Transcript Görsel Unsurlar: Benzeşik

Öğretim Teknolojileri ve
Materyal Tasarımı
Görsel Materyalleri Tasarlama Süreci
Görsel Tasarımın Unsurları
GÖRSEL TASARIM
Genel İlkeler
 İyi tasarlanmış görsel materyaller;
 Öğrenimi kolaylaştırma
 Öğrencilerin yaratıcılıkları için estetik modeller
oluşturma
3
Tasarım Öğeleri
Çizgi
Şekil
Alan
Boyut
Doku
Renk
4
Çizgi
Çizgi dikkati bir yol boyunca sürükleyen veya bir
noktaya çeken tek boyutlu bir yapıdır.
• İşlem, yön ve hareket gösterir,
• Şekilleri ayırma ve birleştirme işlerini yapar,
• Üzerine kurgu yapılabilecek temel yapı taşlarıdır.
Yatay çizgiler  durgunluk hissi verir.
Dikey
 güç gösterir, yukarı bakma hissi verir
çizgiler
Köşegen çizgiler  kuvvetli biçimde hareket ve
dinamizm hissi verir.
5
Örnek: Yatay Çizgi
A
B
•1
•2
•3
6
Öğretim Teorisi
Öğrenme Teorisi
İletişim Teorisi
Sistemler Teorisi
Örnek: Dikey Çizgi
Öğretim Tasarımı Teorisi
7
Örnek: Köşegen Çizgi
Öğretim Sistemleri Tasarımı Süreci...
Tasarım
Analiz
Değerlendirme
Geliştirme
Uygulama
8
Şekil
• Kendine bağlanan bir çizgi bir şekil
oluşturur. Şekiller iki boyutludur ve bir
nesnenin dış çizgilerini gösterebilir.

• Şekiller anlamlı bir bütün oluşturmak için
bir araya gelebilir. Bazı şekiller sadece
silueti ile kendini oluşturur (ör: elma, kalp).
Diğerleri ise geometrik olarak
gruplandırılabilir.
9
Örnek: Şekil
Layout Planning:Shape
10
Alan
 Alan, boş veya dolu olarak ikiye ayrılır.
 Bir tasarımda boş alanların dağılımı, görsel
öğelerin yerleştirilmesi kadar önemlidir.
11
Örnek: Alan
12
Boyut
 Boyut hakkındaki yargımız, çevreleyen cisimler
hakkındaki bilgimize bağlıdır.
 Boyut algısı, algılanan uzaklıkla ve algılanan uzaklıktaki
boyutla ilişkilidir.
 Renk ve gri derecesi boyut algısını etkiler.
 Görselin boyutuna, istendik mesajı nasıl iletebileceğine
dayalı olarak karar verilmelidir.
13
Örnek: Boyut
MATERYAL
TASARIMI
MATERYAL
TASARIMI
14
Doku
 Pekçok görünüm, çizgi ve şekiller dahil iki
boyutludur.
 Desen kullanılarak üçüncü bir boyut
eklenebilir.
 Desen üç boyutlu cisim ve materyallerin bir
özelliğidir. Dokunma hissini uyararak
konuyla ilgili daha yalın bir fikir verir.
 Desen önem fikri vermek, ayırmak veya
bütünleştirmek amaçlı kullanılabilir.
15
Örnek: Doku
16
Renk
 Uygun renk seçimleri; görsel tasarımları
geliştirir ve ayrı bir hava/önem kazandırır,
dikkat uyarır ve görsel etki yapar.
 Renk kullanımının başka etkileri ise:
(1) gerçek renkler seçerek görüntünün
gerçekliğini arttırmak
(2) eşitlik ve farklılıkları vurgulamak
(3) önemli veya ayrıntı bilgileri vurgulamak
(4) istenilen duygusal etkiyi yaratmak
17
Renk Çemberi
4 Renkler arasındaki
uyumu ve bütünlüğü
daha iyi algılamamızı
sağlar.
4 Yanyana olan renkler
uyumlu renklerdir.
4 Karşılıklı renkler
bütünleyicidir.
18
OKUNAKLI
OKUNAKLI
19
OKUNAKLI
20
OKUNAKLI
21
OKUNAKLI
22
OKUNAKLI
23
Örnek: Renk
24
Tasarım İlkeleri
Bütünlük
Denge
Vurgu
Hizalama
Yakınlık
25
Bütünlük
 Bütünlük bir görünümü oluşturun bileşenlerin
birbiriyle ilişkisidir. Sadece yazılı içeriği değil
görsel sunumu da ilgilendirir.
 Bütünlük konuları, renkleri, şekilleri, çizgi tipi ve
yönünü, ilişkili ve tekrar ederek sağlanabilir.
 Sıkça yapılan hatalardan biri, bir alana çok fazla
şey sığdırmaktır. Anlatmak istediğinizi anlatmaya
yaramayan bilgileri sunmayın.
26
Bütünlük
3x3 kuralı eski ve basit bir tasarım kuralıdır. Ekran, soldan sağa ve
yukarıdan aşağıya 3 parçaya bölünerek 3x3 bir matris elde edilir.
Anahtar öğeler veya nesneler bu 3 çizginin yakınında bulunmalıdır.
3x3 kuralı öğrencilerin dikkatlerini bu çizgilerin kesişme noktalarında
toplayacağını belirtir.
27
Örnek: Bütünlük
28
Örnek: Bütünlük
29
Denge
 Bir sunum ekranındaki bileşenler dikey ve
yatay eksen dikkate alınarak eşit ağırlıkta
dağıtılırsa, izleyicide denge ve eşitlik hissi
uyandırır.
 Tasarım her iki alanda da tekrarlandığında,
denge simetrik veya formal olacaktır.
Ancak; birçok durumda gözün bilgiyi anında
yakalayabilmesi için asimetrik veya informal
tasarımlar yapılabilir.
30
Örnek: Denge
31
Örnek: Denge
ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN BAZI FAKTÖRLER
DIŞ
ETKENLER
ARAÇ
GEREÇLER
ÖĞRENME
ÖĞRETİM
MATERYALLERİ
EĞİTİM
ORTAMI
32
Vurgu
 Öğeyi dikkat ve ilgi merkezi haline getirmek için
kullanılabilecek teknikler;
 Parlak renkler kullanmak
 Yön gösteren araçları seçmek
 Boyut farkı yaratmak
33
Örnek: Vurgu
34
Hizalama
 İnsanlar dikey veya yatay olarak hizalanan
resimleri/bütünleri, hizalanmayanlara göre daha
düzenli olarak algılarlar.
 Düzenli bilgiler daha kolay öğrenilir ve hatırlanır.
35
Örnek: Hizalama
36
Yakınlık
 Görsel oluşumlarda birbirine yakın öğeler ilişkili, uzak
öğeler ise ilişkisiz olarak algılanır.
 Bu nedenle öğeler yakınlık bakımından birbirinden
açıkça ayırt edilmeli, izleyiciler yanıltılmamalıdır.
37
Örnek: Yakınlık
Hizmet İçi Eğitim Faliyetleri
BAKANLIK
ÜNİVERSİTELER
SANAYİ
BT KOORDİNATÖRLERİ
ÖĞRENCİLER
OKUL PERSONELİ
TOPLUM
38
Görsel Materyalleri Tasarlama Süreci
Görsel Tasarımın Unsurları
 Görsel Unsurlar
 Yazılı Unsurlar
 Destekleyici Unsurlar
-39-
Görsel Unsurlar
 Bir öğrenme etkinliği için seçilen görsel ögeler konunun
özelliğine göre değişebilir.
 Görsel unsurlar üç bölümde ele alınabilir:
 gerçekçi,
 benzeşik ve
 şematik.
-40-
Görsel Unsurlar: Gerçekçi
 Gerçekçi (realistic) görseller, üzerinde durulan gerçek
nesneyi gösterir.
 Örneğin bir arabanın resmi gerçekçi bir görsel olarak
kullanılabilir.
 Burada gerçekçi renklerin kullanılmış olması
gerçekçiliğin derecesini yükseltir.
 Bu durum, renk ögesinin öğretim amaçlı kullanılmasına
iyi bir örnektir.
 Ancak hiç bir resim veya simge tamamen gerçekçi
olamaz.
 Gerçek nesnelerin üç boyutlu hareketli resimlerde
bile resimlenemeyen yanları mutlaka vardır.
-41-
Görsel Unsurlar: Benzeşik
 Benzeşik (analojic) görseller, bir kavramı veya konuyu
açıklamak için o kavrama benzer başka bir kavramla
ilgili bir şey göstererek benzerliklere dikkat çekme
işlevini görürler.
 Bu tür görseller, öğrencilerin eski bilgileri kullanarak
yeni bilgileri yorumlamalarına ve bu yolla öğrenmelerin
gerçekleşmesine yardımcı olurlar.
-42-
Görsel Unsurlar: Şematik
 Şematik (organizational) görseller,
 akış şemaları,
 grafikler,
 haritalar,
 şematik ve sınıflama çizelgelerini kapsar.
 Bu tür görseller, kavramlar ve ana noktalar arasındaki
ilişkileri göstererek öğrenenlerin konunun içerik yapısını
görmelerine yardımcı olurlar.
-43-
-44-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(1)
Yakınlık
 Birbiriyle ilgili ögeler birbirine yakınlaştırılmalı,
birbirinden farklı mesajlar veren kavram ve ögeler de
birbirlerinden uzaklaştırılmalıdır.
-45-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(2)
Uyumluluk
 Aşamalı şekilde (bir dizi halinde) birbirlerini takip eden
öğretim materyallerinde düzen (yerleşim, renk, yazı
biçimi gibi) aynı olmalıdır.
-46-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(3)
Materyaldeki görsel unsurlar olabildiğince basit ve kolay
anlaşılır olmalıdır.
Esophagus
Stomach
Liver
Pancreas
Gallbladder
Transverse colon
Duodenum
Transverse colon
Small intestine
Ascending colon
Ascending colon
Jejunum
Descending colon
Sigmoid colon
Appendix
Descending colon
Ileum
Appendix
Rectum
DIGESTIVE SYSTEM, LARGE INTESTINE
Rectum
DIGESTIVE SYSTEM
-47-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(3)
Materyaldeki görsel unsurlar olabildiğince basit ve
kolay anlaşılır olmalıdır.
-48-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(4)
 Grafik tasarım, bir mesajı iletmek için metnin ve görsellerin
algılanabilir ve görülebilir bir düzlemde düzenlenmesidir.
 Materyaldeki görsel unsurlar
olabildiğince basit ve kolay
anlaşılır olmalıdır.
-49-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(5)
 Karşılaştırma yapılmıyorsa bir materyalde, farklı
konulara ilişkin birden fazla resim bulunmamalıdır.
Diş ve Göz Muayenesi
Arasındaki Farklar
Dişlerin Bakımı
Göz Muayenesi
-50-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(6)
 Görsel unsurlarda oransızlıktan kaçınılmalıdır, esnek bir
denge sağlanmaya çalışılmalıdır.
-51-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(6)
 Görsel unsurlarda oransızlıktan kaçınılmalı, esnek bir
denge sağlanmaya çalışılmalıdır.
-52-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(6a)
 Görsel unsurlarda oransızlıktan kaçınılmalı, esnek bir
denge sağlanmaya çalışılmalıdır.
-53-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(7)
 Görsel ögeleri yerleştirme açısından dikkat edilmesi gereken
bir nokta en fazla dinamik olan kısmın sunum materyalinin sol
üst kısmı olduğudur.
-54-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(8)
 En önemli görsel öge sol üst köşeye yerleştirilmeli ya da
dikkati çekecek biçimde vurgulanmalıdır.
Okul
-55-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(9)
 En önemli görsel öge sol üst köşeye ya da merkeze
yerleştirilmeli ya da dikkati çekecek biçimde vurgulanmalıdır.
-56-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(10)
 İçerikte vurgulanmak istenen eşitlik, büyüklük ya da
resmiyet ilişkileri, ögelerin materyale yerleşim düzeni
ile gösterilmelidir.
-57-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(10)
 İçerikte vurgulanmak istenen eşitlik, büyüklük ya da
resmiyet ilişkileri, ögelerin materyale yerleşim düzeni
ile gösterilmelidir.
-58-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(11)
Yönlendirmeler
 Çeşitli yönlendiriciler kullanarak dikkat istenilen şekilde
yoğunlaştırabilir.
Örneğin,
 bir “ok” işareti kullanma
 anahtar kavramları vurgulamak için sözcükleri
kalınlaştırma
 bir listedeki maddeleri göstermek için “madde imi”
kullanma
 Çeşitli unsurları renklendirme
-59-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(12)
Yönlendirme
 Öğrenenin dikkatini çekmek
için kullanılabilecek etkili
stratejilerden biri
işaretlemedir.
-60-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(13)
Yönlendirme
 Ögelerin materyal üzerinde yer
aldığı düzlem de biçimlendirme ya
da yönlendirme işlevi görür.
-61-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
(14)
Yönlendirme
 Ögelerin materyal üzerinde yer aldığı düzlem, yönlendirme
işlevi görür. Bu nedenle oluşum sürecini yansıtan bir düzlem
seçmek önerilmektedir
-62-
Görsel Unsurların Materyale Yerleştirilmesi
Yönlendirme
 Ögelerin materyal üzerinde yer aldığı düzlem, yönlendirme
işlevi görür. Bu nedenle oluşum sürecini yansıtan bir düzlem
seçmek önerilmektedir
(14)
-63-