282463_20130626083625521ldq0z20ayv

Download Report

Transcript 282463_20130626083625521ldq0z20ayv

‫آشنایی با نرم افزار ‪SPSS‬‬
‫سال ‪1390‬‬
‫عناوين مطالب‬
‫معرفي نرم افزار‬
‫شروع به كار‬
‫باز و بسته كردن فايلها‬
‫ويرايشگرهاي متغيرها و داده ها‬
‫وارد كردن متغيرها و داده ها‬
‫جستجو در فايل داده ها‬
‫ذخيره و بازيابي فايلها‬
‫معرفی ‪SPSS‬‬
‫یک بسته آماری برای علوم اجتماعی است که مخفف عبارت ‪SPSS‬‬
‫‪Statistical Package for Social Science‬‬
‫است‪ SPSS .‬یکی از نرمافزارهای مشهور آمار است كه در ابتدا برای تجزیه و تحلیل داده های آماری در علوم اجتماعی طراحی شد ولی‬
‫از آنجا که طراحان آن محیطی بسیار ساده و در عین حال کارآمدی را برای همه نوع آنالیز آماری در آن تدارک دیده بودند ‪ ،‬کم کم جایگاه‬
‫خود را در بین کاربران پیدا کرد و با افزایش نیاز کاربران این نرم افزار نیز گسترش یافت‪ .‬اینک محققین و دانش پژوهان تقریبا در همه‬
‫حوزه ها می توانند برای تحلیل داده ها ی خود از این نرم افزار استفاده نمایند‪ .‬شاید در زمینه آمار‪ ،‬نرم افزارهای قوی تری هم وجود‬
‫داشته باشند ولی از آنجا که کاربران عموما به واژه ها و اصطالحات آماری و نرم افزاری که الزمه کار با یک نرم افزار آماری است‪،‬‬
‫آشنایی کمتری دارند‪ ،‬بیشتر محیطی را که ساده و در عین حال دقیق و کارآمد است‪ ،‬ترجیح میدهند‪ .‬از این رو است که ‪ SPSS‬بیشتر‬
‫مورد توجه پژوهشگران و محققین قرار گرفته است‪.‬‬
‫نصب و راه اندازی ‪SPSS‬‬
‫•‬
‫مراحل نصب نرم افزار ‪ SPSS‬در همه نسخه های ویندوز یكسان است‪ .‬برای نسب این نرم افزار به‬
‫صورت زیر عمل کنید‪:‬‬
‫•‬
‫ابتدا ‪ CD‬مربوط به برنامه ‪ SPSS‬را در ‪ CD-ROM‬قرار دهید‪ .‬در صورت وجود فایل ‪Auto‬‬
‫‪ ،run‬كادر محاوره ای ‪ Install shield Wizard‬خود به خود ظاهر میشود‪ .‬در غیر این صورت باید‬
‫از مسیر مناسب فایل ‪ Setup‬برنامه ‪ SPSS‬را یافته و اجراء کنید تا کادر محاوره ‪Install‬‬
‫‪ shield Wizard‬ظاهر شود‪ .‬در این کادر محاوره ای دكمه ‪ Next‬را مکرر كلیك کرده و با توجه به‬
‫پیغام ها ادامه دهید تا مراحل نصب کامل شود‪.‬‬
‫شروع به کار ‪SPSS‬‬
‫•‬
‫با اجرای نرم افزار ‪ SPSS‬محیط آن فعال شده و یک كادر محاوره ای‬
‫ظاهر میشود‪ .‬در این پنجره‪ ،‬نوع كاری كه كاربر از ‪ SPSS‬میخواهد‬
‫سئوال میشود ‪.‬‬
‫•‬
‫اگر می خواهید با نحوه كاركردن با نرم افزار ‪ SPSS‬آشنا شوید‪ ،‬گزینه‬
‫‪ Run The Tutorial‬را انتخاب كنید ‪.‬‬
‫•‬
‫اگر بخواهید دادههای جدیدی را وارد ‪ SPSS‬كنید‪ ،‬گزینه ‪Type In‬‬
‫‪Data‬را انتخاب نمائید‪.‬‬
‫•‬
‫اگر میخواهید ازفایلهای بانک اطالعاتی ‪ SPSS‬استفاده كنید‪ ،‬گزینه‬
‫‪ Run an exiting query‬را انتخاب نمائید‪.‬‬
‫•‬
‫اگر بخواهید از فایلهای بانک اطالعاتی تهیه شده در سایر نرم افزارها‬
‫مانند ‪SAS, dBase, EXEL, FOXPRO, Minitab‬‬
‫و ‪...‬استفاده کنید‪ ،‬گزینه ‪Create new query using‬‬
‫‪ database wizard‬را عالمت دار کنید‪.‬‬
‫شروع به کار ‪SPSS‬‬
‫•‬
‫اگر بخواهید از مجموعه داده های ذخیره شده یا فایلهای‬
‫داده ی‬
‫‪ SPSS‬استفاده كنید‪ ،‬گزینه ‪Open an‬‬
‫‪ exiting data source‬را انتخاب كنید‪.‬‬
‫•‬
‫اگر بخواهیم سایر انواع فایلهای ‪ SPSS‬مانند خروجی ها‬
‫را مشاهده و استفاده کنید‪ ،‬گزینه ‪Open another‬‬
‫‪type of file‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫•‬
‫اگر گزینه ‪ Don’t show this dialog in the future‬را‬
‫در کادر محاوره ای انتخاب کنید‪ ،‬در اجرای‬
‫مجدد‬
‫‪SPSS‬‬
‫و به صورت پیش فرض‪ ،‬یک صفحه داده‬
‫خالی باز خواهد شد‪.‬‬
‫نوارهای ‪SPSS‬‬
‫•‬
‫مانند همه پنجره ها در ویندوز همان طور که در شکل (صفحه بعد) می بینید‪ ،‬پنجره ویرایش گر داده ها دارای‬
‫نوارهای زیر است‪.‬‬
‫‪ -1‬نوار عنوان‪ :‬در این نوار اسم فایل جاری و مشخصات آن نشان داده میشود‪.‬‬
‫‪ -2‬نوار منو ‪ :‬اصلی ترین نوار ‪ SPSS‬نوار منو است و تقریبا کلیه ی فعالیت های مربوط به باز و بسته کردن و ذخیره‬
‫کردن فایلها ویرایش‪ ،‬تجزیه و تحلیل داده ها و تغییرات در روند اجرای نرم افزار‪ ،‬در گزینه های این نوار قرار دارند‪.‬‬
‫‪ -3‬نوار ابزار‪ :‬برای دستیابی سریعتر به ابزارهایی که بیشتر مورد نیاز قرار میگیرند در این نوار آیکون های این ابزارها را‬
‫مشاهده میکنید‪ .‬همچنین قادر خواهید بود نوار ابزار موجود را به دلخواه تغییر داده یا نوار ابزار جدیدی بسته به نیاز‬
‫خودتان ایجاد کنید‪.‬‬
‫‪ -4‬نوار مخصوص ‪ : Data Editor‬این نوارشامل سه قسمت است‪ .‬در سمت چپ میتوانید موقعیت هر سلول را مشاهده‬
‫کنید‪ .‬در بخش میانی میتوان مقادیر سلول فعال را مشاهده و ویرایش کرد‪ .‬و در قسمت سمت راست تعداد متغیرهای‬
‫فایل داده ها نمایش داده می شود‪.‬‬
‫نوارهای ‪SPSS‬‬
‫‪ -5‬نوار وضعیت‪ :‬در این نوار وضعیت موجود ‪SPSS‬و فعالیتهای در حال اجرای آن نماایش داده میشاود‪ .‬ماالال اگار روی دادهاا‬
‫تغییراتی مانند ‪ Split‬یا ‪ Filter‬و مانند آن انجام داده اید می توانید در سمت راست این نوار وضعیت آنرا مشاهده کنید‪.‬‬
‫تنظيمات نوار ابزار‬
‫•‬
‫می توانید بسته به نیاز خود ابزارهای نوار ابزار ‪ SPSS‬را کم یا‬
‫زیاد کرده و یا اگر از شکل نمایش ابزارها خوشتان نمیآید آنها را‬
‫تغییر دهید‪.‬‬
‫•‬
‫از نوار منو گزینه ‪ View‬و سپس گزینه ‪ Toolbar‬را انتخاب تا کادر‬
‫محاوره ی (‪ )show toolbar‬باز شود‪ .‬ابتدا محیط کار خود را در‬
‫قسمت‬
‫‪Document Type‬‬
‫مشخص کنید و هر ابزاری که می‬
‫خواهید کم یا زیاد کنید‪.‬‬
‫•‬
‫برای تغییر نوار ابزار فعلي گزینه …‪ Edit‬را انتخاب کنید و در كادر‬
‫محاوره باز شده (شكل صفحه بعد) هر ابزاری که می خواهید‬
‫اضافه یا کم کنید‪.‬‬
‫•‬
‫براي ساختن نوار ابزار جديد از گزينه …‪ New‬استفاده كنيد‪.‬‬
‫تنظيمات نوار ابزار‬
‫•‬
‫برای ساختن نوار ابزار جدید گزینه …‪ New‬را انتخاب کنید تا به کادر محاوره ديگري مانند شكل مقابل منتقل شويد‪ .‬ابتدا يك نام‬
‫براي نوار ابزار جديد انتخاب كنيد و گزينه …‪ Edit‬را كليك كنيد‪ .‬در كادر محاوره باز شده ميتوانيد هر ابزاری که می خواهید اضافه یا‬
‫کم کنید‪ .‬ابزار مورد نظرتان را از فهرست ابزارها گرفته و در نوار دلخواه رها کنید‪.‬اگر می خواهید آیکون نوار ابزار جدید را ویرایش کنید‬
‫قسمت ‪ Edit Tools‬را بر گزینید‪.‬‬
‫باز کردن یک فایل داده‬
‫•‬
‫هنگام نصب ‪ SPSS‬تعدادی فایل داده به منظور استفاده کاربران در پوشه ای به نام ‪ sample‬در مسیر زیر قرار داده‬
‫شده است‪.‬‬
‫‪C:\Program Files\SPSSInc\PASWStatistics18\Samples\English‬‬
‫اگر نمی توانید فایل داده ها را پیدا کنید ‪،‬‬
‫اطمینان حاصل کنید در دایرکتوری که‬
‫‪ Spss‬در آن نصب شده است فایل هایی‬
‫با پسوند ‪ .sav‬موجود باشند‪.‬‬
‫باز کردن یک فایل داده‬
‫•‬
‫برای استفاده از فایل داده ها در نوار منو گزینه ‪ file‬را‬
‫انتخاب کنید و بر روی گزینه ‪ open‬کلیک نمایید ‪ .‬با این عمل‬
‫شما میتوانید فایلی را که می خواهید بر روی آن کار کنید‬
‫اجرا کنید‪.‬‬
‫•‬
‫همچنین میتوانید برای باز کردن یک فایل داده از کلید میانبر‬
‫(‪ )Ctrl + O‬و یا از آیکون ‪ Open File‬در نوار ابزار استاندارد‬
‫‪ SPSS‬استفاده کنید‪.‬‬
‫•‬
‫اگر می خواهید از فایل داده هایی که قبال از آنها استفاده‬
‫کرده اید مجددا استفاده کنید از نوار منو گزینه فایل‬
‫‪recently use data‬‬
‫خود کلیک کنید‪.‬‬
‫را انتخاب و روی نام فایل مورد نظر‬
‫‪.Sav‬‬
‫‪Data‬‬
‫‪.Spv‬‬
‫‪Output‬‬
‫ویراشگر داده ها )‪(Data Editor‬‬
‫•‬
‫پنجره ای که در آن داده ها نمایش داده می شوند پنجره ویرايشگر داده ها (‪ )Data Editor‬است که شامل دو پنجره فرعی به صورت زیر است‪:‬‬
‫‪ -1‬نمایشگر داده ها (‪)Data View‬‬
‫که محیط اصلی وارد کردن‪ ،‬نمایش ویرایش داده ها است‪ .‬این نمایشگر شامل تعدادی سطر (‪ )Case‬که هر سطر اطالعات مربوط به یک واحد‬
‫نمونه را در بر دارد ‪ .‬بنا بر این تعداد سطرها تعداد نمونه هایی است که از آنها اطالعات جمع آوری شده است‪.‬‬
‫همچنین در این نمایشگر در‬
‫باالی پنجره داده ها سطری است‬
‫که نام متغیرها (‪)Variables‬‬
‫آمده است‪ .‬هر ستون یک متغیر‬
‫را نمایش می دهد‪.‬‬
‫ویراشگر داده ها )‪(Data Editor‬‬
‫• در نمایشگر داده ها هر مستطیل کوچک یک سلول است که داده‬
‫ها در آن ثبت می شوند‪ .‬برای وارد کردن داده ها کافی است روی هر‬
‫سلول دوبار کلیک کنید و پس از وارد کردن داده با زدن اینتر به‬
‫سلول بعدی بروید‪.‬‬
‫• راه دیگر‪ ،‬استفاده از نوار ویرایش گر سلول است که در باالی نام‬
‫متغیر ها قرار دارد و شامل یک بخش برای وارد کردن داده ها و‬
‫بخش دیگر موقعیت هر سلول فعال را نشان می دهد‪.‬‬
‫‪ -2‬نمایشگر ّ‬
‫متغیر ها (‪ )Variable View‬برای مشخص کردن نام ‪،‬‬
‫نوع و سایر مشخصات هر یک از متغیر ها است‪ .‬سطرها‪ ،‬تعداد‬
‫نمونه ها را نشان می دهند‪ .‬و در ستون های آن مشخصات متغیر‬
‫ها نشان داده شده است‪.‬‬
‫قواعد نام گذاری متغير ها‬
‫•انتخاب نام متغیر ها در ‪ SPSS‬تابع قوانین زیر است‪:‬‬
‫‪ -1‬مجاز هستید تا ‪ 64‬کاراکتر برای نام متغیر اختصاص دهید‪.‬‬
‫‪ -2‬نام متغیر می تواند شامل حروف کوچک یا بزرگ‪ ،‬عدد یا یکی از کاراکتر های @ و‪ #‬و ‪ .‬و _ و ‪ $‬باشد‪.‬‬
‫( توجه‪ :‬باید از کاراکتر های ‪ #‬و ‪ .‬و _ و ‪ $‬فقط در بین نام متغیر ها استفاده کنید‪).‬‬
‫‪ -3‬از گذاشتن فاصله در نام یک متغیر خود داری کنید‪.‬‬
‫‪ -4‬از گذاشتن کاراکتر های ‪ #‬و ‪ $‬در ابتدای نام یک متغیر اجتناب کنید‪.‬‬
‫‪ -5‬نام متغیر میتواند با @ شروع شود ‪.‬‬
‫‪ -6‬نام متغیر نباید با کاراکتر های ‪ .‬یا _تمام شود‪.‬‬
‫‪ -7‬نام متغیر نمیتواند تکراری باشد‪.‬‬
‫‪ -8‬نام متغیر نباید یکی از کلمات کلیدی مانند‬
‫‪ ، NOT, OR, TO, WITHALL, AND, BY, EQ, GE, GT, LE, LT, NE‬که ‪ spss‬به عنوان عبارت محاسباتی از آنها استفاده می‬
‫کند ‪ ،‬باشد ‪.‬‬
‫وارد کردن متغير ها‬
‫ابتدا از منوی اصلی گزینه فایل را انتخاب و پس از انتخاب گزینه‬
‫‪، New Data‬‬
‫‪ SPSS‬را برای ورود داده ها و متغیر ها آماده کنید‪.‬‬
‫سپس از برگه ‪( Variable View‬مانند شکل زیر) برای ثبت مشخصات متغیر ها استفاده نمایید‪.‬‬
‫‪ -‬روی سلول زیر نام متغیر دو بار کلیک کنید و سپس نام مورد نظرتان را وارد کنید‪.‬‬
‫وارد کردن متغير ها‬
‫ با کلیک بر روی نوع متغیر سه نقطه خاکستری رنگ روی سلول آن نمایش داده میشود که اگر روی آن کلیک کنید پنجره‬‫‪ Variable Type‬باز شده و به صورت پیش فرض نوع متغیر از نوع عددی (‪)Numeric‬انتخاب شده است‪.‬‬
‫•‬
‫و‬
‫‪ -‬تعداد اعداد صحیح و اعشار را میتوانید با کلیک روی آنها و افزایش یا کاهش آن به دلخواه تغییر دهید ‪.‬‬
‫اگر متغیر از نوع عددی نیست گزینه‬
‫‪ String‬را عالمت دار کنید‪ .‬و اگر چیزی‬
‫غیر از اینها مالل تاریخ ‪ ،‬نماد علمی یا‬
‫پول و ‪ . . .‬است ‪ ،‬می توانید یکی را‬
‫انتخاب کنید‪.‬‬
‫وارد کردن متغير ها‬
‫‪ -‬با انتخاب بر چسب‪ ،‬میتوانید برای شناخت بهتر متغیر از تعاریف مناسب استفاده کنید و تا ‪ 120‬کاراکتر وارد کنید‪.‬‬
‫ در مورد متغیر های کیفی و یا گروهبندی شده الزم است که گروهها و حالتهای مختلف متغیر را با مقادیر و بر‬‫چسب هایی مشخص کنید‪ .‬پس از کلیک بر روی این مشخصه با سه نقطه خاکستری ظاهر شده که با کلیک روی آن پنجره ‪value‬‬
‫‪ labels‬ظاهر شده و میتوان به هر گروه و یا هرحالت از متغیر کیفی یک عدد‬
‫نسبت داد‪.‬‬
‫وارد کردن متغير ها‬
‫ مقادیر مفقود مقادیری هستند که به هر دلیلی یا ثبت نشده اند‪ ،‬یا اشتباه ثبت شده اند و یا پاسخ دهنده از پاسخ‬‫به آن امتناع کرده است‪ .‬در چنین حالتی کاربر میتواند هنگام ثبت داده ها برای هریک از این حالتها عدد یا کاراکتری را در نظر گیرد‪.‬‬
‫• برای این کار پس از کلیک بر روی سلول زیر این مشخصه‪ ،‬سه نقطه خاکستری ظاهر شده که با کلیک روی آن پنجره مربوط به‬
‫‪ Missing value‬ظاهر شده و میتوان برای داده های گم شده مقادیری غیر از مقادیر متغیر در نظر گرفت‪.‬‬
‫وارد کردن متغير ها‬
‫– استفاده از این گزینه برای تغییر پهنای ستون است‪.‬‬
‫– برای راست نویس ی‪ ،‬چپ نویس ی و وسط نویس ی داده ها در سلولها از این مشخصه استفاده کنید‪.‬‬
‫– از مهمترین مشخصه های یک متغیر تعیین مقیاس اندازه گیری آن است که در این قسمت تعیین می شود‪ .‬این‬
‫مشخصه دارای سه گزینه است که مقیاس اندازه گیری هر متغیر را معلوم می کند‪.‬‬
‫‪-1‬‬
‫را برای مقیاس اسمی ‪-2‬‬
‫را برای مقیاس ترتیبی ‪-3‬‬
‫را برای مقیاس عددی بکار ببرید‪.‬‬
‫پس از تعریف متغیرها ‪ ،‬به ‪ 3‬روش میتوانید داده ها را به ‪ SPSS‬منتقل کنید‪.‬‬
‫‪ -1‬تایپ کردن داده ها در نوار ویرایش داده ها‪.‬‬
‫‪ -2‬با کلیک کردن برروی هر سلول و وارد کردن داده ها در داخل سلولها‪.‬‬
‫‪ -3‬کپی کردن از مکان دیگر و چسباندن در فایل داده های موجود‪.‬‬
‫نکته ‪ SPSS -‬گنجایش ثبت اطالعات مربوط به دو میلیارد نمونه را دارد‪ .‬همچنین میتوانید برای هر نمونه در حدود ده هزار‬
‫متغیر در نظر بگیرید‪.‬‬
‫جستجو در فایل داده ها‬
‫• برای رفتن به یک نمونه (‪ )Case‬مورد نظر از نوار ابزار‪ ،‬آیکون ‪ Go To Case‬را انتخاب و در پنجره باز شده شماره ‪Case‬‬
‫مورد نظر را وارد کرده ‪ OK‬را فشار دهید‪.‬‬
‫• برای رفتن به یک متغیر خاص میتوانید از گزینه ‪ Variable‬در همین پنجره استفاده کرده و نام متغیر مورد نظر را وارد کرده ‪OK‬‬
‫را فشار دهید‪.‬‬
‫• برای رفتن به ابتداوانتهای فهرست داده ها به ترتیب از کلیدهای ‪ Ctrl+Home‬و ‪ Ctrl+ End‬استفاده کنید‪.‬‬
‫•‬
‫کلیه عملیات حذف‪ ،‬اضافه‪ ،‬کات و‬
‫کپی کردن یک متغیر یا یک نمونه‬
‫(‪ )Case‬یا بخش ی از سلولها با‬
‫راست کلیک کردن و انتخاب‬
‫گزینه های مناسب امکان پذیر‬
‫است‪.‬‬
‫انواع فایلها در ‪SPSS‬‬
‫این فایلها ها که با پسوند ‪ sav‬نمایش داده می شوند‪ ،‬حاوی اطالعاتی است که کاربر در پنجره ‪Data‬‬
‫‪( View‬محیط ویرایش داده ها) آنها را به نرم افزار وارد می کند‪ .‬نحوه ایجاد این گونه فایل ها در فصل یک‬
‫توضیح داده شده است‪.‬‬
‫این فایل ها با پسوند ‪ .sps‬مشخص میشوند و محیطی برای اجرای دستورات ‪ SPSS‬هستند تا اگر‬
‫کاربر با استفاده از امکانات موجود در پنجره ها نمی تواند نیاز خود را مرتفع کند با نوشتن یک برنامه با زبان‬
‫‪ SPSS‬یک فایل ‪ syntax‬ایجاد کرده و پس از اجرای آن‪ ،‬تحلیل مورد نیاز خود را انجام دهد‪.‬‬
‫انواع فایلها در ‪SPSS‬‬
‫با پسوند ‪ .sbs‬مشخص می شوند ‪ .‬کاربر میتواند با اجرای این گونه فایل های از پیش ساخته شده‪،‬‬
‫محیط و پنجره های نرم افزار را به دلخواه تغییر دهد‪.‬‬
‫از ابتدا تا پایان کار با نرم افزار‪ ،‬کلیه عملیاتی که در ‪ SPSS‬انجام میدهید در یک فایل خروجی نگهداری‬
‫میشود‪ .‬هنگام خروج از نرم افزار در مورد نگهداری این فایلها از شما پرسیده میشود‪ ،‬در صورت تمایل‪ ،‬میتوانید‬
‫آنها را با نام دلخواه ذخیره کنید‪ .‬این گونه فایل ها با پسوند ‪ .spv‬مشخص میشوند و قابل ویرایش هستند‪.‬‬
‫چون همه نتایج کار خود را میتوانید در این فایلها ذخیره کنید‪ ،‬نحوه کار با فایلهای خروجی در فصل آمده است‪.‬‬
‫ذخيره کردن فایلها‬
‫• چون زمان زیادی صرف وارد کردن داده ها می شود‪ ،‬اگر حجم‬
‫بزرگی از داده ها را وارد می کنید هر چند دقیقه یک بار ذخیره‬
‫سازی توصیه میشود‪ .‬برای ذخیره کردن فایلها در ‪SPSS‬‬
‫همانند تمام برنامههای تحت ویندوز از منوی اصلی‪ ،‬فایل و گزینه‬
‫‪ Save As‬را انتخاب وبا وارد کردن یک نام برای فایل آنرا‬
‫ذخیره کنید‪.‬‬
‫• همچنین میتوانید از کلید میانبر (‪ )Ctrl +S‬و یا از‬
‫آیکون ‪ Save File‬در نوار ابزار ‪ SPSS‬برای ذخیره سازی‬
‫یک فایل استفاده کنید‪.‬‬
‫ذخيره کردن فایلها‬
‫•‬
‫اگر در هنگام ذخیره کردن فایل می خواهید آن را به فرمت دیگری مانند ‪ Excel‬ذخیره کنید می توانید در منوی اصلی‬
‫گزینه ‪ File‬و سپس ‪ Save as‬را انتخاب کنید و در پنجره باز شده مانند شکل نامی را برای فایل خود انتخاب و سپس در‬
‫پایین همان پنجره فرمت مورد نظرتان را انتخاب کنید و کلید ‪ ok‬را فشار دهید‪.‬‬
‫عناوين مطالب‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫تهيه گزارش از فايل داده ها‬
‫پنجره خروجي ها‬
‫گزينه هاي منوي فايل‬
‫دسترس ي به پوشه داده ها‬
‫فراخوان يك فايل داده با فرمت هاي‬
‫ديگر‬
‫ذخيره فايل داده ها‬
‫اطالعات يك فايل داده‬
‫جستجو در فايل داده ها‬
‫انتخاب نمونه ها‬
‫تهيه گزارش از فايل داده ها‬
‫گاهی ممکن است به منظور خاص ی بخواهید داده ها را به صورت یک فایل خروجی در اختیار داشته باشید‪ .‬به‬
‫عنوان مالال اگر بخواهید از فایل داده‪ ،‬چند متغیر را انتخاب و اطالعات مربوط به نمونه ها را در خروجی مشاهده‬
‫کنید و به صورت یک گزارش آنها را چاپ‬
‫کنید‪ ،‬دستورزیر را اجرا کنید‪:‬‬
‫…‪Analyze/Report/Case Summaries‬‬
‫تا کادر محاوره‬
‫‪Summarized Cases‬‬
‫مانند شكل باز شود‪.‬‬
‫تهيه گزارش از فايل داده ها‬
‫در این کادر محاوره متغیرهایی را که میخواهید فهرست کنید ‪ .‬از چهارگوش سمت چپ به کادر ‪ Variables‬منتقل کنید‪.‬‬
‫اگر می خواهید اطالعات مربوط به نمونه ها را هم در خروجی داشته باشید گزینه ‪ Display Cases‬را عالمت دار کنید تا‬
‫همزمان با آن گزینه های بعدی نیز فعال شوند‪ .‬اگر می خواهید تعداد محدودی از داده ها را لیست کنید در کادر مربوطه به گزینه‬
‫‪ Limited Cases To First‬مقدار مورد نظر راوارد کنید‪ .‬مالال اگر عدد ‪ 10‬را وارد کنید‪ 10 .‬نمونه اول از‬
‫شماره ‪ 1‬الی ‪ 10‬را در خروجی مشاهده خواهید کرد‪.‬‬
‫گزینه ‪ Show Only Valid Cases‬را تیک بزنید تا‬
‫داده های گم شده ‪ ،‬در خروجی ظاهر نشوند‪.‬‬
‫انتخاب گزینه ‪ Show Case number‬باعث می شود‬
‫که شماره نمونه ها نیز در فهرستی که تهیه می کنید‪،‬‬
‫مشاهده شود‪.‬‬
‫تهيه گزارش از فايل داده ها‬
‫اگر قصد دارید برای متغیرهایی که انتخاب کردهاید‪ ،‬بعض ی از آمارههای توصیفی را محاسبه کنید‪ ،‬از گزینه ‪Statistics‬‬
‫استفاده کنید تا کادر محاوره آن باز شود‪.‬‬
‫در کادر مکامله آن میتوانید آماره های توصیفی دلخواه را به چهارگوش ‪( Cell Statistics:‬سمت راست) منتقل کنید‪.‬‬
‫دقت کنید آمارههای انتخابی برای متغیرهایی‬
‫که انتخاب کردهاید‪ ،‬با معنی باشند‪.‬‬
‫براي ادامه ‪ Continue‬و ‪ Ok‬را کلیک کنید‪.‬‬
‫اينك ميتوانيد نتيجه را در خروجي مشاهده كنيد‪.‬‬
‫پنجره خروجي ها‬
‫هنگامی که شما برنامه ‪ SPSS‬را باز می کنید‪ ،‬به طور همزمان دو پنجره باز می شود‪ .‬یک پنجره ‪ Data Editor‬که‬
‫پنجره اصلی ‪ SPSS‬است و پنجره دیگر پنجره خروجی ها ‪ Viewer‬است‪ .‬این پنجره مانند یک رابط بین نرم افزار و کاربر‬
‫است‪ .‬شما وقتی از نرم افزار تقاضائی دارید حاصل عملیاتی که انجام می شود در خروجی به شما گزارش می شود‪ .‬از ابتدا که‬
‫با نرم افزار شروع به کار میکنید تا زمانی که قصد خروج دارید ‪ ،‬نتایج همه فعالتهاي شما در خروجی ثبت میشود‪.‬‬
‫پنجره خروجی ‪SPSS‬‬
‫پیغامها‪،‬‬
‫مخصوص‬
‫هشدارها ‪ ،‬نتایج حاصل‬
‫از تحلیل مانند جداول‬
‫هاي آماری‪ ،‬نمودارها ‪،‬‬
‫متن برنامه ها و غیره‬
‫است‪.‬‬
‫پنجره خروجي ها‬
‫این پنجره مکانی است که نتیجه کارتان را در آن مشاهده میکنید و شامل دو بخش است‪ .‬بخش ‪ Outline Pane‬که نمای کلی اجزای‬
‫خروجی یا سرفصل تمام نتایج موجود از ‪ Viewer‬را به نمایش میگذارد و بخش دوم در سمت راست و به نام ‪Display Pane‬‬
‫است که در آن اشیاء خروجی به نمایش گذاشته شده است‪ .‬هر بخش از خروجی مانند يك جدول يا نمودار‪ ،‬با یک آیکون در سمت چپ‬
‫‪ Outline Pane‬در ارتباط است و هر آیکون نماینده قسمتي از خروجی است‪.‬‬
‫در ‪ Outline Pane‬کتابچه هایی را مشاهده‬
‫می کنید‪ .‬با کلیک بر روی هریک از کتابچهها‬
‫در سمت چپ شیئ مربوط به آن در‬
‫‪ Display Pane‬قابل رؤیت است‪.‬‬
‫یک کتاب بسته نشان دهنده آن است که‬
‫ً‬
‫آيتم مربوط به آن درخروجی فعال قابل رؤیت‬
‫نمی باشد‪.‬‬
‫گزينه هاي منوي فايل‬
‫• با فرمان ‪ File/Save‬می توانید تغییرات را روی فایل داده ها ذخیره کنید‪.‬‬
‫• با فرمان ‪ File/Save As..‬می توانید داده ها را در یک فایل جدید (به غیر از‬
‫فایلی که روی آن کار میکنید) ذخیره کنید‪.‬‬
‫• با فرمان ‪ File/Save All Data‬می توانید تغییراتی را که به طور همزمان روی‬
‫چند فایل داده انجام داده اید ‪ ،‬ذخیره کنید‪.‬‬
‫• با فرمان ‪ File/Export To Database‬می توانید داده ها را به یک پایگاه داده‬
‫دیگر صادر کنید‪ .‬صدور فایل داده‪ ،‬به پایگاه داده دیگر‪ ،‬در بخش های بعدی‬
‫توضیح داده شده است‪.‬‬
‫• با فرمان ‪ File/Mark File Read Only‬می توانید داده ها را به طور موقت به‬
‫صورت فقط خواندنی درآورید تا نتوان تغییراتی در فایل داده ها ایجاد کرد و‬
‫ً‬
‫مجددا از همین فرمان که اینک به صورت ‪ File/Mark File Read Write‬است‪،‬‬
‫میتوانید آنها را به حالت خواندنی‪ -‬نوشتنی درآورید‪.‬‬
‫گزينه هاي منوي فايل‬
‫• با فرمان ‪ File/Print Review‬میتوانید پیش نمایش نسخه چاپی از‬
‫داده ها را مشاهده کنید‪.‬‬
‫• با فرمان ‪ File/Print‬میتوانید دادهها را چاپ کنید‪ .‬باید چاپگر شما‬
‫روشن و آماده به کار باشد‪.‬‬
‫• با فرمان ‪ File/Rename Dataset‬میتوانید نام پایگاه دادهها را‬
‫تغییر دهید‪.‬‬
‫• با فرمان ‪ File/Recently Used Data‬تعدادی از فایل دادهها را‬
‫که اخیرا توسط نرم افزار استفاده شدهاند‪ ،‬نمایش میدهد‪ .‬در این گزینه‬
‫این امکان برای شما فراهم است تا با صرفه جویی در وقت‪ ،‬سریعتر به‬
‫دادهها دسترس ی پیدا کنید‪.‬‬
‫• اگرازفایلهای دیگری غیر از فایل دادهها‪ ،‬استفاده میکنید‪ ،‬فرمان‬
‫‪ File/Recently Used File‬را به کار گیرید‪.‬‬
‫گزينه هاي منوي فايل‬
‫•اگر می خواهید فونت رنگ یا اندازه خطوط صفحه نمایش داده ها را تغییر دهید‪ ،‬از منوی ‪ View‬گزینه ‪ Font‬را‬
‫انتخاب کنید و در کادر محاوره آن تغییرات دلخواه را اعمال کنید‪.‬‬
‫• با فرمان ‪ View/Gridline‬می توانید در پنجره نمایش داده ها‪ ،‬خطوط مرزبندی بین سلولها را مخفی یا آشکار‬
‫کنید‪.‬‬
‫• با فرمان ‪ View /Valve Label‬می توانید داده های اسمی و رتبه ای را در در صفحه نمایش داده ها‪ ،‬به یکی از‬
‫دو صورت‬
‫یا‬
‫نمایش دهید‪.‬‬
‫• با فرمان ‪ Window/ Split‬می توان پنجره ‪ Data Editor‬را به چهار ناحیه تقسیم کرد و در صورت لزوم مرز‬
‫نواحی با کلیک کردن و کشیدن موس تغییر داد‪ .‬برای لغو فرمان فوق از دستور ‪ Window Split‬استفاده کنید‪ .‬این‬
‫کار برای فایلهایی که حجم وسیعی از داده ها را در بر دارند‪ ،‬مفید است‪.‬‬
‫دسترس ي به پوشه داده ها‬
‫نرم افزار ‪ SPSS‬كه در ايران مورد استفاده قرار گرفته است‪ ،‬نسخهای دانشجویی از این نرم افزار است و با اهداف‬
‫آموزش ی ارائه شده است‪ .‬به همین منظور هنگام نصب نرم افزار تعدادی فایل داده برای استفاده کاربران در پوشهای به‬
‫نام ‪ Sample‬قرار داده شده است‪.‬‬
‫برای دسترس ی به این دادهها مسیر زیر را دنبال کنید‬
‫پس از باز شدن كادر محاور آن مانند‬
‫شكل ‪ ،‬فايل مورد نظر را انتخاب كنيد‬
‫و كليد ‪ Open‬را كليك كنيد‪.‬‬
‫‪C:\Program Files\SPSSInc\PASWStatistics18\Samples\English:‬‬
‫فراخوان فايل داده ها‬
‫در بعض ی مواقع فایل داده هایی که برای مطالعه در اختیار دارید در یک نرم افزار صفحه گسترده مانند ‪ Excel‬یا ‪ Access‬تایپ شده اند و شما‬
‫ناگزیرید آنها را به محیط ‪ SPSS‬وارد کنید‪ .‬برای فراخوانی یک فایل صفحه گسترده مانند ‪ Excel‬مراحل زیر را دنبال کنید‪.‬‬
‫مسیر ‪ File/Open/Data‬را انتخاب کنید تا کادر محاوره ای مانند‬
‫شکل باز شود‪.‬‬
‫از نوار کرکره ای ‪ File of Type‬فرمت )‪Excel (*.xls‬‬
‫را انتخاب کنید‪.‬‬
‫از کرکره ای ‪ Look in:‬مسیری را که فایل اکسل در‬
‫آن قرار دارد برای نرم افزار مشخص کنید‪.‬‬
‫نام فایل را در ‪ File Name:‬وارد کرده و کلید ‪Open‬‬
‫را کلیک کنید تا به كادر محاوره بعدي برويد‪.‬‬
‫فراخوان فايل داده ها‬
‫در کادر محاوره باز شده گزینه … ‪ Read Variable Name From the‬را در صورتی که اسامی متغیرها در فایل صفحه‬
‫گسترده نوشته شده است ‪ ،‬عالمت دار کنید‪.‬‬
‫از کرکره ای ‪ Worksheet:‬کاربرگی را که داده ها در آن وارد شده است برگزینید‪.‬‬
‫اگر قصد دارید محدوده خاص ی از داده ها را به ‪ SPSS‬وارد کنید در بخش ‪ Range:‬و یا متغیرهای رشته ای را در کادر ‪Maximum‬‬
‫…‪ Width For‬مشخص کنید‪ .‬روی دکمه ‪ Open‬کلیک کنید تا داده ها به محیط ‪ SPSS‬وارد شوند‪.‬‬
‫ذخيره فايل داده ها‬
‫ً‬
‫اگر قصد دارید دادههای ‪ SPSS‬را به فرمتهای دیگری تبدیل کنید و از آنها در محیط نرم افزارهای دیگر استفاده کنید‪ ،‬مالال میخواهید‬
‫یک فایل داده در ‪ SPSS‬را با فرمت ‪ Excel‬ذخیره نمائید‪ ،‬باید مراحل زیر را دنبال کنید‪:‬‬
‫•‬
‫فایلی را که میخواهید با فرمت دیگری غیر از ‪ SPSS‬ذخیره کنید‪ ،‬باز کنید‪.‬‬
‫•‬
‫فرمان ‪ File/Save as..‬را اجرا کنید تا کادر محاوره اي مانند شكل بازشود‪.‬‬
‫•‬
‫از کشوی کرکره ای ‪Save as Type:‬‬
‫گزینه ‪Excel 97 Through 2003‬‬
‫یا ‪Excel 2007‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫•‬
‫در بخش ‪ File name:‬برای فایل جدیدی که‬
‫ایجاد می کنیم یک اسم انتخاب نمائید‪.‬‬
‫•‬
‫مسیری را که می خواهید فایل تبدیل شده‬
‫را ذخیره کنید از ‪ Save in:‬معین کنید‪.‬‬
‫اطالعات يك فايل داده‬
‫گاهی اوقات کاربران میخواهند به منظور خاص ی اطالعات مربوط به فایل داده را در اختیار‬
‫داشته باشند‪ ،‬امکان مشاهده جزئیات مربوط به متغیرها مانند‪ :‬نام‪ ،‬نوع‪ ،‬مقادیر و‬
‫ً‬
‫برچسبهای مقادیر آنها مفید میباشد‪ .‬مخصوصا اگر فایل دادهای که کار میکنید بزرگ باشد‬
‫و شما نام همه متغیرها را نتوانید به خاطر بسپارید‪.‬‬
‫شاید بخواهید اطالعات مربوط به متغیرهای فایل دادهای را که در حال حاضر بر روی آن‬
‫کار میکنید‪ ،‬در خروجی مشاهده کنید و احتماال از آن یک نسخه چاپی تهیه کنید‪.‬‬
‫اطالعات يك فايل داده‬
‫در نوارمنو گزینه ‪ File‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫سپس گزینه‬
‫‪Information/Working‬‬
‫‪File‬‬
‫‪Data‬‬
‫‪Display‬‬
‫‪ File‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫نتیجه کار نام تمامی متغیرهای فایل حاضر همراه با‬
‫مشخصات کاملی از آنها را در خروجی مشاهده خواهید‬
‫کرد‪.‬‬
‫جستجو دريك فايل داده‬
‫• برای رفتن به نمونه (‪ )Case‬مورد نظر از نوار ابزار‪ ،‬آیکون ‪ Go To Case‬را انتخاب و در پنجره باز شده شماره ‪ Case‬مورد‬
‫نظر را وارد کرده‪ OK ،‬را فشار دهید‪.‬‬
‫• برای رفتن به یک متغیر خاص از نوار ابزار استاندارد‪ ،‬آیکون ‪ Go to Variable‬را انتخاب و در پنجره باز شده نام متغیر مورد‬
‫نظر را وارد کرده ‪ OK‬را فشار دهید‪.‬‬
‫• برای رفتن به ابتدا و انتهای فهرست داده ها به ترتیب از کلیدهای ‪ Ctrl+Home‬و ‪ Ctrl+ End‬استفاده کنید‪.‬‬
‫• کلیه عملیات حذف‪ ،‬اضافه‪ ،‬کات و کپی کردن یک متغیر‬
‫یا یک نمونه (‪ )Case‬یا بخش ی از سلولها با راست‬
‫کلیک کردن و انتخاب گزینه های مناسب انجام مي شود‪.‬‬
‫انتخاب نمونه ها )‪(Select Case‬‬
‫• در مواقعي كه میخواهید روی بعض ی از نمونههای خاص كار كنید‪ .‬مالال میخواهید كسانی را كه زیر ‪ 18‬سال سن دارند به دالیلی از‬
‫تحلیل كنار بگذارید و یا هنگامی که میخواهید یک نمونه تصادفی از بین نمونهها میتواند از دستور ‪ select case‬استفاده كنید‪.‬‬
‫• برای این کارمی توانید از منوی اصلی گزینه ‪ Data‬و سپس ‪ Select Case‬را انتخاب كنید تا پنجره آن باز شود‪ .‬در گزینه اول‬
‫(‪ )All Cases‬همه داده ها در تحلیلها شرکت داده می شوند‪.‬‬
‫• گزینه دوم ‪ If Condition is satisfied‬را انتخاب و بر روی‬
‫كلید ‪ if‬كلیك کنید تا كادر ‪ If‬باز شوداز سمت چپ متغیر مورد‬
‫نظرتان را انتخاب و به پنجره سمت راست منتقل کنید‪.‬‬
‫سپس با استفاده از صحفه كلید داده شده دستورانتخاب را‬
‫وارد کنید‪ .‬برای مالال باال ‪ Age > =18 :‬نتیجه کار به این‬
‫صورت است که نمونه هایی که سن کمتر از ‪ 18‬سال دارند‬
‫از مطالعه حذف خواهند شد‪.‬‬
‫انتخاب نمونه ها )‪(Select Case‬‬
‫• گزینه سوم ‪ Random Sample Of Case‬برای انتخاب یک نمونه تصادفی در پنجرهی باز شده این گزینه را تیك بزنید‪.‬‬
‫برای نحوه انتخاب کلید ‪ Sample‬را فشار دهید تا پنجره مربوط به آن باز شود‪ .‬در پنجره باز شده‪:‬‬
‫الف‪ -‬اگر میخواهید درصدی از دادهها را به طور‬
‫تصادفی انتخاب کنید مقدار آن را معلوم کنید‪.‬‬
‫ب ‪ -‬تعداد نمونه مورد نظرتان را در گزینه بعدی‬
‫وارد کنید و معلوم کنید كه اين تعداد از بین‬
‫چه تعدادی از داده ها انتخاب شوند‪.‬‬
‫اگر میخواهید نمونههایی را که شماره آنها بین‬
‫دو مقدار مالال بین ‪ 50‬تا ‪ 150‬است انتخاب کنید‪،‬‬
‫این دو عدد را در جای خالی داده شده‪ ،‬وارد کنید‪.‬‬
‫سپس ‪ Continue‬را فشار دهید‪.‬‬
‫انتخاب نمونه ها )‪(Select Case‬‬
‫• اگر میخواهید نمونهها را به دلخواه انتخاب کنید باید متغیری به عنوان فیلتر تشکیل دهید که شامل مقادیر صفر و غیر‬
‫صفر باشد‪.‬‬
‫• سپس باید در گزینه ‪ Use filter variable‬ابتدا متغیر فیلتر را وارد کرده و سپس ‪ ok‬را بفشارید‪ .‬اگر متغیر فیلتر‬
‫مقدار صفر باشد نمونه مورد نظر انتخاب نمی شود و اگر غیر صفر باشد نمونه مورد نظر انتخاب خواهد شد‪.‬‬
‫• نتیجه کار برای همه گزینه های گفته شده در فایل داده ها به این صورت است كه روی شماره بعض ی از نمونه ها‬
‫(‪ )Case‬خط خورده كه مفهوم عدم انتخاب و روی بعض ی از شماره نمونه ها خط نخورده است كه به مفهوم انتخاب‬
‫شده است‪.‬‬
‫• اگر می خواهید بجای خط خوردن نمونه های انتخاب نشده آنها را حذف کنید گزینه ‪ Delete‬را عالمت دار کنید‪.‬‬
‫عناوين مطالب‬
‫• جدول توزيع فراواني‬
‫• شاخص هاي توصيفي‬
‫• نمودارهاي آماري‬
‫‪ -1‬نمودار ستوني‬
‫‪ -2‬نمودار خطي‬
‫‪ -3‬نمودار سطحي‬
‫‪ -4‬نمودار دايره اي‬
‫‪ -5‬نمودار جعبه اي‬
‫‪ -6‬نمودار مستطيلي‬
‫‪ -7‬نمودار ساقه و برگ‬
‫جدول توزيع فراواني )‪(Frequencies‬‬
‫• ‪ Frequencies‬یک روند آماری است که در آن می توان جدول توزیع فراوانی را به همراه شاخص هاي گرایش به مرکز‪ ،‬چندکها‪،‬‬
‫شاخصهای پراکندگی و شاخصهای توزیع‪ ،‬محاسبه کرد‪.‬‬
‫• همچنین میتوانيد نمودارهای میلهای‪ ،‬دایرهای وهیستوگرام فراوانی را برای دادهها ترسیم کرده و در صورت نیاز آن را با منحنی توزیع‬
‫نرمال مقایسه کرد‪.‬‬
‫• در نوار منو ‪ Analyze‬گزینه ‪ Descriptive Statistics‬و‬
‫سپس گزینه ‪ Frequencies‬را انتخاب کنید تا پنجره مربوط‬
‫به آن باز شود‪.‬‬
‫توجه‪ :‬جدول توزیع فراوانی برای متغیرهای کمی پیوسته مناسب نیست‬
‫زیرا مقادیر زیادی از یک‬
‫متغیر در یک جدول طوالنی نمایش داده می شود‪ .‬مگر آنها را قبال‬
‫دسته بندی کرده باشید‪.‬‬
‫جدول توزيع فراواني )‪(Frequencies‬‬
‫• در این پنجره فهرستی از متغیرها در سمت چپ مشاهده می شود که با انتخاب یک یا چند متغیر از یک نوع و انتقال آن به سمت‬
‫راست می توان برای هریک از آنها بطور همزمان جدول توزیع فراوانی رسم کرد‪.‬‬
‫• توجه داشته باشید که گزینه ‪ Display frequency tables‬تیک خورده باشد‪.‬‬
‫• در این حالت شما فقط یک جدول توزیع فراوانی ساده خواهید داشت‪.‬‬
‫جدول توزيع فراواني )‪(Frequencies‬‬
‫• اگر میخواهید آماره های توصیفی برای متغیرها محاسبه کنید گزینه ‪ Statistics‬را انتخاب و در کادر ‪Statistics‬‬
‫‪ Frequencies‬گزینه های دلخواه را عالمت بزنید‪.‬‬
‫• از بخش ‪ Percentile Value‬میتوانید چارکها‪ ،‬دهکها و صدکها را محاسبه کنید‪.‬‬
‫• از قسمت ‪ Central Tendency‬میتوانید به ترتیب میانگین‪ ،‬میانه‪ ،‬نما و مجموع دادهها را محاسبه کنید‪.‬‬
‫• از قسمت ‪ Dispersion‬میتوانید انحراف استاندارد ‪،‬‬
‫واریانس‪ ،‬دامنه تغییرات‪ ،‬مینیمم‪ ،‬ماگزیمم و انحراف معیار‬
‫و میانگین دادهها را به ترتیب محاسبه کنید‪.‬‬
‫• در بخش ‪ Distribution‬قادر به محاسبه ضریب چولگی و‬
‫ضريب کشیدگی خواهید بود‪.‬‬
‫جدول توزيع فراواني )‪(Frequencies‬‬
‫• اگر میخواهید ضمن داشتن جدول فراوانی نمودارهای آماری را رسم کنید‪ ،‬گزینه ‪ Charts‬را در پنجره ‪ Frequencies‬انتخاب‬
‫نمایید تا پنجره ‪ Frequencies: Chart‬باز شود‪.‬‬
‫‪ -1‬با انتخاب گزینه ‪ Bar Cart‬یک نمودار ستونی برای دادههای گسسته و کیفی رسم خواهد شد‪.‬‬
‫‪ -2‬اگر گزینه ‪ Pie Chart‬را انتخاب کنید یک نمودار دایرهای برای متغیرهای کیفی خواهید داشت‪.‬‬
‫‪ -3‬گزینه ‪ Histograms‬برای دادههاي پیوسته‪ ،‬یک نمودار مستطیلی رسم خواهد کرد‪.‬‬
‫‪ -4‬اگر میخواهید مقادیر نمودار برحسب فراوانی درصدی یا فراواني مطلق باشد‪ ،‬یکی از گزینههای ‪ Chart Values‬را انتخاب کنید‪.‬‬
‫شاخص هاي توصيفي ) ‪(Descriptive‬‬
‫‪ Descriptive Statistics‬یک روند آماری برای محاسبه بعض ی از شاخصهای توصیفی برای دادههای کمی است‪ .‬در این روند‬
‫شما میتوانید شاخصهای پراکندگی‪ ،‬شاخصهای توزیع و میانگین و مجموع دادهها را محاسبه کنید‪.‬‬
‫از منوی اصلی ‪ Analyze‬و سپس گزینه ‪ Descriptive Statistics‬و بعد گزینه ‪ Descriptive‬را انتخاب کنید تا پنجره آن‬
‫مانند شكل ظاهر شود‪.‬‬