawem „niewidzialności” starości, brakiem miejsca i
akceptacji dla tego okresu życia
– starość jest silnie powiązana ze śmiercią, która jest tematem tabu
Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim”
realizowany ze środków Unii Europejskiej
2. Perspektywa ograniczonej sprawności w komunikacji z osobami starszymi
• język infantylny, „dziecinny” stosowany do seniorów
• utrwala on stereotyp osoby starszej jako bezradnej, zależnej, o
obniżonej sprawności intelektualnej.
– m.in. zwracanie się do nich per babciu/dziadku przez personel
szpitala, a także zwracanie się w urzędach czy u lekarza do
towarzyszącego osobie starszej członka rodziny, z pominięciem samej
osoby starszej.
• tzw. strategia „naduprzejmej” komunikacji opiera się na
przekonaniu, że każda osoba starsza ma ograniczoną sprawność
umysłową, stąd należy mówić głośno, wolno, krótkimi prostymi
zdaniami, unikać poważnych tematów.
Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim”
realizowany ze środków Unii Europejskiej
•
•
•
•
3. Brak akceptacji starzejącego się ciała
ciało osób starszych - nieprzystające do kulturowo
obowiązującego modelu ciała młodego i gładkiego
bardzo rzadko eksponowane w wytworach kultury popularnej
(w sposób naturalny, nieretuszowany)
nieadekwatność własnego fizycznego wyglądu do wizerunku
„powinnościowego”, promowanego w mediach przyczynia się
do stanów lękowych hamujących samorealizację i pozytywną
motywację do działania.
niedostrzeganie piękna i atrakcyjności ludzi starych.
Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim”
realizowany ze środków Unii Europejskiej
4. Starzenie się społeczeństwa rozumiane jako problem,
negatywne zjawisko
• umacnia to poczucie lęku i przekonanie, że proces starzenia
się społeczeństwa ma charakter zagrażający i przekłada się na
negatywne postawy wobec starości i ludzi starych
• fakt, iż z roku na rok przybywa osób starszych, jest
przedstawiany w dyskursie publicznym jako problem, a nie
osiągniecie cywilizacyjne powiązane z wydłużaniem się
naszego życia i poprawą jego jakości.
Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim”
realizowany ze środków Unii Europejskiej
5. Niewielka obecność i stereotypowe przedstawianie osób starszych i
tematyki starości w mediach, reklamie, kulturze popularnej
• Jeśli już osoby starsze pojawiają się w mediach, są najczęściej
przedstawiane w kontekście
– ekonomicznym (emerytura, wiek emerytalny); zdrowotnym (choroby,
niepełnosprawność, zależność) ; rodzinnym (babcia, dziadek).
• Dwubiegunowość w prezentowaniu seniorów:
obciążenie
nadaktywność
Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim”
realizowany ze środków Unii Europejskiej
6. Niewielka obecność osób starszych w przestrzeni publicznej ; brak okazji
do spotkań międzypokoleniowych
• w wielu miejscach publicznych (np. w kawiarniach, na
wystawach, w kinie, na uczelni czy na stadionie) starość jest
małwidoczna, małoobecna;
• w sferze publicznej często dochodzi do swoistej sektoryzacji
przestrzeni oraz inicjatyw dla młodych i starych; tworzą się
„getta” wiekowe
• brak okazji do spotkań międzypokoleniowych.
• Możliwość bezpośredniego spotkania, obserwacji ludzi starszych
w przestrzeni publicznej jest ważnym komunikatem, sytuacją
„uczenia się starości”, przełamywania stereotypów.
Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim”
realizowany ze środków Unii Europejskiej
7. Brak zagadnień na temat starości i dialogu
pokoleń w programach szkolnych
• w Polsce programy edukacyjne o starości praktycznie
nie są realizowane
• brak inicjatyw międzypokoleniowych,
• brak działań, które umożliwiałyby współpracę dzieci i
młodzieży z osobami starszymi (czy to w formie zajęć,
zbierania wspomnień czy wolontariatu).
Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim”
realizowany ze środków Unii Europejskiej
8. Stereotypowe postrzeganie starszych
pracowników przez pracodawców
• opór, lęk pracodawców przed zatrudnianiem
osób w wieku przedemerytalnym;
– jeden z większych lęków osób starszych – stracić
pracę tuż przed emeryturą
• nieznajomość metod i narzędzi zarządzania
wiekiem w firmie, w instytucji publicznej.
Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim”
realizowany ze środków Unii Europejskiej
„Smutny autobus”
Projekt systemowy pn.: „Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w województwie lubuskim”
realizowany ze środków Unii Europejskiej