دانلود فایل - کنگره بین المللی مدیریت شهری
Download
Report
Transcript دانلود فایل - کنگره بین المللی مدیریت شهری
معرفی فرایند برنامه ریزی
توسعه استراتژیک شهری هوشمند
دکتر ناصر براتی
شهرساز -عضو هیات علمی دانشگاه
مقدمات و کلیات
تعریف شهر
شهر ظرفی مکانی/زمانی و در حال تغییر است که در
آن کنش ها و واکنش ها ( ارتباطات) انسان فرهنگی
با پدیده ها و عناصر طبیعی و انسان ساخت و در
جهت رسیدن به کمال مورد باور جامعه ،در قالب
سازمان (ازجمله شهر)
مدیریت
تعریف
گیرند.
شکل می
حیات مدنی
برنامه ریزی برای تامین و هدایت منابع و مصرف
بهینه آنها در راستای دستیابی به اهداف بلند مدت
از قبل تعریف و تعیین شده ،با مشارکت و همراه
نمودن منابع انسانی ،و حفظ منافع ذی نفعان.
مقدمات و کلیات
منشاء ،اهداف و نتایج ورود برنامه ها (طرح ها)ی جامع و
تفصیلی به ایران و نظام مدیریت و برنامه ریزی شهری
-1طرح های جامع اول بار و در چارچوب کلی تحت عنوان Master
Planو در قالب کمک های مالی و مشاوره ای دولت آمریکا به
ایران و در راستای اجرای «اصل چهار ترومن» (وبعد از
کودتای 28مرداد) در قالب فعالیت های «سپاه صلح» به جامعه
-2طرح های جامع در ایران به تدریج به شکلی درآمدند که
ایران تحمیل شدند.
تنها به قسمت کوچکی از نیازهای مدیریت شهری یعنی تدوین
«نقشه کاربری اراضی» تبدیل شدند ،که آن هم بواسطه عدم
استقرار نظام مدیریت واحد یا حداقل یکپارچه شهری ،در
بسیاری از موارد پیشنهاداتشان اصوال هیچگاه به اجرا در
نیامدند .طرح های جامع به واسطه ی ماهیت خاص خود باعث
انسداد روند توسعه علمی وفنی در فرآیندهای شهرسازی در
تأمین
روشاز
شهرهای ما
شدند که
بدینباعث
های.جامع
-3
های
نظرشاخص
ها و
تئوری ها و
معنا که
طرحشدند
ایران
نیازمند شوند.
نفتی متکی
بشدت
منابع مالی
نیافتند.
توسعهوشهری را
دالرهای نظام
بهحضور در
فرصت
شهرسازی
جدید
-4طرح های جامع باعث شدند که مدیریت های شهری محلی از
نظر تفکر و خالقیت های مدیریتی بشدت به مرکز سیاسی کشور
وابسته شوند.
مقدمات و کلیات
-5طرح های جامع در شکل فعلی خود عمیقا مدرنیزم
را در ساماندهی محیط های زیست انسانی در ایران
رواج داده و بشدت با هویت و فرهنگ بومی به
را"شکل
زدایی
هویت
موجی از
پرداخته
بوده
محور
هزینه
تمامی "
جامعوبه
مقابله های
-6طرح
دادند.
در حالیکه هر مدیریت سازمانی مانند شهرداری
اند،
( بعنوان یک نهاد عمومی) می باید ،بدنبال رویکرد
واسطه باشد
محوری "
درآمد –
ماهیت .خاص خود از شکل
هزینه به
های جامع
-"7طرح
گیری هرگونه «گفتمان مشارکت» بین مردم ( بعنوان
سرمایه های اجتماعی و صاحبان اصلی شهرها) و
مدیران و مسئوالن اداره شهر جلوگیری بعمل آورده و
آنهاراراتادرحدمقابل
هدف از
بسیاری
آورند و
تنها
مواردشهری
مدیریت
هایدرجامع
می -طرح
8
قرار می
هم
دهند.کالبد شهر با جدول سرانه ها و
فیزیک و
انطباق
استانداردهای کالبدی ( فارغ از اینکه چقدر درست
و عملی هستند) کاهش داده اند .بهمین علت در سال
های اخیر ،بسیاری از شهرداری ها ،تنها درصدد
برنامه ريزي استراتژيك چيست؟
”“Planning is the organization of hope.
Stephen Blum
تعريف برنامه ريزي استراتژيك
برنامه ريزي راهبردی ( استراتژيك) چيست؟
برنامه ريزي راهبردی یا استراتژيك ،فرآيندپيچيده ومداوم تغييرات سازماني است.
به آينده نشانه مي رود و بر آينده مطلوب متمركز است.
بر پايه تحلیل وضع موجود و پيش بيني هاست.
انعطاف پذير و مبتني بر تصوير كلي است.
چهارچوبي براي كسب مزيت رقابتي أيجاد مي كند.
فرآيند كيفي تفكر گراست.
يك فرآيند يادگيري مداوم است.
تعريف ...
مدل برنامهريزي راهبردی یا استراتژيك
منطق مدل
A
زمینه
سازی
B
C
شناخت
آینده نگری
E
D
ارزیابی
اجرا
G
Get Better
F
بازخورد مستمر
)Feedback (continuous
بهبود
مستمر
مدل برنامهريزي راهبردی توسعه شهری
فرهنگ سازی و
آموزش
مطالعه اسناد
فرادست
تحليل
فاصله
برنامه
پيادهسازي
ظرفیت
سازی
نظرسنجی از
ذینفعان
تدوین معیارها
و شاخص ها
تدوین
برنامه های
اجرا و
اقدام
تدوین
شاخص
ها
اصالح و
تغییر
زمینه سازی
شناخت عوامل درون
شهری
شناخت عوامل برون
شهری
چشمانداز
ماموریتها
اهداف کالن
اهداف اجرایی
A
تدارک
مقدمات
تعهد مدیریت
شهری
راهبردها
(استراتژی
ها)
منطق مدل
B
شناخت
C
آینده
…نگری
D
بسوی اجرا
G
بهبود مستمر
اندازه گیری و
پایش
E
ارزشیابی
بازخورد مستمر F
تعاریف
مدیریت استراتژیک شهری
هنر و علم تدوين ،اجرا و ارزيابي برنامه های چندگانه که شهر را قادر مي سازد به
هدفهاي بلند مدت خود دست يابد.
فرآيند تعريف و پيگیري برنامۀ استراتژيک شهر ،با در نظر گرفتن ظرفيتها و
توانمندی های بالقوه و بالفعل شهر برای تحقق آنها ،و سپس دقت و مراقبت بر
اجرای صحيح و کامل برنامه و ارزیابی و اصالح آن
برنامهریزی استراتژیک شهری
مدیریت و راهبری فرایند تهیه چشم انداز بلند مدت یک شهر با هدف تأمین توسعه پایدار
شهری از طریق ایجاد ظرفیت های اقتصادی واجتماعی ،و به روش چشم انداز سازی
مشارکتی و اقدام همگانی ،که بر اساس آن برنامه های اجرا ی کوتاه مدت تهیه می شوند.
ویژگیهای برنامهریزی توسعه استراتژیک شهری
*.توجه به فرایندهای واقعی توسعۀ شهر با توجه به امکانات و محدودیتهای اجرایی و مالی و با
توجه به منابع در دسترس
*.توزیع عادالنه داراییها و امکانات موجود و آینده شهر ،در میان اجتماعات مختلف آن
*.هدفمند نمودن برنامه های توسعه شهری بنا به نیازها ،خواسته ها ،ارزش ها ،امکانات و
محدودیت های درون و برون سازمانی هر شهر
* .برقراری زمینۀ مشارکت هرچه بیشتر و بهتر بین کلیه گروههای ذی نفع ،ذی صالح ،ذی مدخل،
ذیربط و ذینفوذ در فرایندهای برنامه ریزی توسعۀ شهری و اجرای آن
*.توجه خاص به ابعاد مختلف پایداری محیط طبیعی و حیات شهری و فاصله گرفتن از نگاه
صرف کالبدی
ادامه .....
*.فراهم نمودن زمینه برای رشد دانش و فرهنگ عمومی در عرصه های زندگی شهری ،مدیریت
شهری و شهرسازی و بهره برداری بهینه از توانمندی های شهر
فراهم نمودن امکان پایش ،ارزیابی و اصالح برنامههای توسعۀ شهری بر پایه مشارکت ذینفعان
*.زمینه سازی برای تبدیل روش های مدیریت شهری سنتی به روش های پیشرفته ،کارآمد و
دانش محور و کسب درآمدهای پایدار برای ادارۀ شهر
*.پیشبینی آیندۀ بهینه شهر ،با توجه به سیر تاریخی و تجارب گذشته آن
اهداف برنامهریزی توسعه استراتژیک شهری
* .دستیابی به رشد اجتماعی -اقتصادی و اشتغال فزاینده
* .دستیابی به مدیریت و حاکمیت شهری بهبود یافته و مشارکت جو
*.کاهش فقر و جلوگیری از تداوم آن
*.پایداری محیط زیست شهری
*.افزایش حداکثری کیفیت محیط زیست شهری
فرهنگ سازی ،ظرفیت
مقدمات
تدارک
سازی و
اندازسازی
چشم
چشماندازسازی
فرآیند
برنامهریزی توسعه
استراتژیک شهری
تدوین راهبردها
سیاست گذاری
تدوین اهداف اجرایی
تدوین راهکارها
تدوین نظام مدیریت ،اجرا و
پایش
باز بینی و اصالح
اهداف و خواسته ها)(Objectives
چه كارهايي بايد انجام دهيم تا يك راهبرد خاص
تحقق يابد؟
اهداف اجرایی
ایجاد مدیریت پاسخگو
جلب اعتماد
راهبرد
ارتقاء رضايت شهروندان
معیارها و شاخص ها )(Measures
چگونه تحقق يك راهبرد ( يا نيل به يك هدف)را
ميسنجيم
شاخص ها
کاهش معطلی ارباب رجوع
کاهش نرخ شکایات شهروندان
اهداف اجرایی
ایجاد مدیریت پاسخگو
جلب اعتماد
اهداف كمي )(Targets
سطح عملكرد يا نرخ بهبودي كه براي نيل به يك هدف
خاص در نظر داريم چقدر است؟
سنجه
%30کاهش زمان معطلی
شاخص
کاهش معطلی ارباب رجوع
برنامهها و ابتكارات اجرائي )(Initiatives
برنامهها و ابتكارات اجرايي براي نيل به يك هدف كدام
است؟
برنامهها ی اجرايي
مهندس ي مجدد فرآيندها
استفاده از سیستمهای رایانه ای
سنجه
%30کاهش زمان معطلی
ارزیابی اهداف راهبردی (استراتژیک)
اهداف راهبردی
اثربخش ی
از طریق سنجش
ميزان تاثيرگذاری
برنامه ها
کارآئی
از طریق سنجش
ميزان عملکرد
برنامه ها
نحوه برقراري ارتباط بین برنامه و ساختار اجرایی
چشمانداز
برنامه ها
اهداف اجرایی
استراتژي
مدیریت شهری
حوزه عملیاتی
فرد /کارگروه
ارتباط برنامه ها با اهداف راهبردی
برنامه ها
اهداف اجرائی
اهداف راهبردی
نحوه تحقق اهداف
برنامه ها
بخش های
اجرائي
اهداف اجرائي
اهداف راهبردی
نحوه وزن دهي به اهداف
موارد كمي :جمع مقادير
موارد پروژه اي وكيفي :وزن دهي بر اساس اهميت راهبردي
برنامه ها
%70
%30
%35
%65
اهداف اجرائي
هدف راهبردی
%75
%12
%25
خروجي قابل اندازه گيري عملکردی
درصد پيش بيني
ميزان پيش بيني شده جهت نيل به اهداف در تاريخي مشخص
درصد عملكرد
ميزان عملكرد در همان تاريخ
انحراف
از برنامه (شاخص عملکردی)
درصد عقب بودن يا جلوافتادگي از برنامه
X 100
پيش بيني -عملكرد
پيش بيني
نحوه محاسبه شاخص عملکردی
پیشرفت برنامه ای %20 :
عملکرد واقعی %10 :
انحراف از برنامه - %50 :
%50 -
دوره های اندازه گيری
فصلی
شاخصهای راهبردی/اثربخش ی
Measers
شش ماهه
سالیانه
وحتی پنج ساله
دوره های اندازه گيری
فصلی
شش ماهه
معیارهای راهبردی/اثربخش ی
سالیانه
Measers
وحتی پنج ساله
ماهیانه
شاخصهای عملکردی
Indicators
هفتگی
روزانه
لحظه ای
سلسله مراتب اهداف و برنامه ها
ماموریت
Mission
معیارهای راهبردی
Measuers
چشم انداز
Vision
اهداف استراتژیک
اهداف عینی /فعالیتهای استراتژیک
برنامه ها
Initiatives/Action Plans
شاخص های عملکردی
Indicators
نیاز به يك پانل براي هدايت در جهتهاي راهبردی
مديران شهری ،مانند خلبانها ،نياز به سنجش و اندازهگیري بسياري از عوامل محيطي و عملكردي
دارند تا سفر خود به سوي آيندهي موفق را پايش نمايند.
5تا 15
15تا 50
بزرگتر از 50
بسیار خوب
عالی
توجه ویژه
-5تا -15
5تا -5
مطلوب
درحال بهبود
-15تا -50
کوچکتر از -50توجه ویژه
نامناسب
چشم انداز چهارم توسعه استراتژیک شهر قزوین:
قزوین شهری تاریخی و با هویت و جاذب برای گردشگران داخلی و خارجی
راهبرد سوم :تبدیل صنعت گردشگری بعنوان
یکی از مهمترین منابع درآمد و ثروت در قزوین
هدف اجرایی :1آماده سازی
فضاهای گردشگری شهر قزوین
برنامه اجرایی :1طراحی مجدد اطراف
صحن شاهزاده حسين(ع) به ویژه ایجاد
اقامتگاه ،فضاهای پذیرایی و..
برنامه اجرایی :2ساماندهی و بازسازی
دولت خانه صفوی و عمارت شهرداری
قزوین
برنامه اجرایی :3توسعه و بازسازی
کاروانسرای سعدالسلطنه و پیاده راه
سازی خیابان سپه
هدف اجرایی :2زمینه سازی برای
جذب و پذیرایی از مسافران و
گردشگران
برنامه اجرایی :1زمینه سازی برای راه
اندازی تورهای زیارتی و شرکت های مورد
نیاز در این حوزه
برنامه اجرایی :2ایجاد تسهیالت و امکانات
ویژه برای مسافرت های فصلی فرهنگیان ،
دانش آموزان و دانشجویان
هدف اجرایی :3تبلیغ و برندسازی
در مورد جاذبه های گردشگری شهر
قزوین
برنامه اجرایی :1ثبت ملی و بين املللی باغ
های سنتی شهر قزوین و تالش در جهت
حفظ آنها از طریق حفظ و تغیير عملکرد
برخی از آنها به باغ گیاه شناس ی ،باغ
پرندگان ،باغ موزه و...
برنامه اجرایی :2انتشار اطالعات مربوط به
صنعت گردشگری با هدف جذب سرمایه
گذاران خارجی و داخلی برای سرمایه
گذاری در این حوزه
بیانیه چشم انداز :ورشو
ورشوتا سال 2020کالنشهری جذاب،مدرن،با اقتصادی پویا و دانش محور،مرکز مالی اروپای مرکزی،و شهری با جایگاهی برجسته در بين مهمترین
شهرهای اروپایی خواهد بود.شهری با جامعه شهری باز و نفوذ پذیر،شهری با کیفیت باالی زیست محیطی،یک مرکز مهم فرهنگی در اروپا،با
فضاهای عمومی که به شکلی عالی سازماندهی شده اند»شهری با روح
هدف راهبردی دوم :تقویت و تحکیم احساس هویت در بین ساکنان
شهر ورشو از راه گسترش سنت ها ،توسعه فرهنگی و ایجاد انگیزه
برای فعالیت های اجتماعی
هدف اجرایی :1تقویت و تحکیم
سنت های شهر ورشو بر پایه ميراث
فرهنگی و طبیعی آن
هدف اجرایی :2خلق جاذبه ها و
رویدادهای فرهنگی جدید که باعث
تشخص شهر می شوند
هدف اجرایی :3جداب تر نمودن
ورشو برای ساکنان و توریست ها
هدف اجرایی :4کمک به فعال
سازی جوامع محله ای و سازمان
های غير دولتی
برنامه اجرایی :1
برنامه اجرایی :1
احیای جاده سلطنتی
ارتقا هویت شهر ورشو
برنامه اجرایی :2باز زنده سازی نواحی
پراکنده و فرسوده شامل نواحی تاریخی
برنامه اجرایی :2خلق و ارتقا رویدادهای
فرهنگی و موسیقیایی
برنامه اجرایی :2ایجاد شرایطی برای
سازماندهی و اجرای رویدادهای مهم
ورزش ی
برنامه اجرایی :3
برنامه اجرایی :3آماده سازی محورهای
حرکتی خاص توریست ها که هریک
موضوعی خاص را تداعی می کند.
برنامه اجرایی :3بهبود وضعیت زیر ساخت
های جلب توریست
احیای پارکهای نمادین شهر
برنامه اجرایی :1توسعه دره ویستوالو
استفاده از آن به عنوان یک دره جذاب
برای ساکنان شهر و توریست ها
برنامه اجرایی :1توسعه
همکاری متقابل با گروههای
محلی و سازماندهی غير دولتی
برنامه اجرایی :2ایجاد
شرایط برای انتقال بعض ی
از وظایف مدیریت شهری به
گروههای محلی و سازمانهای
غير دولتی
چشم انداز دوم شهر سیدنی:
شهری سبز
هدف راهبردی دوم:
یک شهر نمونه در حفاظت از محیط زیست
هدف اجرایی :1افزایش ظرفیت
برای تولید انرژی و منابع آب در
داخل محدوده شهر
برنامه اجرایی :1برنامه ریزی برای ایجاد زیر
ساخت های پاک و دوستدار محیط
برنامه اجرایی :2تعهد به توسعه شبکه
مبدل های سبز
برنامه اجرایی :3افزایش استفاده از آب
های بازیافت شده
هدف اجرایی :2کاهش تولید و
هدایت پسماندها و آب های سطحی
آلوده کننده به حوزه های آب خيز
برنامه اجرایی :1نوسازی و زیر ساخت های
مربوط به آبهای سطحی با ایجاد پیوند های
پاک و سبز در نقاط کلیدی حوزه آبخيز
برنامه اجرایی :2مدیریت یکپارچه پسماند
با همکاری با شوراها منطقه شهری سیدنی
و شناسایی مکان مناسب مرتبط با زیر
ساختهای الزم
هدف اجرایی :3بهبود عملکرد
زیست محیطی ساختمانهای موجود
هدف اجرایی :4نمایش نقش پیشرو
در محیط زیست شهری با اقدامات
و فعالیت های شورای شهر سیدنی
برنامه اجرایی :1بازنگری در ضوابط و
مقررات و مشوق ها جهت سرعت بخش ی و
بروز رسانی ساختمانهای کنونی (شامل بام
سبز) با هدف عملکرد بهتر زیست محیطی
برنامه اجرایی :2افزایش مشوق ها جهت
سرعت بخش ی به باال بردن استفاده از
انرژی های سبز در شهر
برنامه اجرایی :3گسترش دامنه فعالیت
برنامه های موجود که تاثير مثبتی در
کارآمدی منابع در شهر دارند
برنامه اجرایی :1بکار گيری
ضوابط کاهش کربن در
قراردادها و معاهدات
برنامه اجرایی :2بکار گيری
بهترین اقدامات عملی جهت
آماده شدن شهر در برابر
اثرات اجتماعی و دیگر ابعاد
گرم شدن کره زمين
دورنمای رضایت شهروندان
برنامهها
شاخص ها
سنجهها
اهداف
دورنمای توسعه کمی شهر
برنامهها
شاخص ها
سنجهها
دورنمای توسعه کیفی شهر
اهداف
چشم انداز و راهبرد
برنامهها
دور نمای توسعه فرهنگ و تمدن
برنامهها
شاخص ها
سنجهها
اهداف
شاخص ها
سنجهها
اهداف
Company
تسخیر آینده
در
آینده
LOGO
اندیشان است