Transcript Alan ve Zaman Kısıtlamaları

BİR
BALIKÇILIK
YÖNETİCİSİNİN
ELKİTABI
KISIM III: Yönetim
Önlemleri ve Araçları
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
8.1 Alan ve zaman kısıtlamaları
nelerdir?
2
Bu bölümde bir coğrafik alana balıkçıların hem tüm
yıl boyunca hem de yılın belirli zamanlarında,
genellikle belirli sezonlarda, erişimini kısıtlayan
balıkçılık yönetimi yaklaşımları anlatılacaktır.
3/1 Numaralı Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını
Düzenleyen Tebliğ (Tebliğ No: 2012/65)
Işıkla avcılığa ilişkin yasaklar
MADDE 13 – Harita 118
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.1 Alan ve zaman kısıtlamaları
nelerdir?
3
Balık stoklarını korumaya yardım etmek için bu
kısıtlamaların kullanımı, bir sonraki bölümün konusu
olan girdi kontrolünün bir çeşididir.
Alan ve zaman kısıtlamaları, yöneticilere daha geniş
koruma ve eşitlik amaçlarına ulaşma imkanı
sağladığından dolayı ayrı olarak burada da ele
alınacaktır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.1 Alan ve zaman kısıtlamaları
nelerdir?
4
Uygulayıcılar, alan kısıtlamalarını (geçici, mevsimsel
veya sürekli olsun) farklı isimler ile anarlar ve yasal
ve kültürel içeriğe bağlı olarak da her birinin belirli
bir resmi tanımı mevcuttur.
«Denizel Koruma Alanları (Marine Protected
Areas)» bunların en yaygın olanıdır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.1 Alan ve zaman kısıtlamaları
nelerdir?
5
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) DKA’yı şu
şekilde tanımlamaktadır: Gelgit kuşağında veya
altında, üzerini kaplayan su ile birlikte ve flora,
fauna ve tarihsel ve kültürel özellikleri ile ilgili
alanın tamamını veya bir kısmını korumak için yasa
veya diğer etkin yollarla koruma altına alınmış
alandır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.1 Alan ve zaman kısıtlamaları
nelerdir?
6
Kanada Okyanus Kanunu DKA’yı şu şekillerde tanımlar:
Denizdeki bir alan aşağıdaki nedenlerden biri veya daha fazlası
için özel korumaya yönelik olarak belirlenmiştir:
a)
Deniz memelileri ve habitatlarını da kapsayan ticari ve ticari olmayan
balıkçılık kaynaklarının
b)
Nesli tükenmekte olan veya tehlike altında olan denizel türlerin ve
habitatlarının
c)
Benzersiz (Nadir, Değerli) habitatların
d)
Yüksek biyolojik üretimin veya biyoçeşitliliğin olduğu denizel alanların
e)
İlgili Bakan’ın görevini yerine getirmesi için gerekli olduğu sürece
diğer denizel kaynak ve habitatın
korunması ve muhafaza edilmesi.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2 Alan ve zaman kısıtlamaları
neden oluşturulur?
7
Önerilen herhangi bir alan veya zaman kısıtlaması için amacı açık bir
şekilde ifade etmek elzemdir.
Ulaşmak istediğiniz amaç net olmadan önlemin,
nasıl uygulanacağının kararını vermek
ilgili paydaşlarla etkin bir şekilde görüşmek ve iletişim kurmak
çalışıp çalışmadığını bilmek imkansızdır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2 Alan ve zaman kısıtlamaları
neden oluşturulur?
8
DKA’nın tanımlarında da daha önce açıklandığı gibi, bir
balıkçılık yöneticisi çeşitli nedenlerden dolayı bir alanı veya
belirli bir zamanı avcılığa kapatmayı seçebilir.
Bu muhtemel amaçlar 3 geniş kategoriye ayrılabilir:
1. Balıkçılık yönetimi konuları
2. Daha geniş kapsamlı koruma hususları
3. Eşitlik konuları
Gerçekte, bunlar arasındaki sınır nadiren belirgindir, fakat yine
de bir ayrım yapmak uygun olacaktır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.1
Bir balıkçılık yönetimi
önlemi olarak
9


FAO Sorumlu Balıkçılık Anlaşması (The Code of
Conduct for Responsible Fisheries) ülkemiz
tarafından 1997 yılında imzalanmıştır.
Bu anlaşmanın 6.3. maddesi genel ilkeleri dile
getirmektedir:
“Devletler, aşırı avlanmayı ve aşırı balıkçılık kapasitesi
engellemek, balıkçılık çabasının balıkçılık kaynakları ve
onların sürdürülebilir kullanımının üretim kapasitesi ile
orantılı olmasını sağlamak için yönetim düzenlemelerini
yerine getirmelidir.”
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.1 Bir balıkçılık yönetim önlemi
olarak alan ve zaman kısıtlamaları
10
Alan ve zaman kısıtlamaları, balıkçılık yöneticilerine amaçlarına
ulaşmak için şu yollarla yardım edebilir:
 8.2.1.1 Özel yaşam evrelerinin hasadının sınırlandırılması
 8.2.1.2 Bir balıkçılığın tekrar yapılanma evresi boyunca
tükenmiş stokların ve onların yaşam alanlarının korunması
 8.2.1.3 Genetik kaynakların korunması
 8.2.1.4 Avlanan popülasyonların sürdürülebilirliği için kritik
olan habitatların korunması
 8.2.1.5 Aşırı avcılık kapasitesini sınırlandırmak ve avın
parasal değerinin optimize edilmesi
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.1.1 Özel yaşam evrelerinin
hasadının sınırlandırılması
11
Üretim için kritik olan veya avcılık için korunmasız (tehdide
açık) olan özel yaşam döngüsünün belirli evrelerindeki
balıkçılığı önlemek arzu edilmektedir.
Örnek: Yumurtlamak için belirli alanlarda toplanan türler
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.1.1 Özel yaşam evrelerinin
hasadının sınırlandırılması
12
Yumurtlama alanlarında avcılığa izin verilirse, sadece o yıldaki üretimi
bozmakla kalmaz uzun bir üreme yaşamına sahip balıkların çoğunu da
engelleyebilir.
Yumurtlama habitatının avcılığın etkileyebileceği önemli özellikleri varsa
balıkçılık yöneticileri kalıcı alan kapatmasına ihtiyaç duyabilir.
Ya da bunun yerine yumurtlama sezonu boyunca alanı kapatmak yeterli
olabilir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.1.2 Balıkçılığın tekrar yapılanma evresinde
tükenmiş stokların ve yaşam alanlarının korunması
13
Eğer bir balıkçılık çökmüşse veya çöküşe
yakınsa, stokun tekrar inşası için şiddetli ve sert
önlemlere gerek duyulabilir.
Bir alternatif balıkçılığın tamamen yasaklanması
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.1.2 Balıkçılığın tekrar yapılanma evresinde
tükenmiş stokların ve yaşam alanlarının korunması
14
Bazı durumlarda daha hafif önlemler mümkün.
Bazı alanlarda balıkçılığa izin veren, fakat
yeniden inşası için kritik olan alanlarda
balıkçılığı engelleyen önlemler gibi.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.1.3 Genetik kaynakların koruması
15
Genetik çeşitliliği fazla olan bir popülasyonun değerini,
faydalarını ölçmesi genellikle zor olmasına rağmen
anlamak önemlidir.
Birkaç temel fikri anlamak genetik çeşitliliğin neden
önemli olduğunu kavramaya yardımcı olacaktır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.1.3 Genetik kaynakların koruması
Genetik çeşitliliğin önemi
16




Farklı özelliklere sahip balıklar için balıkçılık ölüm oranı
farklılıklar göstermektedir.
Örneğin, çoğu balıkçılık boy-seçicidir, ve küçük balık
kaçarken büyük balığı avlar.
Başka bir önemli fikir ise, değişen çevresel koşullara
karşı genetik değişmenin bir sigorta sağlamasıdır.
Örneğin, popülasyondaki bazı bireyler, daha sıcak
yıllarda bazıları da daha soğuk yıllarda daha iyi
büyüyebilir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.1.4 Avlanan popülasyonların sürdürülebilirliği
için kritik olan habitatların korunması
17
Bazı av araçları avlanan popülasyonların sürdürülebilirliği
için önemli olan bentik habitata büyük olumsuz etkiler
verebilmektedir.
Genellikle böyle habitatlar deniz çayırları yatakları veya
mangrovlar gibi yüksek fiziksel yapısı ile genç balık
bireylerinin toplandığı alanlar olan sığ sularda olmaktadır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.1.5 Aşırı avcılık kapasitesini sınırlandırmak ve
avın parasal değerinin optimize edilmesi
18
Aşırı avcılık kapasitesi olduğunda, kısa ve
uygun bir şekilde seçilen av sezonu stokların
aşırı sömürülmesini önleyebilir.
Ancak bu ekonomik olarak uygun olmayabilir.
Balıkçılık derbisine yol açabilir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.1.5 Aşırı avcılık kapasitesini sınırlandırmak ve
avın parasal değerinin optimize edilmesi
19
Balıkçılığın açılması için doğru zamanın seçilmesi
olumlu bir etkiye sahip olabilir.
Örneğin, Bering denizindeki morina avcılığında,
yöneticiler sezonu morina yumurtasının pazarda en
yüksek bedeli aldığı Ocak ayının sonlarına kadar
ertelemektedirler.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.2 Daha geniş koruma önlemleri olarak
Alan ve Zaman Kısıtlamaları
20
Özellikle kıyısal sular genelde estetik veya
diğer doğa koruma nedenleri için değerli olan
habitat bakımından zengindir.
 Bazı balıkçılık çeşitleri bu değerlere zarar
verecek yollarla bu habitatları değiştirecektir
ve özellikle kalıcı alan kapatmaları onları
korumanın bir yolunu bulacaktır.

Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.2.1 Yüksek DKA değerine sahip bentik
habitatların korunması
21
Bazı bentik topluluklar özellikle çekilen av araçlarına karşı
savunmasız olabilirler.
Yüzgeçler
Havaya!
Böyle alanlar yüksek koruma değerine sahip olduğunda, bazı
yöntemlerle balıkçılığı engelleyen ve kalıcı olarak kapanmış
bir alan muhtemelen onları koruyacak tek önlemdir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.2.2 Hedef dışı avın sınırlandırılması
22
Alaska örneğinde olduğu gibi, bazı dip balıkları
avcılığında, otoriteler hedef dışı av oranlarını ve denizel
memeliler üzerine potansiyel etkilerini en düşük
seviyeye indirmek için kapalı sezonları ayarlamaktadır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.2.3 Ekosistem hizmetlerini sürdürmek için
kritik olan ekosistem özelliklerinin korunması
23
Ekosistemin insanlara hizmet etme fikri oldukça
yeni bir kavramdır (Costanza vd. 1997).
“ekosistem hizmeti”
ekosistem insanlar için değerli olan fonksiyonları
gerçekleştirir ve insanlarsa bu fonksiyonların
devamını sağlayacak olan sistemin temel yapısını
korumakla mükelleftir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.2.3 Ekosistem hizmetlerini sürdürmek için
kritik olan ekosistem özelliklerinin korunması
24
Belirli alanlardaki balıkçılığın önlenmesi,
ekosistem hizmetlerini korumaya yardım
edileceğine dair birçok görüş vardır.
 Ekosistem hizmetleri iki sınıfa ayrılabilir:

Çıkarılabilir hizmetler: kullanım için ürün sağlayan
hizmetler (balık, petrol, madenler).
Mevcut hizmetler: sadece var oluşu ile faydalar
sağlayan hizmetler (iklim, su ve besin döngüsü)
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.3 Eşitlik sorunlarını çözmek
25
Çoğu gruplar, denizlerimize, göllerimize ve
nehirlerimize önem vermekte ve onlardan fayda
sağlamaktadır.
Bu grupların talepleri farklıdır ve çelişkilidir.
Alan ve zaman kısıtlamaları bu taleplerin adil
şekilde uzlaştırılması için bir araç sunmaktadır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.3.1 Alanların veya kaynakların çoklu
kullanımının üzerindeki çatışmayı çözmek için bir
mekanizma sağlamak
26
Kıyısal bölge, özellikle bir çok kullanıcının
erişmek istediği bir alandır.
 Genellikle, bu bölgelerde kullanımlar
birbirleriyle uyumsuzdur.
 Örneğin; tuzak balıkçılarının çalıştığı bir
alanda trolle avlanmak, tuzakların tahrip
edilmesine ve çatışmalara neden olmaktadır.

Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.3.2 Yerel veya geleneksel kullanıcıların tercih
edilen kullanımı için değerli denizel ve kıyısal
kaynakların korunması
27
Genellikle yerel kültürler, belirli bölge veya
kaynakların kullanım hakkının kendilerine ait
olduğunu iddia etmektedirler.
Bir alanın veya sezonun özel kullanımın
sağlanması bu tür iddialar için onurlandırıcı bir
yoldur.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.2.3.2 Yerel veya geleneksel kullanıcıların tercih
edilen kullanımı için değerli denizel ve kıyısal
kaynakların korunması
28
Benzer şekilde, yerel balıkçıların kooperatifleri
veya toplulukları alan tabanlı hakların
korumasından fayda sağlayabilir.
Sivil toplum (toplum tabanlı) yönetimi ve
alışılagelmiş kullanım hakkı düzenlemeleri
genellikle bu tür durumlar için önemlidir
(Bölüm 10 ve 11).
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.3 Alan ve zaman kısıtlamalarının
avantajları ve dezavantajları nelerdir?
29
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.3.1
Avantajları
30
8.3.1.1 Kavramsal Kolaylık:
 Toplumun birçok kısmına, alan veya zaman kapatmalarını
ayarlama yaklaşımı ve nedenlerini açıklamak ve savunmak
nispeten kolaydır.
 Av sezonunu veya balıkçılık alanlarını ayırmak farklı
balıkçılar arasında erişim sorunlarının çözümü için açık
şekilde benzerdir.
8.3.1.2 Diğer yollar ile korunamayan hedef dışı türlerin
korunması için iyi bir seçim:
 Hedef dışı türler ciddi derecede riskli olduğu zaman kapalı
alanlar ve sezonlar onların korunmasına yardımcı olmaktadır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.3.1
Avantajları
31


8.3.1.3 Karmaşık balıkçılık bölgelerinde verilerin
az olduğu veya bulunmadığı zaman stok koruması
için izlenebilir bir yaklaşım
Çoğu rezerv için esas balıkçılık amacı balıkçılık alanlarına
larval dağılım yoluyla stoka katılımın sağlanması için
yumurtlayan stoku yeniden kurmak ve büyük balıkların
yayılımı ile bitişik alanlardaki verimi artırmak veya
korumaktır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.3.1
Avantajları
32


8.3.1.4 Hassas bentik habitatların korunması
için sağlıklı bir yaklaşım
Hassas bentik topluluklar hareketli av araçları için
savunmasız (korumasız)dır. Tahrip edildiği takdirde
10-15 yılda kendini ancak toparlayabilen bu
topluluklar korunmak istenirse alan kapatma tek
alternatif olacaktır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.3.1
Avantajları
33



8.3.1.5 Belirsizliğe karşı sigorta
Kapalı alanlar bazen sigorta sağlayan olarak
görülebilir.
Örneğin, demersal balık kaynakları için makul bir
yönetim amacı; stokun verilmiş bir zaman
diliminde avlanılmayan biyokütlesinin %60’ın
üzerinde kalması gerekmektedir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.3.1
Avantajları
34



8.3.1.6 Sürekli geliştirme için bir araç
Alan veya sezon yasaklarının önemli bir faydası,
araştırmacılara ekolojik sistemin nasıl çalıştığını
öğrenmek için bir alan olmasıdır.
Yönetimde daha uzun dönemlerde daha iyi karar
almaya yönelik bilgilerin toplanması için önemlidir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.3.2
Dezavantajları
35



8.3.2.1 Kurumlar arası görüşme
Alan veya zaman yasağı koymak için balık
avcılığından başka faaliyetlerde kısıtlamaları
gerektirdiği zaman diğer acenteler ve ilgili taraflar
ile görüşmek zorunlu olacaktır.
Bu aşırı derecede uzun işlemler ve oldukça büyük
görüşme becerisi ve siyasal kararı gerektirebilir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.3.2
Dezavantajları
36



8.3.2.2 Bazı durumlarda yüksek ekonomik
maliyet
Alan veya zaman yasaklarının stokları korumada
etkili bir yöntem olmasına rağmen; diğer ölçütler
ekonomik açıdan daha cazip olabilir.
Alan veya zaman yasakları balıkçılık eforu
açısından çok pahalı olabilir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.3.2
Dezavantajları
37




8.3.2.3 Uygulama
Bir alan veya zaman kapatmanın ayarlanması kağıt
üzerinde iyi görünmesine rağmen, onu uygulamaya
ikna edici bir yol olmadan önlemler anlamsızdır.
Avcılık bölgesi, uzak bir yerde olduğu zaman,
önlemlerin uygulanması pratik olarak veya fiyat
olarak engelleyici olabilir.
Balıkçıya zaman ve mesafe açısından maliyet
artabilir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları -- Özcan ÖZEN
8.3.2
Dezavantajları
38



8.3.2.4 Uygunluğa karşı istek
Kalıcı koruma alanlarının oluşturulması için büyük
bir istek vardır. Fakat bu istek özel amaçlara
ulaşmak için bu tür bir önlemin olası etkinliği ile
ilgili sağlıksız karar vermeye yol açabilir.
Fakat kullanılan diğer girdi veya çıktı kontrolleri,
balıkçılığı yönetmek için daha uygun olabilir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.4 Örnek çalışmalar
39



8.4.1 Meksika Körfezi: Alan ve zaman kapatmalarının bir
karışımı
Balıkçılık yöneticisi çoğu balıkçılıkta sezon kapatmayı iyi bir örnek olarak
bulabilir fakat özellikle karides avcılığında bu yaklaşım uygundur. Çünkü
genç balık bireyleri genelde kıyısal alanlarda ve çevrelerinde gelişmekte,
tekrar üreyebilecekleri erişkin hale geldiklerinde açıklara gitmektedir.
Böylece aşırı avcılığı önlemek için balıkçılar avlanabilir boyun altındaki
bireyleri yakaladığında balıkçılığı gelişme sezonunun erken dönemleri
boyunca kapatmak etkili olabilir.
Ayrıca Meksika Körfezi, balıkçılık sektörleri arasında çatışmayı
düşürebilen alan ve zaman kapatmalarının nasıl birleştirileceğine de iyi bir
örnek olmaktadır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.4 Örnek çalışmalar
40



8.4.2 Mercan resifleri
Mercan resifleri için kapalı alan yaklaşımına çok
örnek bulunmaktadır.
Koruma alanları oldukça küçük alanlar olmasına
rağmen hedef türlerin yoğunluklarında ve
biyomaslarında büyük artışların olmasına yardımcı
olmaktadır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.4 Örnek çalışmalar
41

Şekil 8.1
Alan1
Her yıl belirlenen dönemlerde
için deniz yatağının belirlenen
alanlarına balıkçıların
erişiminin kısıtlandığı 144.000
dönümlük bir kapalı alan olan
Florida Citrus-Hernando
karides/yengeç kapalı alanının
durumu.

a)
b)
c)

a)
b)
Belirtilen zamanlarda
aşağıdaki alanlarda kimse
trol operasyonu yapamaz:
Alan 1 ve : 5Ekim-20Mayıs
Alan 4: 2Aralık-1Nisan
Alan 5: 2Aralık-15Mart
Belirtilen zamanlarda
aşağıdaki alanlarda kimse balık
avlayamaz ve yengeç tuzakları
kuramaz veya yerleştiremez:
Alan 2: 5Ekim-20Mayıs
Alan 4 ve 5: 5Ekim30Kasım ve 16Mart20Mayıs
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
Alan5
Alan2
Alan 4
--
Alan3
Özcan ÖZEN
8.5 Alan ve zaman kısıtlamalarının
oluşturulması yönünde pratik adımlar nelerdir?
42



Yönetim seçimlerinde karar verme
Hedeflerin belirlenmesi ve ona doğru nasıl
ulaşılacağının ölçülmesine karar verilmesi
Alan ve zaman seçimi için kriterlerin belirlenmesi
 Stok

yönetimi için kriterler
Koruma yönetimi için kriterler
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.5.1 Yönetim seçimlerinde karar verme
43




Tartışma ve karar vermede yer alan yöneticilerin karar
vermesi uzun ömürlü yönetimin gelişmesi için kritik
bir adımdır.
Genel bir ilke olarak, geniş bir katılımcı grubu dar olan
gruba göre daha fazla etkilidir.
Yöneticiler üretken katılıma ihtiyaç duyan
yeteneklerin, araçların ve yaklaşımların önemini
küçümsememelidir.
Kararlarda ve tartışmalarda etkili rol almak için
balıkçılık topluluğunun ve yerel ve idari kuruluşların
kapasitesinin oluşturulmasındaki yatırım birkaç yıl alan
hayati bir ilk adım olabilir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.5.2 Hedeflerin belirlenmesi ve ona doğru nasıl
ulaşılacağının ölçülmesine karar verilmesi
44



Balıkçılık için öncelik sırasına göre belirlemeyi
denemenin önemli olduğu durumda elbette çoklu
amaçlar olabilir.
Amaçların belirlenmesinin nasıl detaylandırıldığı
hakkında resmi bir kural yokken, ilk fırsatta
amaca ulaşmayı araştırma konusunda mümkün
olduğunca spesifik olmak çok yardımcı olacaktır.
Alan ve zaman kısıtlamaları belirlenen amaçlara
ulaşmak için doğru seçilmiş olmalıdır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.5.3 Alan ve zaman seçimi için kriterlerin
belirlenmesi
45

Stok Yönetimi için kriterler
Alan ve zaman kısıtlaması için hedefler
belirlenmiş olmalıdır, zaman periyotları veya
aday alanların seçimi için kriterler mantıklı bir
şekilde takip edilmelidir.
 Karar vermeyi destekleyecek yeterli biyolojik
veriler genellikle uygundur. Büyüme alanları
ve yumurtlama sezonları veya alanları
nispeten daha iyi bilinir.

Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.5.3 Alan ve zaman seçimi için kriterlerin
belirlenmesi
46

Stok Yönetimi için kriterler
Lauck ve diğ. 1998’de balıkçılık yönetimi amaçlarını yerine
getirmek için kurulan rezervleri kullanmadan arzu edilen
özellikleri şu şekilde ifade etmiştir:
1.Korunmayan alanda aşırı avcılık varsa balık
populasyonunu korumak için yeterli büyüklükte olmalı.
2.Rezervler, sömürülmüş stok tükenmiş ise yenilenebilen
kaynak olarak hizmet etmeli. Özellikle, rezervler
yumurtlama alanlarını ve populasyonun yaşayabilirliği
için kritik olan diğer alanları korumalıdır.
3.Önlemlerin yaptırımı rezervi tamamen korumalıdır, çünkü
rezerv içindeki biyomasın oluşmasının kaçak avcılar için
cazip olacağı neredeyse kesindir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.5.4 Koruma yönetimi için kriterler
47


Çoğu koruyucu, avcılığın ve erişimin çeşitli
düzeylerde ve farklı bölgelerde toplanmasını
sağlayan korunan alanların daha büyük çoklu
kullanımı taraftarıdır.
Bu düzenleme genelde bir ülkenin denizel alanının
çoğunda besin materyallerinin sürekli sürdürülebilir
hasatına imkan sağlar.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.5.4 Koruma yönetimi için kriterler
48
Bu kriterleri 6 başlık içinde toplayabiliriz:






Bilgileri bir araya getirme ve bir ön değerlendirme yapma
Alınan önlemler balık stoklarını koruyacak mı?
DKA ne kadar büyük olmalı veya kısıtlamalar ne kadar
sürmeli?
Önlemlerin uygulanması ile ilgili yasal konular neler?
Önlemler nasıl uygulanacak?
Önlemlerin ayarlanması için finansman ihtiyacı var mı?
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.5.5 Destekleyici araştırmalar için
gereksinimlerin değerlendirilmesi
49





Alan ve zaman kısıtlamalarının başarısı için yapılan cesur
iddiaların bazılarından şüpheci olmamak zordur.
Özellikle, stokları koruyan ve verimi geliştiren yetişkin balık
habitatlarındaki kalıcı alan kapatmaları ile ilgili olarak
doğruluğu kesin olarak ispatlanmamıştır.
Bir deniz rezervi bentik habitatların korunacağı ve balık
stoklarının artırılmış olacağı bağımsız değişkenleri kullanarak
ayarlanır.
Bu rezerv, uygulanan önlemi kendi ticaretindeki gereksiz bir
sınırlama olarak algılayan balıkçıların büyük direnişine karşı
kurulmuştur.
Sonunda balıkçılar isteksiz de olsa önlemi kabullenmiştir.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
8.5.5 Destekleyici araştırmalar için
gereksinimlerin değerlendirilmesi
50
5 yıl sonra avda bir gelişme tespit edilemezse
bunun sebebi olarak şu 4 madde düşünülmelidir:
1.
2.
3.
4.
Rezerv yeteri kadar büyük değildir;
Alan yeteri kadar uzun süre kapatılmamıştır;
Reserv yanlış yerdedir;
Reservler diğer nedenlerden dolayı bu sistemde
çalışmamaktadır.
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN
Sorular
51
Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları
--
Özcan ÖZEN