Transcript III miejsce – Ewelina Koziara

„Wymiary pracy biograficznej osób
z niepełnosprawnością ruchową nabytą
i wrodzoną”
Autor: mgr Ewelina Koziara
Promotor: dr Sylwia Urbańska
Uniwersytet Warszawski
Instytut Socjologii
Cel i przedmiot badań
Przedmiot badań
Biografie osób niepełnosprawnych analizowane pod kątem realizowanych karier
życiowych i zawodowych, a także procesów tożsamościowych, ze szczególnym
uwzględnieniem znaczenia momentu nabycia niepełnosprawności – porównanie
dwóch grup badanych osób.
Cel badań
Rozpoznanie wpływu jaki wywiera niepełnosprawność na życie osobiste i zawodowe
oraz tożsamość badanych:
 poznanie typów biografii osób niepełnosprawnych z uwzględnieniem biografii
życiowych oraz zawodowych,
 poznanie wpływu momentu nabycia niepełnosprawności na tożsamość jako osoby
niepełnosprawnej,
 poznanie wpływu momentu nabycia niepełnosprawności na sytuację życiową
i zawodową,
 poznanie pozostałych czynników wpływających na kształt drogi życiowej,
zawodowej oraz tożsamości badanych osób.
Podstawowe pytania badawcze
 Plany zawodowe przed utratą sprawności a plany ‘zweryfikowane’– jak wygląda
proces adaptacji do nowej sytuacji?
 Czy istnieją powtarzające się schematy ścieżek karier życiowych i zawodowych
niepełnosprawnych? Czy dostrzec można różnice między biografiami osób
z niepełnosprawnością wrodzoną i nabytą?
 Czy wpływ na przebieg drogi życiowej i zawodowej mają czynniki: osobiste,
społeczne, psychologiczne, instytucjonalne?
Zastosowane techniki badawcze
Metoda badawcza
 Metoda biograficzna
Technika badawcza
 Wywiad narracyjny
 Analiza autobiografii książkowych
Wnioski z badań i ich praktyczne wykorzystanie
 Różnice w procesach biograficznych osób z niepełnosprawnością wrodzoną oraz nabytą
ukazane na każdym z trzech wymiarów: życia osobistego, zawodowego oraz tożsamości →
połączenie wymiarów pozwala na dokładniejsze przyjrzenie się procesom biograficznym;
 Podział biografii na etapy – proces trajektorii → odniesienie do koncepcji trajektorii F.
Schütze pozwala na zaplanowanie działań dostosowanych do kolejnych etapów procesu;
 Nabycie niepełnosprawności jako punkt zwrotny– transformacja tożsamości, sposób
postrzegania niepełnosprawności, konieczność reorganizacji planów życiowych i
zawodowych;
 Odmienne uwarunkowania w procesie kształtowania swojej drogi życiowej, zawodowej i
tożsamości → kapitał osób niepełnosprawnych od urodzenia oraz z niepełnosprawnością
nabytą zdobywany w innych warunkach – mniej lub bardziej ograniczających;
 Relacja społeczeństwo-jednostka a wpływ na sposób postrzegania samego siebie (zmiany
definicji niepełnosprawności, interakcje jako lustro) → wpływ społeczeństwa, osób z
najbliższgo otoczenia ale też opinii publicznej;
 Problem ”piętna” i ”normalności” (E.Goffman) → zraniona tożsamość, tożsamość budowana
w poczuciu bycia gorszym – to inni partnerzy relacji narzucać mogą ograniczenia i stereotypy
mające z kolei wpływ na rozwój biografii jednostki ;
 Czynniki mające wpływ na kształtowanie się drogi życiowej i zawodowej oraz tożsamości
osób niepełnosprawnych → psychologiczne, instytucjonalne, indywidualne, społeczne.
Sugestie dla następnych badań i analiz
Skupienie uwagi na momencie przystosowania do niepełnosprawności nabytej –
zbadanie potrzeb danej grupy osób, a następnie zaplanowanie odpowiednich form
wsparcia:
 Psychologicznego
 Instytucjonalnego
Znalezienie źródeł negatywnych czynników mających wpływ na biografię jednostki
oraz stopniowe ich niwelowanie
Dziękuję za uwagę