Transcript การปกครองท้องถิ่นเปรียบเทียบ - คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

ร ัฐศาสตร ์ในยุคโลกาภิ
วัตน์
่ กระแส
กระแสท้องถิน
โลกาภิว ัฒน์
ลักษณะวิชา
ร ัฐศาสตร ์
แนวทางศึกษาของตะวันตก?
แนวทางศึกษาของประเทศ
ไทย?
วิชาร ัฐศาสตร ์
เป็ น
วิชาชีพ(Professional)
วิชาการ(Academic)
่
กระแสท้องถิน
กระแส
โลกาภิวฒ
ั น์
ชุมชน
โลก
ชุมชน
่
ท้องถิน
ร ัฐ
สังค
ม
ปร ัชญา
การปกครอง
่
ท้องถิน
่
แนวคิดเกียวกับ
การบริหารจัดการ
่
ท้องถิน
ปร ัชญา
การ
ปกครอง
่
ท้องถิน
ชุมชน
กาปง
ประชาชน เขต
Koinotes
Demos
Municipality - City - Civitas
เมือง
BURG BOROUGH BERGEN
BOURG
สะท้อนภาพเมืองในประว ัติศาสตร ์
่ อค้าต้องการการคุม
ซึงพ่
้ ครอง
พ่อค้า
MERCHANTS BOURGEOISIE
ค้าขาย เดินทาง เรียนรู ้วัฒนธรรมของคนต่าง
เมือง เมืองขยายตัว คึกคัก
่
ผู ค
้ นหลังไหลเข้
ามาทามาหากิน
เกิดระบบบริหารเมืองโดยเสรี
การเกิดเมือง
่
ความเป็ นอิสระของท้องถิน
้
เกิดขึนและมี
การพัฒนา
ภายใต้เงื่อนไขสาคัญคือ
การเติบโตของการค้าขาย และ
การเติบโตของเสรีชน
่ งท
่ าให้เมืองเติบโต และ
ความมังคั
เมืองมีอส
ิ ระในการบริหารจัดการ
้ ่
่
การปกครองท้องถินไทย
่ ผ่านตัวแทน
เราสร ้างการปกครองท ้องถิน
มากเกินไป ชาวบ ้านไม่ต ้องทาอะไร มีราชการ
่ าให ้ ทีถู
่ กต ้อง ตรงไหนชาวบ ้าน
ส่วนท ้องถินท
ช่วยเหลือตัวเองได ้ ต ้องให ้เขาทาต่อไป เราเพียง
ส่งเสริมให ้เขาทาได ้ดียงขึ
ิ่ น้ “ของหลวง ?”
่ ควรมีความเป็ นชาวบ ้าน ไม่ใช่
ท ้องถิน
เป็ นราชการเต็มรูป ควรมีความหลากหลาย แต่
่ ไม่ควรทาอะไรเหมือนกัน
ละท ้องถิน
่
การศึกษาทาให ้เราไม่รู ้เรืองในบ
้านตนเอง
่ ดช่องใหค้ นดีมาร่วมงาน
ต ้องริเริมเปิ
องค์กรทีอ
่ ยูเ่ หนือ
ท ้องถิน
่ มีหรือไม่?
ถ ้ามี คืออะไร ใครรู ้บ ้าง
ร ัฐ
ร ัฐสมบู รณาสิทธิ
ราช
่
ท้องถิน VS
ร ัฐ
่
ตานาน เรืองเล่า
พัฒนาการทาง
ประวัติศาสตร ์ของ
้ นาไปสู พ
รวมทังได้
่ ฒ
ั นาการ
ของแนวความคิด
่
ของทฤษฎีตา
่ งๆเกียวกั
บ
การรวมศู นย ์อานาจ
การกระจายอานาจ
่
การปกครองท้องถิน
กรีก
อารยธรรมกรีกเป็ น
่ นของปร ัชญาและ
จุดเริมต้
ระบบการเมือง การ
ปกครองในระบอบ
ประชาธิปไตย
่
อน
กรีก แตกต่างจากชนเผ่าอืนๆก่
้ อ
หน้านันคื
การให้ความสาคัญต่อความรู ้สึกนึ ก
คิ
ด
และภู
ม
ป
ิ
ั
ญ
ญาของมนุ
ษ
ย
์
่
การศึกษาทีมุ่งสร ้างความปรารถนา
่
่ ้
อย่างแรงกล ้าทีจะเป็
นพลเมือง ผู ้ซึงรู
วิธก
ี ารปกครองและวิธก
ี ารถูกปกครอง
อย่างเป็ นธรรม
่
(โสรเตรติส ผูส้ ละชีวติ เพือปกป้
องเสรีภาพใน
ประวัติศาสตร ์ปร ัชญา
การเมือง
การสารวจค้นคว้า การ
ทดลองทางวิทยาศาสตร ์
นาไปสู ่การสร ้าง และ
พัฒนา
สาขาวิชาการต่างๆ
ความเป็ นพลเมือง
Citizenship
ึ ษาทีม
การศก
่ งุ่ สร ้างความ
ปรารถนาอย่างแรงกล ้าทีจ
่ ะเป็ น
พลเมือง ผู ้ซงึ่ รู ้วิธก
ี ารปกครอง
และวิธก
ี ารถูกปกครองอย่างเป็ น
ธรรม
(โสรเตรติส ผู ้สละชวี ต
ิ เพือ
่
ปกป้ องเสรีภาพ
อารยธรรมกรีก กับการ
ปกครองสว่ นท ้องถิน
่
ชุมชนการเมือง หรือ โพลิส
เล็กๆทีป
่ กครองตนเองและ
เป็ นอิสระจานวนมาก
โพลิส Polis จะมีเมืองทีห
่ ้อม
ล ้อมด ้วยชนบท มีประชากรที่
ั อยูท
อาศย
่ งั ้ ในเมือง
และในชนบท
แต่ละ Polis
มีสภา
มีสภาสู งสุด
มีผูบ
้ ริหาร
่
และสถานทีชุมนุ ม
สาธารณะ
ความเป็ นพลเมือง
ประชาธิปไตยโดยตรง
ชุมชนเข้มแข็ง
ประชาสังคม
ประชาชนมีส่วนร่วม
ปร ัชญาการ
่
ปกครองท้องถิน
การให้การศึกษาทางการเมือง
POLITICAL EDUCATION
่
ประชาธิปไตยท้องถิน
LOCAL DEMOCRACY
โรมัน
่
ยิงใหญ่
อารยธรรมโรมัน
่
ขยายไปทัวยุโรป
เป็ นผล
จากการ ับอารยธรรมกรีก
คุณสมบัตส
ิ าคัญของ
ชาวโรมัน
่ ง
3. มีระเบียบวินย
ั เชือฟั
ผู บ
้ งั คับบัญชา
4. เป็ นนักสู ้ ยกย่องความ
กล้าหาญ
5. มีความเป็ นนักปฏิบต
ั ิ
6. ยอมร ับความแตกต่าง
้
ทางเชือชาติ
และแสวงหา
ปกครองของโรม
1. ระบบการถ่วงดุลอานาจ
ระหว่างสถาบันต่างๆ
ั พันธ์ระหว่างรัฐ
2.การจัดความสม
ต่างๆและจังหวัดต่างๆทีอ
่ ยูร่ อบๆ
ั ญา การปกครอง
ทัง้ ระบบทาสญ
แบบภูมภ
ิ าค(การแบ่งอานาจ)
3.การปกครองท ้องถิน
่
่
การปกครองท้องถินไทย
่ ผ่านตัวแทน
เราสร ้างการปกครองท ้องถิน
มากเกินไป ชาวบ ้านไม่ต ้องทาอะไร มีราชการ
่ าให ้ ทีถู
่ กต ้อง ตรงไหนชาวบ ้าน
ส่วนท ้องถินท
ช่วยเหลือตัวเองได ้ ต ้องให ้เขาทาต่อไป เราเพียง
ส่งเสริมให ้เขาทาได ้ดียงขึ
ิ่ น้ “ของหลวง ?”
่ ควรมีความเป็ นชาวบ ้าน ไม่ใช่
ท ้องถิน
เป็ นราชการเต็มรูป ควรมีความหลากหลาย แต่
่ ไม่ควรทาอะไรเหมือนกัน
ละท ้องถิน
่
การศึกษาทาให ้เราไม่รู ้เรืองในบ
้านตนเอง
่ ดช่องใหค้ นดีมาร่วมงาน
ต ้องริเริมเปิ
โรมัน
่
ยิงใหญ่
อารยธรรมโรมัน
่
ขยายไปทัวยุโรป
เป็ นผล
จากการ ับอารยธรรมกรีก
คุณสมบัตส
ิ าคัญของชาว
โรมัน
่ าง
1. อุทศ
ิ ตัวต่อหน้าทีอย่
่ ง
3. มีระเบียบวินย
ั เชือฟั
ผู บ
้ งั คับบัญชา
4. เป็ นนักสู ้ ยกย่องความ
กล้าหาญ
5. มีความเป็ นนักปฏิบต
ั ิ
6. ยอมร ับความแตกต่าง
้
ทางเชือชาติ และแสวงหา
ของโรม
1. ระบบการถ่วงดุลอานาจระหว่าง
สถาบันต่างๆ
ั พันธ์ระหว่างรัฐ
2.การจัดความสม
ต่างๆและจังหวัดต่างๆทีอ
่ ยูร่ อบๆ
ั ญา การปกครอง
ทัง้ ระบบทาสญ
แบบภูมภ
ิ าค(การแบ่งอานาจ)
3.การปกครองท ้องถิน
่
4.ภาษาละตินและความเป็ นโรมัน
ยุคกลาง
อานาจของคริสต ์ศาสนา
อิสลาม - คริสต ์
้ ดลง
การค้าทางเรือสินสุ
เกิดการต่อสู ้ ปล้นสะดมในดินแดนต่างๆ
่ อานาจและอิทธิพลที่
ไม่มรี ัฐชาติเดียวทีมี
่ นอิสระ
ครอบงาไปทัว่ แต่เกิดร ัฐเล็กๆทีเป็
่ อสู ้ แย่งชิงอานาจกัน พยายาม
มากมาย ทีต่
่ ม
สร ้างความเข้มแข็งเพือคุ
้ ครองตนเอง
6. ประชาชนรู ้สึกไม่ปลอดภัย
่ ากัด
7. เศรษฐกิจแบบศ ักดินามีการค้าขายทีจ
่
่ ด
ต้องพึงตนเองให้
มากทีสุ
8. ระบบการเมือง การปกครองคือการภักดีต่อ
่ น
เจ้าของทีดิ
1.
2.
3.
4.
5.
ยุคกลาง
การเติบโตของเมือง
1.เมือง เป็ นศู นย ์กลางการปกครอง
ทางศาสนา
2.เมือง เป็ นศู นย ์กลางการบริหาร
แว่นแคว้นศ ักดินา เป็ นศู นย ์กลาง
้ั ักดินาทีร่ ักษา
อานาจของชนชนศ
ระบบการควบคุมไพร่ แรงงานของ
ไพร่
เมือง เป็ นศู นย ์กลางการค้าและเมือง
้ั
ของชนชนกลาง
การฟื ้ นฟู การค้าระหว่างเมืองต่างๆ
เช่น เมืองท่า เมืองบนเส้นทาง
การค้า
เมืองของเสรีชน เป็ นศู นย ์กลาง
การค้าขาย การผลิตของพวกช่าง
่
แหล่งสร ้างอาชีพใหม่ ทีพบปะ
่
แลกเปลียนข่
าวสารด้านการค้า
ตลาดใหม่ ดินแดนของเสรีชน
่
ปร ัชญาการปกครองท้องถิน
รากฐานการปกครองระบอบ
ประชาธิปไตย
ในระดับชาติ
การให้การศึกษาทางการเมือง
POLITICAL EDUCATION
่
ประชาธิปไตยท้องถิน
LOCAL DEMOCRACY
การเกิดเมือง
่
้
ความเป็ นอิสระของท้องถินเกิ
ดขึน
และมีการพัฒนา
ภายใต้เงื่อนไขสาคัญคือ
การเติบโตของการค้าขาย และ
การเติบโตของเสรีชน
่ งท
่ าให้เมืองเติบโต และ
ความมังคั
เมืองมีอส
ิ ระในการบริหารจัดการ
่
แนวคิดการปกครองท้องถิน
่ เพราะ
 ไม่ยอมร ับการปกครองท้องถิน
่ ดขวาง
เห็นว่าการปกครองท้องถินขั
่ การเลือกตัง้ เป็ น
ประชาธิปไตยทีมี
่ ดจากการบริหารประเทศแบบ
แนวคิดทีเกิ
รวมศู นย ์อานาจ
่
 ยอมร ับให้มก
ี ารปกครองท้องถินได้
แต่
ต้องมีการควบคุมจากร ัฐบาลกลาง เพราะ
หัวใจการบริหารประเทศอยู ่ทรี่ ัฐบาลกลาง
่ คับแคบ เห็น
เพราะการปกครองท้องถิน
่
แก่ทอ
้ งถินของตนเองเป็
นหลัก มีความ
่
แนวคิดการปกครองท้องถิน
่ ความจาเป็ นต่อ
• การปกครองท้องถินมี
การปกครองในระบอบประชาธิปไตย
สร ้างการศึกษาทางการเมือง
่
(political education) คนในท้องถิน
ได้เสนอปั ญหา และหาแนวทางแก้ไข
ปั ญหาด้วยตนเอง เป็ นการสร ้าง
ค่านิ ยมประชาธิปไตย “ความชอบ
ธรรมและเหตุผลของแต่ละคน”
การกระจายอานาจ
เป็ นวิธก
ี ารทีร่ ัฐมอบอานาจปกครอง
บางส่วนให้ประชาชน
่
ในท้องถินมี
2 ลักษณะ
้ ่
 การกระจายอานาจตามพืนที
ตามเขตแดน
 การกระจายอานาจตาม
กิจการ หรือตามหน้าที่
ความหมายของการปกครอง
่
ท้องถิน
• หมายถึง หน่ วยการปกครองทีร่ ัฐจัดตัง้
้
ขึนและให้
มอ
ี านาจปกครองตนเอง
(Autonomy) มีสท
ิ ธิตามกฎหมาย
่ าเป็ นในการ
(Legal Rights) มีองค ์กรทีจ
ปกครอง (Necessary Organization)
• หมายถึง ระบบการปกครองจากการ
กระจายอานาจทางการปกครองของร ัฐ
่ าหน้าที่
เกิดองค ์กรทีท
่ โดยคนในท้องถินนั
่ นๆ
้
• ปกครองท้องถิน
่
้
องค ์ประกอบของการ
่
ปกครองท้องถิน
้ ช
่ ัดเจน (defined
• มีขอบเขตพืนที
boundaries)
• เป็ นนิ ตบ
ิ ุคคล (legal idenetity)
่ ก
่ าหนด
• มีโครงสร ้างอานาจหน้าทีที
่
โดยกฎหมายทัวไป
และกฎหมาย
พิเศษ
• มีความเป้ นอิสระในการบริหาร และ
่ นอน
การคลังทีแน่
สาระสาคัญของการปกครอง
่
ท้องถิน
่ ความเป็ น
1. ประชาชนในท้องถินมี
อิสระในการตัดสินใจ การบริหาร
่
ท้องถินของตนเอง
6 ด้านคือ
1) อิสระในการกาหนดนโยบายพัฒนา
่ Policy Autonomy
ท้องถิน
2) อิสระในการวางแผนงาน ทิศ
่ Planning
ทางการบริหารท้องถิน
Autonomy
สาระสาคัญของการปกครอง
่
ท้องถิน
4)อิสระในการกาหนด
งบประมาณ Financial
Autonomy
5)อิสระในการบริหารงานทุกๆ
ด้าน Administrative
Autonomy
6)อิสระในการบังคับบัญชา
สาระสาคัญของการปกครอง
่
ท้องถิน
่
2. เพือให้
ความเป็ นอิสระเป็ นไปโดย
่ น
้ ประชาชน
ประชาชนในท้องถินนั
ย่อมต้องมีสว
่ นร่วมในกระบวนการ
ต่างๆ
่ ฝ่ายบริหาร
3. สมาชิกสภาท้องถิน
่ องมาจากการเลือกตงโดย
้ั
ท้องถินต้
ประชาชน จะเป็ นการเลือกตง้ั
โดยตรงหรือโดยอ้อมก็ได้
่ ับผิด
4. ต้องมีฐานะทางกฎหมายเพือร
สาระสาคัญของการปกครอง
่
ท้องถิน
5. ร ัฐบาลกลางกากับดู แล ไม่ใช่
ควบคุม
่ ความเป็ นอิสระเฉพาะ
6. ท้องถินมี
่
ในส่วนทีจะบริ
หารกิจการต่างๆ
่
้
ของท้องถินตนเองเท่
านัน
่
บทบาทของการปกครองท้องถิน
• ให้การศึกษาทางการเมือง Political
Education
• ก่อให้เกิด และกระตุน
้ การมีสว
่ นร่วม
ทางการเมืองของประชาชน อย่างมี
เหตุผล สร ้างความรู ้สึกเป็ นเจ้าของ
ความสามัคคี การเป็ นสมาชิกชุมชน
เดียวกัน
• สร ้างและฝึ กอบรมผู น
้ าทางการเมือง
่
บทบาทของการปกครองท้องถิน
• สร ้างเสถียรภาพทางการเมือง
สร ้างความเสมอภาคทางการเมือง
• ก่อให้เกิดความร ับผิดชอบของผู น
้ า
ต่อประชาชน Accountability
• ตอบสนองและสร ้างประสิทธิภาพใน
่
การบริหารงานท้องถิน
่
แนวคิดการปกครองท้องถินในสอง
่ านมา พัฒนาออกเป็ น
ทศวรรษทีผ่
2 ลักษณะคือ
ลักษณะแรก การปกครองตนเอง
่
ในระดับท้องถิน
่
ลักษณะทีสอง
การปกครอง
่
ท้องถินโดย
ร ัฐบาล ร ัฐบาลกลางเข้าไปจัดการ
และมีบทบาทมากเป็ นพิเศษ ส่งผล
่
ให้องค ์กรปกครองส่วนท้องถิน
รู ปแบบการปกครองส่วน
่
ท้องถิน
•
•
•
•
•
•
การประชุมเมือง Town Meeting
สภา – นายกเทศมนตรี
นายกเทศมนตรี แบบอ่อน
นายกเทศมนตรี แบบมีอานาจมาก
แบบผู จ
้ ด
ั การ
แบบคณะกรรมการ
่
การบริหารจัดการท้องถิน
ปั จจุบน
ั การเมือง การปกครองท ้องถิน
่ ของ
ั ซอนมาก
้
หลายๆประเทศ มีการดาเนินงานทีซ
่ บ
ขึน
้ มีผู ้เข ้าร่วมมากขึน
้ ประชาชนในท ้องถิน
่ มี
ิ ใจเกีย
สว่ นร่วมมากขึน
้ ในการตัดสน
่ วกับ
่ ยาเสพติดในชุมชน ขยะ
นโยบายท ้องถิน
่ เชน
ี จากโรงงาน
น้ าท่วม อาคารสูง น้ าเสย
่ งนัยที่
การบริหารจัดการท้องถินจึ
หมายถึง กระบวนการดาเนิ นการร่วมกัน
่
โดยหลายภาคส่วนเพือบรรลุ
กจ
ิ การ
่
การบริหารจัดการท้องถิน
่
่ เป็ น
การเปลียนแปลงจากการปกครองท้
องถิน
่
การบริหารจัดการท้องถินไม่
ใช่การปร ับตวั แต่
่
เป็ นการเปลียนระบบ
โดยปั จจัย
่
ภายนอกและปั จจัยท้องถิน
ปั จจัยภายนอก ระบบโลกาภิวต
ั น์ ระบบ
เศรษฐกิจแบบเสรี
ภาคธุรกิจ ภาคประชาชนต ้องการมีสว่ นร่วมใน
ิ ใจเกีย
การตัดสน
่ วกับกิจการสาธารณธมากขึน
้
่ สภาพแวดล ้อม
สถานการณ์ทเี่ ปลีย
่ นไปเชน
่
การบริหารจัดการท้องถิน
่ ท้องถินแต่
่
• ปั จจัยท้องถิน
ละแห่งมี
องค ์ประกอบต่างกันเช่น อ ังกฤษ
่
มีปัญหาการเปลียนแปลงของ
เศรษฐกิจสากล ญีปุ่่ นมีปัญหา
้ จ
่ ากัด วัตถุดบ
ประชากร พืนที
ิ
ฯลฯ
• ปั จจัยภายใน ปั จจัยภายนอก มีผล
่
แนวคิดการปกครองท้องถินในสอง
่ านมา พัฒนาออกเป็ น
ทศวรรษทีผ่
2 ลักษณะคือ
ลักษณะแรก การปกครองตนเอง
่
ในระดับท้องถิน
่
ลักษณะทีสอง
การปกครอง
่
ท้องถินโดย
ร ัฐบาล ร ัฐบาลกลางเข้าไปจัดการ
และมีบทบาทมากเป็ นพิเศษ ส่งผล
รู ปแบบการปกครองส่วน
่
ท้องถิน
•
•
•
•
•
•
การประชุมเมือง Town Meeting
สภา – นายกเทศมนตรี
นายกเทศมนตรี แบบอ่อน
นายกเทศมนตรี แบบมีอานาจมาก
แบบผู จ
้ ด
ั การ
แบบคณะกรรมการ
่
การบริหารจัดการท้องถิน
ปั จจุบน
ั การเมือง การปกครองท ้องถิน
่ ของ
ั ซอนมาก
้
หลายๆประเทศ มีการดาเนินงานทีซ
่ บ
ขึน
้ มีผู ้เข ้าร่วมมากขึน
้ ประชาชนในท ้องถิน
่ มี
ิ ใจเกีย
สว่ นร่วมมากขึน
้ ในการตัดสน
่ วกับ
่ ยาเสพติดในชุมชน ขยะ
นโยบายท ้องถิน
่ เชน
ี จากโรงงาน
น้ าท่วม อาคารสูง น้ าเสย
่ งนัยที่
การบริหารจัดการท้องถินจึ
หมายถึง กระบวนการดาเนิ นการร่วมกัน
่
โดยหลายภาคส่วนเพือบรรลุ
กจ
ิ การ
่
การบริหารจัดการท้องถิน
่
่ เป็ น
การเปลียนแปลงจากการปกครองท้
องถิน
่
การบริหารจัดการท้องถินไม่
ใช่การปร ับตวั แต่
่
เป็ นการเปลียนระบบ
โดยปั จจัย
่
ภายนอกและปั จจัยท้องถิน
ปั จจัยภายนอก ระบบโลกาภิวต
ั น์ ระบบ
เศรษฐกิจแบบเสรี
ภาคธุรกิจ ภาคประชาชนต ้องการมีสว่ นร่วมใน
ิ ใจเกีย
การตัดสน
่ วกับกิจการสาธารณธมากขึน
้
่ สภาพแวดล ้อม
สถานการณ์ทเี่ ปลีย
่ นไปเชน
่
การบริหารจัดการท้องถิน
่ ท้องถินแต่
่
• ปั จจัยท้องถิน
ละแห่งมี
องค ์ประกอบต่างกันเช่น อ ังกฤษ
่
มีปัญหาการเปลียนแปลงของ
เศรษฐกิจสากล ญีปุ่่ นมีปัญหา
้ จ
่ ากัด วัตถุดบ
ประชากร พืนที
ิ
ฯลฯ
• ปั จจัยภายใน ปั จจัยภายนอก มีผล
รู ปแบบองค ์กรการปกครอง
่
ท้องถิน
• การประชุมเมือง Town Meeting
เก่าแก่ทส
ี่ ด
ุ โดยตรง มีตวั แทน ตัง้
คณะกรรมการ
• สภา – นายกเทศมนตรี ยึดหลักการ
ระบบรัฐสภา
• นายกเทศมนตรี แบบอ่อน ถ่วงดุล
ิ ธิและสว่ นร่วม
อานาจ ประชาชนมีสท
มาก โดยเลือกตัง้ ผู ้บริหารงานท ้องถิน
่
รู ปแบบองค ์กรการปกครอง
่
ท้องถิน
• นายกเทศมนตรี แบบมีอานาจมาก (
เลือกตัง้ นายกเทศมนตรีโดยตรง และ
นายกเทศมนตรีแต่งตัง้ หัวหน ้าฝ่ าย
บริหาร Chief Administrative Officer
(CAO)
• แบบผู จ
้ ด
ั การ เน ้นการบริหารงานแบบ
ภาคธุรกิจ สภาจ ้างและถอดถอน
ผู ้จัดการเมือง
• แบบคณะกรรมการ มาจากการ
่
การปกครองท้องถินเปรี
ยบเทียบ
่ั
ศึกษากรณี : อ ังกฤษ อเมริกา ฝรงเศส
ญีปุ่่ น
การปกครองท ้องถิน
่ ในกระแสการ
เปลีย
่ นแปลง
oการทาให ้เป็ นประชาธิปไตย
Democratization
oอิทธิพลของกระแสความคิดเสรีนย
ิ ม
Neoliberalism
oการเปลีย
่ นเป็ นเมืองของชุมชนต่างๆ
Ubanization การเกิดของขบวนการ
่
การปกครองท้องถิน
เปรียบเทียบ
ึ ษาพัฒนาการ โครงสร ้าง
1. ศก
รูปแบบ ทัง้ โครงสร ้างระดับชาติ
ั ้ การบริหารราชการ Tiers
ระดับชน
System
2. ภารกิจ อานาจหน ้าที่ ทีม
่ าของ
รายได ้ การควบคุมโดยราชการ
สว่ นกลาง
3. ทิศทางและแนวโน ้มการ
ปั จจัยพืน
้ ฐานของยุคสมัยใหม่
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
ิ ปะวิทยาการ
การฟื้ นฟูศล
การค ้นพบโลกใหม่ การล่าอาณานิคม
การปฏิรป
ู ศาสนา
กาเนิดรัฐ – ชาติ ลัทธิชาตินย
ิ ม
การปฏิวต
ั ท
ิ างวิทยาศาสตร์
การปฏิวต
ั อ
ิ ต
ุ สาหกรรม
การปฏิวต
ั ท
ิ น
ุ นิยม
การปฏิวต
ั ป
ิ ระชาธิปไตย
อ ังกฤษ เป็ นประเทศแรกทีท
่ าลายระบอบ
ั ดินาและพัฒนาเศรษฐกิจ
เศรษฐกิจแบบศก
ทุนนิยม โดยการปฏิวต
ั อ
ิ ต
ุ สาหกรรมเป็ น
ประเทศประชาธิปไตยทีเ่ ก่าแก่ทส
ี่ ด
ุ ในโลก
มีเมืองขึน
้ มากทีส
่ ด
ุ มีกองทัพเรือทีม
่ ี
แสนยานุภาพ
่ั
ฝรงเศส
มีเมืองขึน
้ มากโดยเฉพาะใน
ี
แอฟริกาและเอเชย
อเมริกา เป็ นประเทศเกิดใหม่
ญีปุ่่ น แพ ้สงครามโลกครัง้ ทีส
่ อง ปฏิรป
ู
เศรษฐกิจ การเมือง การบริหาร โดยให ้
ความสาคัญกับการกระจายอานาจ
ประเทศมาเลเซียมีการปกครองแบบ
สหพันธ ์ร ัฐ
้
มีร ัฐทังหมด
13 ร ัฐ
ผู ้นาสูงสุดของรัฐแต่ละรัฐคือสุลตาน ท่านจะ
ปฏิบต
ั ต
ิ ามคาแนะนาของสภาผู ้บริหารรัฐซงึ่ นา
โดย Menteri Besar หรือมุขมนตรี แต่หากเป็ น
รัฐทีไ่ ม่มส
ี ล
ุ ตานก็จะมีผู ้ว่าการรัฐทีไ่ ด ้รับการ
แต่งตัง้ โดยอากงเพือ
่ ทีจ
่ ะทาหน ้าทีใ่ นทาง
พิธก
ี รรม
การปกครองระดับรัฐนัน
้ จะมีสภาแห่งรัฐเลือกตัง้
ทุก 5 ปี สภาแห่งรัฐจะมีอานาจในการออก
กฎหมายได ้เต็มทีต
่ ราบใดทีไ่ ม่ขด
ั กับรัฐธรรมนูญ
แห่งสหพันธ์ สภาผู ้บริหารแห่งรัฐจะเป็ นคณะ
่
กฎหมายการปกครองท ้องถินมองประเทศ
มาเลเซียปี 1976 ประเทศมาเลเซียแบ่ง
่ น 6 ชนิ ดด ้วยกัน
การปกครองท ้องถินเป็
คือ
- กรุงกัวลาลัมเปอร ์
- สภาเทศบาล
- สภาเมือง
- คณะเมือง
- คณะเขตชนบท
่
- สภาท ้องถิน
้ ้องถินของประเทศมาเลเซี
่
การเลือกตังท
ยนั้น
่ 1970 หลังจากนั้นเป็ นต ้น
ถูกยกเลิกไปเมือปี
มาเทศมนตรีหรือผูบ้ ริหารขององค ์กรปกครอง
้
่ มาจากการแต่งตังของ
ส่วนท ้องะถินก็
Menteri Besar โดยตรง ผูน้ าในระดับ
่ นทังนายอ
้
ท ้องถินเป็
าเภอและนายกเทศมนตรี
ในเวลาเดียวกัน
่ แบ่งเป็ นด ้าน
หน้าที่ หลักๆของหน่ วยงานท ้องถิน
่
ต่างๆได ้ดังนี ้ ด ้านสิงแวดล
้อม ด ้านงานสาธารณะ
ด ้านสังคม และด ้านการพัฒนา
การปกครองท ้องถิน
่ ของเยอรมัน
การปกครองสว่ นท ้องถิน
่ ของเยอรมัน เป็ น
ั ้ (two - tier
การปกครองแบบ 2 ชน
system) คือ อาเภอ (Kreise) ซงึ่ มี 2
ลักษณะคือ อาเภอในเขตชนบท
(Landkreis) และอาเภอซงึ่ เป็ นนคร
ั ้ ทีส
(Stadtkreis) และชน
่ องคือ เทศบาล
(Gemeinden)
การปกครองท ้องถิน
่ ได ้รับการรับรองหลัก
แห่งการปกครองตนเองไว ้ในกฎหมาย
พืน
้ ฐานแห่งสหพันธรัฐ โดยในมาตรา 28
(2) ของกฎหมายพืน
้ ฐานได ้บัญญัตไิ ว ้ว่า
โครงสร ้างการปกครองระด ับต่างๆในประเท
สหพันธร ัฐ
สภาผูแ้ ทนราษฎร สภา
ตัวแทนมลร ัฐ
มลร ัฐ
(16 แห่ง)
จังหวัด
((Regierungsb
ezirke)
องค ์กรปกครองส่วน
่
ท ้องถิน
อาเภอใน อาเภอใน
เขตชนบท เขตเมือง
(426)
(117)
เทศบ
าล*
ร ัฐธรรมนู ญแห่งสาธารณร ัฐประชาชน
จีน พ.ศ.๒๕๑๘
ส่วนที่ ๔ องค ์การปกครองตนเองแห่ง
ภู มภ
ิ าคปกครองตนเองของชนชาติ
มาตรา ๒๔ เขตปกครองตนเอง จังหวัด
ปกครองตนเอง และอาเภอปกครอง
ตนเอง เป็ นภู มภ
ิ าคปกครองตนเองของ
้ั น
้
ชนชาติทงสิ
การปกครองท ้องถิน แบ่งการบริหารออกเป็ น ๓
ระดับใหญ่ ๆ คือ
ระดับมณฑล มี ๒๒ มณฑล เขต
่ นตรง
้
ปกครองตนเอง ๕ เขต เทศบาลมหานครทีขึ
ต่อร ัฐบาลกลางอีก ๒ เทศบาล
ระดับอาเภอหรือเทียบเท่า มีอยู่
่ งประเทศ
้
ประมาณ ๒,๓๐๐ หน่ วย ทัวทั
ระดับประชาคมหรือ
เทียบเท่า (โรงงานมีฐานะเทียบเท่าประชาคม)
ประชาคมแบ่งออกเป็ นกองการผลิต
องค ์กรของร ัฐในระดับต่าง ๆ ถัด
จากระดับชาติลงไป มีโครงสร ้างเหมือนกันคือ มี
่ ้ร ับการ
สภาประชาชน (People Congress) ทีได
gǔ
เขตปกครองตนเอง เป็ นเขตการปกครองระดับมณฑล
ซงึ่ ปกครองด ้วยชนกลุม
่ น ้อย ในปั จจุบน
ั มีทงั ้ หมดอยู่ 5
เขตปกครองตนเอง
ื่
ชอ
ชน
กลุม
่
น้อย
กว่างซ ี
จ้วง
จ้วง
(กวาง
ส)ี
มองโกเ มอง
ลียใน
โกล
หนิง
หุย
่
ี
เซย หุย
ซิ
อุย
ื่ ท้องถิน
ชอ
่
ภาษาจ้วง -
ภาษามองโกเลีย -
ภาษาจีน
เมือง
หลวง
หนานห
นิง
โฮฮอท
(ฮูเหอ
่ เท่อ)
เฮา
หยิน
ชวน
เทศบาลนคร ของจีนคือเมืองทีม
่ ข
ี นาดใหญ่ และมีการปก
ในปั จจุบน
ั มีด ้วยกันทัง้ หมด 4 เมือง
ื่
ชอ
เป่ ยจิง
(ปั กกิง่ )
ฉงชงิ่ (จุง
กิง)
ชา่ งไห่
ี่ งไฮ)้
(เซย
เทียนจิน
ิ )
(เทียนสน
้ ที่
พืน
(km²)
16,808
82,300
6,340.5
11,920
ประชากร
14,930,000
(2547)
31,442,300
(2548)
18,670,000
(2547)
10,240,000
(2547)
ในปัจจุบ ันจีนมีเขตบริหารพิเศษอยู่ 2 แห่ง
นีเ้ คยเป็นอาณานิคมของชาติตะว ันตกมาก
้ ที่
พืน
(km²)
ื่
ชอ
่ ง
ฮอ
1,104
กง
มา
เก๊า
ประชากร
6,864,346
(2548)
เป็นอาณา
นิคมของ
อังกฤษ
การปกครองท ้องถิน
่ ของสงิ คโปร์
เขตการปกครองของสิงคโปร ์
สงิ คโปร์แบ่งเขตการปกครองสว่ นท ้องถิน
่ เป็ น 5 ภาค
คือ
1. ภาคกลาง (Central Region) มีพน
ื้ ที่ 130.5 ตาราง
กิโลเมตร ประกอบด ้วย Central Area ซงึ่ เป็ น
ศูนย์กลางทางเศรษฐกิจและการเงินของสงิ คโปร์
และ 11 เขตรอบนอก โดยภายใน Central Area ยัง
แบ่งออกเป็ น 11 เขตย่อย ซงึ่ เขตทีส
่ าคัญ ได ้แก่
Downtown Core เป็ นศูนย์กลางทางธุรกิจ
สาคัญ Singapore River เป็ นทีต
่ งั ้ สานักงานห ้าง
2. ภาคตะวันตก (West Region) มีประชากร
มากกว่า 7.4 แสนคน มีพนที
ื ้ ่ 201 ตาราง
กิโลเมตร ใหญ่ทสุ
ี่ ดใน 5 ภาค แบ่งเป็ น 12
เขต โดยเขตสาคัญ ได ้แก่ Western Water
่ นพืนที
้ กั
่ กเก็บนาขนาด
้
Catchment
ซึงเป็
้ กว่
่ า 1 ใน 3 ของภาค
ใหญ่ครอบคลุมพืนที
3. ภาคเหนื อ (North Region) มีประชากรกว่า 4
้ ่ 97 ตาราง
แสนคน อาศัยในพืนที
กิโลเมตร แบ่งเป็ น 8 เขต รวม Central Water
Catchment (หรือ Central Catchment
่ นพืนที
้ กั
่ กเก็บ
Nature Reserve : CCNR) ซึงเป็
้ าหร ับการอุปโภคบริโภคในตอนกลางของเกาะ
นาส
4. ภาคตะวันออก (East Region) แบ่งเป็ น
่ งของ
้
6 เขต โดยเขต Changi เป็ นทีตั
สนามบินนานาชาติแห่งสิงคโปร ์ (Changi
International Airport)
5. ภาคตะวันออกเฉี ยงเหนื อ (North-east
Region) แบ่งเป็ น 7 เขต มีพนที
ื้ ่
ครอบคลุม
หมู่เกาะในเขต
ตะวันออกเฉี ยงเหนื อ เกาะสาคัญ ได ้แก่
่ งทางทหารของ
้
Pulau-tekong เป็ นทีตั
สิงคโปร ์ และ Pulau-ubin เป็ นแหล่ง
่
ท่องเทียวทางธรรมชาติ
การบริหารราชการ
แผ่นดิน
การบริหารราชการ
วนกลาง
สานักส่นายก
กระทรวง กรม
บริหารราชการ
ส่วนภู มภ
ิ าค
จังหวัด
ส่วนราชการประจา
จังหวัด
อาเภอ
ส่วนราชการประจา
อาเภอ
ภารกิจร ัฐ
บริหารราชการ
่
ส่วนท้องถิน
อบจ.
กทม.
เทศบ
าล
อบต.
เมือง
พัทย
า
ภารกิจ
ความสัมพันธ ์ระหว่าง
ภารกิจ
ภารกิจร ัฐ
V ร ักษาความสงบเรียบร ้อย
V ป้ องกันประเทศ
V การต่างประเทศ
V การอานวยความยุตธ
ิ รรม
V การอุตสาหกรรม
V การไฟฟ้า
การประปา
การขนส่ง
V การศึกษา
V การสาธารณสุข
V ศิลปวัฒนธรรม
่
ภารกิจท้องถิน
V กาจัดขยะมู ลฝอย
V ร ักษาความสะอาด
V ให้มน
ี ้ าสะอาดหรือการ
ประกา
V การตลาด
V โรงฆ่าสัตว ์
V ให้มแ
ี ละบารุงทางบก
ทางน้ า
่
V ดู แลร ักษาทีสาธารณะ
่
การปกครองส่วนท้ องถิ
นและการกร
การกระจายอ
านาจ
แบ่งเบาภารกิจของร ัฐบาล
่
ปั ญหาท้องถินได้
ร ับการ
แก้ไข
่ ฒนา
ส่งเสริมท้องถินพั
บทบาทของตนเอง
้
พืนฐานการพั
ฒนาสู ่
ระดับชาติ
ให้แก่
่ ตัดสิ่ นใจ
ท้
อ
งถิ
น
ตามอานาจหน้าที
่
 หน่ วยองค ์กรท้องถินมี
ฐานะเป็ น
นิ ตบ
ิ ุคคล

มีงบประมาณของ
ตนเอง

มีสภาและผู บ
้ ริหาร
่
ท้องถิน

่
มีบุคลากรท้องถิน
องค ์กรปกครองส่วน
่
ท้องถิน
สภา
่
ท้องถิน
 ส. อบจ.
 ส. อบต.
 ส. เทศบาล
มาจากการ
เลือกตัง้
ผู บ
้ ริหาร
่
ท้องถิน
 นายก อบจ.
 นายก อบต.

นายกเทศมนต
มาจากการ
รีเลือกตังของ
้
ประชาชนโดยตรง
พนักงานและข้าราชการ
่
ส่วนท้องถิน
่
ส่วนท้องถิน:
่
่
พลังขับเคลือนสู
ช
่ ม
ุ ชนท้องถิน
เข้มแข็ง
อาจารย ์ ดร.วีระศ ักดิ ์ เครือเทพ
ศูนย ์ส่งเสริมนวัตกรรมและธรรมาภิบาล
่ (CLIG)
ท้องถิน
คณะร ัฐศาสตร ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
บรรยายให้ก ับคณะร ัฐศาสตร ์
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร ์ ปั ตตานี
วันพุธที่ 30 มิถน
ุ ายน 2553
่
หัวข ้อทีจะมาพู
ดคุยในวันนี ้
94
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
่ ออะไร? เกิดขึนที
้ ไหนและ
่
• นวัตกรรมท ้องถินคื
อย่างไร?
่ น่่ าสนใจมีอะไรบ ้าง?
• ตัวอย่างของนวัตกรรมท ้องถินที
่ วยสร ้างชุมชนเข ้มแข็งได ้อย่างไร?
• นวัตกรรมท ้องถินช่
่ ้อย่างไรบ ้าง?
• เราเรียนรู ้จากนวัตกรรมท ้องถินได
่ ้
• จะดาเนิ นการส่งเสริมให ้เกิดนวัตกรรมท ้องถินได
อย่างไร?
่ ออะไร?
1. นวัตกรรมท้องถินคื
95
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
่ (Local Innovations)
• นวัตกรรมท ้องถิน
 A good practice for a local government
• เป็ น “การริเริม่ ค ้นค ้น พัฒนาการแก ้ไขหรือจัดการ
่ ดขึนในชุ
้
ปัญหาต่างๆ ทีเกิ
มชน”
–สอดคล ้องกับภารกิจหลักขององค ์กรปกครองส่วน
่
ท ้องถินในการจั
ดบริการสาธารณะ การพัฒนา
การเมืองการปกครอง และ/หรือการบริหารจัดการ
่ เห็
่ นช ัดเป็ นรูปธรรม
–เกิดประโยชน์แก่ชม
ุ ชนท ้องถินที
้ วั่ ดได ้และวัดไม่ได ้)
(ทังที
–สามารถถ่ายทอดหรือขยายผลให ้แก่องค ์กรปกครอง
่
่
่
1.1 ความเข ้าใจทีคลาดเคลื
อนเกี
ยวกั
บ
่
นวัตกรรมท ้องถิน
96
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
่
• นวัตกรรมท ้องถิน....
–ไม่จาเป็ นต ้องเป็ นเลอเลิศสมบูรณ์
–ไม่จาเป็ นต ้องเป็ นความคิดแรกของโลก
–ไม่จาเป็ นต ้องเป็ นของแพงหรือลงทุนสูง
• แต่เป็ น....
่ ใช
่ ้แก ้ไขปัญหาได ้จริง
–เรืองที
่
่
–การริเริมใหม่
ๆ ในชุมชนท ้องถิน
่
–มีคา่ ใช ้จ่ายในการดาเนิ นการทีสมเหตุ
สมผล (ของถูก
ก็ดไี ด ้)
97
่ ดขึนที
้ ใดบ
่
1.2 นวัตกรรมท ้องถินเกิ
้าง?
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
่
่
• งานวิจยั เรืองนวั
ตกรรมท ้องถินในประเทศไทย
–หัวหน้าโครงการ: ศ.ดร.จร ัส สุวรรณมาลา
–เลขานุ การโครงการ: อ.ดร.วีระศักดิ ์ เครือเทพ
–เครือข่ายวิจยั ร่วมกับสถาบันอุดมศึกษาในภูมภ
ิ าค 11
แห่ง มีนักวิจยั 130 คน
–ดาเนิ นการระหว่าง พ.ค. 46 ถึง ต.ค. 48 และสนับสนุ น
งบประมาณโดย สกว.
่
• รวบรวมกรณี ตวั อย่างนวัตกรรมได ้จานวน 529 เรือง
98
่ ่
แสดงประเภทและจานวนนวัตกรรมท้องถินที
้
เกิดขึนระหว่
าง พ.ศ.2543-2546
จานว
่
ประเภทนว ัตกรรมท้องถิน
การจัดการทร ัพยากรธรรมชาติและ
่
สิงแวดล้
อม
้ จัดการขยะ, สิงแวดล
่
(ทรัพยากรป่ าไม้, นา,
้อม
)
การพัฒนาคุณภาพชีวต
ิ และสวัสดิการ
สังคม
(การสาธารณสุข, สวัสดิการสังคม, ยาเสพติด,
คุณภาพชีวต
ิ )
การจัดบริการสาธารณะ
(สาธารณภัย, ความปลอดภัย, โครงสร ้าง
้
่
พืนฐาน,
บริการทัวไป)
น
76
ร ้อยละ
14.4
79
14.9
52
9.8
อบจ. (4)
1.3 เกิดนวัตกรรมกับ อปท.
ประเภทใด
และเป็ นนวัตกรรมในด ้านใด?
เทศบาล (116)
อบต. (409)
สงบ
เรียบร ้อย
8%
การจัดการ
ทร ัพยากรธรรมชาติ
ฯ 18%
ร ักษาความ
พัฒนาเศรษฐกิจชุมชน 41%
ร ักษาความสงบ
เรียบร ้อย 12%
ชุมชน 19%
การจัดการร ัพยากร
่
ธรรมชาติและ สิงแวด
้อม 25%
จ
พัฒลนาเศรฐกิ
บริหาร
ษา
การ
พัฒา
เศรษฐกิจ
ชุมกชน
การศึ
99
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
100
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
• อบต. ให ้ความสาคัญกับนวัตกรรมด ้านการพัฒนา
่ การ
เศรษฐกิจชุมชน การพัฒนาแหล่งท่องเทียว
ส่งเสริมและอนุ ร ักษ ์วัฒนธรรม การจัดสวัสดิการ
่ การจัดการยาเสพติด การ
สังคม การเมืองท ้องถิน
่ และการจัดการทร ัพยากรธรรมชาติและ
คลังท ้องถิน
่
สิงแวดล
้อม
• เทศบาล มักให ้ความสนใจกับนวัตกรรมด ้านการ
จัดการขยะ การสาธารณสุข การส่งเสริมอาชีพ และ
การจัดการความปลอดภัยและความสงบเรียบร ้อย
่
• อบจ. ริเริมนวั
ตกรรมด ้านการพัฒนาเศรษฐกิจ
่
ตัวอย่างนวัตกรรมท ้องถินในด
้านต่างๆ
102
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
• สภาเมืองขอนแก่น เทศบาลนครขอนแก่น จ.
ขอนแก่น
• การอนุ ร ักษ ์ป่ าชายเลนคลองเกาะผี อบต.วิชติ จ.
ภูเก็ต
• การจัดการการใช ้ทางสาธารณะ อบต.อ่างคีร ี จ.
จันทบุร ี
• ลดรายจ่ายสร ้างรายได ้ อบต.เขาคราม กระบี่
• ศูนย ์การเรียนรู ้นอกห ้องเรียน เทศบาลนครยะลา
ยะลา
103
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
ศูนย ์การเรียนรู ้นอกห ้องเรียน ทน.ยะลา (1)
104
ศูนย ์การเรียนรู ้นอกห ้องเรียน ทน.ยะลา (2)
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
105
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
106
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
่
ประเมินผลลัพธ ์จากนวัตกรรมท ้องถิน
• ด ้านบริการสาธารณะ
–คุณภาพ
–ประสิทธิภาพ (ต ้นทุน)
่ งในการให ้บริการ
–ความทัวถึ
–ความพึงพอใจของประชาชน
• ด ้านบริหารจัดการ
้
–ขันตอน-ระยะเวลา-ค่
าใช ้จ่ายในการดาเนิ นงาน
่
–เพิมรายได
้-ลดรายจ่ายขององค ์กรปกครองส่วน
่
ท ้องถิน
107
่ บการสร ้างประโยชน์
3.1 นวัตกรรมท ้องถินกั
ให ้ชุมชน
่
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
• นวัตกรรมด ้านการเมืองท ้องถินช่วยให ้ประชาชน
่
่ น้
ได ้ร ับสือและข
้อมูลเพิมขึ
้ั
ประชาชนมีสว่ นร่วมในเวทีประชาคมบ่อยครงมากขึ
น้
่ วยจัดเก็บภาษีได ้เพิมขึ
่ น้
• นวัตกรรมการคลังท ้องถินช่
ราวร ้อยละ 32 โดยเฉลีย่
• นวัตกรรมด ้านพัฒนาระบบประปาช่วยให ้ประชาชน
่ น้
เข ้าถึงบริการเพิมขึ
• นวัตกรรมการร ักษาความปลอดภัยช่วยลดสถิต ิ
อาชญากรรม
• นวัตกรรมการแก ้ไขปัญหายาเสพติดช่วยลดจานวน
108
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
• นวัตกรรมการร ักษาพยาบาล ช่วยให ้ประชาชน
เข ้าถึงบริการด ้านสุขภาพมากขึน้ (มีคา่ ใช ้จ่ายเฉลีย่
201 บาท/คน/ปี )
• การนาขยะกลับมาใช ้ใหม่ (Recycled) การจัดการ
ขยะแบบฝังกลบ และการแปรสภาพขยะเป็ นปุ๋ ย
ชีวภาพช่วยลดปริมาณขยะได ้ และมีต ้นทุนไม่สงู
เกินไป
• การแปลงขยะเป็ นก๊าซชีวภาพช่วยให ้คร ัวเรือน
ประหยัดค่าใช ้จ่ายด ้านพลังงานได ้(นามาใช ้เป็ นก๊าซ
หุงต ้ม)
• การพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน ช่วยให ้คร ัวเรือนมีรายได ้
่ ้
้
110
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
ระดับการกระจายอานาจ
่
4.1 การกระจายอานาจกับนวัตกรรมท ้องถิน
เกิด
เกิด “เจ ้าภาพ” “นวัตกรรมด ้าน
่
การเมืองท ้องถิน”
นวัตกรรม
่ ้าน
ท ้องถินด
ต่างๆ
ความสามารถ
ทางการคลังสูงขึน้
ระยะเวล
า
111
่ าไปสู่การเกิดขึนของ
้
4.2 ปัจจัยทีน
่
นวัตกรรมท ้องถิน
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
• นวัตกรรมส่วนใหญ่
้ านกลไก
เกิดขึนผ่
การมีสว่ นร่วมแบบ
ปรึกษาหารือ ร่วม
ตัดสินใจ
และร่วมลงมือ
ดาเนิ นการระหว่าง
ตัวแสดงต่างๆ
่
• มีผูน้ าชุมชนท ้องถิน
่
่
(ทีทางการและที
ไม่
ผู น
้ า
ปั ญหา
ภาค
ชุมช
น
นวัต
กรร
ม
ศ ักยภ
าพ
อปท.
112
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
่
4.3 นวัตกรรมและบริบทชุมชนท ้องถิน
้
่ ่
• นวัตกรรมบางประเภทแม้จะเกิดขึนในท
้องถินที
แตกต่างกัน แต่มล
ี ก
ั ษณะคล ้ายคลึงกัน เช่น การ
ร ักษาความปลอดภัย การจัดการ
ทร ัพยากรธรรมชาติ ฯลฯ
 อปท. จึงสามารถเรียนรู ้-เลียนแบบจากกันและกันได ้ง่าย
่
• นวัตกรรมบางประเภทแตกต่างกันไปตามเงือนไข
่ เช่น ด ้านการศึกษา,
สภาวะแวดล ้อมของท ้องถิน
สาธารณสุข, เศรษฐกิจชุมชน ฯลฯ
 อปท. ควรเรียนรู ้จากกันและกันด ้วยความระมัดระวัง
้
่
และปร ับให ้เข ้ากับบริบทพืนฐานของชุ
มชนท ้องถิน
114
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
่ (ทังที
้ เป็
่ นทางการและไม่
5.1 ผูน้ าท ้องถิน
เป็ นทางการ)่ ต ้องร ับรู ้ถึง “ปัญหาและ ้
–นวัตกรรมท ้องถินจานวนมาก (ราวร ้อยละ 70) เกิดขึน
่
โอกาส”
ในการพั
ฒ
นานวั
ต
กรรมท
้องถิ
น
เพราะมีปัญหา (trigger) มาเป็ นตัวกระตุนให
้ ้ผูน
้ าและ
ภาคประชาชนให ้ความสนใจ
–ผูน้ า อปท. และ/หรือผูน้ าชุมชนต ้องจัดการแปลง
“วิกฤตให ้เป็ นโอกาส”
่
ในการพัฒนานวัตกรรมเพือแก
้ไขปัญหาเหล่านั้น
115
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
5.2 สร ้างให ้มีบรรยากาศทางการเมืองแบบ
สมาคม (Club-Like [Associative]
้
–นวัตกรรมราวร ้อยละ 60 เกิดขึนภายใต
้บรรยากาศ
Politics)
การเมืองแบบสมาคม
มิใช่บรรยากาศแบบการแข่งขันรุนแรง หรือมีการเมือง
่
แบบผูกขาดอานาจ โดยเฉพาะการเมืองท ้องถินใน
ระดับตาบล (อบต.)
5.3 มีการระดมทร ัพยากรจากแหล่งต่างๆ
อย่างเพียงพอ
116
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
่ เกิ
่ ดขึนมั
้ กใช ้ทร ัพยากรจากแหล่ง
• นวัตกรรมท ้องถินที
ต่างๆ ผสมกัน
่ ้อยละ 54 ใช ้งบประมาณของ อปท.
–นวัตกรรมท ้องถินร
่ ้อยละ 23 ขอร ับการสนับสนุ น
–นวัตกรรมท ้องถินร
งบประมาณจากส่วนราชการ
่ ้อยละ 17 ใช ้การระดมทุนจาก
–นวัตกรรมท ้องถินร
ภายในชุมชน
5.4 สร ้างภาคีเครือข่ายในการดาเนิ น
นวัตกรรม
117
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
• นวัตกรรมกว่าร ้อยละ 80 ดาเนิ นการเป็ นภาคี
เครือข่ายระหว่าง อปท.
ภาคประชาสังคม และราชการส่วนภูมภ
ิ าค
• ในการนี ้ อาจมีสถาบันการศึกษา องค ์กรระหว่าง
ประเทศ และภาคธุรกิจเอกชนร่วมเป็ นภาคีเครือข่าย
่ ดขึน้
ได ้ตามแต่ประเด็นปัญหาทีเกิ
้ าย:
ความทิงท้
่
จะทาอย่างไรให้นวัตกรรมท้องถิน
้
เกิดขึนในวงกว้
าง
่ อปท.
• สร ้างเครือข่และมี
ายการ ความยังยื
น?
118
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
เรียนรู ้และถ่ายทอด
่
นวัตกรรมท ้องถิน
อปท.
เครือข่
าย
นวัตกร
รม
ภาค
ชุมช
น
สถาบั
น
การศึ
กษา
119
่
่
หนังสือเกียวก
ับนว ัตกรรมท้องถินโดย
CLIG
ั ดิ์ เครือเทพ
วีระศก
(2553)
• จร ัส สุวรรณมาลา และคณะ. 2547. นามานุ กรม
่
นวัตกรรมท้องถินไทย.
่
• จร ัส สุวรรณมาลา. 2549. ข้อเสนอเชิงนโยบายเพือ
่
ส่งเสริมนวัตกรรมท้องถิน.
• วีระศักดิ ์ เครือเทพ. 2548. นวัตกรรมสร ้างสรรค ์ของ
่
องค ์กรปกครองส่วนท้องถิน.
• วีระศักดิ ์ เครือเทพ. 2550. เครือข่าย: นวัตกรรมการ
่
ทางานของท้องถิน.
• วีระศักดิ ์ เครือเทพ. 2550. คู ม
่ อ
ื การเสริมสร ้าง
่
สุขภาพการคลังท้องถิน.
ขอขอบคุณ
อ.ดร.วีระศ ักดิ ์ เครือเทพ E-mail:
[email protected]
ศู นย ์ส่งเสริมนวัตกรรมและธรรมาภิ
่
บาลท้องถิน
(Center for Local Innovations
and Governance: CLIG)