میحرلا نمحرلا الله مسب

: دیامرف یم ) ع ( یلع نینمؤملا ریما رد سپ ،تسوت ناج یاهب بدا و ملع اشوک نآ نتخومآ ددرگ هدوزفا تبدا و ملع رب هچره و شاب رتشیب تشزرا و ردق .

دوش یم 1

: عبنم

یروای یسیع رت کد همجرت ،رمیتروم زلراچ 2 و 1 یمومع یمیش

: یبایشزرا شور

هرمن 3 مرت نایم هرمن 1 سلاک رد روضح هرمن 1 یسلاک تیلاعف

2

متا راتخاس لوا هسلج

3

:(1803-1807)

نوتلاد یمتا هیرظن ه یلک .

دنا هدش لیکشت یمیسقت لباق ریغو زیر رایسب تارذ زا رصانع ) فلا .

دنر اد توافت رگیدکی اب فلتخم رصانع یاهمتا و دنناسکی رصنع کی ی اهمتا چ یه و دور یمن نیب زا ای ،دی ا یمن وجوب یمتا چیه ی یایمیش شنکاو یط ) ب .

دوش یمن لیدبت رگید رصنع زا یمتا هب رصنع کی یاه متا زا کی .

دنی ا یم دوجوب تابیکرت نیعم و صخشم تبسن اب اهمتا نتسویپ مهب زا ) ج

4

یداینب تارذ .

دم ا تسدب یدتاک وترپ تاعلاطم زا نورت کلا هب طوبرم تاعلاطا : نورت کلا ) فلا .

دهد یم ناشن ار یدتاک هعشا دلوم هلول ریز لکش

5

: تسا ریز صاوخ یاراد وترپ نیا هک دش صخشم تاشیامز ا قیرط زا .

دوش یم هدیمان نورت کلا هک دنتسه یفنم راب یاراد تارذ زا ینایرج اهوترپ نیا (1 هعشا فارحنا نازیم = .

دوش یم فرحنم یسیطانغم و یکیرت کلا یاهنادیم رد یدتاک هعشا (2 هرذراب q هرذ مرج m .

درادن دن ا و دتاک هدنهد لیکشت زلف عون ای هلول نورد زاگ هب یگتسب وترپ نیا سنج 3

6

ناکیلیم شیامز ا .

نورت کلا راب نیعت : فده یاراد نغور تارذ ن ا هجیتن رد هک دادرارق X هعشا ضرعم رد ار نغور زیر تارذ ناکیلیم یریگ هزادنا اب سپس .

دنوش یم یفنم راب و روضح رد نغور یاه هرطق طوقس تعرس را ب تسناوت یکیرت کلا نادیم بایغ رد در وم هاگتسد .

دومن هبساحم ار نورت کلا هدش هداد ناشن لکشرد هدش هدافتسا .

تسا

7

درک هبساحم ناوت یم اه هحفص اب و هرطق مرج یور زا ار نغور هرطق یور راب q = -e = - 1.6022 x 10 -19 C m = 9.1096 x 10 -28 g : دی ا یم تسدب نوتورپ مان هب تبثم تارذ ،نژوردیه زاگ زا هدافتسا تروص رد ) ب q = +e = + 1.6022 x 10 -19 C m = 1836 e

8

یکیرت کلا راب یاهدحاو (C ( نلوک

و

(esu) کیتاتسورت کلاراب دحاو 1esu = 3.34 x 10

-10

C

Atomic Mass Unit



amu

 

1 12 m

12 6

C

9

نورتون ) ج

.

دنتسه یثنخ یکیرت کلا راب رظن زا اه متا .

دشاب ربارب دیاب متا ره رد نوتورپ و نورت کلا دادعت .

دشاب یم راب نودب ای یثنخ یانعم هب نورتون .

دیدرگ هبساحم نورتون دلوم یا هتسه یاهشنکاو زا یضعب ساسا رب نورتون مرج .

تسا نوتورپ مرج زا شیب یکدنا نورتون مرج m N = 1.6749 x 10 -24 g

10

ی یاز وترپ

دوخ زا ار ی تارذ و هدش یشلاتم یدوخب دوخ روط ب و دنرادیاپان یداع تلاح رد اهمتا یضعب .

دننک یم عطاس He 2+ سنج زا : (α) افل اوترپ ) فلا .

دایز ذوفن تردق اب یژرنا رپ یاهنورت کلا سنج زا : (β) اتب وترپ ) ب .

یکیرت کلا راب نودب و سیطانغم ورت کلا جاوما سنج زا : (γ) اماگ وترپ ) ج

11

): 1911 ( دروفردار شیامز ا

: دروفردار تادهاشم .

دننک یم ذوفن یزلف هحفص لخاد هب فارحنا نودب

α

تارذ رث کا 1 .

دنوش یم فرحنم زلف لخاد زا ذوفن نیح رد اهن ا زا یمک رایسب دادعت 2 .

دنتشگ زاب هیلوا عبنم یوس هب هحفص اب دروخرب زا سپ اهن ا زا یمک رایسب دادعت 3 هت سه نورتو ن رد متا و تبثم نوتورپ زا راب مامت و بکرم : دروفردار مرج متا هتسه هدمع و یمتا لدم تمسق تسا 1 زکرمتم رد هک دراد دوجو نورت کلا یدادعت متا ره .

تساه رد 2 مت ا هتسه رود هب شدرگ لاح رد متا هتسه فارطا .

دنشاب یم

12

یمتا یاهدامن

یلااب و پ چ تمسرد هک تسا هدش لیکشت رظن دروم رصنع ی یایمیش تملاع زا یمتا هناشن .

دوش یم هتشون یمتا ددع ن ا نییاپ و پچ تمس رد و یمرج ددع ن ا

A Z M

نیا رد .

ددر گ یم لیدبت نوی هب دهدب تسد زا ای دریگب نورت کلا یدادعت متا هکیتروص رد : دوش یم هداد شیامن لااب و تسار تمس رد ن ا دادعت و راب تلاح

A Z M  13

.

S 16

نوتورپ رامش Z = 13 نورتون رامش N = A-Z =27-13 =14

: لاثم ) ب 13 ( و نوی ) فلا ( یازجا بیکرت ) فلا (: لح

نورت کلا دادعت = 13-3 =10 نوتورپ رامش Z = 16 نورت کلا دادعت = 16-(-2) =18 نورتون رامش N = A-Z =32-16 =16

) ب ( 14

: نورت کلا هناگ ود تیهام

یاراد تارذ ر یاس و نورت کلا هک درک هئارا ار هیضرف نیا هلاس دنچ تاعلاطم زا سپ یوربود یئول ریز ه طبار زا ار هرذ کی تکرح جوم لوط میناوت یم هیرظن نیا قبط .

دنتسه یجوم صاوخ .

مییامن یم هبساحم

• E = hυ = hc / λ h = 6.63 x 10 -34 J.s

mc² = hc / λ λ = h /mc λ = h /mv مسج تکرح هزادنا p = mv 15

: گربنزیاه تیعطق مدع لصا

نامزم ه روطب نورت کلا لثم کچوک هرذ کی تکرح هزادنا و تیعقوم قیقد نییعت لصا نیا قبط .

تسین نکمم  p   x  h 4  16

: يبوانت لودج

17

دنويپ لوط ار دراد دوجو هتفاي دنويپ ياهمتا هتسه نيب هك يطسوتم هلصاف : دنويپ لوط .

ميئوگ يم رد

Cl-Cl

دنویپ لوط َلاثم درو ا تسدب ناوت یم دنویپ لوط زا ار یمتا عاعش : يمتا عاعش رلک یمتا عاعش اب ربارب 99 pm رادقم نیا فصن تسا 198 pm اب رباربو

Cl 2

لوکلوم .

دوش یم ضرف ،يمتا و د لوكلوم كي رد ار ناسكي يمتا ود هتسه نيب هلصاف فصن : يسنلااووك عاعش .

ميئوگ يم يسنلااووك عاعش

18

يمتا ،متا عاعش هتسه ،اه هيلا تبثم ر اب دادعت ندش ندش دايز دايز اب اب نيئاپ تسار هب هب لااب پچ زا زا يبوانت لودج زا لودج هرود رصانع كي رد زا هورگ .

دباي يم كي رد شيازفا ناشن يمتا ددع بسح رب ار رصانع يمتا عاعش تارييغت ريز لكش .

دباي يم شهاك يمتا عاعش .

دهد يم

19

: ندش ينوي يژرنا

يژرنا نيلوا ار هیاپ تلاح رد يزاگ متا كي زا نورت كلا نير ت تسس ندنك يارب مزلا يژرنا نازيم .

ميئوگ يم متا ن ا ندش ينوي

Mg

(

g

) 

Mg

( 

g

) 

e I

1  7 .

64

ev

ينوي يژرنا نيمود دني ارف نيا هب ،دوش هدنك يرگيد نورت كلا ،هدش داجيا يزاگ نوي نيا زا رگا لاح .

دوش يم هدن ك نويتاك كي زا نورت كلا نوچ تسا رتشيب شنوي نيلوا زا ن ا نازيم هك ميئوگ يم ندش

Mg

( 

g

) 

Mg

( 2 

g

) 

e I

2  15 .

03

ev

20

یمتا ددع بسحرب رصانع ش نوي يژرنا نيلوا تارييغت

21

زا نورت كلا ن يرتسس هلصاف و متا عاعش هكنيا ليلدب نيئاپ هب لااب زا هورگ كي رد .

دباي يم شهاك ندش ينوي يژرنا ،دوش يم يرتشيب هتسه رد يرصتخم شهاك 6A هب 5A و 2A ه ب 3A هورگ زا روبع يماگنه هتبلا نيا ينور ت كلا شيار ا هب هجوت اب ارن ا ليلد هك ددرگ يم هدهاشم ندش ينوي يژرنا .

دش هجوتم ناوت يم اههورگ

22

)EA)

يهاوخن ورت كلا

ار هیاپ تلاح ر د يزاگ متا كي هب نورت كلا كي شيازفا دنیارف هب طوبرم يژرنا رییغت دوش يم داز ا يژرنا دني ارف نيا رد الاومعم هك ميئوگ يم متا ن ا يهاوخنورت كلا يژرنا .

دشاب يم يژرنا لامعا هب زاين زين اهمتا زا يضعب يارب يلو

A ( g )  e  A  ( g )  H   or  A (  g )  e

.

دشاب يم تبثم تملاع ياراد رصانع هيلك يهاوخنورت كلا نيمود

 A 2 ( g )   H   23

ني لو يوريپ ا هتبل ا هدعا ق دباي يم نيا زا شهاك هورگ يهاوخنورت كلا ياهمتا رياس ،متا هب تبسن هزادنا ن ا شيازفا عاعش اب ندوب نيئاپ هب لااب كچوك ليلدب زا هورگ هورگ ره كي رد رصنع دباي يم شيازفا يهاوخنورت كلا ،متا عاعش شهاك اب تس ار ه ب پچ زا زين هرود كي رد .

دنك يمن .

دشاب يم هيجوت لباق اهن ا ينورت كلا شيار ا هب هجوت اب هك دراد دوجو يئاه ءانثتسا هتبلا

24

: ی یایمیش یاهدنویپ عاونا

متا ،دوش یم ل یکشت رگید عون هب متا عون کی زا نورت کلا لاقتنا زا : ینوی دنویپ 1 یفنم نوی هب نورت کلا نتفرگ اب و تبثم نوی هب نورت کلا نداد تسد زا اب طوبرم .

تسا رارقرب اهنوی نیب یکیتاتساورت کلا هبذاج .

دوش یم لیدبت یم هتشاذگ کارتشا هب هکلب دنوش یمن لقتنم اهنورت کلا یسنلااووک دنویپ رد 2 .

دنراد ی سنلااوک دنویپ رگیدکی اب هک هدش لیکشت ی یاهمتا زا لوکلوم،دنوش یدعب ه س راتخاس کی رد زلف یاهمتا .

دراد دوجو اهژایل ا و تازلف رد یزلف دنویپ 3 .

دنتسه تکرح لاح رد هناداز ا ینوریب هیلا یاهنورت کلا دنراد رارق

25

نيب دنويپ كي نتسكش يارب مزلا يژرنا نازيم زا تسا ترابع : دنويپ كيكفت يژرنا

H 2 ( g )  2 H ( g )

.

لكش يزاگ لوكلوم كي رد يزاگ متا ود

D ( H  H )   H  104 kcal mol

عون هب ي دح ات نينچمه و متا ود صاوخ هب لوا هجرد رد دنويپ كي كيكفت يژرنا .

دراد يگتسب زين لوكلوم رد دوجوم ياهمتا رياس رد نيعم دنو يپ كي نتسكش يارب مزلا يژرنا يبيرقت رادقم : دنويپ طسوتم يژرنا .

ميئوگ يم دنويپ طسوتم يژرنا ار فلتخم تابيكرت

26

ينوي دنويپ

یفنم راب یاراد نوین ا ) ب تبثم راب یاراد،نویتاک ) فلا : نوی عاونا



.

تسا هدش لیکشت متا کی زا یمتا کی نوی



.

دنک یم دیلوت نوین ا زلفان متا و دنک یم دیلوت نویتاک زلف متا



.

تسا متا کی زا شیب اب رادراب هرذ کی ،یمتا دنچ نوی



.

دي ا يم دوجو هب لاعف زلف ريغ كي و زلف كي نيب ينوي دنويپ



دريگ يم زلف ر يغ هك ي ی اهنورت كلا لك دادعت اب دياب دهد يم تسد زا زلف هك يئاهنورت كلا لك دادعت



.

دشاب ربارب .

دنسر یم بیجن زاگ شیار ا هب ينوي ياه شنكاو رد تازلفان و تازلف

 27

NaCl

یرولب هکبش

Na

( 1

S

2 2

S

2 2

P

6 3

S

1 ) 

Na

 ( 1

S

2 2

S

2 2

P

6 ) 

e

Cl ( 1 S 2 2 S 2 2 P 6 3 S 2 3 P 5 )  e  Cl  ( 1 S 2 2 S 2 2 P 6 3 S 2 3 P 6 ) Na   Cl   NaCl ( s ) 28

ينوي عاعش

ر ولب رد .

ميرو ا تسدب ار نوي ود زكارم هلصاف ميناوت يم X هعشا شارپ زا هدافتسا اب اب هك دنشاب يم سامم رگيدكي هب ديدي ياهنوين ا ،نويتاك ندوب كچوك ليلدب ميتيل ديدي .

ميرو ا يم تسدب ار ديدي نوي ود زكارم نيب هلصاف X هعشا شارپ زا هدافتسا ام هب ار ديدي نوي عاعش هلصاف نيا فصن و هتفرگ انبم ار ديدي نوي لاح .

دهد يم ن ا هب تبسن ار رگيد ياهنوي عاعش .

ميجنس يم

29

رتش يب هطوبرم زلف ريغ عاعش زا نوين ا عاعش و رتمك هطوبرم زلف عاعش زا اهنويتاك عاعش .

دشاب يم ي نوي و يمتا عاعش تارييغت تبس ن اهنژولاه و يئايلق تازلف وربور لكش رد يمتا ددع هب .

ددرگ يم هدهاشم

30