Time Valur of Money and Capital Budgeting
Download
Report
Transcript Time Valur of Money and Capital Budgeting
به نام خدا
مديريت مالي
بازارهاي مالي و ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
www.eslamibidgoli.com
بازارهاي مالي
• افراد و شرکت ها جريانهاي نقدي متفاوت و ترجيحات مختلفي در
رابطه با مصرف منابع مالي خود دارند.
• از اين رو بازارهايي براي رد و بدل کردن پول بين دارندگان وجوه
مازاد و تقاضاکنندگان اين وجوه ايجاد ميشود .قيمت پول در اين
بازارها همان نرخ بهره ( )Interest Rateاست که سه علت
اساس ي دارد:
• تورم؛
• به تعويق انداختن مصارف فعلي؛
• از دست دادن فرصتها.
2
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
مقدمه
• پول ارزش زماني دارد؛ يعني ارزش يك تومان امروز بيش از يك
تومان فردا (دورههاي آينده) است.
• قيمت پول را نرخ بهره تعيين ميكند.
• تصميمات سرمايهگذاري شركتها مستقيما به همين ارزش زماني
پول برميگردد.
مفروضات
• قطعيت جريانهاي نقدي
• دورههاي زماني مشخص
• محاسبه بهره بهطور ساالنه
3
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
ارزش مركب
• اگر پولي در حسابي باشد كه به آن بهره تعلق ميگيرد ،اصل و فرع آن پول پس
از چند دوره را ارزش مركب يا ارزش آينده آن وجه مينامند.
• مثال:
فرض كنيد 8000تومان در حسابي با نرخ %10داريد.
اين پول بعد از 1دوره معادل 8800يا همان ( )8000 * 10/1خواهد بود.
بعد از دو دوره اين پول چقدر خواهد بود؟
8000 * )10/1(2 = 8800 * 10/1 = 9680
بعد از nدوره چي؟
4
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
معادله كلي
•
•
•
•
•
5
:P0اصل پول در زمان صفر
:iنرخ بهره در سال (دوره مالي)
:tمدت زمان (تعداد دوره)
:Atارزش آينده پس از tدوره.
A2 = p0(1+i)2
...
At = p0(1+i)t
جدول ارزش مركب يك ريال اين مقادير را در خود دارد.
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
مثال
.1مبلغ 2000000تومان در يك حساب پس انداز كه بهره مركب آن
12درصد است سرمايهگذاري شده است .چه مدت طول
ميكشد تا مجموع اصل و فرع پول 3948000تومان شود؟
.2شركتي 30000000ريال سرمايه گذاري كرده و 3سال بعد
35800000برداشت كرده است .نرخ سود حساب چقدر بوده
است؟
6
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
اقساط مساوي
• اگر به يك حساب بانكي با سود 8درصد ساالنه 20000تومان واريز
كنيم بعد از 4سال ( 4دوره) اصل و فرع چقدر خواهد بود؟ ارزش آتي
چقدر خواهد بود( .پرداختها از دوره يك انجام ميشود)
• براي محاسبه اين مسئله مي توان جريان هاي نقدي را يكي يكي مركب
كرد.
• همچنين مي توان سري زير را محاسبه كرد:
3
t
20000
(
1
.
08
)
t 0
7
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
اقساط مساوي (ادامه )2
جدول ارزش آتي (مركب اقساط مساوي)
• سري زير به ازاي iو nهاي مختلف محاسبه شده و در جدول ارزش آتي
اقساط مساوي آمده است:
n 1
Vi ,n (1 i)t
t 0
8
تعداد اقساط
6%
7%
8%
3
3.184
3.215
3.246
4
4.375
4.44
4.506
5
5.637
5.751
5.866
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
مثال
• اگر چهار قسط 5000توماني در حسابي كه نرخ بهره آن 9درصد
است ،ريخته شود؛ مجموع اصل و فرع آن پس از چهار دوره چقدر
خواهد بود؟
()22865
• اگر به مدت 7سال پولي به مبلغ 8500تومان به صندوقي بريزيم،
پس از آخرين پرداخت مبلغ 88442تومان خواهيم داشت .نرخ سود
صندوق چقدر است؟
()%13
9
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
مثال
(ادامه)
9سال ديگر به مبلغ 250000000ريال نياز داريم و براي اين امر ميخواهيم از
سال آينده ساالنه مبلغي به حسابي كه بهره %10دارد واريز كنيم .مبلغ قسط
را تعيين كنيد.
P
t=9
P
T=0
از جدول عدد ارزش آتي 9قسط مساوي با بهره %10را ميخوانيم كه برابر است
با .579/13پس مقدار قسط 18410781.353ريال است.
10
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
تنزيل
•
•
•
•
11
ارزش آتي مفهومي انتزاعي دارد و درك آن مشكل است.
اما ارزش فعلي (ارزش امروز يك دارايي يا وجهي كه در آينده تحصيل ميشود)
كامال ملموس و قابل مقايسه است.
"ارزش فعلي" يك وجه يا يك سري وجه كه در آينده دريافت (يا پرداخت)
ميشود عبارت است از ارزش آن وجه (يا وجوه) در زمان صفر كه بر اساس
ارزش زماني پول محاسبه شده باشد.
اين روش تنزيل نام دارد.
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
محاسبه ارزش فعلي
• قبال داشتيم:
At = p0(1+i)t
• پس به راحتي ارزش p0بر حسب Atبه دست ميآيد:
At
p0
t
) (1 i
12
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
مثال
.1ارزش فعلي 25000000ريال كه سال ديگر دريافت خواهد شد
چقدر است؟ (اگر نرخ بهره %18باشد)
()21186440.67
.2ارزش فعلي 25000000ريال كه با نرخ بهره ( %18يا در جامعهاي
كه %18تورم دارد) 10سال ديگر دريافت خواهد شد چقدر
است؟
()4776612
13
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
جدول ارزش فعلي
• اعداد فرمول زير در يك جدول محاسبه شده است:
1
(1 i) t
جدول ارزش فعلي يك ريال
14
8%
7%
6%
0.429
0.475
0.527
11
0.397
0.444
0.497
12
0.368
0.415
0.469
13
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
ارزش فعلي اقساط مساوي
• براي ارزش فعلي اقساط مساوي فرض ميكنيم كه از دوره آينده
(دوره يك) به مدت nدوره قسط مساوي دريافت (يا پرداخت)
ميكنيم .ميخواهيم بدانيم كه ارزش فعلي اين اقساط چقدر است؟
......
..............
15
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
ارزش فعلي اقساط مساوي
(ادامه)2
• براي اينكار بايد سري زير را محاسبه كنيم:
n
P
t
(
1
i
)
t 1
16
تعداد اقساط
6%
7%
8%
3
2.673
2.624
2.577
4
3.465
3.387
3.312
5
4.212
4.1
3.993
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
ارزش فعلي اقساط مادامالعمر
• اقساط مادامالعمر كاربرد زيادي در ارزشگذاري سهام و اوراق قرضه
دارد.
......
......
• براي محاسبه ارزش فعلي اقساط مادامالعمر بايد سري زير را محاسبه
كنيم:
p
t 1 (1 i )t
17
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
)(ادامه
ارزش فعلي اقساط مادامالعمر
n
p
p
lim
n
t 1 (1 i )t
t 1 (1 i )t
n
1
p lim
n
t 1 (1 i )t
1
(1
)
n
(1 i )
P lim (
)
n
i
سعيد اسالمي بيدگلي
1 p
p
i ارزش زماني
i
پول
18
مثال
• جايزه بانكي پرداخت ساالنه 20000000ريال است .اگر سود حساب
همان بانك %20باشد (يا نرخ بازده مورد انتظار %20باشد) ارزش
اين جايزه چقدر است؟
20000000
100000000
20%
19
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
مثال
• شخص ي مي خواهد سه سال ديگر 50ميليون ريال و 7سال ديگر
65ميليون ريال برداشت كند .بدين منظور تصميم گرفته است كه
پولي را در حسابي به بهره %15قرار دهد .چه مقدار پول بايد در
حساب بريزد؟
65
t=7
20
50
t=3
ارزش زماني پول
?
سعيد اسالمي بيدگلي
مثال
• طرحي پيشنهاد شده است كه بر اساس آن طي سه سال اول
ساليانه 40ميليون ريال و سه سال دوم ساليانه 20ميليون ريال
درآمد دارد و در پايان سال هفتم كه با قميت 100ميليون ريال
قابل فروش است .براي اين طرح چقدر حاضريد پرداخت كنيد اگر
نرخ بازده مورد انتظار شما %20باشد؟
21
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
محاسبه بهره مركب (چند بار در سال)
• بسياري اوقات بهره را چند بار در سال محاسبه ميكنند.
• در اين صورت يك بهره اسمي اعالم ميشود (مثال %16در سال) و اعالم
ميشود كه مثال اين بهره سه ماهه مركب مي شود.
• در اينصورت بهره براي هر سه ماه 3درصد خواهد بود و بهره ساالنه به
روش زير محاسبه ميشود:
0.16 4
[1
] 1
4
22
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
محاسبه بهره مركب (چند بار در سال)
(ادامه )2
• بنابراين اگر پولي به اندازه Pدر حسابي با بهره iباشد كه ساالنه xبار مركب
ميشود ،كل مبلغ بعد از tدوره معادل رابطه زير خواهد بود:
i xt
] At P[1
x
• و اگر xبه سمت بينهايت برود (بهره مركب پيوسته) خواهيم داشت:
i
At P[1
]xt
x
• و در نتيجه:
23
At Pe
it
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
ارزيابي طرحهاي سرمايهگذاري و
بودجهبندي سرمايهاي
24
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
تعريف
•
•
•
•
•
25
بودجه سرمايهاي عبارت است از مجموعه طرحهاي سرمايهگذاري بلند
مدت.
بودجهبندي سرمايهاي فرآيند بررس ي و انتخاب اين طرحهاي سرمايهاي
است.
بودجهبندي سرمايهاي برنامهاي مالي است که طبق آن مخارج و
درآمدهاي يک واحد اقتصادي پيشبيني ميشود.
ارزيابي طرحهاي سرمايهگذاري بر عهده مديران مالي است.
از ديدگاه مديريت مالي بودجهبندي سرمايهاي گزينش آن دسته از
طرحهاي سرمايهگذاري بلند مدت است كه انتظار ميرود با اجراي
آنها ثروت صاحبان سهام به حداكثر برسد.
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
اهداف طرح سرمايهگذاري
• اصوال طرحهاي سرمايهگذاري يكي از سه هدف زير را دنبال ميكنند:
.1افزايش سود و فروش شركت؛
.2كاهش هزينهها؛
.3تاثير در درآمدها و هزينهها بهطور همزمان.
• در ارزيابي طرحها در اين فصل به معيارهاي غير مالي نظير ،روحيه
كاركنان و ...توجه نميشود.
26
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
مراحل بودجهبندي سرمايهاي
27
.1
.2
.3
.4
.5
تشخيص و شناسايي طرحهاي سرمايهگذاري؛
ارزيابي و تعيين مطلوبيت هر يك از طرحها؛
گزينش يا انتخاب طرحهاي مطلوب؛
طبقهبندي طرحها و انتخاب بهترين آنها،
تجزيه و تحليل نتايج تصميمات گذشته كه در مورد طرحهاي سرمايهگذاري گرفته
شده است.
•
•
بودجهبندي سرمايهاي فرآيندي پويا است.
بهكارگيري هركدام از روشهاي مختلف ارزيابي طرحهاي سرمايهگذاري مستلزم
محاسبه جريانات نقدي حاصل از طرحهاي سرمايهگذاري است.
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
مفروضات
در ابتدا فرضهايي براي ارزيابي طرحهاي سرمايهگذاري صورت ميگيرد؛ اما در
ادامه برخي از اين فرضها آزاد خواهد شد:
–
–
–
–
–
هدف اصلي حداكثرسازي ثروت سهامداران است؛
ميزان درآمدها و هزينهها قطعي است؛
جريانهاي ورودي و خروجي نقدي هستند (سود و ...نيستند)
جريانهاي نقدي داراي الگوي متعارف ميباشند؛
نرخ بازده مورد انتظار (هزينه سرمايه) ثابت و مشخص است؛
– نرخ بازده بسيار باال شركت را از اجراي طرحهاي سودآور باز خواهد داشت؛
– نرخ بازده پايين منجر به اجراي طرحهايي خواهد شد كه ثروت سهامداران را كاهش ميدهد.
– جيرهبندي سرمايهاي ( )Capital Rationingوجود ندارد.
28
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
الگوي متعارف جريان نقدي
• اگر جريان نقدي خروجي (هزينهها) را با عالمت منفي و جريان نقدي
ورودي (درآمدها) را با عالمت مثبت نشان دهيم ،يك سلسله جريان
نقدي كه در آن فقط يك تغيير عالمت وجود داشته باشد را جريان
نقدي متعارف ميگويند.
---+++++
يا
-++++++
29
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
محاسبه جريانات نقدي
مبلغ سرمايهگذاري=
هزينه طرح (مبلغي كه طرف احداث يا خريد دارايي ميشود)
+هزينه نصب دستگاهها
وجوه حاصل از فروش داراييها( -يا )+ماليات مربوط به فروش داراييها
سود قبل از كسر استهالك و ماليات
جريان نقدي=
استهالك ماليات +استهالك
تغييرات در سرمايه در گردش بايد به عنوان جريان نقدي ورودي و خروجي در نظر گرفته
شود .اما اين تعديالت معموال در پايان دوره سرمايهگذاري بازيافت ميشود.
30
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
مثال
شركتي قصد خريد ماشين آالت 4ميليون ريالي را دارد كه داراي عمر
مفيد 5ساله ميباشند .بهكارگيري اين ماشينآالت موجب افزايش
درآمدهاي ساالنه شركت به ميزان 1800000ريال و افزايش
هزينههاي آن (بهجز استهالك) به ميزان 600000ريال مي شود .نرخ
ماليات بر درآمد شركت %25و روش استهالك خط مستقيم
ميباشد .در صورتيكه ارزش اسقاط پس از ماليات اين ماشين
آالت 300000ريال باشد ،مطلوبست محاسبه جريانات نقدي
طرح.
31
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
مثال
(ادامه )1
• جريان نقدي اين طرح در ابتداي سال اول ،يعني در زمان شروع پروژه منفي 4ميليون ريال است.
اين همان مبلغي است كه شركت بايد براي خريد ماشين آالت پرداخت كند.
• در طي سال اول اجراي پروژه شركت 1800000ريال درآمد كسب مي كند كه 600000ريال آن را
بايد صرف پرداخت هزينههاي عملياتي مربوطه نمايد .اگر هزينه استهالك ماشين آالت به مبلغ
800000ريال ( 4ميليون ريال تقسيم بر 5سال) را نيز در نظر بگيريم ،جمع هزينه ها 1400000
ريال و نتيجتا سود قبل از ماليات پروژه 400000ريال ميشود %25 .اين سود يعني مبلغ 100000
ريال آن بايد به عنوان ماليات بر درآمد به دولت پرداخت شود .لذا سود پس از كسر ماليات اين
طرح 300000ريال خواهد بود.
• اگر دقت كنيد خواهيد ديد كه مبلغ 800000ريال از هزينههاي پروژه را هزينه استهالك تشكيل
ميدهد و بر خالف هزينههاي ديگر پروژه ،نيازي به پرداخت وجه نقد براي آن نميباشد لذا براي
محاسبه خالص جريان نقدي ورودي حاصل از اين پروژه بايد اين مبلغ را به سود خالص پس از
ماليات اضافه نمود .لذا خالص جريان نقدي ورودي حاصل از اين پروژه در سال اول 1100000
ريال ( 300000ريال بعالوه 800000ريال) ميباشد.
32
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
مثال
(ادامه )2
محاسبات باال را بهصورت زير ميتوان خالصه نمود:
درآمد پروژه
هزينه ها بجز استهالك
هزينه استهالك
در نظر گرفته نشده است!!)
1800000ريال
()600000
(( )800000ارزش اسقاط در محاسبه استهالك
400000
سود قبل از ماليات
()100000
ماليات (به نرخ )%25
300000
سود خالص پس از ماليات
800000
اضافه مي شود هزينه استهالك
خالص جريان نقدي ورودي در سال اول 1100000ريال
33
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
مثال
(ادامه )3
• جريان نقدي ورودي طرح در سالهاي بعد نيز به همين ميزان
است با اين تفاوت كه فقط در سال پنجم عالوه بر جريانات
نقدي فوق ،مبلغ 300000ريال نيز بابت ارزش اسقاط
نصيب شركت خواهد شد لذا خالص جريان نقدي ورودي طرح
در سال پنجم 300000ريال از سالهاي قبل بيشتر است.
• هزينه تامين منابع مالي مورد نياز (براي مثال بهره وامها و سود
سهام پرداختي براي تامين مالي طرح) نبايد در محاسبه جريانات
نقدي طرح مد نظر قرار گيرد زيرا اين نوع هزينهها در قالب نرخ
هزينه سرمايه ملحوظ خواهد شد.
34
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
معيارهاي بودجهبندي سرمايهاي
.1
.2
.3
.4
.5
.6
35
دوره بازگشت سرمايه ()PBP؛
نرخ بازده دفتري يا حسابداري ()Book Rate of Return
دوره بازگشت سرمايه تعديل شده ()Adjusted PBP؛
ارزش فعلي خالص ()NPV؛
نرخ بازده داخلي ()IRR؛
شاخص سودآوري (.)PI
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
دوره بازگشت سرمايه
• تعريف :مدت زماني که در آن مدت مجموع جريانهاي نقدي ورودي با مبلغ
خالص سرمايهگذاري برابر ميشود:
• مثال :مبلغ سرمايه گذاري طرحي 13000000ميليون ريال است و ساالنه
5000000ريال جريان نقدي ورودي دارد (به مدت 4سال) .دوره بازگشت سرمايه
را محاسبه کنيد:
5/13 =2.6
ميگوييم دوره بازگشت سرمايه 3سال است چون جريان نقدي در پايان سال
سوم به دست ميآيد .در بعض ي از متون جريان نقدي به صورت پيوسته در نظر
گرفته شده است که در اين صورت عدد 2.6دوره بازگشت سرمايه طرح فوق
خواهد بود.
• اگر بخواهيم بر اساس دوره بازگشت سرمايه تصميم بگيريم ،طرحي انتخاب
ميشود که PBPآن از يک مقدار مورد نظر کمتر باشد.
36
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
دوره بازگشت سرمايه
(ادامه)
ايرادها:
.1در نظر نگرفتن ارزش زماني پول؛
.2در نظر نگرفتن جريانهاي نقدي بعد از دوره بازگشت سرمايه و در
نتيجه نميتوان سودآوري طرحها را مقايسه کرد؛
.3در نظر نگرفتن ريسک؛
نقاط قوت:
• درک و محاسبه آسان؛
• تفسير آسان؛
37
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
دوره بازگشت سرمايه تعديل شده
• براي رفع ايراد درنظرنگرفتن ارزش زماني پول ،معياري درست شد به نام
دوره بازگشت سرمايه تعديل شده که بر اساس آن ارزش فعلي جريانهاي
نقدي ورودي براساس نرخ تنزيل مورد انتظار شرکت محاسبه ميشود و
سپس دوره بازگشت سرمايه محاسبه ميشود.
• براي مثال اگر جريانهاي نقدي طرحي که سرمايهگذاري اوليه آن 80000
تومان است بهصورت زير باشد:
38
5
4
3
2
1
سال
56368
43923
6655
30250
22000
جريان نقدي
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
دوره بازگشت سرمايه تعديل شده
(ادامه )2
• براي محاسبه دوره بازگشت سرمايه تعديل شده آن جريان نقدي سال اول را يکدوره
تنزيل ميکنيم (تا ارزش فعلي آن بهدست آيد) .جريان نقدي سال دوم رادو دوره و ...
خواهيم داشت:
5
4
3
2
1
سال
56368
43923
6655
30250
22000
جريان نقدي
35000
30000
5000
25000
20000
جريان نقدي تعديل شده
• در اين صورت دوره بازگشت سرمايه تعديل شده برابر با 4خواهد بود زيرا ارزش فعلي
جريانهاي نقدي 4سال اول برابر است با )30000+5000+25000+20000( 80000که
برابر با مبلغ سرمايهگذاري اوليه است.
39
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
نرخ بازده حسابداري ( ) ARR
• نرخ بازده حسابداري عبارت است از متوسط سود ساالنه حسابداري بعد از ماليات
حاصل از طرح سرمايه گذاري تقسيم بر متوسط (خالص) ميزان سرمايه گذاري.
n
]) [ EBIT(1 t
t 1
n
C0
• روش نرخ بازده حسابداري به دو دليل معياري گمراه كننده براي اندازه اگيري مزاياي
ناش ي از يك دارائي ا است :اول آنكه سود ،به معنای حسابداري آن ،معموال برابر جريان
نقدي نيست و ثانيا در روش نرخ بازده داخلي ارزش زماني پول در نظر گرفته نمي شود.
40
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
ارزش فعلي خالص
• تعريف :ارزش فعلي خالص عبارتست از مجموعه ارزش فعلي جريانهاي نقدي
ورودي منهاي ارزش فعلي کل وجوهي که سرمايهگذاري شده است (جريانهاي
نقدي خروجي).
• مثال :مبلغ خالص سرمايهگذاري در يک طرح 120000000ميليون ريال است و
بر اساس اين سرمايهگذاري به مدت 15سال ،ساالنه 22000000ريال نصيب
سرمايهگذار خواهد شد .اگر نرخ بازده مورد انتظار %12باشد ،ارزش فعلي اين
طرح را حساب کنيد.
حل :عامل متعلق به 15قسط بر مبناي %12از جدول برابر است با .6.811
بنابراين ارزش فعلي خالص طرح برابراست با
22000000(6.811)-120000000=29842000
41
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
ارزش فعلي خالص
(ادامه )2
n
n
n
CFIt
CFot
CFt
t
t
t
(
1
i
)
(
1
i
)
(
1
i
)
t 0
t 0
t 0
• اگر پس از تنزيل جريانهاي نقدي با نرخ بازده مورد انتظار شركت ،ارزش فعلي
خالص طرح مساوي يا بزرگتر از صفر بود ،طرح را ميپذيريم.
........
..............
42
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
ارزش فعلي خالص
(ادامه )3
• مبلغ خاص سرمايه گذاري در طرحي 60000000ميليون تومان
است و اين طرح طي سالهاي 2 ،1و 20 ،3ميليون تومان و در
سالهاي 5 ،4و 15 ،6ميليون تومان درآمد دارد .ارزش فعلي
خالص را با نرخ بازده مورد نظر %13محاسبه کنيد.
• ارزش فعلي خالص طرح فوق را با نرخ %20هم محاسبه کنيد.
43
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
ارزش فعلي خالص
(ادامه )4
$20,000.00
$15,000.00
نرخ بازده داخلي
$5,000.00
ارزش فعلی خالص
$10,000.00
$0.00
22%
20%
18%
16%
14%
12%
10%
)($5,000.00
نرخ بازده مورد انتظار
44
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
نرخ بازده داخلي ()IRR
• تعريف :نرخ تنزيلي که ارزش فعلي خالص طرح را صفر ميکند.
• بنابراين نرخ بازده داخلي عبارتست از متوسط نرخ بازده ساالنه يک طرح .اين
نرخ به صورت درصد بيان ميشود.
• براي محاسبه IRRبايد با يک نرخ بازده مورد انتظار NPVرا حساب
کنيم .اگر NPVبود نرخ باالتري را امتحان ميکنيم و اگر منفي شد نرخ
کمتري را تا تغيير عالمت حاصل شود و سپس از روش درونيابي خطي استفاده
خواهيم کرد.
45
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
محاسبه IRR
• اگر جريانهاي نقدي به صورت اقساط مساوي باشد محاسبه
IRRآسان است.
• مثال اگر سرمايهگذاري طرحي 100ميليون تومان باشد و اين
طرح براي مدت 16سال ،ساالنه 14ميليون درآمد داشته
باشد ،از جدول ارزش فعلي اقساط براي 16قسط مساوي
ميتوان فهميد که نرخ بازده داخلي بين %11و %12است .از
اين به بعد از روش درونيابي خطي استفاده ميکنيم.
46
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
محاسبه IRR
•
•
•
•
47
(ادامه )2
اگر جريانهاي نقدي يکسان نباشند محاسبه نرخ بازده داخلي کمي مشکل ميشود.
روشهاي گوناگوني براي تخمين نرخ بازده داخلي وجود دارد که از آنجمله روش باالترين و
پايينترين جريان نقدي و ميانگين موزون هستند.
در روش باالترين جريان نقدي ،فرض ميکنيم جريانهاي نقدي طرح يکسان و برابر با
باالترين جريان نقدي است و بر اساس آن نرخ بازده طرح را بهدست ميآوريم .نرخ بازده
داخلي قطعا از اين عدد کمتر خواهد بود( .چرا؟)
در روش کمترين (پايينترين) جريان نقدي ،فرض ميکنيم جريانهاي نقدي طرح يکسان و
برابر با کمترين جريان نقدي است و بر اساس آن نرخ بازده طرح را بهدست ميآوريم .نرخ
بازده داخلي قطعا از اين عدد بيشتر خواهد بود( .چرا؟)
گاهي هر دو عدد را از دو روش فوق بهدست ميآوريم و حدود نرخ بازده داخلي را بهدست
ميآوريم.
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
محاسبه ( IRRادامه )3
روش ميانگين موزون
• طرحي با سرمايهگذاري ( 16000ميليون ريالي) داراي جريانات نقدي زير است:
48
جريانهاي نقدي ساالنه
سال
4000
1
6000
2
5000
3
5000
4
4000
5
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
محاسبه ( IRRادامه )4
روش ميانگين موزون
سال
جريانهاي نقدي ساالنه
ضريب
جريان نقدي * ضريب
1
4000
5
20000
2
6000
4
24000
3
5000
3
15000
4
5000
2
10000
5
4000
1
4000
15
73000
• حاال 73000را بر مجموع ضرايب ( )15تقسيم ميکنيم و رقم معادل را به جاي
اقساط ساالنه ميگذاريم و IRRرا حساب ميکنيم.
49
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
شاخص سودآوري ()PI
•
•
•
•
50
ارزش فعلي جريانهاي نقدي ورودي تقسيم بر ارزش فعلي
جريانهاي نقدي خروجي.
اين شاخص همانند NPVاست .اگر ارزش فعلي خاص بزرگتر از
صفر بود PIهم بزرگتر از يک خواهد بود.
PIبرای مقايسه طرحهايي به کار ميرود که سرمايهگذاري اوليه
يکساني دارند.
در مقایسه طرحها ،طرحی انتخاب میشود که PIبزرگتری دارد (به
شرط آنکه )PI>=1
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
ارتباط معیارهای تصمیمگيری
وقتی الگوی جریانات نقدی متعارف است:
NPV 0 IRR k PI 1
NPV 0 IRR k PI 1
NPV 0 IRR k PI 1
51
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
نرخهای بازده داخلی چندگانه
•
•
•
•
52
اگر الگوی جریانات نقدی متعارف باشد ،یک ریشه مثبت برای
معادله IRRبهدست میآید.
اما اگر الگوی جریانات نقدی نامتعارف باشد ممکن است تعداد
ریشههای مثبت صفر یا بیشتر از یکی باشد.
در این صورت تصمیمگيری بر اساس IRRبا مشکل مواجه
خواهد شد.
در مدلهای اکسل نيز باید تخمینی برای نرخ بازده داخلی در اختیار
نرمافزار قرار دهید.
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
نرخهای بازده داخلی چندگانه
(ادامه)2
2
1
0
سال
1500
-2000
1000
سرمایه گذاری
NPV Diagram
لاير 00.005
لاير 00.004
بدون IRR
لاير 00.002
NPV
لاير 00.003
لاير 00.001
لاير 00.0
% %
% %
% % %
% %
% %
% % %
25 35 45 55 65 75 85 95 10 5 11 5 12 5 13 5 14 5 15 5
Expected rate of return
53
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
نرخهای بازده داخلی چندگانه
(ادامه)3
2
1
0
سال
- 3750
4000
-1000
سرمایه گذاری
NPV Diagram
لاير 00.001
لاير 00.05
لاير 00.0
95
%
10
5%
11
5%
12
5%
13
5%
14
5%
15
5%
85
%
75
%
65
%
55
%
45
%
35
%
25
%
لاير -00.001
NPV
IRRچندگانه
لاير -00.05
لاير -00.051
لاير -00.002
لاير -00.052
Expected rate of return
54
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
تناقض بين NPVو IRR
• برخی مواقع بين NPVو IRRتناقض وجود دارد .این موضوع به دالیل
مختلفی اتفاق میافتد:
.1الگوی جریانات نقدی متفاوت باشد:
55
3
2
1
0
سال
140
700
1400
-1680
Aپروژه
1510
840
140
-1680
Bپروژه
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
تناقض بين NPVو IRR
(ادامه )2
NPV Diagram
نقطه فیشر
لاير 00.008
NPVB>NPVA
لاير 00.006
لاير 00.004
NPV
NPVA>NPVB
لاير 00.002
پروژه A
پروژه B
لاير 00.0
25%
23%
21%
19%
17%
15%
13%
11%
9%
7%
5%
3%
1%
لاير -00.002
لاير -00.004
Expected Rate of Return
56
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
تناقض بين NPVو IRR
(ادامه )3
.2متفاوت بودن سرمایهگذاری اولیه پروژهها:
NPV
(k=10%) IRR
خالص جریان نقدی در سال اول
سرمایه گذاری اولیه
50%
364
1500
-1000
A
20%
9080
120000
-100000
B
پروژه
.3متفاوت بودن عمر پروژهها.
در همه این موارد از روش تفاضلی استفاده میشود که به معنای استفاده از NPV
خواهد بود.
57
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
بودجه بندی در شرایط عدم اطمینان
•
به دالیل بسیاری پیشبینیهای پروژهها همیشه درست از آب
درنمیآید:
.1عوامل کالن اقتصادی؛
.2عوامل در سطح صنعت؛
.3عوامل در سطح شرکت.
•
•
58
ریسک در بودجهبندی سرمایهای عبارتست از تغیير پذیری در
جریانات نقدی مورد انتظار حاصل از سرمایهگذاری.
در چنين شرایطی امید ریاض ی و انحراف معیار جریانات مقدی را
محاسبه میکنیم.
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
بودجهبندی در شرایط عدم اطمینان
•
•
•
(ادامه )2
اگر بازده دو پروژه با هم برابر بود پروژهای پذیرفته میشود که
دارای ریسک کمتری باشد.
اگر ریسک دو پروژه برابر بود پروژهای پذیرفته میشود که دارای
بازده بیشتری باشد.
اما اگر هیچکدام از دو مورد باال نبود باید از قواعد تصمیمگيری
تحت شرایط عدم اطمینان استفاده کنیم:
.1ارزش خالص فعلی تعدیل شده ()ANPV؛
.2تئوری مطلوبیت ثروت.
59
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
ارزش خالص فعلی تعدیل شده ()ANPV
n
) E ( NCFt
ANPV
t
) t 0 (1 k
• که در آن:
بازده بدون ریسک +صرف ریسک =K
60
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
تئوری مطلوبیت ثروت
• در این تئوری بر اساس تابع مطلوبیت افراد ،مطلوبیت هر پروژه
محاسبه میشود و سپس مطلوبیت پروژهها مقایسه خواهد شد.
افراد بی تفاوت به ریسک
افراد ریسک پذیر
مطلوبیت ثروت
افراد ریسک گریز
ثروت
61
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي
سوال؟
www.eslamibidgoli.ir
62
ارزش زماني پول
سعيد اسالمي بيدگلي