Transcript File
BILANCI I PAGESAVE DHE
BIZNESI NDËRKOMBËTAR
Prof. dr. Besim BEQAJ
Prof. dr. Besim Beqaj
1
BILANCI I PAGESAVE DHE BIZNESI
NDËRKOMBËTAR
Marrja e vendimit për të berë biznes
ndërkombëtar lidhet drejtëpërsedrejti me
njohjen e sistemeve të llogarive për
transaksionet në mes vendeve. Është më
rendësi të dihet bilanci tregtar i një vendi,
likuiditeti i tij, mundësia për të terhequr
investime të huaja.
Likuiditeti – aftësia rrjedhëse e subjektit me
mjete likuide
Solvenca - shlyerje (diferenca pozitive ndërmjet
detyrimeve dhe zotimeve)
Prof. dr. Besim Beqaj
2
BILANCI I PAGESAVE DHE BIZNESI
NDËRKOMBËTAR
Bilanci i pagesave është sistem i evidentimit i të gjitha
transakcioneve ekonomike të një vendi në raport me
jashtë për një periudhë të dhënë kohore.
Bilanci tregtar apo bilanci i rrogarisë rrjedhëse të
tregtisë me jashtë.
Bilanci i eksporteve
Bilanci i importeve
Transferimi i pagesave
Bilanci i rrjedhjes kapitale
Hyrja apo dalje e kapitaleve në një vend për një
periudhë të caktuar kohore.
Depozitat bankare
Investimet private jashtë shtetit
Tregtimi me instrumentet financiare
Prof. dr. Besim Beqaj
3
Llogaritë e bilancit të pagesave
Llogaritë rrjedhëse (korrente) tregojnë
hyrjet dhe daljet që rezultojnë nga tregtia e
mallrave dhe shërbimeve si dhe nga
shkëmbimi i dhuratave në mes vendeve.
Eksporti dhe Importi. Tregtia me sherbime
përfshinë transportin, sherbimet turistike,
shërbimet financiare, shërbimet
intelektuale, etj. Transferimet e
njëanshme paraqesin transferimet e
dhuratave nga nje vend në tjetrin
(donacioet e ndryshme)
Prof. dr. Besim Beqaj
4
Llogaritë e bilancit të pagesave
Llogaria kapitale ka të bejë me
regjistrimin e transakcioneve të huaja
(marrje- dhënje)dhe investimeve
përtej kufijve të vendit. Kjo
nënkupton realokim të fondeve nga
një vend në tjetrin. Llogaria kapitale
ndahet në dy zera sipas pjekurisë:
a) pjekurisë origjinale të investimit ose
të huasë dhe
b) shtrirjes së pronësisë ose kontrollit.
Prof. dr. Besim Beqaj
5
Llogaritë e bilancit të pagesave
Llogaria e portofolit të
investimeve Në ketë llogari
regjistrohen investimet në prona me
pjekje origjinale në mbi një vit, por
në përqindje pronësie nen 10%.
(blerja e obligacioneve, aksioneve
dhe të sigurimeve shtetërore) Burim
– perdorim i fondeve.
Prof. dr. Besim Beqaj
6
Llogaritë e bilancit të pagesave
Llogaria kapitale afatshkurtër
rregjistron investimet apo flukset
midis vendeve kur pronat kanë një
pjekuri origjinale më pak se një vit.
Lidhjet në mes llogarisë rrjedhëse dhe
asaj kapitale
Llogaritë e rezervave zyrtare
Bilanci i pagesave mund të jetë
autonom ose kompensues.
Prof. dr. Besim Beqaj
7
ÇEKUILIBRAT E BILANCIT TË
PAGESAVE
Çekuilibri i bilancit tregoon jostabilitet
ekonomik i cili nuk mund të zgjatë shumë. Ato
ndodhin kur deficitet dhe suficitet përseriten
gjatë vitit.
Rregullimi me anën e ndryshimit të kurseve të
këmbimit mundëson ndërhyrjen në politikën
monetare për të motivuar blerjen apo shitjen e
valutave të vendit me qëllim të përmirësimit të
bilancit të pagesave. Kërkesa dhe oferta e monedhës
në treg është pasqyrim i transakcioneve dhe
investimeve që kryhen midis vendeve.
Rënja e DOLLARIT amerikan, dhe ngritja e EURO-s
Prof. dr. Besim Beqaj
8
ÇEKUILIBRAT E BILANCIT TË
PAGESAVE
Rregullimi me anën e ndryshimit të
çmimeve : shteti mund të ndërhyjë në
tregun e këmbimeve në përpjekje të
rregullimit të kursit të këmbimit.
Rregullimi me anën e uljës së të
ardhurave
Rrgullimi përmes ndërhyrjeve zyrtare
“ligjerimi” i zgjedhjeve të bilancit
Prof. dr. Besim Beqaj
9
ÇEKUILIBRAT E BILANCIT TË
PAGESAVE
Likuiditeti i vendit matet me rezerva
ndërkombëtar që zotëron. Rezervat
përfaqësojnë mjetet që disponon një vend
për të bërë pagesat ndërkombëtare. Borxhi
ndërkombëtar është shuma e huave të
marra së bashku me pagesat dhe interesat
për to. Analiza e qëndrueshmërisë së
tregtisë së vendit analizon përberjën e
eksportit dhe importit si dhe ecurinë e
fitimit i cili ndikohet nga konkurrenca
botërore.
Prof. dr. Besim Beqaj
10
Punimet seminarike
Hyrje – profili ekonomik i një vendi
Pozita gjeografike
Popullsia
Indikatorët makroekonomik
Regjimi tregtar
Politika fiskale
Politika e çmimeve
Mbrojtja e tregjeve
Liberalizimi i tregjeve
Politika monetare
Baza e zhvillimit ekonomik të një vendi
Ekonomia sipas sektorëve
Faktorët e konkurencës
SWOT analiza
Prof. dr. Besim Beqaj
11