Transcript koncepti i kostos variabile

6
Decentralizimi, kontabiliteti i
përgjegjësisë dhe çmimet
transfer
10-1
Decentralizimi
• Decentralizimi shpreh lirinë e menaxherëve të
nivelit të ulët për të marrë vendime të
caktuara biznesi.
• Autonomia i referohet shkallës së lirisë për të
marrë një vendim.
• Sa me e madhe liria, aq më e madhe
autonomia
Decentralizimi
Decentralizimi shpesh
ndodhë si vazhdimësi
e ndërmarrjes për t’u
rritur
Top
Management
Middle
Management
Supervisor
Supervisor
Middle
Management
Supervisor
Supervisor
Vendimmarrja është shtyrë më poshtë
Decentralizimi
Arsyet për decentralizim
 Qasje më e mirë informacioneve lokale –
Përmes menaxherëve të nivelit të ulët, të cilët janë në kontakt të
drejtpërdrejtë me operacionet e përditshme të divizionit të
cilin e menaxhojnë, kompania ka qasje më të mirë tek
informacioni lokal andaj edhe vendimet e mëtutjeshme janë
më të lehta për t’u marrë.
10-4
Arsyet për decentralizim
 Të meta të njohura –
Edhe pse informacioni lokal është i disponueshëm tek menaxherët në
qendër, ata mund të përballen me ndonjë problem tjetër. Në një
kompani komplekse, që operon në tregje të ndryshme me qindra
produkte, asnjë person nuk mund të ketë të gjithë përvojën dhe
trajnimin e nevojshëm për të përpunuar të gjitha këto informacione.
Kjo kërkon nga kompania, që të angazhojë individë me aftësi të
specializuara e të cilët do të kishin edhe përgjegjësi të drejtpërdrejtë
në fushat ku ata janë të specializuar, në vend që të mbahen individë
të ndryshëm në zyrat qendrore për fusha të specializuara, duke
shmangur kështu, koston dhe shqetësimin e transmetimit të
informacioneve nga zyrat qendrore tek divizionet e saj.
Arsyet për decentralizim
Përgjigja me kohë –
Përherë, përgjigja e menaxherit lokal tek një
kompani e decentralizuar për një problem që
kërkon zgjidhje të shpejtë, është më me kohë se
sa një përgjigje që duhet pritur nga zyrat
qëndrore, tek një kompani e centralizuar.
Arsyet për decentralizim
 Fokusimi nga menaxhmenti qendror –
Natyra e piramidës hierarkike është që menaxherët e
niveleve të larta të kenë përgjegjësi dhe fuqi më të
mëdha. Duke decentralizuar vendimet operative,
menaxhmenti qendror është i lirë të përqendrohet në
planifikimin strategjik dhe marrjen e vendimeve.
Mbijetesa afatgjatë e kompanisë duhet të jetë më e
rëndësishme për menaxhmentin qendror se sa
veprimet ditore.
Arsyet për decentralizim
 Trajnimet dhe vlerësimi i menaxherëve të njësive –
Një kompani përherë ka nevojë për menaxherë të trajnuar,
sidomos të atyre të nivelit lokal, me qëllim të zëvendësimit të
menaxherëve të nivelit qendror, të cilët mund të tërhiqen nga
kompania për arsye të ndryshme. Decentralizimi i përgjegjësive,
në të njëjtën kohë u jep mundësi menaxherëve të nivelit lokal
që të trajnohen për çështje të ndryshme deri te marrja e
vendimeve të rëndësishme për njësinë të cilën ata e
menaxhojnë. Kështu, ata përgatiten të marrin vendime të
ndryshme si dhe përgjegjësinë për marrjen e atyre vendimeve.
Arsyet për decentralizim
 Motivimi i menaxherëve të njësive –
Duke u dhënë menaxherëve lokalë lirinë për të marrë
vendime, plotësohen disa prej nevojave të tyre të
nivelit të lartë (vetëvlerësimi dhe vetë- realizimi).
Përgjegjësia më e madhe mund të sjellë kënaqësi
për të punuar, si dhe të motivojë menaxherët lokalë
të përpiqen më shumë. Prej kësaj mund të pritet më
shumë iniciativë dhe më shumë kreativitet.
Arsyet për decentralizim
• Rritja e konkurrencës –
Në një kompani tejet të centralizuar, fitimet e
mëdha totale mund të fshehin joefikasitetin e
nënjësive të ndryshme. Një mënyrë e
decentralizuar
ia
mundëson
firmës,
përcaktimin e kontributit të secilës nënnjësi
në fitimet e firmës dhe të vendosë secilën
nënjësi përballë forcave të tregut
Decentralizimi
 Ekzistojnë tri forma themelore të lidhjeve
organizative në mes të njësive të një ndërmarrje
prodhuese:
1) Organizimi horizontal
2) Organizimi vertikal
3) Organizimi i kombinuar
Kontabiliteti i përgjegjësisë
Kontabiliteti i përgjegjësisë është një sistem
që mat rezultatet e secilës qendër të
përgjegjësisë dhe krahason këto rezultate dhe
disa masa të të dalurave të buxhetuara apo të
pritura.
10-12
Kontabiliteti i përgjegjësisë
Një sistem kontabiliteti që
ofron informacione...
Në lidhje me përgjegjësinë
individuale të menaxherëve
Për vlerësimin e menaxherëve
në zërat e kontrollueshëm
Kontabiliteti i përgjegjësisë
• Sistemi i kontabilitetit të përgjegjësisë është mjet i
rëndësishëm në bërjen e decentralizimit sa më efektiv,
duke ofruar informacione për menaxhmentin e lartë (top
menaxhmentin) mbi performancat e nënnjësive
organizative të kompanisë.
• Sa më e decentralizuar që të bëhet kompania, sistemi i
kontabilitetit të përgjegjësisë i përfshirë nga rritja e saj, ka
nevojë për të komunikuar rezultatet operative nga
hierarkia menaxhuese.
Kontabiliteti i përgjegjësisë
• Kontabiliteti i përgjegjësisë është i konceptuar nga:
• Vendet (standarde) të kostove si zona të përgjegjësisë për
shpenzimin ekonomik, që rrjedh nga raporti në mes të inputeve
në formë të kostove reale dhe outputeve (rezultateve) të
vlerësuara sipas kostove standarde.
• Vendet e kostove buxhetore, përkatësisht të dalave, kontrolli i
të cilave bazohet në pasqyrën periodike të shmangieve të
mundshme përtej shumës së lejuar, apo u është përshtatur
kuotave të përcaktuara fikse.
Kontabiliteti i përgjegjësisë
Kontabiliteti i përgjegjësisë është i konceptuar edhe nga:
• Vendet e të hyrave si zona të përgjegjësisë për maksimizimin e
të hyrave, të cilat kontribuojnë në rritjen e rezultatit të
kompanisë përmes rritjes së vëllimit të shitjes, çmimeve
shitëse, asortimentit të shitjes etj.
• Qendrat fitimprurëse dhe investuese si zona të përgjegjësisë,
të cilat janë elemente të kontabilitetit të përgjegjësisë, por jo
edhe të përllogaritjes së kostove, edhe pse me kostot që i
krijojnë, mund të përfshihen në përllogaritje sipas ndonjërës
prej metodave përllogaritëse.
Kontabiliteti i përgjegjësisë
•
•
•
•
•
•
Shtytjet kryesore të zhvillimit dhe aplikimit të kontabilitetit të përgjegjësisë nga
kompanitë, kanë rrjedhur nga:
Rritja e ndërlikueshmërisë së afarizmit të kushtëzuar me ndërrimet e shpejta
teknologjike dhe të tregut, diversifikimin e veprimtarive afariste-financiare të
kompanisë, kombinimin e kompanive etj.
Decentralizimi i qeverisjes si përgjigje ndaj rritjes së ndërlikueshmërisë së afarizmit
dhe të nevojës së vendosjes së strukturës fleksibile organizative të kompanisë.
Konkurrenca në rritje e kushtëzuar nga ngritja e produktivitetit dhe e kontrollit të
rreptë të shpenzimeve.
Njohja e rolit vital të planifikimit dhe të kontrollit në qeverisjen në kompani.
Pranimit që konceptet e kaluara të informatave të kontabilitetit nuk kanë qenë të
përshtatshme për qeverisje me veprimtaritë qeverisëse të planifikimit dhe të
kontrollit sistematik
Qendrat e përgjegjësisë
Qendra e
kostove
Qendra e
profitit
Qendra
investuese
Qendrat e përgjegjësisë
Komplekset e mëdha
biznesore janë të ndara
në qendra të përgjegjësisë
për t’ju mundësuar
menaxherëve për të pasur
ndikim të vogël hapësirë
të vogël kontrolli
Qendra e kostove
Një segment në të cilin menaxherët kanë kontroll mbi kostot,
por jo mbi të ardhurat dhe fondet investuese
12-20
Kontabiliteti i përgjegjësisë
për qendrat e kostove
Qendrat e kostove në Universitet
Universiteti
Fakulteti
Ekonomik
Fakulteti
Juridik
Fakulteti
Dept. i financave
Fakulteti i
Arteve
Dept. i Marketingut
Dept. i menaxhmentit
Kontabiliteti i përgjegjësisë
për qendrat e kostove
Qendrat e kostove në Universitet
Fakulteti
Departamenti
i Financave
Qendra e profitit
Një segment në të cilin
menaxherët kanë kontroll
mbi të ardhurat dhe kostot
por jo ndaj fondeve
investuese
12-23
Qendra investuese
Qendra e korporatës
Një segment në të cilin
menaxherët kanë kontroll
mbi kostot, të ardhurat dhe
fondet investuese të aseteve
operuese.
12-24
Matja e performansës së menaxhmentit
• Kur kompanitë e decentralizojnë marrjen e
vendimeve, ato ruajnë kontrollin përmes:
1. Organizimit të qendrave të përgjegjësisë,
2. Zhvillimit të masave të performansës për
secilën qendër dhe
3. Duke i bazuar shpërblimet në performansën
individuale, sipas kontrollit të qendrave të
përgjegjësisë.
Matja e performansës së menaxhmentit
• Masat e performansës janë zhvilluar për të dhënë
disa drejtime për menaxherët e njësive të
decentralizuara dhe për të vlerësuar performansën e
tyre...
• Dy masa të vlerësimit të performansës për qendrat e
investimit janë:
• ROI (kthimi në investime)
• E ardhura e mbetur dhe
Kthimi në investime (ROI)
• Masa më e zakonshme e performansës së qendrës
investuese është ROI,
• ROI shpreh raportin e të ardhurave operative në
kapitalin e investuar të shfrytëzuar për të krijuar të
ardhura
ROI =
23-27
E ardhura operative
Kapitali i investuar
Kthimi në investime
E ardhura operative
ROI =
Kapitali i investuar
ROI =
E ardhura operative
×
Shitja
Marzha
23-28
Shitja
Kapitali i investuar
Qarkullimi
Kthimi në investime
Rose Company raporton si vijon:
E ardhura operative
Shitja
Kapitali i investuar
$ 40,000
$ 400,000
$ 200,000
Të kalkulojmë ROI.
23-29
Kthimi në investime
E ardhura operative
ROI =
×
Shitja
ROI =
$40,000
$400,000
ROI = 10% × 2 = 20%
23-30
×
Shitja
Kapitali i investuar
$400,000
$200,000
Përmirësimi i R0I
 Zvogëlimi i
shpenzimeve
 Rritja e shitjes
 Zvogëlimi i aseteve
operative
Tri mënyra për të përmirësuar ROI
23-31
Përmirësimi i R0I
Rose Company ka mundësi të rritë shitjen në
$500,000 që do të shkaktonte rritjen e të ardhurës
operative në $45,000.
 Nuk ka ndryshime në asetet operative.

Të kalkulojmë ROI e re.
23-32
Përmirësimi i R0I
E ardhura operative
ROI =
×
Shitja
ROI =
$45,000
$500,000
×
Shitja
Kapitali i investuar
$500,000
$200,000
ROI = 9% × 2.5 = 22.5%
Rose Company rritë ROI nga 20% në 22.5%.
23-33
E ardhura residuale ( e mbetur)
E ardhura operative
– Shkalla minimale e kthimit x asetet operative
= E ardhura residuale
Investimet
× ROI i dëshiruar
= Tarifa e investimit
Kostot e qendrës së
investimeve të kapitalit
të kërkuar për investim
23-34
E ardhura residuale ( e mbetur)
Rose Company ka mundësi investimi të $100,000
në projekton nga i cili do të fitojë $25,000.
 Rose Company ka 20 % të ROI të dëshiruar dhe 30
% të ROI në biznesin ekzistues.

Të kalkulojmë të ardhurën residuale.
23-35
E ardhura residuale ( e mbetur)
E ardhura operative= $25,000
– Tarifa e investimit = 20,000
= E ardhura residuale= $ 5,000
Investimet
= $100,000
× ROI e dëshiruar
=
20%
= Tarifa e invesdtimit = $ 20,000
Kostot e qendrës së
investimeve të kapitalit
të kërkuar për investim
23-36
E ardhura residuale ( e mbetur)

Si menaxher i Rose
Company, a do të investonit
$100,000 nëse përdorni
metodën e të ardhurës
residuale?

A do të ishte vendimi juaj
tjetër duke përdorur ROI?
23-37
Çmimet e transferit
Të ndryshojmë temën!
METODAT E APLIKUARA PËR FORMIMIN E
ÇMIMEVE TË PRODUKTEVE
 Sipas Shmallenbahut: “Efekti intern ekziston kur njëri
repart e furnizon repartin tjetër të ndërmarrjes së njëjtë
dhe se për këto reparte kryhet përllogaritje e posaçme e
shpenzimeve”
 Mellerovicz efektin intern e definon si efekt të prodhuar
në kuadër të reparteve të veta dhe të harxhuara për
nevoja të veta, e të cilat janë të përgatitura për t’u
ndërruar në treg
Konceptet kyqe / Definimet
Çmimi transfer është çmimi i
arritur kur një segment i
kompanisë ofron mallra apo
shërbime një segmenti tjetër të
kompanisë së njëjtë.
Objektivi fundamental në
përcaktimin e çmimit transfer
është të motivojë menaxherët të
veprojnë në interesin më të mirë
për kompaninë si tërësi.
12-40
Çmimet e transferit
Çmimi ideal i transferit i lejon
secilit menaxher të divizionit të
marr vendim për maksimizimin e
profitit të kompanisë, duke tentuar
të maksimizojë profitin e divizionit
PËRFITIMET NGA ÇMIMET
TRANSFERE
1) Divizionet mund të vlerësohen si qendra profiti apo
investuese
2) Divizionet janë të shtyra të kontrollojnë kostot dhe
operacionet në tërësi
3) Nëse divizioneve u lejohet të blejnë pjesë komponentësh me
çmim më të mirë (brenda apo jashtë), çmimet transfere do t’i
lejojnë kompanisë të maksimizojë profitin e saj
SHFRYTËZIMI I ZAKONSHËM I
ÇMIMEVE TRANSFERE
1)
Qasja çmimeve të tregut mund të orientojë çmimet e produkteve
që transferohen, në atë drejtim që ato të mund të shiten edhe
blerësve të jashtëm
2)
Qasja e çmimeve negociuese lejon menaxherëve decentralizim
në kuptim të pajtimit (negocimit) me njëri tjetrin
3)
Qasja e çmimeve të kostos (variabile apo të plota) shfrytëzon
koncepte të ndryshme të shpenzimeve për caktimin e çmimeve
transfere
Çmimet e transferit
Kur njëri divizion shet produktet apo shërbimet një
divizioni tjetër në kompaninë e integruar vertikalisht,
çmimi shitës quhet çmim transferi.
Bazuar në treg
23-44
Bazuar në
negociata
Bazuar në kosto
ÇMIMET TRANSFERE
Shuma e ngarkuar kur një divizion i shet
mallra apo shërbime divizionit tjetër
Bateritë
Divizioni i baterive
Auto
Divizioni
ÇMIMET TRANSFERE
Çmimet transfere shkaktojnë matjen e profitit për të dy
divizionet – të shitjes dhe atë të blerjes
Çmimi më i lartë i transferit
për bateri nënkupton . . .
Divizioni baterive
Profit më të lartë për
divizionin e baterive
Auto Divizioni
ÇMIMET TRANSFERE
Çmimet transfere shkaktojnë matjen e profitit për të dy
divizionet – të shitjes dhe atë të blerjes
Çmimi më i lartë i transferit
për bateri nënkupton . . .
Divizioni i baterive
Profit më të ulët
për auto divizion
Auto divizioni
ÇMIMET TRANSFERE
Shumë kompani përdorin vlerën e
tregut të jashtëm si çmim transferi
për të transferuar mallrat
Çmimet e transferit nuk kanë efekt direkt në
neto të ardhurën e tërësishme të kompanisë
ÇMIMET TRANSFERE
Nëse vlera e tregut të jashtëm të
mallrave të transferuara nuk mund
të përdoret . . .
Çmimet e
negociuara
të transferit
Çmimet e
transferit
kosto plus
Çmimet e transferit nuk kanë efekt direkt në
neto të ardhurën e tërësishme të kompanisë
RREGULLI I PËRGJITHSHËM I ÇMIMEVE
TRANSFERE
ÇMIMI TRANSFER
=
Kosto për njësi e shkaktuar
sepse mallrat janë transferuar
+
Kosto oportune për njësi për
organizatën për shkak të transferit
Trasferi i bazuar në çmimin e tregut
• Nëse ka një treg të jashtëm për produktin e
ndërmjetëm, (mallrat për t’u transferuar) dhe ai treg
është plotësisht konkurrues, çmimi i saktë i transferit
është çmimi i tregut. Në këtë rast, veprimet e
menaxherëve të divizionit në mënyrë simultane, do
të optimalizojnë fitimin e divizionit dhe fitimet e
firmës.
Trasferi i bazuar në çmimin e tregut
• Transferimi i produkteve/shërbimeve sipas çmimit të tregut, në
parim ka për qëllim të arrijë vendim optimal, nëse janë
plotësuar tri kushtet vijuese:
1. Tregu për produktin e ndërmjetëm është plotësisht konkurrues,
i cili ekziston kur aty është një produkt homogjen me çmim
blerës të barabartë më çmimin shitës dhe se nuk ka blerës dhe
shitës individual, që mund të ndikojnë në këto çmime me
veprimtaritë e tyre.
2. Varësia e ndërsjellë në mes nënnjësive është minimale dhe
3. Nuk ka kosto apo përfitime shtesë për kompaninë si tërësi nga
blerja apo shitja në tregun e jashtëm, në vend të kryerjes së
transaksionit intern
ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA
Një sistem kur çmimi i transferit arrihet përmes
negociatave në mes të divizionit blerës dhe
divizionit shitës
Koha e tepruar e
menaxhmentit mund të
përdoret në procesin
negociues
Mund të mos jetë në
interesin më të mirë
të kompanisë
ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA
•
Metoda sipas çmimeve negociuese është rrugë e
njohur e vendosjes së çmimeve interne përmes
lejimit të negociatave për çmimin e caktuar në mes
të qendrës blerëse dhe asaj shitëse në kuadër të
ndërmarrjes si tërësi, edhe pse duhet pasur kujdes
që me rastin e përcaktimit të këtyre çmimeve
interne të mos krijohet një sub–optimizëm,
përkatësisht të mos krijohet një situatë e tillë në të
cilën maksimalizimi i kontributit të një qendre (si
qëllim i pozicionimit të saj), të jetë si një akt i
disavantazhit të ndërmarrjes si tërësi .
ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA
Kosto variabël
për njësi
€7,25
Kosto e
plotë
€9
Çmimi
negociues
Çmimi i tregut për
njësi
€12
ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA
• Formimi i çmimit bazuar në bisedime (negociata)
përfshin disa mundësi:
1. Negocimi i çmimit të transferit, nëse divizioni i
shitjes nuk ka kapacitete të pashfrytëzuara. Supozojmë se divizioni i mihjes sipërfaqësore të
thëngjillit mund të shesë tërë sasinë e thëngjillit të
mihur në tregun e jashtëm me çmim tregu 12 € për
ton. Në këtë rast, mund të konstatojmë se ka
shfrytëzim të plotë kapacitetesh.
ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA
• Çfarë çmimi i transferit do të na paraqitet, nëse nuk
ka kapacitete të pashfrytëzuara? Çmimi i transferit do
të përcaktohet sipas formës:
Çmimi i transferit = KV + Kosto oportune (apo
marzha e humbur e
kontributit)
ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA
•
Shembull:
•
•
•
•
Kostot e konsumit:
Kostot variabile standarde të prodhimtarisë
Kostot variabile standarde të transportit
Gjithsej kostot e variabile (e konsumit)
•
•
•
•
Kostot oportune:
Çmimi shitës për njësi në tregun e jashtëm
Minus: Kostot variab. të prodhimt.dhe të transportit
Gjithsej kostot oportune
•
Rregulli i përgjithshëm i çmimvënies transfere:
•
Çmimi i transferit = Kostoja variabile + Kostoja oportune (apo
marzha e humbur e
kontributit)
12 €
=
7,25 €
+
4,75 €
6,00 €
1,25 €
7,25 €
12,00 €
7,25 €
4,75 €
ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA
• Negocimi i çmimit të transferit, nëse divizioni i
shitjes ka kapacitete të pashfrytëzuara. –
Supozojmë se divizioni i mihjes sipërfaqësore të
thëngjillit ka mosshfrytëzim kapacitetesh, që nënkupton se e tërë sasia e prodhuar shkon për
divizionin e prodhimit të energjisë elektrike. Sipas
këtij scenario të mosshfrytëzimit të kapaciteteve,
çfarë do të jetë rregulli i përgjithshëm për çmimin
e transferit?
ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA
• Çmimi i transferit do të përcaktohet sipas
formës:
Çmimi i transferit = KV + Kost oportune (apo
marzha e humbur e
kontributit)
7,25 €
= 7,25 €
+
0€
ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA
• Negocimi i çmimit të transferit, nëse divizioni i shitjes
nuk ka treg të jashtëm për produktin e tij - Kjo situatë
e bjen divizionin e mihjes sipërfaqësore në pozitë kur
produktin e saj duhet t’ia shesë vetëm divizionit të
prodhimit, pasi që nuk ka treg të jashtëm për
produktin e saj. Edhe në këtë rast, kostot oportune
janë të barabarta me zero, sepse nuk ka treg të
jashtëm për produktin, andaj edhe nuk ka marzhë të
humbur të kontributit.
ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA
• Për divizionin e prodhimit, çmimi minimal i
transferit është i barabartë me koston e arritur për
prodhimin e thëngjillit. Sikur edhe në rastet e tjera,
çfarëdo çmimi i transferit në mes të kostos së
arritur dhe çmimit prej 12 €, do të arrijë realizimin
e qëllimit.
Çmimvënia sipas qasjes
kosto plus
Çmimi i transferit i bazuar në kosto
Është çmimi i fundit i dëshirueshëm sepse
tendenca për të kontrolluar është i dobësuar
Nëse përdoret, çmimi i transferit i bazuar në kosto, ato
janë. . .
– Variabile, të prodhimtarisë apo të plotë
Çmimvënia kosto plus
Formula e përgjithshme e përcaktimit
të çmimit të bazuar në kosto është
t’i shtohet komponenti i marzhës (diferencës)
bazës së kostove
Baza në kosto
€
X
Diferenca
Y
Çmimi shitës i mundshëm
€X + Y
Çmimvënia kosto plus
Supozojmë se kompania ka ridizajnuar produktin CC në CCI
me kosto të re prej €637,50.
Kompania dëshiron 20% shtim
çmimi në koston totale për njësi
Çfarë është çmimi shitës i mundshëm?
Çmimvënia kosto plus
Kosto:
Komponenti i shtimit: (637,50 × 0,20%)
Çmimi shitës i mundshëm:
€637,50
127,50
€765,00
Metodat alternative të Kosto-Plus
Kostot variabile
Kostot e produktit
Kostot totale
KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE
 Përdorimi i kësaj metode të përcaktimit të çmimeve interne, ka
të bëjë me mundësinë e aplikimit të kostos variabile me rastin e
transferimit të produkteve nga njëra njësi në tjetrën në kuadër
të ndërmarrjes si tërësi
 Duke supozuar se kostot variabile janë afërsisht të njëjta me
shpenzimet kostot ekonomike, atëherë kjo metodë mund të jetë
shumë lehtë e aplikuar me rastin e marrjes së vendimit me
qëllim të realizimit të interesave të ndërmarrjes si tërësi dhe të
njësive organizative, në mes të cilave kryhet bartja e produktit
dhe caktimi i çmimit intern për atë produkt
...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE
Koncepti i kostos variabile shfrytëzon kostot
totale variabile të prodhimtarisë dhe shpenzimet
variabile të shitjes dhe administrative si shumë
në të cilën aplikohet ngritja e çmimit
...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE
Formula e aplikuar për përcaktimin e çmimit intern
bazuar në metodën sipas kostos variabile, ka formën
vijuese:
ÇMIMI
=
KOSTO VARIABILE E PRODUKTIT
+
(SHKALLA E SHTUAR X KOSTOJA VARIABILE E PRODUKTIT)
APO
KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE
Totali i kostos
fikse + Profiti
i dëshiruar
Kosto
variabile e
prodhimtarisë
+
Shp. variabile
të shitjes dhe
administrative
Ngritja e çmimit
Kosto e produktit
...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE
Përqindja = Profiti i dëshiruar + kostot fikse totale
kostot totale variabile
e rritjes
...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE
Përqindja e
ngritjes së =
çmimit
Përqindja e
ngritjes së
çmimit
€160,000 + €50,000 + €20,000
€1,600,000
= 14.4%
Materiali direkt (€3 x 100,000)
€ 300,000
Puna direkte (€10 x 100,000)
1,000,000
Kosto variabile indirekte
(€1.50 x 100,000)
150,000
Shp. variabile të shitjes dhe admin.
(€1.50 x 100,000)
150,000
Kosto totale variabile
€1,600,000
...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE
Kosto variabile për kalkulator
Ngritja e çmimit (€16 x 14.4%)
Çmimi i shitjes
€16.00
2.30
€18.30
KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT
Duke përdorur konceptin e kostos
së produktit, vetëm kosto e
prodhimtarisë përfshihet në shumën
në të cilën aplikohet ngritja
...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT
Shembull i strukturës së kostos (100,000 njësi)
Kosto për
njësi
Kosto
totale
Kosto variabile:
Materiali direkt
€ 3.00
€ 300,000
Puna direkte
10.00
1,000,000
Kostot indirekte
1.50
150,000
Shp. e shit.& admin. 1.50
150,000
Kosto totale variab.
€16.00
€1,600,000
Kosto fikse:
Kostot indirekte
.50
50,000
Shp. e shit. & admin.
.20
20,000
Kosto totale fikse
.70
70,000
Kosto totale
€16.70
€1,670,000
Kosto e produktit = €15 për njësi
...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT
Shpenzimet
administrative
+
Shpenzimet e
shitjes
+
Profiti i dëshiruar
Kosto e
prodhimtarisë
Ngritja e çmimit
Kosto e produktit
...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT
Përqindja e
ngritjes së
çmimit
Profiti i dëshiruar + kostot totale administrat. dhe të shitjes
=
Kostot totale të prodhimtarisë
...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT
Përqindja e ngritjes së çmimit =
Përqindja e ngritjes së çmimit =
€160,000 + €170,000
€1,500,000
22%
MD (€3 x 100,000)
PD (€10 x 100,000)
Kostot indirekte:
Variabile (€1.50 x 100,000)
Fikse
Kosto totale e prodhimtarisë
€ 300,000
1,000,000
150,000
50,000
€1,500,000
...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT
Kosto e prodhimit të kalkulatorëve
Ngritja e çmimit (€15 x 22%)
Çmimi i shitjes
€15.00
3.30
€18.30
KONCEPTI I KOSTOS TOTALE
Duke përdorur konceptin e
kostos totale, të gjitha kostot
e prodhimtarisë së produktit...
Kosto e
prodhimtarisë
KONCEPTI I KOSTOS TOTALE
…plus shpenzimet
administrative dhe
shitjes...
Shpenzimet
administrative
Shpenzimet e
shitjes
Kosto e
prodhimtarisë
...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE
…përfshihen në kosto të
cilës i shtohet një ngritje e
caktuar çmimi
Profiti i
dëshiruar
Shpenzimet
administrative
Shpenzimet e
shitjes
Kosto e
prodhimtarisë
Kosto Totale
...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE
Profiti i dëshiruar
i kompanisë
€160,000
Profiti i
dëshiruar
Shpenzimet
administrative
Shpenzimet e
shitjes
Kosto e
prodhimtarisë
Çmimi i
dëshiruar i
shitjes
...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE
Shembull i strukturës së kostos (100,000 njësi)
Kosto për
njësi
Kosto variabile (për njësi):
Materiali direkt
Puna direkte
Kostot indirekte
Shp. e shit.& admin.
Totali i kostos variabile
Kosto fikse:
Kostot indirekte
Shp. e shit.& admin.
Totali i shp. fikse
Kosto totale
€ 3.00
10.00
1.50
Kosto
totale
€16.00
€ 300,000
1,000,000
150,000
150,000
€1,600,000
.50
.20
.70
50,000
20,000
70,000
€16.70
€1,670,000
1.50
...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE
Ngritja e çmimeve:
Profiti i dëshiruar
Kosto totale
=
€160,000 =
€1,670,000
Kosto totale për kalkulator
Ngritja (€16.70 x 9.6%)
Çmimi shitës
9.6%
€16.70
1.60
€18.30
Vetëm profiti i dëshiruar
mbulohet me ngritjen e
çmimit
...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE
Dëshmo se shitja e 100,000 kompjuterëve me çmim prej
€18.30 secili do të krijojë profitin e dëshiruar prej €160,000
Ardi shpk.
Raporti i te ardhurave
më datë 31 dhjetor, 2010
Shitja (100,000 njësi x €18.30)
Shpenzimet:
Variab. (100,000 nj. x €16.00) €1,600,000
Fikse (€50,000 + €20,000
70,000
E hyra nga operacionet
€1,830,000
1,670,000
€ 160,000
PËRFUNDIMI I LIGJËRATËS