Transcript Ürdün
ORTADOĞUYA AÇILAN ALTIN KAPI ÜRDÜN “Ürdün, global ekonomiye daha fazla açılımı hedefleyen kapsamlı ve sürekli reformlar neticesi, yatırımlar için cazip bir ortamda işlevini sürdüren dinamik ve serbest bir ekonomi bina etmeye kararlıdır.” Majesteleri Kral II. Abdullah bin Hüseyin – Ürdün Kralı İLK BAKIŞTA ÜRDÜN Nüfusu : 6 Milyon (% 82 Şehirlerde, % 18 Kırsalda) Yüzölçümü : 89,342 km² Başkenti : Amman Büyük Şehirler : Amman, İrbid, Zarka, Akabe Dili : Arapça, İş hayatında İngilizce de kullanılmakta Din : % 94 Müslüman, % 5 Hristiyan, % 1 Diğer Okuma Yazma Oranı : % 92 NEDEN ÜRDÜNDE TİCARET VE YATIRIM? • Dış ticaret hacmi milli gelirinin üstünde olan dış ticaretin en hızlı olduğu ülkelerden biri olmasıyla, • 1 Milyar nüfusa sahip dünya marketlerine gümrüksüz ve kotasız mal satabilme imkanıyla, • Enflasyon, Devülasyon, Döviz Kuru dalgalanmaları gibi ekonomik risklerden uzak istikrarlı ekonomisiyle, • Sadece yatırımcıya yardımcı olmak amacıyla kurulmuş olan bir devlet dairesi ve yatırımcıya yönelik ekstra imkanlarıyla, • Piyasada, Türk malı denince kalitenin akla gelmesiyle, • Dünya devletleri güvenlik ve insan haklarına saygılı olma sırasında en üst seviyelerde olmasıyla, • Ve burada sayamadığımız daha birçok imkanlarıyla, ÜRDÜN SİZLERİ BEKLİYOR! ÜRDÜN EKONOMİK GÖSTERGELERİ Para Birimi : Ürdün Dinarı (1 Amerikan Doları = 0,708 Ürdün Dinarı) Milli Geliri Büyüme Oranı : 16 Milyar Dolar (2007) : % 5,8 (2002), % 4,2 (2003), % 8,4 (2004), % 7,2 (2005), % 6,4 (2006), % 5,7 (2007) Kişi Başı Milli Gelir: yaklaşık 3000 Amerikan Doları Milli Gelirin Sektörel Dağılımı : % 4 Tarım, % 11 Endüstri, % 85 Hizmetler Enflasyon Oranı : % 5,4 (2007) Döviz Rezerleri : 6,87 Milyar Dolar (2007) Dış Ticaret Hacmi : 19,52 Milyar Dolar (2007) İhracat : 5,74 Milyar Dolar (2007) İthalat : 13,78 Milyar Dolar (2007) DIŞ TİCARET - İHRACAT İhracat : 5,74 Milyar $ En Çok İhracat Yaptığı Ülkeler: ABD % 25; Irak % 12,2; Hindistan %7,6; Suudi Arabistan % 7,6; BAE % 5,6; İsviçre % 5,3; Suriye % 5,2 Başlıca İhracat Ürünleri :*Kimyasal Madde ve Bağlı Ürünler 1,43 Milyar $ *Tekstil ve Tekstil Ürünleri 1,28 Milyar $ *Makinalar ve Mekanik Aletler; Elektrikli ve Elektronik Ürünler ve Parçaları 726 Milyon $ *Yaş Sebze 430 Milyon $ (2007) *Baz Metaller ve Baz Metal Maddeleri 331 Milyon$ DIŞ TİCARET - İTHALAT İthalat : 13,78 Milyar $ (2007) En Çok İthalat Yaptığı Ülkeler: Suudi Arabistan % 25,4; Çin % 10,5; Almanya % 7,9; ABD % 4,8; Mısır % 4,2 Başlıca İthalat Ürünleri : *Ham Petrol ve Mineraller 2,97 Milyar $ (2007) *Makinalar ve Mekanik Aletler; Elektrikli ve Elektronik Ürünler ve Parçaları 2,36 Milyar $ (2007) *Taşıtlar, Hava ve Deniz Taşıtları ve İlgili Nakliye Ekipmanları 1,20 Milyar $ (2007) *Baz Metaller ve Baz Metal Maddeleri 1,18 Milyar$(2007) *Yaş Sebze 1,06 Milyar $ (2007) TÜRKİYE – ÜRDÜN ARASI DIŞ TİCARET Türkiyenin Ürdüne İhracatı: 386,5 Milyon $ (2007) Başlıca İhracat Ürünleri : *Makinalar ve Mekanik Aletler; Elektrikli ve Elektronik Ürünler ve Parçaları 70 Milyon $ (2007) *Baz Metaller ve Baz Metal Mad. 65,9 Milyon$ (2007) *Tekstil ve Tekstil Ürünleri 57,2 Milyon $ (2007) *Ham Petrol ve Mineraller 55,3 Milyon $ (2007) *Ağaç ve Ağaç Ürünleri, Odun Kömürü, Mantarmeşesi ve Ürünleri, Hasır ve Sepet Örgü Malz. 22,1 Milyon $ (2007) *Tüketime Hazır Gıda, İçecekler, Alkollü İçecekler ve Sirke, Tütün Ürünleri 21,8 Milyon $ (2007) *Plastik ve Plastik Ürünler 18,7 Milyon $ (2007) TÜRKİYE – ÜRDÜN ARASI DIŞ TİCARET Türkiyenin Ürdünden İthalatı: 25,2 Milyon $ (2007) Başlıca İthalat Ürünleri :*Kimyasal Madde ve Bağlı Ürünler 6,3 Milyon $ (2007) *Baz Metaller ve Baz Metal Maddeleri 5,4 Milyon$ (2007) *Ham Deri, Deri ve Ürünleri, Sakatat 3,8 Milyon $ (2007) *Tüketime Hazır Gıda, İçecekler, Alkollü İçecekler ve Sirke, Tütün Ürünleri 3,1 Milyon $ (2007) *Tekstil ve Tekstil Ürünleri 2,7 Milyon $ (2007) ÜRDÜN İLE TİCARET YAPAN BAZI TÜRK ŞİRKETLERİ • Ülker Gıda • Saray Gıda • Eti Gıda • Şimşek Gıda • Kent Gıda • Ekrem Narin Gıda • Mahmut Yarım Gıda • Koska Helva • Tamek Meyve Suları • Dimes Meyve Suları • Ertay Çikolata • Şölen Gıda • Bifa Gıda • Pınar Süt Ürünleri • İstikbal Mobilya • Yağmur Mobilya • Seray Mobilya • Lilay Mobilya • Merinos Halı • Saray Halı • Sarar Giyim • Rodi • Mavi Jeans • LC Waikiki • Ekol Giyim • Tekbir Giyim • Kip Giyim • Konca Havlu • Gezer Ayakkabı & Terlik • Murat Doğan Ayakkabı • Arçelik • Beko • Kumtel • Paşabahçe • Efe Cam • Korkmaz Mutfak Eşyaları • Hisar Mutfak Eşyaları • Irak Plastik • Yeşil Plastik • Üçsan Plastik • Özcan Avize • Hakcan Avize • Aytaç Avize • Mevlasi Kereste • Cansu Kapı • Işıl Çelik Kapı • Herkül Çelik Kapı • Villa Çelik Kapı • Mevlasi Yaş Meyve & Sebze • Eraslan Güneş Isıtma Sist. • Ezinç Güneş Isıtma Sistemleri ÜRDÜNDE YATIRIM Ürdün’de 2007 yılında toplam 3.08 Milyar Dolar yatırım yapılmıştır. Bu yatırımın 1.5 Milyar Doları yabancı yatırımdır. Bu da Milli gelirin %9.4’ü yapar. Yani Türkiye’nin milli gelirine oranlarsak Türkiye’de 2007 yılında 61 Milyar dolar yatırım olmasına denk gelir. Bu da demek oluyor ki Ürdün’de yabancı sermayenin yatırımı Türkiye’nin 3 katıdır. ÜRDÜN’DE 2003-2007 ARASI YAPILAN YABANCI YATIRIMIN SEKTÖREL DAĞILIMI 1- İNŞAAT % 22 2- TURİZM % 17 3- BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ VE ELEKTRONİK ALETLER % 16 4- NAKLİYE EKİPMANLARI % 11 5- FİNANS SEKTÖRÜ % 11 6- NAKLİYAT VE DEPOLAMA % 9 7- GIDA SEKTÖRÜ % 7 8- DİĞER % 7 Peki Ürdün’ün yabancı sermayeyi başarılı bir şekilde çekebilmesinin sebebi nedir? ÜRDÜN’Ü YABANCI SERMAYE İÇİN CAZİP KILAN FAKTÖRLER Majesteleri Kral II. Abdullah Ürdün’ü bir yatırım cenneti haline getirmek için olağanüstü bir efor sarfetmektedir. Uluslararası hemen her türlü ekonomik toplantıda Majestelerini görmeniz mümkündür. Majesteleri adeta bir CEO gibi Ürdün’ün cazip imkanlarını ekonomi dünyasına en üst seviyeden anlatmaktadır. Tabi Majesteleri Kral II. Abdullah’ın bu anlayışı ve yabancı sermayeye karşı bu bakışı Ürdün’ün tüm devlet kademeleri ve kurumlarınca çok iyi algılanmıştır ve Ürdün Devleti tüm kurumlarıyla bu hedefe doğru canla başla çalışmaktadırlar. ÜRDÜN YATIRIM TEŞVİK DAİRESİ (Jordan Investment Board – JIB www.jordaninvestment.com ) Majesteleri Kral II. Abdulah’ın yabancı yatırımcıyı Ürdün’e çekme çalışmalarının Devlet Kurumları bazında en önemli adımı Ürdün Yatırım Teşvik Dairesinin tesisidir. 1995 yılında kurulan ve 2003 yılında çıkarılan yeni bir kanun ile daha da güçlü hale getirilen Ürdün Yatırım Teşvik Dairesi yerli ve yabancı yatırımcıya A’dan Z’ye her konuda yardımcı olmaktadır. Yabancı yatırımcı için oturum izni, şirket kurulumu, üretime yönelik resmi izinler, yatırım teşvikleri ile ilgili bilgilendirme gibi daha birçok konuda Yatırım Teşvik Dairesi birinci elden yardımcı olmaktadır. Ürdün Yatırım Teşvik Dairesi başta olmak üzere bir yabancı olarak gittiğiniz her türlü Ürdün Devlet Dairesinde yabancı yatırımcıya karşı olan misafirperverliği ve ilgiyi ilk bakışta hissetmektesiniz. SERBEST BÖLGELER VE ÖZEL ENDÜSTRİ BÖLGELERİ Ürdün’de devlet tarafından oluşturulmuş 6 Serbest Bölge ve 9 Özel Endüstri Bölgesi, buralarda yatırım yapan müteşebbüslere gümrük muafiyeti, gelir ve diğer vergilerden muafiyet gibi ekstra imkanlar sağlarlar. Ayrıca bu bölgeler kurulurken inşa edilen çok güçlü alt yapı ve oluşturulmuş olan her türlü servisler burada yapılan yatırımların en verimli şekilde faaliyet göstermesini sağlar. YATIRIM TEŞVİK KANUNU Yatırımcıyı Teşvik ve haklarını korumak için çıkarılan yatırım teşvik kanununun yabancı yatırımcıya sağladığı bazı avantajlar şöyledir: • Yatırım için getirilen her türlü malzeme ile üretime yönelik getirilen ham ve yarıhammaddeye %100 gümrük ve KDV muafiyeti. • Yatırım bölgesine göre 10 yıl süreli, %25 ile %75 oranları arasında değişen gelir vergisi ve sosyal hizmet vergisi muafiyeti. Bu süre gelişmeye öncelikli bölgelerde 20 yıldır. • En az 71 bin dolar olmak kaydıyla %100 yabancı sermaye ile üretim amaçlı şirket kurabilme imkanı. • Yatırım sonucu elde edilen geliri ya da yapılan yatırımın kısmen ya da tamamen satışı sonucu oluşan geliri istediğiniz para biriminde yurtdışına anında çıkarma imkanı. ÜRDÜN’ÜN SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI Ürdün’de ürettiğiniz malları sadece 6 Milyonluk Ürdün pazarına satacağınızı düşünmeyin. Ürdün’ün imzaladığı serbest ticaret anlaşmaları sayesinde üretilen mallar gümrüksüz bir şekilde yüzmilyonlardan oluşan marketlere ulaşabilmektedir. 1- GAFTA – Büyük Arap Serbest Ticaret Anlaşması: 1998 yılında 17 Arap ülkesi arasında imzalanan bu anlaşma sayesinde Ürdün’de üretilen mallarınızı %100 gümrük muafiyeti ile 295 Milyonluk Arap nüfusuna satabilirsiniz. 2- Ürdün – ABD Serbest Ticaret Anlaşması: ABD ile 2001 yılında imzalanan bu alnlaşma sayesinde Ürdün’de üretilen mallarınızı %100 gümrük muafiyeti ve kotasız olarak 300 Milyonluk ABD marketine satabilirsiniz. 3- Singapur ile Serbest Ticaret Anlaşması: 2004 yılında Singapur ile imzalanan bu anlaşma sayesinde Ürdün’de üretilen mallarınızı %100 gümrük muafiyeti ile 5 Milyonluk Singapur marketine ve daha önemlisi bağlı marketlere satabilirsiniz. ÜRDÜN’DE YATIRIM YAPAN BAZI TÜRK ŞİRKETLERİ Gama İnşaat Conti Elektrik Yüksel İnşaat Solmaz PVC Özaltın İnşaat Lilay Mobilya Aydıner İnşaat Karpatya Bisküvi ve Çikolata Koray İnşaat Ürdün - Türkiye Ticaret ve Eğitim Şirketi Şahinler Holding Atateks Beks Tekstil Turka Tekstil SEKRÖREL İNCELEME İNŞAAT Son yıllarda en çok yabancı yatırım çeken inşaat sektörü hala Ürdün’ün en canlı yatırım alanlarının başında gelir. Ülkede önümüzdeki 5 yıl içinde 50 milyar dolarlık inşaat ve altyapı yatırımı öngörülmektedir. Bu pastanın yaklaşık 5 Milyar doları toplu konut alanına düşmektedir. Bu bağlamda hem büyük ölçekte hem de küçük ve orta ölçekte inşaat firmaları için Ürdün’de yatırım imkanı bulunmaktadır. TEKSTİL 50 binden fazla kişiye iş imkanı sağlayan tekstil sektörü 2007 yılında 1,3 Milyar dolarlık ihracat hacmine ulaşmıştır. Ürdün ve diğer ülkeler arasındaki serbest ticaret anlaşması sayesinde Ürdün’de üretilen tekstil ürünleri başta ABD olmak üzere dünyanın büyük marketlerine gümrüksüz ve kotasız olarak girmektedirler. Levi’s, Sara Lee, GAP, Wal-Mart, Victoria’s Secret, Calvin Klein, Banana Republic, Target, Jones Apparel Ürdün’den ürün alan uluslararası büyük tekstil firmalarından bazılarıdır. TURİZM Petra, Akabe, Ölü Deniz gibi tarihi, arkeolojik ve doğal güzelliklerinin yanında manevi turizm merkezleriyle de Ürdün 2007 senesinde 3,5 Milyonun üzerinde yabancı turist çekmeyi başarmıştır. Ve bu turistlerden 2,4 Milyar dolar gelir elde etmiştir. Her geçen gün büyüyen potansiyeliyle turizm de cazip yatırım alanlarından biridir. Otelcilik, seyehat ve tur acenlatığı, lokantacılık gibi alanlarda yapılacak yatırımlar yatırımcının yüzünü güldürecektir. SAĞLIK Devlet ve özel toplam 101 hastanesi ve 10 bin kişiye 25 doktor sayısıyla Ürdün Ortadoğunun en güçlü Dünyanın da önde gelen sağlık sektörlerinde birine sahiptir. Yüksek öğretimin kalitesi ve yaygınlığı, sektöre yeterli sayıda yetişmiş yerli kalifiye eleman sağlamaktadır. 2006 yılında sağlık turizmi sektöründe Ürdün’de 130 binden fazla yabancı hasta tedavi olmuş ve Ürdün’e toplam 650 Milyon dolar gelir sağlamışlardır. MADENCİLİK Madencilik sektörü Ürdün’ün milli gelirinin % 3’ünü oluşturmaktadır. Fosfat, potasyum, gübreler, çimento ve petrol ürünleri sektörün başlıca maddeleridir. Dünyanın 6. büyük potasyum üreticisi olan Ürdün, potasyum üretiminin % 96’sını ihraç etmektedir. Ayrıca Ürdün dünya fosfat reservlerinin % 4’üne sahiptir ve şimdiki hızla çıkarılmaya devam edilirse bu reservler 300 yıl daha yetecektir. Dev iç Pazar talebinden dolayı Ürdün’ün çimento üretiminin sadece % 20’si ihraç edilebilmektedir. İLAÇ ENDÜSTRİSİ Arap Devletleri arasında en büyük ilaç ihracatçısı olan Ürdün 2006 yılında 500 milyon dolarlık ilaç ihraç etmiştir. Çok güçlü bir alt yapıya ve 700 Milyon dolarlık yatırım hacmine sahip olan sektör yabancı yatırımcılar için cazip bir alandır. Sektörde tıpkı sağlıkta olduğu gibi yetişmiş yerli kalifiye eleman sıkıntısı da bulunmamaktadır. ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK ALETLER İhracattaki payı hızla büyüyen bu sektör özellikle Irak ve Suriye’ye yaptığı çok miktarda ihracat ile 2007’de 726 Milyon dolar seviyesine ulaşmıştır. Elektrikli ev aletleri ve beyaz eşya, izole edilmiş kablolar ve çok amaçlı elektrikli makinalar sektörün başlıca ihraç kalemleridir. BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ 220 özel şirketiyle 16 bin kişiden fazla yetişmiş ve kalifiye iş gücüne sahip olan sektör 2005 yılı ihtacatında 100 Milyon dolar kırılma noktasını aşmış ve halen hızla büyümeye devam etmektedir. Sektöre 2000 yılından bu yana yapılan yabancı yatırım miktarı 1,5 Milyar doları aşmıştır. Ürdün Devletinin çok üzerinde durduğu sektörde çağrı merkezleri, yazılım, animasyon, e-eğitim gibi alanlarda yabancı yatırımcı için cazip fırsatlar bulunmaktadır. ENERJİ / ALTERNATİF ENERJİ Henüz herhangi bir petrol kaynağına ulaşamamış olan Ürdün’de, Petrol ve Gaz arama çalışmaları, ham petrol taşımacılığı, petrol rafinerisi ve işlenmiş petrol dağıtımı alanlarında yabancı yatırımcı için cazip fırsatlar mevcuttur. Ayrıca Elektrik üretim santralleri ve elektrik dağıtımı alanlarında da ciddi yatırımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Yılda ortalama güneşli gün sayısı 300’den fazla olmasıyla ve bazı bölgelerinde 10 metre yükseklikte 7metre / saniye ortalama rüzger hızıyla Ürdün alternatif enerji kaynakları olan güneş ve rüzgar enegjisi için de cazip bir yatırım ve ticaret ülkesidir. YAŞ SEBZE-MEYVE / GIDA Deniz seviyesinden daha düşük olmasıyla kışları ılık geçen Gor Bölgesi adeta doğal bir sera hüviyyetindedir. Zengin minerallerle doğal olarak gübrelenmiş olan verimli ve ucuz kiralı Gor toprakları Türk seracıları için çok cazip bir yatırım bölgesidir. Ayrıca Ürdün tükettiği gıda maddelerinin % 90’ından fazlasını ithal ettiği için her türlü gıda maddesi üretimi için de cazip bir yatırım alanıdır. TEŞEKKÜR EDERİZ!