Transcript تاثیر برخی از فاکتورهای تغذیه ای بر روی دیابت بارداری

1
‫کنگره ملی راهکارهای ارتقای سالمت و کاهش مرگ ومیر مادری‬
‫ثی‬
‫کت‬
‫خ‬
‫ب‬
‫ت‬
‫ات ر رب ی از اف وراهی غذهی ای رب روی دیا ت بارداری‬
‫سخنران‪ :‬سید سجاد پیروزپناه‬
‫نویسندگان‪ :‬سید سجاد پیروزپناه‪ ،‬نیما رادخواه‪ ،‬سید محمد باقر پیروزپناه‬
‫کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی تبریز‬
‫‪2‬‬
‫فهرست مطالب‬
‫‪‬‬
‫مقدمه‬
‫‪‬‬
‫روش مطالعه‬
‫‪‬‬
‫اپیدمیوموژی‬
‫‪ ‬اتیولوژی‬
‫‪‬‬
‫ریسک فاکتورها‬
‫‪‬‬
‫عوارض‬
‫‪‬‬
‫فاکتورهای تغذیه ای و رژیم غذایی‬
‫‪‬‬
‫نتیجه گیری و پیشنهادات‬
‫‪3‬‬
‫مقدمه‬
‫‪ ‬دیابت بارداری )‪ (GDM‬درجه ای از عدم تحمل گلوکز با شروع و‬
‫تشخیص اولیه در بارداری تعریف می شود‪.‬‬
‫‪ ‬تشخیص به موقع اختالل تحمل گلوکز در بارداری از نظرعوارض مادری و‬
‫جنینی اهمیت دارد‪.‬‬
‫‪ ‬پتانسیل باالی عوارض جانبی‪ ،‬عالوه بر افزایش شیوع دیابت حاملگی در‬
‫سراسر جهان‪ ،‬نشان می دهد که نیاز به ارزیابی استراتژی‪ ،‬مانند مشاوره‬
‫های غذایی‪ ،‬که ممکن است باعث پیشگیری این بیماری گردد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Shyam et al. Nutrition Journal 2013, 12:68‬‬
‫‪Clin Endo Crinol(oxf)2014 May 6.‬‬
‫‪Krause Food & The nutrition Care Process 2012‬‬
‫مقدمه‬
‫‪ ‬معموال پس از هفته ی بیستم بارداری پیش می آید‪.‬‬
‫‪ ‬غربالگری در فاصله هفته های ‪ 24-28‬بارداری با استفاده از تست تحمل‬
‫خوراکی ‪ 75‬گرم گلوکز صورت می گیرد‪.‬‬
‫‪1hrPG<180 mg/dl ،FPG<92mg/dl ‬یا ‪2hrPG≥153mg/dl‬‬
‫معیار تشخیص ‪ GDM‬می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬در صورت منفی بودن‪ ،‬هفته ‪32‬آزمایش تکرار می شود‪ .‬اگر ‪< 105mg/dl‬‬
‫‪ FPG‬باشد ‪ OGTT‬انجام می شود‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Krause Food & The nutrition Care Process 2012‬‬
‫روش مطالعه‬
‫‪ ‬با استفاده از پایگاه های جستجوی علمی الکترونیکی زیر‪ ،‬حدود ‪ 75‬مقاله‬
‫علمی پژوهشی مرتبط مورد مطالعه قرار گرفت که ارائه حاضر چکیده ای از‬
‫آنهاست‪:‬‬
‫‪Google Scholar, Science Direct, Springer Link ،‬‬
‫‪PubMed ، MEDLINE‬‬
‫‪ ‬کلیدواژه ها‪ :‬دیابت بارداری‪ ،‬رژیم درمانی ‪ ،‬فاکتورهای تغذیه ای‬
‫‪6‬‬
‫‪‬‬
‫اپیدمیولوژی‬
‫‪ ‬شیوع دیابت بارداری در ایران در مجموع‪ 9/4 ،‬درصد (فاصله اطمینان ‪:%95‬‬
‫‪ )9/3-8/5‬برآورد شده است‪.‬‬
‫‪ ‬در گزارش ‪( IDF‬بنیاد بین المللی دیابت) آمار قابل توجه زیر آمده است‪:‬‬
‫‪ ‬در سال ‪ 2013‬حدود ‪ 5.1‬میلیون نفر به دلیل عوارض مرتبط با دیابت جان‬
‫خود را از دست داده اند‪.‬‬
‫‪ 17 ‬در صد از کودکان متولد شده در سال ‪ 2013‬از مادرانی که مقدار قند‬
‫خون آنها باالتر از حد طبیعی است ( دیابت بارداری) متولد شده اند‪ ،‬که این‬
‫مشکل به یک مسئله ی جهانی در سالهای آینده تبدیل خواهد شد‪.‬‬
‫‪7‬‬
‫‪IJOGI, Vol. 15, No. 6236 pp. 16-23, March 2013‬‬
‫اتیولوژی‬
‫‪ ‬در هر بار بارداری به دلیل هورمونهای بارداری که ضد فعالیت انسولین‬
‫هستند‪ ،‬مقاومت به انسولین اتفاق می افتد‪.‬‬
‫‪ ‬ممکن است با وجود غلظت طبیعی قند خون ناشی از کاهش آستانه ی‬
‫کلیوی برای گلوکز‪ ،‬گلوکز اوری بروز کند‪.‬‬
‫‪ ‬در نیمه ی اول بارداری‪ ،‬گلوکز مادر به جنین منتقل می شود‪ ،‬در نیمه دوم‬
‫بارداری ; عمل دیابت زایی هورمونهای جفت بر انتقال گلوکز غلبه میکند‪.‬‬
‫(در این دوره نیاز به انسولین به طور متوسط تا ‪ %67‬افزایش می یابد)‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫‪Krause Food & The nutrition Care Process 2012‬‬
‫‪Nutrition and Diagnosis-Related Care2012‬‬
‫ریسک فاکتورها‬
‫‪ ‬چاقی‬
‫‪ ‬مقاومت به انسولین‬
‫‪ ‬ابتال به هایپرگالیسمی‬
‫‪ ‬سن باال‬
‫‪ ‬تجمع چربی های اشباع در ناحیه مرکزی بدن در طول بارداری‬
‫‪PCOS ‬‬
‫‪ ‬تاریخچه ی خانوادگی ابتال یه دیابت نوع ‪2‬‬
‫‪9‬‬
‫‪Shyam et al. Nutrition Journal 2013, 12:68‬‬
‫‪Nutr Hosp. 2013;28(6):1806-1814‬‬
‫عوارض‬
‫‪ ‬اختالالت مادر و جنین ناشی از ‪: GDM‬‬
‫‪ ‬برای جنین ‪:‬‬
‫‪ ‬هیپوگلیسمی‬
‫‪ ‬التهاب پرده های جنینی‬
‫‪ ‬ماکروزومی‬
‫‪ ‬تولد نوزادان نارس‬
‫‪ ‬برای مادر‪:‬‬
‫‪ ‬افزایش فشار خون در بارداری(پره اکالمپسی)‬
‫‪ ‬پیشرفت زودتر ‪ GDM‬در بارداری های بعدی‬
‫‪ ‬زایمان دشوار‬
‫‪10‬‬
‫‪Nutrition and Diagnosis-Related Care2012‬‬
‫‪J Hurn Nutr Diet. 2014 May 9‬‬
‫‪Nutr Hosp. 2013;28(6):1806-1814‬‬
‫تأثیر فاکتورهای تغذیه ای‬
‫شاخص گالیسمی(‪ )GI‬و بار گالیسمی(‪:)GL‬‬
‫‪ ‬بررسی متون مختلف نشان می دهند مصرف مواد غذایی با شاخص گالیسمی‬
‫)‪(GI‬پایین را می توان جز مصارف امن در نظر گرفت به صورتی که اثر مثبتی‬
‫بر کنترل میزان قند سرمی خون وعواقب بعد از بارداری دارد‪.‬‬
‫‪ ‬گزارش های محدودی حاکی از آن است که یک رژیم غذایی با مواد غذایی که‬
‫بار گالیسمی آنها پایین است )‪ )LGL‬باعث کاهش نیاز به انسولین در زنان‬
‫مبتال به دیابت حامگی می شود و همچنین اثرات این نوع رژیم غذایی همراه با‬
‫فیبر زمانی تاثیرگذاری بیشتری دارد که از سه ماه دوم آغاز گردد‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫‪Indian J Endocrinol Metab. 2013 Jul-Aug; 17(4): 689–692.‬‬
‫‪J Matern Fetal Neonatal Med 2014 Mar 20.‬‬
‫تأثیر فاکتورهای تغذیه ای‬
‫‪ ‬مطالعات نشان می دهند میزان ویتامین ‪ D‬سرمی پایین با مقاومت به انسولین‬
‫در بارداری در ارتباط است‪.‬‬
‫‪ ‬همچنین نوزادانی که از مادران مبتال به ‪ GDM‬به دنیا می آیند نرخ باالتری‬
‫ازهیپوکلسمی(کمبود کلسیم) را دارند‪.‬‬
‫‪ ‬برخی از نتایج مطالعات نشان می دهد که غلظت فرتین سرم و هموگلبین خون‬
‫در مادران مبتال به ‪ GDM‬نسبت به دیگر مادران سالم به طور قابل توجهی‬
‫باالتر بود ‪.‬‬
‫‪ ‬همچنین شیوع ‪ GDM‬با کاهش کم خونی فقر آهن که احتماال به عنوان یک‬
‫جانشین برای سایر عوامل نظیر عدم کفایت تغذیه ای و کاهش اضافه وزن‬
‫حاملگی کاهش می یابد‪.‬‬
‫‪12‬‬
‫‪Gynecol Endocrinol. 2013 Apr;29(4):396-9‬‬
‫‪Placenta 2014 Jun 2.‬‬
‫‪Acta Med Iran 2014 May;52(5):385-9.‬‬
‫توصیه های تغذیه ای و رژیم غذایی‬
‫‪‬‬
‫رژیم غذایی باید با نیازهای سن و وزن مورد نظر‪ ،‬متناسب باشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫رژیم غذایی نمونه شامل‪:‬‬
‫‪ %25-20، %35-30 ‬از کل کالری به صورت پروتئین‬
‫‪ %40-35 ‬از کل کالری به صورت کربوهیدرات(به ویژه از منابع نشاسته و فیبر)‬
‫‪ %40-35 ‬از کل کالری به صورت چربی‬
‫‪‬‬
‫محدودیت در میزان دریافت کربوهیدرات مادر به دلیل کاهش سطح گلوکز مادر می‬
‫باشد و سبب بهبود پی آمدهای مادر و جنین می شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫مطالعات بیانگر این مطلب هستند که بهبود تحمل گلوکز در بیماران مبتال به دیابت‬
‫حاملگی نشان دهنده ارزش بالینی بالقوه برای فیبر در رژیم غذایی در درمان دیابت‬
‫بارداری کافی است‪.‬‬
‫‪13‬‬
‫‪Diabetes Metab Res Rev. 2013 Sep;29(6):483-91.‬‬
‫‪Krause Food & The nutrition Care Process 2012‬‬
‫‪Nutrition and Diagnosis-Related Care2012‬‬
‫نتیجه گیری و پیشنهادها‬
‫‪‬‬
‫باتوجه به مطالعات صورت گرفته مداخالت تغذیه ای و رژیم‬
‫درمانی در پیشگیری و درمان این عارضه وپیامدهای حاصله‬
‫موثر می باشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫بااین حال ضرورت مطالعات بیشتر برای بهبود وضعیت تغذیه ی مادران باردار و‬
‫تغییر شیوه زندگی ضروری به نظر می رسد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫به دلیل ارتباط بین کفایت تغذیه ای و میزان شیوع دیابت بارداری در کشورهای‬
‫در حال توسعه و با توجه به شیوع باال و خسارت های جانی و مالی این بیماری‬
‫دراین کشور ها این موضوع نیاز به توجه بیشتری را از متخصصین این امر می‬
‫طلبد‪.‬‬
‫‪14‬‬
‫توصیه ها و پیشنهادها‬
‫‪‬‬
‫توجه به اهمیت فاصله گذاری و زمان صرف وعده های‬
‫غذایی و کفایت غذا و سازگاری آنها با بیمار‪.‬‬
‫‪‬‬
‫توجه به آموزش بیمار به باید ها و نبایدهای رژیم غذایی‬
‫‪‬‬
‫همراه داشتن دایمی یک میان وعده مانند میوه‪ ،‬شیر و‪...‬‬
‫ضرورت دارد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫ورزش های منظم هوازی ممکن است مفید باشند‪.‬‬
‫‪15‬‬
‫‪Gynecol Endocrinol. 2013 Apr;29(4):396-9‬‬
‫‪Nutrition and Diagnosis-Related Care2012‬‬
16
‫با تشکر از حسن توجه شما‪...‬‬
‫‪17‬‬