Transcript 9.2.3 ความร่วมมือด้านบริการช่วยการค้นคว้า

รายวิชา 204215
การจัดการบริการสารสนเทศ
หน่ วยที่ 9
ความร่วมมือในงานบริการสารสนเทศ
โดย
อาจารย์ ดร.นฤมล รักษาสุข
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
1
9. ความร่วมมือในงานบริการสารสนเทศ
9.1 ความหมายและความสาคัญของความร่วมมือใน
งานบริการสารสนเทศ
9.2 ประเภทของความร่วมมือในงานบริการสารสนเทศ
9.3 ระดับของความร่วมมือในงานบริการสารสนเทศ
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
2
9.1 ความหมายและความสาคัญของความร่วมมือในงาน
บริการสารสนเทศ
9.1.1 ความหมายของความร่วมมือในงานบริการสารสนเทศ
9.1.2 ความสาคัญของความร่วมมือในงานบริการสารสนเทศ
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
3
9.1.1 ความหมายของความร่วมมือในงานบริการสารสนเทศ
ความร่วมมือในงานบริการสารสนเทศ หมายถึง การที่
สถาบันบริการสารสนเทศตัง้ แต่ 2 แห่งขึ้นไป ซึ่งอยูต่ ่างสังกัด
และมีงบประมาณของตนเองเป็ นเอกเทศ ร่วมมือกันอย่างเป็ น
ทางการหรือไม่เป็ นทางการในการดาเนิ นงานด้านใดด้านหนึ่ ง
หรือหลายด้าน เพือ่ ประโยชน์ต่อการบริการสารสนเทศและการ
ดาเนิ นงานร่วมกันของสถาบันบริการสารสนเทศ
4
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
9.1.2 ความสาคัญของความร่วมมือในงานบริการสารสนเทศ
• ช่วยให้ผูใ้ ช้สามารถเข้าถึงสารสนเทศได้กว้างขวางขึ้น
• ช่วยให้สถาบันบริการสารสนเทศจัดบริการได้อย่างมี
ประสิทธิภาพภายใต้ขอ้ จากัดด้านงบประมาณ
• ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทางานของสถาบันบริการ
สารสนเทศ โดยหลีกเลี่ยงการทางานซ้าซ้อน
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
5
.
9.2 ประเภทของความร่วมมือในงานบริการสารสนเทศ
9.2.1 ความร่วมมือด้านการควบคุมทางบรรณานุ กรม
(Cooperation on Bibliographic
Control)
9.2.2 ความร่วมมือด้านยืมระหว่างห้องสมุด
(Interlibrary Loan - ILL)
9.2.3 ความร่วมมือด้านบริการช่วยการค้นคว้า
(Reference Collaboration)
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
6
9.2.1 ความร่วมมือด้านการควบคุมทางบรรณานุ กรม
•
บรรณานุ กรม (Bibliography) หมายถึงบัญชีรายชื่อ
ทรัพยากรสารสนเทศรูปแบบต่าง ๆ ทัง้ ที่เป็ นสือ่ สิง่ พิมพ์
สือ่ โสตทัศน์และสือ่ อิเล็กทรอนิ กส์ ที่ได้รบั การรวบรวม
ไว้ดว้ ยกันอย่างเป็ นระบบ โดยมีหลักเกณฑ์สากล
ในการลงรายการทรัพยากรสารสนเทศแต่ละประเภท
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
7
9.2.1 ความร่วมมือด้านการควบคุมทางบรรณานุ กรม
•
การควบคุมทางบรรณานุ กรม (Bibliographic Control)
หมายถึง การดาเนิ นการเกี่ยวกับการรวบรวมรายการทรัพยากรสารสนเทศที่มีอยู่ในแหล่งต่าง ๆ ให้เป็ นระบบและครบถ้วนตาม
หลักเกณฑ์ท่เี ป็ นมาตรฐานสากล
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
8
9.2.1 ความร่วมมือด้านการควบคุมทางบรรณานุ กรม (ต่อ)
•
ผลผลิตของความร่วมมือด้านการควบคุมทางบรรณานุ กรม
ได้แก่ สหบรรณานุ กรมหรือสหรายการ (Union Catalog)
• ตัวอย่างของสหรายการได้แก่ ฐานข้อมูลสหรายการ (Union
Catalog) ของโครงการพัฒนาเครือข่ายระบบห้องสมุดใน
ประเทศไทย (Thai Library Integrated System-Thai LIS)
ฐานข้อมูล WorldCat ของ OCLC
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
9
9.2.1 ความร่วมมือด้านการควบคุมทางบรรณานุ กรม (ต่อ)
• ประโยชน์ของสหรายการในงานบริการสารสนเทศ คือ
เป็ นแหล่งข้อมูลสาหรับตรวจสอบรายการที่หอ้ งสมุดมี
เพือ่ ประกอบการตัดสินใจในการยืมระหว่างห้องสมุด
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
10
9.2.2 ความร่วมมือด้านยืมระหว่างห้องสมุด
(Interlibrary Loan - ILL)
• เป็ นการยืมหรือทาสาเนา
• ผ่านตัวกลาง (บรรณารักษ์, นักสารสนเทศ)
• มีขอ้ ตกลงอย่างเป็ นทางการ
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
11
9.2.3 ความร่วมมือด้านบริการช่วยการค้นคว้า
1) ความร่วมมือด้านบริการช่วยการค้นคว้าแบบดัง้ เดิม
(Traditional Reference Collaboration)
2) ความร่วมมือด้านบริการช่วยการค้นคว้าแบบดิจทิ ลั
(Digital Reference Collaboration)
เช่น Question Point ของ OCLC
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
12
QuestionPoint
• เป็ นระบบจัดการงานบริการตอบคาถามและช่วยการ
ค้นคว้าผ่านเว็บ ที่เอื้อให้ผูใ้ ช้บริการสามารถขอรับบริการ
ตอบคาถามและช่วยการค้นคว้าจาก OCLC ในลักษณะ
บริการตอบคาถามและช่วยการค้นคว้าเสมือน (Virtual
Reference)
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
13
9.2.3 ความร่วมมือด้านบริการช่วยการค้นคว้า (ต่อ)
• พัฒนาโดย OCLC และหอสมุดรัฐสภาอเมริกนั
• ผูใ้ ช้ตอ้ งสมัครเป็ นสมาชิกและมีค่าใช้จา่ ย
• ระบบจะรับคาถามและส่งไปยังบรรณารักษ์บริการช่วยการ
ค้นคว้าในท้องถิ่นที่เป็ นสมาชิกเพือ่ ให้บรรณารักษ์เลือกคาถาม
และหาคาตอบ
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
14
9.3 ระดับของความร่วมมือในงานบริการสารสนเทศ
.
9.3.1 ความร่วมมือระดับสถาบัน (In-campus Level)
9.3.2 ความร่วมมือระดับท้องถิ่น (Local Level)
9.3.3 ความร่วมมือระดับภูมิภาค (Regional Level)
9.3.4 ความร่วมมือระดับชาติ (National Level)
9.3.5 ความร่วมมือระดับนานาชาติ (International Level)
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
15
9.3.1 ความร่วมมือระดับสถาบัน (In-campus Level)
• เป็ นความร่วมมือระหว่างสถาบันบริการสารสนเทศ
ที่สงั กัดอยู่ภายใต้องค์กรเดียวกัน
• มักเป็ นสถาบันบริการสารสนเทศที่ใช้ระบบกระจายศูนย์
(Decentralization)
• ตัวอย่าง เช่น เครือข่ายห้องสมุดมหาวิทยาลัยนเรศวร
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
16
9.3.2 ความร่วมมือระดับท้องถิ่น (Local Level)
• เป็ นความร่วมมือระหว่างสถาบันบริการสารสนเทศที่ตง้ั อยู่ใน
ท้องถิ่นเดียวกัน
• ตัวอย่าง
- เครือข่ายสารสนเทศนครราชสีมา (NARINET)
- เครือข่ายห้องสมุดจังหวัดอุบลราชธานี
- เครือข่ายสารสนเทศนครศรีธรรมราช (LIGORNET)
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
17
9.3.2 ความร่วมมือระดับท้องถิ่น (Local Level)
- เครือข่ายห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา จังหวัดชลบุรี
- Illinois Library and Information Network
(ILLINET)
- Nort East Florida library Information
Network (NEFLIN)
- The Ohio Library and Information
Network (OhioLINK)
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
18
9.3.3 ความร่วมมือระดับชาติ (National Level)
• เป็ นความร่วมมือของสถาบันบริการสารสนเทศ
ประเภทเดียวกันหรือสาขาวิชาเดียวกันที่ตกลงดาเนิ นงาน
ร่วมกันอย่างกว้างขวางทัว่ ประเทศ
• ตัวอย่าง – ข่ายงานห้องสมุดมหาวิทยาลัยส่วนภูมิภาค
(PULINET)
• เครือข่ายห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษาเอกชน
19
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
9.3.3 ความร่วมมือระดับชาติ (National Level)
-
-
เครือข่ายห้องสมุดแพทย์แห่งชาติ (The National
Network of Libraries of Medicine- NN/LM)
เครือข่ายห้องสมุดวิจยั เพือ่ การศึกษาวิชาทหาร
(Military Education Research Library
Network)
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
20
9.3.4 ความร่วมมือระดับภูมิภาค (Regional Level)
• เป็ นความร่วมมือของสถาบันบริการสารสนเทศที่ตง้ั อยู่ใน
ภูมิภาคเดียวกัน เช่น ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉี ยงใต้
ภูมิภาคเอเชีย แปซิฟิค
• ตัวอย่าง
- โครงการเครือข่ายข้อมูลภูมิภาคตะวันตก
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
21
9.3.4 ความร่วมมือระดับภูมิภาค (Regional Level)

เครือข่ายสารสนเทศด้านการแพทย์ภมู ิภาคเอเชีย
ตะวันออกเฉี ยงใต้ (South-East Asian Medical
Information Center- SEAMIC)
 เครือข่ายสารสนเทศภาคพื้นเอเชียและแปซิฟิค
(Asia-Pacific Information Network)
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
22
9.3.5 ความร่วมมือระดับนานาชาติ (International Level)
• เป็ นความร่วมมือของสถาบันบริการสารสนเทศที่ขอบเขตความ
ร่วมมือครอบคลุมสถาบันบริการสารสนเทศที่ตง้ั อยู่ทวั ่ โลก
• มักเป็ นความร่วมมือในการจัดหา จัดเก็บ จัดทา
เครื่องมือช่วยค้นและให้บริการสารสนเทศเฉพาะด้าน
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
23
9.3.5 ความร่วมมือระดับนานาชาติ (International Level)
• ตัวอย่าง
- เครือข่ายสารสนเทศทางการเกษตรนานาชาติ
(International Information System for the
Agricultural Science and Technology – AGRIS)
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
24
9.3.5 ความร่วมมือระดับนานาชาติ (International Level)
- ระบบสารสนเทศทางสิง่ แวดล้อม (International
Referal System for Sources of Environmental
Information – INFOTERRA)
- เครือข่ายระบบสารสนเทศประชากร (Population
Information Network – POPIN)
- เครือข่ายระบบสารสนเทศกระบือ (International
Buffalo Information System)
IS 204215 การจัดบริการสารสนเทศ
c อ.ดร. นฤมล รักษาสุข
25