Transcript การพยาบาล
กระบวนการพยาบาล: การ นาไปใช้ในคลินิก ดร.สุภาวดี นพรุจจินดา วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี วิชาชีพพยาบาล วิชาชีพแหง่ Professional Nurse • การปฏิบต ั ก ิ ารขัน ้ วิชาชีพ • องความรู ้ ์ • ทักษะ • ระบบการทางาน: กระบวนการ พยาบาล กระบวนการพยาบาล • กระบวนการพยาบาลเป็ นกรอบใน ก า ร ท า ง า น ข อ ง พ ย า บ า ล ใ ห้ ค ร อ บ ค ลุ ม แ ล ะ มี คุ ณ ภ า พ ประสิ ทธิภาพ • เป็ นเครื่อ งมือ และวิธ ีก ารที่ส าคัญ ของ วิ ช า ชี พ ก า ร พ ย า บ า ล ท า ใ ห้ ก า ร ปฏิบ ต ั ิก ารพยาบาลมีร ะบบน าไปสู่ การ แ ก้ ปั ญ ห า ท า ง ก า ร พ ย า บ า ล ช่ ว ย ใ ห้ ปัญหาของการนากระบวนการ พยาบาลมาใช้ • การใช้กระบวนการพยาบาลของพยาบาลวิชาชีพ โดยรวมอยูในระดั บน้อยทีส ่ ุด โดยมีการใช้ขัน ้ การ ่ ปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาลสูงทีส ่ ุด และขัน ้ การวางแผนการ พยาบาลตา่ ทีส ่ ุด* • การขาดความรูและทั กษะในการนากระบวนการ ้ พยาบาลมาใช้ในการปฏิบต ั งิ าน • ภาระงานมากไมสมดุ ลกับอัตรากาลัง ่ • แบบฟอรมมี ู แบบทีใ่ ช้งาย ่ รป ่ ์ การบันทึกซา้ ซ้อน ไมมี เอือ ้ อานวย • ขาดคูมื การเขีนรนราพั ยนวินนธ ิจฉัยทางการพยาบาล ่ อ*กฤษณา อน วัฒนเสน,ดวงเดือน ไชยน้อย,กมลพร น้อยคงคา,สมลักษณ ์ • ทัศนคติด**ดวงเดื านลบ ความส าคัญ์ มาตรฐานการพยาบาลและการผดุ งครรภ พ.ศ. 2549 (หมวดที่ 2 มาตรฐานการปฏิบต ั ก ิ าร พยาบาลและผดุงครรภ)์ มาตรฐานที่ 1 การใช้กระบวนการพยาบาล ในการปฏิบต ั ก ิ าร พยาบาลและ การผดุงครรภ ์ มาตรฐานที่ 2 การรัก ษาสิ ทธิผู้ ป่ วย จริย ธรรม และจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพ มาตรฐานที่ 3 การพัฒนาคุณภาพการปฏิบต ั ก ิ าร ปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาลและการ มาตรฐานที่ 1 การใช้กระบวนการ พยาบาลในการปฏิบต ั ก ิ าร พยาบาลและ การผดุงครรภ ์ 1.1 มีการใช้กระบวนการพยาบาล โดยพยาบาลวิชาชีพ 1.2 ใช้กระบวนการพยาบาลใน การดูแลผู้ป่วยทุกราย 1.3 มีแนวปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาลที่ ครอบคลุมผู้ใช้บริการ ทุกประเภท มาตรฐานที่ 1 การใช้กระบวนการพยาบาลในการ ปฏิบต ั ก ิ าร พยาบาลและการผดุงครรภ ์ 1.5 มีการบันทึกทางการพยาบาลทีแ ่ สดง ถึงการใช้กระบวนการพยาบาลและการ ปรับปรุงการปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาล 1 . 6 ผู้ ใ ช้ บ ริ ก า ร มี ส่ ว น ร่ ว ม ใ น ก า ร ตัดสิ นใจเกีย ่ วกับกิจกรรมพยาบาล 1.7 การประสานความรวมมื อของทีมการ ่ พยาบาลในการใช้กระบวนการพยาบาล 1.8 มีการประสานความรวมมื อของทีมสห ่ มาตรฐานคุณภาพโรงพยาบาล ฉบับฉลองสิ รริ าชสมบัตค ิ รบ 60 ปี ตอนที่ 2 ระบบงานสาคัญของ โรงพยาบาล ขอ ชาชีพ ้ 2 การกากับดูแลดานวิ ้ 2.1 การพยาบาล (ก) การบริหารการพยาบาล (ข) ปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาล ข. การปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาล (1) พยาบาลใช้ กระบวนการพยาบาลในการดู แ ล บุคคล ครอบครัว และชุ มชนเพือ ่ ให้บริการทีม ่ ี คุ ณ ภาพสูง เบ็ ด เสร็ จ ผสมผสาน และเป็ นองค ์ รวม โดยมีการประสานความรวมมื อกับวิชาชีพ ่ อืน ่ (2) พยาบาลให้การพยาบาลดวยความเคารพในสิ ทธิ ้ ผู้ป่วยและจริยธรรมวิชาชีพ (3) พยาบาลให้การพยาบาลบนพืน ้ ฐานของศาสตร ์ ทางการพยาบาลและการพยาบาลและศาสตร ที ์ ่ เกี่ย วข้ องที่ท น ั สมัย มีก ารติด ตามประเมิน ผล อยางเป็ นระบบ ่ (4) พยาบาลวางแผนการดู แ ลที่ส อดคล้ องกับ ภาวะ สุขภาพของผู้รับบริการตัง้ แตแรกรั บจนจาหน่าย ่ ความสาคัญของ กระบวนการพยาบาล** • แสดงเอกลักษณของวิ ชาชีพการพยาบาล ์ • แสดงศาสตรแห ่ ชาชีพการพยาบาล ์ งวิ • การพยาบาลมุงเน ่ ้ นทัง้ ตัวบุคคล (องค ์ รวม) • แสดงหลักฐานของการพยาบาลดวยการ ้ บันทึกทางการพยาบาล • แสดงเอกสิ ทธิแ์ ห่งวิชาชีพพยาบาล • เสริมสรางคุ ณภาพของการพยาบาล ้ ** ดร. พวงรัตน์ บุญญานุ รก ั ษ์ ความหมาย • กระบวนการพยาบาลเป็ นรูปแบบ หรือ แนวทางการให้การพยาบาล โดยพยาบาล ใช้ความรู้ ทักษะ ความเชือ ่ ในการ วินิจฉัยและรักษาภาวะทีเ่ กิดจากการ ตอบสนองตอปั ้ จริงหรือ ่ ญหาสุขภาพทีเ่ กิดขึน ทีม ่ โี อกาสจะเกิดขึน ้ ของผูรั ้ บบริการ (Iyer, 1994) • รูปแบบการคิดวิเคราะหและตั ดสิ นใจยางเป็ น ์ ่ ระบบซึง่ เป็ นสิ่ งสาคัญทีจ ่ ะนาไปสู่การ ปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาลทีม ่ รี ะสิ ทธิภาพ (Carpenito,2007) ความเป็ นมา • ปี 1955 คา วา่ “Nursing Process “ ถูกตัง้ ขึน ้ เมือ ่ โดย Hall • ปี 1967 หนังสื อกระบวนการพยาบาลเลมแรก ่ เขียนโดย Yura และ Walsh • ปี 1972- 1973 กระบวนการพยาบาลถูกกาหนด เป็ นกฎหมายทีพ ่ ยาบาล ทุกคนในประเทศ อเมริกาต้องปฏิบต ั ิ • ปี 1974 Gebbie and Lavin ไดแยกการวิ นิจฉัย ้ การพยาบาลออกมาเป็ นขัน ้ ตอนหนึ่งของ กระบวนการพยาบาล • หลังจากนั้นอเมริกาตระหนักถึงความสาคัญของการ ใช้กระบวนการพยาบาล จึงกาหนดให้ สถาบันการศึ กษาพยาบาลต้องสอนนักศึ กษาให้มี ประโยชน์ของกระบวนการ พยาบาล 1.ช่ วยก าหนดขอบเขตของวิช าชี พ พยาบาลได้ ชัด เจน เห็ น วัต ถุ ป ระสงค ของการพยาบาลที ่ ์ สอดคลองกั บวัตถุประสงคของที มสุขภาพ ้ ์ 2.เกิด การแก้ ปั ญ หาอย่ างกว้ างขวาง มีโ อกาส เลือกวิธแ ี ก้ปัญหาทีเ่ หมาะสมกับสถานการณ์ 2. ช่วยให้การปฏิบต ั พ ิ ยาบาลเป็ นระบบ เกิดความ เข้มแข็งและความมัน ่ คงของวิชาชีพพยาบาล 3. เกิดความพึงพอใจในการปฏิบต ั งิ าน มีความ ภูมใิ จในวิชาชีพ เพราะมองเห็ นเป้าหมายของ งานทีท ่ า 4. สร้างสมรรถภาพของการปฏิบต ั งิ านให้เป็ นที่ ยอมรับของสั งคมพยาบาลสั งคมของทีมสุขภาพ ประโยชนของกระบวนการพยาบาล ์ 6. เป็ นการปรับปรุงคุณภาพการพยาบาล ช่วยให้มีการติดตามประเมินผลแตละ ่ ขัน ้ ตอน 7. เกิดความกาวหน ้ าทางวิชาการ ้ เนื่องจากเปิ ดโอกาสให้พยาบาลใช้ ความสามารถในการพิสจ ู นสมมติ ฐานใน ์ การมองปัญหา 8. ผู้รับบริการเห็ นความสาคัญของพยาบาล และเห็ นบทบาทการช่วยเหลือของ พยาบาล 9. เกิดบรรยากาศความรักและเห็ นอกเห็ นใจ ประโยชนต อผู รั บ บริ ก าร ์ ่ ้ • ไดรั อเนื ้ บการดูแลอยางต ่ ่ ่ อง • ป้องกันความซา้ ซ้อนและหลงลืม ของพยาบาล • ไดรั ้ บการดูแลตามปัญหาเฉพาะ บุคคล • ผู้รับบริการมีส่วนรวมในการ ่ ประโยชนต ่ ์ อพยาบาล • มีความพึงพอใจในงาน • มีการเรียนรูอย อเนื ้ างต ่ ่ ่อง • มีความเชือ ่ มัน ่ ในตนเองมาก ขึน ้ • มีการมอบหมายงานชัดเจน ประโยชนต อวิ ช าชี พ ์ ่ •ส่งเสริมให้เกิดการ ทางานเป็ นทีม •เกิดการติดตอสื ่ ี ่ ่ อสารทีด ขึน ้ •ลดความขัดแยงในการ ้ คุณลักษณะของกระบวนการ พยาบาล 1.มีเป้าหมาย (Purposeful) เป็ นตัว ชี้ น าการปฏิ บ ัต ิ ผู้ ใช้ กระบวนการ พยาบาลต้ องก าหนดวัต ถุ ป ระสงค เชิ ์ ง พฤติกรรมของผู้รับบริการให้ชัดเจน 2.เป็ นระบบ (System) มีวธ ิ ก ี ารและ ขัน ้ ตอนทีช ่ ด ั เจนในการจัดการเพื่อให้ บรรลุเป้าหมาย และหลีกเลีย ่ งปัญหา ทีเ่ กีย ่ วข้องกับการดูแลทีบ ่ อกตอกั ่ นมา หรือการดูแลเฉพาะสถาบัน 3.เป็ นพลวัตร (Dynamic)ไมหยุ ่ ดนิ่งอยู่ กับ ที่ มี ก ารปรับ เปลี่ ย นตลอดเวลา คุณลักษณะของกระบวนการพยาบาล 3. มีปฏิสัมพันธ ์ (Interactive) พยาบาลต้อง มีป ฏิสั ม พัน ธ กั ์ บ ผู้ รับ บริก าร ครอบครัว ชุ มชน และบุ ค ลากรอื่ น ๆ ในที ม สุขภาพ เพือ ่ ให้เกิดการดูแลผู้รับบริการ เฉพาะบุคคล 4. มีความยืดหยุน ่ (Flexible) กระบวนการ พยาบาลสามารถน า ไปปรับ ใช้ ได้ ทุ ก สถานการณ์ ทั้ ง รายบุ ค คล รายกลุ่ ม หรือ ชุ ม ชน ปฏิบ ต ั ิท ี่ล ะขั้น ตอนหรื อ ป ฏิ บ ั ต ิ พ ร้ อ ม ๆ กั น ไ ป ใ น ห ล า ย ขัน ้ ตอนก็ได้ 5. อ ยู บ น พื้ น ฐ า น ข อ ง ท ฤ ษ ฏี ทักษะ 4 ประการในการใช้ กระบวนการพยาบาล • ทักษะดานสติ ปญ ั ญา (Cognitive ้ skills) ใช้ในการปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาล ในแตละสถานการณ ่ ์ • ทักษะดานการปฏิ บต ั ิ (Technical ้ skills) • ทักษะการสรางความสั มพันธ ์ ้ ระหวางบุ คคล (Interpersonal ดร. ยุวดี เกตุสัมพันธ ์ ่ skills) ความสัมพันธ์ระหว่างขั้นตอนของ กระบวนการพยาบาล ( ศิริพร ขัมภลิขิต, 2533 ) การ ประเมิน สภาพ การ วางแผน การ พยาบาล การ การประเมินผล ปฏิบต ั ิ การพยาบาล การ พยาบาล องค์ประกอบของกระบวนการ พยาบาล 1. การประเมินภาวะสุขภาพ (Assessment) 2. การวินิจฉัยการพยาบาล (Nursing Diagnosis) 3. การวางแผนการพยาบาล (Nursing Planning) 4. การปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาล การประเมินสภาพ (Assessment) • เป็ นขั้น ตอนแรกของกระบวนการ พยาบาล เป็ นการเก็บรวบรวม จัด กลุ่ ม ตรวจสอบและบัน ทึ ก ข้ อมู ล ของผู้ รับ บริก ารอย่างมีร ะบบ โดย ใช้แบบประเมินภาวะสุขภาพ แล้ว นาข้อมูลมาวิเคราะหเพื ่ นาไปสู่การ ์ อ วินิจฉัยการพยาบาล • ยึ ด แนวคิ ด การดู แ ลแบบองครวม ขัน ้ ตอนการเก็บรวบรวม ข้อมูล ขัน ้ ตอนที่ 1 การเก็บรวบรวมข้อมูล (Data collection) ขัน ้ ตอนที่ 2 การจัดระบบข้อมูล (Data Organization) ขัน ้ ตอนที่ 3 การบันทึกข้อมูล (Data recording) 1. การเก็บรวบรวมขอมู ล ้ (Data collection) • พยาบาลตองมี ความรู้ ้ • เก็บรวบรวมข้อมูลตามกรอบแนวคิด หรือทฤษฎีทางการพยาบาลโดยใช้ ความรู้พืน ้ ฐานดานต างๆ ้ ่ วิธก ี ารเก็บรวบรวมขอมู ้ ล=การซักประวัต การสั มภาษณ+การตรวจร างกาย+ศึ กษารา ่ ์ ทีมสุขภาพ การซักประวัต ิ • ป ร ะ วั ต ิ ส่ ว น บุ ค ค ล ช่ ว ย ใ ห้ ท ร า บ ลัก ษณะเฉพาะของผู้ รับ บริก ารแต่ละ ค น แ ล ะ ช่ ว ย บ่ ง ชี้ ภ า ว ะ สุ ข ภ า พ ขณะนั้นดวย ้ • ประวัต ส ิ ุ ข ภาพทั้ง ในอดีต และปั จ จุ บ น ั ขภาพใน ซึง่ อาจส่งผลกระทบตอภาวะสุ ่ ปัจจุบน ั และอนาคต • ภาวะสุขภาพในปัจจุบน ั เหตุผลทีม ่ า ชนิดของข้อมูล • 1. ขอมู ้ ลอัตนัย (Subjective data) 2. ขงของข อมู ลปรนั ย (Objective แหล อมู ล ้่ ้ 1.data) ปฐมภูม ิ (Primary Source) 2. ทุตย ิ ภูม ิ (Secondary Source) 2. การจัดระบบ ขอมู ้ ล (Data Organization) เป็ นการน าขอมู ้ ลทีเ่ ก็บรวบรวม ไดมาจั ดให้เป็ นหมวดหมูและ ้ ่ วิเคราะหปั ่ ทจริ ้ งตาม ์ ญหาทีแ กรอบแนวคิดหรือทฤษฎีท ี่ นามาใช้เป็ นแนวทางช่วยให้ การวินิจฉัยการพยาบาลได้ เทีย ่ งตรง 3. การบันทึกข้อมูล (Data recording) • เป็ นการน าข้ อมู ล พื้น ฐานที่ เ ก็ บ รวบรวม ไดมาบั นทึกในแบบฟอรม ้ ์ • พยาบาลต้ องคิด อย่างเป็ นระบบ โดยใช้ ความรู้ ความเข้ าใจในหลายๆด้ าน เช่ น พฤติกรรมการเจ็ บป่วย การดูแลสุ ขภาพ ทัว ่ ไป ข้อมูลทีแ ่ ปลความหมายแล้วแสดง วาข ่ งตรงนา ไปสู่การวินิจฉัย ่ ้อมูลนั้นเทีย ปัญหาผู้ป่วย (Nursing Diagnosis) o ประกอบดวย ขอมู ้ ้ ลทัว่ ไป ผลการตรวจ การวินิจฉัยการพยาบาล (Nursing Diagnosis) • คือการกาหนดข้อความในเชิงเหตุและ ผลทีบ ่ อกถึงปัญหาสุขภาพหรืออาจเกิด ปัญหาสุขภาพ • เ ป็ น ขั้ น ต อ น ข อ ง ก า ร ด า เ นิ น ก า ร เ กี่ ย ว กั บ ข้ อ มู ล ที่ เ ก็ บ ร ว บ รวมมาได้ น ามาตัด สิ น ว่าปัญ หาหรือ สภาวะสุขภาพของผู้รับบริการทีเ่ กิดขึน ้ หรือมีแนวโน้มทีจ ่ ะเกิดขึน ้ พยาบาลนา ข้อมูล ที่ร วบรวมได้มาวิเ คราะห ์ แปล Nursing Diagnosis การประเมิน รวบรวมขอมู ้ ล จัดระบบขอมู ้ ล รายงาน/บันทึก ข้อมูล แปลข้อมูล โดยการ วิเคราะหและ ์ สั งเคราะห ์ การวินิจฉัยการ พยาบาล ประโยชน์ของการวินิจฉัยการ พยาบาลต่อวิชาชีพ • ทาให้การพยาบาลมีประสิ ทธิภาพ • มีมาตรฐานเป็ นแนวทางในการดูแลผู้ป่วยอยาง ่ ตอเนื ่ อง ่ • บอกจุดมุงหมายและแนวทางของการวางแผนการ ่ พยาบาลได้ • สามารถให้การดูแลผู้ป่วยเฉพาะรายไดครอบคลุ ม ้ มากขึน ้ • เห็ นบทบาทอิสระของพยาบาลวิชาชีพชัดเจนยิง่ ขึน ้ • เป็ นสื่ อกลางในการสื่ อสารระหวางที มสุขภาพ ่ • เป็ นหลักฐานการให้การพยาบาล • ช่วยจัดลาดับความสาคัญของปัญหาและการ พยาบาล การกาหนดข้อวินิจฉัยทางการ พยาบาล • เป็ นการหาความสั มพันธระหว างภาวะ ่ ์ สุขภาพกับปัจจัยทีเ่ กีย ่ วของกั บภาวะ ้ สุขภาพ • เป็ นกระบวนการทีส ่ าคัญทาให้ทราบ แนวทางในการให้การพยาบาลเพือ ่ แก้ไข หรือส่งเสริมภาวะสุขภาพ • การกาหนดขอวิ ้ นิจฉัยการพยาบาลมี ไดหลายรู ปแบบอาจใช้ NANDA’list ้ ลักษณะข้อวินิจฉัยการ พยาบาล • แสดงถึงปัญหาสุขภาพของผูรั ้ บบริการ • ระบุภาวะสุขภาพทีเ่ กิดขึน ้ หรือคาดวาจะ ่ เกิดขึน ้ • เป็ นผลสรุปจาการประเมิน จัดกลุม ่ อาการ/อาการแสดง • ไดมาจากข อมู ้ ้ ลอัตนัย และ ปรนัย • ไดจากการตั ดสิ นใจของพยาบาล/ ้ ขอความกะทั ดรัด ชัดเจน ้ • มีการคิดอยางมี เหตุผล (Critical ่ thinking) ขัน ้ ตอนการวินิจฉัยการ พยาบาล 1. การดาเนินการเกีย ่ วกับขอมู ้ ล คือการจัดกลุมข ่ อมู ้ ลและเปรียบเทียบขอมู ้ ล กับมาตรฐาน 2. การกาหนดภาวะสุขภาพ • ปัญหาที่ “อาจจะเกิด” • ปัญหา “เสี่ ยงตอการเกิ ด” ่ • ปัญหาที่ “เกิดขึน ้ แลว” ้ 3. การกาหนดขอวิ ้ นิจฉัยการพยาบาล การกาหนดภาวะสุขภาพ • Actual Diagnoses: มีข้อมูลหลักฐาน แสดงอาการ อาการแสดงชัด เจน มีค วามเบี่ย งเบน ของภาวะสุขภาพแลว ้ • Risk Diagnosis: มีข้อมูลของผู้ป่วยที่ เกีย ่ วของกั บ ้ ปั จ จั ย เสี่ ยงแต่ ยัง ไม่ มี ห ลัก ฐานแสดง ชัดเจน การกาหนดขอวิ ้ นิจฉัยการ พยาบาล การกาหนดขอความแบบ 2 ส่วน ้ (Two-part diagnotic system) ปัญหาสุขภาพ (Problem) + เนื่องจาก + สาเหตุ(Etiology) การกาหนดขอความแบบ 3 ส่วน ้ (Three-part diagnotic system:PES) ปัญหาสุขภาพ + เนื่องจาก + สาเหตุ + จาก +ปัจจัยเสริมหรือ การกาหนดข้อวินิจฉัยการพยาบาล ตามภาวะสุขภาพ • Actual Diagnoses: • ปัญหาสุขภาพ + เนื่องจาก + ปัจจัยทีเ่ กีย ่ วของ (ปัจจัยส่งเสริม) ้ • Risk Diagnosis: • เสี่ ยงตอการเกิ ด + ปัญหาสุขภาพ + ่ เนื่องจาก + ปัจจัยทีเ่ กีย ่ วของ ้ (ปัจจัย ส่งเสริม) • Possible Diagnosis: • มีโอกาสเกิด + ปัญหาสุขภาพ + แนวทางการเขียนข้อวินิจฉัย ทางการพยาบาล 1. ใช้ข้อความเกีย ่ วกับสุขภาพไมใช ่ ่ ความต้องการ ของการรักษาพยาบาล “ตองการสารอาหารเพิ ม ่ ขึน ้ ” ควรปรับเป็ น ้ “ไดรั ้ บสารอาหารไมเพี ่ ยงพอ” 2. ใช้ “เนื่องจาก” เชือ ่ มข้อความทัง้ สองส่วนของ ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล “พักผอนไม เพี ่ ่ ยงพอเนื่องจากกลัวการผาตั ่ ดเอา เตานม” ้ 3. ใช้ข้อความทีไ่ มเสี ่ ่ ยงทางกฎหมาย “เสี่ ยงตอติ ้ ทางเดินปัสสาวะเนื่องจากคา ่ ดเชือ สายสวนปัสสาวะ” ควรปรับเป็ น แนวทางการเขียนข้อวินิจฉัยทางการ พยาบาล 4. ใช้ขอมู ้ ฐานในการเขียน ้ ลทีร่ วบรวมไดเป็ ้ นพืน ขอวิ ้ นิจฉัยการพยาบาล อยาน ่ าเอาคุณคาและ ่ มาตรฐานของตัวพยาบาลมามีอท ิ ธิพลตอการ ่ วินิจฉัยทางการพยาบาล “สุขวิทยาส่วนบุคคลไมดี า” ่ เนื่องจากไมอยากท ่ ควรปรับเป็ น “พรองสุ ขวิทยาส่วนบุคคลเนื่องจากอยูในภาวะ ่ ่ หมดหวัง” 5. หลีกเลีย ่ งการสลับขอความในข อวิ ้ ้ นิจฉัย การพยาบาล “ปริมาณเลือดออกจากหัวใจลดลง เนื่องจากทน ตอกิจกรรมลดลง” แนวทางการเขียนข้อวินิจฉัยทางการ พยาบาล 7. ข้อความทัง้ สองส่วนของขอวิ ้ นิจฉัยการพยาบาล ต้องไมใช ่ ่ สิ่ งเดียวกัน “ผิวหนังถูกทาลายเนื่องจากมีแผลกดทับทีผ ่ วิ หนัง” ควรปรับเป็ น “ผิวหนังเสี ยหน้าทีเ่ นื่องจากไมสามารถเคลื อ ่ นไหว ่ รางกายได ”้ ่ 8. ข้อความทัง้ สองส่วนของขอวิ ้ นิจฉัยการพยาบาล ควรบงชี ้ งึ สิ่ งทีส ่ ามารถแกไขได ่ ถ ้ ้ “การเคลือ ่ นไหวบกพรอง เนื่องจากขาทัง้ สองขาง ่ ้ ออนแรง” ควรปรับเป็ น“การเคลือ ่ นไหวบกพรอง ่ ่ เนื่องจากไมรู่ วิ ี ละพัฒนาความสามารถในการ ้ ธแ เคลือ ่ นไหวทีเ่ หมาะสมกับพยาธิสภาพ” แนวทางการเขียนข้อวินิจฉัยทางการ พยาบาล 10. ไมเขี ่ ยนในรูปของปัญหาของพยาบาล เช่น “สวนปัสสาวะไมได ่ เนื ้ ่องจาก.........” ั ก ิ ารเป็ นปัญหาหรือ 11. ไมใช ่ ้ผลทางห้องปฏิบต สาเหตุ “เสี่ ยงตอการติ ดเชือ ่ เนื่องจาก WBC ตา่ ” ควร ่ ปรับเป็ น “เสี่ ยงตอการติ ดเชือ ้ ในรางกายเนื ่องจากภูม ิ ่ ่ ต้านทานตา่ ” 12. ไมใช้ขอมู ้ ลดิบเป็ นปัญหา 13. ใช้ขอความที ช ่ ด ั เจน เข้าใจงาย ้ ่ “อาจเกิดการกาซาบของเนื้อเยือ ่ สมองลดลง ข้อความทีค ่ วรหลีกเลีย ่ ง 1. ใช้การตรวจวินิจฉัยเป็ นปัญหา เช่น “........เนื่องจาก ไดรั ้ บการ สวนหัวใจ” 2. ใช้การรักษาของแพทย ์ เช่น “......เนื่องจากไดรั ้ บยา.....” 3. ใช้ข้อความทีพ ่ ยาบาลตีความ/ ละเมิดสิ ทธิผ้ป ู ่ วย เช่น ไมให อ ่ ้ความรวมมื ่ คาทีใ่ ช้เขียนข้อวินิจฉัยการ พยาบาล • ขาด เกิน บกพรอง ่ เพิม ่ ขึน ้ ลดลง เบีย ่ งเบนไม่ สามารถ ไมเหมาะสม ไมมี ่ ่ ประสิ ทธิภาพ ไมถู ไม่ ่ กตอง ้ สมดุล ไมเพี ่ ยงพอ สูญเสี ย หน้าที่ เสี่ ยงตอการเกิ ด มี ่ ตัวอย่าง • มีภาวะขาดสารอาหารเนื่องจาก..... • มีภาวะโภชนาการเกินเนื่องจาก ................ • ความสามารถในการทากิจกรรมลดลง เนื่องจาก.... • ประสิ ทธิภาพการแลกเปลีย ่ นก๊าซลดลง เนื่องจาก... • ไดรั ้ บสารน้าสารอาหารไมเพี ่ ยงพอ ลอง พิจารณา มีโอกาสเสี ยเลือดจากการกดการทางาน ของไขกระดูก มีการแตกทาลายของเม็ดเลือดแดง มากกวาปกติ จากการ ติดเชือ ้ มาลาเรีย ่ มีโอกาสขาดออกซิเจนเนื่องจากการอุด กัน ้ ทางผานอากาศหายใจ ่ ไดรั ้ บออกซิเจนไมเพี ่ ยงจากการทางาน ดวยหั วใจลดลง ้ ลอง พิจารณา ไมได ่ รั ้ บความสุขสบายเนื่องจาก นอนผิดทา่ มีความวิตกกังวลเนื่องจากไมถ ่ าย ่ อุจจาระมา 3 วัน มีการแตกทาลายของผิวหนัง เนื่องจากนอนทาเดี ่ ยวนาน ๆ เปรียบเทียบการวินิจฉัยการพยาบาลกับการ วินิจฉัยของแพทย์ Kozier,1987 วินิจฉัยทางการพยาบาล 1. อธิบายการตอบสนองของผูรั ้ บบริการ ตอโรค เงือ ่ นไขหรือสถานการณ ์ ่ 2. เน้นปัจเจกบุคคล 3. เปลีย ่ นแปลงไดเมื ่ การตอบสนองของ ้ อ ผู้รับบริการเปลีย ่ น 4. นาไปสู่กิจกรรมการพยาบาลไดโดย ้ อิสระ 5. ยังไมมี ่ การจัดระบบหมวดหมู่ ที่ ยอมรับกันโดยทัว่ ไป แตก ่ าลังอยูใน ่ ระหวางการพั ฒนาระบบดังกลาว ่ ่ วินิจฉัยของแพทย ์ 1. อธิบายกระบวนการเฉพาะโรค 2. เน้นพยาธิสภาพโรค 3. ไมเปลี ่ นแปลงคงอยูจนกว าจะหาย ่ ย ่ ่ เจ็บป่วย 4. นาไปสู่การรักษา ซึง่ บางกิจกรรมมี พยาบาลช่วยทา 5. มีการจัดระบบหมวดหมูที ่ ด ั เจนเป็ นที่ ่ ช ยอมรับโดยทัว่ ไปในหมูวิ ่ ชาชีพเดียวกัน ตัวอย่าง วินิจฉัยทางการพยาบาล วินิจฉัยของแพทย ์ เสี่ ยงตอเนื ่ พรองออกซิ เจน ่ ้อเยือ ่ เนื่องจากแลกเปลีย ่ นก๊าซ บกพรอง ่ โรคปอดแฟบ ความทนในการทากิจกรรม ลดลงเนื่องจากกลามเนื ้อหัวใจ ้ ขาดเลือดไปเลีย ้ ง โรค Ischemic heart disease การวางแผนการพยาบาล (Planning) เ ป็ น ขั้ น ต อ น ที่ น า ปั ญ ห า ห รื อ ส ภ า ว ะ สุขภาพของผู้รับบริการทีป ่ ระเมินไดจาก ้ ขั้ น ต อ น ก า ร วิ นิ จ ฉั ย ม า จั ด ล า ดั บ ความสาคัญของปัญหา เพือ ่ วางแผนวา่ ปัญ หาใดต้ องได้รับ การแก้ ไขก่อนหลัง แ ล ะ เ ขี ย น แ ผ น ก า ร พ ย า บ า ล ล ง ใ น เป็ แบบฟอร นการก าหนดวิ ธ ี ป ฏิบ ัต ิพ ยาบาลที่เ หมาะสมและ มแผนการพยาบาลเป็ นลาย ์ ถู ก ต้ องในการตอบสนองความต้ องการด้ านสุ ข ภาพ ลักรัษณ อั ก ษรทีช ่ ร่ ะบุ ด ั เจน ์ ของผู บ บริ ก ารตามที ในวินิจฉัยการพยาบาล ้ • เป็ นแนวทางให้ไดรั ้ บการดูแลอยาง ่ ตอเนื ่ ่องโดยใช้ในการส่งเวร • ช่วยลาดับความสาคัญของการ ปฏิบต ั ิ • เป็ นหลักฐานการปฏิบต ั ิ • ช่วยให้บุคลากรในทีมสุขภาพมีแนว ทางการปฏิบต ั ท ิ ต ี่ รงกัน • เป็ นสื่ อกลางการแลกเปลีย ่ น กระบวนการวางแผน การเรียงลาดับ ความสาคัญของปัญหา+ การกาหนดวัตถุประสงค์ทางการพยาบาล/ เกณฑ์การประเมินผล + การกาหนดกิจกรรมการพยาบาล + การเขียน แผนการพยาบาล การเรียงลาดับความสาคัญของปัญหา ลาดับ ที่ มากทีส ่ ุด ล าดับ ที่ เรงด ่ วน ่ 1 ปัญ หารุน แรงที่คุก คามต่อชีว ต ิ ต้องแก้ไขทันที 2 ปั ญ หาที่ต้ องการการพยาบาล ถ้าทิง้ ไว้จะเกิด ปั ญ ห า รุนแรง ลาดับที่ 3 ปัญหาทีม ่ ค ี วามเสี่ ยงน้อยแตถ ่ ้า การกาหนดวัตถุประสงคทางการพย ์ ข้อความทีบ ่ งบอกถึ งการ ่ เปลีย ่ นแปลงทีค ่ าดวาจะเกิ ดขึน ้ กับ ่ ผู้รับบริการหลังจากทีใ่ ห้การ ประโยชพยาบาล/การดูแลแลว • เป็ นแนวทางในการก้ าหนดกิจกรรม น ์ การพยาบาล • เป็ นแนวทางในการกาหนดเกณฑ ์ การประเมินผล กาหนดระยะเวลา • วัตถุประสงคระยะสั ้ น (Short – term ์ goals) “ความเจ็บปวดลดลงอยูในระดั บ 4 ่ ภายใน 30 นาที” • วัตถุประสงคระยะยาว (Long – ์ term goals) “สามารถช่วยเหลือตนเองไดก ้ อน ่ หลักการกาหนดวัตถุประสงค์ ทางการพยาบาล • ผู้รับบริการเป็ นศูนยกลาง ์ • สอดคลองกั บขอวิ ้ ้ นิจฉัยทางการ พยาบาล • มีความเป็ นไปได้ พิจารณาความ เป็ นไปไดของผู รั ้ ้ บบริการและพยาบาล • สอดคลองกั บแผนการรักษา ้ • แตละข อวิ ั ถุประสงค ์ ่ ้ นิจฉัยอาจมีวต ตัวอย่างจุดมุ่งหมายของการ พยาบาล เซลลของร างกายได รั บ ่ ้ ์ ออกซิเจนไมเพี ่ ยงพอ จากทอทางเดิ นหายใจ ่ ตีบแคบ •เซลลของร างกายได รั ่ ้ บ ์ ออกซิเจนอยางเพี ยงพอ ่ การกาหนดเกณฑการ ์ ประเมินผลการพยาบาล • เป็ นการก าหนดพฤติกรรมของผู้รับบริก ารที่ ก าหนดเป็ นมาตรฐานในการตรวจสอบผล ก า ร ป ฏิ บั ติ ว่ า มี ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง ต า ม วัตถุประสงคที ่ าหนดได้ ์ ก • เป็ นสิ่ งที่แ สดงผล/ความคาดหวัง พฤติก รรม ของผู้รับบริการทีเ่ ปลีย ่ นแปลง • ต้องวัดได้หรือสั ง เกตได้ ท าได้จริง สิ่ งที่ คาดหวังวาจะเกิ ด เน้นทีต ่ วั ผู้รับบริการ มี ่ ระยะเวลาหรือเงือ ่ นไข ตัวอย่าง • รับประทานอาหารไดมากกว า่ ½ ้ ถาดทุกมือ ้ • ระดับอัลบูมน ิ ในเลือด> 3.5 กรัม % ่ อด ไข้ลดลง • ไมมี ่ เสมหะทีป ไมพบเชื อ ้ ในเสมหะ ่ • ดืม ่ น้าได้ 2000 ซีซี /วัน การกาหนดกิจกรรมการ พยาบาล เป็ นการกาหนดเทคนิคหรือวิธป ี ฏิบต ั ก ิ าร พยาบาลเฉพาะเพือ ่ แก้ปัญ หา โดยใช้ ความรู้ทางวิทยาศาสตรและบอกเหตุ ผล ์ การพยาบาลได้ • พยาบาลเป็ นผู้ พิจ ารณาเลือ กและ นามาปฏิบต ั เิ พือ ่ แกปั ้ ญหาผู้ป่วย ชนิดของกิจกรรม 1. กิจกรรมการพยาบาลอิสระ (Independent Intervention) 2. กิจกรรมการพยาบาลทีไ่ มอิ ่ สระ (dependent Intervention) 3. กิจกรรมการพยาบาลกึง่ อิสระ (Interdependent Intervention) กิจกรรมการพยาบาลอิสระ (Independent Intervention) • Caring: การดูแลเอาใจใส่ให้การ พยาบาลแบบองครวม ์ • Giving: การตอบสนองตอความ ่ ตองการของผู ้ ้ป่วย • Supporting: ความพรอมช ้ ่ วยเหลือ , สนับสนุ น • Teaching: การสอนให้คาแนะนา • Monitoring: การติดตาม, การตาม หลักการกาหนดกิจกรรม การพยาบาล • มีความสอดคลองกั บข้อวินิจฉัย ้ การพยาบาล • มีความสอดคลองกั บวัตถุประสงค ์ ้ การพยาบาล • มีพน ื้ ฐานจากความรูและ ้ ประสบการณ ์ • คานึงถึงความปลอดภัยของ หลักการกาหนดกิจกรรมการ พยาบาล • มีความสอดคลองกั บแผนการ ้ รักษาของแพทยและบุ คลากรอืน ่ ์ • คานึงถึงความเป็ นไปไดใน ้ การปฏิบต ั พ ิ ยาบาล • ใช้คูมื ่ อการพยาบาลเป็ น การเขียนแผนการพยาบาล เป็ นขัน ้ ตอนสุดท้ายใช้สาหรับการสื่ อสารใน การดูแลผู้รับบริการ • ระบุวน ั ที่ • ระบุกริยาทีเ่ ป็ นการกระทา ส่วนขยายกริยา เวลา • เขียนกิจกรรมโดยลาดับ ความสาคัญกอนหลั ง ่ ข้อวินจ ิ ฉ ัยการ พยาบาลและ ข้อมูลสน ับสนุน จุดมุง ่ หมาย การพยาบาล ปัญหา............ ........ ข้อมูลสนับสน ุน .... S : . . O: เกณฑ์การ ประเมินผล กิจกรรมการ พยาบาล 1....... .... 2....... .... 3....... .... 4…….. . . 1........ .... 2........ .... 3........ .... 4........ .... . การประเมินผล การปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาล (Nursing Intervention) • เป็ นขั้น ตอนเพือ ่ น าแผนทีก ่ าหนดสู่การ ป ฏิ บ ั ต ิ จ ริ ง กั บ ผู้ ป่ ว ย เ พื่ อ ใ ห้ บ ร ร ลุ จุ ด มุ่ ง ห ม า ย ที่ ต ้ั ง ไ ว้ ใ น ขั้ น ต อ น นี้ พยาบาลต้องมีค วามรู้ ความเข้าใจถึง ศาสตร ์ทางการพยาบาลและศาสตร ์ ส า ข า ที่ เ กี่ ย ว ข้ อ ง เ พื่ อ ใ ห้ ก า ร ดู แ ล ผู้รับบริการไดอย ภายหลัง ้ างเหมาะสม ่ ปฏิ ต ั ก ิ จารพยาบาลแล เป็ บ นกิ กรรมระหว่างผู้วจะต ให้กับ้องท ผู้รับาบริการ การ บันทึกกิจกรรมทีเพื ไ่ ดอ ่ ให ้ ให้ ้ บรรลุจุดมุ่งหมาย การปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาล ประกอบดวย 3 ขัน ้ ตอน ้ 1. Preparation 2. Intervention 3. Documentation ประเมินภาวะส ุขภาพซ้า กระบวนการต่อเนื่ องเพื่อรับข้อมูลเพิ่ม ทบทวนปรับเปลี่ยนแผน การพยาบาล ทบทวนปรับเปลี่ยนข้อมูลให้เป็ นปั จจุบนั ทบทวนการวินิจฉัยการพยาบาล ทบทวนแผนปฏิบตั ิท่ีเฉพาะเจสะจง ประเมินการตอบสนอง ทักษะทีจ่ าเป็ นในการปฏิบต ั ก ิ าร พยาบาล 1. ทักษะดานความรู และ ้ ้ สติปญ ั ญา 2. ทักษะดานการสั งเกต ้ 3. ทักษะดานการสื ่อ ้ ความหมาย 4. ทักษะดานมนุ ษยสั มพันธ ์ ้ การประเมินผลการพยาบาล (Evaluation) • เ ป็ น ก า ร ป ร ะ เ มิ น / ตั ด สิ น ว่ า ผู้รับบริการไดรั ้ บการดูแลและมีการ ว่ างไว้ตาม พัฒนาไปสู่จุดมุงหมายที ่ เ ก ณ ฑ ์ ที่ ก า ห น ด ห รื อ ไ ม่ โ ด ย เ ป รี ย บ เ ที ย บ กั บ เ ก ณ ฑ ์ ก า ร ประเมินผล ประโยชน์ • เพือ ่ ทราบผลการปฏิบต ั ก ิ าร พยาบาล ช่วยชีใ้ ห้เห็ น างกิ จกรรมกับ ความสั มพันธระหว ่ ์ ผลทีเ่ กิดขึน ้ เพือ ่ เป็ นข้อมูล ป้อนกลับ • เพือ ่ ควบคุมมาตรฐานและคุณภาพ การพยาบาล 1. Formative Evaluation เพื่อประเมิน - บรรลุจด ุ มุ่งหมายของการพยาบาลมากน้อย เพียงใด - ปัญหามีการเปลีย ่ นแปลงอย่างไร - เพื่อวินิจฉัยปัญหาและวางแผนให้เหมาะสม ยิ่งขึ้น 2. Summative Evaluation - เพื่อตรวจสอบแผนรวบยอด กระบวนการประเมินผล • ศึ กษาทบทวนเป้าหมายและเกณฑ ์ การประเมินผล เทียบกับเกณฑตาม ์ ระยะเวลาในแผน • เก็บรวบรวมและบันทึกขอมู ้ ล สั งเกต,สั มภาษณ,์ วัด+ประเมิน, ประชุมปรึกษา, ตรวจสอบรายงาน • พิจารณาตัดสิ นผลการประเมินผล และนาผลไปใช้ ปัญหาไดรั ้ บการ การตัดสิ นผลสั มฤทธิ ์ 1. บรรลุตามจุดมุงหมาย ่ - บรรลุจุดมุงหมาย การวินิจฉัย ่ สิ้ นสุด - บรรลุจุดมุงหมาย แตต แลตอ ่ ่ องดู ้ ่ 2. ไมบรรลุ จุดมุงหมาย ่ ่ - ตรวจสอบขอมู ้ ฐาน ้ ลพืน - ปรับปรุงขอวิ ้ นิจฉัยการพยาบาล • • • • • สิ่ งทีต ่ ้ อง พิจารณาร่วม ผู้รับบริการ ดานการพยาบาล ้ สมาชิกทีมการพยาบาล ญาติและผู้ใกลของผู ้ ้รับริการ สมาชิกอืน ่ ในทีมสุขภาพ Assessment Evaluation Client Nursing Intervention Planning Nursing Diagnosis การประเมิน ภาวะสุขภาพ การวินจ ิ ฉัย การพยาบาล การวางแผน การพยาบาล การปฏิบต ั ิ การพยาบาล กระบวนการพยาบาลกับ ระบบควบคุมคุณภาพ การบันทึกทางการพยาบาล (Nursing Documentation) ทาไม ใครเกีย ่ วข้องบ้าง ทาอย่างไร ทาไม มาตรฐานที่ 5 การบันทึกและ การรายงาน* 5.1 มีการบันทึกและรายงานทางการพยาบาล โ ด ย ค ร อ บ ค ลุ ม ก า ร รักษาพยาบาลในทุกระยะอยางต อเนื ่องตัง้ แต่ ่ ่ แรกรับจนถึงจาหน่าย 5.2 การบันทึกมีความครอบคลุมกระบวนการ พยาบาลทุกขัน ้ ตอน 5.3 มีการใช้แบบฟอรมการบั นทึกทีม ่ ม ี าตรฐาน ์ และมีก ารพัฒ นาแบบ บัน ทึก ให้ สามารถบั*น ทึมาตรฐานการพยาบาลและผดุ ก ได้อย่างครบถ้ วนและแปลผล งครรภ ์ มาตรฐานโรงพยาบาลและทาไม บริการสุขภาพ ฉบับฉลองสิ รริ าชสมบัตค ิ รบ 60 ปี • บันทึกทางการพยาบาลตองแสดงถึ ง ้ • การพยาบาลผู้รับบริการแบบองค ์ รวม ตอเนื ่ ่ อง • เป็ นประโยชนในการสื ่ อสาร ์ • ประสานการดูแลตอเนื ่ ่อง • การประเมินคุณภาพการพยาบาล สานักงานหลักประกันสุขภาพ แห่งชาติ ( สปสช) • มีการบันทึกองคประกอบทางการ ์ พยาบาลโดยใช้หลักการเขียนที่ ครอบคลุม 1) การพยาบาลแบบองครวม ์ 2)ตอบสนองความตองการผู ้ ้ป่วย 3) ความพรอมช ้ ่ วยเหลือสนับสนุ น 4) การสอนให้คาแนะนา สานักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ( สปสช) 6) การประเมินตามกระบวนการพยาบาล 7) เป็ นกระบวนการสาคัญทีเ่ ป็ นข้อมูลป้อนกลับ ให้นากลับไปพัฒนาระบบไดตรงประเด็ น ้ 8) การประเมิ น ครอบคลุ ม ปั จ จัย น าเข้ าและ กระบวนการบันทึกทีอ ่ งคกรก าหนดไว้ ์ 9) ก าหนดวัต ถุ ป ระสงค ระบบการบั น ทึ ก ตาม ์ ่จ ะมาตรวจ มาตรฐานของสถาบัน หรือ องค กรที ์ ประเมิน 10) ประเด็นการประเมินควรนามาตรฐานนั้นมา • • • • • • • • • ความสาคัญของการบันทึก ทางการพยาบาล ทาไม แยกแยะบทบาทของพยาบาลจากวิชาชีพอืน ่ เพือ ่ การสื่ อสาร เพือ ่ การวางแผนดูแลตอ ่ เป็ นขอมู ั และแหลค ้ ลในการศึ กษาวิจย ่ ้นควา้ เป็ นหลักฐานทางกฎหมาย เป็ นหลักฐานประวัตค ิ วามเจ็บป่วย เป็ นเกณฑในการจ าแนกผูรั ์ ้ บบริการ เป็ นขอมู ่ การวางแผน ้ ลแกฝ ่ ่ ายบริหารเพือ เป็ นเครือ ่ งมือในกระบวนการประกันคุณภาพ การดูแลรักษาผูรั ้ บบริการและเป็ นหลักฐาน สิ่ งสาคัญของการ บันทึก ความรู้ความเขาใจ ้ การสนั บ สนุ น การให้การพยาบาล ความรู้ จากผู บริ ห าร ้ โดยใช้กระบวน ในหลักการบันทึก การพยาบาล การบันทึกทางการ พยาบาล ข้ อความทางการพยาบาลที่ จดไว้เพือ ่ เป็ นหลักฐาน • ทาทันทีทุกครัง้ หลังปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาล • บันทึกข้อมูลอยางถู กตอง สมบูรณ ์ ่ ้ เป็ นจริงและเชือ ่ ถือได้ ถาไม บั ้ ่ นทึก ก็เหมือนกับไมได ่ ท ้ า เพราะขาดหลักฐาน บันทึกทางการพยาบาลเป็ น หลักฐานทางกฎหมาย แสดง 2 ประการสาคัญ 1. สิ่ งทีเ่ กีย ่ วกับตัวผู้ใช้บริการ, การ เปลีย ่ นแปลงทีเ่ กิดขึน ้ กับ ผู้ใช้บริการ 2. สิ่ งทีพ ่ ยาบาลปฏิบต ั ิ ทัง้ ทีเ่ กีย ่ วกับ ผู้ป่วยโดยตรง และโดยอ้อม ปัญหาของบันทึกทางการ พยาบาล* 1. ไมครบสมบู รณตามความจ าเป็ น ่ ์ 2. ในการใช ไมต ่ อเนื ่ ่อ้ ง ขาดตอน บันทึกบ 3. วิธีการบันทึกหลากหลาย 4. ไมเป็ ั ่ นปัจจุบน 5. ไมถู ่ กตอง ้ *6. ไมได ่ บั ้ นทึก *รศ.ดร.ศิ รพ ิ ร ขัมภ หลักการบันทึกทางการ พยาบาล • บันทึกในเวลาทีถ ่ ูกต้อง: เขียนวัน เวลา ที่ บ ัน ทึ ก ให้ ชั ด เจน เขี ย น ช่วงเวลาให้ชัดเจนในแต่ละเหตุการณ์ บันทึกทันทีหลังเหตุการณ ์ บันทึกให้ เ รี ย บ ร้ อ ย ก่ อ น ไ ป ท า ง า น อื่ น ๆ บต ั จ ิ ริง ไมบั ตอไป ่ ่ นทึกกอนปฏิ ่ • บันทึกโดยใช้ภาษาและวิธก ี ารทีถ ่ ก ู ต้อง ชัดเจน : ใช้คาพูดทีช ่ ด ั เจนมีน้าหนัก ไม่ คว รพู ด ว่ า “ปกติ ด ี ” “เพี ย งพอ ” บรรยายถึงสิ่ งทีม ่ องเห็ น ให้เห็ นสภาพ หลักการบันทึกทางการ พยาบาล • • บันทึกโดยใช้ภาษาและวิธก ี ารทีถ ่ ก ู ตอง ชัดเจน ้ (ตอ) 1 เส้น กรณีเขียนผิด แตยั ่ : ขีดเส้นผาน ่ ่ ง มองเห็ นขอความเดิ มไดเขี ้ ้ ยนคาถูกเหนือคาผิดนั้น ไมควรเขี ยนแทรกระหวางค า เขียนให้อานง าย ่ ่ ่ ่ ชัดเจนดวยหมึ กสี ดา หรือน้าเงิน กอนจบเขี ยนเส้น ้ ่ จบอยาปล อยช เขียนชือ ่ และตาแหน่งให้ ่ ่ ่ องวาง ่ ชัดเจน บันทึกข้อมูลครบถวนชั ดเจนเป็ นความจริง และสิ่ งที่ ้ บันทึกตองมี ความเหมาะสมเกีย ่ วเนื่อง : บันทึก ้ ความกาวหน ้ ้ าทีเ่ ป็ นจริง มีความจาเพาะ คือสิ่ งทีไ่ ด้ เห็ น ไดยิ ้ นจริง ไมใช ่ ่ ความคิดเห็ น หรือการแปล ผลของพยาบาล หลักการบันทึกทางการพยาบาล • ผลการตรวจ การให้ การรัก ษา เช่ น การเจาะปอด การผาตั ่ ด ต้องมีการลง เวลา อาการก่อน ขณะ และหลังทา ผลทีไ่ ด้ • ต้องคานึ งถึงความสาคัญของการบันทึก ดานกฎหมาย ้ ทุกครัง้ ทีบ ่ น ั ทึก • บันทึกตอเนื ่ อง โดยบันทึกเมือ ่ มีอาการ ่ เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง ห รื อ มี ก ิ จ ก ร ร ม ก า ร ลักษณะของการบันทึกการ พยาบาล • • • • ถูกตองตรงกั บความเป็ นจริง ้ เป็ นปัจจุบน ั ครบสมบูรณ ์ เป็ นระบบเดียวกัน โดยเฉพาะ Nurse’note • ตอเนื ่ มีการ ่ ่องทุกเวร / เมือ เปลีย ่ นแปลง ส่วนประกอบของการบันทึก • วันที่ เดือน ปี เวลาทีบ ่ น ั ทึกตาม เหตุการณจริ ์ ง • บันทึกการประเมินภาวะสุขภาพ เป็ น การบันทึกส่วนของปัญหาหรือขอมู ้ ลที่ พยาบาลรวบรวม อาการ อาการแสดง ความคิดความรูสึ้ ก การกระทา ทัง้ คาพูด ทาทาง การเปลีย ่ นแปลงกอน ่ ่ และหลังการปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาล รูปแบบการบันทึก 1.การบั น ทึ ก แบบบอกเรื่ อ งราว (Narrative Charting) • ขอดี ้ • บัน ทึก ง่าย เข้ าใจง่าย สะดวก รวดเร็ว • ขอเสี ้ ย • ขาดการวิเคราะหข ้ ล และการ ์ อมู ตัวอย่าง วัน เดือน ปี บันทึกความกาวหน ้ ้า เวลา 20 ตค. 54 รับเวร ผู้ป่วยรูสึ้ กตัวดี อาเจียนเป็ นน้า สี เหลืองใส 100 cc. ดูแลให้บวนปาก 08.00 น. ้ ดวยน ้าอุน ้ ่ จัดให้นอนพัก ..../RN 10.00 น. คลืน ่ ไส้แตไม ยน บนเหนื ่อยมาก ่ อาเจี ่ ่ รายงานแพทย ์ ..../RN รูปแบบการบันทึก 2. การบันทึกโดยใช้ระบบปัญหา (Problem Oriented Charting) บอกถึงการวางแผน การ ปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาลเพือ ่ แกปั ั ิ ้ ญหาและผลการปฏิบต • ข้อดี • เป็ นการบันทึกทีม ่ รี ป ู แบบและโครงสรางชั ดเจน ้ สะดวกในการคนหาข อมู น ้ ้ ล ปัญหาไดตรงประเด็ ้ • ข้อเสี ย • ยากตอการบั นทึก ่• รูปแบบที ่ 1 ประกอบดวย SOAP ้ • รูปแบบที่ 2 ประกอบดวย ้ รูปแบบการบันทึก 3. การบันทึกแบบชีเ้ ฉพาะ (Focus Charting) • ขอดี ้ • แสดงปัญหาชัด บันทึกเป็ น ระบบ • เห็ นการใช้กระบวนการพยาบาล • งายต อการสื บค้น ่ ่ • ทาให้มีการรวบรวมปัญหาได้ ตัวอยาง ่ วัน เดือน ปี เวลา ปัญหา 20 ต.ค. 54 09.00 น. ปวดแผลมากเนื่องจาก เนื้อเยือ ่ ไดรั ้ บบาดเจ็บ บันทึกความกาวหน ้ ้า ข้อมูล บนปวดแผลมาก ่ มีแผลหน้าท้องขนาด..... การพยาบาล ...................................... ...................................... การประเมิน ...................................... ...................................... ลายเซ็น รูปแบบการบันทึก 4. การบันทึกโดยใช้กระบวนการพยาบาล (Charting by Nursing Process) • ข้อดี • มีการวิเคราะหข ้ ลและตัดสิ นใจในการเขียน ์ อมู วินิจฉัยการพยาบาลทีแ ่ สดงถึงความรูทางวิ ชาชีพ ้ • บอกวันเริม ่ ตนและสิ ้ นสุดชัดเจน ผู้ป่วยไดรั ้ ้ บการ พยาบาลแนวเดียว ตอเนื ่ ่ อง • เห็ นคุณภาพการพยาบาล • ติดตามอาการเปลีย ่ นแปลงและความก้าวหน้าของ ผู้ป่วยไดง้ าย ่ • ข้อเสี ย ตัวอย่าง วัน เดือน ปี เวลา ขอวิ ิ ฉัย ้ นจ การ พยาบาล/ ขอมู ้ ล สนับสนุ น 20 ต.ค. 54 ปวดแผล 08.00-16.00 มาก เนื่องจาก น. เนื้อเยือ ่ ไดรั ้ บ บาดเจ็บ กิจกรรมการ พยาบาล การ ประเมินผล ลายเซ็น การบันทึกโดยใช้คอมพิวตอร์ (Computerized Electronic Charting) • การบัน ทึก ลงในคอมพิว เตอร โดยใช ้ ระบบ ์ การจ าแนกการปฏิบ ัต ิก ารพยาบาลระดับ สากล (International Classification for Nursing Practice: ICNP) • สามารถเชือ ่ มโยงข้อมูลกับแผนกอืน ่ ๆทาให้ มีก ารท างานประสานกัน ระหว่ างวิช าชี พ ต่างๆ ช่วยให้ ประสิ ทธิภาพในการท างาน เพิม ่ ขึน ้ • ข้อจากัดคือ การวินิจฉั ยการพยาบาลและ เกณฑ์การตรวจสอบคุณภาพการบันทึก ทางการพยาบาล ใช้หลัก 4 C ไดแก ้ ่ • Correct • Complete • Clear • Concise ความถูกต้อง (Correct) • • ถูกต้องตรงตามความเป็ นจริงตามปัญหาและ ความตองการของผู รั ่ อดคลอง ้ ้ บบริการทีส ้ และสั มพันธกั ์ บอาการ อาการแสดงตาม สภาวะของโรคและสภาวะทีเ่ ป็ นจริงของ ผู้รับบริการ : ถูกตองตามเกณฑ การบั นทึกรายงานการ ้ ์ พยาบาลและแบบฟอรมที ่ าหนด รายงาน ์ ก ปัญหาถูกตอง สอดคลองกั บขอมู ้ ้ ้ ลสนับสนุ น บันทึกกิจกรรมการพยาบาลถูกตองและเหมาะสม ้ กับปัญหาและความตองการ ้ ความครบถ้วน (Complete) มีความสมบูรณครอบคลุ มครบถวนและ ้ ์ ตอเนื ่ ่องลงในแบบฟอรมทุ ์ กช่อง • ระบุปญ ั หาและความตองการของ ้ ผูรั ้ บบริการ หรือสภาวะความ เปลีย ่ นแปลงครอบคลุมทัง้ ดานจิ ตใจ ้ อารมณ ์ สั งคม และเศรษฐกิจ • ระบุกจ ิ กรรมการแกปั ้ ญหาและการ ตอบสนองความตองการของผู รั ้ ้ บบริการ ครอบคลุมการพยาบาล 4 มิต ิ ความชัดเจน (Clear) บันทึกขอมู วอักษร ตัวเลข ้ ลดวยตั ้ ชัดเจน อานง าย ่ ่ • บันทึกดวยหมึ กสี น้าเงินหรือสี ดา ้ ดวยตั วอักษรทีอ ่ านง ายและใช ้ ่ ่ ้ตัวยอ ่ สากล • ไมมี ่ รอยลบ หากตองการ ้ เปลีย ่ นแปลงขอมู ดฆาเห็ ้ ลตองขี ้ ่ น ขอความเดิ ม แลวลงชื อ ่ กากับพรอม ้ ้ ้ ได้ใจความ (Concise) กะทัดรัด สั้ น ไดใจความ ตรงประเด็น ้ ตามสภาพความเป็ นจริง • อานข าใจง าย และตอเนื ่ ้ ่ ่ ่องตาม กระบวนการพยาบาล • ชีบ ้ งให ่ ้เห็ นความกาวหน ้ ้ าของการให้ การพยาบาล ปัจจัยความสาเร็จ • ออกแบบระบบทีเ่ ป็ นไปไดใน ้ การปฏิบต ั ิ • มีการติดตามทีเ่ ป็ นระบบ • ผูบั ้ นทึกมีความรูในการ ้ บันทึก • มีความมุงมัน ่ ในการ เกณฑ์ประเมินคุณภาพการบันทึก ทางการพยาบาล ของ สปสช 1. มีการบันทึกอาการแรกรับของ พยาบาลครบถวนตามฟอร มที ้ ์ ่ หน่วยบริการกาหนดและสอดคลอง ้ กับการบันทึกของแพทย ์ (อยาง ่ น้อยตองประกอบด วย อาการทีม ่ า ้ ้ ประวัตก ิ ารเจ็บป่วยในอดีตและ ปัจจุบน ั และการตรวจประเมิน ผู้ป่วย) 3. มีการบันทึกทางการพยาบาล ใน ส่วนของการวินิจฉัยทางการ พยาบาล ทีส ่ อดคลองกั บสภาพ ้ ปัญหาของผู้ป่วย 4. มีการบันทึกทางการพยาบาล ใน ส่วนของขอมู ้ ลสนับสนุ นการ วินิจฉัยทางการพยาบาล 5. มีการบันทึกทางการพยาบาล ใน ส่วนของการวางแผนการพยาบาล และกิจกรรมการพยาบาลที่ สอดคลองกั บการวินิจฉัยทางการ ้ พยาบาล 7. มีการบันทึกทางการพยาบาลอยาง ่ ตอเนื นทีผ ่ ป ่ ่อง ครบถวนตามวั ้ ู้ ่ วยนอน รักษาในโรงพยาบาล 8. มีการบันทึกทางการพยาบาลดวย ้ ลายมือทีส ่ ามารถอานออกได โดยง าย ่ ้ ่ และลงลายมือชือ ่ ผูบั ้ นทึก 9. การวางแผนการจาหน่าย (Discharge Planning) อยางน ่ ้ อยคือมี 4.1 มีแผนการปฏิบต ั ก ิ ารพยาบาลเพือ ่ ให้ ผู้ใช้บริการไดรั ้ บการ รักษาพยาบาลอยางต อเนื บ ่ ่ ่อง ตัง้ แตแรกรั ่ จนถึงการจาหน่าย รวมทัง้ การ ติดตามอยางต อเนื ่ ่ ่ อง 4.2 มีการวางแผนรวมกั บทีมพยาบาลและทีมสห ่ สาขาวิชาชีพ 4.3 มีการบันทึกขอมู ปัญหา ้ ลของผู้ป่วย แผนการดูแล การปฏิบต ั ต ิ าม แผนและผลลัพธที ้ เพือ ่ เกิดการ ์ เ่ กิดขึน สื่ อสารทีด ่ รี ะหวางที มงานและ ่