تزريق خون در تالاسمي
Download
Report
Transcript تزريق خون در تالاسمي
تزریق خون در تاالسمی
دکتر محمد سعید رحیمی نژاد
دانشگاه علوم پزشکی تهران،دپارتمان هماتولوژی آنکولوژی اطفال
[email protected]
تاالسمي ماژور (آنمي كولیز)
تزریق خون در این بیماران بالفاصله پس از تشخیص
بیماري شروع نمي شود ،بلكه براي رد كردن احتمال
وجود بتا -تاالسمي اینترمدیا ابتدا بیمار را پیگیري
مي نمائیم تا مشخص شود كه آیا مي تواند سطح هموگلوبین
خود را در حدود 7گرم در دسي لیتر نگه دارد یا خیر ،و
اگر سطح هموگلوبین بیمار به كمتر از 7گرم در دسي لیتر
رسید و یك هفته یا بیشتر نیز در همین حد باقي ماند،
تزریق خون را شروع مي نمائیم.
تاالسمي ماژور (آنمي كولیز)
در خصوص برنامه تزریق خون به این بیماران به نكات زیر
باید توجه نمود:
الف) اندازه طحال ،وضعیت رشد و تغییر چهره.
ب) تزریقات خون باید به طور ((منظم)) و ((مكرر)) انجام
شود به طوریكه سطح هموگلوبین بیمار قبل از هر تزریق
حدود 5/9-5/10گرم درصد باشد و مضافا ً مغز استخوان
بیمار حتي المقدور خاموش بماند به طوریكه تعداد
گلبولهاي قرمز هسته دار در خون محیطي كمتر از
100/5باشد.
تاالسمي ماژور (آنمي كولیز)
ج) قبل از شروع برنامه تزریق خون الزم است حتي االمكان
گروههاي خوني فرعی در بیمار بررسي شود و خونهاي
تزریقي بر اساس این آنتي ژنها كراس مچ شوند تا
آلوایمنی نسبت به گروههاي فرعي خوني ازبروز
اجتناب گردد .در بیماراني كه تزریق خون قبل از سه
سالگي شروع شده شانس بروز كمتر بوده است.
تاالسمي ماژور (آنمي كولیز)
د) در تمام بیماران از خون پک تازه ( 4-5روزه) استفاده
شود.
ه) بهتر است در تمام بیماران خون با فیلترهاي مخصوص
تزریق شود .باید دانست كه استفاده از خون شسته شده
در تمام بیماران لزومي ندارد ،بلكه در صورت بروز
واكنش هاي تب زا ( آن هم 2-3بار به تائید پزشك
مجرب) ،یا بروز واكنشهاي همولیتیك ،و موارد نادر
دیگر ،مي توان از خون شسته شده استفاده كرد.
تاالسمي ماژور (آنمي كولیز)
و) سطح هموگلوبین بیمار پس از تزریق ( یك ساعت یا
بیشتر) نباید بیش از 5/15 -16گرم درصد شود (لذا الزم
است هموگلوبین پس از هر تزریق اندازه گیري و ثبت
شود) ،زیرا در غیر این صورت غلظت (چگالي) خون
افزایش یافته و احتمال ترومبوز و كاهش اكسیژن رساني
به بافتها را بیشتر مي كند.
تاالسمي ماژور (آنمي كولیز)
ز) حجم تزریق خون را مي توان بر اساس مقدار هموگلوبین
به صورت زیر محاسبه كرد:
هموگلوبین بیش از 10تا 12گرم درصد 10 :سانتیمتر
مكعب در ازاي هر كیلوگرم وزن ،یكبار تزریق .
هموگلوبین 7تا 10گرم درصد 15 :سانتي متر مكعب در
ازاي هر كیلوگرم وزن ،یكبار تزریق.
هموگلوبین 5تا 7گرم درصد 10 :سانتي متر مكعب در
ازاي هر كیلوگرم وزن ،در دو روز متوالي ،همراه
باالزیکس ،نیمساعت قبل از تزریق خون
تاالسمي ماژور (آنمي كولیز)
همـــوگلوبین كمتر از 5گرم درصد :بهتر است بیمار در
بیمارستان بستري شده و از فرمول زیر استفاده شود:
Wt x Hb x 2.2
پس از اینكه مقدار هموگلوبین به بیش از 5گرم درصد رسید
بر اساس دستورات قبلي عمل مي كنیم.
ضمنا ً در بعضي از منابع اشاره شده كه در یك روز بیش از
15سانتي متر مكعب در ازاي هر كیلوگرم وزن (بیش از
دو واحد) خون تزریق نشود.
تاالسمي ماژور (آنمي كولیز)
معموالً پس از تزریق خون (با حجم و سرعت مذكور درفوق) مقدار هموگلوبین بیمار هفته اي 1گرم درصد یا
روزانه %1كاهش مي یابد ،البته به شرط اینكه بیمار به
پرکاری طحال نشده باشد .با این توصیف مي توان فواصل
تزریق خون و یا مراجعه بعدي را تعیین كرد.
تاالسمي ماژور (آنمي كولیز)
علل افزایش نیاز به تزریق خون (بجز پرکاری طحال) :
- )1اگر افزایش نیاز بیمار به تزریق خون را فقط بر اساس فواصل
تزریق خون در نظر بگیریم (كه مثالً قبالً هر 4هفته تزریق مي
كرده و اكنون به هر 2هفته تقلیل یافته) و حجم خون تزریقي را
به طور دقیق محاسبه نكنیم ممكن است دچار اشتباه شویم ،زیرا
ممكن است بیمار در هر بار تزریق حجم كافي خون را دریافت نمي
كند (به علت كمبود خون یا عدم دسترسي به بیمارستان و )...و
ما اشتباها ً آن را به افزایش نیاز بیمار تفسیر كنیم ،لذا الزم است
حجم خون تزریقي در هر بار و فاصله تزریق ها به طور دقیق در
پرونده بیمار ثبت و ضبط شوند.
تاالسمي ماژور (آنمي كولیز)
-)2ممكن است افزایش نیاز بیمار به خون ( آن هم افزایش
واقعي نه كاذب) به علت بروز آلوایمنی باشد نه به علت
كه در این صورت درمان اولیه آن پرکاری طحال
استفاده از داروهاي كاهش دهنده ایمني (مانند استروئید)
است نه طحال برداري ،لذا الزم است قبل از برداشتن
طحال تستهاي كومبز مستقیم و غیر مستقیم و در صورت
لزوم اسکرین آنتی بادی انجام شود.
تاالسمي ماژور (آنمي كولیز)
)3كاهش اسید فولیك مي تواند علت افزایش واقعي نیاز
بیمار به خون باشد ،لذا الزم است قبل از طحال برداري با
اندازه گیري سطح فوالت سرم یا حتي انجام آسپیراسیون
مغز استخوان این مسئله روشن شود ،زیرا در این صورت
درمان بیمار استفاده از قرص اسید فولیك است نه طحال
برداري .البته چنانكه بعداً نیز ذكر خواهد شد اگر بیمار به
طور مرتب و مكرر حجم كافي و مناسب خون دریافت مي
كند نیازي به استفاده روتین از قرص اسید فولیك ندارد.
تاالسمي ماژور (آنمي كولیز)
-4بروز كریز آپالستیك به علل مختلف از جمله عفونت با
پارووویروس مي تواند علت افزایش نیاز به خون باشد،
در این صورت باید با تستهاي خاصي از جمله انجام
كامل و آسپیراسیون مغز استخوان* این عامل نیز CBC
رد شود.
-5عفونتها مي توانند نیاز به خون را به طور مقطعي
افزایش دهند ،لذا الزم است بیمار از نظر عفونت
دستگاههاي مختلف بدن ارزیابي شود.
تاالسمي ماژور (آنمي كولیز)
)1فیلتر و انواع آن
)2خون شسته و انواع آن
)3مقایسه فیلتر و خون شسته :د سترسی آسان،صرفه جوئی،
بهره وری بیشتر،آلودگی کمتر،هزینه کمتر
)4گیر کرد ن فیلتر
)5محاسبه حجم کیسه خون:وزن کیسه – 07/1 : 30
بتا -تاالسمي اینترمدیا
به طور كلي اندیكاسیونهاي
تزریق خود در این بیماران عبارتند از:
)1بیمار نتواند سطح هموگلوبین را حدود 7گرم درصد
حفظ كند .اگر یك تا دو هفته هموگلوین وي كمتر از 7گرم
درصد شد ،ابتدا باید مواردي چون پرکاری طحال و كمبود
اسید فولیك رد شوند ،و سپس تزریق خون شروع شود.
)2این بیماران معموالً در سنین باالتر نیاز به تزریق خون
خواهند یافت.
)3بروز شكستگي هاي پاتولژیك
بتا -تاالسمي اینترمدیا
)4بروز زخم ساق پاي مقاوم به درمان ،كه معموالً در
بالغین دیده مي شود.
)5وجود توده هائي از مغز استخوان ،و ایجاد عوارضي
چون فشار بر اعصاب یا بر نخاع
)6تغییر شدید چهره
)7اختالل در رشد
)8عوارض ترومبوتیک(؟)
بتا -تاالسمي اینترمدیا
)9در موارد كریز آپالستیك و عفونتهای حاد ممكن است به
طور موقت به تزریق خون نیاز پیدا كنند.
درموارد فوق اگر تزریق خون شروع شد باید شرایط ونكات مربوط به بیماران تاالسمي ماژور در مورد این
بیماران نیز رعایت شود،مانند تزریق منظم و مكرر خون و
...
احتمال بروز واکنشهای شدید ایمینولوژیک با اولین تزریق(بعلت نامعلوم) همراه با مثبت شدن کومبز و افت شدید
هموگلوبین.