Transcript KUJTESA
Dega : Histori-Ed.Qytetare Lënda : Psikologji e përgjithshme Prof : EDONA KIDA \ BERISHA UNIVERSITETI I PRISHTINËS Fakulteti i Edukimit Qendra në Gjakovë PRILL / 2011 Tema : KUJTESA Studentet : Njomza Tabaku Mimoza Gola Teuta Thaqi QËLLIMI Qëllimi kryesor i kësaj teme është që studentët të informohen rreth procesit psikik “ KUJTESA” dhe “HARRESA” procese keto që na percjellin ne cdo hap te jetes. HYRJA KUJTESA. LLOJET E KUJTESËS. HARRESA. KUJTESA NJOMZA TABAKU Kujtesa Kujtesa është proces psikik e cila qendron ne te mbajturit mend, ruajtjen dhe njohjen e përjetimeve tona te dikurshme. Nocioni i kujtesës përfshin tri(3) funksione: 1. ruajtjen ose ritencionin, Riprodhimin ose reproduksionin, Njohjen ose rekognicionin. 2. 3. Retrecioni eshte vazhdim i ndryshimeve apo “gjurmeve” te shkaktuara ne siperfqen e trurit. Repreduksioni ose riprodhimi eshte ringjallaje ose perseritje e perjetimeve te meparshme natyrisht ne mungesen e objektit perkates. Njohja ose rekognicioni eshte forma me elementareme e thjesht e kujteses dhe ne zhvillimine jetes psikike qe paraqitet me se hershmi. LLOJET E KUJTESES MIMOZA GOLA LLOJET E KUJTESËS Kemi disa lloje te kujtesës si : Kujtesa e qëllimshme ( është kur vetes i vejme per detyr te mbajmë mend diqka). Kujtesa e paqellimshme (është kur bëjme ruajtjen e disa materialeve kur këtë gjë nuk e kemi pasur per qellim ta bëjme. Pos këtyre llojeve te kujtesës kemi edhe kujtesën motorike dhe mentale. Kujtesa motorike / e hasim te egzekutimi i lëvizjeve me parë si : shkrimi ne kompjuter, noti ne detë etj. Kujtesa mentale / e kemi ateher kur ruhen dhe reproduktohen përjetimet e ndryshme intelektuale, p.sh (përceptimet dhe ndijimet) Ne kuadër te kujtesës mentale shpesh herë bëhet dallimi ndermjet kujtesës figurative dhe asaj verbalo~logjike. HARRESA TEUTA THAQI HARRESA Ne qoftë se materialin e mësuar me parë nuk jemi ne gjendje ta repruduktojmë dhe ta njohim atëher flasim per HARRESËN e asaj qka kemi mësuar me parë. Disa psikolog sipas së ciles harresa është proces spontant, se ajo ngjan vetvetiu me kalimin e kohes (sipas ketij mendimi ajo qe është mësuar përseritet vazhdimisht, harresa nuk shkatohet) ndërkaq (nëse njohurit e fituara nuk përseriten ose shfrytezohen ato zbehën ose treten gradualisht). Sot shumica e psikologëve mendojne se harresa nuk është proces spontan apo proces aktive. Harresa pra është proces aktiv i qlyerjes se informacionit te vjeter me të renë (inhibicionretroaktiv ose prapafrenim) Inhibicioni retroaktiv / mund te jetë i madh ose i vogel. Ka disa teori kryesore për harresën përfshire këtu atë të dekompozimit, interferencës (ndërhyrjes) dhe harresës së motivuar (represioni) Perfundimi KUJTESA / është proces psikik e cila qendron ne te mbajturit mend, ruajtjen dhe njohjen e përjetimeve tona te dikurshme. Megjithèse kujtesa afatgjatè ka njè kapacitet shumè tè madh por ajo nuk èshtè e pèrkryer. Tè gjithè njerèzit pa pèrjashtim harrojnè. Studimet tregojnè se mè sè shumti njerèzit harrojnè rreth 9 orè pas marrjes sè informacionit. Pas kèsaj periudha e harreses vazhdon por me intensitet mè tè ulèt. HARRESA / pra është proces aktiv i qlyerjes se informacionit te vjeter me të renë ky veprim negativ ne psikologji eshte i njohur me (inhibicion retroaktiv ose prapafrenim). Harresa ka te bëjë me humbjen e dukshme të kujtesës. LITERATURA Neki Juniku “ Kaptina nga Psikologjia Shtepia Botuese ASDRENI SHKUP 1994 Ky material është kombinuar edhe nga Psikologjia një hyrje koncize e autorit Terry F.Pettijohn. UNIVERSITETI I PRISHTINËS Fakulteti i Edukimit Qendra në Gjakove PRILL / 2011