Transcript File

BILANCI I PAGESAVE DHE
BIZNESI NDËRKOMBËTAR
Prof. dr. Besim BEQAJ
Prof. dr. Besim Beqaj
1
BILANCI I PAGESAVE DHE BIZNESI
NDËRKOMBËTAR
 Marrja e vendimit për të berë biznes
ndërkombëtar lidhet drejtëpërsedrejti me
njohjen e sistemeve të llogarive për
transaksionet në mes vendeve. Është më
rendësi të dihet bilanci tregtar i një vendi,
likuiditeti i tij, mundësia për të terhequr
investime të huaja.
 Likuiditeti – aftësia rrjedhëse e subjektit me
mjete likuide
 Solvenca - shlyerje (diferenca pozitive ndërmjet
detyrimeve dhe zotimeve)
Prof. dr. Besim Beqaj
2
BILANCI I PAGESAVE DHE BIZNESI
NDËRKOMBËTAR
 Bilanci i pagesave është sistem i evidentimit i të gjitha
transakcioneve ekonomike të një vendi në raport me
jashtë për një periudhë të dhënë kohore.
 Bilanci tregtar apo bilanci i rrogarisë rrjedhëse të
tregtisë me jashtë.
 Bilanci i eksporteve
 Bilanci i importeve
 Transferimi i pagesave
 Bilanci i rrjedhjes kapitale
 Hyrja apo dalje e kapitaleve në një vend për një
periudhë të caktuar kohore.



Depozitat bankare
Investimet private jashtë shtetit
Tregtimi me instrumentet financiare
Prof. dr. Besim Beqaj
3
Llogaritë e bilancit të pagesave
 Llogaritë rrjedhëse (korrente) tregojnë
hyrjet dhe daljet që rezultojnë nga tregtia e
mallrave dhe shërbimeve si dhe nga
shkëmbimi i dhuratave në mes vendeve.
Eksporti dhe Importi. Tregtia me sherbime
përfshinë transportin, sherbimet turistike,
shërbimet financiare, shërbimet
intelektuale, etj. Transferimet e
njëanshme paraqesin transferimet e
dhuratave nga nje vend në tjetrin
(donacioet e ndryshme)
Prof. dr. Besim Beqaj
4
Llogaritë e bilancit të pagesave
 Llogaria kapitale ka të bejë me
regjistrimin e transakcioneve të huaja
(marrje- dhënje)dhe investimeve
përtej kufijve të vendit. Kjo
nënkupton realokim të fondeve nga
një vend në tjetrin. Llogaria kapitale
ndahet në dy zera sipas pjekurisë:
 a) pjekurisë origjinale të investimit ose
të huasë dhe
 b) shtrirjes së pronësisë ose kontrollit.
Prof. dr. Besim Beqaj
5
Llogaritë e bilancit të pagesave
 Llogaria e portofolit të
investimeve Në ketë llogari
regjistrohen investimet në prona me
pjekje origjinale në mbi një vit, por
në përqindje pronësie nen 10%.
(blerja e obligacioneve, aksioneve
dhe të sigurimeve shtetërore) Burim
– perdorim i fondeve.
Prof. dr. Besim Beqaj
6
Llogaritë e bilancit të pagesave
 Llogaria kapitale afatshkurtër
rregjistron investimet apo flukset
midis vendeve kur pronat kanë një
pjekuri origjinale më pak se një vit.
 Lidhjet në mes llogarisë rrjedhëse dhe
asaj kapitale
 Llogaritë e rezervave zyrtare
Bilanci i pagesave mund të jetë
autonom ose kompensues.
Prof. dr. Besim Beqaj
7
ÇEKUILIBRAT E BILANCIT TË
PAGESAVE
 Çekuilibri i bilancit tregoon jostabilitet
ekonomik i cili nuk mund të zgjatë shumë. Ato
ndodhin kur deficitet dhe suficitet përseriten
gjatë vitit.
 Rregullimi me anën e ndryshimit të kurseve të
këmbimit mundëson ndërhyrjen në politikën
monetare për të motivuar blerjen apo shitjen e
valutave të vendit me qëllim të përmirësimit të
bilancit të pagesave. Kërkesa dhe oferta e monedhës
në treg është pasqyrim i transakcioneve dhe
investimeve që kryhen midis vendeve.
 Rënja e DOLLARIT amerikan, dhe ngritja e EURO-s
Prof. dr. Besim Beqaj
8
ÇEKUILIBRAT E BILANCIT TË
PAGESAVE
 Rregullimi me anën e ndryshimit të
çmimeve : shteti mund të ndërhyjë në
tregun e këmbimeve në përpjekje të
rregullimit të kursit të këmbimit.
 Rregullimi me anën e uljës së të
ardhurave
 Rrgullimi përmes ndërhyrjeve zyrtare
“ligjerimi” i zgjedhjeve të bilancit
Prof. dr. Besim Beqaj
9
ÇEKUILIBRAT E BILANCIT TË
PAGESAVE
 Likuiditeti i vendit matet me rezerva
ndërkombëtar që zotëron. Rezervat
përfaqësojnë mjetet që disponon një vend
për të bërë pagesat ndërkombëtare. Borxhi
ndërkombëtar është shuma e huave të
marra së bashku me pagesat dhe interesat
për to. Analiza e qëndrueshmërisë së
tregtisë së vendit analizon përberjën e
eksportit dhe importit si dhe ecurinë e
fitimit i cili ndikohet nga konkurrenca
botërore.
Prof. dr. Besim Beqaj
10
Punimet seminarike





Hyrje – profili ekonomik i një vendi



Pozita gjeografike
Popullsia
Indikatorët makroekonomik






Regjimi tregtar
Politika fiskale
Politika e çmimeve
Mbrojtja e tregjeve
Liberalizimi i tregjeve
Politika monetare
Baza e zhvillimit ekonomik të një vendi
Ekonomia sipas sektorëve
Faktorët e konkurencës
SWOT analiza
Prof. dr. Besim Beqaj
11