تدوین - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان
Download
Report
Transcript تدوین - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان
بسم هللا الرحمن الرحیم
Free Powerpoint Templates
Page 1
فصل دوم – تدوین برنامه ریزی آموزشی و
نقش برنامه ریزی استراتژیک در نظام آموزشی
مربوط به درس اصول برنامه ریزی آموزشی
مدرس :دکتر مریم براتعلی
ّ
همکاری در تهیه :فاطمه شهبازی ،زهرا
عباسی ،نگین امیری
نیمسال اول 1393-94
دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه
آزاد اسالمی واحد اصفهان (خوراسگان)
Page 2
Free Powerpoint Templates
فهرست مطالب
-1تعاریف سه واژه ی اساسی اصول،مبانی واموزش از دیدگاه علمی
-2تعاریف برنامه ریزی و برنامه ریزی آموزشی
-3رسالت مراکز آموزشی
-4برنامه ریزی موفق ؟!
-5چرا مدیریت استراتژیک ؟!
-6فرایند مدیریت استراتژیک
-7اجزاء مدل استراتژیک
-8شناخت محیط درونی
-9شناخت محیط بیرونی
-10سیاست گذاری نظام آموزشی
-11تدوین استراتژی نظام آموزشی
-12ضرورت تدوین برنامه ریزی استراتژیک در نظام آموزشی
Page 3
Free Powerpoint Templates
اصول علمی چگونه شکل میگیرند؟
اصل علمی تعمیمی از نظریه با تائید تجربی
محکم است.
بحث نظریه به معنای پیشرفته ترین و با
ارزشترین دانش موجود است که قادریم آن را
تعمیم داده و برای بسیاری از موقعیت ها به
کار ببریم.
Page 4
Free Powerpoint Templates
نظریه اغلب چارچوب رشته را
تشکیل داده و به افراد در زمینه
تجزیه و ترکیب اطالعات،
سازمان دادن مفاهیم و اصول،
کمک نموده ،عقاید جدید،
ارتباطات و حتی در موارد خاص
که آینده را پیشنهاد می نماید.
Page 5
Free Powerpoint Templates
نظریه مجموعه ای از تعاریف ،
مفاهیم ،قضایا و یا موضوعاتی که
رابطه ی بین متغیر ها و پدیده ها
را به طور منظم و مرتب بیان
میدارد و یا به بیانی ساده تر
،نظریه ،رابطه ی بین پدیده های
کشف شده را مطرح می نماید.
Page 6
Free Powerpoint Templates
نظریه پردازی فرآیند
توصیف و تبیین هرچه
دقیق تر و درست تر
پدیده های جهان است .
Page 7
Free Powerpoint Templates
مبانی علمی چگونه شکل میگیرد ؟
چگونه مبانی اساسی
(یا حد و مرزها) و
حیطه های دانش ،بر
برنامه ریزی آموزشی
اثر می گذارد؟ !
Page 8
Free Powerpoint Templates
دیدگاه خوش بینانه درباره ی برنامه ریزی
آموزشی این است که همه یا تقریبا بیشتر
دانش مربوط به برنامه ریزی آموزشی در
دسترس بوده ولی در حال حاضر به طور
گسترده ای پراکنده است و بیشتر کسانی که
آن را تدریس یا به آن عمل مینمایند ،آن را
نمی شناسند.
دیدگاه بدبینانه آن است که این رشته ،هدف
و جهت ندارد ،زیرا اصول و مبانی خودرا
به طور گسترده ای از موضوعات و رشته
های دیگر اقتباس کرده است .
Page 9
Free Powerpoint Templates
در واقع مبانی اساسی برنامه ریزی
آموزشی را باید در فلسفه ،
روانشناسی ،جامعه شناسی و
اقتصاد و ...جستجو نمود.
آن ها حد و مرز دانش برنامه
ریزی آموزشی را تعیین و از آن
میان منابع با ارزش اطالعاتی را
مانند نظریه ها و اصول و عقاید
مینمایند.
تعریف
شده
پذیرفته
Free Powerpoint Templates
Page 10
متخصصان برنامه ریزی آموزشی،
دیدگاه خویش را از سایر رشته ها بدست
آورده و در برنامه ریزی آموزشی به
کار می گیرند.
این بدان معناست که آنها مفاهیم،
روشها و ابزار تحقیق فلسفه،
روانشناسی ،جامعه شناسی ،اقتصاد و
علوم سیاسی را آزموده و بکار می
.
برند
Free Powerpoint Templates
Page 11
باید گفت که :
برای کسانی که در کار برنامه ریزی آموزشی
هستند ،نادیده گرفتن رهیافت ها و یا نظرگاه
های فلسفی ،اقتصادی ،سیاسی ،روان شناختی
و اجتماعی بسیار بحث انگیز خواهد بود.
این نکته حائز اهمیت است که :
مبانی برنامه ریزی آموزشی به عنوان مرزهای
خارجی این رشته مورد توجه هستند.
Page 12
Free Powerpoint Templates
تعریف تعلیم و تربیت :
تعلیم و تربیت انتقال معلومات و محفوظات
نیست.
هدف از آموزش انبار کردن نتایج به دست
آمده در ذهن یادگیرندگان نیست ،زیرا این
دست آوردها در کتاب ها و کتابخانه ها
موجود است .
آموزش صحیح آن است که انسان را برای
جستجوی مداوم راه حل های جدید تجهیز
نماید(.بازسازی تجربه )
نگرشی که همراه با کسب دانش بدست می
آید به مراتب از دانش مهمتر است.
Page 13
Free Powerpoint Templates
آموزش باید مهارت در تفکر را تشویق کند.
پس آموزش ها باید به روش حل مسئله که همان روش تحقیق است
ارائه گردد.
گام های اساسی در انجام این روش عبارت اند از:
.1برخورد به موقعیت مسئله ای
.2بیان مسئله
.3گرد آوری اطالعات
.4تدوین فرضیه
.5آزمون فرضی
Page 14
Templatesگیری
.6نتیجه
Free Powerpoint
قرن بیست و یکم ،قرن ارتباطات نام گرفته
است.
امروزه دهکده ی جهانی مطرح شده و تعامل
فرهنگ ها بسیار بیشتر از گذشته برقرار
شده است.
در جهان امروز اگر نتوانیم نظام آموزشی را
به خوبی برنامه ریزی نماییم و فرهنگ
خویش را از تهاجم فرهنگی در امان نگاه
داریم ،چنان آشی از ترکیب فرهنگ ها در
سفره ی جوانان ما قرار میدهند که کام آن ها
را برای ابد خواهد سوزاند.
Page 15
Free Powerpoint Templates
تعریف برنامه ریزی :
برنامه ریزی یعنی پیش بینی آینده از حال .
نقشه کشیدن برای دست یابی به هدف .
برنامه ریزی ،تفکر قبل از عمل است .
دورنماسازی است .طرح اندیشه هایی است
که به بهترین صورت انسان را برای نیل به
مقاصد خویش هدایت مینماید.
اگر نتوانیم فردا را از حال پیش بینی نماییم
،با مسائل به صورت علمی برخورد ننموده
ایم .
یکی از مهم ترین برنامه ریزی ها در هر
جامعه ،برنامه ریزی آموزشی است .
Page 16
Free Powerpoint Templates
تعریف برنامه ریزی آموزشی:
تجزیه و تحلیل هر کدام از اجزای
نظام آموزشی برای هرچه کارامدتر
کردن نظام
Page 17
Free Powerpoint Templates
رسالت مراکز آموزشی :
رسالت مراکزآموزشی است که در
انتقال و تغییر ارزش های جامعه به
یاد گیرندگان تالش نماید.
مراکز آموزشی باید رفتار؛ عقاید؛
افکار؛ احساسات و آرمان های مورد
پذیرش جامعه را به فراگیران
بیاموزند.
Page 18
Free Powerpoint Templates
چه نوع برنامه ریزی میتواند موفق باشد؟
« در مقیاس کالن بیندیشید ودر مقیاس خرد عمل کنید».
برنامه ریزی استراتژیک (راهبردی) به عنوان رهیافتی موفق
شناخته شده است.
کاربرد برنامه ریزی استراتژیک به برنامه ریزان این فرصت
را می دهد تا بهبود جامعه در زمان حال و آینده ،هدف
قرارگیرد ،که فرآیندی پویاست و با دورنگری به واقعیات
وموقیت های موجود را برای رسیدن به فردای بهتر ارائه می
دهد.
این برنامه ریزی آینده نگر است وهدف آن ایجاد آینده ای بهتر
است.
آموزش
جامعه بهتر
Page 19
Free Powerpoint Templates
چرامدیریت استراتژیک انتخاب شد؟
پیچیدگی وظرافت تصمیم گیری درسازمان های
آموزشی ،مدیریت استراتژیک را ضروری می
سازد.
سسات آموزشی
مدیریت فعالیت های گوناگون مو ّ
،فقط بخشی از مسئولیت های مدیران است .به
منظور کارایی و اثربخشی و درنهایت بهره وری
سسات وسازمان های آموزشی مدیران باید
درمو ّ
فرآیند های مدیریت استراتژیک را به گونه ای
طراحی کنند که پیامدهای مورد نظر رابه همراه
داشته باشد .هدف درنظام آموزشی دستیابی به
.
پیامدهاست
Free Powerpoint Templates
Page 20
سه نوع نتیجه حاصل برنامه ریزی آموزشی
است:
الف)محصول ،نتایجی که برمبنای آن ها نتایج
بزرگتر به دست می آید.
ب)برون دادها ،نتایجی که به جامعه عرضه می
شود.
پ)پیامدها ،اثرات اجتماعی و بازده نتایج
حاصله چون خودکفایی ،اعتماد به نفس ،خالقیت
واتکاء به خود.
Page 21
Free Powerpoint Templates
فرآیند مدیریت استراتژیک
برنامه ریزی استراتژیک ،فرایند تحلیلی اتخاذ
تصمیمات استراتژیک است.
مدیریت استراتژیک در واقع یک تفکر سیستماتیک
است.
این تفکر باعث می شود ،مدیریت دقیقا ازتمامی
امکانات ومنابعی که در اختیار دارد به نحو احسن
وعقالیی استفاده کند.
نظرگاه استراتژیک درواقع تفکر تعاملی است.
Page 22
Free Powerpoint Templates
تصمیمات استراتژیک رابطه نظام
ومحیط راتنظیم می کند ،بنابراین به
بیرون سیستم بیشترازدرون آن توجه
دارد.
نمونه متداول این گونه تصمیمات،
عبارت ازتنظیم برنامه ،اتخاذ تصمیم
درباره ی نسبت هزینه های تحقیق
وتوسعه است.
تصمیمات اداری به سازماندهی منابع هر
موسسه درجهت پیشینه کردن پتانسیل
عملکرد توجه دارد.
Page 23
Free Powerpoint Templates
:اجزاء مدل استراتژیک
چشم انداز چراغ راه سفر به سوی آینده است.
ویژگی های چشم اندارعبارتند از:
.1ماموریت سازمان
.2ارزش ها و فلسفه سازمان
.3آرمان ها و اهداف کالن سازمان
Page 24
Free Powerpoint Templates
ماموریت (رسالت) :
رسالت سازمان بیانیه ای است در مورد هدف
سازمان .
ماموریت سازمان بیان کننده:
_ برای چه
_ چه چیزی؟
کسانی؟
_ چگونه؟
_ چرا؟
Page 25
_ چه موقع؟
Free Powerpoint Templates
:فلسفه سازمان(ارزش)
فلسفه سازمان منعکس کننده باورها ،اولویت ها
وارزش های اساسی سازمان است .این ارزش ها
راهنمای تصمیم گیری مدیریت درسازمان است که
نگرش به درون را دربر دارد.
آرمان(اهداف کلی) :
آرمان ایده آل و یا وضعیت مطلوب ،مجموعه
اهداف دراز مدتی است که دستیابی به آنها در آینده
ای نزدیک غیرمتحمل است ولی امکان حرکت به
سوی آن برای سازمان میسراست.
آرمان ها می تواند موقعیت های برون سازمانی و
خدمات سازمان را تنظیم نماید.
Page 26
Free Powerpoint Templates
اهداف ک ّمی
هدف گذاری ،مشخص کننده جهت حرکت
بوده ،شاخص های مناسبی برای ارزیابی
عملکرد افراد و واحدهای سازمان است و
به سازمان امکان می دهد تا اولویت های
خود را مشخص کند.
هدف گذاری سبب کاهش تضاد در سازمان
شده به تخصیص بیشتر منابع کمک می
نماید.
Page 27
Free Powerpoint Templates
محتوا :
شناخت محیط درونی
شناخت محیط بیرونی
سیاست گذاری نظام آموزشی
تدوین استراتژی های نظام آموزشی
تدوین استراتژی های نظام آموزشی
ضرورت تدوین برنامه ریزی استراتژیک در
نظام آموزشی
مراحل اجرایی برنامه ریزی استراتژیک با
بررسی محیط درونی وبیرونی
Page 28
Free Powerpoint Templates
شناخت محیط درونی :
تجزیه وتحلیل محیط داخلی مستلزم مصالحه
های مکرر قضاوت های ارزشی وحدس و
گمان های آگاهانه وهمچنین تجزیه و تحلیل
عینی و میزان شده است.
این تجزیه وتحلیل باید تعیین کننده و معرف
قوت ها و ضعف های با اهمیت استراتژیک
باشد.
این نیمرخ ازطریق تشخیص و سپس
ارزیابی عوامل استراتژیک محیط داخلی
فراهم میشود.
Page 29
Free Powerpoint Templates
شناخت محیط بیرونی :
این پدیده شامل دو بخش است:
(1محیطی که بالفاصله نظام آموزشی را احاطه
کرده است وسیستم در آن محیط به فعالیت
مشغول است.
(2محیطی که دور از محیط زندگی نظام
آموزشی است.
Page 30
Free Powerpoint Templates
بخش اول:
شامل شرایطی است حاکم بر خدمات مربوطه و
موضوعات در ارتباط با رفتار که ترکیب انتخاب
ها و دسترسی به اهداف و استراتژی نظام
آموزشی را تحت تاثیر قرار میدهد.
بخش دوم:
به نیروهایی اطالق میشود که عمدتا خارج ازمحیط
عملیاتی سیستم هستند.
تحوالت اقتصادی کالن تغییرات و شرایط سیاسی
اجتماعی و یا تحوالت تکنولوژیکی خارج از
سیستم هستند.
Page 31
Free Powerpoint Templates
درنظرگرفتن مدیریت استراتژیک به عنوان
یک فرایند چند نتیجه مهم درپی دارد.
(1تغییر در یک مولفه برهمه یا تعدادی از
مولفه ها تاثیر می گذارد.
(2تدوین و اجرای استراتژیک به ترتیب و
بر اساس سلسله مراتب است.
(3کنترل ارزشیابی و بازآفرینی در نظام
های آموزشی است.
تعریف مدیریت استراتژیک:
مجموعه تصمیمات و فعالیت هایی که
استراتژی طراحی شده برای رسیدن به هدف
.Free
Powerpointنماید
تدوین می
های نظام آموزشی را
Templates
Page 32
سیاست گذاری نظام آموزشی :
قبل از سیاست گذاری اقدامات زیر باید انجام شده باشد:
(1انتخاب سطح برنامه ریزی(خرد-کالن-فراسوی کالن)
(2بیان باورها-پندارها و ماموریت های جاری
(3تشخیص عوامل تعیین کننده موفقیت
(4تشخیص نیازها
(5شناخت محیط داخلی و محیط خارجی
(6تدوین پنداره ها
(7تشخیص اولویت ها
(8نگارش ماموریت مورد قبول
(9تحلیل قوت ها-ضعف ها-فرصت ها و تهدیدات
Page 33
Free Powerpoint Templates
سیاست گذاری:
یعنی تدوین مجموعه ی مقررات برای تصمیم
گیری.سیاست ها باید روشن و تعدادشان محدود
باشد.
شرایط سیاست ها:
.1با نیازهای انتخاب شده پنداره ها (چشم انداز) و
ماموریت ها مرتبط باشد.
.2مالک های نتیجه گرایی برای تصمیم گیری به
دست دهد.
.3قابل حصول باشد.
.4از نظر منابع انسانی مالی و مادی عملی باشد.
.5قابل ارزیابی باشد.
Page 34
Free Powerpoint Templates
تدوین استراتژی های نظام آموزشی :
استراتژی نظام آموزشی علم و هنر متخصصان
برنامه ریزی آموزشی است که با توجه به اهداف
قابلیت ها و محدودیت های درونی و ارزیابی دقیق
تهدیدات بیرونی تدابیر استراتژیکی الزم را اتخاذ
نموده با تعیین زمان و مکان طرح های عقالیی را
تهیه می نماید.
استراتژی وسیله ای برای تحقق بخشیدن به رسالت
اصلی سازمان در قالب عبارات اهداف بلند مدت
سیاست ها و اولویت های تخصیص منابع
است.استراتژی به عکس العملی در برابر فرصت ها
تهدیدات محیطی و نقاط قوت و ضعف به منظور
Free Powerpoint
دست یابی به رسالت Templates
سازمان است.
Page 35
ضرورت تدوین برنامه ریزی استراتژیک در نظام آموزشی:
تاکنون برنامه ریزی استراتژیک در بخش
صنعت کاربردهای فراوانی داشته است.اما
اخیرا توجه قابل مالحظه ای به کاربرد
برنامه ریزی استراتژیک در بخش های
دیگر از جمله بخش های دولتی موسسات
غیرانتفاعی و فرهنگی و آموزشی شده
است.زیرا تجارب وسیع بخش های تولیدی
دربارهی برنامه ریزی استراتژیک گنجینه
ارزشمندی از توجه ها در مورد چگونگی
کاربرد آن در رابطه با اهداف دیگر بخش
های ارایه داده است.
Free Powerpoint Templates
Page 36
در کشور ما روند برنامه ریزی آموزشی
در یک چارچوب خاص دیده نشده
است.چنین امری نیازمند تدوین چشم اندازها
فلسفه و آرمان ها و نهایتا اولویت بندی
آنهاست.به دلیل فقدان این حلقه واسطه اگر
فعالیت هایی هم صورت گرفته برنامه ها از
انسجام کافی برخوردار نبوده اند.
نگرش شکلی به استراتژی یعنی جایی که
استراتژی یک فرایند برنامه ساز انگاشته
می شود در سایه یک مجاهده هشیارانه
موجب انقالبی خواهد شد که درون وبرون
Free Powerpoint
Templates
گرفت.
فراخواهد
Page 37نظام آموزشی را
برنامه ریزی استراتژیک به نظام آموزشی یاری
می دهد تا قوت و ضعف خود را باز شناخته از
فرصت ها و موقیت ها ی مهم استفاده کامل را
بنماد در عین حال بر ضعف ها و تهدیدهای
برونی فایق آمده یا آن را کاهش دهد تا در
دنیایی که به مراتب چهره خصمانه تر پیدا کرده
کارسازتر عمل کرده در پی تحقق آرمان های
خود باشد.
چالش و مشکلی که پیش روی نظام آموزشی
کنونی وجود دارد مساله ارایه چشم اندازها
آرمان ها و سیاست ها و استراتژی ها است که
بتواند پاسخگوی نیازهای جامعه و یادگیرندگان
باشد.
Free Powerpoint Templates
Page 38
گام اول
محیط درونی
شناخت نظام آموزشی
ماموریت اهداف
فعالیت ها
گام دوم
گام سوم
انتخاب محورهای
اصلی و تدوین
فهرست عوامل
بررسی قوت ها
و ضعف ها
ضریب وزنی-
)(ASامتیاز
امتیاز موزون
گام آخر
تعیین استراتژی ها واولویت
بندی آن
محیط
بیرونی
Page 39
انتخاب منابع
برای دریافت
اطالعات از
محیط
انتخاب
محورهای
اصلی و تدوین
فهرست عوامل
گام دوم
Free Powerpoint
گام اول Templates
تشکیل
ماتریس
Swot
بررسی فرصت ها و
تهدیدها ضریب وزنی
–امتیاز
)(AS
امتیاز موزون
گام سوم
خدا قوت ....