Transcript รักษามาตรฐานและระบบ 5ส Discipline

ที่มา: สสท. Thailand 5S Award
วัตถุประสงค์
• เพื่อสร้ างสภาพแวดล้ อมที่เป็ นระเบียบ สะอาด
• พัฒนาความคิดของบุคลากรในการปรั บปรุ งงาน
อย่ างต่ อเนื่อง
• เสริมสร้ างความมั่นคงในการประกันคุณภาพ
• เสริมสร้ างการทางานที่ดี ความมีระเบียบวินัย
รั กความสะอาดให้ กับบุคลากรทุกคน
5ส คืออะไร?
5 ส คือ การปรับปรุ งสภาพการทางาน เพื่อ
เอือ้ อานวยให้ เกิดความปลอดภัยในการทางาน
ประสิทธิภาพในการทางานและคุณภาพของงานซึ่ง
เป็ นพืน้ ฐานในการสร้ างสรร คุณภาพ
5ส ใช้ ท่ วั โลก
ญี่ปุ่น
SEIPI
SEITON
SEISO
SEIKETSU
SHITSUKE
ไทย
สะสาง
สะดวก
สะอาด
สุขลักษณะ
สร้ างนิสัย
อังกฤษ
คาแปล
SCREENED
คัดแยก
SYSTEMATIC
เป็ นระเบียบ
SPOTLESS
สะอาด
STANDARDIZATION ถูกสุขลักษณะ
SELF - DISCIPLINED มีวนิ ัย
ประวัตคิ วามเป็ นมา
• การจัดสถานที่ให้ เป็ นระเบียบ เรียบร้ อย รักษาความ
สะอาด เป็ นเรื่องที่ทุกๆหน่ วยงาน องค์ กร และประเทศ
ปฏิบัตกิ ันมานาน
• ปี 1986 หนังสือ 5S เล่ มแรกได้ จัดพิมพ์ ขนึ ้
• ประเทศไทยได้ มีการเริ่มนามาใช้ โดย บ. เอ็น เอช เค สปริง
ประเทศไทย จากัด และ บ.ปูนซิเมนต์ ไทย จากัด เป็ นบริษัท
ไทยแห่ งแรกที่ ทา 5ส
• ปั จจุบัน 5ส เป็ นเทคนิคที่ทากันแพร่ หลายทั่วโลก
ทาไมต้ อง 5ส
• 5 ส เป็ นเรื่ องเพิ่มผลผลิตและคุณภาพ
• 5 ส เป็ นรากแก้ วและเป็ นพืน้ ฐานของระบบคุณภาพ
และการเพิ่มผลผลิต
• 5 ส นาไปสู่เรื่ อง ISO TPM TQM HA
ความเข้ าใจถูกต้ องเกี่ยวกับ 5ส
•ในการทามาตรฐาน 5ส ไม่ ได้ มีมาตรฐานเดียวที่ตายตัว
• ต้ องทา 5ส ในเชิงปฏิบัติ (Practical 5S) อย่ าเพียงแค่ ร้ ู
• 5ส เป็ นส่ วนหนึ่งของงานประจาวัน ไม่ ใช่ งานเสริม
• 5 ส ไม่ ใช่ การลงทุน ไม่ ต้องใช้ เงินมาก แต่ ต้องร่ วมแรง
ร่ วมใจกันทัง้ หน่ วยงาน
แนวคิดจากประสบการณ์
• ช่ วยแก้ ปัญหาในสานักงาน
•
•
•
•
ลดความสูญเปล่ าและทางานสะดวกขึน้
ลดความเครียดของบุคลากร
เพิ่มผลผลิตในสานักงาน
ตอบสนองความต้ องการของผู้รับบริการ
Office Waste
Office Waste
1. การผลิตที่มากเกินไป (Overproduction)
• ทาเอกสารซา้ ซ้ อน
• จัดทารายงานที่ไม่ ได้ นามาใช้ ประโยชน์
• ทาสาเนาเอกสารมากเกินความจาเป็ น
• พิมพ์ งานเดิมซา้ ส่ ง E-mail เดิมซา้ ส่ ง Fax เดิมซา้
Office Waste
2. การรอคอย (Waiting)
• ลงนามรับรองในเอกสารที่ไม่ จาเป็ น
• ต้ องพึ่งพาผู้อ่ นื ในการทางาน
• การรอคอยข้ อมูลข่ าวสาร
• โปรแกรมคอมพิวเตอร์ ต่างเวอร์ ช่ ัน
• ต้ องอาศัยทรัพยากรจากต่ างแผนก
Office Waste
3. การเคลื่อนไหว (Motion)
• การค้ นหาเอกสาร
• การค้ นหาไฟล์ ในคอมพิวเตอร์
• การหาข้ อมูลข่ าวสารจากคู่มือ
Office Waste
4. การขนส่ ง (Transportation)
• การส่ งเอกสารที่ไม่ ได้ ใช้
• จัดเก็บเอกสารการทางานที่มากเกินไป
• ส่ ง E-mail ในรายชื่อที่ไม่ ทนั สมัย
Office Waste
5. กระบวนการงานที่ซา้ ซ้ อน (Over-processing)
• การทารายงาน/เอกสารซา้ ซ้ อน
• การกรอกข้ อมูลเดิมซา้
• การเผยแพร่ ข้อมูลที่ผิด ๆ
• การวางแผนงานที่ไม่ มีประสิทธิภาพ
Office Waste
6. สินค้ าคงคลัง (Inventory)
• เอกสารรอการลงนาม
•
•
•
•
งานที่รอให้ ผ้ ูอ่ นื ทาต่ อ
เอกสารล้ าสมัย
ขาดการอบรมบุคลากรหรือการทดแทนที่ไม่ พอเพียง
การสั่งซือ้ วัสดุอุปกรณ์ มากเกินความจาเป็ น
Office Waste
7. ผลผลิตที่บกพร่ อง (Defects,Mistakes)
• การกรอกข้ อมูลผิด
• การใส่ รหัสผิด
• การส่ งเอกสารที่ยังไม่ เรียบร้ อย
• การทาเอกสารหาย
• การลงข้ อมูลในเอกสารผิด
Office Waste
8. ใช้ คนไม่ ค้ ุมค่ า (People’s Time)
• ทางานไม่ ทนั กาหนด
•
•
•
•
การกระจายงานไม่ สมดุล
การขาดงานสูง หรื ออัตราการลาออกสูง
การประเมินทักษะก่ อนรับทางานไม่ สมบูรณ์
ไม่ มีส่วนร่ วมในการพัฒนางาน
การบริการเพื่อคุณภาพ 5 ส.
มุ่งเน้ นความเป็ นระเบียบ เรี ยบร้ อย ความสะอาดในที่
ทางานซึ่งจะก่ อให้ เกิดสภาพการทางานที่ดี สะดวก
รวดเร็ว อันจะนามาซึ่งบริการที่มีคุณภาพ ต้ นทุนต่า
1. สะสาง (Seiri)
2. สะดวก (Seition)
3. สะอาด (Seiso)
4. สุขลักษณะ (Seiketsu)
5. สร้ างนิสัย (Shisuke)
กระบวนการจัดทา 5ส
ความหมาย
สะสาง
Organization
1. สารวจ
วัตถุประสงค์
ตัวชี้วดั
ลดความสู ญเปล่3.าขจัดส่ วจนเกิ
านวนสิ
อระบบงานที
2. แยก
น ่งของหรื
4. เพิ
ม่ ส่ วนขาด่สูญ
เปล่ า หรือซ้าซ้ อน ถูกกาจัดออก
สารวจสิ่ งของ แยกแยะ
ของไม่ จาเป็ นแต่
ของจาเป็ นแต่
สะดวก
Neatness
เพิม่ ประสิ ทธิภาพ
30 วินาที
และระบบงาน สิ่ งของและ
ใช้ ได้ = ขาย
ไม่ มี = จัดหา
(ความเร็ว)
ระบบงาน ของไม่ จาเป็ นแต่ ใช้ เพือ่ ให้ เกิด
สะอาด
Cleaning
ตรวจสอบสิ่ งผิดปกติ
จานวนสิ่ งผิดปกติทตี่ รวจสอบ
ไม่ ไนด้) = ทิง้
ความพอดี
(บารุ งรักษาเชิงป้ องกั
พอเพียยวกั
ง นทางาน
สุ ขลักษณะ Standardization
ลดความผันแปร
พนง.ในหน่ วยงานเดี
สร้ างนิสัย
Discipline/
Training
รักษามาตรฐานและระบบ 5ส
แทนกันได้
ทุกคน ทุกที่ ทุกเวลา
(วัฒนธรรมองค์ การ)
กระบวนการจัดทา 5ส
ความหมาย
สะสาง
สะดวก
วัตถุประสงค์
ตัวชี้วดั
Organization
ญเปล่ า 3. ทาป้ จายชื
านวนสิ
1. ทาแผนผัง ลดความสู
2. กาหนด
่อ ่งของหรื
4. จัอดระบบงานที
วางตาม ่สูญ
เปล่ า หรือซ้าซ้ อน แผนผั
ถูกกาจังดออก
ทีว่ าง
ทธิภ่ าพ จัดทาป้ายชื่อ จัด30วางวินโดยก
าที าหนด
กNeatness
าหนดชื่อ ทีอ่ ยู่ที่ เพิม่ กประสิ
าหนดที
(ความเร็ว)
แน่ นอนให้ กบั สิ่ งของ วาสิ่ งของ ตามระบบที่ ให้ สิ่งที่ใช้ บ่อยให้ อยู่
สะอาด
Cleaning
ตรวจสอบสิ่ งผิดปกติ
จานวนสิ่ งผิดปกติทตี่ รวจสอบ
ทีอ่ ยู่ในพืน้ ทีท่ ้งั หมด ให้ ชัดเจน ได้ วางไว้
ใกล้มือ และไกลมือ
(บารุงรักษาเชิงป้ องกัน)
รวมถึงความ
ห้ าม
ออกไปตามความถี่
สุ ขลักษณะ Standardization
ลดความผันแปร
พนง.ในหน่ วยงานเดียวกันทางาน
เชื่อมโยงไปยัง
ปะปนกัน
การใช้
แทนกังนาน
ได้
สิDiscipline/
่ งของทีม่ ีหน่ วรัยเล็
ก
สร้ างนิสัย
กษามาตรฐานและระบบ
5ส
ทุกคน ทุกที่ ทุกเวลา
ทีTraining
ส่ ุ ด
(วัฒนธรรมองค์ การ)
กระบวนการจัดทา 5ส
ความหมาย
สะสาง
Organization
1. กาหนด
ผู้รับผิดชอบ
สะดวก
Neatness
กาหนด
ผู้รCleaning
ับผิดชอบ
สะอาด
พืน้ ทีต่ ามทีไ่ ด้
ออกแบบผัง
สุ ขลักษณะ Standardization
รวมเครื่องจักร
อุปกรณ์
สร้ างนิสัย
Discipline/
Training
วัตถุประสงค์
ตัวชี้วดั
ลดความสู ญยเปล่
จานวนสิ่ งของหรื
ระบบงานที่ งส่ ู ญ
2. ศึกษารายละเอี
ด า 3. กาหนดแผนการ
4. อตรวจสอบสิ
เปล่ า หรือซ้าซ้ อนผิถูดกปกติ
กาจัดออก
วิธีการทาความ
ทาความสะอาด
เพิสะอาด
ม่ ประสิ ทธิภาพ
30 วินาที
(ความเร็
ศึกษาวิธีการท
าความว) กาหนดแผนการทา ขณะทาความ
สะอาดของพื
น้ ทีง่ ผิดปกติ
ความสะอาดจานวนสิ
ขณะ ่ งผิสะอาดจะต้
อง
ตรวจสอบสิ
ดปกติทตี่ รวจสอบ
เครื(บ
่องจั
ปกรณ์งป้ องกัทนางาน
ตรวจสอบสิ่ ง
ารุกงรรักอุษาเชิ
) รายกะ
เพือ่ ไม่ ใลดความผั
ห้ เกิดความนแปร รายวัน รายเดื
อน วยงานเดี
ผิดปกติยหากพบ
พนง.ในหน่
วกันทางาน
เสี ยหาย
รายปี
ให้ ติดนป้ได้าย และ
แทนกั
ดาเนินแก้ ไขหรือ
รักษามาตรฐานและระบบ 5ส
ทุกคน ทุกที่ ทุกเวลา
แจ้ งผู้เกีย่ วข้ อง
(วัฒนธรรมองค์ การ)
กระบวนการจัดทา 5ส
ความหมาย
1. กาหนดเป็ นลาย
สะสาง
Organization
ลักษณ์ อกั ษร
วัตถุประสงค์
2. ฝึ กอบรม
ลดความสู ญเปล่ า
ตัวชี้วดั
3. ติดตาม
4. การจูงใจ
จานวนสิ
ประเมิ
นผล่ งของหรือระบบงานที่สูญ
เปล่ า หรือซ้าซ้ อน ถูกกาจัดออก
จัดทามาตรฐานให้ จัดการฝึ กอบรม
สั งเกตการณ์ หากพบว่ า
สะดวก
วินาที ได้ ถูก
อยูNeatness
่ ในรู ปทีส่ ามารถ เพิ
พนัม่ กประสิ
งานให้ทธิมภี าพ
การปฏิบตั ิตาม 30มาตรฐานไม่
(ความเร็ว) บตั ิ มาตรฐานของ นาไปใช้ ต้ อง
สื่ อให้ เข้ าใจตรงกัน ความสามารถปฏิ
สะอาด
่ งผิดปกติ
ปกติ
ทตี่ งรวจสอบ
ปัCleaning
จจุบนั ใช้ มลั ติมเิ ดีย ตรวจสอบสิ
ตามมาตรฐาน
โดยมี องค์ กจรานวนสิ่ งผิดปรั
บปรุ
มาตรฐาน
(บารุการทดสอบ
งรักษาเชิงป้ องกัน)
ภาพถ่ าย
ให้ ใช้ ได้ ง่ายขึน้
ภาพเคลือ่ นไหว
ความสามารถก่
และสร้ยาวกั
งความ
สุ ขลักษณะ Standardization
ลดความผันแปรอน
พนง.ในหน่ วยงานเดี
นทางาน
เข้ าใจกั
แทนกั
นได้บพนักงาน
ทาให้ ใช้ ง่าย เรียนรู้ และหลัง
สร้ างนิสัย
Discipline/
รักษามาตรฐานและระบบ 5ส
ทุกคน ทุถึกงประโยชน์
ที่ ทุกเวลาที่
ได้
เร็ว
ได้ รับ การ)
Training
(วัฒนธรรมองค์
กระบวนการจัดทา 5ส
ความหมาย
วัตถุประสงค์
ตัวชี้วดั
1. สร้ างแรงจูงใจ ลดความสู ญเปล่ า 2. ติดจตามประเมิ
นผล อระบบงานที่สูญ
Organization
านวนสิ่ งของหรื
เปล่ า หรือซ้าซ้ อน ถูกกาจัดออก
- ผบ.ทาตัวเป็ นตัวอย่ างทีด่ (ี ภาวะผู้นา)
ต้ องมีการตรวจติดตาม 4 ระดับ
สะดวก
เพิม่ งประสิ
ทธิภาพ - ตรวจด้ วยตนเอง30 วินาที
- ฝึNeatness
กอบรมให้ พนง. เข้ าใจถึ
ประโยชน์
(ความเร็
ต่ อตนเอง และองค์ การในการท
า 5ส ว) - ตรวจด้ วยคณะกรรมการ
สะอาด
ตรวจสอบสิ่ งผิดปกติ
ดปกติบทสูตี่ งรวจสอบ
- ใช้Cleaning
สภาวะแวดล้ อมและการวางระบบที
่
- ตรวจด้จานวนสิ
วยผู้บริห่ งผิารระดั
(บารุกงรัรรมคน
กษาเชิงป้ องกัน)
ดี เพือ่ เปลีย่ นแปลงพฤติ
- ตรวจโดยองค์ การภายนอก
สุ ขลักษณะ Standardization
ลดความผั
พนง.ในหน่ วยงานเดียวกันทางาน
- สร้ างบรรยากาศทีด่ ใี นการปรั
บปรุนง แปร
งาน
แทนกันได้
- สร้ างกิจกรรมส่ งเสริม
สร้ างนิสัย
Discipline/
รักษามาตรฐานและระบบ 5ส
ทุกคน ทุกที่ ทุกเวลา
Training
(วัฒนธรรมองค์ การ)
สะสาง
5S TREE
Q
D
C CQI, 5’s
S
ISO 9001:2000
มอก.18001
SS, QCC
M
E
QA , TQA
TQM , TPI
ISO 14001
GMP, HACCP
E
I
การเพิ่มผลผลิต เพื่อใคร ?
Ethic
Innovation
Morale
Cost
“Q C D S M E E I”
Quality
Delivery
Environment
ผู้รับบริการ/ลูกค้ า
ผู้ปฏิบตั ิงาน
Safety
สั งคม
1. องค์ ความรู้ : หากเข้ าใจอย่ างนกแก้ วนกขุนทอง ย่ อม
มองเห็นงาน 5ส ไม่ ต่างไปจากการปัดกวาดเช็ดถู
2. ผู้บริหารขาด Commitment :
3. 5ส Facilitator:
4. วัฒนธรรมองค์ กรที่ไม่ เอือ้ อานวย :
5. ขาดความเป็ นน้าหนึ่งใจเดียวกัน:
เทคนิคแห่ งความสาเร็จ

ไม่ มสี ู ตรหรือเทคนิคใดทีใ่ ห้ ผลแน่ นอนร้ อยเปอร์ เซนต์

ไม่ มสี ู ตรหรือเทคนิคไหนทีใ่ ช้ ได้ กบั ทุก ๆ ที่

ต้ องมองหาสิ่ งทีเ่ หมาะสมกับองค์ กร ผนวกกับ ประสบการณ์
และวิจารณญาน มาช่ วยกันพัฒนาให้ เกิดความ
เหมาะสมมากทีส่ ุ ด
กิจกรรม 1 :
“หน่ วยงานของท่ านมีปัญหาอะไรที่อยากแก้ ไขหรือไม่ ?”
เหตุผล ข้ อเท็จจริง และเป้าหมาย
กรณีตัวอย่ าง
• วัสดุ อุปกรณ์ สานักงาน ค่ าใช้ จ่ายที่มักถูกละเลย
• Printer แหล่ งการใช้ กระดาษที่สิน้ เปลืองที่สุด
• สภาพแวดล้ อมการทางาน
• ความสูญเสีย.......เพราะต้ องการความสะดวก
•ฯลฯ
กรณีตัวอย่ าง
• ต้ องการให้ งานเสร็จเร็ว แต่ ไม่ รู้ ทาไมถึงช้ านัก
• อยากได้ ข้อมูลอะไร ขอไปแล้ วทาไมถึงช้ ากว่ าทาเอง
• ตามงานขออนุมัตทิ ไี รทาไมได้ ยนิ แต่ คาว่ า “ อยู่ระหว่ างการอนุมัติ ”
• แปลกใจจังทาไมเอกสารสู ญหายไประหว่ างกระบวนงานทุกที
• ทีไ่ ม่ รู้ ข้นั ตอน ทาไมถามใครได้ คาตอบไม่ ตรงกันซะที
• เวลาขอข้ อมูลทาไมต้ องให้ รอด้ วย ทาให้ เลยไม่ ได้ หรือ
• ฯลฯ
กิจกรรม 2 :
“อะไรคือ สาเหตุของปั ญหากันแน่
มาช่ วยกันหา? ”
กิจกรรม 3 :
“มาร่ วมกันค้ นคิด สร้ างสรรค์ วิธีการพัฒนางาน
ที่เป็ นปั ญหาของเรา? ”
กิจกรรม 4 :
“มาร่ วมกันสร้ างแผนปฏิบัตกิ าร และแผนการติดตาม
ความคืบหน้ า/ความสาเร็จ ?”
ปั จจัยสู่ความสาเร็จ
• เลือกโครงการที่ผ้ ูบริหารเห็นสาคัญ
• คิดถึงงานของตนในมุมมองของผู้รับบริการ
• มีการทางานเชื่อมโยงระหว่ างหน่ วยต่ างๆ
• ให้ ความสาคัญกับการใช้ ข้อมูล
• ปรั บวิธีการทางานให้ เข้ ากับวัฒนธรรมขององค์ กร