บทบาท จพ.เภสัชกรรมกับการพัฒนา ระบบจัดการยาเพื่อความปลอดภัยของผู้
Download
Report
Transcript บทบาท จพ.เภสัชกรรมกับการพัฒนา ระบบจัดการยาเพื่อความปลอดภัยของผู้
ั
บทบาท จพ.เภสชกรรมก
ับการพ ัฒนา
ระบบจ ัดการยาเพือ
่ ความปลอดภ ัยของผูบ
้ ริโภค
ว ันที่ 17-21 พฤษภาคม พ.ศ. 2553
ณ โรงแรมมาริไทม์ ปาร์ค แอนด์ สปา รีสอร์ท จ ังหว ัดกระบี่
1. ความปลอดภ ัยด้านยา ( Drug Safety )
- ความสาค ัญของการจ ัดการยาเพือ
่ ความปลอดภ ัยของ
ผูบ
้ ริโภค
- เป้าหมายของการทา Drug Safety
- การดาเนินการให้เกิดความปลอดภ ัย High Alert Medication
- การดาเนินการเพือ
่ ลดความคลาดเคลือ
่ นทางยา ฯลฯ
2. แนวทางความปลอดภ ัยด้านยาของ
ั
เจ้าพน ักงานเภสชกรรม
่ ยสง
่ เสริมให้เกิด 5 R
- ชว
Right Patient
Right Drug
Right Dose
Right Time
Right Route
้ าทีถ
้ งต้นในการใชย
- การให้คาแนะนาเบือ
่ ก
ู ต้อง
1. ความปลอดภ ัยด้านยา ( Drug Safety )
- ความสาค ัญของการจ ัดการยาเพือ
่ ความปลอดภ ัยของ
ผูบ
้ ริโภค
- เป้าหมายของการทา Drug Safety
- การดาเนินการให้เกิดความปลอดภ ัย High Alert Medication
- การดาเนินการเพือ
่ ลดความคลาดเคลือ
่ นทางยา ฯลฯ
เป้าหมายของ drug Safety
1. ลดความคลาดเคลือ
่ นทางยา
้ า
ี่ งทีจ
้ จากการใชย
2. ป้องก ันความเสย
่ ะเกิดขึน
้ า
3. ลดอาการไม่พงึ ประสงค์ทรี่ น
ุ แรงจากการใชย
4. ลดการเกิดการแพ้ยาซา้
5. พ ัฒนาระบบการรวบรวมข้อมูลและจ ัดการกรณีเกิด
อาการไม่พงึ ประสงค์จากยา
การพ ัฒนามาตรฐานความปลอดภ ัยด้านยาของผูป
้ ่ วย โรงพยาบาลหนองคาย
Available from: http://hospital.moph.go.th/nongkhai/doc/pharmacy.ppt
ต ัวชวี้ ัดการพ ัฒนา
1. ระด ับมาตรฐานความปลอดภ ัยด้านยาตามเกณฑ์
กระทรวงสาธารณสุข
2. อ ัตราการเกิดความคลาดเคลือ
่ นทางยา
้ า
3. อ ัตราการเกิดอาการไม่พงึ ประสงค์จากการใชย
4. อ ัตราการเกิดการแพ้ยาซา้
ี ชวี ต
5. รายงานเหตุการณ์ทท
ี่ าให้ผป
ู ้ ่ วยเสย
ิ พิการ
้ ทีเ่ ป็นผลจากยา
หรือ นอนโรงพยาบาลนานขึน
6. จานวนหน่วยงานทีร่ ายงานและจานวนรายงาน
การพ ัฒนามาตรฐานความปลอดภ ัยด้านยาของผูป
้ ่ วย โรงพยาบาลหนองคาย
Available from: http://hospital.moph.go.th/nongkhai/doc/pharmacy.ppt
ต ัวชวี้ ัดการพ ัฒนา
1. ระด ับมาตรฐานความปลอดภ ัยด้านยาตามเกณฑ์
กระทรวงสาธารณสุข
2. อ ัตราการเกิดความคลาดเคลือ
่ นทางยา
้ า
3. อ ัตราการเกิดอาการไม่พงึ ประสงค์จากการใชย
4. อ ัตราการเกิดการแพ้ยาซา้
ี ชวี ต
5. รายงานเหตุการณ์ทท
ี่ าให้ผป
ู ้ ่ วยเสย
ิ พิการ
้ ทีเ่ ป็นผลจากยา
หรือ นอนโรงพยาบาลนานขึน
6. จานวนหน่วยงานทีร่ ายงานและจานวนรายงาน
การพ ัฒนามาตรฐานความปลอดภ ัยด้านยาของผูป
้ ่ วย โรงพยาบาลหนองคาย
Available from: http://hospital.moph.go.th/nongkhai/doc/pharmacy.ppt
แนวทางการป้ องกันการแพ้ยาซ้า
1. แพทย์ จะต้ องดูประวัตกิ ารแพ้ ยาของผู้ป่วย ก่ อนสั่ งจ่ ายยา
หาก
ตั้งใจจะสั่ งยาทีผ่ ู้ป่วยมีประวัตกิ ารแพ้ ด้ วยเหตุผลทางการรักษา
ให้ ระบุให้ ชัดเจนในใบสั่ งยา
นโยบายความปลอดภ ัยด้านยาของโรงพยาบาลมหาราชนครศรีธรรมราช,
Available from:
http://www.mnst.go.th/dicpharmacy/INFORMATION/DAS/Drug%20system%20policy.ppt
แนวทางการป้ องกันการแพ้ยาซ้า
2. พยาบาลจะต้ องถามประวัตกิ ารแพ้ยา หรือดูประวัตกิ ารแพ้ ยาของผู้ป่วย
ทุกรายก่ อนการบริหารยาแก่ ผู้ป่วย หากพบประวัตกิ ารแพ้ ยารายใหม่
- กรณีผู้ป่วยนอกให้ ส่งผู้ป่วยมาพบเภสั ชกรทุกครั้งเพือ่ เก็บข้ อมูลใน
คอมพิวเตอร์ และเปลีย่ นปกเวชระเบียน
- กรณีผู้ป่วยในให้ พยาบาลโทรศัพท์ แจ้ งเภสั ชกรประจาตึกไป
สั มภาษณ์ ประวัตแิ พ้ ยาและเก็บข้ อมูลให้ ผู้ป่วย
นโยบายความปลอดภ ัยด้านยาของโรงพยาบาลมหาราชนครศรีธรรมราช,
Available from:
http://www.mnst.go.th/dicpharmacy/INFORMATION/DAS/Drug%20system%20policy.ppt
แนวทางการป้ องกันการแพ้ยาซ้า
3. เภสั ชกร --> ก่ อนจ่ ายยาเภสั ชกร จะถามประวัตกิ ารแพ้ยาของผู้ป่วย
ทุกราย
- หากพบผู้ป่วยมีประวัตแิ พ้ ยาทีย่ งั ไม่ มีข้อมูลในคอมพิวเตอร์
เภสั ชกรจะสั มภาษณ์ และเก็บประวัติแพ้ยาในคอมพิวเตอร์ เพือ่
เตือนไม่ ให้ สั่งยาทีแ่ พ้ซ้า พร้ อมแนะนาผู้ป่วยให้ นาเวชระเบียนมา
เปลีย่ นปกเวชระเบียนเป็ นสี ชมพู
นโยบายความปลอดภ ัยด้านยาของโรงพยาบาลมหาราชนครศรีธรรมราช,
Available from:
http://www.mnst.go.th/dicpharmacy/INFORMATION/DAS/Drug%20system%20policy.ppt
1. ความปลอดภ ัยด้านยา ( Drug Safety )
- ความสาค ัญของการจ ัดการยาเพือ
่ ความปลอดภ ัยของ
ผูบ
้ ริโภค
- เป้าหมายของการทา Drug Safety
- การดาเนินการให้เกิดความปลอดภ ัย High Alert Medication
- การดาเนินการเพือ
่ ลดความคลาดเคลือ
่ นทางยา ฯลฯ
ยาทีม่ ีความเสี่ยงสูง
High - Alert Drug
คาจากัดความ
• ยาทีม่ ีความเสี่ ยงสู งทีจ่ ะก่ อให้ เกิดอันตรายหรือ
ผลเสี ยต่ อผู้ป่วย หากมีความผิดพลาดในการใช้ ยา
ตัวอย่ างยาทีม่ ีความเสี่ยงสูง
• Adrenergic agonists
• Bensodiazepines
• Chemotherapeutic
agents
• Chloral hydrate
• Digoxin
• Heparin
• Insulin
• Intravenous calcium
• Intravenous
magnesium
• Lidocaine
• Narcotics and
Opiates
• Neuromuscular
blocking agents
• Oral hypoglycemic
agents
• Phosphate salts
• Potassium chloride
• Streptokinase
• Theophylline
• Warfarin
ทบทวนระบบการเฝ้าระวัง High Alert Drug
ชื่อ-สกุลผูป้ ่ วย…………………..…………………….
HN……………………………AN………………..……
ROOM……………………………………......…………
โรงพยาบาลเซนต์ หลุยส์
Saint Louis Hospital
215 ถนนสาทรใต้ เขตสาทร กรุงเทพฯ โทร 026755000
บันทึกการเฝ้ าระวังการใช้ HIGH ALERT DRUG
DOPAMINE
ชื่อยา
ขนาดยาที่ใช้
วิธีการที่ให้
ข้ อบ่ งใช้ สาหรับผู้ป่วย
รายนี ้
Keep Blood Pressure > ………… mmHg
Keep Renal Blood Flow
อื่นๆ……………………………………………
การติดตาม
ประเมิน BP, HR หรือชีพจร หลังเริ่มยา และเมื่อปรับขนาดยา ทุก 15-30 นาที จนกระทั่งได้ ผลตามแผนการรักษา หลังจากนัน้ ประเมินทุก 1-2 ชม.
ประเมินปริมาณ urine output ทุก 1-2 ชั่วโมง
EKG monitor ถ้ าให้ ในอัตรา > 30 mcg/kg/min
สังเกตผิวหนัง และหลอดเลือกบริเวณที่ให้ ยา
ตรวจสอบปริมาณการไหลของสารละลาย ทุก 1 ชั่วโมง
เปลี่ยนสารละลายทุก 24 ชั่วโมง เริ่มให้ เมื่อวันที่………………………. เวลา……………………………
วันที่ใช้ ยา
………./…………/………..
………./…………/………..
………./…………/………..
ผลข้ างเคียงที่พบ
หัวใจเต้ นเร็ว ……….. ครัง้ /นาที
ปั สสาวะออกมาก
ปั สสาวะน้ อย
เนือ้ ตายเนื่องจากการรั่วของสารละลายออกจากเส้ นเลือด
อื่นๆ ……………….
หัวใจเต้ นเร็ว ……….. ครัง้ /นาที
ปั สสาวะออกมาก
ปั สสาวะน้ อย
เนือ้ ตายเนื่องจากการรั่วของสารละลายออกจากเส้ นเลือด
อื่นๆ ……………….
หัวใจเต้ นเร็ว ……….. ครัง้ /นาที
ปั สสาวะออกมาก
ปั สสาวะน้ อย
เนือ้ ตายเนื่องจากการรั่วของสารละลายออกจากเส้ นเลือด
อื่นๆ ……………….
ผลลัพธ์ ในการใช้ ยา
ไม่ พบผลข้ างเคียง และพิษของยา
ให้ ผลตามแผนการรักษาเมื่อปรับขนาดยาเท่ ากับ………..…
สามารถควบคุม BPได้ เท่ ากับ……........ mmHg หรือมีปริมาณ
ปั สสาวะเท่ ากับ……… ml/hr
พบผลข้ างเคียงที่เป็ นอันตราย คือ
อัตราการเต้ นหัวใจเพิ่มขึน้ > 50%
urine output ออกน้ อย ………… ml/hr
urine output ออกมาก ………… ml/hr
ให้ ยาในขนาดสูงแล้ ว(>30 mcg/kg/min) BPไม่ เพิ่มขึน้
อื่นๆ…………………………….
ไม่ พบผลข้ างเคียง และพิษของยา
ให้ ผลตามแผนการรักษาเมื่อปรับขนาดยาเท่ ากับ………..…
สามารถควบคุม BPได้ เท่ ากับ……........ mmHg หรือมีปริมาณ
ปั สสาวะเท่ ากับ……… ml/hr
พบผลข้ างเคียงที่เป็ นอันตราย คือ
อัตราการเต้ นหัวใจเพิ่มขึน้ > 50%
urine output ออกน้ อย ………… ml/hr
urine output ออกมาก ………… ml/hr
ให้ ยาในขนาดสูงแล้ ว(>30 mcg/kg/min) BPไม่ เพิ่มขึน้
อื่นๆ…………………………….
ไม่ พบผลข้ างเคียง และพิษของยา
ให้ ผลตามแผนการรักษาเมื่อปรับขนาดยาเท่ ากับ………..…
สามารถควบคุม BPได้ เท่ ากับ……........ mmHg หรือมีปริมาณ
ปั สสาวะเท่ ากับ……… ml/hr
พบผลข้ างเคียงที่เป็ นอันตราย คือ
อัตราการเต้ นหัวใจเพิ่มขึน้ > 50%
urine output ออกน้ อย ………… ml/hr
urine output ออกมาก ………… ml/hr
ให้ ยาในขนาดสูงแล้ ว(>30 mcg/kg/min)BPไม่ เพิ่มขึน้
อื่นๆ…………………………….
การรายงานแพทย์
ไม่ รายงาน(ได้ ผลตามแผนการรักษา)
รายงาน เนื่องจาก………………….. เมื่อ
เวลา……………………………
ไม่ รายงาน (ได้ ผลตามแผนการรักษา)
รายงาน เนื่องจาก………………….. เมื่อ
เวลา……………………………
ไม่ รายงาน (ได้ ผลตามแผนการรักษา)
รายงาน เนื่องจาก………………….. เมื่อ
เวลา……………………………
ผู้บันทึก
High alert drug card
DOPAMINE
รูปแบบยา DOPAMINE 250 mg /10 ml , 50 mg /5 ml
ข้ อบ่ งใช้ ใช้ เพิม่ ความดันโลหิตในผู้ป่วยทีร่ ะบบไหลเวียนโลหิตไม่ คงที่ เช่ น septic shock หรือหัวใจวาย
วิธีใช้
ต้ องเจือจางยาก่ อนใช้ โดยใช้ D5W, D5S/2, D5S, NSS หรือ LR ให้ ได้ ความเข้ มข้ นอย่ างต่า
800 mcg (0.8 mg) ต่ อ ml นา้ ยาทีเ่ จือจางแล้ วต้ องใช้ ให้ หมดภายใน 24 ชั่วโมง ห้ ามผสมร่ วมกับ
sodium bicarbonate
อาการข้ างเคียง
หัวใจเต้ นเร็ว และข้ อควรระวัง หัวใจเต้ นผิดจังหวะ เนือ้ ตายเป็ นแผล หากเกิดการ
รั่วของยาออกนอกเส้ นเลือด
การติดตาม BP, HR หลังเริ่มยา หรือปรับขนาดยาทุก 15-30 นาที จนกระทัง่ ได้ ผลหลังจากนั้นติดตามทุก
1-2 ชั่วโมง
URINE OUTPUT ทุก 1-2 ชั่วโมง
EKG MONITOR กรณีให้ ยาขนาดความเข้ มข้ นสู ง
บทบาทของพยาบาล ติดตาม BP, HR, URINE OUTPUT
ตรวจสอบอัตราการไหลให้ เป็ นไปตามแผนการรักษาอย่ างน้ อยทุก 1 ชั่วโมง
ควรใช้ เครื่องควบคุมอัตราไหล(Infusion pump)ทุกครั้ง
ดูแลไม่ ให้ เกิดการรั่วของยาออกนอกเส้ นเลือด
สติ๊กเกอร์ สะกิดใจ ปลอดภัยผู้รับ
จัดทำโดย
นำย ชัยวัฒน์ รุ่งจำรัส
ตำแหน่ ง เจ้ำพนักงำนเภสัชกรรม
งานบริการจ่ ายยาผู้ป่วยใน กลุ่มงานเภสั ชกรรม
หลักการและเหตุผล
เนื่ องจากปัจจุบันยาเป็นสิ่งจาเป็นสาหรับการ
รักษาผูป้ ่ วย การใช้ยาฉีดเป็นวิ ธีหนึ่งในการรักษา
ผูป้ ่ วย งานบริก ารเภสัช กรรมผูป้ ่ วยในกล มุ่ งาน
เภสัชกรรม ได้จดั ทาสติ๊ กเกอร์และวิ ธีการบริหาร
ยาฉี ด ขึ้ นเพื่ อ ที่ จ ะได้น าไปใช้ป ระโยชน์ ใ น การ
ปฏิบตั ิ งานและทาให้เกิดความปลอดภัยในการฉีด
ยาให้ก บั ผูป้ ่ วย ซึ่ ง จะส่ง ผลให้ผ ป้ ู ่ วยได้ร บั ความ
ปลอดภัยจากการใช้ยาต่อไป
วัตถุประสงค์
- เพือ
่ พ ัฒนาบุคลากรภายในองค์กรให้ม ี ความรู ้
้ ามากขึน
้
ความเข้าใจเกีย
่ วก ับการใชย
้ ก ับผูป
- เพือ
่ ป้องก ันข้อผิดพลาดทีอ
่ าจเกิดขึน
้ ่ วย
เป้ าหมาย
- เจ้ าหน้ าทีป่ ระจาหอผู้ป่วยมีความรู้ ความเข้ าใจในการ
บริหารยาทีถ่ ูกต้ อง
- ผู้ป่วยได้ รับการบริหารยาทีถ่ ูกต้ องและปลอดภัย
ประโยชน์ ที่ได้ รับ
- ผู้ป่วยได้ รับการบริหารยาฉีดอย่ างถูกต้ องและปลอดภัย
- บุคลากรภายในองค์ กร มีความรู้ ความเข้ าใจเกีย่ วกับการ
บริหารยาฉีดมากขึน้
ขั้นตอนการดาเนินการ
ประชุมหาแนวทางแก้ ไข
จัดกลุ่มยาทีจ่ ะต้ องทาการติดสติก๊ เกอร์
จัดทาสติก๊ เกอร์ ติดที่ หลอดยา เพือ่ ให้ เจ้ าหน้ าที่ห้องยาและเจ้ าหน้ าที่
ประจาหอผู้ป่วยทราบ
จัดแยกตู้ยาแบ่ งตามกลุ่มทีต่ ดิ สติก๊ เกอร์
• จัดทาแบบสอบถามเจ้ าหน้ าที่ห้องยาและเจ้ าหน้ าที่ประจาหอผู้ป่วยก่ อน
และหลังการให้ ข้อมูลแนะนา
จัดทาแผ่ นป้ายแนะนาวิธีการใช้ ยา และข้ อควรระวัง
ประเมินและสรุ ปผล
ผลที่คาดว่ าจะได้ รับ
เจ้ าหน้ าทีห่ ้ องยาและเจ้ าหน้ าทีป่ ระจาหอผู้ป่วยมีความรู้ ในการ
ใช้ ยาทีถ่ ูกต้ อง
เจ้ าหน้ าทีป่ ระจาหอผู้ป่วยทีท่ ราบวิธีการบริหารยาฉีดจาก
ร้ อยละ90
เจ้ าหน้ าทีม่ คี วามรอบครอบและระมัดระวังในการใช้ ยาเพิ่มขึน้
ผู้ป่วยได้ รับยาฉีดอย่ างถูกต้ องและปลอดภัย
้ า้ ม IV push
ยาใดต่อไปนีห
1. Vancomycin (vancocin, edicin)
2. Potassium chloride (KCl)
3. Dopamine ()
4. Gentamicin (genta)
5. Fluimucil (IV)
6. Quinine (IV)
ระยะเวลาการดาเนินการ
เดือน ธันวาคม 2551 – เมษายน 2552
ก่อนทาการติด
สติ๊กเกอร์/แยกต ้ ู
ตัวอย่างการติดสติ๊กเกอร์
ตย้ ู าห้าม IV Push/กลมุ่ เสี่ยง
ตูย้ าห้าม
IV Push
ตย้ ู ากลมุ่ เสี่ยง
ตารางแบบทดสอบการบริ หารยาฉี ดก่อนดาเนินการ
จากผูก้ รอกแบบทดสอบ 170 ราย
160
180
140
160
120
ไม่แนะนำให ้ฉีดIV Push
140
ไม่แนะนำให ้ฉีด IV Push
100
ยำกลุม่ เสีย่ ง
120
ยำกลุม่ เสีย่ ง
100
80
ไม่แนะนำให ้ฉีด IV
Push/ยำกลุม่ เสีย่ ง
60
60
ไม่ทรำบ
20
20
0
0
ไม่ทรำบ
Da
l
a
Va cin
-c
nc
o
i
Pa my nj
c
ra
ce in in
ta
j
Vi
tam mo
in l inj
B
Ne
tr o co i
n
m
yc j
in
Fl
um in j
uc
Qu il in
j
in
in e
Ba
A
in j
cin mik
( B acin
ac
i
tem n j
in
Fe j )
na
c
Lin inj
go
in j
OM
VI
40
Da
la
Va cin
-c
nc
o
i
Pa my nj
c in
ra
ce
ta in j
Vi
tam mo
in l inj
B
Ne
tr o co in
m
yc j
in
Fl
um in j
uc
Qu il in
j
in
in e
Ba
A
in j
cin mik
( B acin
ac
i
tem n j
inj
Fe
)
na
ci
Lin nj
go
in j
OM
VI
40
ก่ อนให้ ความรู้ ตอบถูกร้ อยละ 66.2
และไม่ ทราบร้ อยละ 8.77
ไม่แนะนำให ้ฉีด IV
Push/ยำกลุม่ เสีย่ ง
80
หลังให้ ความรู้ ตอบถูกร้ อยละ 98.33
และไม่ ทราบร้ อยละ 0.83
รายการยาทีไ่ ม่ แนะนาให้ IV Push 12 รายการ
ตารางแบบทดสอบการบริ หารยาฉี ดก่อนดาเนินการ
จากผูก้ รอกแบบทดสอบ 170 ราย
140
180
160
120
100
80
ไม่แนะนำให ้ฉีด IV Push
140
ไม่แนะนำให ้ฉีด IV Push
ยำกลุม่ เสีย่ ง
120
ยำกลุม่ เสีย่ ง
ไม่แนะนำให ้ฉีด IV
Push/ยำกลุม่ เสีย่ ง
60
ไม่ทรำบ
40
100
ไม่แนะนำให ้ฉีด IV
Push/ยำกลุม่ เสีย่ ง
80
60
ไม่ทรำบ
40
20
20
0
inj
ag
ne
siu
ciu
m
m
inj
Gl
uc
on
at
e
in j
Di
az
ep
am
inj
Di
l
an
So
tin
d.
Bi
inj
ca
rb
on
at
e
inj
Ad
en
oc
or
in
Co
j
rd
ar
on
e
inj
M
La
no
xin
Ca
l
Ca
l
M
La
no
xin
inj
ag
ne
siu
ciu
m
m
inj
Gl
uc
on
at
e
in j
Di
az
ep
am
inj
Di
l
an
So
tin
d.
Bi
inj
ca
rb
on
at
e
inj
Co
rd
ar
on
e
inj
Ad
en
oc
or
in
j
0
ก่ อนให้ ความรู้ ตอบถูกร้ อยละ 45.51
หลังให้ ความรู้ ตอบถูกร้ อยละ 69.83
และไม่ ทราบร้ อยละ 5.73
และไม่ ทราบร้ อยละ 0.14
รายการยาทีเป็ นยากลุ่มเสี่ ยง 8รายการ
ผลการดาเนินการ
เจ้ าหน้ าที่ห้องยาและเจ้ าหน้ าที่ประจาหอผู้ ป่วยมี
ความรู้ ในการใช้ ยาที่ถูกต้ อง พบเจ้ าหน้ าที่ประจาหอผู้ป่วยไม่
ทราบวิธีการบริ หารยาฉี ดก่ อนได้ รับข้ อมูลเฉลี่ยร้ อยละ 7.23
หลังได้ รับทราบข้ อมูลลดลงเป็ นร้ อยละ 0.42
พบเจ้ าหน้ าที่ประจาหอผู้ป่วยที่ทราบวิธีการบริหาร
ยาฉี ด ก่ อ นได้ รั บ ข้ อ มู ล เฉลี่ ย ร้ อ ยละ 62.87หลัง ได้ รั บ ทราบ
ข้ อมูลเพิม่ ร้ อยละ 89.04
ปัญหาและอุปสรรค
- สติ๊กเกอร์ที่ใช้ติดหลุดลอกจากหลอดยา
- จานวนยาที่ตอ้ งติดสติ๊กเกอร์มีปริ มาณมาก
- การจัดซื้ อสติ๊กเกอร์ ใช้ระยะเวลานาน
1. ความปลอดภ ัยด้านยา ( Drug Safety )
- ความสาค ัญของการจ ัดการยาเพือ
่ ความปลอดภ ัยของ
ผูบ
้ ริโภค
- เป้าหมายของการทา Drug Safety
- การดาเนินการให้เกิดความปลอดภ ัย High Alert Medication
- การดาเนินการเพือ
่ ลดความคลาดเคลือ
่ นทางยา ฯลฯ
Medication error
ความคลาดเคลือ
่ นทางยา
ความคลาดเคลื่อนทางยา
( Medication error)
เหตุการณ์ใดๆที่สามารถป้องกันได้ ที่อาจเป็ นสาเหตุ
หรือนาไปสูก่ ารใช้ยาที่ไม่เหมาะสม หรือเป็ น
อันตรายแก่ผปู ้ ่ วย
http://drug.pharmacy.psu.ac.th/wbfile/259254510362.doc
ความคลาดเคลื่อนทางยา
( Medication error)
เหตุการณ์ดงั กล่าวอาจจะเกี่ยวกับการปฏิบตั ิของ
ผูป้ ระกอบวิชาชีพ ผลิตภัณฑ์ กระบวนการ และ
ระบบ อันได้แก่ การสั ่งใช้ การสื่อสารคาสั ่ง การ
เขียนฉลาก/บรรจุ/ตัง้ ชื่อผลิตภัณฑ์ การผสม การ
จ่าย การกระจาย การให้ยา (หรือการบริหารยา)
การให้ขอ้ มูล การติดตาม และการใช้”
http://drug.pharmacy.psu.ac.th/wbfile/259254510362.doc
ประเภทของความคลาดเคลื่อนทางยา
กลุม่
Cat
NO ERROR
A
ERROR,
NO HARM
B
C
D
ผลของความคลาดเคลื่อน
เหตุการณ์ซึ่งมีโอกาสที่จะก่อให้เกิดความ
คลาดเคลื่อน
เกิดความคลาดเคลื่อนขึ้น แต่ไม่ถึงผูป้ ่ วย
เกิดความคลาดเคลื่อนกับผูป้ ่ วย แต่ไม่ทาให้
ผูป้ ่ วยได้รบั อันตราย
เกิดความคลาดเคลื่อนกับผูป้ ่ วย ต้องการการ
เฝ้ าระวังเพื่อให้มั ่นใจว่าไม่เกิดอันตรายแก่
ผูป้ ่ วย และ/หรือต้องมีการบาบัดรักษา
ประเภทของความคลาดเคลื่อนทางยา
กลุม่
ERROR,
HARM
Cat
E
F
ผลของความคลาดเคลื่อน
เกิดความคลาดเคลื่อนกับผูป้ ่ วย ส่งผลให้เกิด
อันตรายชั ่วคราว และต้องมีการบาบัดรักษา
เกิดความคลาดเคลื่อนกับผูป้ ่ วย ส่งผลให้เกิด
อันตรายชั ่วคราว และต้องนอนโรงพยาบาล
หรืออยูโ่ รงพยาบาลนานขึ้น
ประเภทของความคลาดเคลื่อนทางยา
กลุม่
ERROR,
HARM
Cat
G
H
ERROR,
DEATH
I
ผลของความคลาดเคลื่อน
เกิดความคลาดเคลื่อนกับผูป้ ่ วย ส่งผลให้
เกิดอันตรายถาวรแก่ผปู ้ ่ วย
เกิดความคลาดเคลื่อนกับผูป้ ่ วย ส่งผลให้
ต้องทาการช่วยชีวิต
เกิดความคลาดเคลื่อนกับผูป้ ่ วยซึ่งอาจจะ
เป็ นสาเหตุของการเสียชีวิต
ึ ษา
กรณีศก
- หญิงไทยคูอ
่ ายุ 80 ปี มาโรงพยาบาลด้วยอาการฉี่
่ั
แสบข ัด มีไข้ หนาวสน
- เนือ
่ งจากมาโรงพยาบาลหลายครงั้ แพทย์ก ังวล
้ ยา (piperacillin/tazobactam,
เกีย
่ วก ับการดือ
ertapenem (invanz), augmentin
(amoxycillin/clavulanic, dicloxacillin))
- จึงให้ piperacillin/tazobactam (tazocin)
ื้ ด ังนี้
- หล ังร ักษาได้สามว ันมีผลการเพาะเชอ
- Amikin
ื้ ไวต่อยา
เชอ
- Gentamicin
ื้ ไวต่อยา
เชอ
ื้ ไวต่อยา
- Ceftriaxone (Cef-3) เชอ
- Norfloxacin
้ ยา
ดือ
- Bactrim
้ ยา
ดือ
ท่ านจะเลือกยาใด ???
เหตุการณ์ตอ
่ มา...
- หล ังได้ยาเพียง 20 นาที ผูป
้ ่ วยความด ันโลหิตตก
แพทย์วน
ิ จ
ิ ฉ ัยผูป
้ ่ วยมีภาวะช็อค
- แพทย์ให้การฉีด adrenaline, CPM
๊ ก จากการ
- ย้อนประว ัติการร ักษา ผูป
้ ่ วยเคยภาวะชอ
ได้ร ับ ceftriaxone มี 2549
ท่านคิดว่าเหตุการณ์ด ังกล่าว
เป็น medication error หรือไม่
ถ้าเป็นท่านคิดว่าเหตุการณ์ด ังกล่าว
จ ัดอยูใ่ นระด ับอะไร
ประเภทของความคลาดเคลื่อนทางยา
กลุม่
ERROR,
HARM
Cat
E
F
ผลของความคลาดเคลื่อน
เกิดความคลาดเคลื่อนกับผูป้ ่ วย ส่งผลให้เกิด
อันตรายชั ่วคราว และต้องมีการบาบัดรักษา
เกิดความคลาดเคลื่อนกับผูป้ ่ วย ส่งผลให้เกิด
อันตรายชั ่วคราว และต้องนอนโรงพยาบาล
หรืออยูโ่ รงพยาบาลนานขึ้น
ความคลาดเคลือ่ นทางยาเกิดขึน้
ในขั้นตอนใดได้ บ้าง
ความคลาดเคลื่อนทางยา อาจแบ่งออกเป็ น
ความคลาดเคลื่อนในการสั ่งใช้ยา
คัดลอกคาสั ่งใช้ยา (Transcribing error)
ความคลาดเคลื่อนในการจ่ายยา (Dispensing error)
ความคลาดเคลื่อนในการให้ยา (Administration error)
(Prescribing error )
กรัณรัตน์ และคณะ, Veridian E – Journal , Silpakorn University ปี ท ี่ 2 ฉบับที่ 1 (สงิ หำคม 2552)
ประโยชน์: ลดความคลาดเคลื่อนทางยา
1.
การที่ผปู ้ ่ วยไม่ได้รบั ยาที่เคยใช้อยูอ่ ย่างต่อเนื่อง
2.
การที่ไม่ได้หยุดยาบางตัวก่อนเข้ารับการทาหัตถการบางอย่าง
3.
การที่ผปู ้ ่ วยไม่ได้รบั ยาที่เคยใช้อยูห่ ลังจากหยุดใช้ยาชั ่วคราว
4.
ผูป้ ่ วยได้รบั ยาซ้ าซ้อนเพราะไม่ทราบว่าแพทย์สั ่งเปลี่ยนยาแล้ว
5.
การได้รบั ยาซ้ าซ้อนกับยาที่ผปู ้ ่ วยซื้อกินเอง
6.
การลอกหรือรับคาสั ่งผิดพลาด
ประเภทของความคลาดเคลื่อนในการสั ่งใช้ยา
1. การสั ่งใช้ยาที่ผปู ้ ่ วยมีประวัตแิ พ้
2. การสั ่งใช้ยาในขนาดมากเกินไป หรือขนาดน้อยเกินไป
3. การสั ่งใช้ยาในรูปแบบที่ไม่เหมาะสม
4. การสั ่งใช้ยาที่มีปฏิกิริยากับยาอื่นที่ผูป้ ่ วยใช้อยูก่ ่อน
5. การสั ่งใช้ยาซ้ าซ้อน
6. การสั ่งใช้ยาที่มีวิถีทางให้ยาที่ไม่เหมาะสม
กรัณรัตน์ และคณะ, Veridian E – Journal , Silpakorn University ปี ท ี่ 2 ฉบับที่ 1 (สงิ หำคม 2552)
ประเภทของความคลาดเคลื่อนในการสั ่งใช้ยา
7. อัตราเร็วในการให้ยาไม่เหมาะสม
8. สั ่งใช้ยาที่ผปู ้ ่ วยไม่จาเป็ นต้องได้รบั
9. การเขียนคาสั ่งใช้ยาไม่สมบูรณ์ ไม่ครบถ้วน
10. การเขียนคาสั ่งใช้ยาด้วยลายมือที่อ่านไม่ออก
11. การเขียนคาสั ่งใช้ยา โดยใช้ตวั ย่อที่ไม่เป็ นสากล
กรัณรัตน์ และคณะ, Veridian E – Journal , Silpakorn University ปี ท ี่ 2 ฉบับที่ 1 (สงิ หำคม 2552)
ความคลาดเคลื่อนในการคัดลอกคาสั ่งใช้ยา
หมายถึง ความคลาดเคลื่อนของกระบวนการคัดลอกคาสั ่ง
ใช้ยา จากคาสั ่งใช้ยาต้นฉบับ ที่ผสู ้ ั ่งใช้ยาเขียน ซึ่งแบ่งได้
เป็ น 2 ประเภท คือ ความคลาดเคลื่อนจากการไม่ได้
คัดลอก และความคลาดเคลื่อนจากการคัดลอกผิด
กรัณรัตน์ และคณะ, Veridian E – Journal , Silpakorn University ปี ท ี่ 2 ฉบับที่ 1 (สงิ หำคม 2552)
ประเภทของความคลาดเคลื่อนในการจ่ายยา
1. การไม่จา่ ยยาตามแพทย์สั ่ง
2. จ่ายยาผิดชนิดหรือผิดขนาดความแรง
3. จ่ายยาผิดรูปแบบ
4. การคานวณขนาดยาผิด
5. จ่ายยาที่มีปฏิกิริยาระหว่างกัน
6. จ่ายยาที่ผปู ้ ่ วยมีขอ้ ห้ามใช้
กรัณรัตน์ และคณะ, Veridian E – Journal , Silpakorn University ปี ท ี่ 2 ฉบับที่ 1 (สงิ หำคม 2552)
ประเภทของความคลาดเคลื่อนในการจ่ายยา
7. จ่ายยาแล้วไม่ให้คาแนะนาที่เหมาะสม
8. จ่ายยาผิดจานวน
9. จ่ายยาให้ผปู ้ ่ วยผิดคน
10. จ่ายยาหมดอายุหรือเสื่อมสภาพ
11. ฉลากยาผิด
12. ภาชนะบรรจุไม่เหมาะสมหรือไม่ถูกต้อง
กรัณรัตน์ และคณะ, Veridian E – Journal , Silpakorn University ปี ท ี่ 2 ฉบับที่ 1 (สงิ หำคม 2552)
ประเภทของความคลาดเคลื่อนในการบริหารยา
1. การให้ยาแก่ผปู ้ ่ วยที่ทราบว่าแพ้ยานั้นโดยมีบนั ทึกประวัติ
แพ้ยาในแฟ้มประวัตขิ องผูป้ ่ วยชัดเจน
2. การให้ยาที่มีหลักฐานชัดว่าจะเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา
3. การเตรียมยา เช่น ผสมยาผิดความเข้มข้น
4. การให้ยาไม่ครบ (omission error) คือ ไม่ได้ให้ยานั้น
แก่ผปู ้ ่ วย
5. การให้ยาผิดชนิด (wrong drug error)
กรัณรัตน์ และคณะ, Veridian E – Journal , Silpakorn University ปี ท ี่ 2 ฉบับที่ 1 (สงิ หำคม 2552)
ประเภทของความคลาดเคลื่อนในการบริหารยา
6. การให้ยาซึ่งแพทย์ไม่ได้สั ่ง (unordered)
7. การให้ยาผูป้ ่ วยผิดคน (wrong patients)
8. การให้ยาผิดขนาด (wrong dose or wrong strength
error) เป็ นขนาดที่สูงหรือต ่ากว่าขนาดยาที่แพทย์ส ั ่ง
9. การให้ยาผิดวิถีทาง (wrong route error)
10. การให้ยาผิดเวลา (wrong time error) เป็ นความคลาด
เคลื่อนที่เกิดขึ้นจากการให้ยาผิดเวลา
กรัณรัตน์ และคณะ, Veridian E – Journal , Silpakorn University ปี ท ี่ 2 ฉบับที่ 1 (สงิ หำคม 2552)
ประเภทของความคลาดเคลื่อนในการบริหารยา
11. การให้ยามากกว่าจานวนครั้งที่สั ่ง (extra dose error)
12. การให้ยาในอัตราเร็วที่ผิด (wrong rate of
administration error)
13. การให้ยาผิดเทคนิค (wrong technique error) เช่น
ใช้เครื่องมือ หรืออุปกรณ์ในการให้ยาไม่ถูก
14. การให้ยาโดยขาดการติดตามผลหรืออาการผิดปกติ
กรัณรัตน์ และคณะ, Veridian E – Journal , Silpakorn University ปี ท ี่ 2 ฉบับที่ 1 (สงิ หำคม 2552)
หาข้อมูลยามาจาก...
ยาที่ผป
ู ้ ่ วยนามาจากบ้าน
การสัมภาษณ์
เวชระเบียน
สมุดประจาตัวผูป
้ ่ วยโรคเรื้อรัง
2. แนวทางความปลอดภ ัยด้านยาของ
ั
เจ้าพน ักงานเภสชกรรม
่ ยสง
่ เสริมให้เกิด 5 R
- ชว
Right Patient
Right Drug
Right Dose
Right Time
Right Route
้ าทีถ
้ งต้นในการใชย
- การให้คาแนะนาเบือ
่ ก
ู ต้อง
Right Patient ?
้
ท่านมีแนวทางอย่างไรในการป้องก ัน ME ทีอ
่ าจเกิดขึน
ื่ พร้อมนามสกุล
1. เรียกชอ
ื่ พร้อมนามสกุล เมือ
ื่ นีห
้ รือไม่
2. เรียกชอ
่ ผูป
้ ่ วยมา ถามว่าชอ
ื่ พร้อมนามสกุล เมือ
ื่ เอง
3. เรียกชอ
่ มาร ับยาให้ผป
ู ้ ่ วยทวนชอ
อีกครงั้
ื่ พร้อมนามสกุล เมือ
ื่ เอง
4. เรียกชอ
่ มาร ับยาให้ผป
ู ้ ่ วยทวนชอ
อีกครงั้ ถามยาเดิมทีเ่ คยกิน หรือ โรคประจาต ัว
้ หรือไม่ ???
เหตุการณ์เหล่านีเ้ คยเกิดขึน
ื่ และนามสกุลเดียวก ัน
ผูป
้ ่ วยมี ชอ
มาตรวจร ักษาพร้อมก ัน
้ ัวอย่างคาค้นว่า คุณ พิน
่ ชอ
ื่ ผูป
จากการสุม
้ ่ วย โดยใชต
พบว่า
ื่ พิน ไม่ตา
- มีคนชอ
่ กว่า 200-300 คน
- เมือ
่ สารวจนามสกุลทีเ่ หมือนก ัน
พิน นามสกุล ……….
มี 4 ราย มีอายุ
ื่ บิดา-มารดา
ชอ
- 55
- 84
มากทีส
่ ด
ุ ทีพ
่ บ 7 ราย
- 84
ื่ และนามสกุล
ทีม
่ ช
ี อ
- 90
เหมือนก ัน
ใบสง่ ั ยาที่
1
ใบสง่ ั ยาที่
2
ใบสง่ ั ยาที่
3
ใบสง่ ั ยาที่
4
2. แนวทางความปลอดภ ัยด้านยาของ
ั
เจ้าพน ักงานเภสชกรรม
่ ยสง
่ เสริมให้เกิด 5 R
- ชว
Right Patient
Right Drug
Right Dose
Right Time
Right Route
้ าทีถ
้ งต้นในการใชย
- การให้คาแนะนาเบือ
่ ก
ู ต้อง
บุปผา ศริ ริ ัศมี
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
ขอให้ทา่ นตอบคาถามด ังต่อไปนี้
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
ผลงานวิจัยทีจ่ ะนาไปสู่ การออกแบบการแก้ ปัญหา
ท่ านดูแล้ ว ท่ านมีแนวคิดอย่ างไร
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
้ าปฏิชวี นะของประชาชนในจ ังหว ัดนครปฐม,
บุปผา ศริ ริ ัศมี, พฤติกรรมสุขภาพในเรือ
่ งการใชย
ั
สถาบ ันวิจ ัยประชากรและสงคม
มหาวิทยาล ัยมหิดล, 2540,
Available from: http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr/Contents/Books/FullText/1997/207.pdf
ผลงานวิจัยทีจ่ ะนาไปสู่ การออกแบบการแก้ ปัญหา
ท่ านดูแล้ ว ท่ านมีแนวคิดอย่ างไร
ขอบคุณครับ