Transcript wprowadzenie do filozofii edukacji

[email protected]
PODSTAWY FILOZOFII
Co to jest filozofia i dlaczego mamy się jej
uczyć?


Co ma filozofia wspólnego z pedagogiką.

Filozofia edukacji – filozofia pedagogiki.

Proponowana tematyka zajęć.

Co należy zrobić, aby przejść kurs?
UPRZEDZENIE DO FILOZOFII
„Wiem, że jesteście uprzedzeni do tego przedmiotu: jest
bezużyteczny, tego, o czym mówi prowadzący, nie da się
się zrozumieć, jest mnóstwo pytań, na które nie ma
odpowiedzi, a wszystko sprowadza się nierzadko do
zapisywania wykładu pod dyktando, czemu towarzyszy
drętwienie nadgarstków, i tak dalej”.
M. Onfray, Antypodręcznik Filozofii
Michel Onfray radzi kiedy spalić nauczyciela filozofii:
1) kiedy lubuje się w trudnym języku (żargon
naukowy)
2) kiedy pasjonują go „dziwne” pytania
3) kiedy stawia jedynie pytania bez próby odpowiedzi
Każdy z typów, czy też typy mieszane – na stos!
NORMALNI LUDZIE NIE STUDIUJĄ FILOZOFII
Z DRUGIEJ STRONY W BIULETYNIE REKLAMOWYM
WSAP W BIAŁYMSTOKU:
„TO FILOZOF WYBIERA SOBIE PRACĘ, A NIE PRACA
FILOZOFA”
DALEJ W KWESTII „KWALIFIKACJI ABSOLWENTÓW”:
„(...) JEŚLI CHCESZ ROZWINĄĆ W SOBIE ZDOLNOŚĆ
PERFEKCYJNEGO
ROZUMOWANIA,
ANALIZOWANIA,
DIAGNOZOWANIA
PROBLEMÓW
I
ZNAJDOWANIA
WŁAŚCIWYCH ROZWIĄZAŃ, WYBIERZ FILOZOFIĘ. POZNASZ
CENNĄ
WIEDZĘ
I
PRAKTYCZNE
UMIEJĘTNOŚCI,
POZWALAJĄCE NA ODNAJDYWANIE SIĘ W CORAZ TO
NOWYCH WARUNKACH”
KARIERA W BANKOWOŚCI, PUBLIC RELATION,
MARKETINGU, REKLAMIE STOI OTWOREM!!
„Filozofia jako zawód, filozofia istniejąca w określonych
strukturach, przykra często praca poddana zewnętrznej
kontroli rynku i administracji, w znacznym stopni nadaje
charakter dziedzinie. Istotniejsze stają się przepisy BHP, niż
odwaga rozumienia. Dotrwanie do emerytury, konserwacja
status quo i jego obrona za przetrwanie i nie znów taki ciężki
chleb, a i kawior i wino do tego. Skorumpowana myśl, myśl
rozbrojona przez etat, który, przywołam ponownie mojego
przyjaciela, staje się Bogiem. To on określa co warto mówić, o
czym warto pisać, czym warto i jak się zajmować – tym, co
najmniej istotne, tym, co nie posiada pazurów i zębów. Mało
tego, wyrywanie zębów, przycinanie pazurów, rozbrajanie
myśli wywrotowej jest głównym zajęciem zawodowych
filozofów – zawodowych kontrrewolucjonistów”.
NAUCZYCIEL FILOZOFII NIE JEST FILOZOFEM
ETAT I INSTYTUCJONALIZACJA FILOZOFII
JAKO DYSCYPLINY DZIAŁA DESTRUKCYJNIE
NA FILOZOFIE
„Zawodowi filozofowie nie są specjalistami od
problemów, ale od myślicieli, od koncepcji pewnych
filozofów. Produkuje się kolejne komentarze: prace
doktorskie, prace habilitacyjne, czy nawet późniejsze
książki akademickie, niby wolne i swobodne,
powielają jedynie to co powiedziane.”
TYPOWY
FILOZOFII”
NIEMNIEJ
SPOSÓB
PROWADZENIE
„WSTĘPU
DO
HISTORIA FILOZOFII NIE JEST FILOZOFIĄ I
MOŻE BYĆ NAUKĄ POMOCNĄ A NIE „JEDYNĄ”
„DEBILIZACJA”
JEST
CZĘSTYM
ZJAWISKIEM – W PEWNYM SENSIE
KONIECZNYM – TAK JAK CZASAMI
TRZEBA ZRESETOWAĆ SYSTEM.
POZA TYM, ALKOHOL ZAWSZE POMAGAŁ
FILOZOFOM W ZMAGANIACH Z „NATURĄ
RZECZY”
SOKRATES SŁYNĄŁ m.in. Z TEGO, ŻE
MIAŁ „MOCNY ŁEB”
FILOZOFIA JAKO „UMIŁOWANIE
MĄDROŚCI”, JEJ POSZUKIWANIE.
FILOZOF MIŁOŚNIK MĄDROŚCI. OD
ETYMOLOGII SŁOWA FILOZOFIA – FILO
(MIŁOWAĆ) ZOFIA (MĄDROŚĆ)
WIELOZNACZNOŚĆ „MĄDROŚCI”
„NURT NAUKOWY”
„NURT EGZYSTENCJALNY”

METAFIZYKA (ONTOLOGIA) – NAUKA O BYCIE

EPISTEMOLOGIA – NAUKA O POZNANIU

ETYKA

ESTETYKA

LOGIKA
MOŻE TEŻ ISTNIEĆ FILOZOFIA CZEGOŚ: POLITYKI, BIZNESU,
NAUKI, itd..
„Rzec by się chciało wręcz, że
dopiero pedagodzy potrafią
nadać filozoficznym pomysłom
autentyczne życie, oblec je w
ciało,
pokazać,
że
są
potrzebne i użyteczne”
(J. Mizińska, Od Redakcji, [w:] Colloquia Communia, nr 2, 2003, s. 8)
Pierwszym jest stymulacja myślenia o “genezie i źródłach wiedzy”, które
występują jawnie lub są ukryte, a które wpływają na praktykę. Taka
refleksja ma chronić przed dogmatyzmem, stawiać pytanie o
prawomocność podstawowych założeń.
 Pożytek drugi, to rozwój świadomości krytycznej, poprzez poznanie
genezy dyscypliny (pedagogika wywodzi się z filozofii).
 Trzecim jest wpływ filozofii na umiejętność kształtowania racjonalnego
myślenia o wychowaniu, w którym chodzi przede wszystkim o
rozumienie wiedzy, nie jej akumulację.
 Czwarty - jest przewodniczką w świat ponowoczesny oraz gwarantem
odpowiedniego dystansu. Ochroną przed schematami medialnymi i
rynkowymi.
 Piąty pożytek, to pożytek kompetencyjny.
„Filozofia może wyposażyć pedagogów w kompetencję językową i
znajomość kodów (stereotypów) kulturowych, umożliwiających
dekodowanie (rozumienie i interpretację) oraz tworzenie tekstów w
ramach kultury (kultur) i humanistyki.
 Szóstym - inspiracja do namysłu etycznego.”
 Siódmy - funkcja terapeutyczna.

M. Kardaczyńska, O pożytkach jakie pedagog z filozofii mieć może, [w:] Colloquia
Communia, nr 2, 2003, s. 123.
„Dla mnie ważniejsza jest filozoficzność
wpisana w postawę, której wartość
rozstrzyga się nie w polu tekstów i treści z
góry kwalifikowanych jako filozofia, ale
w obszarze szczególnego wysiłku
obcowania z tekstami kultury także poza
akademicką humanistyką”.
L. Witkowski, “Filozoficzność” w kształceniu pedagogów jako otwieranie
(się) na humanistykę, [w:] Colloquia Communia, nr 2, 2003, s. 103.

CELE/NORMY/WARTOŚCI

PODMIOT/CZŁOWIEK/MONSTRUM

RACJONALNOŚĆ/ROZUM/CIAŁO
ROZKŁAD JAZDY
„Filozoficzne pytania pojawiają się wszędzie
tam,
gdzie
żyją
ludzie.
Studenci
odkrywają,
że
filozofia
nie
jest
abstrakcyjną, odległą dyscypliną, lecz
tak samo jak myślenie sokratejskie wnika
w przestrzeń ludzkiej codzienności – w
rozważania na temat życia i śmierci,
aborcji i zemsty, instytucjonalnego
wymiaru sprawiedliwości i religii. Filozofia
pojawia się zawsze, gdy ludzie znajdują
odwagę samodzielnego myślenia i
wątpienia na sposób sokratejski”.
M. C. Nussbaum, W trosce o człowieczeństwo, s. 27-28.

Głównym celem zajęć jest przybliżenie studentom i
studentkom zagadnień związanych z uprawianiem
filozofii, obecności tejże w pedagogice, jak również
filozoficznemu podejściu do edukacji. Przekraczając
granice “akademii” i jej gustu odnajdują filozoficzne
motywy w szeroko rozumianej codzienności, tropią
powiązania pedagogiki i filozofii. Zdobywają nie
konkretną wiedzę, ale raczej rozwijają umiejętność
“filozoficznego podejścia”, problematyzacji i analizy. W
efekcie
powinni
podnieść
swoją
umiejętność
autorefleksji, jak i rozwinąć świadomość teoretyczną. Nic
już nie będzie takie samo.

Paradygmaty, kolektywy myślowe, 
Nowoczesność i
filozofia i pedagog wygnany,
ponowoczesność
granica, nomadyzm i maszyny

edukacyjne
dydaktyczne


To, co pedagogiczne, to co

Czytanie i kultura masowa /lalki
filozoficzne i to co polityczne

Rousseau, kobiety i monstrum
My, kajdaniarze osobliwi – Mit

Humanizm i antyhumanizm –
Stirner i problem „ja”
Jaskini

Reprodukcja i opór, fabryki
Filozof jako miłośnik – Uczta –
Eros i pedagogika

Sokrates jako nauczyciel

Wyzwanie oświecenia – Kant,
Foucault, Szkoła Frankfurcka

Skok i destrukcja /Fight Club

Działanie językowe i masowe
tortury w klasie szkolnej

Nauczyciel jako suweren

Infrapolityka i infrapedagogika
PRZYŚWIECAĆ NAM BĘDZIE HASŁO
OŚWIECENIA:
MNIEJ ODWAGĘ UŻYWAĆ SWOJEGO
ROZUMU

BĘDZIEMY ZADAWAĆ PYTANIA Z SENSEM
BĘDZIEMY UŻYWAĆ TERMINÓW, ALE STARAĆ SIĘ JE
PRZEKŁADAĆ NA MOWĘ POTOCZNĄ

BĘDZIEMY POSZUKIWAĆ ODPOWIEDZI, CO NIE ZNACZY, ŻE
SIĘ NAM UDA

ZASADY ZALICZENIA KURSU
„KAŻDEGO DNIA, CZY TEGO CHCE CZY
NIE, UCZEŃ WCHODZI NA SALĘ
SĄDOWĄ, GDZIE STAJE PRZED
SĘDZIAMI, OSKARŻONY O
DOMNIEMANĄ IGNORANCJĘ. DO NIEGO
NALEŻY UDOWODNIENIE SWOJEJ
NIEWINNOŚCI. MUSI ZWRÓCIĆ NA
ŻĄDANIE, JAK POKARM, TWIERDZENIA,
REGUŁY, DATY, DEFINICJE, KTÓRE
ZAPEWNIAJĄ MU NA KONIEC ROKU
WYZWOLENIE”
RAOUL VANEIGEM