Transcript Gravity or Downward Displacement เครื่องนึ่งชนิดแทนที่อากาศด้วยไอน้ำ

นักเรียน
มองเห็นอะไร
13/04/58
1
13/04/58
2
..Why you study toward nursing..
พยาบาล ใครใช ้ ให ้มาเรียน
ั ดิศ
จงพากเพียร งานนี้ มีศก
์ รี
อย่าวกวน เรียนดี หรือไม่ด ี
ประโยชน์ม ี กับตน คนทั่วไป
ี พยาบาล เป็ นงานบุญ
วิชาชพ
ได ้เจือจุน คนไข ้ ไร ้ทุกข์เข็น
เป็ นบุญเก่า สง่ ให ้ ได ้มาเป็ น
น้ าใสเย็น คนไข ้ ได ้อาบกิน
13/04/58
3
บทที่ 9 หลักการทาลายและยับยัง้
ื้ จุลน
เจริญเติบโตของเชอ
ิ ทรีย ์
โดย อัมพร ไหลประเสริฐ
ึ ษาพยาบาลศาสตร์ชน
ั ้ ปี ท ี่ 1
สาหรับนักศก
ึ ษา 2554
ปี การศก
12/3/55
13/04/58
4
ึ ษา
วัตถุประสงค์การเรียนรู ้ ..นักศก
1.
2.
3.
13/04/58
ื้ และยับยัง้
มีความรู ้ความเข ้าใจเกีย
่ วกับหลักการทาลายเชอ
ื้ จุลน
ิ
การเจริญเติบโตของเชอ
ิ ทรียแ
์ ละปรสต
ื้ และยับยัง้
ตระหนั กถึงความสาคัญของหลักการทาลายเชอ
ื้ จุลน
ิ
การเจริญเติบโตของเชอ
ิ ทรียแ
์ ละปรสต
ื้ และยับยัง้ การ
สามารถนาความรู ้เรือ
่ งหลักการทาลายเชอ
ื้ จุลน
ิ ไปประยุกต์ใชในการ
้
เจริญเติบโตของเชอ
ิ ทรียแ
์ ละปรสต
ปฏิบต
ั ก
ิ ารพยาบาลและใชกั้ บชวี ต
ิ ประจาวันได ้
5
สาระการเรียนรู ้
ื้ จุลน
1. หลักในการการควบคุมเชอ
ิ ทรีย ์
2. Sterilization and Disinfection
้
ื้
-ความหมายของคาทีใ่ ชในการท
าให ้ปราศจากและการเชอ
ื้
ทาลายเชอ
ื้
-การแบ่งระดับการทาลายเชอ
ื้ หรือทาลายเชอ
ื้
-วิธก
ี ารทาให ้ปราศจากเชอ
3. การจัดแบ่งประเภทอุปกรณ์เครือ
่ งมือทางการแพทย์
13/04/58
6
ื้ จุลน
หลักในการการควบคุมเชอ
ิ ทรีย ์
Control of microorganisms
วัตถุประสงค์
 เพือ
่ ป้ องกันการแพร่กระจายของจุลน
ิ ทรีทก
ี่ อ
่ โรคซงึ่ ยัง
เป็ นปั ญหาสาธารณสุข
 เพือ
่ ป้ องกันมิให ้เกิดการปนเปื้ อนของจุลน
ิ ทรีใน
้
สงิ่ แวดล ้อม เครือ
่ งใชทางการแพทย์
อาหารและ
ี หายหรือ
ผลิตภัณฑ์ตา่ งๆทีเ่ กีย
่ วข ้อง อันจะก่อความเสย
เป็ นอันตรายต่อผู ้บริโภคได ้
13/04/58
7
ื้ จุลน
หลักในการการควบคุมเชอ
ิ ทรีย ์
1.
2.
การควบคุมจุลน
ิ ทรียภ
์ ายนอกร่างกาย
การควบคุมจุลน
ิ ทรียภ
์ ายในร่างกาย
วิธก
ี าร
ื้
 กาจัดแหล่งทีม
่ าของการติดเชอ
ื้ ไปยังแหล่งต่างๆ
 ลดการแพร่กระจายของเชอ
 เพิม
่ ความต ้านทานหรือภูมค
ิ ุ ้มกันโรคให ้แก่ Host
13/04/58
8
ื้ และการทาลายเชอ
ื้
การทาให ้ปราศจากเชอ
Sterilization and Disinfection
13/04/58
9
้
ความหมายของคาทีใ่ ชในการท
าให ้
ื้ ทาลายเชอ
ื้
ปราศจากและการเชอ
ื้ (Disinfection)
การทาลายเชอ
การทาลายหรือหยุดยัง้ การเจริญของ
ี ให ้ลดลงถึงระดับทีไ่ ม่เป็ นอันตราย
จุลชพ
ต่อสุขภาพ แต่ไม่รวมถึง การทาลายสปอร์
13/04/58
10
ื้ (Sterilization)
การทาให ้ปราศจากเชอ
ี ทุกรูปแบบ
การกาจัดหรือทาลายจุลชพ
รวมทัง้ เซลล์ปกติ (Vegetative cells)
และ สปอร์ (Spore)
13/04/58
11
ี ทุกชนิดตาย
Germicides คือ สารทีท
่ าให ้จุลชพ
 Bactericide
สารทีฆ
่ า่ แบคทีเรีย
ื้ รา
 Fungicide สารทีฆ
่ า่ เชอ
 Virucide สารทีฆ
่ า่ ไวรัส
 Bacteriostatics สารทีห
่ ยุดยัง้ การ
เจริญเติบโตของแบคทีเรีย
13/04/58
12
Sanitization
ี
 กระบวนการทาความสะอาดเพือ
่ ลดจานวนจุลชพ
ให ้อยูใ่ นระดับทีป
่ ลอดภัยกับผู ้บริโภคตาม
่ ลดจานวนเชอ
ื้ ในน้ าประปา
มาตรฐาน เชน
อาหาร นม มิให ้เป็ นอันตรายกับผู ้บริโภค
13/04/58
13
Antisepsis
ี
 การทาลายหรือยับยัง
้ การเจริญเติบโตของจุลชพ
บนผิวหนังหรือเนือ
้ เยือ
่ ของร่างกายจนไม่
สามารถก่อโรคในเนือ
้ เยือ
่ สงิ่ ทีม
่ ช
ี วี ต
ิ ได ้ โดย
วิธก
ี ารทางกายภาพ หรือใช ้ Antiseptics
13/04/58
14
ื้
Antiseptics เป็ นยาระงับเชอ
้ าลายหรือยับยัง้ การเจริญเติบโต
 สารเคมีทใ
ี่ ชท
ของจุลน
ิ ทรียท
์ ท
ี่ าให ้เกิดโรค ใชกั้ บสงิ่ มีชวี ต
ิ และ
้
ใชภายนอกร่
างกาย
้
 ใชเฉพาะที
โ่ ดยไม่เป็ นอันตรายต่อเนือ
้ เยือ
่
้ บผิวหนังหรือเยือ
 ใชกั
่ บุเมือก
 Alcohol, povidone iodine
13/04/58
15
Stasis
 การยับยัง
้ การเจริญของจุลน
ิ ทรียม
์ ใิ ห ้แบ่งตัวเพิม
่
ื้ ไม่ตายมีโอกาสเจริญได ้ใหม่
จานวน แต่เชอ
ื้
 Static agents คือสารทีใ
่ ชยั้ บยัง้ เชอ
-Bacteriostatic
-Fungistatic
่ ยาสฟ
ี ั น น้ ายาบ ้วนปาก
-เชน
13/04/58
16
ื้
Disinfectants คือน้ ายาทาลายเชอ
้ าหรือทาลายจุลชพ
ี ทีท
 สารเคมีทใ
ี่ ชฆ่
่ าให ้เกิดโรค
้ บสงิ่ ไม่มช
 ใชกั
ี วี ต
ิ
ื้ ผ ้า
 เสอ
พืน
้ ห ้อง เสมหะ เครือ
่ งมือเครือ
่ งใช ้
 ฟี นอล ฟอมาลดีไฮด์
้ อไฮเตอร์
 โซเดียมไฮโปคลอไรด์ ทีเ่ ราใชคื
13/04/58
17
ื้
Disinfection คือการทาลายเชอ
ี
 การทาลายหรือหยุดยัง
้ การเจริญของจุลชพ
ให ้ลดถึงระดับทีไ่ ม่เป็ นอันตรายต่อสุขภาพ
แต่ไม่จาเป็ นต ้องกาจัดหรือทาลายสปอร์ก็ได ้
โดยใชวิ้ ธท
ี างกายภาพหรือใช ้ Disinfectant
ซงึ่ มีฤทธิย
์ ับยัง้ หรือหยุดการเจริญเติบโต
เท่านัน
้
13/04/58
18
ื้
การแบ่งระดับการทาลายเชอ
ื้ ระดับสูง->High
 การทาลายเชอ
level
disinfection
ื้ ระดับกลาง->Intermediate
 การทาลายเชอ
level disinfection
ื้ ระดับตา่ ->Low level
 การทาลายเชอ
disinfection
13/04/58
19
ื้ ระดับสูง
การทาลายเชอ
ี ทุกรูปแบบ
 ทาลายจุลชพ
แต่ไม่สามารถทาลายสปอร์
ั่
 การทาพลาสเจอร์ไรเซชน
ั ผัสกับน้ ายาฆ่าเชอ
ื้ เป็ นเวลา 12-30 นาทีหรือตาม
 สม
คาแนะนาของบริษัทผู ้ผลิต
้
ื้
-Glutaraldehyde 2% ใชเวลา
10 ชม.จะปราศจากเชอ
้
ื้
-hydrogen peroxide ใชเวลา
6 ชม.จะปราศจากเชอ
้
ื้
-peracetic acid ใชเวลา
30 นาทีจะปราศจากเชอ
13/04/58
20
ื้ ระดับกลาง
การทาลายเชอ
ื้ แบคทีเรีย
 ทาลายเชอ
TB รา ไวรัสเกือบทุกชนิด แต่ไม่
ทาลายสปอร์
ั ผัสกับน้ ายาฆ่าเชอ
ื้ ไม่ตา่ กว่า 10 นาที/บริษัท
 สม
ื้ TB (Tuberculocidal)
 น้ ายาสารเคมีทท
ี่ าลายชอ
้
-Phenolics-Lysol-cresol 5% ใชเวลา
24 ชม
-Iodophore Iodine, Providine
-Alcohol 70-90%
่ Vergon, Virulex, ไฮ
 Sodium hypochlorite เชน
ื เภสช
ั จุล
เตอร์ ไม่สามารถทาลาย TB ได ้ (หนังสอ
ชวี วิทยาของมหิดล)
13/04/58
21
ื้ ระดับตา่
การทาลายเชอ
ื้ แบคทีเรียและราเกือบทุกชนิด
 ทาลายเชอ
ไวรัสบางชนิดแต่ไม่สามารถฆ่า TB และสปอร์ได ้
ั ผัสกับน้ ายาฆ่าเชอ
ื้ ไม่ตา่ กว่า 10 นาที
 สม
 Quaternary ammonium compounds
-Zephiran, Bactyl,Cetavion สว่ นประกอบของ
สบูเ่ หลว
้
-Savlon ใชในโรงพยาบาล
13/04/58
22
ื้ หรือทาลายเชอ
ื้
วิธก
ี ารทาให ้ปราศจากเชอ
แบ่งได ้เป็ น 2 วิธ ี ได ้แก่
1. วิธท
ี างกายภาพ (Physical method)
2. วิธท
ี างเคมี (Chemical method)
13/04/58
23
Physical methods
้ ณหภูมส
 การใชอุ
ิ งู
(High temperature)
้
ื้ (Moist heat)
-การใชความร
้อนชน
้
-การใชความร
้อนแห ้ง (Dry heat)
 การใชรั้ งส ี (Radiation)
 การกรอง (Filtration)
13/04/58
24
การใชอุ้ ณหภูมส
ิ งู
้
 นิยมใชเพราะ
ประหยัดค่าใชจ่้ าย
ง่ายต่อการควบคุม
ื่ ถือได ้
ให ้ผลน่าเชอ
ื้ ความร ้อนทาให ้ โปรตีน
 กลไกการทาลายเชอ
ี ธรรมชาติ (Denature) เอ็นไซม์ไม่
ตกตะกอน สูญเสย
สามารถทาหน ้าทีไ่ ด ้
 ถ ้ามีน้ าเป็ นตัวกลาง จะเร่งให ้โปรตีนเป็ นก ้อนเร็วขึน
้
่ การนึง่ ไอน้ าจะเร่งให ้โปรตีนตกตะกอน
เชน
13/04/58
25
ื้ ด ้วยความร ้อน
การฆ่าเชอ
 หลักการ
ื้ โรคเกิด
ความร ้อนทาให ้ Protein ของเชอ
ี
-Denaturation of proteins โปรตีนสูญเสย
ธรรมชาติไป
-Coagulation การเกิดลิม
่ /Precipitation of
proteins การตกตะกอนของโปรตีน
13/04/58
26
ื้ ด ้วยความร ้อน
ปั จจัยทีเ่ กีย
่ วข ้องกับการทาลายเชอ
 ชนิดของจุลน
ิ ทรีย ์
 อายุของจุลน
ิ ทรีย ์
 อุณหภูมแ
ิ ละเวลา
 จานวนของจุลน
ิ ทรีย ์
 สภาพแวดล ้อม
13/04/58
27
้
การใชความร
้อนแห ้ง (Dry heat)
้
(incineration) ใชเผาวั
ตถุขนาดเล็กและของ
่ : loop, needle, swab ถ ้วยเสมหะ
ทีต
่ ้องการทิง้ เชน
ั ว์ทดลอง
ผ ้าพันแผล ซากสต
 วิธก
ี าร ผ่านสงิ่ ของเข ้าไปในเปลวไฟจนร ้อนแดง
ิ ธิภาพทาลายเชอ
ื้ สูง ง่ายและประหยัด
 ข ้อดี ประสท
ี อาจกระเด็นมีโอกาสแพร่เชอ
ื้ ง่าย ไม่เหมาะกับ
 ข ้อเสย
้
สงิ่ ของทีจ
่ ะนามาใชใหม่
 การเผา
13/04/58
28
้
การใชความร
้อนแห ้ง (Dry heat)
้ ้อบความร ้อน
 การใชตู
(Hot air oven) ใชกั้ บของทีแ
่ ห ้ง
หรือเปี ยกน้ าไม่ได ้ : เครือ
่ งแก ้ว ขีผ
้ งึ้ น้ ามันหรือผงแป้ ง
 วิธก
ี าร อุณหภูม ิ 160-170 °c นาน 1-2 ชม.
ิ ธิภาพสูง ปราศจากจุลน
 ข ้อดี ประสท
ิ ทรี
โลหะไม่เป็ นสนิม
ี ใชอุ้ ณหภูมส
ี ้าเปลีย
 ข ้อเสย
ิ งู เวลานาน สผ
่ น
ยางหลอมเหลว พลาสติกไหม ้
13/04/58
29
Dry Heat Sterilization

13/04/58
ึ ผ่านได ้น ้อยกว่าไอน้ า (steam)
ไอร ้อนแทรกซม
้
ื้ นานกว่า
ดังนั น
้ ใชเวลาในการอบฆ่
าเชอ
อุณหภูม ิ (oC)
เวลา (ชม)
170
1
160
2
150
2.5
140
3
121
>6
้ ่ 160 oC เวลา 2 ชม.
นิยมใชที
30
13/04/58
31
Dry Heat Sterilization
ข ้อได ้เปรียบ
 น้ ามัน , ขีผ
้ งึ้ และแป้ ง
 ประหยัด
 ปลอดภัย
 ไม่กอ
่ ให ้เกิดสนิม
13/04/58
ี เปรียบ
ข ้อเสย
้
 ใชระยะเวลานาน
 มีความร ้อนสูง อาจทาความ
ี หายกับเครือ
เสย
่ งมือทีท
่ น
ความร ้อนสูงไม่ได ้
32
้
ื้ (Moist heat)
การใชความร
้อนชน
 การต ้มเดือด
(Boiling) อุณหภูม ิ 100 oC 10 นาที
ทาลายแบคทีเรียเซลล์ปกติได ้ แต่ไม่ทาลายสปอร์
่ นมต ้ม หรือไวรัสบางพวก เชน
่ เชอ
ื้ วัวบ ้ามีสาร
เชน
Prion ซงึ่ เป็ นโปรตีนขนาดเล็กทีเ่ ป็ นสาเหตุของโรค
ทางสมอง
 วิธก
ี าร จุม
่ วัตถุในน้ าให ้มิด จับเวลาเมือ
่ น้ าเดือด ใช ้
เวลา 20 นาที
ื้
 ข ้อดี ง่าย ราคาถูก เหมาะกับการทาลายเชอ
้
ในเครือ
่ งใชของผู
้ป่ วย
ี ไม่ทาให ้ปราศจากเชอ
ื้ ทัง้ หมด ไม่เหมาะกับ
 ข ้อเสย
วัตถุทเี่ ปี ยกน้ าไม่ได ้ ทาให ้โลหะเป็ นสนิม
13/04/58
33
Boiling water
ื้ โดยการใชความร
้
: ฆ่าเชอ
้อนจากน้ าร ้อนที่
กาลังเดือดเป็ นไอ 100 oC ไม่สามารถเพิม
่ อุณหภูม ิ
มากกว่า 100 oC
ิ้ 20 นาที
 WHO (1988) กาหนดระยะเวลาในการฆ่าเชอ
ณ อุณหภูม ิ 100 oC โดยตลอด
 หลักการ
13/04/58
34
้
ื้ (Moist heat)
การใชความร
้อนชน
ั่
 พลาสเจอร์ไรเซชน
(Pasteurization) ใชอุ้ ณหภูมต
ิ า่
ื้ ก่อโรค
กว่า 100 °c (70 °c 15 วินาที) เพือ
่ ทาลายเชอ
และพวกทีไ่ ม่ทนอุณหภูมส
ิ งู
 วิธก
ี าร :
-ใชอุ้ ณหภูมต
ิ า่ 62.9 °c เวลานาน 30 นาที
ั ้ 15 วินาที
-ใชอุ้ ณหภูมส
ิ งู 71.6 °c เวลาสน
้ าเชอ
ื้ ในอาหาร ทีใ่ ชความร
้
่
 ข ้อดี ใชฆ่
้อนสูงไม่ได ้ เชน
นม และผลิตภัณฑ์จากนม กะทิ
ี เหมือนการต ้ม และต ้องแชเ่ ย็นไว ้เสมอเพราะ
 ข ้อเสย
ื้ ทีไ่ ม่ตายจะไม่เจริญต่อ
เชอ
13/04/58
35
้
ื้ (Moist heat)
การใชความร
้อนชน
้ ้อนึง่ ความดันไอน้ า (Autoclave) ใชหลั
้ กการ Steam
การใชหม
under pressure ใชกั้ บของทีท
่ นอุณหภูมส
ิ งู และความดันได ้
ื้ น้ าเกลือ เครือ
ื้
: อาหารเลีย
้ งเชอ
่ งแก ้ว สงิ่ ปนเปื้ อนเชอ
เครือ
่ งมือผ่าตัด
 วิธก
ี าร ความดัน 15 ปอนด์/ตร.นิว้ อุณหภูม ิ 121 °c
เวลา 15 นาที
ิ ธิภาพการทาลายเชอ
ื้ สูง ปลอดจุลน
 ข ้อดี ประสท
ิ ทรียท
์ ก
ุ ชนิด
้
ใชเวลาน
้อย
ี เครือ
 ข ้อเสย
่ งมือราคาแพง ใชกั้ บน้ ามัน ยาผง ไม่ได ้
้
ทาให ้ผ ้าเปี ยก โลหะเป็ นสนิมได ้ จึงต ้องใชระบบอบแห
้ง
ื้
หลังจากนึง่ ฆ่าเชอ

13/04/58
36
Steam Sterilization
การนึง่ ด ้วยไอน้ าภายใต ้ความดัน
แบ่งออกตามระบบการทางานดังนี้
- Gravity or Downward displacement
- Pre-vacuum
- Flash or High Speed
13/04/58
37
Gravity or Downward Displacement
เครือ่ งนึง่ ชนิดแทนที่อากาศด้วยไอนา้ ตามหลักแรงโน้มถ่วงของโลก
13/04/58
38
Flash or High Speed
ื้ ด ้วยไอน้ า
การทาให ้ปราศจากเชอ
 อุณหภูม ิ 132 oC ความดัน 27 ปอนด์/ตารางนิว
้
 ระยะเวลาทีใ
่ ช ้ (Exposure time) = 3-10 นาที
้ านัน
 เหมาะสาหรับเครือ
่ งมือทีม
่ ค
ี วามรีบด่วนในการใชเท่
้
 โดยทั่วไปวางเครือ
่ งมือในถาดทีไ่ ม่มก
ี ารห่อหุ ้มด ้วยวัสดุ
ึ่ เป็ นอุปกรณ์ทใี่ ชสอดใส
้
 ไม่ควรนา Implant ซง
เ่ ข ้าไปใน
ื้ ด ้วยวิธน
ร่างกาย มาอบฆ่าเชอ
ี ี้
้
 นิยมใชในห
้องทันตกรรม

13/04/58
39
Steam Sterilization
ข ้อได ้เปรียบ
 ปลอดภัย
ิ ธิภาพสูง
 ประสท
 ประหยัด
ั้
 ระยะเวลาสน
 ไม่มส
ี ารพิษ
้ ง่ สารน้ าได ้
 ใชนึ
13/04/58
ี เปรียบ
ข ้อเสย
 ไม่เหมาะสาหรับเครือ
่ งมือทีท
่ น
ื้ สูงไม่ได ้
ความร ้อนและความชน
 ห ้ามอบน้ ามันและแป้ ง เพราะไอ
ึ เข ้าไป
น้ าไม่สามารถแทรกซม
ในน้ ามันได ้ และเมือ
่ แป้ งถูกน้ า
จะสุกและเปี ยก
40
้
ื้ (Moist heat)
การใชความร
้อนชน
 Ultra-high-temperature
(UHT)
้ ้อนึง่ ความดัน แต่ใชอุ้ ณหภูม ิ
 พัฒนาจากการใชหม
ั ้ ลง
สูงขึน
้ และระยะเวลาสน
้
่ นม อาหารเหลว กะทิ
 ใชในการถนอมอาหาร
เชน
ี ง่ายถ ้าถูกความร ้อนสูงนานๆ
ทีเ่ สย
 วิธก
ี าร ใชอุ้ ณหภูมส
ิ งู 141 °c นาน 2 วินาที
ิ ธิภาพสูงถ ้าจัดการอย่างถูกต ้องได ้
 ข ้อดี มีประสท
ื้
ภาวะปลอดเชอ
ี ราคาแพง
 ข ้อเสย
13/04/58
41
การใชรั้ งส ี (RADIATION)
ี ผ
 พลังงานของรังสม
ี ลต่ออิเลคตรอนในโมเลกุล
ของเซลล์
ี พ
 รังสม
ี ลังงานตา่ มีผลต่ออิเลคตรอนวงนอกทาให ้
โมเลกุลอยูใ่ นสภาพทีม
่ ค
ี วามว่องมากขึน
้
ี พ
 รังสม
ี ลังงานสูง ทาให ้อิเลคตรอนถูกปล่อย
โมเลกุลมีประจุบวก จะมีความว่องไวมากขึน
้
เกิด ionize มีผลทาให ้ DNA แยกและถูกทาลาย
13/04/58
42
ชนิดของรังส ี
ี กรมมา เบต ้า เอกซ ์
radiation : รังสแ
ั ้ ประมาณ 200 nm
-มีความยาวชว่ งคลืน
่ สน
-มีพลังงานสูงและอานาจทะลุทะลวงสูง
 ข ้อดี มีผลทาลายเซลล์จล
ุ น
ิ ทรียใ์ นเครีอ
่ งมือแพทย์
้ ตสาหกรรมอาหารและยา
อุปกรณ์ในห ้องแลบ ใชในอุ
่ Syringe พลาสติก ใช ้ รังสแ
ี กรมม่า
เชน
ี ไม่สามารถทาลายสปอร์และท็อกซน
ิ ของ
 ข ้อเสย
ื้ ราบางตัว
ไวรัสหรือเชอ
 Ionizing
13/04/58
43
ชนิดของรังส ี
 Non
ionizing radiation: อุลตราไวโอเลต ฆ่า TB
ได ้ภายใน 5 นาที
-มีความยาวชว่ งคลืน
่ ประมาณ 130-400 nm
-มีอานาจทะลุทะลวงตา่
้ าย ไม่ทงิ้ คราบติดค ้าง นิยมใช ้
 ข ้อดี ประหยัดค่าใชจ่
ื้ ในอากาศ มักใชช้ ว่ งคลืน
ลดจานวนเชอ
่ 260 nm
ี -การแทรกซม
ึ ไม่ด ี ทาลายเฉพาะสว่ นผิว เชน
่
 ข ้อเสย
ื้ ได ้เฉพาะบนผิว
ก ้อนเลือดทาลายเชอ
-ไม่ปลอดจุลน
ิ ทรียท
์ ก
ุ ชนิด
-ถูกผิวหนังอาจไหม ้และเป็ นอันตรายต่อตา
13/04/58
44
การกรอง (Filtration)
 หลักการ
ื้ โดยขจัดเชอ
ื้ ออกจากสงิ่
-เป็ นการทาให ้ปราศจากเชอ
ทีต
่ ้องการ
้ ดเชอ
ื้ ออกจากของเหลวทีไ่ ม่สามารถ
-มักใชขจั
สเตอริไรซไ์ ด ้ด ้วยความร ้อนหรือวิธอ
ี น
ื่ ได ้ เพราะ
่
เป็ นสงิ่ ทีถ
่ ก
ู ทาลายได ้ง่ายด ้วยความร ้อน เชน
พลาสมา ซรี ั่ม เอ็นไซม์ น้ าตาล ยาปฏิชวี นะ
วิตามินหรือสารพิษ
13/04/58
45
การกรอง (Filtration)
กลไกลการกรอง : การเคลือ
่ นทีข
่ องสารผ่านรูของแผ่น
กรองทีม
่ ข
ี นาดเล็กซงึ่ จุลน
ิ ทรีไม่อาจผ่านรูได ้
ั
และเกีย
่ วข ้องกับไฟฟ้ าสถิตของสารการดูดซบ
 วิธก
ี าร : ใชอุ้ ปกรณ์ในการกรองคือ แผ่นกรองและตัวเครือ
่ ง
กรอง ทาให ้เกิดสุญญากาศ ชว่ ยให ้กรองได ้รวดเร็ว
ิ ธิภาพสูง…ทาให ้ปลอดจุลน
 ข ้อดี มีประสท
ิ ทรียท
์ ก
ุ ชนิด
ี แผ่นกรองบางชนิดดูดซบ
ั ของเหลวไว ้และมักจะ
 ข ้อเสย
เปราะบางแตกหักง่าย
 ตัวอย่าง ได ้แก่ Osmosis ในตู ้น้ าหยอดเหรียญ เกล็ดเลือด

13/04/58
46
Chemical method
้ บวัตถุหรือสารทีไ่ ม่สามารถใชความร
้
 มักใชกั
้อน
่ กล ้องตรวจพิเศษ
หรือวิธท
ี างกายภาพอืน
่ ๆได ้ เชน
ต่างๆ
 ชนิดของสารเคมีแบ่งตามการทาลายจุลน
ิ ทรีย ์
-ทาลายเซลล์ปกติและสปอร์ เรียก Sterilants
- ทาลายเซลล์ปกติและไม่ทาลายสปอร์
เรียก Disinfectants ใชกั้ บสงิ่ ไม่มช
ี วี ต
ิ , Antiseptic ใช ้
กับสงิ่ มีชวี ต
ิ
13/04/58
47
Chemical method
ี
ออกฤทธิโ์ ดยทาให ้หน ้าทีข
่ องสว่ นประกอบสาคัญของจุลชพ
ี ไป เชน
่ เยือ
เสย
่ หุ ้มเซลล์ โปรตีนในเซลล์
 ปั จจัยทีเ่ กีย
่ วข ้องกับการออกฤทธิ์
-ความเข ้มข ้นของสารเคมี
-เวลา
ี อาศย
ั อยู่
-อุณหภูม ิ และภาวะแวดล ้อมทีจ
่ ล
ุ ชพ
่ ในหนอง เลือด
-ถ ้าสกปรกมากออกฤทธิไ์ ด ้น ้อย เชน
ื้
 ความผันแปรในการทาลายเชอ
ี แต่ละชนิดมีความไวต่อยาทาลายเชอ
ื้ ต่างกัน
-จุลชพ
ื้ วัณโรคถูกทาลายโดยแอลกอฮอล์หรือฟี นอลแต่ไม่ถก
-เชอ
ู
ทาลายโดย BenzalKonium chloride

13/04/58
48
ปั จจัยต่างๆทีม
่ ผ
ี ลต่อฤทธิข
์ องสารเคมี
 จานวน
ชนิดและอายุของจุลน
ิ ทรี
ื้ เชน
่ alcohol ออก
 ความเข ้มข ้นของน้ ายาทาลายเชอ
ฤทธิท
์ ี่ 60-90%
้
ื้ เชน
่ hydrogen
 ระยะเวลาทีใ
่ ชในการท
าลายเชอ
peroxide ที่ 30 นาที เป็ น disinfectant ที่ 6 ชม เป็ น
Sterilant
 อุณหภูมท
ิ ใี่ ช ้
 สภาพแวดล ้อมต่างๆ
13/04/58
49
ื้ ของสารเคมี
กลไกทาลายเชอ
 เปลีย
่ นแปลงคุณสมบัตข
ิ องเซลล์เมมเบรนซงึ่ ปกติทา
ึ และควบคุมการผ่าน
หน ้าทีเ่ ป็ นเยือ
่ หุ ้มโปรโตปลาสซม
่ สบู่ ผงซก
ั ฟอกหรือ
เข ้าออกของสารอิเลคโตรไลท์ เชน
สารกลุม
่ ฟี นอล
ึ่ ภายในเซลล์ทา
 เปลีย
่ นคุณสมบัตข
ิ องโปรโตปลาสซม
ี สภาพ (Denature)
ให ้โปรตีนรวมตัวตกตะกอน และเสย
ื้ ตาย เชน
่ กรด ด่าง แอลกอฮอล์
ทาให ้เชอ
13/04/58
50
ื้ ของสารเคมี (ต่อ)
กลไกทาลายเชอ
 เปลีย
่ นแปลงทีก
่ รดนิวคลิอค
ิ โดยเฉพาะ
DNA จึงมี
ผลต่อการสงั เคราะห์โปรตีนในเซลล์บางอย่างและ
เข ้าไปสอดแทรกในโครงสร ้างของ DNA หรือทา
ให ้กรดนิวคลิอก
ิ แตกมีผลยับยัง้ การเจริญหรือฆ่า
ื้ ให ้ตาย เชน
่ สย
ี ้อม
เชอ
ี กิจกรรมหรือถูกทาลายด ้วย
 ทาให ้เอนไซม์สญ
ู เสย
์ ย่างแรง เชน
่
สารเคมีทเี่ ป็ นสารออกซไิ ดซอ
ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ กลุม
่ ฮาโลเจน
สารประกอบโลหะหนัก
13/04/58
51
ื้
สารเคมีทท
ี่ าให ้เกิดภาวะปลอดเชอ
 เอทิลน
ี ออกไซด์
่ น้ าดืม
ั ฟอก
เชน
่ ผงซก
่ ฟอร์มัลดีไฮด์ กลูตาราลดีไฮด์
 กลุม
่ อัลดีไฮด์ เชน
 โอโซน
้ ้ได ้ผลขึน
-การใชให
้ กับปริมาณทีพ
่ อเหมาะ และปั จจัย
่ เวลา
อืน
่ ๆร่วมด ้วย เชน
13/04/58
52
ไอระเหยของฟอร์มัลดีไฮด์
(Formaldehyde vapor)
ในสภาพสารละลายในน้ า 37% formaldehyde เรียกว่า
ิ ธิภาพสูง ฆ่าเชอ
ื้
ฟอร์มาลิน (Formalin) มีประสท
แบคทีเรียเซลล์ปกติ สปอร์ รวมทัง้ วัณโรค รา ไวรัส
้
้
 วิธใ
ี ช ้ มักใชอบห
้องผู ้ป่ วย หรือห ้องผ่าตัด ใชความเข
้มข ้น
1:200 นาน 6-12 ชวั่ โมง
ิ ธิภาพสูง ทาลายเซลล์และสปอร์ได ้ ราคาถูก
 ข ้อดี ประสท
ไม่ไวไฟ
ี ไม่แทรกซม
ึ ผ่านผิววัสดุไปฆ่าเชอ
ื้ อาจเป็ นแผ่นฝ้ า
 ข ้อเสย
จับผิววัสดุและกลิน
่ เหม็น ระคายเคืองผิวและเยือ
่ บุเมือก
ทาให ้แสบตา และเป็ นสารก่อมะเร็ง

13/04/58
53
เอทิลน
ี อ็อกไซด์ (Ethylene oxide)
ทีอ
่ ณ
ุ หภูมต
ิ า่ กว่า 10°c มีสภาพเป็ นของเหลว
ื้ ได ้
แต่ทอ
ี่ ณ
ุ หภูมส
ิ งู จะกลายเป็ นไอระเหยฆ่าเชอ
ื้ ทาให ้โปรตีนเสย
ี สภาพจึงฆ่าเชอ
ื้
 กลไกการทาลายเชอ
แบคทีเรียสปอร์ รา ไวรัส ได ้หมด
 วิธใ
ี ช ้ ความเข ้มข ้น 200 มก/ลิตร นาน 18 ชม. อุณหภูม ิ
ไม่น ้อยกว่า 20 °c หรือความเข ้มข ้น 500 มก/ลิตร
นาน 4 ชม. อุณหภูมไิ ม่น ้อยกว่า 55-60 °c
ิ ธิภาพสูง ทาให ้ปลอดเชอ
ื้ แทรกผ่านวัสดุได ้
 ข ้อดี ประสท
ื
ใชกั้ บพลาสติก ยาง เครือ
่ งหนั ง หนั งสอ
ี ไวไฟ ความเข ้มข ้นสูงจะระเบิดได ้ง่าย เกิดพิษกับ
 ข ้อเสย
ผิวหนัง ภูมแ
ิ พ ้ เป็ นสารก่อมะเร็ง ทาให ้แท ้ง ราคาแพง ใช ้
เวลานาน และหลังอบต ้องผึง่ ไว ้เป็ นเวลา 12 ชม.

13/04/58
54
การปิ ดผนึกหีบห่อ
13/04/58
55
ื้
น้ ายาทาลายเชอ
(Disinfectants and Antiseptics)
ื้ ได ้เร็วภายใน 1-2
(Alcohol) ทาลายเชอ
้ าลายเชอ
ื้ ทีผ
นาทีแต่ไม่ทาลายสปอร์ ใชท
่ วิ หนังก่อน
ฉีดยาทาความสะอาดแผล แชเ่ ครือ
่ งมือ
ื้ ทาให ้โปรตีนในเซลล์เสย
ี สภาพ
 กลไกทาลายเชอ
ี ฤทธิ์ และละลายไขมันทีเ่ ยือ
เอ็นไซม์สญ
ู เสย
่ หุ ้มเซลล์
ทาลายเมมเบรน
 ชนิดของแอลกอฮอล์ทใ
ี่ ช ้ : Methanol, Ethanol,
Isopropranol ทาให ้แห ้งเร็ว
 แอลกอฮอล์
13/04/58
56
แอลกอฮอล์ (Alcohol)
้ ปสารละลาย
 วิธใ
ี ช ้ ใชในรู
ความเข ้มข ้น 70 % ใชส้ าลี
็ ผิวหนัง หรือแชเ่ ครือ
้
ชุบเชด
่ งมือใชเวลานาน
10 นาที
 ข ้อดี ใชง่้ าย ราคาถูก ไม่มค
ี ราบหลงเหลือ
ี ทาให ้โลหะเป็ นสนิม เลนสม
์ ัว พลาสติกแข็ง
 ข ้อเสย
หรือพองตัว
13/04/58
57
กลุม
่ ฟี นอล (Phenols)
ื้ ทาลายโปรตีนทาให ้เสย
ี สภาพหรือทาลาย
กลไกทาลายเชอ
ฤทธิข
์ องเอ็นไซม์
ิ ธิภาพทาลายเซลล์ปกติด ี แต่ทาลาย
 ข ้อดี ราคาถูกมีประสท
สปอร์ได ้ปานกลาง ค่อนข ้างอยูต
่ วั เมือ
่ ถูกความร ้อน
ี มีฤทธิก
 ข ้อเสย
์ ด
ั กลิน
่ เหม็น ถ ้าถูกผิวหนั งจะอักเสบแดง
เนือ
้ เยือ
่ ทีต
่ ายลอก
 สารในกลุมฟี นอลอืน
่ ๆ
-Cresol : Lysol 2-5%, cresol+สบู,่ Dettol
-Hexachlorphene : Phisohex
-Chlorhexidine : Hibitane
-Savlon : Hibitane+cetrimide

13/04/58
58
เปอร์อ็อกไซด์ Peroxides
ื้
ความเข ้มข ้น 0.3-6.0% เป็ นน้ ายาฆ่าเชอ
ื้
 ความเข ้มข ้น 6-25% จะทาให ้ปลอดเชอ
ื้ ทาให ้ตาย
 กลไกการออกฤทธิ์ ทาลายเอ็นไซม์ทส
ี่ าคัญของเชอ
้
 วิธใ
ี ช ้ : ใชความเข
้มข ้น 3% นาน 2 นาที ชะล ้างสงิ่ เน่าเปื่ อย
ื้
เนือ
้ ตาย ทาความสะอาดแผลติดเชอ
้ ค
่ อนแท็กซเ์ ลนส ์
:ความเข ้มข ้น 10% ใชแช
ิ ธิภาพสูงไม่เป็ นอันตรายต่อผู ้ใช ้
 ข ้อดี มีประสท
ไม่เหลือพิษตกค ้าง
ี ไม่อยูต
 ข ้อเสย
่ วั สลายตัวเป็ นน้ าและออกซเิ จน

13/04/58
59
ี ้อม (Dyes)
พวกสย
้ น
มักใชเป็
ื้ ทีเ่ นือ
Antiseptic เพือ
่ เป็ นยาระงับเชอ
้ เยือ
่ คนได ้
้ าแผลเรือ
 ยาเหลือง (Acriflavine) ใชท
้ รังและรักษา
ื้ ทีท
โรคติดเชอ
่ างเดินปั สสาวะ
ื้
 การออกฤทธิ์ ทาลาย DNA ของเชอ
 ข ้อดี อันตรายน ้อยไม่เกิดผืน
่ แพ ้ทีผ
่ วิ หนัง และออก
ื้ ได ้หลายพวก
ฤทธิร์ ะงับเชอ
 มีฤทธิห
์ ยุดยัง้ การเจริญของแบคทีเรีย
13/04/58
60
ี ้อม (Dyes)
พวกสย
้ นสย
ี ้อมเชอ
ื้ ในการย ้อมสก
ี รัม
violet ใชเป็
้ บการเจริญของแบคทีเรียชนิดกรัมบวกและ
และใชระงั
ื้ ราได ้
เชอ
 กลไกการออกฤทธิ์ ขัดขวางการสร ้างเป็ บติโดกลัยแคน
ื้ กรัมบวก จึงยับยัง้ การเจริญของเชอ
ื้
ทีผ
่ นังเซลล์ของเชอ
ื้ รา
 Gentian violet ใชป้้ ายแผลทีป
่ าก ลิน
้ เพือ
่ ทาลายเชอ
 Crystal
13/04/58
61
ั ฟอก (soap and detergents)
สบูแ
่ ละผงซก
สบูเ่ ป็ น surfactant ในโมเลกุลมีสว่ นทีช
่ อบน้ าและชอบ
ไขมัน มีคณ
ุ สมบัตล
ิ ดแรงตึงผิวของของเหลว ทาให ้วัตถุ
เปี ยกน้ าได ้ง่ายขึน
้
ื้ อย่างอ่อน ทาลายแบคทีเรียบางชนิด
 มีฤทธิร์ ะงับเชอ
ื้ ทาลายเยือ
ื้ โดยเพิม
 กลไกทาลายเชอ
่ หุ ้มเซลล์เชอ
่
ึ ผ่าน
Permeability คือการซม
 ข ้อดี ละลายน้ าดี ไม่ทง
ิ้ คราบหลังใช ้ กลิน
่ หอม ราคาถูก
ื้ ได ้ง่าย อันตรายน ้อยและให ้ผลทีส
หาซอ
่ ะอาดตามมา
ี มีฤทธิท
ื้ อ่อนๆ ไม่ทาให ้ปลอดจุลน
 ข ้อเสย
์ าลายเชอ
ิ ทรีย ์
และเป็ นด่างทาให ้ผิวหนังแห ้งแตกถ ้าฟอกบ่อย

13/04/58
62
กลุม
่ โลหะหนัก (heavy metals)
้ ปเกลือ:
 ใชในรู
เกลือปรอท เงิน ทองแดง
ื้ โลหะจะแตกตัวเป็ นอิออน
 กลไกการทาลายเชอ
แล ้วรวมกับเอ็นไซม์หรือโปรตีนในเซลล์
 ความเข ้มข ้นตา
่ อาจมีฤทธิย
์ ับยัง้ การเจริญ
ื้ ได ้ แต่เป็ นอันตรายต่อ
 ความเข ้มข ้นสูงฆ่าเชอ
เนือ
้ เยือ
่ คน
13/04/58
63
เกลือปรอท (Mercury)
 Mercuric
chloride ความเข ้มข ้น 1:1000ื้ จึงใชล้ ้างเครือ
1:5000 มีฤทธิฆ
์ า่ เชอ
่ งมือ
ก่อนผ่าตัด
ี ระคายเคือง มีฤทธิก
 ข ้อเสย
์ ด
ั และรวมตัวกับ
ี คุณภาพ
สารอินทรียท
์ าให ้สูญเสย
 Mercurochrome (merbromin) หรือยาแดง
 Merthiolate (Thimerosal)
13/04/58
64
เกลือเงิน: Silver nitrate
้
1 % ใชหยอดตาทารกแรกเกิ
ด
ื้ โกโนเรียจากชอ
่ งคลอด
เพือ
่ ป้ องกันการติดเชอ
ของมารดาทีเ่ ป็ นโรคหนองใน ถ ้าถูกผิวหนังจะ
เป็ นรอยดา
 เกลือทองแดง: Copper sulfate
้ าลายเชอ
ื้ รา สาหร่ายในสระว่ายน้ า
ใชท
 ความเข ้มข ้น
13/04/58
65
ฮาโลเจน (Halogens)
ื้
 กลไกการทาลายเชอ
ทาลายเยือ
่ หุ ้มเซลล์ทาให ้
เซลล์ตาย
 ไอโอดีน (Iodine) : ทิงเจอร์ไอโอดีน
ื้ รา
-มีฤทธิฆ
์ า่ แบคทีเรียในรูปเซลล์ปกติ สปอร์ เชอ
ไวรัสและอมีบา
้ าเชอ
ื้ ทีผ
-ข ้อดี ไอโอดีนมีพษ
ิ น ้อย ราคาถูก ใชฆ่
่ วิ หนัง
ื้ ก่อนผ่าตัด และแชป
่ รอทวัดไข ้
หรือระงับเชอ
ี ความเข ้มข ้นสูงทาลายเนือ
-ข ้อเสย
้ เยือ
่ ทาให ้ผิวหนัง
ปวดแสบปวดร ้อน ถ ้าแพ ้จะมีตม
ุ่ พองน้ าใส
13/04/58
66
ฮาโลเจน (Halogens) ต่อ
ไอโอโดฟอร์ (Iodophor)
้
-สารประกอบของไอโอดีนทีใ่ ชรวมกั
บ detergent (Povidone
่ น้ ายา Betadine, Povidine
iodine) เชน
 คลอลีน (Chlorine)->Sodium hypochorite
-รูปแก๊สค่อนข ้างมีพษ
ิ กลิน
่ เหม็นรุนแรง รวมตัวกับน้ า
์ รี่ น
กลายเป็ นกรดไฮโปรคลอรัส ซงึ่ เป็ นสารอ็อกซไิ ดซท
ุ แรง
กว่าคลอรีน
ื้ เฉพาะแบคทีเรียแกรมลบ นิยมใชฆ่
้ าเชอ
ื้ ในน้ าประปา
-ฆ่าเชอ
ื้ ผ ้า
-ข ้อดี ไม่เป็ นอันตรายต่อเนือ
้ เยือ
่ สารไม่มส
ี ี ไม่เปื้ อนเสอ
ี เป็ นสารก่อมะเร็ง
-ข ้อเสย

13/04/58
67
กรด (Acids)
ื้
 กลไกการทาลายเชอ
การแตกตัวของกรดหรือด่าง
ให ้ H+ คือ ไฮโดรเจนอิออน หรือ OH- คือไฮดรอก
ไซด์ออ
ิ อน มีผลทาลายสารอินทรียท
์ ผ
ี่ นังเซลล์ เยือ
่
ี Permeability โปรตีนเสย
ี สภาพ
หุ ้มเซลล์สญ
ู เสย
ื้
และมีผลต่อการแตกตัวของสารภายในเซลล์เชอ
ื้ ได ้ดีกว่ากรดอินทรีย ์
 กรดอนินทรียม
์ ผ
ี ลทาลายเชอ
ี หรือ
 กรดเบนโซอิก เป็ นสารถนอมอาหารไม่ให ้เสย
่ Whitfild’s
ใสใ่ นยารักษาโรคผิวหนังบางชนิด เชน
ื้ รา
ointment รักษาเชอ
13/04/58
68
กรด (Acids) (ต่อ)
ั ลิค
กรดกามะถัน กรดซาลิซย
ใชจี้ ห
้ ด
ู หรือตาปลา
้ นยาระงับเชอ
ื้ ในยาล ้างตา ยาอมบ ้วน
 กรดบอริค ใชเป็
่ ผลสด หรือผสมกลีเซอลีนเป็ นยาหยอดตา
ปาก ใสแ
หรือขีผ
้ งึ้ ทาแผล
 กรดอินทรียจ
์ ากขบวนการหมัก
-กรดแล็กติค
ิ ก
้
่ ใสเ่ ป็ นยา
-กรดน้ าสม้ (ซต
ิ ) นิยมใชถนอมอาหาร
เชน
กันบูดในขนมปั ง
 กรดเกลือ
13/04/58
69
หลักการพิจารณาเลือกสารเคมี
ื้ จุลชพ
ี ได ้หลายชนิด
ทาลายเชอ
 ออกฤทธิไ
์ ด ้เร็ว
 ไม่เป็ นอันตรายต่อเนือ
้ เยือ
่ ของร่างกาย ไม่มก
ี ลิน
่ เหม็น
ื้ ผ ้า ไม่ทาให ้เกิดสนิมหรือสก
ึ กร่อน
ไม่เปื้ อนเสอ
ี ไปเมือ
่ เลือด หนอง
 ฤทธิไ
์ ม่เสย
่ ถูกกับสารอินทรียเ์ ชน
ึ เข ้าไปทาลายเชอ
ื้ ได ้ดี และไม่ทาลายวัสดุทจ
 แทรกซม
ี่ ะ
ื้
ทาลายเชอ
 ละลายผสมกับน้ าหรือแอลกอฮอล์ได ้ง่าย คงตัวดี เก็บได ้
ื่ มสภาพ
นานไม่เสอ
ื้
 ไม่สลายง่ายเมือ
่ ถูกความร ้อน แสงสว่าง ราคาถูก หาซอ
ได ้ง่าย
 ไม่ทาให ้จุลน
ิ ทรียผ
์ า่ เหล่าหรือเกิดความต ้านทานเพราะจะ
ื้ ดือ
ทาให ้เชอ
้ ยา

13/04/58
70
ื้
การผสมและเก็บน้ ายาทาลายเชอ




13/04/58
้
น้ าทีใ่ ชผสมควรเป็
นน้ ากลัน
่ น้ ากรอง หรือน้ าต ้มเดือด
ไม่ควรใชน้ ้ าประปา ยกเว ้นกลุม
่ ไฮโปคลอไรด์
ื้ ในกลุม
่
การผสมน้ ายาทาลายเชอ
่ ระดับตา่ เชน
Chlorohexidine, Cetrimide เมือ
่ ผสมเสร็จควรเติม
70% เอทธิลอัลกอฮอล์ หรืออบด ้วยไอน้ าร ้อน
ฝาของภาชนะบรรจุไม่ควรเป็ นผ ้ากอซ สาลี หรือไม ้
ื้ ควรล ้างให ้สะอาดและ
ภาชนะบรรจุน้ ายาทาลายเชอ
อบด ้วยไอน้ าร ้อน หรือต ้มแล ้วทาให ้แห ้ง
71
ื้
การผสมและเก็บน้ ายาทาลายเชอ
ื้ เก็บในทีส
การเก็บน้ ายาทาลายเชอ
่ ะอาดและ
ไม่ถก
ู แสง
 เมือ
่ มีการเจือจางน้ ายา ควรมีป้ายระบุความ
ั เจน
เข ้มข ้น วันทีผ
่ สมและวันหมดอายุ ให ้ชด
 การผสมน้ ายาควรปฏิบต
ั ต
ิ ามกรรมวิธ ี
ื้ อย่างเคร่งครัด
ปราศจากเชอ

13/04/58
72
การจัดแบ่งประเภทอุปกรณ์
เครือ
่ งมือทางการแพทย์
ี่ งต่อการติดเชอ
ื้
Dr. EH Spaulding : แบ่งตามความเสย
Critical
Semicritical
Non-Critical
13/04/58
73
ี่ งต่อการติดเชอ
ื้ สูง
Critical = เครือ
่ งมือทีเ่ สย
เครือ
่ งมือทีใ่ ชต้ ้องผ่านการ
Sterilization
้ บเนือ
 ใชกั
้ เยือ
่ ทีป
่ ราศจาก
ื้ หรือเข ้าไปในระบบเลือด
เชอ
่ งท ้อง เนือ
ได ้แก่ ชอ
้ เยือ
่
้ อด
กระเพาะปั สสาวะ เสนเลื

13/04/58
74
ี่ งต่อการติดเชอ
ื้ ปานกลาง
Semi-critical =เครือ
่ งมือทีม
่ ค
ี วามเสย
เครือ
่ งมือต ้องผ่านการทาให ้
ื้ หรือ ทาลาย
ปราศจากเชอ
ื้ ระดับสูง
เชอ
้ ม
ั ผัสเยือ
 ใชส
่ บุเมือก
ผิวหนังทีม
่ บ
ี าดแผลหรือมี
่ ชอ
่ งปาก
รอยถลอก เชน
่ งคลอด ทางเดินหายใจ
ชอ

13/04/58
75
ี่ งต่อการติดเชอ
ื้ ตา่
Non-critical =เครือ
่ งมือทีม
่ ค
ี วามเสย
ื้
เครือ
่ งมือต ้องการทาลายเชอ
ระดับตา่ หรือ ล ้างทาความ
สะอาด
้ ม
ั ผัสผิวหนั งปกติทไี่ ม่ม ี
 ใชส
รอยถลอก

13/04/58
76
Critical
Sterilization
กายภาพ
13/04/58
เคมี
Semicritical
ื้
การทาลายเชอ
ระดับสูง
ั่
-พาสเจอไรเซชน
ื้
-น้ ายาทาลายเชอ
Noncritical
-การทาลายเชอื้ ระดับตา่
-ล ้างทาความสะอาด
77
หน่วยงานต่างๆ ควรจัดเก็บห่อของปราศจากเชื้อในบริเวณที่สะอาด
13/04/58
78
โปรดระลึกไว ้เสมอว่า Disinfecctant
ื้ ไม่ได ้ในทีม
 ทาลายเชอ
่ ส
ี ารอินทรีย ์
 ทาลายเนือ
้ เยือ
่
จมูก ตา ทางเดินหายใจ ผ ้า เครือ
่ งมือ
 อันตรายต่อร่างกายในระยะยาว
ิ่ แวดล ้อม
 ทาลายสง
 ละลายงบประมาณ
13/04/58
79
อะไรทีไ่ ม่สามารถเรียกกลับคืนมาได ้
วันเวลาทีร่ อคอย
แม ้นิดหน่อยก็ยาวนาน
วันเวลาทีผ
่ ันผ่าน
แม ้ยาวนานก็นด
ิ หน่อย
็ พืน
หลังคารั่วอย่ามัวแต่เชด
้
13/04/58
80