Transcript PowerPoint Presentation - وبلاگ گروه شیمی دبیرستان خیاط زاده

‫قسمت ‪ - 2‬بخش ‪3‬‬
‫محلول ها‬
‫شیمی سوم‬
‫دبیرستان دکتر علی خیاط زاده‬
‫محلول های الکترولیت (‪)electrolyte solutions‬‬
‫انواع رسانایی‪:‬‬
‫ الکترونی‪ :‬فلزات‪ ،‬گرافیت و‪...‬‬‫در آن ها الکترون جابجا می شود و جریان برق هدایت می شود؛‬
‫ یونی‪ :‬محلول نمک طعام‪ ،‬محلول هیدروکلریک اسید و‪...‬‬‫در آن ها یون ها جابجا می شوند و جریان برق هدایت می شود‪.‬‬
‫انواع انحالل‪:‬‬
‫ مولکولی‪ :‬شکر در آب‪ ،‬ید در نفت و‪...‬‬‫حل شونده به صورت مولکول های مجزا بین ذرات حالل پخش می شوند؛‬
‫ یونی‪ :‬نمک های یونی در آب و یا در حالل های قطبی دیگر‬‫حل شونده به صورت یون های مثبت و منفی بین ذرات حالل پخش می شوند‪.‬‬
‫انواع محلول ها (از نظر رسانایی الکتریکی)‪:‬‬
‫ غیرالکترولیت‪ :‬انحالل های مولکولی‬‫هادی جریان برق نیستند؛‬
‫ الکترولیت‪ :‬انحالل های یونی‬‫هادی جریان برق هستند‪.‬‬
‫انواع الکترولیت ها‪:‬‬
‫ الکترولیت قوی‪:‬‬‫‪ -1‬یونی‪NaCl(aq) :‬‬
‫‪ -2‬اسیدی‪HCl(aq) :‬‬
‫‪ -3‬بازی‪NaOH(aq) :‬‬
‫الکترولیت ضعیف‪:‬‬
‫‪ -1‬اسیدی‪HCN(aq) , HF(aq) , H2S(aq) :‬‬
‫‪ -2‬بازی‪NH3(aq) :‬‬
‫نکته ‪:1‬‬
‫»» محلول اسیدها و بازهای قوی‪ ،‬محلول های الکترولیت قوی هستند؛‬
‫»» محلول اسیدها و بازهای ضعیف‪ ،‬محلول های الکترولیت ضعیف هستند؛‬
‫نکته ‪: 2‬‬
‫»» در مورد محلول ترکیبات یونی «تفکیک یونی» رخ می دهد‪:‬‬
‫)‪CuSO4(s) → Cu2+(aq) + SO42-(aq‬‬
‫»» در مورد محلول های اسیدی و بازی کوواالنس ی «یونیزاسیون» یا «یونیده شدن» اتفاق می افتد‪:‬‬
‫)‪HCN(g) → H+(aq) + CN-(aq‬‬
‫)‪NH3(g) + H2O(l) → NH4+(aq) + OH-(aq‬‬
‫نکته ‪: 3‬‬
‫»» در مورد محلول اسیدها و بازهای قوی‪ ،‬یونیزاسیون تقریبا کامل و انحالل یونی اتفاق می افتد؛‬
‫»» در مورد محلول اسیدها و بازهای ضعیف‪ ،‬یونیزاسیون جزئی و انحالل یونی کم اتفاق می افتد و به طور عمده انحالل‬
‫مولکولی داریم‪.‬‬
‫اسیدها و بازهای ضعیف و قوی‪:‬‬
‫»» اسیدهای قوی‪:‬‬
‫‪ -1‬هیدروهالیک اسیدهای کلر‪ ،‬برم و ید‪HI , HBr , HCl :‬‬
‫‪ -2‬اکس ی اسیدها (‪ )HnYOm‬اگر ‪H2SO4 , H2SeO4 : )m-n( ≤ 2‬‬
‫»» اسیدهای ضعیف‪:‬‬
‫‪ -1‬هیدرو فلوئوریک اسید‪HF :‬‬
‫‪ -2‬اسیدهایی که در آن ها هیدروژن به اتم هایی غیر از ‪ O‬و هالوژن ها متصل است‪HCN , H2S :‬‬
‫‪ -3‬اکس ی اسیدها (‪ )HnYOm‬اگر ‪HClO , HNO2 , H3PO4 : )m-n( ≥ 1‬‬
‫‪ -4‬کربوکسیلیک اسیدها‪CH3COOH :‬‬
‫»» بازهای قوی‪:‬‬
‫‪ :M( -1‬فلز قلیایی)‪M2O , MOH :‬‬
‫‪ :M( -2‬فلز قلیایی خاکی)‪MO , M(OH)2 :‬‬
‫»» بازهای ضعیف‪:‬‬
‫‪ -1‬آمونیاک ‪NH3‬‬
‫‪ -2‬آمین ها‪CH3CH2NH2 , (CH3)2NH , (CH3CH2)3N :‬‬
‫درصد تفکیک یونی (‪)ionic dissociation percent‬‬
‫‪]×100‬‬
‫)تعداد مول های تفکیک شده(‬
‫‪/‬‬
‫)تعداد کل مول های حل شونده(‬
‫[=‪α‬‬
‫نکته ‪ : 1‬درصد تفکیک یونی به نوع ماده حل شونده‪ ،‬دما (برای تفکیک گرماگیر و گرماده به ترتیب رابطه مستقیم و عکس دارد)‬
‫و غلظت (رابطه عکس) بستگی دارد؛‬
‫نکته ‪ : 2‬بیشتر شدن درصد تفکیک یونی باعث قوی تر شدن الکترولیت می شود؛‬
‫نکته ‪ : 3‬درصد تفکیک یونی‪ ،‬میزان انحالل را نشان نمی دهد‪:‬‬
‫منیزیم هیدروکسید به مقدار بسیار کمی در آب حل می شود در حالی که درصد تفکیک یونی آن ‪ 100‬درصد است‪،‬‬
‫یعنی همان مقدار کم هم به طور کامل تفکیک می شود‪.‬‬
‫پرسش ‪1‬‬
‫غلظت یون ‪ )H3O+( H+‬در محلول نیم موالر استیک اسید ‪ 3×10-3‬موالر است‪ .‬درصد تفکیک‬
‫یونی استیک اسید را محاسبه کنید‪.‬‬
‫پرسش ‪2‬‬
‫حاللیت نقره استات در آب در دمای ‪ 16‬درجه سلسیوس‪ 10/07 ،‬گرم در لیتر است‪ .‬در این دما‬
‫‪ 70/8‬درصد از ‪ CH3COOAg‬تفکیک می شود‪ .‬غلظت موالر یون ‪ Ag+‬در این دما در محلول‬
‫اشباع آن چقدر است؟‬
‫پرسش ‪3‬‬
‫در شرایط معینی از دما و غلظت‪ ،‬از نیم مول اتانوئیک اسید که در مقدار معینی آب ریخته ایم‪،‬‬
‫‪ 0/002‬مول به یون تفکیک شده و ‪ 0/498‬مول به صورت مولکولی حل شده است‪ .‬درصد‬
‫تفکیک یونی اتانوئیک اسید در این شرایط چقدر است؟‬
‫پرسش ‪4‬‬
‫در هر یک از موارد زیر چند ذره حل شده در محلول داریم؟‬
‫الف) یک مول شکر در مقدار کافی آب حل شده است؛‬
‫ب) یک مول نمک خوراکی در مقدار کافی آب حل شده است؛‬
‫ج) یک مول ‪ HF‬در مقدار کافی آب حل شده است و در این شرایط درصد تفکیک یونی ‪ HF‬برابر ‪ 8‬درصد است؛‬
‫د) یک مول ماده ‪ AB2‬در مقدار کافی آب حل شده است‪ .‬این ماده به صورت )‪ AB2(aq)  A2+(aq) + 2B-(aq‬در آب‬
‫تفکیک می شود و درصد تفکیک یونی آن در شرایط آزمایش برابر با ‪ 8‬درصد است‪.‬‬
‫خواص کولیگاتیو محلول ها (‪)colligative properties of solutions‬‬
‫خواص محلول ها‪:‬‬
‫‪ -1‬وابسته به نوع و جنس حل شونده‪ :‬خواص شیمیایی‪ ،‬رنگ و چگالی‬
‫‪ -2‬مستقل از نوع و جنس حل شونده (خواص کولیگاتیو)‪ :‬فشار بخار‪ ،‬نقطه جوش‪ ،‬نقطه انجماد و فشار اسمزی‬
‫خواص کولیگاتیو‪ :‬برخی خواص فیزیکی محلول ها که به نوع ذرات حل شده بستگی ندارند‪ ،‬بلکه تنها به نسبت تعداد ذرات حل‬
‫شده به تعداد ذرات حالل وابسته اند‪.‬‬
‫پرسش ‪5‬‬
‫خواص کولیگاتیو‪ ،‬شدتی هستند و یا مقداری؟‬
‫جواب‪ :‬شدتی‪ .‬زیرا به مقدار محلول بستگی ندارد‪ .‬مثال نقطه جوش ‪ 2‬کیلوگرم محلول ‪ 0/1‬موالل شکر برابر است با نقطه جوش‬
‫‪ 1‬کیلوگرم محلول ‪ 0/1‬موالل شکر‪.‬‬
‫پرسش ‪6‬‬
‫آیا در بررس ی خواص کولیگاتیو محلول ها می توان از غلظت معمولی استفاده کرد؟‬
‫جواب‪ :‬خیر‪ .‬دو محلول مختلف که غلظت معمولی یکسان دارند‪ ،‬دارای تعداد ذره حل شده برابر نیستند زیرا جرم مولی حل‬
‫شونده های مختلف با هم فرق دارد‪.‬‬
‫فشار بخار محلول ها (‪)vapor pressure of solutions‬‬
‫فشار بخار یک مایع‪ :‬فشار بخش گازی شکل یک ماده در حال تعادل با بخش مایع آن ماده در دمای معین‪.‬‬
‫نکته ‪: 1‬‬
‫مایعات در هر دمایی تبخیر می شوند (مولکول های سطح مایع از نیروهای بین مولکولی رهایی می یابند و به صورت گاز در‬
‫می آیند)‪.‬‬
‫»» هرچه سطح مایع بیشتر باشد‪ ،‬تبخیر بیشتر می شود؛‬
‫»» هرچه دمای مایع بیشتر باشد‪ ،‬تبخیر بیشتر می شو د‪.‬‬
‫پرسش ‪7‬‬
‫برای کار با مایعات فرار در آزمایشگاه‪ ،‬بهترین ظرف ارلن است‪ .‬چرا؟‬
‫نکته ‪: 2‬‬
‫با رسیدن دما به حد معینی که در آن فشار بخار مایع با فشار روی آن برابر باشد‪ ،‬حالت خاص ی از تبخیر آغاز می‬
‫شود که جوشیدن نام دارد‪.‬‬
‫»» برای جوشیدن‪ ،‬مولکول های مایع نیازی به آمدن روی سطح آن ندارند‪ ،‬بلکه در اعماق مایع نیز مولکول های آن‬
‫به صورت حباب های گاز از مایع خارج می شوند‪.‬‬
‫» به عنوان مثال آب در باالی کوهی که فشار هوا ‪ 525/8‬میلیمتر جیوه است‪ ،‬در دمای ‪ 90ºC‬می جوشد‪.‬‬
‫نکته ‪: 3‬‬
‫فشار بخار با دمای جوش مایع رابطه عکس و با دما رابطه مستقیم دارد‪.‬‬
‫دما (‪)ºC‬‬
‫‪20‬‬
‫‪50‬‬
‫‪80‬‬
‫‪90‬‬
‫‪100‬‬
‫‪110‬‬
‫فشار بخار‬
‫(‪)mmHg‬‬
‫‪17/5‬‬
‫‪92/5‬‬
‫‪355/1‬‬
‫‪525/8‬‬
‫‪760‬‬
‫‪1074/6‬‬
‫ماده‬
‫آب‬
‫اتانول‬
‫دی اتیل اتر‬
‫‪(C2H5)2O‬‬
‫دمای جوش (‪)⁰C‬‬
‫‪100‬‬
‫‪78/4‬‬
‫‪34/6‬‬
‫پرسش ‪8‬‬
‫آیا می توان در ظرفی درباز در سطح دریا آب را آنقدر حرارت داد تا فشار بخار آن ‪ 1/5‬اتمسفر‬
‫شود؟‬
‫جواب‪ :‬خیر‪ .‬حداکثر فشار بخاری که یک مایع می تواند داشته باشد برابر است با فشار روی آن‪ .‬با افزایش دما‪ ،‬فشار بخار مایع‬
‫به فشار روی آن می رسد و مایع می جوشد و گرمای بیشتر دادن به آن‪ ،‬سرعت جوشیدن را بیشتر می کند نه دمای مایع و یا‬
‫فشار بخار آن را‪.‬‬
‫پرسش ‪9‬‬
‫فشار بخار آب خالص در دمای ‪ 110ºC‬برابر است با ‪ .1074/6mmHg‬این مطلب نشانگر‬
‫چیست؟‬
‫جواب‪ :‬اگر فشار روی آن را تا ‪ 1074/6mmHg‬افزایش دهیم‪ ،‬آب در دمای ‪ 110ºC‬خواهد جوشید؛ شبیه اتفاقی که در زودپز‬
‫رخ می دهد‪.‬‬
‫پرسش ‪10‬‬
‫برای تعیین فشار بخار یک مایع می توانیم مطابق شکل عمل کنیم؛ الف) چرا‬
‫برای اندازه گیری فشار بخار مایع از حمام آب استفاده شده است؟‬
‫ب) در آزمایش های مختلف‪ 10 ،6 ،4 ،‬و ‪ 12‬س ی س ی مایع در ظرف ریخته ایم‪.‬‬
‫در دو مورد اول تمام مایع بخار می شود و فشارسنج به ترتیب فشار ‪ 8‬و ‪12‬‬
‫میلی متر جیوه را نشان می دهد و در دو مورد آخر بخش قابل توجهی از مایع‬
‫بخار می شود و فشارسنج در هر دو آزمایش فشار ‪ 16‬میلی متر جیوه را نشان‬
‫می دهد‪ .‬از این آزمایش چه نتیجه ای می گیریم؟ توضیح دهید‪.‬‬
‫ج) در بالن آن قدر مایع می ریزیم که حجم بسیار کمی از آن خالی بماند‪ .‬در‬
‫همان دمای آزمایش های قبلی‪ ،‬فشارسنج در این مورد چه عددی را نشان می‬
‫دهد؟‬
‫پرسش ‪11‬‬
‫در پاالیشگاه برای جداسازی هیدروکربن ها از یکدیگر‪ ،‬آن ها را گرما می دهند تا تبخیر شوند‪.‬‬
‫آن گاه این بخار را وارد برج تقطیر می کنند‪ .‬برخی هیدروکربن های بزرگ در دماهای زیاد پیش از‬
‫آنکه بتوان آن ها را تبخیر کرد تجزیه می شوند‪ .‬برای تقطیر چنین موادی چه باید کرد؟ چرا؟‬
‫پرسش ‪12‬‬
‫در شکل زیر اگر دما در کل مجموعه ثابت باشد با توجه به این که دمای جوش اتانول کمتر از آب است مشخص‬
‫نمایید که هر یک از حالت های زیر ممکن است یا نه؟ توضیح دهید‪( .‬فضای باالی مایع ها متشکل از بخار مایع های‬
‫زیرین آن هاست)‬
‫الف) مایع الف‪ :‬آب ‪ -‬مایع ب‪ :‬اتانول ‪ -‬مایع ج‪ :‬آب‬
‫ب) مایع الف‪ :‬اتانول ‪ -‬مایع ب‪ :‬آب ‪ -‬مایع ج‪ :‬آب‬
‫ج) مایع الف‪ :‬اتانول ‪ -‬مایع ب‪ :‬آب ‪ -‬مایع ج‪ :‬اتانول‬
‫د) هر سه مایع‪ :‬آب‬
‫خواص کولیگاتیو محلول های مواد غیر فرار‬
‫(‪)colligative properties of nonvolatile solutions‬‬
‫‪ -1‬کاهش فشار بخار (‪)vapor pressure lowering‬‬
‫»» فشار بخار محلول یک ماده غیر فرار همیشه کمتر از فشار بخار حالل خالص است‪.‬‬
‫دلیل‪:‬‬
‫» در مایعات در حال تعادل با بخار‪ ،‬میزان بخار شدن مایع با میزان مایع شدن بخار با هم برابر است‪ .‬با اضافه‬
‫کردن یک حل شونده غیر فرار در یک مایع‪ ،‬تعداد مولکول های حالل در سطح مایع کمتر می شود‪ .‬بنابراین میزان‬
‫بخار شدن مایع کاهش می یابد‪ ،‬پس باید میزان مایع شدن بخار هم کمتر می شود‪ .‬این امر تنها با کم شدن مقدار‬
‫بخار و در نتیجه کمتر شدن فشار بخار مایع امکان پذیر است‪.‬‬
‫» بخار شدن مایع در جهت افزایش بی نظمی (آنتروپی) است‪ .‬می دانیم مایع خالص‪ < S‬محلول‪ < S‬بخار‪ .S‬بنابراین میزان‬
‫تمایل به بخار شدن در محلول ها کمتر از تمایل به بخار شدن در مایع خالص است‪.‬‬
‫‪ -2‬صعود نقطه جوش (‪)boiling point elevation‬‬
‫»» محلول یک ماده غیر فرار در دمای باالتری نسبت به حالل خالص می جوشد‪.‬‬
‫دلیل‪:‬‬
‫» برای جوشیدن باید فشار بخار مایع با فشار باالی آن برابر باشد و از آنجا که فشار بخار محلول کمتر از فشار بخار‬
‫حالل خالص است‪ ،‬بنابراین حالل خالص زودتر می جوشد و محلول برای رسیدن به فشار بخار مایع برابر با فشار‬
‫باالی آن نیاز به دمای بیشتر است‪.‬‬
‫» در دمای جوش ‪ ∆G‬برابر صفر است (در دماهای باالتر از آن‪ ،‬واکنش تبخیر خود به خودی و در دماهای پایین تر از‬
‫آن ‪ ،‬واکنش غیر خود به خودی است)؛‬
‫بخار → انرژی ‪ +‬مایع‬
‫‪∆G = ∆H - Tb ∆S‬‬
‫(رابطه ‪∆G = 0 → ∆H = Tb ∆S → Tb = ∆H/ ∆S )1‬‬
‫(رابطه ‪ )2‬مایع خالص به بخار‪ < ∆S‬محلول به بخار‪ → ∆S‬مایع خالص‪ > S‬محلول‪ > S‬بخار‪S‬‬
‫محلول‪ < Tb‬مایع خالص‪ → Tb‬رابطه ‪ 1‬و ‪2‬‬
‫» دید مولکولی‪ :‬صفحه ‪ 97‬کتاب‬
‫‪ -3‬نزول نقطه انجماد (‪)freezing point depression‬‬
‫»» محلول یک ماده غیر فرار در دمای پایین تری نسبت به حالل خالص منجمد می شود‪.‬‬
‫دلیل‪:‬‬
‫» در دمای انجماد ‪ ∆G‬برابر صفر است (در دماهای پایین تر از آن‪ ،‬واکنش انجماد خود به خودی و در دماهای باالتر‬
‫از آن ‪ ،‬واکنش غیر خود به خودی است)؛‬
‫انرژی ‪ +‬جامد → مایع‬
‫‪∆G = ∆H - Tf ∆S‬‬
‫(رابطه ‪∆G = 0 → ∆H = Tf ∆S → Tf = ∆H/ ∆S )1‬‬
‫(رابطه ‪ )2‬محلول به جامد‪ < ∆S‬مایع خالص به جامد‪ → ∆S‬جامد‪ > S‬مایع خالص‪> S‬محلول‪S‬‬
‫مایع خالص‪ < Tf‬محلول‪ → Tf‬رابطه ‪ 1‬و ‪2‬‬
‫پرسش ‪13‬‬
‫محلول های ‪ 1‬تا ‪ 3‬را به ترتیب نقطه جوش‪ ،‬نقطه انجماد و فشار بخار در ‪ 50‬درجه سانتیگراد مرتب نمایید؛‬
‫‪ -3‬محلول ‪ 0/1‬موالل ‪CaCl2‬‬
‫‪ -2‬محلول ‪ 0/1‬موالل شکر‬
‫‪ -1‬محلول ‪ 0/1‬موالل ‪NaNO3‬‬
‫پرسش ‪14‬‬
‫با توجه به نمودار افزایش دما بر حسب مدت زمان گرما دادن برای آب خالص‪ ،‬نمودار فوق را‬
‫برای محلول ‪ 1‬موالل شکر و محلول ‪ 2‬موالل شکر بکشید‪.‬‬
‫پرسش ‪15‬‬
‫کدام محلول نقطه جوش بیشتری دارد؟ چرا؟‬
‫الف) ‪ 38‬گرم ‪ C3H8O3‬در ‪ 250‬گرم اتانول یا ‪ 38‬گرم ‪ C2H6O2‬در ‪ 250‬گرم اتانول‬
‫ب) ‪ 15‬گرم ‪ C2H6O2‬در ‪0/5‬کیلوگرم آب یا ‪ 15‬گرم ‪NaCl‬در ‪0/5‬کیلوگرم آب‬
‫پرسش ‪16‬‬
‫محلول های آبی ‪ b ،a‬و ‪ c‬را به ترتیب افزایش نقطه جوش‪ ،‬نقطه انجماد و فشار بخار در ‪298‬‬
‫کلوین مرتب نمایید؛‬
‫‪0/04 (a‬موالل اوره (‪)(NH2)2C=O‬‬
‫‪0/01 (b‬موالل ‪AgNO3‬‬
‫‪0/03 (c‬موالل ‪CuSO4‬‬
‫پرسش ‪17‬‬
‫مطابق شکل زیر یک بشر محتوی آب قند و یک بشر محتوی آب خالص را زیر یک سرپوش شیشه ای گذاشته ایم‪ .‬با این که بین‬
‫دو ظرف ارتباط مستقیمی برقرار نیست‪ ،‬با گذشت زمان می بینیم که سطح آب در بشر دارای آب خالص پایین و در بشر محلول‬
‫آب قند باال می رود‪.‬‬
‫الف) علت این پدیده چیست؟‬
‫ب) آیا پس از زمان طوالنی‪ ،‬تمام آب موجود در بشر محتوی آب خالص به بشر محتوی آب قند منتقل می شود؟ چرا؟‬
‫ج) اگر در یک ظرف آب قند یک موالر و در ظرف دیگر آب قند ‪0/8‬موالر گذاشته شود آیا تمام آب از ظرف محتوی محلول رقیق‬
‫به ظرف محتوی محلول غلیظ می رود؟ توضیح دهید‪.‬‬
‫کلوئیدها (‪)colloids‬‬
‫»» کلوئیدها‪ ،‬پلی میان محلول ها و سوسپانسیون ها هستند که از یک فاز پخش شونده (شبیه حل شونده) و یک فاز پخش کننده‬
‫(شبیه حالل) تشکیل شده اند؛‬
‫»» ذرات پخش شونده می توانند مجموعه تعداد زیادی ذره (یون‪ ،‬اتم یا مولکول) و یا یک مولکول بزرگ (پروتئین یا پلیمر) باشند‪.‬‬
‫ویژگی های کلوئیدها (‪)properties of colloids‬‬
‫‪ -1‬اثر تیندال (‪:)Tyndall effect‬‬
‫اگرچه اغلب کلوئیدها کدر و نیمه شفاف هستند اما برخی از آن ها با چشم غیر مسلح شفاف به نظر می رسند‪ .‬اما قطر ذرات پخش‬
‫شونده در حد طول موج نورهای مرئی (‪ 400‬تا ‪ 750‬نانومتر) است و این امر باعث بازتاب نور می شود‪ .‬به همین دلیل برخالف محلول‬
‫ها‪ ،‬مسیر عبور نور از کل‪.‬ئیدها قابل تشخیص است‪.‬‬
‫‪ -2‬پایداری (پراکنده ماندن فاز پخش شونده)‪:‬‬
‫اگرچه ذرات پخش شونده از تک مولکول ها بزرگ تر هستند اما به اندازه ای کوچک هستند (قطر ‪ 1‬تا ‪ 100‬نانومتر) تا پراکنده باقی‬
‫بمانند و ته نشین نشوند؛‬
‫عالوه بر ریز بودن ذرات پخش شونده‪ ،‬حرکت براونی و باردار بودن ذرات نیز مانع از پیوستن آن ها به هم می شود‪.‬‬
‫‪ -3‬حرکت براونی (‪:)Brownian motion‬‬
‫ذرات پخش شونده به طور دائم و نامنظم حرکت می کنند‪ .‬این حرکت به علت ضربه های پی در پی مولکول های فاز پخش کننده و‬
‫دافعه بارهای هم نام سطح ذرات پخش شونده است‪.‬‬
‫‪ -4‬سطح باردار‪:‬‬
‫ذرات پخش شونده‪ ،‬الیه ای از یون ها و مولکول های فاز پخش کننده را اطراف خود جذب می کند که دافعه آن ها همانند سپر‪،‬‬
‫مانع از به هم رسیدن کلوئیدها و پیوستن آن ها می شود‪.‬‬
‫‪ -5‬لخته شدن (انعقاد) در اثر گرم شدن‪:‬‬
‫در اثر گرم شدن‪ ،‬سرعت حرکت ذره های پخش شونده بیشتر می شود و می توانند بر دافعه بارهای هم نام الیه سطحی خود غلبه‬
‫کنند و به هم برسند و ذره های بزرگتری تشکیل دهند‪ ،‬سپس در اثر نیروی جاذبه ته نشین شوند (همانند تشکیل سرشیر موقعی که‬
‫شیر را می جوشانیم)‪.‬‬
‫‪ -6‬لخته شدن در اثر اضافه کردن الکترولیت‪:‬‬
‫یون های الکترولیت‪ ،‬بار الیه سطحی کلوئیدها را خنثی می کنند و آن ها می توانند به هم بچسبند و ذرات سنگین تری تشکیل دهند‬
‫(همانند تشکیل دلتاها در نقطه رسیدن رودخانه ها به دریاها)‪.‬‬
‫(‪ -7‬سطح تماس زیاد)‬
‫انواع کلوئیدها (جدول ص‪)100‬‬
‫پرسش ‪18‬‬
‫آیا کلوئید گاز در گاز وجود دارد؟‬
‫پرسش ‪19‬‬
‫هر یک از کلوئیدهای زیر در چه دسته ای قرار دارند؟‬
‫‪ )4‬کرهامولسیون‬
‫‪ )1‬یاقوتسول جامد ‪ )2‬غبار آئروسل جامد ‪ )3‬مهآئروسل مایع‬
‫سول‬
‫‪ )7‬نشاسته درژل‬
‫نگی جامد‬
‫‪ )5‬مایونز امولسیون ‪ )6‬لعلسول جامد‬
‫آب‬
‫‪ )8‬شیشه های ر‬
‫(‪12‬و‪)13‬آئروسل مایع‬
‫‪)11‬جامد‬
‫‪ )9‬سرامیک سول جامد ‪ )10‬یونولیتکف‬
‫جامدافشانه رنگ‬
‫کف ‪)12‬‬
‫اسفنج‬
‫سرل‬
‫امولسیون‬
‫جامد‬
‫‪ )13‬افشانه حشره کش ‪ )14‬ژل موی ژ‬
‫کفپنبه‬
‫‪ )16‬چوب‬
‫‪ )15‬کرم آرایش ی‬
‫پنیرل‬
‫‪ )17‬ژالتین ژل‬
‫‪ )19‬ژ‬
‫سول جامد‬
‫‪20‬ژ)لآگار‬
‫‪ )18‬فیروزه‬
‫‪ )23‬خمیر سول‬
‫‪ )21‬کرم مرطوب کننده امولسیون‬
‫دادهجامد‬
‫‪ )22‬ذرت بو کف‬
‫دندان‬